PAGSULAT SA PILING LARANG Midterms: First Semester | A.Y 2024-2025 PDF
Document Details
2024
Tags
Related
Summary
This document is about writing in the Philippines. It discusses different types of writing, such as writing for academic purposes, and their characteristics. It also covers the steps involved in writing and different kinds of writings.
Full Transcript
PAGSULAT SA PILING LARANG Midterms: First Semester | A.Y 2024-2025 PAGSULAT 6. Reperensyal na Pagsulat...
PAGSULAT SA PILING LARANG Midterms: First Semester | A.Y 2024-2025 PAGSULAT 6. Reperensyal na Pagsulat Sanggunian na maaaring pagkuhanan ng ideya Ito ay makrong kasanayang dapat mahubog sa mga mag-aaral. 3 Uri sa Pagsulat Gamit ang Wika Cecilia Austera et. al (2009) 1. Pormal Ang pagsusulat ay isang kasanayang naglulundo ng kaisipan at 2. Di-pormal damdaming nais ipahayag ng tao gamit ang pinaka-epektibong midyum 3. Kombinasyon ng paghahatid ng mensahe, ang wika. Mga Benepisyo o kahalagahan ng Pagsulat Mabini et. al (2012) 1. Masasanay ang kakayahang mag-organisa ng mga kaisipan at maisulat at ay isang pambihirang pisikal at mental dahil sa pamamagitan nito ay ito sa pamamagitan ng obhetibong paraan. naipapahayag ng tao ang nais niyang ipahayag sa pamamagitan ng 2. Malilinang ang kasanayan sa pagsusuri ng mga datos na kakailanganin sa paglilipat ng kaalaman sa papel o anumang kagamitang maaaring isinasagawang imbestigasyon o pananaliksik. pagsulatan. 3. Mahuhubog ang isipan ng mga mag-aaral sa mapanuring pagbasa sa pamamagitan ng pagiging obhetibo sa paglalatag ng mga kaisipang Badayos (1999) isusulat batay sa nakalap na impormasyon. 4. Mahihikayat at mapaunlad ang kakayahan sa matalinong paggamit ng Ito ay sistema ng komunikasyong interpersonal, na gumagamit ng mga aklatan sa paghahanap ng mga materyales at mahahalagang datos na simbolo at inuukit ang isinusulat sa isang makinis na bagay tulad ng kakailanganin sa pagsulat. papel, tela, o ‘di kaya’y isang malapad at makapal na tipak ng bato. Layunin at Kahalagahan ng Pagsulat Ang pagsulat ay isang kompleks na proseso. Ayon kay Mabilin, ang layunin sa pagsasagawa ng pagsulat ay maaaring mahati sa Nagsisimula sa pagkuha ng kasanayan hanggang sa ang kasanayan ay dalawang bahagi: aktwal na nagagamit. Artikulasyon ng mga ideya, kaisipan, at damdamin na ipinapahayag sa 1. Personal o Ekspresibo pamamagitan ng pagsulat, paglimbag, at elektroniko. Ang layunin ng pagsulat ay nakabatay sa pansariling pananaw, karanasan, naiisip o nadarama ng manunulat. 2 Yugto ng Pagsulat 2. Panlipunan o sosyal 1. Yugtong Pangkognitibo Nasa isip lahat ng nais isulat Ang layunin ng pagsulat ay ang pakikipag-ugnayan sa ibang tao o sa Nagkakaroon ng artikulasyon ang mga ideya, paniniwala at iba pa sa lipunang ginagalawan. dahilang masusing dumaraan ito sa isipan ng tao na pag-isipan, naisapuso, o naunawaan bago isulat PAGKAKAIBA NG MALIKHAIN, TEKNIKAL, AT AKADEMIKONG PAGSULAT 2. Proseso ng pagsulat Malikhaing Pagsulat Nagkakaroon ng hulma at tiyak na hugis ang mga ideya at konseptong nasa isipan ng tao habang unti-unting naisusulat ito sa papel Castillo et al. (2008) – Ang malikhaing pagsulat ay isang natatanging uri Nagkakaroon ng kaganapan ang yugtong pangkognitibo sa pagsulat na ng pagsulat sapagkat kailangan nitong magtaglay ng mahusay na diwa at mismo paksa. Ito ay anumang pagsusulat na lumalabas sa mga hangganan ng Mga Dahilan Bakit Nagsusulat and Tao karaniwang propesyunal pampamamahayag, pang-akademiya, o teknikal na mga anyo ng panitikan 1. Libangan Pangkaraniwang nakikilala sa pamamagitan ng pagbibigay ng din sa 2. Para sa mag-aaral, upang matugunan ang pangangailangan sa pag-aaral. kagalingan o kasanayang pangpagsasalaysay, pagpapaunlad ng tauhan, 3. Para sa propesyunal na manunulat, ginagawa ito bilang pagtugon sa at paggamit ng mga tropong pampanitikan bokasyon o trabaho. Teknikal na Pagsulat Mga Uri ng Pagsusulat Isang uri ng tekstong ekspositori na nagbibigay ng impormasyon para sa 1. Teknikal na Pagsulat komersyal o teknikal na layunin Specific Isang espesyalisadong uri ng pagsulat na tumutugon sa mga kognitiv at May kinalaman sa agham at teknolohiya sikolohikal na pangangailangan ng mga mambabasa at manunulat Direkta at factual Nagsasaad ito ng mga impormasyong maaaring makatulong sa Halimbawa: Project Proposal, Narrative Report, Lab Report, Experiment pagbibigay solusyon sa isang komplikadong suliranin. Report, Weather Report Isang istilo ng pagsulat na ginagamit sa paghahatid ng mga teknikal na impormasyon patungkol sa isang partikular na paksa 2. Propesyunal na Pagsulat Gumagamit ng teknikal na terminolohiya sa isang partikular na paksa tulad ng science at technology. Isang istilo na ginamit sa pagsulat para sa isang partikular na larangan. 3. Dyornalistik na Pagsulat Katangian ng Teknikal na Pagsulat 4. Akademikong Pagsulat 1. Gumagamit ng mga teknikal na terminolohiya sa isang partikular na May sistema paksa tulad ng science at technology Procedural 2. Mayroong tiyak na audience o pangkat ng mambabasa Pormal 3. Direkta ang paraan ng pagsulat Halimbawa: Thesis, Papel, Pananaliksik, Synthesis, Synopsis 4. Mabisa at maliwanag na pagpapaliwanag ng isang bagay o kung paano gumana ang isang bagay 5. Malikhaing Pagsulat Halimbawa: Sanaysay, Buod, Blog boh :p Layunin ng Teknikal na Pagsulat Hindi gumagamit ng sanggunian 1. Ekspositori 2. Magbigay impormasyong komersyal o teknikal Teknikal na Gumagamit ng mga wikang: 3. Gawing magaan ang mga komplikadong impormasyon Pagsulat ○ Direkta 4. Pagpapaliwanag o kaalaman tungkol sa teknolohiya ○ Factual ○ Prangka Akademikong Pagsulat Halimbawa: Feasibility study, Anunsyo, Batas, Ito ay isang masinop at sistematikong pagsulat ukol sa isang karanasang Manual ng produkto, Flyers, Project Proposal, panlipunan na maaaring maging batayan ng marami pang pag-aaral na Business Plan, Dokumentong Legal, ikatataguyod ng lipunan Memorandum, Narrative Report, Panuto, Ito ay isinasagawa sa isang akademikong institusyon kung saan Paalala, Press Release, Lab Report kinakailangan ang mataas na antas ng kasanayan sa pagsulat. Arrogante (2007) – nakasalalay sa kritikal na pagbabasa ang pagbuo ng Layunin na ipaalam, magturo sa mga sulating pang akademiko. mambabasa tungkol sa isang tiyak na bagay. Gumagamit ng piling-piling salita at isinasaalang-alang ang target na mambabasa. Ang istraktura ay: Mahigpit din sa paggamit ng tamang bantas at baybay ng salita at dahil ○ May talasalitaan sa teknikal ang mga sulating ito ay nakatuon sa pagbibigay ng kaalaman. ○ Simpleng pangungusap ○ Impersonal Katangian ng Akademikong Pagsulat ○ Layunin na tono 1. Pormal 2. Obhetibo Isinulat para sa mga taong may kaalaman 3. May paninindigan tungkol sa partikular na lugar ng paksa. 4. May pananagutan 5. May kalinawan Natitiyak ang istilong ginagamit sa pagsusulat sa partikular na larangan. Layunin sa Pagsasanay ng Akademikong Pagsulat Ginagamit sa pilosopiya, larangan, at agham na 1. Makapagsasagawa ng wastong pangangalap ng mga impormasyon at pagsusulat. malikhaing pagsasagawa ng ulat. 2. Nagagamit ang mga kasanayan sa pagbasa sa pagsusuri ng iba't ibang uri Gumagamit ng mga sanggunian. ng teksto na magagamit sa mga gawain ng akademikong pagsulat. 3. Natatalakay ang mga paksa ng naisasagawang pag-aaral ayon sa pananaw ng may-akda kasabay ang pag-unawa ng mag-aaral bilang Akademikong Pormal ang ginagamit na wika katulad ng: mambabasa. Pagsulat ○ Jargon o espesyal na bokabularyo 4. Nakapagsusuri at nakabubuo ng wastong konsepto mula sa unalakay na ng isang propesyon o grupo paksa ang mga naisagawang pag-aaral. 5. Malinang ang kasanayan ng mga mag-aaral para makasulat ng iba' t Halimbawa: Synopsis, Case study, Synthesis, ibang anyo ng akademikong sulatin. Book Report, Papel Pananaliksik, Thesis, 6. Matukoy na ang Akademikong Pagsulat ay isang kuro na lumilinang sa Position Paper, Disertasyon, Panukalang pagiging inobatibo ng mga mag-aaral sa pagkakaroon ng mataas na Proyekto, Abstract, Repleksyon Papel, Literature pagkilala sa edukasyon. Review, Bionote, Portfolio, Naratibo, Term Paper, Lakbay Sanaysay Layunin na pataasin ang antas ng kaalaman ng SUMMARY mga mag-aaral sa pagbabasa at pagsulat sa iba't ibang disiplina o larangan Estriktong estraktura sa pag-aayos ng mga Malikhaing Hindi pormal ang ginagamit na wika ideya: Pagsulat ○ Balbal, Kolokyal, Prangka ○ Simula, gitna, at wakas ○ Pinaghalong Ingles at Filipino ○ Prosidyural ○ Matalinhagang salita at tayutay ○ Organisado Halimbawa: Dula, Memoir, Epiko, Debate, Isinusulat sa pangangailangan ng mag-aaral at Bugtong, Nobela, Journal, Comics, Blog, Buod, guro sa antas ng kasanayang pang-akademik Autobiography, Script, Slogan, Sanaysay, Tula, Mailing Kwento, Alamat, Talumpati, Pabula, May sinusunod na palatuntunan. Talambuhay, Awit Ginagamit sa pagsusulat ukol sa sistematikong Layunin na maghatid ng aliw, makapukaw ng pag-aaral. damdamin, at makaantig sa imahinasyon at isipan ng mambabasa Gumagamit ng mga sanggunian. Malaya ang pag-aayos ng mga ideya ○ Maaaring simulan ng manunulat ang kwento sa wakas at magwakas AKADEMIKONG PAGSULAT sa simula magsimula sa gitna. ○ Maaaring walang simula at walang wakas. Isang intelektwal na pagsulat na nag-aangat ng antas ng kaalaman ng mga mambabasa. Isinulat para sa pangkalahatang mambabasa Kailangan ang mapanuring pag-iisip sa ganitong uri ng sulatin. Ang salitang akademiko o academic ay mula sa mga wikang Europe Malayang naipapahayag ang kaisipan, (Pranses: academique; Medieval Latin: academicus) noong gitnang bahagi damdamin, at ideya sa pamamagitan ng ng ika-16 na siglo. Tumutukoy ito o may kaugnayan sa edukasyon, malikhaing pagsulat. iskolarsyip, institusyon, o larangan ng pag-aaral na nagbibigay-tuon sa pagbasa, pagsulat, at pag-aaral, kaiba sa praktikal o teknikal na gawain. Ginagamit sa malayang pagsusulat New Era University — “Nakasalalay sa ating pagsusulat ang mga mungkahi at pagbabago na ating gustong maiparanas at maiparamdam sa iba.” boh :p Ang pagsusulat akademiko ang magpapakita na minsan man ay may Malinaw na layunin soluson na makikita sa paraan g pakikipagtalastasan at pakukupag-usao Dapat ay naisasagawa ang layunin na mahihinuha sa kaugnay na tanong sa mambabasa gamit ang sariling wika at salita. ng isang paksa. ALEJO ET AL, 2005, SA PAGBASA AT PAGSULAT TUNGO SA PANANALIKSIK Malinaw na pananaw Ang akademikong pagsulat ay may sinusunod na particular Maipapakita dapat ng manunulat ang kanyang sariling ideya ukol sa nakumbensiyon tulad ng pagbibigay suporta sa mga ideyang paksang kanyang sinusulat. Tinatawag itong punto de bista ng manunulat. pinapangatwiran. May pokus Lahat dapat ng impormasyon ay nakasentro sa sinasagot na katanungan Julian at Lontoc (2016) o paksa. Wala dapat naliligaw na datos o idea. Ang akademikong pagsulat ay isang itelektwal na pagsulat. Lohikal na organisasyon Sumusunod sa istandard na orginasasyonal na hulwaran: 1. Introduksyon Arrogante et al (2007) 2. Katawan 3. Konklusyon Ang pagbuo ng akademikong pagsulat ay nakadepende sa kritikal na Dapat ay mayroon ding lohikal na taga pag-ugnay ang bawat pagbabasa ng isang indibidwal. Matibay na suporta Ang katawan ng talataan ay dapat lang na may sapat at kaugnay na Garcia at Marquez (2016) suporta para sa paksyang isinusulat at tesis na pahayag. Halimbawa ay mga facts, figures, halimbawa, deskripsyon, karanasan, Ang akademikong pagsulat ay isinasagawa sa isang akademikong atbp. institusyon. Malinaw at kumpletong eksplanasyon Ang salitang akademiko o academic ay mula sa mga wikang Europeo Kailangan ito upang matulungan ang mambabasa na ganap na (Pranses: academique; Medieval Latin; academicus) noong gitnang maunawaan ang nais ipahayag ng teksto. bahagi ng ika-16 na siglo. Tumutukoy ito o may kaugnayan sa edukasyon, iskolarsyip, institusyon, o larangan ng pag-aaral. Epektibong pananaliksik Ayon kay Royo, na nagsulat sa aklat ni Dr. Eriberto Astorga Jr. na Pagbasa, Pagsulat, Napapanahon at propesyonal na akademikong hanguan. Dapat ay tapat at Pananaliksik (2001) sa aspetong intelektwal, gamit na rin ang tamang paghango ng datos gamit ang estilong APA. Malaki ang naitutulong ng pagsulat sa paghubog ng damdamin at isipan Iskolarling estilo ng pagsulat ng tao Naipahahayag niya ang kaniyang damdamin, mithiin, pangarap, Ang iskolarli na istilo ng pagsusulat ay maiikli at malinaw. Dapat din ay agam-agam, bungang-isip at mga pagdaramdam. madaling basahin ang akademikong papel, kaya 't hinihikayat a maging Nakikilala ng tao ang kanyang sarili, ang kanyang mga kahinaan at maingat sa aspeto ng gramatika tulad ng gramar, ispeling, pagbabantas, kalakasan, ang lawak at tayo ng kaniyang isipan, at ang mga naaabot ng at bokabularyo. kaniyang kamalayan. Kalikasan ng Pagsulat ng Sulating Akademik Katangian ng Pagsulat ng Sulating Akademik Ayon kay Fuwiler at Mayakawa, Ito ang kalikasan ng akademikong pagsulat: Ayon sa Using English for Academic Purposes (UEAP), ito ang mga katangiang dapat taglayin ng akademikong pagsulat: Katotohanan Nagpapakita na ang manunulat ay nakagagamit ng kaalaman at metodo Kompleks ng disiplinang makatoonanan. Ang pagsulat na wika ay mas kompleks sa pasalitang wika. Binubuo ng mahahabang salita, mayamang bokabularyo, at kompleksidad Ebidensya sa tuntuning gramatika. Gumagamit ng mga mapagkakatiwalaang ebidensya pang suportahan ang katotohanang kanilang inilalahad. Pormal Iwasan ang paggamit ng mga salitang kolokyal o balbal. Balanse Sa paglalahad ng mga haka, opinyon at argumento ay kailangang Tumpak gumamit ng wikang walang pagkiling, servoso at diemosvonal nana Ang mga nakasaad ay batay sa mga datos na dumaan sa masusing maging makatwiran sa mga nagsasalungatang pananaw. pagsusuri Eksplisit Kailangang malinaw na naihahayag ang nilalaman ng teksto. Obhetibo Huwag gawing personal. Wasto Kailangang gumamit ng angkop na salita o bokabularyo batay sa uri ng akademikong pagsulat. Responsable Mga ginamit na mga sanggunian ng mga nakalap ng datos ay dapat na bigyan ng nararapat na pagkilala. Maging maingat din sa paglalahad ng mga ebidensya o patunay. boh :p Akademikong Layunin Katangian Gamit Anyo Sulatin Abstrak Ito ay ginagamit sa Ito ay kinakailangang Karaniwang gamit sa ➔ Karaniwang ito ay binubuo pagbubuod ng mga makatotohanan at organisado pagsulat ng akademikong lamang sa 100-250 na salita. akademikong papel tulad sa ayon sa pagkakaaunod-sunod papel na kalimitang inilalagay ➔ Simpleng pangungusap ang tesis, papel siyentipiko, sa mga pananaliksik, mga ginagamit sa pagsulat. teknikal, lektyur, at report pormal na papel, mga teknikal ➔ Makikita ito sa unang bahagi na papel, mga lektyur, mga ng manuskrito. report, mga nilalaman at datos nito. Sintesis Ito ay gingamit sa pagbubuod Ito ay nararapat na maliwanag Ginagamit ito para ipabatid sa ➔ Kinapapalooban ng overview ng tekstong naratibo tulad ng at organisado ayon sa mga mambabasa ang ng akda maikling kwento. pagkakasunod sunod ng kabuuang nilalaman ng teksto ➔ Eksplanatori pangyayari sa kwento. sa maikling pamamaraan. ➔ Argumentatib Bionote Ito ay ginagamit sa Makatotohanan ang Ginagamit itong talaan Karaniwang dalawa hanggang pagbubuod ng personal impormasyon. tungkol sa kwalipikasuon at tatlong pangungusap lamang profile partikular na ang kredibilidad ng isang taong (isang talata) na naglalarawan sa academic career. panauhin sa isang kaganapan taong paksa ng bionote. o kaya ay manunulat ng akda. Tesis Ito ay isang uri ng Ito ay dapat orihinal na gawa, Ito ay isang uri ng May iba't ibang uri: akademikong sulatin na pormal, at organisado. akademikong sulatin na ➔ Dokumentaryo nagbibigay-diin sa kritikal na nagbibigay-diin sa kritikak na ➔ Larangan pagsusuri at malalim na pagsusuri at malalim na ➔ Pang-eksperimento pang-unawa sa isang tiyak na pang-unawa sa isang tiyak na ➔ Mapaglarawan paksa. paksa. ➔ Makasaysayan ➔ Analitikal Agenda Ito ay listahan ng mga Ito ay nararapat na Ito ay ginagamit sa mga Ang paggawa ng agenda ay magiging paksa sa isang organisado para sa maayos pulong upang ipakita ang maaaring sinasabi lamang sa pagpupulong. na daloy ng pagpupulong. inaasahang paksa at usaping bawat miyembro ng grupo o tatalakayin. pwede rin namang gumawa ng balangkas Panukalang Ito ay proposal na Ito ay dapat simple, klaro ang Ito ay ginagamit sa gabay sa Ang mga espisipikong bahagi ng Proyekto naglalayong datos, at nakapanghihikayat. pagplaplanobat pagsasagawa isang panukalang proyekto ay makapagmungkahi ng nito para sa isang binubuo ng: proyektong maaaring estabilisyemento o ➔ Pamagat makaresolba ng suliranin o institusyon. ➔ Proponent ng proyekto problema. ➔ Kategorya ng proyekto ➔ Petsa ➔ Rasyonal ➔ Deskripsyon ng proyekto ➔ Badyet ng kakailanganin ➔ Pakinabang ng proyekto Talumpati Ito ay isang sulating Ito ay obhetibo at maayos ang Akademikong sulatin na ➔ Impromptu nagpapaliwanag ng isang daloy ng ideya binibigkas sa harap ng mga ➔ Extemporaneous paksang naglalayong tagapakinig. ➔ Pinaghahandaan Binabasa manghikayat, tumugon, ang manuskripto mangatwiran at magbigay ng kabatiran o kaalaman. Katitikan ng Pulong Ito ay ang tala o rekord o Ito ay dapat na organisado Ginagamit bilang referens sa Nakasulat ito sa paraang obhetibo, pagdodokumento ng mga ayon sa pagkakasunod-sunod susunod pang gaganaping tiyak, at malinaw. mahahalagang puntong ng mga puntong pagpupulong. Ginagamit din boh :p nailahad sa isang napag-usapan at itong batayan ng mga pagpupulong makatotohanan. miyembrong hindi nakadalo sa pulong. Posisyong Papel Ito ay naglalayong Ito ay nararapat na maging Sulating naglalahad ng mga Naglalaman ito ng: maipaglaban kung ano ang pormal at organisado ang katwiran ukol sa panig sa ➔ Malinaw na tindig sa isyu tama. Ito ay nagtatakwil ng pagkakasunod-sunod ng isang isyu. Ginagamit din ng ➔ Mga argumento kamalian na hindi tanggap ng ideya. malalaking organisasyon ➔ Pinapatibay ito ng malakas karamihan. upang isapubliko ang na ebidensya. kanilang mga opisyal na pananaw. Replektibong Ito ay uri ng sanaysay kung Ito ay kalimitang personal at Pagsasalaysay ng mga ➔ Personal Sanaysay saan nagbabalik tanaw ang nasa anyong tuluyan. personal na karanasan at ➔ Mapanuri manunulat at nagrereplek. pagsusuri. ➔ Kritikal Nangangailangan ito ng reaksiyon at opinyon ng manunulat. Pictorial Essay Ito ay isang sulatin na Ito ay kadalasang personal, Ginagamitan ng mga litrato na ➔ Organisado at may nakatutok sa isang tema kung simple, at epektibo. nag bibigay kulay at makabuluhang saan mas maraming larawan kahulugan kaalinsabay ng pagpapahayag sa litrato kaysa sa salita. teksto sa paglalahad ng isang ➔ May 3-5 na pangungusap isyu o paksa. ➔ Mas madami ang litrato kaysa mga larawan Lakbay Sanaysay Ito ay isang sanaysay na hindi Ito ay personal at kalimitang Makakapag balik tanaw sa ➔ Mas madami ang teksto lamang tungkol sa nakapang-aakit ng paglalakbay. kaysa mga larawan paglalakbay kundi ito ay mambabasa. ➔ Kadalasan personal at maaari ring tungkol sa impormal ang pagkakasulat natuklasan o nalaman ng manunulat ukol sa lugar na napuntahan. Metodolohiya ABSTRAK Isang plano sistema para matapos ang isang gawain. Resulta Ito ay isang buod ng pananaliksik, artikulo, tesis, disertasyon, rebyu, proceedings at papel pananaliksik na naisumite sa komperensiya at iba Sagot o tugon para mapunan ang kabuuan ng nasabing sulatin. pang gawain na may kaugnay sa disiplina upang mabilis na matukoy ang layunin ng teksto Konklusyon Kadalasang makikita ito sa simula pa lang ng manuskrito. ngunit Panapos na pahayag na naglalaman ng ideya o opinyon na mag-iwan ng itinuturing ito na may sapat nang impormasyon kung kaya’t maaaring palaisipan kaugnay sa paksa. mag-isa o tumayo sa kaniyang sarili. Inilalahad ang masalimuot na datos sa pananaliksik at pangunahing mga metodolohiya at resulta sa pamamagitan ng paksang pangungusap o kaya' isa hanggang tatlong pangungusap sa bawat bahagi. Kalikasan ng Abstrak Ito'y may layuning magpabatid, mang-aliw at manghikayat. Naiintindihan ba ang aking isinulat na abstrak? Philip Koopman (1997) Tiyak ba ang pagsulat ko ng abstrak? Wasto ba ang pagkakasulat ko ng abstrak? Bagamat ang abstrak ay maikli lamang, tinataglay nito ang mahalagang elemento o bahagi ng sulating akademiko tulad ng; Katangian ng Abstrak Pamagat 1. 200-250 na salita Pinakapaksa o tema ng isang akda/sulatin 2. Buod ng nilalaman o proseso 3. Huwag magdagdag ng hindi naman kasama Introduksyon o Panimula 4. Malinaw at direktang pangungusap Nagpapakita ng malinaw na pakay o layunin at mapanghikayat ang 5. Isinusulat lamang pagkatapos ng pananaliksik bahaging ito upang makapukaw ng interes sa mambabasa at sa manunulat Hakbang sa Pagsulat ng Abstrak Kaugnay na literatura Batayan upang makapagbigay ng malinaw na kasagutan o tugon para sa 1. Basahing mabuti ang buong papel pananaliksik. mga mambabasa - Bigyang pansin ang mga bahaging ito: layunin, pamamaraan, sakop, resulta, konklusyon, rekomendasyon, o iba pang bahaging kailangan sa uri ng abstrak na isusulat. boh :p 2. Isulat ang unang burador ng papel. Katangian ng Bionote - Huwag kopyahin ang mga pangungusap. Ilahad ang mga impormasyon gamit ang sariling salita. 1. Maikli ang nilalaman 3. Mahalagang impormasyon lamang ang nakalagay. - Karaniwang hindi binabasa ang mahabang bionote, lalo na kung hindi - Rebisahin ang unang burador upang maiwasto ang anumang naman talaga kahanga-hanga ang mga dagdag na impormasyon. Ibig kamalian/kahinaan sa organisasyon ng salita o pangungusap. sabihin, mas maikli ang bionote, mas babasahin ito. Sikaping paikliin ang iyong bionote at isulat lamang ang mahahalagang impormasyon. Iwasan 4. I-proofread ang pinal na kopya. ang pagyayabang. 2. Gumagamit ng pangatlong panauhang pananaw Dalawang Uri ng Abstrak - Tandaan, laging gumagamit ng pangatlong panauhang pananaw sa pagsulat ng bionote kahit na ito pa ay tungkol sa sarili. Deskriptibong Abstrak Impormatibong Abstrak 3. Kinikilala ang mambabasa Nagbibigay ng paglalarawan sa Ipinapababatid nito sa mga - Kailangang isaalang-alang ang mambabasa sa pagsulat ng bionote. Kung pangunahing paksa at layunin. mambabasa ang mahalagang ideya ng ang target na mambabasa ay mga administrador ng paaralan, kailangang papel. hulmahin ang bionote ayon sa kung ano ang hinahanap nila. Halimbawa na lamang ay kung ano ang klasipikasyon at kredibilidad mo sa pagsulat Binubuod dito ang Kaligiran, Layunin, at Binubuod dito ang Kaligiran, Layunin, ng batayang aklat. Tuon ng papel o artikulo. Tuon, Metodolohiya, Resulta, at Konklusyon ng papel. 4. Gumagamit ng baligtad na tatsulok - Katulad sa pagsulat ng balita at iba pang obhetibong sulatin, unahin ang Naglalaman ng 50-100 salita. Maikli at isang talata lamang ang haba. Halos 10% ng haba ng papel. pinakamahalagang impormasyon. Ito ay dahil sa ugali ng maraming taong basahin lamang ang unang bahagi ng sulatin. Kaya naman sa simula pa lamang ay isulat na ang pinakamahalagan impormasyon. Mas karaniwang ginagamit sa mga Mas karaniwang ginagamit ito sa papel sa Humanista at Agham larangan ng Agham at Inhinyero o sa Panlipunan at sa mga sanaysay sa ulat ng mga pag-aaral sa Sikolohiya. 5. Nakatuon lamang sa mga angkop na kasanayan o katangaian Sikolohiya - Mamili lamang ng mga kasanayan o katangian na angkop sa layunin ng iyong bionote. 6. Binabanggit ang degree kung kailangan Mga dapat tandaan sa pagsulat ng Abstral - Kung may PhD sa antropolohiya, halimbawa, at nagsusulat ng artikulo tungkol sa kultura ng Ibanag sa Cagayan, mahalagang isulat sa bionote Gumamit ng malinaw, simple, at direktang mga salita at pangungusap. ang kredensyal na ito. Ang mga kakailanganing detalye o kaisipan na lalamanin ng gagawing/ginagawang abstral ay nararapat na makikita sa kabuoang 7. Maging matapat sa pagbabahagi ng impormasyon papel. - Walang masama kung paminsan-minsan ay magbubuhat ng sariling Iwasan ang paglalagay ng statistical figures o table sa abstrak, hindi ito bangko kung ito naman ay kailangan upang matanggap sa inaaplayan o nangangailangan ng detalyadong pagpapaliwanah na magiging dahilan upang ipakita sa iba ang kakayahan. para humaba ito. - Siguraduhin lamang na tama o totoo ang impormasyon. Huwag mag- Maging obhetibo at gawing maikli ngunit komprehensibo ito. iimbento ng impormasyon para lamang bumango ang pangalan at makaungos sa kompetisyon. - Hindi ito etikal at maaaring mabahiran ang reputasyon dahil dito. BIONOTE Maikling talata ng personal na impormasyon ukol sa isang 3 Uri ng Bionote awtor/magtatanghal. Iba ito sa biodata at curriculum vitae. Ayon kay Brogan (2014), Iba ang bionote sa talambuhay at autobiography. Ang bionote ay maikli at 1. Micro Bionote - (calling card) 1 pangungusap. siksik, samantalang mas detalyado at mas mahaba ang talambuhay at 2. Maikling Bionote - 2-3 pangungusap (with pic) autobiography. 3. Mahabang Bionote - hindi bababa sa 5 pangungusap (isang talata) Impormatibong talata na nagpapaalam kung sino at ano ang nagawa, Layunin na maipakita ang kredibilidad, ipakilala ang isang sarili o indibidwal. SINOPSIS Ginagamit sa personal profile tulad ng kanyang academic career at iba pang impormasyon. Isang uri ng lagom na kalimitang ginagamit sa mga akdang nasa tekstong Ginagamit ang bionote sa paglalarhala ng mga journals, magazines, aklat, naratibo tulad ng kuwento, salaysay, nobela, dula, parabola, talumpati, at at iba pang publikasyon. iba pang anyo ng panitikan. Maituturing din ito bilang isang “Marketing Tool”. Ang buod ay maaaring buuin ng isang talata o higit pa o maging ng ilang pangungusap lamang. Sa pagsulat ng sinopsis, mahalagang maibuod ang nilalaman ng binasang akda gamit ang sariling salita. 4 na gamit ng Bionote Sa pagkuha ng mahahalagang detalye ng akda, mahalagang matukoy ang sagot sa sumusunod; Sino? Ano? Kailan? Saan? Bakit? Paano? Ayon kay Levy (2005), mayroong apat na gamit ang bionote: ○ Sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong na ito magiging 1. Aplikasyon sa trabaho (tell me about yourself). madali ang pagsulat ng buod. 2. Paglilimbag ng artikulo. Sa pagsulat ng sinopsis o buod, mahalagang maipakilala sa mga babasa 3. Pagsasalita sa pagtitipon. nito kung anong akda ang iyong ginawan ng buod sa pamamagitan ng pagbabanggit sa pamagat, may-akda at pinanggalingan ng akda. 4. Pagpapalawak ng network propesyunal. Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Sinopsis o Buod boh :p Gumamit ng ikatlong panauhan sa pagsulat nito. Isulat ito batay sa tono ng pagkakasulat ng orihinal na sipi nito. Kung ang damdaming naghahari sa akda ay malungkot, dapat na maramdaman din ito sa buod na gagawin. Kailangang mailahad o maisama na rito ang mga pangunahing tauhan maging ang kanilang mga gampanin at mga suliraning kanilang kinaharap. Gumamit ng mga angkop na pang-ugnay sa paghabi ng mga pangyayari sa kwentong binubuo g dalawa o higit pang talata. Tiyaking wasto ang gramatika, pagbabaybay at mga bantas na ginamit sa pagsulat. Huwag kalimutang isulat ang sangguniang ginamit kung saan hinango o kinuha ang orihinal na siping akda. Hakbang sa pagsulat ng Sinopsis 1. Basahin ang buong seleksiyon o akda at unawaing mabuti hanggang makuha ang buong kaisipan o paksa ng diwa nito. 2. Suriin at hanapin ang pangunahin at di pangunahing kaisipan. 3. Habang nagbabasa, magtala at kung maaari ay magbalangkas. 4. Isulat sa sariling pangungusap at huwag lagyan ng sariling opinyon o kuro-kuro ang isinusulat. 5. Ihanay ang ideya ayon sa orihinal na teksto. 6. Basahin ang unang ginawa, suriin at kung mapaikli pa ito nang hindi mababawasan ang kaisipan ay lalong magiging mabisa ang isinulat na buod. Katangian ng Sinopsis 1. Maikli lamang ngunit naglalaman ito ng kabuuang paliwanag tungkol sa isang paksa, 2. Maaaring gamitin sa sine, teleserye, libro, o mga akademikong sulatin. 3. Isang ebalwasyon o pagsusuri. 4. Inaalisa at sinusuri ang ebidensya ng isang partikular na paksa upang makatulong sa pagpapasya sa pabuo ng mga patakaran. 5. Ito ay malikhaing paghahanap ng mga importanteng parte sa pamamagitan ng isang pahayag, salita, o kataga. Layunin ng Sinopsis Upang mapaikli ang pangyayaring nakapaloob sa kwento. Ang pagbubuod o pagpapaikli ng kuwento ay tinatawag na summary sa ingles. Layunin din nitong mapaikli ang isang kuwento upang sa gayon ay mas madali itong maunawaan o maintindihan ng mambabasa. Ang paggawa ng isang sinopsis ay mapagtatagumpayan sa pamamagitan ng pagbabasa at pag-unawa sa buong teksto. boh :p