Prawo Lotnicze PDF

USTAWA z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze DZIAŁ I PRZEPISY OGÓLNE Rozdział 1 Zakres regulacji i definicje Art.1. [Przedmiot i zakres stosowania...

USTAWA z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze DZIAŁ I PRZEPISY OGÓLNE Rozdział 1 Zakres regulacji i definicje Art.1. [Przedmiot i zakres stosowania regulacji] *Przepisy Prawa lotniczego regulują zasady funkcjonowania lotnictwa cywilnego w Polsce. *Przepisy Prawa lotniczego stosują się do polskiego lotnictwa cywilnego, a także w określonym zakresie do obcego lotnictwa cywilnego. (Prawo lotnicze dotyczy polskiego lotnictwa cywilnego, ale także, w pewnych przypadkach, lotnictwa cywilnego innych krajów, jeśli działają na terenie Polski lub w innych sytuacjach określonych przez prawo.) *Lotnictwo cywilne obejmuje wszystkie rodzaje lotnictwa, z wyjątkiem lotnictwa państwowego, w tym państwowe statki powietrzne, załogi tych statków oraz lotniska państwowe wykorzystywane wyłącznie do startów i lądowań państwowych statków powietrznych. Wyjątki dla lotnictwa państwowego: Przepisy Prawa lotniczego nie dotyczą lotnictwa państwowego, z wyjątkiem określonych artykułów, które nakładają szczególne przepisy na ten typ lotnictwa. Przykład: Artykuł 17 ust. 17, ust. 22 pkt 2 i ust. 23 jest wyjątkiem, ponieważ odnosi się do kwestii badania wypadków lotniczych oraz działań Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych (PKBWL), które mają zastosowanie zarówno do lotnictwa cywilnego, jak i państwowego. Wyjątek ten wynika z potrzeby zapewnienia spójności procedur i bezpieczeństwa w całym lotnictwie, niezależnie od tego, czy jest to lotnictwo cywilne, czy państwowe. *Wykorzystanie państwowych statków powietrznych: Jeśli polskie i obce państwowe statki powietrzne są wykorzystywane do działalności innej niż służba publiczna lub lotniska lotnictwa państwowego są używane do startów i lądowań cywilnych statków powietrznych, stosuje się przepisy ustawy. *Nadzór nad lotnictwem państwowym sprawują ministrowie właściwi (czyli ministrowie odpowiedzialni za konkretne dziedziny) np.: a. Minister Obrony Narodowej nad wojskowym lotnictwem, b. Minister Spraw Wewnętrznych nad policyjnymi samolotami, c. Minister Infrastruktury nad lotniskami państwowymi. Ministrowie ci sprawują nadzór nad: d. Państwowymi statkami powietrznymi (np. samolotami wojskowymi) e. Lotniskami państwowymi (np. wojskowymi lotniskami, które służą celom obronnym). Art. 2. [Definicje legalne] W rozumieniu przepisów ustawy: Statkiem powietrznym jest urządzenie zdolne do unoszenia się w atmosferze na skutek oddziaływania powietrza innego niż oddziaływanie powietrza odbitego od podłoża; Polskim państwowym statkiem powietrznym jest: a) statek powietrzny używany przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej (wojskowy statek powietrzny), b) statek powietrzny używany przez jednostki organizacyjne Straży Granicznej, Policji i Państwowej Straży Pożarnej (statek powietrzny lotnictwa służb porządku publicznego); Użytkownik statku powietrznego to jego właściciel lub inna osoba wpisana jako użytkownik do rejestru statków powietrznych; Lotnisko to wydzielony obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni w całości lub w części przeznaczony do wykonywania startów, lądowań i naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych, wraz ze znajdującymi się w jego granicach obiektami i urządzeniami budowlanymi o charakterze trwałym, wpisany do rejestru lotnisk. Lądowisko to obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni, który może być w całości lub w części wykorzystywany do startów i lądowań naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych. Część lotnicza lotniska to obszar trwale przeznaczony do startów i lądowań statków powietrznych oraz do związanego z tym ruchu statków powietrznych, wraz z urządzeniami służącymi do obsługi tego ruchu, do którego dostęp jest kontrolowany Zarządzającym lotniskiem jest podmiot (firma, spółka), który został wpisany jako zarządzający do rejestru lotnisk cywilnych. Lądowanie handlowe to lądowanie w celu zabrania lub pozostawienia pasażerów, bagażu, towarów lub poczty, przewożonych odpłatnie. Lotem handlowym jest lot związany z lądowaniem handlowym. Lot międzynarodowy to lot podczas którego następuje przekroczenie granicy państwowej; Lot tranzytowy to lot w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej, rozpoczynający się i kończący poza jej terytorium. Lot długodystansowy to jednoodcinkowy lot na dystansie, którego pokonanie wymaga minimum 8 godzin lotu statku powietrznego. Przewóz lotniczy to lot lub seria lotów, w których przewozi się pasażerów, towary lub pocztę, za wynagrodzeniem, w tym na podstawie umowy o czasowym oddaniu lub wzięciu statku powietrznego do używania. Regularnym przewozem lotniczym jest przewóz lotniczy, jeżeli w każdym locie miejsca w statkach powietrznych przeznaczone do przewozu pasażerów, bagażu, towarów lub poczty są publicznie oferowane do nabycia, a przewóz jest wykonywany między tymi samymi punktami według opublikowanego rozkładu lotów albo w stałych odstępach czasu lub z częstotliwością wskazującą na regularność lotów. (codzienny lot o określonej godzinie) Przewóz czarterowy to przewóz lotniczy realizowany na podstawie umowy czarteru lotniczego, w ramach której przewoźnik lotniczy oddaje do dyspozycji czarterującego określoną liczbę miejsc lub pojemność statku powietrznego, w celu wykonania określonego przewozu pasażerów, bagażu, towarów lub poczty, wskazanych przez czarterującego. Przewoźnikiem lotniczym jest podmiot (firma, organizacja, instytucja) posiadający uprawnienia do wykonywania przewozów lotniczych. Te uprawnienia są uzyskiwane w następujący sposób: 1. Dla polskiego przewoźnika lotniczego: uprawnienia te uzyskuje się na podstawie koncesji wydanej przez odpowiedni organ w Polsce. („Na podstawie koncesji” oznacza, że przewoźnik lotniczy uzyskuje specjalne zezwolenie lub licencję od odpowiednich władz (w Polsce to Urząd Lotnictwa Cywilnego), które uprawniają go do wykonywania przewozów lotniczych.) 2. Dla obcego przewoźnika lotniczego: uprawnienia te muszą pochodzić z aktów wydanych przez właściwe organy w kraju, z którego pochodzi przewoźnik (czyli np. w Stanach Zjednoczonych będzie to amerykański organ lotniczy). Port lotniczy to lotnisko użytku publicznego wykorzystywane do lotów handlowych. *Obowiązek użyteczności publicznej polega na zobowiązaniu: a) przewoźnika lotniczego do zapewnienia świadczenia usług przewozu lotniczego, spełniających określone wymogi co do ciągłości, regularności, zdolności przewozowej i taryf ciągłość (przewoźnik nie może przerywać swoich usług bez ważnego powodu), regularność (loty muszą odbywać się zgodnie z rozkładem), zdolność przewozowa (przewoźnik musi być w stanie przewieźć odpowiednią liczbę pasażerów lub towarów), taryfy (ceny biletów muszą być w rozsądnych granicach i dostępne dla różnych pasażerów). b) Zarządzający lotniskiem musi zapewnić odpowiednie funkcjonowanie lotniska, spełniając określone wymagania, które są niezbędne do utrzymania bezpieczeństwa i sprawności lotów. Zarządzający lotniskiem nie może działać wyłącznie z myślą o zysku, ale musi dbać o to, aby lotnisko działało na odpowiednim poziomie, spełniając wszystkie wymagania dla użytkowników lotniska (np. pasażerów, pracowników, przewoźników). (Obowiązek użyteczności publicznej oznacza, że zarówno przewoźnik lotniczy, jak i zarządzający lotniskiem mają pewne zobowiązania, które muszą wypełniać, niezależnie od tego, co jest dla nich najbardziej opłacalne. Ich działania muszą być zgodne z określonymi wymaganiami, które mają na celu zapewnienie odpowiednich usług lotniczych i lotniskowych dla ogółu społeczeństwa.) EASA to Agencją Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego. Aktem bezprawnej ingerencji w lotnictwie cywilnym jest bezprawny i celowy akt polegający na: a) użyciu przemocy wobec osoby na pokładzie statku powietrznego: b) zniszczenie lub uszkodzenie statku powietrznego, c) umieszczeniu na pokładzie statku powietrznego niebezpiecznego przedmiotu, d) porwaniu statku powietrznego e) zniszczeniu albo uszkodzeniu lotniczych urządzeń naziemnych lub pokładowych, ich zakłóceniu f) przekazaniu nieprawdziwej informacji, która powoduje zagrożenie osób i mienia w komunikacji lotniczej Służbą ochrony lotniska jest wewnętrzna służba ochrony lub specjalistyczna uzbrojona formacja ochronna, realizująca zadania na rzecz ochrony lotnictwa cywilnego i podlegająca zarządzającemu lotniskiem. Państwo trzecie to państwo inne niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederacja Szwajcarska lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym Scentralizowaną infrastrukturę stanowią służące do wykonywania usług obsługi naziemnej elementy infrastruktury w porcie lotniczym, których złożoność, koszt lub wpływ na środowisko nie pozwala na podział lub powielenie. Przykłady scentralizowanej infrastruktury: Terminale pasażerskie – główny budynek obsługi pasażerów. Wieże kontrolne – centralne punkty zarządzania ruchem lotniczym na lotnisku. Systemy zaopatrzenia w paliwa – infrastruktura do tankowania samolotów, która jest często złożona i kosztowna. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Umowy i przepisy międzynarodowe Art. 3. [Przepisy ustawy a umowy międzynarodowe i uchwały organizacji międzynarodowych] Polskie Prawo lotnicze reguluje stosunki prawne w lotnictwie cywilnym, ale jeśli ratyfikowane przez Polskę umowy międzynarodowe mówią inaczej, to one mają pierwszeństwo. Uchwały takich organizacji, jak ICAO, które wynikają z ratyfikowanych umów (np. Konwencja Chicagowska z 1944 roku), są publikowane w polskim Dzienniku Ustaw razem z oświadczeniami rządowymi o ich obowiązywaniu. Jeśli międzynarodowe umowy nakazują równe traktowanie podmiotów z Polski i z innych krajów, minister transportu musi zapewnić takie same zasady w przepisach wykonawczych. Wprowadzanie wymagań międzynarodowych: Minister transportu może wprowadzać w Polsce międzynarodowe wymagania techniczne i operacyjne, szczególnie te dotyczące bezpieczeństwa, infrastruktury i statków powietrznych. Takie wymagania mogą pochodzić od organizacji, takich jak: 1) Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO); 2) Europejską Konferencję Lotnictwa Cywilnego (ECAC), w tym Zrzeszenie Władz Lotniczych (JAA); 3) Europejską Organizację do Spraw Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (EUROCONTROL); 4) Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA). Przepisy międzynarodowe: Uchwały organizacji międzynarodowych oraz wspomniane wymagania międzynarodowe są w Polsce zbiorczo określane jako "przepisy międzynarodowe". Przepisy narodowe= uchwały organizacji międzynarodowych+ wymagania międzynarodowe --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Zwierzchnictwo w przestrzeni powietrznej i właściwość prawa Art. 4. [Zwierzchnictwo w polskiej przestrzeni powietrznej] 1. Rzeczpospolita Polska ma całkowite i wyłączne zwierzchnictwo w swojej przestrzeni powietrznej. (Oznacza to, że tylko Polska ma prawo decydować o tym, co dzieje się w jej przestrzeni powietrznej, bez udziału innych państw lub organizacji, chyba że uzyskają one zgodę Polski. W zakresie spraw niezwiązanych z obronnością państwa, funkcje wynikające z tego zwierzchnictwa wykonuje minister właściwy do spraw transportu. Minister ten zarządza polską przestrzenią powietrzną w sprawach cywilnych, takich jak ruch lotniczy, zarządzanie lotniskami oraz zapewnienie bezpieczeństwa w przestrzeni powietrznej.) 2. Rada Ministrów w rozporządzeniu określi zasady wykonywania zwierzchnictwa nad polską przestrzenią powietrzną i umacniania obronności w czasie pokoju. Uwzględni przy tym obowiązki służb, uprawnienia organów oraz współpracę między cywilnymi służbami ruchu lotniczego a wojskiem. 3. W szczególnych sytuacjach, takich jak wojna, stan wojenny lub stan wyjątkowy, zarządzanie przestrzenią powietrzną Polski może zostać przekazane Ministrowi Obrony Narodowej. Rada Ministrów ma wydać szczegółowe przepisy, które określą, jak to przekazanie powinno przebiegać. Przepisy te mają też zapewnić, że cywilne służby lotnicze, wojsko i inne państwowe instytucje będą współpracować w takich sytuacjach, żeby wszystko działało sprawnie i bezpiecznie. Art. 5. [Służby żeglugi powietrznej zapewniane w polskiej przestrzeni powietrznej] 1.W polskiej przestrzeni powietrznej zapewniane są służby żeglugi powietrznej zgodnie z: 1) Polska przestrzeń powietrzna jest zarządzana zgodnie z prawem UE dotyczącym Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (Single European Sky). Szczegółowe akty prawne to: a) Rozporządzenie (WE) nr 549/2004 b) Rozporządzenie (WE) nr 550/2004 c) Rozporządzenie (WE) nr 551/2004 d) Rozporządzenie (WE) nr 552/2004 2) Polska przestrzeń powietrzna jest też zarządzana w oparciu o zobowiązania wynikające z umów międzynarodowych, takich jak: Konwencja chicagowska i Porozumienia regionalne dotyczące lotnictwa cywilnego. 3) Oprócz tych dwóch wyżej, zarządzanie przestrzenią powietrzną odbywa się zgodnie z polską ustawą Prawo lotnicze oraz innymi powiązanymi przepisami. 2. Polska, na podstawie międzynarodowych umów i porozumień, może współpracować z innymi krajami i organizacjami w zakresie zapewniania służb żeglugi powietrznej (czyli zarządzania ruchem lotniczym). Zapewnianie służby może być: 1. Rozciągnięte na przestrzeń powietrzną poza granicą Polski (Polska może być zobowiązana do zapewniania kontroli nad ruchem powietrznym nie tylko w swojej przestrzeni powietrznej, ale także w innych częściach świata, w ramach umów międzynarodowych. Może to dotyczyć np. międzynarodowych korytarzy powietrznych.) 2. Wykonywanie zadań przy pomocy organów międzynarodowych (Polska może współpracować z międzynarodowymi organizacjami, takimi jak ICAO (Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego), które pomagają w koordynowaniu działań dotyczących żeglugi powietrznej. To oznacza, że te organizacje mogą pomóc w zapewnianiu bezpieczeństwa i zarządzaniu ruchem powietrznym.) 3. Wykonywanie zadań z pomocą instytucji innych państw (W ramach współpracy międzynarodowej Polska może korzystać z instytucji zajmujących się żeglugą powietrzną w innych krajach, które wspierają Polskę w realizacji zadań związanych z kontrolą ruchu powietrznego, szczególnie gdy chodzi o przestrzeń powietrzną nad innymi państwami.) Art. 6. [Zwierzchnictwo terytorialne RP] W czasie lotu w polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wszystkie statki powietrzne oraz osoby i rzeczy na tych statkach podlegają prawu polskiemu, chyba że prawo to stanowi inaczej. (Prawo może stanowić inaczej, jeśli istnieją międzynarodowe umowy lub porozumienia, które Polska ratyfikowała i które mają pierwszeństwo przed krajowym prawem.) Art. 7. [Zwierzchnictwo samolotowe RP] W czasie lotu poza granicami polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie przebywania na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa (przestrzeń międzynarodowa) polskie statki powietrzne oraz osoby i rzeczy na tych statkach podlegają prawu polskiemu, chyba że prawo to stanowi inaczej. Art. 8. [Przepisy stosowane do lotu i manewrowania statku powietrznego] Lot i manewrowanie statku powietrznego odbywają się zgodnie z przepisami obowiązującymi w granicach danego terytorium, a na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa - zgodnie z przepisami międzynarodowymi. (w przestrzeni powietrznej jakiegoś państwa obowiązują przepisy tego państwa, a w przestrzeni międzynarodowej – przepisy międzynarodowe.) Art. 9. [Właściwość polskiego prawa karnego] Polską ustawę karną stosuje się do obywateli polskich i cudzoziemców, którzy popełnili za granicą: 1. przestępstwo lub wykroczenie przeciwko Prawu lotniczemu poza granicami Polski, pod warunkiem, że: Sprawca: Jest właścicielem, użytkownikiem, posiadaczem lub członkiem załogi polskiego statku powietrznego. Sprawca: Ma miejsce zamieszkania lub prowadzi przedsiębiorstwo w Polsce, a przestępstwo popełnił jako członek załogi obcego statku powietrznego lub będąc użytkownikiem tego statku. Czyn został popełniony na polskim statku powietrznym lub na statku powietrznym. 2. przestępstwo lub wykroczenie przeciwko przepisom, o których mowa w artykule 8 (który dotyczy przepisów międzynarodowych) lub innych przestępstw, które muszą być ścigane zgodnie z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi. (W skrócie: nawet jeśli przestępstwo lub wykroczenie miało miejsce poza granicami Polski, polskie prawo może mieć zastosowanie, jeśli dotyczy to polskiego statku powietrznego lub osoby związanej z Polską (np. jej obywatela, użytkownika polskiego statku powietrznego). Dodatkowo, jeżeli międzynarodowe umowy nakładają obowiązek ścigania pewnych przestępstw, to również będą one podlegały polskiemu prawu.) Art. 11. [Uznawanie w RP praw rzeczowych ustanowionych na statku powietrznym] Jeśli w obcym kraju na statku powietrznym ustanowiono jakieś prawa (np. hipoteka), to Polska zaakceptuje te prawa, o ile będą one zapisane w polskim rejestrze statków powietrznych. Art. 14. [Zdarzenia na statkach powietrznych znajdujących się na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa - prawo właściwe] W przypadku jakichkolwiek spraw cywilnych, które wynikają ze zdarzenia na statku powietrznym (np. wypadek lub incydent) w czasie lotu lub na obszarze, który nie należy do żadnego państwa, do rozstrzygania stosunków prawnych stosuje się prawo kraju, w którym dany statek powietrzny jest zarejestrowany. Tak jakby zdarzenie miało miejsce w tym kraju. Art. 15. [Zakres pojęcia obszaru niepodlegającego zwierzchnictwu żadnego państwa] Kiedy w przepisach mowa jest o "obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa", to chodzi również o obszary, gdzie nie jest jasno określone, które państwo sprawuje nad nimi władzę. Takie obszary, mimo że nie należą do żadnego konkretnego kraju, są traktowane na równi z przestrzenią powietrzną, która nie podlega zwierzchnictwu żadnego państwa. --------------------------------------------------------------------------------------------- DZIAŁ II ADMINISTRACJA LOTNICTWA CYWILNEGO Rozdział 1 Minister właściwy do spraw transportu Art. 16. [Kompetencje ministra właściwego do spraw transportu] 1. Minister właściwy do spraw transportu jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego. (minister właściwy do spraw transportu pełni rolę organu odpowiedzialnego za politykę lotnictwa cywilnego i nadzoruje całą branżę lotniczą w kraju.) 2. Minister transportu sprawuje nadzór nad polskim lotnictwem cywilnym (np. samolotami pasażerskimi) oraz nad lotnictwem cywilnym innych państw, które operują na terenie Polski. Działa to w oparciu o polskie prawo i międzynarodowe umowy. 3. Program rozwoju sieci lotnisk: Rada Ministrów (rząd) przyjmuje programy dotyczące rozwoju lotnisk oraz urządzeń lotniczych, które stanowią część infrastruktury transportowej w Polsce. Takie programy są realizowane w oparciu o przepisy dotyczące planowania przestrzennego. 3a. Minister tworzy wykaz inwestycji lotniskowych: Minister transportu, po konsultacji z Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego, może stworzyć listę ważnych inwestycji, takich jak budowa lub przebudowa lotnisk lub lądowisk. Uwzględnia to strategie transportowe i potrzeby firm zajmujących się lotniskami. 3b. Wykaz inwestycji jako podstawa do decyzji: Ta lista inwestycji jest podstawą do podjęcia decyzji o lokalizacji nowych inwestycji (np. nowych lotnisk) w zgodzie z przepisami prawa. 4. Nadzór nad Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego: Minister transportu ma także nadzór nad działaniem Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego (organ zajmujący się zarządzaniem lotnictwem cywilnym). Prezes Urzędu wykonuje zadania, które są nadzorowane przez ministra. (minister kontroluje i monitoruje pracę Prezesa ULC, który jest odpowiedzialny za zarządzanie lotnictwem cywilnym w kraju. Prezes Urzędu wykonuje różne zadania związane z bezpieczeństwem lotów, regulacjami lotniczymi i innymi sprawami dotyczącymi lotnictwa cywilnego.) Art. 17. [Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych] 1. Przy ministrze transportu funkcjonuje Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych, która jest niezależną i stałą jednostką. Komisja ta jest odpowiedzialna za prowadzenie lub nadzorowanie badań wszelkich zdarzeń lotniczych, takich jak wypadki czy incydenty lotnicze. Jej zadaniem jest dokładne zbadanie przyczyn wypadków oraz wydanie zaleceń dotyczących poprawy bezpieczeństwa lotnictwa. Komisja działa pod nadzorem ministra transportu, ale zachowuje niezależność w swojej działalności badawczej. 2. Komisja Badania Wypadków Lotniczych w Polsce jest odpowiedzialna za badanie zdarzeń lotniczych, zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010. To rozporządzenie reguluje zasady badania wypadków i incydentów w lotnictwie cywilnym w Unii Europejskiej oraz środki zapobiegania takim zdarzeniom. 4. W skład Komisji wchodzą: przewodniczący, dwóch zastępców przewodniczącego, sekretarz i pozostali członkowie. 6. Przewodniczącego Komisji powołuje minister właściwy do spraw transportu na okres 4 lat. 7. Przewodniczącym Komisji może zostać osoba posiadająca co najmniej trzyletnie doświadczenie w badaniu zdarzeń lotniczych. 8. Zastępców przewodniczącego i sekretarza Komisji powołuje, na wniosek przewodniczącego Komisji, minister właściwy do spraw transportu, na okres 4 lat. 9. Zastępcą przewodniczącego Komisji może zostać osoba posiadająca co najmniej dwuletnie doświadczenie w badaniu zdarzeń lotniczych. 10. Członka Komisji powołuje minister właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji, na okres 4 lat. 11. Minister właściwy do spraw transportu może, na wniosek Komisji podjęty bezwzględną większością głosów, odwołać członka Komisji. 12. Członkiem Komisji może zostać osoba, która: 1) jest obywatelem polskim i korzysta z pełni praw publicznych; 2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych; 3) nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie; 4) posiada dyplom ukończenia studiów wyższych. 13. Członkostwo w Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych kończy się w sytuacjach: 1. Śmierć członka Komisji 2. Niespełnianie określonych wymagań – członek przestaje spełniać wymagania określone w przepisach, jego członkostwo wygasa. 3. Rezygnacja – jeśli członek Komisji złoży rezygnację na piśmie ministrowi odpowiedzialnemu za transport 14. W skład Komisji wchodzą: 1) specjaliści z zakresu: a) prawa lotniczego, b) szkolenia lotniczego, c) ruchu lotniczego, d) eksploatacji lotniczej; 2) inżynierowie - konstruktorzy lotniczy. 15. Za specjalistów z danego zakresu uważa się osoby posiadające odpowiednie wykształcenie wyższe oraz udokumentowaną minimum 5-letnią praktykę w danej dziedzinie. 16. Przewodniczący Komisji kieruje pracami Komisji i reprezentuje ją na zewnątrz. 17. Członkowie Komisji, formułując treść raportów, analiz, opinii i ekspertyz, kierują się zasadą swobodnej oceny dowodów i nie są związani poleceniem przewodniczącego Komisji lub członka Komisji nadzorującego badanie. 18. W pracach Komisji w miarę potrzeb uczestniczą eksperci. 19. Ekspertem może być osoba posiadająca kwalifikacje oraz doświadczenie w zakresie niezbędnym do badania zdarzenia lotniczego. 20. Ekspertowi za udział w pracach Komisji oraz sporządzanie opinii lub ekspertyzy przysługuje wynagrodzenie ustalane w umowie cywilnoprawnej, którego wysokość uzależnia się od charakteru prowadzonego badania zdarzenia lotniczego i jego złożoności. 21. Ekspert, formułując treść ekspertyz, opinii lub analiz, kieruje się zasadą swobodnej oceny dowodów i nie jest związany poleceniem przewodniczącego Komisji lub członka Komisji nadzorującego badanie co do treści tych dokumentów. 22. Członek Komisji oraz ekspert biorący udział w pracach Komisji: 1) jest obowiązany zachować w tajemnicy wiadomości uzyskane w związku z badaniem zdarzenia lotniczego; 2) nie może występować w roli biegłego w postępowaniu przed sądem lub innym organem w zakresie badania zdarzenia lotniczego, w którym brał udział. Art. 17a. [Czas pracy członków Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych] 1. Do czasu pracy członka Komisji stosuje się przepisy Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy: - Okres rozliczeniowy czasu pracy członków Komisji nie przekracza 6 miesięcy. - Rozkład czasu pracy jest ustalany z tygodniowym wyprzedzeniem, a w razie zaistnienia zdarzenia lotniczego na bieżąco. - W razie zaistnienia zdarzenia lotniczego dobowy wymiar czasu pracy członka Komisji może być wydłużony do 16 godzin. - Okres odpoczynku po wydłużeniu czasu pracy, o którym mowa wyżej nie może być krótszy niż 8 godzin. 6. W razie zaistnienia zdarzenia lotniczego, odpoczynku, o którym mowa w art. 133 Kodeksu pracy, udziela się bezpośrednio po ustaniu przyczyn powodujących konieczność wykonywania pracy w dniu wolnym od pracy, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia, w którym ten odpoczynek był przewidziany. (Oznacza to, że jeżeli pracownik musiał pracować w dniu wolnym z powodu zdarzenia lotniczego, to musi otrzymać zaległy odpoczynek najpóźniej w ciągu 14 dni, licząc od momentu, kiedy ten odpoczynek powinien był nastąpić.) 7. Członek Komisji pozostaje w gotowości do podjęcia czynności badawczych poza normalnymi godzinami pracy (dyżur telefoniczny), w wymiarze nieprzekraczającym 160 godzin na miesiąc. Czasu dyżuru telefonicznego nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru członek Komisji nie wykonywał pracy. Dyżur telefoniczny może być pełniony w czasie odpoczynku, o którym mowa w Kodeksie pracy. Za czas dyżuru telefonicznego przysługuje wynagrodzenie w wysokości wynikającej z ilości godzin pełnienia dyżuru pomnożonej przez 30% stawki godzinowej, wynikającej z wynagrodzenia zasadniczego członka Komisji. 8. W momencie powiadomienia o konieczności przystąpienia do czynności badawczych członek Komisji zobowiązany jest, o ile to możliwe, do niezwłocznego podjęcia tych czynności. 9. Czas dojazdu na miejsce zdarzenia lotniczego oraz czas powrotu, liczone od momentu powiadomienia członka Komisji, wlicza się do czasu pracy. 10. Przewodniczący Komisji może oddelegować członka Komisji do wykonywania zadań poza siedzibą Komisji. Okres oddelegowania określa przewodniczący Komisji. Art. 17b. [Przepisy o pracownikach urzędów państwowych stosowane do członków Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych] Do członków Komisji stosuje się odpowiednio przepisy art. 21-24, 26, 28 i 421 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych. Art. 18. [Środki finansowe na funkcjonowanie Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych] 1. Minister właściwy do spraw transportu zapewnia środki finansowe na działalność Komisji z budżetu państwa, w tym na wynagrodzenia członków, ekspertów, obsługę, wyposażenie techniczne, szkolenia, publikacje oraz ekspertyzy. 2. Obsługę Komisji zapewniają odpowiednie działy w urzędzie, który obsługuje ministra właściwego do spraw transportu. 3. Minister właściwy do spraw transportu ustali, w formie zarządzenia, zasady działania Komisji oraz jej strukturę organizacyjną, biorąc pod uwagę specyfikę wykonywanych przez nią zadań. Art. 19. [Rada Ochrony i Ułatwień Lotnictwa Cywilnego] 1. Przy ministrze odpowiedzialnym za transport działa Rada Ochrony i Ułatwień Lotnictwa Cywilnego, która pełni rolę organu doradczego i opiniodawczego. 2. W skład Rady wchodzą przedstawiciele kilku ministrów i szefów agencji, powoływani przez ministra odpowiedzialnego za transport, w porozumieniu z odpowiednimi ministrami. Są to ministrowie: transportu, administracji, finansów, klimatu, obrony, rolnictwa, środowiska, wewnętrznych, zdrowia oraz szefowie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Prezes Urzędu. 3. W skład organu wchodzą również, w liczbie do 11, przedstawiciele organizacji związanych z lotnictwem, takich jak przedsiębiorstwa lotnicze, zarządzający lotniskami, ruchem lotniczym oraz wyższe uczelnie kształcące w dziedzinie lotnictwa. Są oni powoływani przez ministra odpowiedzialnego za transport. 4. Przewodniczącego Rady powołuje Rada spośród członków, zwykłą większością głosów. 5. Do zadań Rady Ochrony i Ułatwień Lotnictwa Cywilnego należy w szczególności: 1) opiniowanie Krajowego Programu Ochrony Lotnictwa Cywilnego (Rada sprawdza i wyraża swoją opinię na temat planu ochrony lotnictwa, który mówi, jak dbać o bezpieczeństwo w polskim lotnictwie, np. jak chronić lotniska przed zagrożeniami.) 2) inicjowanie i opiniowanie spraw oraz pośredniczenie w wymianie opinii i doświadczeń, dotyczących ochrony w lotnictwie cywilnym (Rada proponuje tematy związane z bezpieczeństwem w lotnictwie, organizuje rozmowy i pomaga wymieniać się doświadczeniami między różnymi organizacjami i instytucjami, które zajmują się ochroną lotnictwa.) 3) opracowywanie stanowiska w sprawach ochrony lotnictwa cywilnego wskazanych przez ministra właściwego do spraw transportu (Kiedy minister transportu poprosi, Rada opracowuje swoje zdanie na temat spraw dotyczących bezpieczeństwa lotnictwa, takich jak nowe przepisy czy pomysły na poprawę ochrony lotów.)  4) opiniowanie Krajowego Programu Ułatwień w Zakresie Lotnictwa Cywilnego (Rada ocenia plan, który ma na celu uproszczenie i poprawę procedur w polskim lotnictwie, aby wszystko działało sprawniej i szybciej, np. ułatwienie pracy na lotniskach.) 5) inicjowanie i opiniowanie spraw oraz pośredniczenie w wymianie opinii i doświadczeń, dotyczących ułatwień w lotnictwie cywilnym, w szczególności usuwania zbędnych ograniczeń i upraszczania procedur administracyjnych (Rada proponuje i dyskutuje o sposobach na uproszczenie różnych procesów w lotnictwie, np. eliminowanie zbędnych zasad, które spowalniają pracę, aby wszystko było bardziej efektywne) 6) opiniowanie stanowiska w sprawach ułatwień wskazanych przez ministra właściwego do spraw transportu. (Rada wyraża swoją opinię na temat spraw dotyczących ułatwień w lotnictwie cywilnym, które zostały zaproponowane przez ministra transportu. Może to obejmować zmiany w regulacjach, które mają na celu uproszczenie procesów w lotnictwie.) 6. Minister zapewnia środki na działalność Rady Minister transportu odpowiada za zapewnienie odpowiednich pieniędzy na funkcjonowanie Rady, w tym na jej codzienną obsługę administracyjną (np. płace dla pracowników, materiały biurowe, organizowanie spotkań). 7. Minister ustala regulamin działania Rady Minister transportu ustala zasady, jak Rada ma działać, w tym jej organizację i procedury. Zanim to zrobi, musi skonsultować się z Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego, aby poznać jego zdanie na ten temat. Regulamin zostaje ustalony w formie zarządzenia ministra. ----------------------------------------------------------------------------------------------------- Rozdział 2 Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego Art. 20. [Powołanie Prezesa oraz wiceprezesów Urzędu Lotnictwa Cywilnego] 1. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego jest Prezes Urzędu. (Prezes Urzędu ma główną rolę w zarządzaniu i nadzorowaniu przepisów oraz działań dotyczących bezpieczeństwa lotów cywilnych, regulacji lotniczych, nadzoru nad przewoźnikami lotniczymi, zarządzaniem lotniskami, a także w nadzorze nad organizacjami związanymi z lotnictwem cywilnym.) 2. Prezes Urzędu jest powoływany przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa Urzędu. (Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC) jest wybierany przez Prezesa Rady Ministrów, ale tylko spośród kandydatów, którzy przeszli proces otwartego i konkurencyjnego naboru (rekrutacji). Wniosek o powołanie Prezesa Urzędu składany jest przez ministra odpowiedzialnego za transport. Z kolei Prezes Rady Ministrów ma również prawo odwołać Prezesa Urzędu w przypadku, gdy uzna to za konieczne. Cały proces powołania i odwołania Prezesa Urzędu jest zatem nadzorowany przez Prezesa Rady Ministrów) 3. Minister właściwy do spraw transportu, na wniosek Prezesa Urzędu, powołuje nie więcej niż 3 wiceprezesów Urzędu, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. Minister właściwy do spraw transportu, na wniosek Prezesa Urzędu, odwołuje wiceprezesów Urzędu. (Minister transportu, na wniosek Prezesa Urzędu, powołuje do trzech wiceprezesów Urzędu Lotnictwa Cywilnego, wybieranych w drodze otwartego naboru. Minister również na wniosek Prezesa może ich odwołać.) 4. Stanowisko Prezesa Urzędu może zajmować osoba, która: 1) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny; 2) jest obywatelem polskim; 3) korzysta z pełni praw publicznych; 4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe; 5) posiada kompetencje kierownicze; 6) posiada co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy na stanowisku kierowniczym; 7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości Prezesa Urzędu. 5. Informację o naborze na stanowisko Prezesa Urzędu ogłasza się przez umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ogłoszenie powinno zawierać: 1) nazwę i adres Urzędu; 2) określenie stanowiska; 3) wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa; 4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku; 5) wskazanie wymaganych dokumentów; 6) termin i miejsce składania dokumentów; 7) informację o metodach i technikach naboru. 7. Nabór na stanowisko Prezesa Urzędu przeprowadza zespół, powołany przez ministra właściwego do spraw transportu, liczący co najmniej 3 osoby. 8. W toku naboru zespół wyłania nie więcej niż 3 kandydatów, których przedstawia ministrowi właściwemu do spraw transportu. 11. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający: 1) nazwę i adres Urzędu; 2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór, oraz liczbę kandydatów; 3) imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 3 najlepszych kandydatów uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze; 4) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru; 5) uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody niewyłonienia kandydata; 6) skład zespołu. 12. Wynik naboru ogłasza się niezwłocznie przez umieszczenie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. 13. Umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów ogłoszenia o naborze oraz o wyniku tego naboru jest bezpłatne. 14. Zespół przeprowadzający nabór na stanowiska, o których mowa w ust. 3, powołuje Prezes Urzędu. Art. 21. [Zadania i kompetencje Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego] Zakres kompetencji: Prezes Urzędu zajmuje się wszystkimi sprawami dotyczącymi lotnictwa cywilnego, które nie są przypisane innym organom administracji, jak minister transportu czy organy międzynarodowe (np. EASA). Zadania Prezesa Urzędu: Inicjowanie działań i polityki: Przygotowanie i wdrażanie programów rządowych dotyczących lotnisk i urządzeń naziemnych. Wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach związanych z lotnictwem cywilnym. Nadzór i kontrola: Nadzorowanie przestrzegania przepisów lotniczych, kontrolowanie instytucji żeglugi powietrznej oraz eksploatacji statków powietrznych. Certyfikacja i rejestracja: Certyfikowanie podmiotów w lotnictwie cywilnym i prowadzenie rejestrów takich jak statki powietrzne czy lotniska. Bezpieczeństwo lotów: Gromadzenie, ocena i przechowywanie danych o zdarzeniach lotniczych, a także wdrażanie zaleceń w celu zapewnienia bezpieczeństwa. Współpraca międzynarodowa: Współpraca z innymi państwami, organizacjami międzynarodowymi oraz instytucjami Unii Europejskiej w zakresie lotnictwa cywilnego. Inicjowanie umów i projektów prawnych: Tworzenie projektów umów międzynarodowych i aktów prawnych oraz współpraca w ich negocjacjach. Ochrona lotnictwa: Opracowywanie i nadzorowanie krajowych programów ochrony lotnictwa cywilnego oraz programów ochrony lotnisk. Nadzór nad służbami ochrony lotnisk: Monitorowanie działalności służb ochrony lotnisk i współpraca w tej dziedzinie. Planowanie przestrzenne: Uzgadnianie projektów planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy terenów związanych z lotnictwem. Nadzór nad działalnością lotnictwa cywilnego: Prezes Urzędu nadzoruje działalność instytucji, podmiotów i służb związanych z lotnictwem cywilnym, zapewniając, że przepisy prawa są przestrzegane. Art. 22. [Urząd Lotnictwa Cywilnego; upoważnienie do wykonywania niektórych czynności nadzoru lub kontroli udzielane przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego]  1. Prezes Urzędu wykonuje swoje zadania z pomocą Urzędu Lotnictwa Cywilnego, który jest państwową jednostką budżetową. Urząd działa także w strukturach terenowych. 2. Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra transportu, nadaje Urzędowi statut, określający organizację, rozmieszczenie delegatur i zadania jednostek terenowych. 3. Upoważnienia do wykonywania czynności: Prezes Urzędu może upoważnić inne podmioty (organy, jednostki, osoby) do wykonywania niektórych czynności nadzoru lub kontroli w imieniu Urzędu. 4. Odwołanie od decyzji: Jeśli Prezes Urzędu odmówi upoważnienia, podmiot może odwołać się do ministra transportu, a decyzja ministra jest ostateczna. 5. Porozumienie o upoważnieniu: Prezes Urzędu zawiera porozumienie z podmiotem upoważnionym, które określa zakres upoważnienia, nadzór nad jego realizacją, sposób wykonywania i finansowanie. Porozumienie jest publikowane w Dzienniku Urzędowym Urzędu. 6. Decyzje administracyjne: Podmiot upoważniony może wydawać decyzje administracyjne w imieniu Prezesa Urzędu w zakresie przekazanych czynności. 7. Nadzór nad podmiotami upoważnionymi: Prezes Urzędu nadzoruje działalność podmiotów upoważnionych i rozpatruje wnioski o ponowne rozpatrzenie sprawy w przypadku decyzji wydanych przez te podmioty. 8. Rodzaje upoważnień: Upoważnienia mogą obejmować czynności takie jak nadzór nad statkami powietrznymi, kontrola zdatności do lotu, nadzór nad szkoleniem personelu lotniczego, kontrola ochrony lotnictwa cywilnego, prowadzenie ewidencji statków powietrznych i lądowisk. 9. Sprawdzenie przeszłości: Przed upoważnieniem do nadzoru nad ochroną lotnictwa cywilnego, Prezes Urzędu przeprowadza rozszerzone sprawdzenie przeszłości osób ubiegających się o upoważnienie. 10. Rozporządzenie ministra: Minister transportu określi szczegółowe zasady upoważnienia, procedurę wyboru podmiotów upoważnionych, wymagania dotyczące porozumienia oraz kryteria dla podmiotów upoważnionych. Art. 23. [Dziennik Urzędowy Urzędu Lotnictwa Cywilnego] Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego wydaje Dziennik Urzędowy Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Co jest ogłaszane w Dzienniku Urzędowym: Przepisy międzynarodowe Wytyczne i instrukcje dotyczące stosowania przepisów lotniczych w zakresie lotnictwa cywilnego Uchwały i opinie Rady. Opłaty Ogłoszenia, obwieszczenia i komunikaty. Art. 24. [Naczelny Lekarz Lotnictwa Cywilnego] 1.Powołanie i odwołanie: Naczelny Lekarz Lotnictwa Cywilnego, zwany dalej "Naczelnym Lekarzem", jest powoływany i odwoływany przez Prezesa Urzędu. Wybierany jest spośród lekarzy będących specjalistami w dziedzinie medycyny. 2. Nadzór Prezesa Urzędu: Prezes Urzędu sprawuje nadzór nad działalnością Naczelnego Lekarza, aby zapewnić, że stosowane przez niego procedury i tryb postępowania są zgodne z wymaganiami prawa lotniczego, przepisami międzynarodowymi oraz przepisami prawa Unii Europejskiej w zakresie medycyny lotniczej.