Urineweginfecties.pdf

Urineweginfecties  Lage urineweginfecties blaasontsteking (cystitis) urethritis OPSTIJGENDE URINEWEGINFECTIES (NIERBEKKENONTSTEKING,PYELONEFRITIS)  Epidemiologie van cystitis Vaker bij vrouwen dan bij mannen (4x) Hoogste incidentie bij vrouwen in de leeftijd van 16 – 35 jr. (sexu...

Urineweginfecties  Lage urineweginfecties blaasontsteking (cystitis) urethritis OPSTIJGENDE URINEWEGINFECTIES (NIERBEKKENONTSTEKING,PYELONEFRITIS)  Epidemiologie van cystitis Vaker bij vrouwen dan bij mannen (4x) Hoogste incidentie bij vrouwen in de leeftijd van 16 – 35 jr. (sexuele activiteit) 10 % van vrouwen heeft elk jaar een uwi 50% van vrouwen ooit in het leven  Oorzaken van UWI Community acquired: Geen specifieke oorzaken, wel predisponerende factoren: Genetische predispositie Diabetes mellitus (slecht gereguleerd) Niet besneden zijn bemoeilijkte blaasontlediging (o.a. bij ruggemergletsel)  Waarom is de kans op urineweginfecties hoger bij slecht gereguleerde Diabetes mellitus?  Waarom is de kans op urineweginfecties hoger bij slechte blaasontlediging?  Iatrogene oorzaak van UWI Blaascatheters: – Ze moeten aseptisch worden ingebracht – Ze moeten verwijderd worden zo gauw als het kan – Verblijfscatheters frequent wisselen – Gesloten drainagesysteem  Welke micro-organsimen? Buiten het ziekenhuis: – Escherichia coli: 80- 85% – Chlamydia trachomatis (urethritis) – Mycoplasma genitalium (urethritis) – Staphylococcus saprophyticus (vrouwen) In het ziekenhuis: – Klebsiella – Pseudomonas – Staphylococcus aureus (bloodborne)  Pathogenese van UWI Invasie van de blaas, via de urethra Het gaat doorgaans om darmbacteriën Invasie vanuit bloed of lymfevaten is ook mogelijk Bacteriëen (m.n. E. coli) vormen een biofilm die ze beschermt tegen de aspecifieke afweer.  Symptomen van Cystitis Brandend gevoel bij het plassen (dysurie) Frequent moeten plassen (pollakisurie) Soms pijn boven het schaambeen/laag in de rug Soms riekende, troebele urine Geen koorts  Diagnostiek van Cystitis Het urinesediment: – Toegenomen aantal leukocyten – Soms ook toegenomen aantal erythrocyten. – Veel plaatepitheel vermindert de waarde van het sediment (bacterieen en leucocyten uit de urethra) – Aanwezigheid van bacterieën is niet altijd een bewijs voor een UWI! Aanwezigheid van veel plaatepitheelcellen in het urinesediment wijst op een niet juist afgenomen urinemonster; deze cellen komen uit de urethra of van de labia. Bij een UWI zie je meer dan 5 leucocyten per gezichtsveld  Dipsticks bij de diagnostiek van UWI Leucocyten: wordt kwantitatief aangegeven Nitriet: positief of negatief Gram negatieve bacterien zetten endogeen nitraat om in nitriet (m.u.v. P. aeruginosa)  Aantonen van nitriet in de urine wijst op A: Een urineweg infectie B: Aanwezigheid van gram-positieve bacterieën C: niet per se één van bovenstaande  Een negatieve nitriettest wijst op A: Afwezigheid van Gram-negatieve bacterieёn B: Afwezigheid van een urineweg-infectie C: niet per se één van bovenstaande  Behandeling van UWI Asymptomatische cystitis niet (met antibiotica) behandelen tenzij: – Zwanger (risico op pyeleonefritis) – TURP (Trans urethrale resectie prostaat) – Andere traumatische urologische ingrepen  Welk antibioticum? Ongecompliceerd, mannen en vrouwen zonder risicifactoren: Nitrofurantoine (waarom?) 5 dagen of Cotrimoxazol 3 dagen Bij snel recidiveren of persisteren van klachten urinekweek plus resistentie aanvragen.  Urethritis Ontsteking/infectie van de urethra  Oorzaken urethritis Unprotected intercourse (SOA) Soms secundair aan een bestaande urethrabeschadiging  Symptomen urethritis Dysurie Pollakisurie Imperatieve mictiedrang Dyspareunie Afscheiding (vagina, urethra) Hematurie, hematospermie  Verwekkers urethritis Meestal bacterieel E. coli Andere darmbacterien Gonococcen Chlamydia Trichomonas HSV 1/2  Samenvatting Highlights Lage urineweginfecties: cystitis (urethritis) Viermaal hogere incidentie bij vrouwen Diagnose o.b.v. symptomen Screening alleen bij groepen at risk en bij zwangeren en (trans)urethrale ingrepen. Diagnostiek primair middels ……… Behandeling: nitrofurantoine of cotrimoxazol Effectiveness and safety of nitrofurantoin in outpatient male veterans, Urology 2015 Urineweginfecties deel twee Pyelonefritis, prostatitis,  Pyelonefritis Nierbekkenontsteking: – Ascenderende (opstijgende) UWI – Hematogene infectie is ook mogelijk (i.v. druggebruik, endocarditis, sepsis) – Bij Gram-negatieve bacteriën vrijwel altijd ascenderend  Epidemiologie Vrouwen 4-5x zo vaak als mannen (