Research Methods: Objectives, Questions, Hypotheses, Variables

 ‫مدرس‪:‬‬ ‫موسی قلیچی‬ ‫دکتری تخصصی اپیدمیولوژی‬ ‫عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی گلستان‬ ‫آشنایی با مبانی و اصول اوليه روش تحقيق‬ ‫اهداف‪ ،‬فرضيات‪،‬‬ ‫سواالت‪ ،‬متغيرها‬ ‫‪Goals, Hypothesis‬‬ ‫‪Questions, Variabl...

 ‫مدرس‪:‬‬ ‫موسی قلیچی‬ ‫دکتری تخصصی اپیدمیولوژی‬ ‫عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی گلستان‬ ‫آشنایی با مبانی و اصول اوليه روش تحقيق‬ ‫اهداف‪ ،‬فرضيات‪،‬‬ ‫سواالت‪ ،‬متغيرها‬ ‫‪Goals, Hypothesis‬‬ ‫‪Questions, Variables‬‬ ‫‪3‬‬  ‫اهداف تحقيق‬ ‫‪RESEARCH OBJECTIVES‬‬ ‫‪ ‬اساسی ترین قسمت هر تحقیق‪"،‬اهداف" آن است‪.‬‬ ‫‪ ‬هدف پژوهش به ما می گوید می خواهیم از این مطالعه‪ ،‬به چه نتایجی دست‬ ‫پیدا کنیم‪.‬‬ ‫جمالتی که مبین منتهای تحقیق‪ ،‬مسیر و مراحل آن باشد‪.‬‬ ‫شامل‪:‬‬ ‫هدف کلی (‪ :)General‬بیان غایت و انتهای تحقیق‬ ‫اهداف اختصاصی(‪ :)Specific‬بیان مراحل رسیدن به هدف کلی‬ ‫اهداف کاربردی(‪ :)Applied‬بیان جنبه های کاربردی موضوع‬ ‫‪4‬‬  ‫اهداف پژوهش‬ ‫‪‬انواع اهداف‬ ‫‪ ‬هدف کلی نشان می دهد که در انتهای تحقیق به چه نقطه ای خواهیم رسید‪.‬برای‬ ‫آنکه غایت و انتهای تحقیق خود را نشان دهیم باید هدف کلی تحقیق خود را به‬ ‫گونه ای بنویسیم که قابل سنجش و ارزیابی باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬اهداف جزیی مراحل رسیدن به هدف کلی را نشان می دهد‪.‬‬ ‫‪ ‬هدف کاربردی بر خالف اهداف قبلی خیلی دقیق و قابل سنجش نیست و سعی‬ ‫می کند جنبه های کاربردی موضوع را نشان دهد‬ ‫‪5‬‬  ‫هدف کلی‬ ‫‪ ‬هدف کلی بسیار شبیه به عنوان و گاه دقیقاً تکرار آن میی باشید‪.‬بییان جئیییات بیشیتر در‬ ‫هدف کلی در صورت نیاز توصیه می گردد‪.‬‬ ‫‪ ‬بعضی افراد صاحب نظر اصرار دارند که حتماً هدف کلی و اهداف جئیی بیا کلمیات قابیل‬ ‫سنجش مانند ”تعیین“ و یا ”مقایسه“ شروع شود‪.‬این مورد دربیاره عنیوان تحقییق الئامیی‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫‪ ‬همچنین ضرورت بیان زمان و مکان تحقیق در هدف کلی بیشتر از عنوان است‬ ‫‪6‬‬  ‫مثالی از هدف کلی‬ ‫بررسی آلودگی شیمیایی آب های زیرزمینیی اسیتان گلسیتان در سیا‬ ‫‪1402‬‬ ‫‪ ‬هدف کلی‪ :‬تعیین آلودگی شیمیایی آب های زیرزمینی استان گلستان در سال ‪1402‬‬ ‫‪7‬‬  ‫معيار هاي هدف اختصاصی‬ ‫‪Specific‬‬ ‫موضوع و گروه هدف مشخص باشد‬ ‫‪Measurable‬‬ ‫قابل اندازه گيري باشد‬ ‫‪Achievable‬‬ ‫قابل دسترسي باشد‬ ‫‪Realistic‬‬ ‫واقع گرايانه باشد‬ ‫‪Time Bound‬‬ ‫محدود به زمان باشد‬ ‫‪8‬‬  ‫اهداف جزیی‬ ‫‪ ‬مراحل رسیدن به هدف کلی را روشن می کنند‪.‬یعنی بیان می کند که چه قدمهایی باید‬ ‫برداشته شود تا به هدف کلی برسیم‪.‬‬ ‫‪ ‬بیان نتایج جنبی قابل توجه‬ ‫هدف کلی‪ :‬تعیین آلودگی شیمیایی آب های زیرزمینی استان گلستان در سال ‪1402‬‬ ‫اهداف جئیی‪:‬‬ ‫‪9‬‬  ‫هدف کاربردي‬ ‫‪ ‬الئامی نیست ولی در صورت ضرورت باید کاربردهای نتایج تحقیق در قالیب چنید جملیه‬ ‫نوشته شود‪.‬‬ ‫‪ ‬هدف کلی‪ :‬تعیین آلودگی شیمیایی آب های زیرزمینی استان گلسیتان در‬ ‫سا ‪1402‬‬ ‫‪ ‬هدف کاربردی‪:‬‬ ‫‪10‬‬  ‫اهداف فرعی‬ ‫‪ ‬مجدد الئامی نیست ولی در صورت نیاز باید به نتایج فرعی که ممکن است در تحقییق یافیت‬ ‫شود اشاره نمود‪.‬عمدتاً اهداف فرعی به آنالیئ بر روی زیر گروهها اشاره دارد‪.‬‬ ‫هدف کلی‪ :‬تعیین آلودگی شیمیایی آب های زیرزمینی اسیتان گلسیتان در سیا‬ ‫‪1402‬‬ ‫‪ ‬اهداف فرعی‬ ‫‪11‬‬  ‫تمرین‬ ‫عنوان‪ :‬بررسی رابطه بین مصرف غذاهای آماده با خطر ابتال به سکته قلبی‬ ‫هدف کلی‪ :‬تعیین رابطه بین مصرف غذاهای آماده با خطر بروز سکته قلبی در شهر شیراز در سال ‪1395‬‬ ‫‪‬‬ ‫اهداف جئیی‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬تعیین میئان مصرف غذاهای آماده در افرادی که سکته قلبی نموده اند‬ ‫‪ ‬تعیین میئان مصرف غذاهای آماده در افرادی که سکته قلبی ننموده اند‬ ‫‪ ‬مقایسه میئان مصرف غذاهای آماده در دو گروه فوق‬ ‫هدف کاربردی‪ :‬با دانستن میئان ارتباط شاید بتوان توصیه های پیشگیرانه بهتری برای کاهش خطر بیروز سیکته‬ ‫‪‬‬ ‫قلبی ارایه داد‬ ‫اهداف فرعی‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬تعیین میئان ارتباط فوق الذکر بر اساس زیر گروههای مختلف سنی و جنسی‬ ‫‪ ‬تعیین میئان ارتباط فوق الذکر بر حسب میئان و نوع غذاهای آماده مورد مصرف‬ ‫‪ ‬تعیین میئان ارتباط فوق الذکر بر حسب سایر متغیرهای تاثیرگذار مانند میئان فعالیت بدنی و مصرف سیگار‬ ‫‪12‬‬ ‫سواالت و فرضيات‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫برای مشخص کردن مسیر اجرا و روش آنالیز داده ها باید‬ ‫برای هر یک از اهداف یک سؤال و یا یک فرضیه نوشت‬ ‫سؤاالت پژوهش‬ ‫فرضیات پژوهش‬ ‫‪14‬‬  ‫سواالت و فرضیات پژوهش‬ ‫‪ ‬سواالت‪ :‬منظور پرسشهایی هستند که برای رسیدن به اهداف باید پاسخ داده شود‪.‬‬ ‫برای اهداف توصیفی نوشته می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬فرضیات‪ :‬به پیش فرضهایی است که برای ارتباط بین متغیرها می توان متصور بود‪.‬‬ ‫برای اهداف تحلیلی نوشته می شود‪.‬‬ ‫انواع فرضیات‪:‬‬ ‫فرضیه صفر که هر گونه ارتباط بین متغیرها را رد و با عالمت ‪ H0‬نمایش داده می شود‪.‬‬ ‫رابطه ای بین مصرف غذاهای آماده و خطر ابتال به سکته قلبی وجود ندارد‬ ‫فرضیه مقابل که ارتباط بین متغیرها را تایید و بیا عالمیت ‪ HA‬نمیایش داده میی شیود‪.‬ایین‬ ‫فرضیه ممکن است دو دامنه باشد و جهت خاصی را دنبال نکند‬ ‫مصرف غذاهای آماده با خطر ابتال به سکته قلبی رابطه دارد‬ ‫یا ممکن است یک دامنه باشد و جهت ارتباط را نیئ تعیین کند‬ ‫‪15‬‬ ‫مصرف غذاهای آماده خطر ابتال به سکته قلبی را افئایش می دهد‬  ‫ویژگی های فرضیه خوب‬ ‫‪ -1‬به صورت جمله خبری بیان شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬بیانگر ارتباط دو یا چند متغیر باشد‪.‬‬ ‫‪ -3‬بر اساس مطالعات یا بررسی های قبلی بیان شود‪.‬‬ ‫‪ -4‬قابلیت اندازه گیری و آزمون آماری داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ -5‬روشن‪ ،‬دقیق‪ ،‬کوتاه‪ ،‬رسا و قابل فهم باشد‪.‬‬ ‫‪ -6‬منطقی باشد‪.‬‬ ‫‪ -7‬با عنوان تحقیق‪ ,‬بیان مسئله و اهداف هماهنگی داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ -8‬با دیگر فرضیات طرح پژوهشی تناقض نداشته باشند‪.‬‬ ‫‪16‬‬  ‫مثال‬ ‫‪ ‬اهداف جزیی‬ ‫‪ ‬تعیین میزان مصرف غذاهای آماده در افرادی که سکته قلبی نموده اند‬ ‫‪ ‬تعیین میزان مصرف غذاهای آماده در افرادی که سکته قلبی ننموده اند‬ ‫‪ ‬مقایسه میزان مصرف غذاهای آماده در دو گروه فوق‬ ‫‪ ‬فرضیات و سواالت‬ ‫‪ ‬میزان مصرف غذاهای آماده در افرادی که سکته قلبیی نمیوده انید رقیدر‬ ‫است؟‬ ‫‪ ‬میزان میزان مصرف غذاهای آماده در افرادی که سکته قلبیی ننمیوده انید‬ ‫رقدر است؟‬ ‫‪ ‬میزان مصرف غذاهای آماده در دو گروه فوق متفاوت است‪(.‬فرضیه مقابی‬ ‫دو دامنه)‬ ‫‪17‬‬  ‫سواالتی برای شما‬ ‫لطفاً برای موضوع زیر اهداف اصلی و جزیی را نوشته و فرضیات و سواالت‬ ‫مربوطه را بیان فرمایید‬ ‫بررسی رابطه بین جنس و ضریب هوشی دانشجویان‬ ‫‪18‬‬  ‫متغيرها‬ Variables 19  ‫تعریف متغیر‬ ‫‪ ‬متغیر فاکتوری است که در یک مطالعه می تواند تغییر نماید‪.‬‬ ‫‪ ‬به عبارت دیگر متغیر مشخصه یک فرد‪ ،‬شیء‪ ،‬پدیده یا پیام مورد نظراست‬ ‫که ‪:‬‬ ‫‪ ‬قابل اندازه گیری بوده‬ ‫‪ ‬و می تواند مقادیر مختلفی بپذیرد‪.‬‬ ‫‪ ‬معموالً متغیرهای تحقیق از اهداف اختصاصی میآیند‪.‬‬ ‫جایگاه متغیرها در تحقیق‬ ‫‪‬‬ ‫بعد از تعیین اهداف؛ و نوشتن فرضیات و سواالت‪ ،‬باید سعی شود به دقیت متغیرهیای تحقییق تبییین‬ ‫‪‬‬ ‫شود‪.‬اندازه گیری متغیرها برای رسیدن به اهداف تحقییق الئامیی اسیت‪.‬بیه ایین معنیی کیه بررسیی‬ ‫فرضیات و سواالت تحقیق فقط در صورت اندازه گیری دقیق متغیرها مهیا می شود‪.‬‬ ‫‪20‬‬ ‫بعد از تعیین متغیرها باید مشخصات آنها را نیئ به دقت بیان نماییم‪.‬این مشخصات شامل‪ ،‬نوع‪ ،‬نقیش‪،‬‬ ‫‪‬‬ ‫مقیاس‪ ،‬واحد‪ ،‬تعریف علمی و تعریف عملیاتی می باشد‪.‬‬  ‫انواع متغیرها‬ ‫‪ ‬کمی ‪quantitative‬‬ ‫‪-1‬فاصله ای (‪ :)interval‬صفر قراردادی دارند و لذا مقدار منفی نییز میی یذیرنید‬ ‫ولی فاصله بین مقادیر برابر است مانند درجه حرارت به سانتیگراد و ارتفاع از سطح دریا‬ ‫‪-2‬نسبتی (‪ :)ratio‬صفر واقعی دارند و فواص بین مقادیر برابر است ماننید درآمید‪،‬‬ ‫غلظت هموگلوبین‬ ‫‪ ‬کیفی ‪qualitative‬‬ ‫‪-1‬اسمی (‪(Nominal‬‬ ‫‪ ‬دو حالته (‪ :)binary‬مانند جنس‪ ،‬زنده ماندن و یا فوت نمودن‬ ‫‪ ‬رند حالته (‪ :)nominal‬مانند گروه خونی و ملیت‬ ‫‪-2‬رتبه ای (‪:)ordinal‬‬ ‫‪ ‬رتبه ای مانند گروه سنی (کودک‪ ،‬نوجوان‪ ،‬جوان‪ ،‬میانسال و ییر)‬ ‫‪21‬‬ M.GHorbani. PhD student of epidemiology 22  ‫نقش متغیرها‬ ‫‪ ‬مطالعات توصیفی (تعیین شیوع دیابت در گرگان)‬ ‫‪ ‬اصلی‪ :‬برای پاسخ به اهداف جئیی چه متغیرهایی باید سنجیده شود؟ ابتال به دیابت‬ ‫‪ ‬زمینه ای‪ :‬برای پاسخ به اهداف فرعی چه متغیرهای اضافه ای باید سنجیده شود؟ جنس‬ ‫و یا گروه سنی افراد‬ ‫‪ ‬مطالعات تحلیلی (رابطه بین مصرف غذاهای آماده و ابتال به سکته قلبی)‬ ‫‪ ‬مستقل(‪ :)independent‬متغیر(هایی) که تاثیرگذار است؛ مصرف غذاهای آماده‬ ‫‪ ‬وابسته (‪ :)dependent‬متغیر(هایی) که تاثیر می پذیرد؛ ابتال به سکته قلبی‬ ‫‪ ‬زمینه ای (‪ :)demographic‬متغیرهایی که برای پاسخ به اهیداف فرعیی بایید میورد‬ ‫سنجش قرار گیرند؛ سن‪ ،‬جنس و یا نوع غذاهای آماده مصرفی‬ ‫‪ ‬مخدوش کننده (‪ :)confounder‬متغیرهایی که رابطه بین متغیر مسیتقل و وابسیته را‬ ‫به هم می زنند؛ وضعیت اقتصادی‪-‬اجتماعی و یا وزن که می توانند شیدت ارتبیاط بیین‬ ‫مصرف غذاهای آماده و ابتال به سکته را تحت تاثیر قرار دهد‬ ‫‪23‬‬  ‫توجه داشته باشید که‪...‬‬ ‫نوع متغیر علیرغم مشابه‬ ‫بودن عنوان از یک مطالعه‬ ‫به مطالعه دیگر ممکن‬ ‫است متفاوت باشد‪.‬‬ ‫‪24‬‬  ‫تعریف متغیرها‬ ‫‪ ‬تعریف علمی‪ :‬از زاویه علمی متغیر ره تعریفی دارد‪ ،‬مثالً جنس یعنی ژنوتیپ افراد‬ ‫از نظر دارا بودن کروموزم ‪ ،y‬و یا فشار خون سیستولیک یعنی حداکثر فشار وارد بیر‬ ‫جدار شریانها در زمان انقباض بطن رپ‬ ‫‪ ‬تعریف عملی‪ :‬یعنی متغیر مورد نظر رگونه سنجیده می شیود میثالً بیرای جینس‬ ‫ممکن است نوشته شود جنس نوشته شده در شناسینامه کیه در صیورت اراییه ایین‬ ‫تعریف عملی باید شناسنامه همه افراد در تحقیق دیده شود‪.‬‬ ‫ارایه تعریف عملیاتی برای همه متغیرها الزامی است و باید به دقت شیر داده شیوند‪.‬‬ ‫در این قسمت حتی می توان به رفرانس ها اشاره و یا به صیورت ضیمیمه توضییحاتی‬ ‫نوشت‪.‬‬ ‫واحد متغيرها‬ ‫‪ ‬یعنی مقدار هر متغیر برای هر نمونه با چه واحدی آورده می شود‪.‬‬ ‫به عنوان مثال واحد جنسیت زن و مرد است و واحد سن سال شمسی‬ ‫‪25‬‬ ‫واحد بعضی متغیرها مانند پاسخ به درمان ممکن است به شکل کامل‪ ،‬ناقص و ییا عیدم‬ ‫پاسخ ثبت شود‪.‬‬  ‫جدو متغیرها‬ ‫عنوان‪ :‬بررسی عوامل موثر بر قند خون‬ ‫واحد متغیر‬ ‫نوع متغیر‬ ‫نقش‬ ‫تعریف متغیر علمی و عملیاتی‬ ‫نام متغیر‬ ‫متغیر‬ ‫سال شمسی‬ ‫نسبتی‬ ‫مستق‬ ‫فاصله زمانی بین تولد تا زمان ورود به مطالعه‬ ‫سن‬ ‫به گفته بیمار‬ ‫مرد‪/‬زن‬ ‫دوحالته‬ ‫مستق‬ ‫تظاهر فتوتیپی بیماراز نظر جنسی برداشت‬ ‫جنس‬ ‫فرد یرسشگر‬ ‫خواندن نوشتن‪/‬‬ ‫رتبه ای‬ ‫مستق‬ ‫میزان بهره علمی فرد به گفته بیمار‬ ‫سطح‬ ‫سیک ‪ /‬باالتر از‬ ‫سواد‬ ‫سیک‬ ‫میلی گرم در دسی‬ ‫نسبتی‬ ‫وابسته‬ ‫میزان گلوکز سرم بیماردر حالت ناشتا یاسخ‬ ‫قند خون‬ ‫لیتر‬ ‫آزمایشگاه با استفاده از دستگاه ‪.........‬‬ ‫‪26‬‬ Thank you for your attention