Yanıklar ve Tedavisi Sunumu

El Rehabilitasyonunda Yanıklar Ve Tedavisi Tuana Tülü-220405010 Yanıklı Hastanın Değerlendirilmesi ve Tedavi Yaklaşımının Belirlenmesi  Deri vücudu enfeksiyondan koruyan ısı ve sıvı kaybını önleyen bir bariyer gibi görev görür. Deri ve/veya derialtı dokularda; ısı, soğuk, elektrik, radya...

El Rehabilitasyonunda Yanıklar Ve Tedavisi Tuana Tülü-220405010 Yanıklı Hastanın Değerlendirilmesi ve Tedavi Yaklaşımının Belirlenmesi  Deri vücudu enfeksiyondan koruyan ısı ve sıvı kaybını önleyen bir bariyer gibi görev görür. Deri ve/veya derialtı dokularda; ısı, soğuk, elektrik, radyasyon veya kimyasal ajanlara maruz kalarak oluşan akut hasarlanmaya yanık denir. Yanığın derinliği, yüzey alanı, neden olan ajan ve takip sürecinde oluşabilecek enfeksiyon, metabolik durumlar gibi nedenlerle tüm organizmayı etkileyen oluşturduğu fizyopatoloji ile prognozu belirleyen çok kapsamlı bir travmadır  Seyri etkileyecek en önemli müdahalelerden biri ilk değerlendirme ve doğru tedavi yönlendirmesidir. Yanıkta etkilenen yaş dağılımı  2013’de yayınlanan Van’da yapılan bir çalışmada olguların %46 sının 1-5 yaş arası çocukların oluşturduğu gözlemlenmiş ayrıca sıcak su en sık neden olarak gösterilmiştir.  2012 yılında yayınlanan Konya’da yapılan çalışmada da hastalar epidemiyolojik olarak incelenmiş sıcak sıvı haşlanması yanıklarının fazla olduğu (%54,1) ve en fazla etkilenen grubun 0-5 yaş olduğu vurgulanmıştır  2010’da yayınlanan Sivas’ta alan taraması yapılan çalışmada en yüksek risk grubunun 0-2 yaş olup bunu 3-7 yaş grubunun izlediği, en sık rastlanan yanık nedeninin sıcak sıvılar ile haşlanma olduğu vurgulanmıştır.  Yanıkta en sık neden sıcak sıvılar iken en çok etkilenen yaş grubu çocuklardır. Anemnez  Yanığın hikayesinde; yanığın oluş şekli, maruz kalma süresi, etken maddeye yönelik sorgulama yapılır.  Alev yanığında inhalasyon hasarını düşündüren faktörler; kapalı alanda yangın öyküsü, yangın alanında bilinç kaybı, kuru öksürük, seste boğukluk, solunum güçlüğü, yorgunluk, yüz/burun kıllarında yanık olup olmadığına bakılır.  Özellikle kimyasal yanıklarda da nedene yönelik antidot tedavisi gerekebileceğinden yanığın hikayesi önemli rol oynar. Yanıklı Hastaya Yaklaşım Ve Tedavi  İlk muayenede yanan giysiler çıkarılır. Saat, küpe, yüzük gibi takılar daha sonra ödem ile turnike etkisi yapabileceğinden çıkarılır. Yanık yarası derinliği, genişliği ve yeri açısından değerlendirilir. Birinci derece yanık:  En sık güneş etkisiyle veya ani gaz alevlenmesi sonucu oluşur ve epidermis seviyesinde yüzeyeldir. 3-4 günde skarsız şekilde iyileşir.8 Yaralanmadan sonraki birkaç gün içinde devitalize epitelyum kabuklaşır. İkinci derece yanık:  Çok sıcak sıvılar ile temas veya yüksek ısılı metallere-aleve kısa süreli temas sonucu ortaya çıkar, en karakteristik görüntüsü içi sıvı dolu büllerdir. İkiye ayrılır yüzeysel ve derin yanık olarak.  Yüzeyel yanık yaraları pembe veya kırmızı, ıslak, ağrılıdır. 10-14 günde iyileşmesi beklenir.  Derin dermal yanıklar kiraz kırmızısı renkte, yüzeyi kurudur, künt duyu hissi, kapiler dolum yoktur 3-8 haftada genellikle iyileşirler. Üçüncü derece yanık:  Bu tam kalınlıkta yanıklar derinin tüm katlarını içerir, kuru görünümü, kayışımsı eskar vardır ve duyusuzdur ve bu yanıklarda cerrahi tedavi olmaksızın skar gelişimi, sepsis, mortalite riski artar. Dördüncü derece yanık:  Yanığın kas, tendon ve kemikleri de etkilediği oldukça derin bir grubudur. Geniş ve kapsamlı bir cerrahi girişim gerektirir, bazı olgularda amputasyon gerekir. Yanık Genişliğinin Değerlendirilmesi  Pratik hesaplamada, hastanın parmakları bitişik olarak elin ayası ile birlikte yüzeyi, toplam vücut yüzey alanının %1’i olarak kabul edilebilir.  Yanık yüzdesi de hesaplandıktan sonra tedavinin planlanması yapılır.  Yara bakımı  Yanık yarasında pansumanın üç amacı vardır: Drenajın absorbsiyonu, ağrının azaltılması ve yaranın çevreden izolasyonu ve korunması  1.derece yanıkta güneş koruyucu kremler, günde iki kez nemlendirici kremler veya aloe vera içeren kremler kullanılır.  2. derece yüzeyel dermal yanıkların tedavisinde cerrahi tedaviye gerek yoktur, uygun krem ve sargı ile tedavi edilebilir.  Üçüncü derece yanıklar; dermatomla eskarların seri eksizyonları ve deri greftlemesi ile tedavi edilir.  Dördüncü derece yanıklarda; geniş ve kapsamlı bir cerrahi girişim gerektirir.  Göz, kulak, yüz, el, ayak ve genital bölgenin yanıkları deneyimli bir yanık ünite/merkezinde tedavi edilmesi gerekir.  Sonuç olarak yanık; tanısı, müdahalesi ve tedavisi doğru yönlendirilerek oluşabilecek komplikasyonların bir miktar önlenebilmesi nedeniyle birinci basamak sağlık kuruluşları ve aile hekimliği açısından büyük önem taşımaktadır.