Dalumat ng/sa Filipino (PDF)

DAMULAT NG/SA FILIPINO Ginang Jenny Hernandez Deskripsyon ng Kurso Dalumat-Salita: Mga salita ng Ang DALUMATFIL ay isang maagwat taon/sawikaan, ambagan, mga na kursong nagpapalawak at susing salita, atbpa nagpapalalim sa kasanayan...

DAMULAT NG/SA FILIPINO Ginang Jenny Hernandez Deskripsyon ng Kurso Dalumat-Salita: Mga salita ng Ang DALUMATFIL ay isang maagwat taon/sawikaan, ambagan, mga na kursong nagpapalawak at susing salita, atbpa nagpapalalim sa kasanayan sa malalim Masinsin at mapanuring pagbasa at mapanuring pagbasa, pagsulat, at sa mga pangunahing sanggunian pananaliksik sa wikang filipino sa iba’t sa pagdadalumat/pagte teorya sa ibang larangan, sa kontektso ng kontekstong p/filipino kontemporaryong sitwasyon at mga Pagsasalin ng piling tekstong pangangailangan ng bansa at ng mga makabuluhan sa dalumat ng/sa mamayang Pilipino. Partikular na filipino nakatuon ang kursong ito sa makrokasanayang pagbasa at pagsulat, Ano ang DALUMAT? gamit ang mga makabuluhang Ang dalumat, pagdadalumat o pananaliksik sa wikang Filipino, bilang pagteteorya ay tumutukoy sa paraan ng lunsaran ng pagpapalawak at pag iisip o pagpapaliwanag sa mga bagay pagpapalalim sa kasanayan, o pangyayari (Nuncio, 2016). kakayahan, at kamalayan ng mga estudyante na malikhain at mapanuring Mga dahilan kung bakit kailangan makagpagdalumat o “makapag-teorya” gamitin ang wikang Filipino sa sa wikang Filipino, batay sa mga piling pagdadalumat: lokal at dayuhang konsepto at teorya na 1. Kailangang linangin ang wikang akma sa konteksto ng komunidad at Pambansa - tungkulin ng bawat bansa. isa ang makibahagi sa layuning paunlarin ang wika Kahalagahan ng Dalumat ng/sa Filipino 2. Kailangang paunlarin ang 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa kamalayang Pambansa - hindi sariling teorya ng mga Pilipino sa lamang dayuhang wika ang iba’t ibang larangan ginagamit sa mga ito kundi maging 2. Maisalaang alang ang kultura at ang lente ng pagtatalakay ay nasa iba pang aspektong panlipunan sa mata rin ng mga taong mula sa pagsasagawa ng pananaliksik lipunang Filipino. 3. Mapahalagahan ang dinamikong 3. Kailangang itaguyod ang ugnayan ng teorya at praktika sa pambansang pagkakakilanlan at pananliksik pagkakaisa - ang pagdadalumat 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod na may konsiderasyon sa historical ng wikang Filipino bilang daluyan at kultural na aspeto ng lipunan ay ng makabuluhan at mataas na kinakailangan at nakatutulong s antas ng diskurso na akma at ahigit na pagkakaunawa sa nakaugat sa lipunang Pilipino, pagiging isang nasyon bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng SAWIKAAN komunidad at bansa Samahang panglinggwistika Nagsimula noong 2004 upang Mga Paksa subaybayan ang pag unlad ng wikang filipino batay sa umiiral na  gamit ng mga salita sa diskurso ng gumagamit ng cellphone sa bansa. lipunan Mula sa Ingles na “low battery na Paglalagom ito sa mga karanasan kalaunan ding ginamit and at napagtagumpayan ng “lobat”upang ilarawan ang “sawikaan” bilang estratehiya hindi matinding pagod o pagkawalang lamang sa pamimili ng salita ng gana taon. Kundi upang magkaroon ng ★ 2007 - MISKOL - “I miskol mo nga mapanuring kamalayan ang mga ako” Kadalasang sinasabi upang Pilipino tungkol sa nagbabagong mai-save ang numero ng kausap, wika ng bansa mahanap ang nawawalang cellphone o ipagmayabang ang Mga Pamantayan sa Pagpili ng Salita bagong ringtone. Ngunit naging ng Taon paraan din ang pagmiskol upang 1. Mga salitang bagong naimbento magparamdam sa isang tao nang 2. Mga salitang hiram mula sa hindi kailangang mabawasan ang katutubo o banyagang wika load 3. Lumang salita ngunit may bagong ★ 2010 - JEJEMON - Ang kahulugan o patay na salitang “JEJEMON” ay bagong buong muling nabuhay salita noong panahon na kumakatawan sa bagong Mga Isinaaalang alang sa Pagpili ng umuusbong na kultura na dala ng Salta ng Taon cellphone. Isa itong paraan ng Ang kabuluhan ng mga salita sa kakaibang pakikipag-usap sa text buhay ng mga Pilipino dahil sa limitasyon na 160 Ang pagsasalamin nito sa characters. kalagayan ng lipunan ★ 2014 - SELFIE - Ang pagkuha ng Ang lalim ng saliksik ukol sa sariling larawan at pag-post sa ipinasang salita social media. Ayon sa isa sa mga Ang paraan ng pagprepresenta nagnomina ng salitang ito na si nito sa madla Direktor Jose Javier Reyes at (itinaguyod ito ng Filipinas Institute of Publicist na si Noel Ferrer, nakikita Translation Inc. (FIT), nagsimula ito noong sa pagkahilig ng mga Pilipino sa taong 2004 at sinundan noong 2005, “selfie” at pagkahumaling sa social 2006, 2007, 2010, 2012, 2014, at 2016.) media ang kultura ng pagkamakasarili at konsumerismo. Mga Itinanghal na salita ng taon mula ★ 2012 - WANGWANG - Luma na sa iba’t ibang taon ang salitang “wangwang” pero ★ 2005 - HUWETENG - May nauso ulit ito nang gamitin ni Pnoy malaking impluwensiya na popular sa kaniyang inagural speech para na sugal na huweteng sa mga patamaan ang mga abusadong koneksiyon sa politika at sa opisyal pagkontrol sa galaw ng may mga ★ 2016 - FOTOBAM - Kadalasang kapangyarihan ginagawa ng mga kabataan. Ang ★ 2006 - LOBAT - Ito ang itinuturing Fotobam ay hango sa salitang na pagpaparamdam sa epekto sa Ingles na “Photobomb” o ang wikang Filipino ng umuunlad na pagsingit sa litrato ng ibang tao. mobile technology. Sa panahong Sumikat ang salitang ito noong ring ito ay dumarami na ang 2016 dahil sa mga protesta sa  sinasabing pagsira sa vista ng 11. TROLL - social media user na monument ni Jose Rizal sa Luneta nang-iinis o nanghahamon para na ginagawang high rise na Torre sumagot nang pagalit ang de Manila, na nabansagan pa nag-post o iba pang nagbabasa ngang “pambansang photobomber” Ambagan ng mga Salita ★ 2018 - TOKHANG - Ang salitang Ang Ambagan ay isinasagawa tuwing “tokhang” ay nagmula sa mga dalawang taon. Pinagyayaman ng salitang binisaya na “toktok” kumperensiya ang iba’t ibang mga wika sa (katok) at “hangyo” (pakiusap). Filipinas sa pamamagitan ng pagsangguni Naging popular bansag sa sa balarila’t leksikon ng mga wika sa operasyon kontra-droga ng bansa. administrasyon ni Pangulong Rodrigo Duterte LEKSIKON Ito ay ang mapanuring pagbuo ng Sa mga panahong walang Sawikaan, mga salita na naglalayong idinaos ng FIT ang Ambagan - ang makapagbigay ng kahulugan at kumperensiyang nakatuon naman sa mga depinisyon sa mga bagay na may ambag na salita ng iba’t ibang wika sa kinalaman sa araw-araw na Filipinas para sa pag-unlad ng wikang pamumuhay pambansa. Ito ay hindi basta basta isinasagawa ng hindi pinag iisipan Mga Salita ng Taon 2018 Labing-Isang sapagkat ang resulta ng mga Nominadong Salita ng Taon nabuong salita ay ipinakikilala sa 1. TOKHANG - bisayang salita: buong mundo para magamit sa “TOKTOK” (katok) ay “HANGYO” lipunan (pakiusap). Salitang gamit kapag pinapakiusapang sumuko ang Sa taong 2011, itinatampok sa Ambagan suspek sa ipinagbabawal na gamot ang mga wikang Ilokano, Kapampangan, 2. DENGVAXIA - bakuna laban sa Bikol, Tagalog-Batangas, Kankana-ey, dengue Higaonon. Mansaka, Hiligaynon, Aklanon, 3. DDS - Davao Death Squad Tagalog-Laguna, at Kinary-a 4. DILAWAN - pangungutya sa “yellow crowds” Mga Salitang Iluko Nina: Cles Rambaud 5. FAKE NEWS - tawag ng mga tao at Ariel Tabag sa mga balita na hindi totoo Kabus - kabilugan ng buwan 6. FEDERALISMO - sistemang Murmuray - panunumbalik sa isinusulong ng administrasyong normal na sentido ng pagkagising Duterte Kibin - magkahawak kamay 7. FOODIE - kadalasan, kinukuhanan habang naglalakad din nila ng litrato ang kanilang pagkain Mga Salitang Pampanga Ni: Lucena 8. QOU WARRANTO - petsyong Samson kumukwestiyon sa kwalipikasyon Manucluan - iskwater ng opisyal sa isang posisyon Tangi - pag aaring nakuha sa 9. RESIBO - ebidensya o katunayan panahon ng pagpapakasal ng 10. TRAIN - acronym para Tax Reform mag-asawa Acceleration and Inclusion Law  Sibul ning lugud - walang hangganang pagmamahal Mga Salitang Tagalog-Batangas Ni: Renerio Concepcion Baysanan - kasalan Himatlugin - nanghihina ang katawan Mali-mali - magugulatin Mga Salitang Mansaka Ni: Marilyn Arbes Taklay - pulseras Bunong - pagbibinyag Bayok - pagsasalaysay ng mga pangyayari sa nakaraan Mga Bagong Tampok na Salita sa Wikang Filipino Bagong Tampok na Salita Malaki ang impluwensya ng pagbabago ng panahon at teknolohiya upang makabuo ng mga bagong salitang nagiging dahilan upang magkaroon ng dagdag na salita na pwedeng gamitin sa pang araw-araw na pakikipagkomunikasyon. Lam-yaw (pangngalan) - bagay na dumating nang higit na mabuti kaysa inaasahan Wating (pang-uri) - may karunungang nakuha sa buhay lansangan Paylaum (pangngalan) - pag asa Yaru (pangngalan) - bayanihan