PPT 3. Koolstofcyclus PDF

3. De koolstofcyclus in het systeem aarde Pagina 42 - 47  Geosfeer  Alle gesteenten waaruit de aarde bestaat (elke laag tot aan de kern)  Hydrosfeer  Al het aanwezige water op aarde vormt de hydrosfeer  Bios...

3. De koolstofcyclus in het systeem aarde Pagina 42 - 47  Geosfeer  Alle gesteenten waaruit de aarde bestaat (elke laag tot aan de kern)  Hydrosfeer  Al het aanwezige water op aarde vormt de hydrosfeer  Biosfeer  Alle levende organismen op aarde samen: planten, dieren en mensen  Atmosfeer  Dun deken van een mengsel van gassen rondom de aarde. Ook wel dampkring genoemd. Oefeningen sferen – apart werkblad Stelling Juist Fout Mensen en koeien zijn onderdeel van de atmosfeer. Verbetering: Mensen en koeien zijn onderdeel van de biosfeer. ……………………………………………………………… ………………………… De geosfeer bestaat uit de gesteenten en de bodem op aarde. Verbetering: ……………………………………………………………… Oefeningen sferen – apart werkblad Stelling Juist fout De hydrosfeer is de verzameling voor al het water op aarde. Verbetering: ………………………………………………………………… …………………………… Wanneer een plant groeit in de bodem is er een verticale relatie tussen de geosfeer, de hydrosfeer en de biosfeer. Verbetering: ………………………………………………………………… …………………………… De atmosfeer laat leven op aarde toe. Verbetering: Plankton  Het systeem aarde De geosfeer, atmosfeer, hydrosfeer en biosfeer vormen samen het systeem aarde.  De verschillende sferen staan in relatie met elkaar en beïnvloeden elkaar.  Menselijke activiteiten verstoren vaak het evenwicht.  De natuurlijke koolstofcyclus Koolstof (C) = in grote hoeveelheden op aarde aanwezig  Koolstof zit onder andere in CO2 en CH4  De atmosfeer, biosfeer, hydrosfeer en geosfeer = reservoirs waarin koolstof wordt vastgehouden.  Tussen de verschillende reservoirs wordt koolstof uitgewisseld. = koolstofcyclus  De korte koolstofcyclus  De cyclus duurt een dag tot honderd jaar.  Planten spelen een grote rol. Zo nemen levende planten CO2 uit de lucht op en ademen zuurstof uit. Wanneer planten afsterven, komt er CO2 vrij dat weer kan worden opgenomen door levende planten.  De zee neemt ook CO2 op door kleine organismen, ook wel plankton genoemd, die in de oppervlakte van de zee leven. Zij hebben CO2 nodig om te leven en ademen net zoals planten zuurstof uit.  De korte koolstofcyclus Planten spelen een grote rol.  Nemen levende planten CO2 uit de lucht op en ademen zuurstof uit. Wanneer planten afsterven, komt er CO2 vrij dat weer kan worden opgenomen door levende planten..  De korte koolstofcyclus De zee neemt ook CO2 op door kleine organismen, ook wel plankton genoemd, die in de oppervlakte van de zee leven. Zij hebben CO2 nodig om te leven en ademen net zoals planten zuurstof uit. Opdracht 7 pagina 46 – uitwisseling en van koolstof herkennen. De lange koolstofcyclus Een deel van afgestorven materiaal wordt bedekt Begraven organische resten bevatten nog steeds koolstofverbindingen Hieruit vormen door druk en hoge temperatuur aardolie, aardgas, steenkool. = proces van miljoenen jaren = fossiele brandstoffen Koolstof in de oceaan Er lost CO2 uit de lucht op in het water en het water stoot op zijn beurt weer CO2 uit. Plankton neemt C op en er ontstaat een kalkskelet  grote kalkbanken waar C is in opgeslagen Systeem aarde onder druk In het systeem aarde is er een vaste hoeveelheid C aanwezig die tussen de reservoirs circuleert  Tot aan industriële revolutie = koolstofsysteem in evenwicht  C zit in CO2 en CH4 in de atmosfeer, samen met waterdamp vormt dit het natuurlijk broeikaseffect = nodig om het leefbaar te maken op aarde  Systeem aarde onder druk Sinds industriële revolutie haalt de mens grote hoeveelheden fossiele brandstoffen uit de grond voor energie = extra uitstoot CO2  Veel ontbost = minder bomen om CO2 uit de lucht te halen  een overschot aan koolstofdioxide in de atmosfeer  versterkt broeikaseffect  Opdracht 8 pagina 46 – onderdelen van de koolstofcyclus benoemen. atmosfeer planten plankton oceaan bodem marien leven Fossiele brandstoffen kalksteenbanken  Opdracht 9 pagina 47 – menselijke activiteiten in de koolstofcyclus benoemen. Menselijke activiteiten zorgen voor een uitstoot van veel koolstofdioxide naar de atmosfeer. Dit gebeurt op korte tijd zodat het evenwicht in de koolstofcyclus zich niet kan herstellen. Daarenboven heeft de mens veel bos gekapt. Daardoor vermindert de opname van koolstofdioxide uit de atmosfeer. Opdracht 10 pagina 47 – De koolstofcyclus aan het broeikaseffect koppelen. zon licht broeikasgasse n warmte