Filipino Panitikan PDF

# Filipino ## PANAHON NG HIMAGSIKAN **Andres Bonifacio - Ama ng Katipunan** * Katapusang Hibik ng Pilipinas - tulang nagpapahayag ng poot at pagbabanta sa mga mananakop. * Pag-ibig sa Tinubuang Lupa- tulang para sa bayan, handang mamatay dahil sa pagtatanggol sa kalayaan. * Dekalogo ng Kati...

# Filipino ## PANAHON NG HIMAGSIKAN **Andres Bonifacio - Ama ng Katipunan** * Katapusang Hibik ng Pilipinas - tulang nagpapahayag ng poot at pagbabanta sa mga mananakop. * Pag-ibig sa Tinubuang Lupa- tulang para sa bayan, handang mamatay dahil sa pagtatanggol sa kalayaan. * Dekalogo ng Katipunan - nagbigay daan sa Kartilya ni Emilio Jacinto * Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog - itoý panawagan sa mga kababayan na buksan ang isipan at hanapin ang katotohanan. **Emilio Jacinto - Kilalang Utak ng Katipunan** * Liwanag at Dilim - ito ang kodigo ng katipunan. * Mga Aral ng Katipunan ng mga Anak ng Bayan - kartilyang naglalaman ng mga batas ng katipunan na nararapat sundin. * Pahayag - isang manipestong nanghihikayat sa mga kaanib ng Katipunan. **Apolinario Mabini Utak ng Himagsikan** * El Verdadero Decalogo - naglalarawan ng tagapagpalaganap ng pagkamakabayan * El Desarollo y Caida de la Republika - kinapapalooban ng mga paliwanag sa pagtaas at pagbaba ng Republikang Pilipino * El Simil de Alejandro - naglalahad ng pagtuligsa sa pamahalaang Amerikano at nagbibigay diin sa karapatan ng tao. Ito ang dahilan ng pagpapatapon sa kanya sa Guam. **Jose Palma** * Himno Nacional Filipinas - pambansang awit ng Pilipinas na nilapatan ng musika ni Julian Felipe. * De Mi Jardin - isang tulang nagpapahiwatig ng pangungulia sa minamahal. * Melancholias - pamagat ng aklat na kalipunan ng mga sinulat niyang tula. ## PANAHON NG AMERIKAΝΟ **Tula** * Jose Corazon de Jesus - "Makata ng Puso" kilala bilang Joseng Sisiw * Bayan Ko, Punumgkahoy, Manggagawa * Alejandro G. Abadilla - "Ama ng Sanaysay sa Filipino" * Isang Dipang Langit * Amado V. Hernandez - "Makata ng Manggagawa" * Isang Dipang Langit, Bayang Malaya * Florentino Collantes * Lumang Simbahan ## Maikling Kwento Ang unang manunulat na lumikha ng maikling kwento ay si Edgar Allan Poe. "Tinagurian siyang Ama ng Maikling Kwento" * Binibining Pathupats - Juan Crisostomo Sotto * Greta Garbo - Deogracias Rosario * Anabella - Magdalena Jalandoni **Nobela** * Nena at Neneng - Valeriano Pena * Sampaguitang Walang Bango, Madaling-Araw - Iñigo Ed Regalado * Pinaglahuan, Lihim ng Isang Pulo - Faustino Aguilar * Banaag at Sikat - Lope K. Santos * Juan Masili - Patricio Mariano * Hiwaga ng Puso - Carlos Ronquillo **Dula** * Walang Sugat - Severino Reyes * Tanikalang Ginto - Juan Abad * Hindi Ako Patay - Juan Crisostomo Matapang * Kahapon, Ngayon at Bukas - Aurelio Tolentino * Anak ng Dagat Patricio Mariano * Kiri - Severando delos Reyes * Dalagang Bukid Hermogenes llagan * Nabasag Ang Banga - Atang dela Rama * Amor Patria Pascual Poblete * Ang Mga Kamag-anak Jose Ma. Rivera * Ing Parmagulasa Na Ning Mete Juan CrisostomoSotto ## PANAHON NG HAPONES Ang panitikan sa ilalim ng panahong ito ang itinuturing na GINTONG PANAHON ng Panitikan. Sapagkat Ipinagbawal ang paggamit ng wikang Ingles sa panahong ito, namayagpag ang pagsulat ng mga akda sa wikang Tagalog. Nauukol sa buhay lalawigan ang naging tema ng panitikan. Naganap din ang malaking pagbabago sa Panulaan. Nakilala at sumikat ang tulang malaya tulad ng Haiku. Nakilala rin sa panahong ito ang mga Tanaga. Haiku-tulang may 17 pantig na nahahati sa 3 taludtod na may sukat na 5-7-5. Halimbawa: May kaibigan Nasa tabi mo lamang Kung kasiyahan Tanaga- maikling tulang may sukat at tugma, binubuo ng 4 na taludtod na may 7 pantig. Halimbawa: Kabibi ano ka ba? May perlas, maganda ka Kung idiit sa tainga Nagbubuntung-hininga ## Mailkling Katha/Maikling Kwento Ito ang itinuturing na pinakamaunlad na sangay ng pantikan sa panahong ito. Sa pamamahala ng Surian ng Wikang Pambansa, pinili ang pinakamahuhusay na maikling kuwento sa panahong ito. **Ilan sa Pinakamahuhusay na Maikling Katha (1943)** * Lupang Tinubuan - Narciso Reyes * Uhaw ang Tigang na Lupa - Liwayway Arceo * Nayon at Dagat-dagatan - N.V.M. Gonzales * Liad Gloria Villaraza * Sinag sa Dakong Silangan - Macario Pineda * May Umaga Pang Daratal - Serafin Guinigundo * Suyuan sa Tubigan - Macario Pineda * Dugo at Utak Cornelio Reyes * Tabak at Sampaguita - Pilar Pablo * Madilim pa ang Umaga - Teodoro Agoncillo * Ikaw, Siya, at Ako - Brigido Batungbakal * Si ingkong Gaton at ang Kanyang Kalakian - Serafin Guinigundo * Unang Pamumulaklak - Hernando Ocampo ## PANAHON NG REPUBLIKA. **Mga Akdang Nagtamo ng Gantimpalang Palanca sa Panahong ito** * Kwento ni Mabuti - Genoveva Edroza Matute * Kahiwagaan - Pablo N. Bautista * Kapangyarihan - Buenaventura S. Medina Jr. **Ilang Kalipunan ng mga Aklat Pampanitikan** * Maikling Kwentong Tagalog - ni Teodoro Agoncillo * Mga Piling Katha - ni Alejandro G. Abadilla * Mga Piling Tula - ni Rogelio Mangahas * Mga Piling Akda ng Kadipan - ni Efren Abueg * Mga Piling Sanaysay - ni Alejandro G. Abadilla * Pitong Dula - ni Dionisio Salazar * Ako'y Isang Tinig (Kalipunan ng mga Kwento)- ni Genoveva Edroza Matute