Summary

This document discusses the process of identification and examination of evidence in a legal context. It details the procedure, types, and considerations involved in these procedures.

Full Transcript

🗣 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy Czynność okazania 1. Definicja i charakter: Czynność okazania jest jednorazowa, niepowtarzalna, przez co ma wyjątkowy charakter....

🗣 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy Czynność okazania 1. Definicja i charakter: Czynność okazania jest jednorazowa, niepowtarzalna, przez co ma wyjątkowy charakter. Określona w przepisach Kodeksu Karnego (K.K.). Fakultatywna - przeprowadza się ją tylko w uzasadnionych przypadkach, a nie obligatoryjnie. Rodzaj czynności: Procesowa, lecz włączona w obszar taktyki kryminalistycznej. 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 1 Zasady przeprowadzenia: Okazanie polega na rozpoznaniu i identyfikacji. Może dotyczyć: Osób - w celu identyfikacji i usystematyzowania materiału dowodowego, np. rozpoznanie osoby przez świadka. Zwłok - identyfikacja w przypadku braku danych o tożsamości ofiary. Rzeczy - identyfikacja przedmiotów związanych z popełnionym przestępstwem. Czynności towarzyszące: Oględziny - zabezpieczenie i analiza śladów. Przeszukanie - działania mające na celu odnalezienie i zabezpieczenie dowodów, mogących potwierdzić związek z przestępstwem. Eksperyment procesowy Eksperyment procesowy jest specjalistyczną czynnością dowodową przeprowadzaną w celu: Odtworzenia określonego zdarzenia lub jego elementów. Weryfikacji hipotez oraz ustalenia przebiegu i mechanizmu zdarzenia. Eksperyment procesowy stanowi narzędzie taktyki kryminalistycznej i jest przydatny w przypadkach, gdy zachodzi potrzeba empirycznego potwierdzenia określonych wersji zdarzeń, na przykład dotyczących możliwości zauważenia lub usłyszenia przez świadka danego zdarzenia. Czynność Okazania - Szczegóły i Przepisy Definicja i Charakterystyka 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 2 1. Podstawa prawna: Okazanie jest czynnością procesową o dużym znaczeniu dowodowym, mającą podstawy w przepisach Kodeksu Karnego. Przeprowadza się je, gdy istnieje uzasadniona potrzeba identyfikacji osoby, zwłok lub rzeczy, jednak nie jest czynnością obligatoryjną. 2. Zakres: Czynność okazania jest ukierunkowana na rozpoznanie i identyfikację oraz może dotyczyć: Osób - na przykład rozpoznanie osoby przez świadka w celu uporządkowania materiału dowodowego. Zwłok - identyfikacja w przypadkach nieznanej tożsamości ofiary. Rzeczy - identyfikacja przedmiotów, które mogą mieć związek z popełnionym przestępstwem. Miejsce i Sposób Przeprowadzenia 1. Lokalizacja: Okazanie nie musi odbywać się wyłącznie w siedzibie, np. policji; może być przeprowadzone w radiowozie, z udziałem pokrzywdzonego, aby szybko zidentyfikować sprawcę przestępstwa. 2. Sposoby okazania: Bezpośrednie (naoczne) - osoba, zwłoki lub przedmiot są okazywane w sposób bezpośredni, bezpośredniego oglądu. Pośrednie - wykorzystuje się przedstawienie obrazu osoby lub rzeczy w formie fotografii, rysunku, bądź modelu. 3. Wybór metody: Decyzja o sposobie okazania zależy od okoliczności sprawy oraz dostępności dowodów. 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 3 Znaczenie Procesowe i Szczegóły Przepisów 1. Doniosłość procesowa: Czynność ta jest bardzo istotna procesowo, zwłaszcza gdy pokrzywdzonemu lub świadkowi okazuje się jednocześnie grupę osób, zwłok lub przedmiotów, co umożliwia dokładniejszą identyfikację. 2. Zakres identyfikacji: Przepisy dopuszczają okazanie osób, zwłok, rzeczy, a także rozpoznanie innych cech, jak np. dźwięki czy zapachy. Stanowisko Sądu Najwyższego: według Sądu Najwyższego, dopuszcza się identyfikację osoby na podstawie cech innych niż wizerunek, takich jak barwa głosu (np. w sytuacji, gdy świadek rozpoznaje sprawcę po głosie). 3. Osoby przybrane: Podczas okazania często wykorzystuje się tzw. osoby przybrane, czyli osoby niepowiązane ze sprawą, które są prezentowane obok osoby podejrzanej, aby zwiększyć wiarygodność rozpoznania. Procedury Okazania - Dodatkowe Zasady Rola funkcjonariusza: Funkcjonariusz, który przyprowadza świadka w celu rozpoznania sprawcy, nie powinien znać tożsamości podejrzanego. Ma to na celu uniknięcie nieświadomego wpływania na świadka. 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 4 Tablice sygnalityczne: Okazanie można przeprowadzić za pomocą tablic sygnalitycznych — tablic ze zdjęciami co najmniej 4 osób, co zwiększa obiektywność rozpoznania. Przygotowanie świadka: Świadkowie muszą być uprzedzeni, że sprawca może nie znajdować się wśród okazywanych osób. Dzięki temu unikamy presji na dokonanie rozpoznania za wszelką cenę. Świadka należy również zapytać, na jakiej podstawie jest pewny swojego rozpoznania, aby upewnić się, że dokonuje tego bez wątpliwości. Wymagania dotyczące liczby osób: Osoba okazywana powinna być prezentowana w grupie składającej się z co najmniej 4 osób. Grupa ta musi obejmować także osoby przybrane, czyli osoby niepowiązane ze sprawą, co eliminuje sugestię. Neutralność okazywanych osób: Świadek nie może opierać swojego rozpoznania na elementach odzieży — wszyscy w grupie powinni być ubrani w sposób neutralny, aby ubiór nie sugerował przynależności do konkretnej grupy. Osoby przybrane nie mogą być osobami znanymi publicznie lub zawodowo związanymi z funkcjonariuszami, np. policjantami, urzędnikami, lub osobami noszącymi charakterystyczne uniformy (jak więzienny drelich). Zakaz sugestii: Okazanie musi być przeprowadzone bez żadnych elementów sugerujących, kto jest sprawcą. Należy wykluczyć wszelkie formy sugestii, aby zapewnić, że rozpoznanie jest autonomiczną decyzją świadka, nieopartą na podpowiedziach lub sugestiach ze strony funkcjonariuszy. 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 5 Dodatkowe Zasady Okazania - Szczegółowe Wymogi i Wytyczne 1. Wybór miejsca przez osobę okazywaną: Osoba, która jest okazywana, powinna mieć możliwość samodzielnego wyboru swojego miejsca w grupie. Dzięki temu wyklucza się narzucenie jej pozycji, co mogłoby wpływać na rozpoznanie. 2. Użycie lustra weneckiego: Okazanie może być przeprowadzane za pomocą lustra weneckiego, co pozwala na dyskrecję i anonimowość dla osoby rozpoznającej, a także zapobiega przypadkowemu wywieraniu presji na świadka. 3. Protokołowanie czynności: Wszystkie elementy i przebieg okazania muszą być szczegółowo protokołowane. Protokół powinien zawierać dokładny opis czynności oraz wskazania świadka. 4. Okazanie rzeczy: W przypadku okazania rzeczy, przedmioty są prezentowane w grupie, aby świadek mógł dokonać identyfikacji w neutralnych warunkach. 5. Okazanie zwłok: Zwłoki są okazywane bez tzw. zwłok przybranych ze względu na szacunek dla zmarłych i specyfikę tej czynności, która wymaga innej procedury niż okazanie osób. 6. Okazanie na podstawie fotografii: W sytuacji, gdy okazanie osoby lub rzeczy nie jest możliwe osobiście, dopuszcza się użycie fotografii. Ważne jest, aby świadek był świadomy, że fotografia może nie przedstawiać sprawcy. Okazanie miejsca: Możliwe jest również dokonanie okazania miejsca w celu identyfikacji lokalizacji powiązanej ze zdarzeniem przestępczym. 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 6 7. Okazanie jako czynność identyfikacyjna: Okazanie jest procedurą identyfikacyjną, choć literatura kryminalistyczna różnie interpretuje jego rolę, podkreślając zarówno jego procesowy, jak i dowodowy charakter. 8. Błędne rozpoznanie w przypadku okazania fotograficznego: Istnieje ryzyko błędnego rozpoznania podczas okazania fotograficznego. Aby temu zapobiec: Funkcjonariusze nie powinni być obecni podczas samego rozpoznania, aby nie wywierać presji na świadka. Liczba okazanych fotografii powinna odpowiadać liczbie okazywanych osób, co zapewnia wystarczający wybór i zmniejsza ryzyko sugestii. Wizja lokalna Czynność która nie jest uregulowana przez przepisy prawne, jest to czynność wynikająca z taktyki kryminalistycznej, czynność typowo kryminalistyczne Wizję przeprowadza się w celu ?? Czynność pomiędzy badaniem miejsca a badaniem kryminalistyczny, ma charakter statyczny. Polega na tym - organ przeprowadzający zapoznaje się z topografią miejsca zdarzenia, wiążących z pewnymi zjawiskami w danym miejscu z reguły przeprowadza się z podejrzanym, bada się czego dotykał jak się zachowywał, odbiera się oświadczenie o charakterze statycznym, Wizytacja 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 7 Funkcja weryfikacyjna F kontrolna f rekonstrukcji zdarzeń Zweryfikowanie czy taka sytuacja wgl była możliwa … cecha rekonstrukcji zdarzenia z udziałem oskarżonego - wykorzystuje sie jego zeznanie które podlegają sprawdzeniu przeprowadza się w celu znalezienia nowych celów , ale przedwszystkim czy np opis miejsca odpowiada stanowi faktycznemu, w celu potwierdzenia materiału zgromadzonego przez organy, czy doszlo w danym miejscu i czasie Funkcja weryfikacyjna Weryfikuje zebrany materiał dowodowy F kontrolna - bierze pod uwagę zebrane materiały zaznań świadków i i ch uzupełnienie, np tych moentów które oskarżony omijał podczas przesłuchania zabójstwo studentki - autobus trasy krakowskiej - znaleziona nieopodal ostatniego przystanku - rany śmiertelne głowy - zabójstwo w godzinach nocnych - zwłoki znalezione rano - podejżenie - kierowca autobusu, zakatował ją plastikową rurą, rozwodził się z żoną - negatywny stosunek do kobiet Bezpośrednie i naoczne zapoznaniu się w przebiegu dokonanego czynu i miejscza dokonania jego skutków 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 8 f rekonstrukcji zdarzeń Krzaku Wizja lokalmna zbrodnia połaniecka 5. Proces wykrywczy - Czynności okazania i wizji oraz eksperyment procesowy 9