Rebyuwer-PPTP-12 PDF Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto

Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik 2. KOMPREHENSION- pag-unawa sa mga simbolo. 3. REAKSYON- pagpasya sa gagawin o madarama sa binasa Aralin 1 :...

Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik 2. KOMPREHENSION- pag-unawa sa mga simbolo. 3. REAKSYON- pagpasya sa gagawin o madarama sa binasa Aralin 1 : 4. INTEGRASYON- pag-uugnay at paggamit ng mambabasa sa dati mula sa kasalukuyang kaalaman. Pagbasa  Ang pagkuha ng idea sa nakaimbak na kaalaman. APAT NA TEORYA NG PAGBASA  Sistematikong proseso ng pagkilala sa mga simbolo at 1. Top-down- titik upang bigyan ng pagpapakahulugan.  Karaniwang ginagawa kapag-inaaral ang isang teksto.  Ito ay palaki at paliit Goodman -isang pyscholingguistik guessing games  Ang mambabasa ay may kahusayan ng bumasa. Kung (Panghuhula) saan kaya ng tingnan ang buong detalye at nauunawaan ang mensahe at kahulugan. Paraan ng Pagbasa  Iniisa-isa ito ng may pag-unawa. 1. Tahimik hagod ng mata ang ginagamit. 2. May tunog, malakas at tanging mata’t bibig ang gamit 2. Bottom-Up  Ito’y nagsisimula sa letra at pagkilala sa mga yunit ng Braille system-gamit ng mga bulag upang makapagbasa. tonog.  Karaniwang gamit ng mga nasa elementarya. KAHALAGAHAN  Mabagal at pantig-pantig ang paraan ng pagbasa.  Ginagamit din kapag hindi pamilya sa salita upang 1. Karagdang kaalaman magamit patungo sa teksto. 2. Nagpapalawak ng talasalitaan 3. Paglilibang 3. Interaktibo 4. Paghuhubog ng kaisipan at paninidigan  Ito ay kombinasyon na ng tatlong teorya at maaaring gamitin ng kahit ano mang oras. (Top-down, Bottom-up, Ang tunay na pagbasa ay may pag-unawa. at Iskema)  Ang mambabasa ay masasabing may kahusayan kung nagagamit ang tatlong teorya. (5) LIMANG MAKRONG KASANAYANG PANGWIKA 4. Iskema 1. Pakikinig -unang nadedebelop sa isang bata.  Nakapaloob dito ang dating kaaalaman. 2. Pagsasalita-  May nakaimbak na kaalaman sa utak. 3. Pagbasa  Marunong magbasa at malaman ang bokabularyo. 4. Pagsulat 5. Panonood ANYO NG MGA BABASAHIN A. Dyaryo B. Nobela ARALIN 2: C. Sanaysay (esssay) D. Diksyonaryo PROSESO NG PAGBASA E. Libro/ aklat F. Almanac William S. Gray (1950) G. Atlas  Ama ng pagbasa H. Magasin  Ang nagpakilala ng apat na proseso I. Komiks J. Ensayklopedya 1. PERSEPSIYON- simbolong nakikita at ang pagtukoy sa letra ng mga titik. Nilalapatan na ito ng mga tunog. ARALIN 3: MGA HULWARANG ORGANISASYON NG MGA TEKSTO Hal: “Walang pasok.” - agad na nauunawaan dahil nakikilala ang bawat simbolo. MGA HULWARANG ORGANISASYON NG MGA TEKSTO P+e+p+e= Pepe  -Kronolohikal na paglalahad ng mga detalye ng Simbolo Tunog Titik Pantig Salita pangyayari, karanasan., hakbang o prosesong isinagawa. Teksto Talata Pangungusap Sugnay kaya dapat alam ang unang hakbang.   Pagsunod-sunod ng mga Pagpapahayag ng kahigitan Hal: o kalamangan ng isang bagay sa iba pang katulad o ka uri nito.  Pagsusuri ng nobela: Sinusuri ang tauhan, tagpuan,  Ito’y malinaw, lohikal, at madaling maunawaan tema, banghay, at mensahe ng may akda. Karaniwang... 5. Paghahambing- Ito ang pagkakaiba-iba o pagkakatulad dalawang bagay, idea, o pangyayari.  Pagsusunod-sunod ng mga ideya, pangyayari na nakaayos sa tama. Hal: Ehersisyo vs. Pagdidiyeta  Sanhi at Bunga : ipinapaliwanag ang pangyayari at magiging resulta.  Ehersisyo: nagpapalakas ng kalamnan at cardiovascular  Paglalahad ng Suliranin health.  Pag-uuri at Kategorya  Pagdidiyeta: tamang timbang at kalusugan sa bituka  Paghahambing at Pagsasalungat  Benipisyo: Pinapabuti ang pangkalahatang kalusugan o kalidad ng buhay. MGA HULWARANG ORGANISASYON NG MGA TEKSTO DENOTASYON AT KONOTASYON 1. Depinasyon- Paglilinaw at pagpapakahulugan sa isang DENOTASYON-literal na kahulugan na karaniwang salita tungkol sa konsepto, termino, o paksa matatagpuan sa diksyunaryo. Walang bahid na damdamin o karagdagang kahulugan. Hal: Ang komunikasyon ay proseso ng pagpapalitan ng impormasyon o ideya sa pagitan ng mga tao. KONOTASYON-May karagdagang kahulugan o damdamin na kaugnay ng isang salita.  Isang uri ng DISKURSONG EKSPOSITORI na madalas gamit sa pagpapahayag. Maaaring maging positibo, negatibo, o neutral at ito ay nakabatay sa gamit na “konteksto”.  Dictionary at Thesaurus Denotasyon Konotasyon DISKURSONG EXPOSITOR- Layuning magbigay-linaw, aso uri ng hayop ito ay Pagiging tapat, magturo, at magpaliwanag ng mga ideya, konsepto at may apat na paa, pagiging bastos, o Impormasyon. inaalagaan bilang kaibigan ng tao. bantay o alaga. 2. Pag-iisa-isa- Paglatag ng impormasyon, detalye, o hakbang. Tinatawag ding enumerasyon Mabisang paraan upang matandaan ang paraan, hakbang, at paggawa. guro Taong nagtuturo Gabay, sa paaralan inspirasyon, Hal. tagapagturo sa buhay  Hakbang sa pagluto ng adobo.  Pag-iisa-isa sa mga gabay o tuntunin sa pagbasa.  Mga hakbang sa paghahanda ng proyekto sa paaralan. 3. Pag susunod-sunod- Paraan ng pag-aayos sa mga pangyayari o hakbang. ARALIN 4: TEKSTONG IMPORMATIBO Hal. Iba’t ibang uri ng Teksto  Proseso ng Pag-aani 1. Tekstong Impormatibo-maglahad ng iba’t ibang  Prose ng pagbuo ng isang Pananaliksik makatotohan at impormasyon. May Tatlong uri: Kapag pinahaba ang IMPORMASYON ay makabubuo ng teksto. A. Sekwensyal-una, pangalawa, pangatlo, sunod, at etc. B. Kronolohikal- May tiyak na bilang at petsa. (journal at Sumasagot sa tanong na: Sino, ano, saan, kailan, paano, at kasaysayan ng Pilipinas) bakit. C. Prosedyural-hakbang o prosesong isasagawa. (resipi, proseso,at etc.) ANYO NG TEKSTONG IMPORMATIBO kadalasang makikita sa mga: 4. Pagsusuri- Pagsisiyasat at paghihimay-himay. 1. Dyaryo- makatotohanan ang pangyayari at puro. Lead: 2. Diskyunaryo- listahan ng mga salitang may iba’t ibang kahulugan.  mahahalagang detalye 3. Magasin-  Nasasagot ang mga tanong na sino, ano, saan, kailan, 4. Ensayklopedya bakit, at paano. 5. Almanac- naglalaman ng mga trivia 6. Atlas Body: 7. Pananaliksik 8. Disertasyon  mas detalyadong impormasyon at paliwanag.  suportang detalye at iba pang mahalagang KATANGIAN impormasyon. 1. Katotohanan- tama at wasto Conclusion: A. Opinyon-para sa sarili o pansarili (subhetibo)  Karagdagang konteksto, impormasyon, o buod ng mga B. Katotohanan- tama o wasto, may sanggunina, pangunahing punto ng balita. layuning palutangin ang katotohanan. Sanggunian:Ginagamitan ng pang-ugnay na “Ayon, mula, sinabi, at nabanggit” ARALIN 5: TEKSTONG NARATIBO Hal. TEKSTONG NARATIBO  Ang bansa ay maganda. Opinyon  Tekstong Nagsasalaysay  Ayon sa Rappler may 7641 isla ang bansa. Katotohanan  Pasalaysay o Pagkukuwento ng mga pangyayari  Ayon kay Sir Tan ay may anim na strand ang SASHS.  May maayos na pagkakasunod-sunod. Katotohanan LAYUNIN: 2. Pokus (Focus)- may iisang paksa. 3. Tiyak- ang impormasyon ay totoo, walang labis, at walang  Makapagsalaysay ng pangyayaring nakakalibang o kulang. Ito’y eksakto lamang. nakapagbibigay aliw o saya.  Nakapagtuturo ng kabutihang asal o mahahalagang aral. ELEMENTO KATANGIAN A. Paksa- isang tema na pag-uusapan. B. Pangunahing Idea- (Topic sentence) 1. May iba’t ibang pananaw (Point of View) C. Pantulong na Idea- (supporting sentence) Bahagi ng Balita: Unang Panauhan: Tauhang nag sasalaysay ng mga bagay na kanyang nararanasan, na aalala, o Headline naririnig. Lead “ako” Ikalawang Panauhan Kinakausap ng manunulat Body ang tauhang pinapagalaw niya sa kwento. “Ka” at “ikaw” Conclusion Ikatlong Panauhan Isinasalaysay ng taong walang relasyon sa tauhan. Inverted Pyramid “siya” Headline:  Ulo ng balita  nagpapakita ng pinakasentro ng impormasyon. 2. Paraan ng Pagpapahayag ng Dayalogo  mitolohiya  alamat  Tuwirang Pagpapahayag- may paniping ginagamit.  tulang pasalaysay (epiko,dula, kuwentong kababalaghan, (“”) Ito ang orihinal o direktag sinabi ng anekdota, parabula, at science fiction) tagapagsalita. “Huwag na, Magalona.”  Di-tuwirang Pagpapahayag -Naglalahad sa sinabi, iniisip, o nararamdaman. Walang gamit na panipi. 3. May mga Elemento 1. Tauhan- gumaganap sa kwento a. Panguhing tauhan b. Katunggaling tauhan ARALIN 6: TEKSTONG DESKRIPTIBO c. Kasamang tauhan PAGLALARAWAN d. Ang may akda Hal: May pinapahanap si nanay na isang gamit sa kaniyang anak. Gamit ang paglalarawan ay agad na makukuha ng kaniyang 2. Tagpuan-pook, lugar, at panahon ng isinasalaysay. anak ang bagay na pinapakuha niya. 3. Banghay-daloy o pagkakasuno-sunod ng mga pangyayari. TEKSTONG DESKRIPTIBO  paglalarawan  layunin nitong mag larawan upang maka buo ng retrato sa isipan. Hal: Noong unang panahon ay hindi pa uso ang facebook ang tanging naging patok ay ang textmate. Kanilang inilalarawan ang kanilang pisikal na anyo o katangian (maganda, pogi, matangkad, may pagkasingkit, at etc. PARAAN NG TEKSTONG DESKRIPTIBO Anachrony-pasalaysay na hindi nakaayos sa tamang A. Pandama- 5 senses pagkakasunod-sunod. 1. Nakikita (mata)- ang pisikal na paglalarawan Analepsis- flashback 2. Pang-amoy( ilong) -cr ng mga lalaki ay mapanghi, mabango, at iba pa. Prolepsis- flash-forward 3. Naririnig- maingay, tahimik, at etc. 4. Nadarama- magaspang, banayad, at etc. Elipsis- hindi na pinagtutuunan ang maliliit na 5. Panlasa-maasim, matamis, at etc. detalye o kaganapan. B. Obserbasyon- D. Paksa Hal: School rekord sa likod ng inyong card. Pinapakita rito ang Ito ang ideya kung saan umiikot ang pangyayare. iyong mga pinakitang ugali, katangian, at mga debelopmental habang ikaw at nasa paaralan. HALIMBAWA NG TEKSTONG NARATIBO  maikling Kuwento  nobela  kuwentong-bayan  URI NG PAGLALARAWAN KATANGIAN NG TEKSTONG DESKRIPTIBO 1. Karamihan- 1. Wika Madali at malinaw  payak na salita ang gamit. Ito ang karaniwang 2. Detalye Hal: paglalarawan. Inutusan kang bumili ng Hal: mabait, malamig, kalbo, maingay at, etc. isang damit. Ngunit hindi mo alam dahil maraming uri ng  Maaari maging subhetibo o obhetibo damit kaya tatanungin mo kung anong kulay, size, klase, subhetibo obhetibo at estilo upang ikaw ay  Pansarili  May basehan o makabili.  Tanging opinyon makatotohanan. lamang  Pang-uri ( adjective) Hal: Ang San Agustin ay may anim na strand. -berde -maganda, mabuhok, at malaki. 2. Masining-  Pang-abay (adverb)  matatalinhagang salita  May tayutay at gamit na idyoma. -berdeng-berde Tayutay  Gaano kadalas mag dasal?  “Isulat sa tubig.” Naglalarawan na hindi kayang mabayaran ang -Tatlong beses sa utang. isang araw. -mas malalim at mas  Gaano kadalas ang matalinhaga. minsan?  Dinurog na puso  pusong bato 3. Pananaw katotohanan Idyoma (idioms) 4. Impresyon Nag-iiwan ng impresyon ang iyong inilalarawan Nagmumurang kamatis Matandang nagpapabata. Karamihan: “Siya ay maganda.” Masining: “Tila rosas ang kanyang kariktan.” Bugtong-ginagamit pa noon bago tayo sakupin, ginagamit pang libangan ng mga matatanda. ARALIN 7: TEKSTONG ARGUMENTATIBO Manok ko sa maribeles balahibo’y nasa loob.  Makapaglahad ng katuwiran o paninindigan.  Kailangang maipagtanggol ang kaniyang posisyon sa -sili paksa o isyung pinag-uusapan.  May ebidensya o patunay base sa karanasan, kasaysayan, kaugnay na literatura, at resulta ng Heto na si kaka bubuka bukaka. empirikal na pananaliksik. -gunting ELEMENTO 1. PROPOSISYON- pahayag na inilalatag upang pagtalunan o pag-usapan. 2. ARGUMENTO- pagpapahayag ng mga dahilan at nakakatawang karanasan, estadistika, balita, palabas sa ebidensya. Pangatwirang ipapahayag maipakita ang telebisyon, o pananaw. kamaliam o kawastuhan ng isang ideya o kilos. 2. Pagsulat ng Katawan- naipapakita ang paninindigan o pananaw kung sang-ayon o hindi sa argumentong TATLONG URI NG PROPOSISYON tinatalakay. 3. Pagsulat ng Wakas- ibinubod ang mga opinyon ng 1. Pangyayari -paninindigan sa katunayan o kabulaanan ng awtor, lalo na ang pinakamahalagang puntos na isang bagay na makatotohanan. nagpapatibay ngkaniyang paninindigan. 2. Kahalagahan-paninindigan sa isang bagay. Nagtatanggol sa kabuuan ng isang bagay, isang palakad, o isang pagkilos. 3. Patakaran-ginagamit sa pampublikong pagtatalo. Gumagamit ng salitang dapat. ARALIN 8: TEKSTONG PERSWEYSIB DALAWANG URI ARGUMENTATIBO TEKSTONG PERSWEYSIB 1. Pasaklaw o Induktibo-nagsisimula sa mga halimbawa o partikular na kaisipan/ katotohanan at nagtatapos sa  Umaapela o pumupukaw sa damdamin ng mga pangkalahatang simulain. mambabasa o tagapakinig. 2. Pabuod o Deduktibo-iisa-isahing ilalahad ang maliliit o  Nakukuha ang simpatya, mahikayat na umayon sa mga tiyak na pangyayari. ideyang inilahad.  Upang mabago ang takbo ng isip o makumbinsi at paniwalaan.  Personal na opinyon at paniniwala ng may-akda. ARISTOTLE- Tatlong pangunahing paraan ng panghihikayat: LAYUNIN 1) Ethos- Karakter o Kredibilidad ng nagsasalita o manunulat. Makuha ang tiwala ng tagapakinig o  Manghikayat o mangumbinsi mambabasa sa pamamagitan ng pagpapakita ng  Umaapela o pumupukaw ng damdamin sa pamamagitan integridad, katapatan, at eksperto sa paksa. ng pagkuha ng damdamin o simpatya ng mambabasa. 2) Pathos- Paggamit ng emosyon upang maimpluwensyahan ang tagapakinig o mambabasa. Ginagamit sa pamamagitan ng mga kwento, makukulay na wika, o paglalarawan ng emosyonal KATANGIAN NG TEKSTONG PERSWESIB na sitwasyon. 3) Logos- Lohikal na pagdedebate at paggamit ng 1. Subhetibong tono ebidensya. Makatwirang dahilan at patunay na ang 2. Personal na opinyon at paniniwala ng may akda argumento ay tama. May matibay na lohika at 3. Karaniwang ginagamit sa mga iskrip para sa patalastas, ebidensya na maaring maging datos, estadistika, o propaganda, sa telebisyon, at pagrerekrut para sa isang mga pag aaral. samahan o networking MAHUSAY NA PROPOSISYON ELEMENTO NG PANGHIHIKAYAT AYON KAY ARISTOTLE 1. Napapanahon ang paksa 1. Ethos-ang karakter, imahe o reputasyon ng manunulat o 2. Walang kinikilingan tagapagsalita. 3. Nagtataglay ng isang idea 2. Logos- opinyon o lohikal na pagmamatuwid ng manunulat 4. May ebidensya o tagapagsalita 5. Malinaw at tiyak 3. Pathos- emosyon ng mambabasa o tagapakinig 6. Nag-aanyaya ng isang pagtatalo PROPAGANDA DEVICES 1. Name calling- ito ay ang pagbibigay ng hindi magandang DAPAT TANDAAN SA PAGBUO NG TEKSTONG taguri sa isang produkto o katunggaling politiko upang ARGUMENTATIBO tangkilikin. 2. Glittering Generalities-Ito ay ang magaganda at nakasisilaw na pahayag ukol sa isang produktong tumugon sa 1. Pagsulat ng Panimula- napupukaw ang interes ng paniniwala at pagpapahalagaa ng mambabasa mambabasa. Maaaring magbahagi ng isang 3. Transfer- paggamit ng isang sikat na personalidad upang 3. Metodo- serye o hakbang na isasagawa. (iskema, paraan, mailipat sa isang produkto o tao ang kasikatan at plano) 4. Testimonial-kapag ang isang sikat na personalidad ay 4. Ebalwasyon-pamamaraan kung paano masusukat ang tuwirang nag endorso ng isang tao produkto tagumpay ng prosidyural na isinagawa. 5. Plain folks-karaniwan itong ginagamit sa kampanya o komersyal kung saan ang mga kilala o tanyag na tao ay KARANIWANG PAGKAKAAYOS/ PAGKAKABUO pinalalabas na ordinaryong taong nanghihikayat sa boto, produkto, at serbisyo. 1. Pamagat-ideyang gagawin o isasakatuparan 6. Card Stacking- Ipinapakita ang lahat ng magagandang 2. Seksyon-ang pagkakabukod ng nilalaman ng prosidyur. katangian ng produkto ngunit hindi binabanggit ang hindi 3. Sub-heading- tinutukoy kung saang bahagi o parte na ito magandang katangian. ng prosidyur. 7. Bandwagon-panghihikayat kung saan hinihimok ang lahat 4. Mga larawan o Visuals ginagamit bilang isang gabay sa na gamitin ang isang produkto o sumali sa isang pangkat dahil prosesong dapat magawa. ang lahat sumali na. MGA TIYAK NA KATANGIAN A. Nasusulat sa kasalukuyang panauhan. B. Naka pokus sa pangkalahatang mambabasa at hindi sa iisang tao lamang. ARALIN 7: TEKSTONG PROSIDYURAL C. Tinutukoy ang mambabasa sa pangkalahatang pamamaraan sa pamamagitan ng mga panghalip. TEKSTONG PROSIDYURAL D. Gumamit ng tiyak na pandiwa para sa instruksyon. E. Gumagamit ng malinaw na mga pang-ugnay o cohesive  Ispesyal na uri ng tesktong expository devices.  Serye o hakbang sa pagbuuo ng isang gawain F. Mahalaga ang detalyado at tiyak na deskripsyon. LAYUNIN:  Makapagbigay ng sunod sunod na direksyon, hakbang, o impormasyon  Maisagawa ang gawain ng ligtas, episyente, at angkop sa paraan.  Sumasagot sa tanong na “paano” Iba’t ibang Uri 1. Paraan ng pagluluto (Recipes)-Nagbibigay panuto sa mga paraan may malinaw na pangungusap at maaaring magpakita ng mga larawan. 2. Panuto (Instructions) nag gagabay sa mga mambabasa kung paano maisagawa o malikha ang isang bagay. 3. Panuntunan sa mga Laro (Rules for Games)- mga gabay na dapat sundin ng isang manlalaro. 4. Manwal (Manual) -nagbibigay kaalaman kung paano gamitin, paganahin at patakbuh ang isang bagay. 5. Mga Eksperimento (Experiments) - Tumutuklas ng bagay na hindi natin alam. 6. Pagbibigay Direksyon- Ito’y isang gabay at malinaw na direksyon patungo sa nais na destinasyon. Halimbawa:  Pagbuo ng mga aparato  Pag assemble ng DIY furniture APAT NA NILALAMAN NG TEKSTONG PROSIDYURAL 1. Layunin o target na awtput-kalalabasan o kahahantungan ng proyekto 2. Kagamitan -kasangkapan at kagamitang kakailanganin. Nakalista ito ng pagkakasunod-sunod kung kailan gagamitin.