Batas Rizal Module 1 (Tagalog) PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Mary Joy V. Yambao
Tags
Summary
This document appears to be lecture notes or study material on the political context behind the Batas Rizal law. It includes historical information, relevant figures, and potential questions. The notes are in Tagalog, the language of the Philippines.
Full Transcript
ANG PULITIKA SA LIKOD NG BATAS RIZAL Edited by: Mary Joy V. Yambao, L.P.T. Sa pagtatapos ng aralin, inaasahang magagawa ang mga sumusunod: ▪ 1. Nailalarawan ang kasaysayan ng Batas Rizal at mga kaugnay na batas nito. ▪ 2. Natatalakay ang mga isyung pulitikal na kinaharap ng Batas Rizal. ▪...
ANG PULITIKA SA LIKOD NG BATAS RIZAL Edited by: Mary Joy V. Yambao, L.P.T. Sa pagtatapos ng aralin, inaasahang magagawa ang mga sumusunod: ▪ 1. Nailalarawan ang kasaysayan ng Batas Rizal at mga kaugnay na batas nito. ▪ 2. Natatalakay ang mga isyung pulitikal na kinaharap ng Batas Rizal. ▪ 3. Nauunawaan ang halaga ng pag-aaral ng Kursong Rizal. ▪ 4. Naipapaliwanag ang ilan pang batas na nagpapahalaga kay Dr. Rizal. Panukalang Batas Blg. 438 ▪ (“An Act to Make Noli Me Tangere and El Filibusterismo Compulsory Reading Matter In All Public and Private Colleges and Universities and For Other Purposes”). Abril 3, 1956 inihain and Panukalang Batas Blg. 438 Mga tutol: Senador Decoroso Rosales Julio Cardinal Rosales Mga tutol: Senador Mariano Cuenco Jose Maria Cuenco Mga tutol: Senador Soc Rodrigo Panukalang Batas Blg. 5561 (House Bill No. 5561) Abril 19, 1956 45 ang sang-ayon 37 ang tumutol 1 ang nag-abstain Ang Kautusan Blg. 247 s. 1994 ▪ Sa kautusan ito ng Malacañang ay inaatasan ang Kalihim ng Edukasyon, Kultura, at Sports, at ang tagapangasiwa ng CHED na ipatupad ang Batas Republika Blg. 1425. ▪Bakit kailangan ipatupad ang Batas Rizal??? Mga dahilan bakit ipatupad ang Batas Rizal ▪ Una, ito ay napatunayan na higit pa sa kahit anong pagkakataon sa ating kasaysayan ay kinakailangang italagang muli ang mga mithiing pangkalayaan at nasyonalismo na siyang nagging daan ng buhay at ikinamatay ng ating mga bayani. ▪ Pangalawa, napatunayan na sa pagpaparangal sa kanila (mga bayani), particular na sa ating pambansang bayani at makabayang si Jose Rizal, tayo ay umaalalang may giliw at pagmamahal. Mga dahilan bakit ipatupad ang Batas Rizal ▪ Pangatlo, napatunayan na ang buhay, gawa at mga akda ni Jose Rizal particular na ang kanyang mga nobelang Noli Me Tangere at El Filibusterismo, ay parehong matatag at nakapagpapaalab na bukal ng pagkamakabayan kung saan ang kaisipan ng mga kabataan lao na sa yugto ng kanilang pagsibol at pagkatuto sa paaralan na dapat hustong mapunan. ▪ Pang-apat, napatunayan na ang lahat ng mga paaralan sa ilalim at sakop ng ating estado ay hinihikayat na makiisa sa paghubog ng katauhang moral, disiplina sa sarili, konsensyang panlungsod (komunidad) at Komisyon ng pagpili ng Pambansang Bayani Dahilan ng pagbuo ng Komisyon Habang ang Pilipinas ay nasa ilalim ng Estados Unidos at ito ay nakalaya na mula sa mga Espanyol, patuloy parin ang paghihimagsik. Isang komisyon ang binuo at ipinadala upang siyasatin ang kalagayan ng ekonomiya at kaayusan sa bansa. Komisyong Schurman First Philippine Commision ▪ Unang ipinadala ni Pres. William McKinley. ▪ Pinamunuan ni Jacob Gould-Schurman ▪ Ikatlong pangulo ng Cornell University (1892- 1920) saIthaca, New York. ▪ First Philippine Commission or Komisyong Schurman ▪ Nahikayat ang mga elite na suportahan ang Amerika sa kanilang hangarin. Komisyong Taft Mga taong katuwang sa lupon na pipili ng Pambansang Bayani: ▪ Dean Conant0-Worcester ▪ Henry Clay Ide ▪ Morgan Shuster ▪ Bernard Moses Mga Pilipino Elite na nakabilang sa lupon: ▪ Gregorio Araneta ▪ Cayetano Arellano ▪ Trinidad H. Pardo deTavera ▪ Jose Luzurriaga William Howard Taft Trinidad Hermenigildo – Pardo de Tavera ▪ Kilalang maka- Amerikanong creole (mga Pilipinong may dugo o pamilyang Kastila na ipinanganak sa bansa) nang Lubao, Pampanga. Isa siya sa tatlong napiling kumakatawan sa bansa sa Second Philippine Gregorio Soriano – Araneta ▪ Siya ay isa sa mga Pilipinong pinili ng gobernador-heneral Elwell Otis bilang kinatawan ng tribunal na siyang ipinapalit sa Real Audencia Jose Luzuriaga ▪ Isa sa tatlong unang Pilipinong napiling kumakatawan sa bansa sa Second Philippine Commission bilang resident commissioner Cayetano Arellano ▪Siya ang unang punong mahistrado ng Korte Suprema ng Pilipinas. Second Philippine Commission ▪ Pinamunuan ni William Howard Taft ▪ Kilala bilang komisyong Taft (1900) ▪ Iminungkahi ang pagkakaroon ng “Pambansang Bayani” tulad ng Estados Unidos at ibang bansa tulad nila: ▪ USA - George Washinton (US)” ▪ Japan – Jimmu Tenno ▪ France – Napoleon I [Bonaparte], Joan of Arc ▪ Argentina – Jose de San Martin Pamantayan ng pagpili ng Pambansang Bayani ▪ Isang Pilipino ▪ Namayapa na ▪ May matayog o masidhing pagmamahal sa bayan Prop. Henry Otley Beyer ▪ May mahinahong damdamin Mga Pinagpilian: Mga Pinagpilian: Mga pinagpilian ng lupon: ▪ Marcelo H. Del Pilar – Bulakan, Bulacan, isang repormista at propagandista ▪ Graciano Lopez Jaena – Jaro, Iloilo, isang repormista at propagandista ▪ Emilio D. Jacinto – Trozo, Maynila, isang manunulat at mandirigma ▪ Antonio N. Luna – Binondo, Maynila, isang parmasyutiko at heneral ▪ Jose Protacio Rizal – Calamba, Laguna, isang repormista at propagandista Nagpatibay ni Rizal sa pagiging pinakadakilang tao ng lahing Malayo at martir ▪ Pagbisita ni Pio Valenzuela sa Dapitan ▪ Pag-aalalang palatuntunan nila Aguinaldo ▪ Paglalabas ng sipi ng La Independencia sa paggunita ng kamatayan ni Rizal. References: ▪ Virsely M. dela Cruz at Francisco >. Zulueta, Rizal: Buhay at mga Kaisipan. Mandaluyong City; National Bookstore, 1995, p.266 ▪ Rogelio L. Ordonez, Si Rizal at ang Pambansang Kalayaan, Hunyo 28, 2006, http;//www.pinoyweekly.org/pw5-25/feats/lat_1.htm#, retrieved 10/29/’27. ▪ Regina Galang – Danganan at RGD Publishing, Jose Rizal: Ang Pilipinong pasa sa Pilipino, Unang Edisyon, Guinhawa, Malolos Bulacan, El Bulakenyo Printing House, 2007, p.1-8