Methods of Qualitative Data Collection PDF

‫وشهای جمعآوری دادههای کیفی‬ ‫روشهای جمعآوری دادههای کیفی‬ ‫لیونل آر‪.‬آماراکون‬...

‫وشهای جمعآوری دادههای کیفی‬ ‫روشهای جمعآوری دادههای کیفی‬ ‫لیونل آر‪.‬آماراکون‬ ‫جمعآوری داده چیست؟‬ ‫دادهها اطالعات موجود در مورد یک موضوع هستند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫اینکه بگویید “این چیزی است که افراد من گفتند و انجام دادند” فقط داده است (برایمن‪.)2001 ،‬‬ ‫‪‬‬ ‫دادهها همه جا در دسترس هستند‪ ،‬اما اگر به صورت سیستماتیک جمعآوری نشوند‪ ،‬نمیتوانند برای هدف‬ ‫‪‬‬ ‫خاصی استفاده شوند‪.‬‬ ‫روشهای جمعآوری داده به محققان امکان میدهد دادهها را به روشهای سیستماتیک جمعآوری کنند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫روشهای تحقیق‬ ‫دو روش اساسی در تحقیق وجود دارد که به بررسی و تحلیل منجر میشود‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ o‬روش استقرایی‪ :‬با جزئیات تجربی شروع کرده و به سمت اصول کلی حرکت میکند (رویکرد پایین به‬ ‫باال که از دیدگاه موضوع بررسی میکند)‪.‬‬ ‫‪ o‬روش قیاسی‪ :‬با ایدههای انتزاعی (فرضیه) شروع کرده و دادههای تجربی را برای آزمودن این ایدهها‬ ‫جمعآوری میکند‪.‬‬ ‫هر دو روش معموالً در رویههای جمعآوری دادهها با هم استفاده میشوند (تحقیق میانرشتهای)‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫روشهای جمعآوری دادهها‬ ‫روشهای جمعآوری داده به دو دسته تقسیم میشوند‪ :‬کیفی و کمی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫انتخاب نوع خاصی از روش به ماهیت مطالعه تحقیق بستگی دارد‪.‬مثال‪ :‬تحقیقات پیمایشی از تکنیکهای‬ ‫‪‬‬ ‫تحقیق کمی استفاده میکنند‪ ،‬در حالی که تحقیقات قومنگاری از تکنیکهای تحقیق کیفی بهره میبرند‪.‬‬ ‫معموالً هر دو روش تحقیق برای افزایش اعتبار و قابلیت اطمینان دادهها در تحقیقات ترکیب میشوند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫انواع تحقیق‬ ‫تحقیق محض‪ :‬هدف آن توسعه نظریه است و ممکن است لزوم ًا کاربرد عملی نداشته باشد‪.‬نتایج از طریق‬ ‫‪‬‬ ‫رسانههای علمی منتشر میشوند‪.‬‬ ‫تحقیق کاربردی‪ :‬به حل مشکالت خاص منجر میشود؛ شامل کار با گروههایی که این مشکالت را شناسایی‬ ‫‪‬‬ ‫کردهاند‪.‬‬  ‫تحقیق عملی‪ :‬منجر به تغییر میشود‪ ،‬بنابراین تغییر باید در خود فرآیند تحقیق گنجانده شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تکنیکهای جمعآوری دادههای کیفی‬ ‫‪.1‬تحقیق قومنگاری ‪:‬هدف‪ ،‬درک نحوه تفسیر افراد از دنیای خودشان است‪.‬‬ ‫‪.2‬دفترچههای تحقیقاتی ‪:‬ابزاری برای یادداشتبرداری از رویدادها و تحلیلهای محقق‪.‬‬ ‫‪.3‬مشاهده ‪:‬مشاهده و ثبت وقایع برای تکمیل و تایید دادههای جمعآوری شده‪.‬‬ ‫‪.4‬مصاحبه و گروههای متمرکز ‪:‬جمعآوری داده از طریق تعامالت رودررو‪.‬‬ ‫‪.5‬مطالعات موردی ‪:‬بررسی عمیق یک رویداد خاص یا جامعه‪.‬‬ ‫جزئیات روشها‬ ‫تحقیق قومنگاری ‪:‬شامل مشاهده مشارکتی‪ ،‬مصاحبهها و جمعآوری دادههای متنوع‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫دفترچههای تحقیقاتی ‪:‬شامل دادههای واقعی‪ ،‬تاریخها‪ ،‬اسامی‪ ،‬عکسها و یادداشتها‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مشاهده ‪:‬انواع مختلف دارد؛ ساختاریافته‪ ،‬غیرساختاریافته و مشاهده مشارکتی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مصاحبهها ‪:‬میتوانند ساختاریافته یا غیرساختاریافته باشند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مطالعات موردی ‪:‬بررسی یک رویداد یا فرد خاص به طور عمیق‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫روشهای مشارکتی‬ ‫شامل ارزیابی روستایی مشارکتی و استفاده از منابع ثانویه‪ ،‬نقشهبرداری اجتماعی و مصاحبههای‬ ‫‪‬‬ ‫نیمهساختاریافته است‪.‬‬ ‫مثلثسازی)‪(Triangulation‬‬ ‫ترکیب تکنیکها برای افزایش اعتبار و قابلیت اطمینان‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫کمیسازی دادههای کیفی‬ ‫شامل کدگذاری‪ ،‬شمارش‪ ،‬رتبهبندی و مدلسازی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫روشهای اضافی‬ ‫تحلیل روایتها ‪:‬بررسی داستانها و تجربیات افراد برای درک بهتر دیدگاههای آنها‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تحلیل محتوا ‪:‬بررسی سیستماتیک دادههای متنی برای شناسایی الگوها و معانی‪.‬‬ ‫‪‬‬  ‫روش پدیدارشناسی ‪:‬تمرکز بر تجربههای ذهنی افراد و معنای آنها‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تحلیل گفتمان ‪:‬مطالعه ساختارها و زمینههای زبانی در مکالمات و متون برای درک معانی اجتماعی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫جدید‬ ‫وشهای جمعآوری دادههای کیفی‬ ‫جمعآوری داده چیست؟‬ ‫داده‪ ،‬اطالعات موجود در مورد یک موضوع است‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫بیان “این همان چیزی است که افراد مورد مطالعه گفتند و انجام دادند” تنها داده است (بایمن‪.)2001 ،‬‬ ‫‪‬‬ ‫دادهها در همه جا در دسترس هستند‪ ،‬اما تا زمانی که به صورت سیستماتیک جمعآوری نشوند‪ ،‬نمیتوان از‬ ‫‪‬‬ ‫آنها برای هدف خاصی استفاده کرد‪.‬‬ ‫روشهای جمعآوری داده به پژوهشگران امکان میدهند که از طریق فرآیندهای سیستماتیک به دادهها نزدیک‬ ‫‪‬‬ ‫شوند و آنها را در محدودههای معین جمعآوری کنند‪.‬‬ ‫روشهای تحقیق‬ ‫دو رویکرد اصلی در پژوهش وجود دارد که به تحقیق و تحلیل منجر میشوند‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ o‬روش استقرایی‪ :‬با جزئیات تجربی مشخص آغاز میشود و به سمت ایدههای کلی یا اصول عمومی‬ ‫حرکت میکند (رویکرد از پایین به باال که از دیدگاه موضوع مطالعه مینگرد)‪.‬‬ ‫‪ o‬روش قیاسی‪ :‬با ایدههای کلی (فرضیه) آغاز میشود و دادههای تجربی برای آزمودن این ایدهها‬ ‫جمعآوری میشوند‪.‬‬ ‫اغلب این دو روش با هم در فرآیند جمعآوری داده مورد استفاده قرار میگیرند (پژوهشهای چندرشتهای)‪.‬‬ ‫‪‬‬  ‫روشهای جمعآوری داده‬ ‫روشهای جمعآوری داده به دو دسته تقسیم میشوند‪ :‬کیفی و کمی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫انتخاب هر شکل خاص بستگی به ماهیت مطالعه پژوهشی دارد‪.‬به عنوان مثال‪ ،‬پژوهشهای نظرسنجی از‬ ‫‪‬‬ ‫تکنیکهای تحقیق کمی استفاده میکنند‪ ،‬در حالی که پژوهشهای قومنگاری تکنیکهای تحقیق کیفی را به‬ ‫کار میگیرند‪.‬‬ ‫به طور کلی‪ ،‬هر دو روش پژوهش در مطالعات ترکیب میشوند تا اعتبار و قابلیت اطمینان دادههای بهدستآمده‬ ‫‪‬‬ ‫افزایش یابد‪.‬‬ ‫انواع پژوهش‬ ‫پژوهش محض ‪:‬برای توسعه نظریات طراحی شده است؛ ممکن است لزوم ًا شامل کاربردهای عملی نباشد؛‬ ‫‪‬‬ ‫نتایج از طریق رسانههای علمی منتشر میشوند‪.‬‬ ‫پژوهش کاربردی ‪:‬به حل مشکالت خاص منجر میشود؛ کار با گروههایی که چنین مسائلی را شناسایی‬ ‫‪‬‬ ‫کردهاند؛ شامل سواالت “چه چیزی” و “چرا” در مورد این مسائل شناسایی شده است‪.‬‬ ‫پژوهش عملی ‪:‬منجر به تغییر میشود؛ بنابراین تغییر باید در خود فرآیند پژوهش گنجانده شود؛‬ ‫‪‬‬ ‫شرکتکنندگان احتما ًال از خود فرآیند یاد میگیرند؛ میتواند شامل دانش در یک رشته خاص یا چندرشتهای‬ ‫باشد؛ تعامل بین نظریه و عمل را شامل میشود‪.‬‬ ‫تکنیکهای جمعآوری دادههای کیفی‬ ‫پژوهش قومنگاری ‪:‬به معنای واقعی کلمه یعنی "نوشتن درباره مردم"؛ فهمیدن اینکه مردم چگونه دنیای‬ ‫‪‬‬ ‫خود را تفسیر میکنند‪ ،‬میسازند و از آن استفاده میکنند‪.‬‬ ‫دفترچههای پژوهشی ‪:‬نوعی حافظه خارجی (آلترشتر و هالی‪)2005 ،‬؛ شامل نگهداری دفترچهها‪ ،‬کتابها‪،‬‬ ‫‪‬‬ ‫یادداشتهای میدانی؛ شامل توصیفات‪ ،‬داستانها و روایتها‪.‬‬ ‫مشاهده ‪:‬مشاهده و ثبت اطالعات؛ برای تکمیل و تأیید دادههای جمعآوریشده از منابع دیگر اهمیت دارد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مصاحبه و گروههای متمرکز ‪:‬جمعآوری دادهها از طریق تعامالت حضوری و ثبت آنها برای تحلیل‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مطالعات موردی ‪:‬یک رویکرد به جای یک فرم تحقیق خاص؛ فرض میکند که واقعیت اجتماعی از طریق‬ ‫‪‬‬ ‫تعامل ساخته میشود؛ هدف این است که با پیچیدگی فعالیتهای اجتماعی درگیر شده و آن را گزارش کند تا‬ ‫معنایی که افراد به این موقعیتها میبخشند را نشان دهد‪.‬‬ ‫تحقیق قومنگاری‬ ‫ارتباط قوی با سنتهای انسانشناسی؛ تمرکز بر یک محیط اجتماعی خاص‪.‬‬ ‫‪‬‬  ‫بر این ایده استوار است که رفتار اجتماعی نمیتواند به متغیرهای قابل پیشبینی کاهش یابد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫از مشاهده مشارکتی به عنوان تکنیک اصلی تحقیق استفاده میکند؛ تکنیکهای مختلفی مانند مصاحبه و سایر‬ ‫‪‬‬ ‫اشکال مشاهده ساختاریافته نیز به کار میرود‪.‬‬ ‫پژوهشگر بخشی از جامعه مطالعه میشود – سطح باالی مشارکت‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫فرآیندی طوالنی است‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫دفترچههای پژوهشی‬ ‫ابزاری اصلی در پژوهش قومنگاری اما محدود به آن نیست؛ تکنیکی مهم در علوم طبیعی نیز محسوب میشود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫برای خودشناسی‪ ،‬ثبت رویدادها همانطور که رخ میدهند و بیان آنها اهمیت دارد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ممکن است شامل دادههای واقعی حاصل از تکنیکهای مختلف باشد؛ اطالعات دیگر مانند تاریخها‪ ،‬اسامی‪،‬‬ ‫‪‬‬ ‫تصاویر و ایدهها را نیز شامل شود‪.‬‬ ‫مشاهدات‬ ‫یکی از ابزارهای اصلی تحقیق که میتواند به عنوان تکنیکی غیرمزاحم استفاده شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫شامل فرآیند مشاهده آگاهانه و ثبت تمامی رویدادهای رخ داده در طول فرآیند تحقیق است‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫امکان جمعآوری حجم زیادی از اطالعات را فراهم میکند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫انواع مختلفی از مشاهده وجود دارد‪ :‬مشاهده ساختاریافته‪ ،‬غیرساختاریافته و مشاهده مشارکتی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مصاحبه و گروههای متمرکز‬ ‫تکنیکی مهم در تمامی اشکال تحقیق‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫دو دسته اصلی‪ :‬ساختاریافته و غیرساختاریافته (رسمی و غیررسمی)‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مصاحبههای ساختاریافته ‪:‬از پیش برنامهریزی شده‪ ،‬تالش برای دستهبندی سواالت یا پاسخهای مورد‬ ‫‪‬‬ ‫انتظار‪.‬‬ ‫مصاحبههای غیرساختاریافته ‪:‬اجازه میدهد پاسخدهنده به طور آزاد صحبت کند‪ ،‬اما پژوهشگر بحث را در‬ ‫‪‬‬ ‫چارچوب زمانی معین هدایت میکند‪.‬‬ ‫گروههای متمرکز ‪:‬مصاحبهها به صورت گروهی انجام میشوند؛ گروه بر اساس موضوع تحقیق انتخاب میشود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مطالعات موردی‬ ‫رویکردی قوی که امکان بررسی عمیق و دقیق یک رویداد‪ ،‬عمل خاص‪ ،‬فرد یا جامعه خاص را فراهم میکند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مطالعات موردی توصیف کاملی از یک مورد انتخابشده ارائه میدهند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تعیین حدود برای آنچه که باید شامل شود و آنچه نباید‪ ،‬یک چالش است‪.‬‬ ‫‪‬‬  ‫روشهای مشارکتی‬ ‫روشی رایج در پژوهشهای عملی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تکنیکهایی مانند بررسی منابع ثانویه‪ ،‬نقشهبرداری اجتماعی‪ ،‬رسم نمودارها‪ ،‬مشاهدهها‪ ،‬مصاحبههای‬ ‫‪‬‬ ‫نیمهساختاریافته و گروههای متمرکز مورد استفاده قرار میگیرند‪.‬‬ ‫مثلثسازی)‪(Triangulation‬‬ ‫در پژوهشها‪ ،‬این تکنیکها برای دستیابی به اطالعات در جنبههای مختلف ترکیب میشوند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫اعتبار و قابلیت اطمینان فرآیند پژوهش را افزایش میدهند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫کمیسازی دادههای کیفی‬ ‫کدگذاری‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫شمارش‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تکنیکهای رتبهبندی و امتیازدهی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫نقشهها و مدلها‪.‬‬ ‫‪‬‬