Sümer Mitolojisi PDF

**Mitoloji** **Sümer Mitolojisi** Onlar tanrıları insan şeklinde tasvir etmekteydiler. Mezopotamya'da hayvanlara, hayvan resimlerine tapınılmamıştır. Hayvanlar tanrıların sembolü durumundadır.Tanrıların sembolü olan boynuzlu tacın kaynağı tam olarak bilinmez. Aşağı Mezopotamya'da yer alan Sumer ke...

**Mitoloji** **Sümer Mitolojisi** Onlar tanrıları insan şeklinde tasvir etmekteydiler. Mezopotamya'da hayvanlara, hayvan resimlerine tapınılmamıştır. Hayvanlar tanrıların sembolü durumundadır.Tanrıların sembolü olan boynuzlu tacın kaynağı tam olarak bilinmez. Aşağı Mezopotamya'da yer alan Sumer kentlerinin her birinin kendine has bir tanrısı bulunmaktaydı. Bunlar, hava tanrısı, gök tanrı, güneş tanrı, ay tanrı, yaratıcı ana tanrı, çoban tanrı ve tahıl tanrı gibi. Tanrılar yalnızca tapınakta bir yer işgal etmez aynı zamanda bilge tanrı, koruyucu tanrı, yaratıcı tanrı olarak insanların hayatını da düzenlerdi. Sumerler tanrıları insan şeklinde tasavvur ettik leri gibi onların yaşantısını da insanlara benzetirler di. İnsanoğlu gibi onlar da yiyip-içmekte, evlenip yuva kurmaktaydılar. Onların da hırsları, arzuları vardı, sevinçli ya da hüzünlü olduklarına inanılırdı. **An/Anu** An, Mezopotamya panteonunun baş tanrısı olup, göğün kişileştirilmiş halidir, kutsal rakamı 60'tır.Bütün Mezopotamya tanrılarının en yüksek rakamıdır. An'ın ünvanları, "tanrıların kralı", "göğün kralı" ve "ül kelerin kralı"dır. "Gökteki Krallık" efsanesinde, tanrı Anu'nun Alalu ve Kumarbi ile olan taht mücadelesi anlatılmaktadır. **Anunna** Anunnalar bir tanrılar topluluğu olup, Eridu kentinin 50 tanrısı olarak geçer. Dünya yaratılmadan önce bunlar büyük ızdıraplar çekmişlerdir.Onlar sürekli aç kaldıklarından çayırları yemek zorunda kalmışlardır.Bunlar önce şiddetli bir yıkıma katılmışlar, sonra da Gılgamış destanına göre Tufan'da tövbe kar olmuşlardır. **Anzu** Mezopotamya mitolojisi ve ikonografisinde aslan başlı kartal şeklinde bir yaratıktır. Mezopotamya sanatında erken dönemlerden itiba ren farklı hayvanlarla birlikte görülür. Anzu Eski Sumer Devri şahıs adlarında geçer. Bazı kaynaklarda Anzu'nun şeytan görünümü hâkimdir.Anzu tanrı banyo yaparken kader tabletlerini satarak Enlil'in güvenine ihanet etmiştir. **Enlil** Sumer panteonunda An'ın yerini kısa zaman içinde Enlil alarak baş tanrı olmuştur. Adının an lamı "yeryüzünün beyi"dir. Tanrıların babası, yerin ve göğün kralı, bütün ülkelerin kralı gibi unvan lara sahipti. Sumer düşüncesine göre kralları tahta çıkaran, ülkeye bolluk ve bereketi getiren Enlil'dir. Onun en büyük özelliği yara tıcı tanrı olarak görülmesidir.Bunun yanında, bağışlayıcı, koruyucu, güçlü kuvvetli, adaletli, şefkatli bir tanrı olarak da tapınım görmüş olduğunu gös teren kanıtlar vardır. **Enki/Ea** Sumer deniz ve okyanus tanrısıdır. Aynı zaman da bilge tanrı olup, Enlil'in kararlarına uygun ola rak planları hazırlayıp yeryüzünü düzenleyen ola rak görülmüştür. Enki ve Dünya Düzeni mitinden onun yaratıcı özelliklerini öğrenmekteyiz. **Enkidu** "Güzel yerin efendisi" anlamına gelir. Mezopotamya mitolojisinde en büyük entrikacılardan biridir.Vücudu kaba tüylerle kaplıdır. Ceylanlarla birlikte ot yer, hayvanlarla yakın dostluğu bulunur. **Ereşkigal** Sumer yeraltı dünyası tanrıçası "büyük yerin beyi" anlamına gelir. Mitolojiye göre dünyanın yaratılmasından sonra yeraltı ruhlar aleminmde bu lunuyordu. **Dumuzi** Sumerlerin çoban tanrısı olup**\ İnanna** Sumer tanrıçası olup, göğün hanımefendisi un vanı vardır. Bu tanrıça daha çok aşk ve savaşla ilgili gözükmektedir. **Im/Adad** Bu tanrı ismi etimolojik olarak, Arapça hadda "kırmak" ve haddat "gök gürültüsü" ile alakalıdır. Onun bereketli yağmurları getirdiğine inanılır. **Lamassular** Sumer koruyucu tanrı veya demonu olup, ara bulucu rolü oynamaktadır. **Lugalbanda** Sumer tanrılaştırılmış kahramanıdır. **Nanna/Sin** Ay Tanrısı, aynı zamanda ayın sembolik rakamı 30'dur. Ur-Nammu tarafından, Ur şehrinde yaptırılan Ziggurat en önemlileri arasındadır **Nigirsu** Lagaş şehrinin baş tanrısıdır. Bir şehir tanrısı **Ningişzida** Anlamı güzel ağacın efendisidir.Yeraltı dünyası tanrıçasıdır. **Ninşubur/İlabrat** Sümer tanrı/tanrıçası ve doğunun becesidir. **Utu** Babilonya güneş tanrısı olup, **Yunan Mitolojisi** Yunan mitosunun yazıya geçirilmesi Homeros ve Hesiodos'la başlar, ancak daha sonra Homeros ve Hesiodos'un yarattıkları tanrı soylarına ve efsa nelere eklemeler ve katkılar yapılır. **Tanrıların Doğuşu** Hesiodos'a göre evren in başlangıcı karışıklık, belirsizlik ve sonsuz boşluk anlamına gelen Khaos'tu. Okeanos -- Tethys Koios -- Phoibe Hyperion -- Theia Krios -- Eurybie Kronos -- Rheia Yunan mitolojisi içinde Zeus baş tanrıdır. Egemenliği sadece kendi gücüyle ama daha önceki tanrılar dan da yardım alarak elde ettiği için Kronosoğlu saltanat gücünü görev ve onur dağıtımıyla gösterdi. --------------- ----------------- ------------------ --------------------- -- **ZEUS** Hava Mutlak Hakimiyet Kartal, Yıldırım **HERA** Gök Evlilik, Saadet Tavus Kuşu **Athena** Şimşek Zeka Kalkan Miğfer **Apollon** Güneş, Işık Güzen Sanatlar Yay **Artemis** Ay İffet Geyik, Hilal **Hermes** Yağmur Belagat Kanat, Yılanlı Asa **Hephaitos** Yeraltı Alemi Demircilik Çekiç, Örs **Hestia** Ocak Aile Kutsal Ateş **Ares** Tırpan, Fırtına Savaş Miğfer, Mızrak **Aphrodite** Aşk Güzellik Güvercin **Demeter** Toprak Bolluk, Bereket Buğday Demeti, Orak **Poseidon** Deniz Hiddet Öfke Trident, At --------------- ----------------- ------------------ --------------------- -- **Zeus** Yunan mitolojisinde bilgeliğin doruğundaki tan rıdır. Hem tanrıların hem insanların babasıdır. İlk evliliğini Ancak kendisinden önceki çift ten aldığı öğütlerle yanında yatan eşi Metis'i yuttu. Zeus daha sonra Themis ile birleşerek, üç Hora'nın meydana gelmesini sağladı. Mevsimle rin oluşumu ile ilişkilendirilen bu tanrısal varlık lar gökyüzünün kapılarını gözeten birer bekçiydi. Zeus kült olarak Girit adasında ortaya çıkmıştır. Ancak en önemli kült merkezi Olympia'dadır. **Hera** Olymposlu tanrıçaların en büyüğüdür. Zeus dışında bütün erkek ve kız kardeşleri gibi o da Kro nos tarafından yutulmuştur. Hera daha sonra görkemli bir düğünle Zeus'la evlenmiştir. Hera evli kadınların koruyucusudur. Kıskanç, öfkeli ve kinci olarak nitelendirilir. Hera'nın simgesi tavus kuşudur. Hera bir ana tanrıça figürüdür. **Poseidon** Kronos ile Rheia'nın oğlu olan Poseidon de nizlerin tanrısıdır ve her şeyden önce sularla ilişkili yeryüzü olayları ile arasında bir bağ vardır. Poseidon sadece dalgaları yönetmekle kalmaz aynı zamanda fırtınalar yaratabilir. Tanrı ergenlik çağına gelince Halia'ya aşık olup, birlikteliklerinden 7 çocukları dünyaya gelir. **Ares** Zeus ile Hera'nın oğlu olan Ares kaba kuvvet li ve korkunç savaşı simgeler. Kan dökülmesinden zevk alan, kalelerin talan edilmesini isteyen bir tan rı olarak pek fazla itibar edilmemiştir. Olymposlular'dandır. **\ Hermes** Zeus ile Maia'nın oğludu **Hephaistos** Zeus ile Hera'nın oğlu **Aphrodite** Güzellik ve aşk tanrıçasıdır. Yunanistan ve Roma'da güzellik ve aşk tan rıçası olarak kabul edilen Aphrodite Anadolu'da bereketi de simgeler. **Apollon** Zeus ve Leto'nun oğludur. Mitolojide müziğin, güzel sanatların, güneşin, ateşin ve şiirin tanrısıdır. **Artemis** Zeus ve Leto'nun kızıdır. Zeus'tan hamile kalan Leto'nun bu ikizleri Delos Adasında dünyaya getir diğine inanılırsa da Artemis Anadolulu bir tanrıçadır. Artemis doğa tanrıçasıdır. **Athena** Zeus ile Metris'in kızıdır. Metris hamileyken Zeus onu yutmuştur. Doğum zamanı gelince, Zeus kafasını bir balta ile yarmasını Hephaistos'a emretmiştir. Böylece Athena Zeus'un kafasından silahlı bir kız olarak fırlamıştır. Akıl, sanat, strateji ve barış tanrıçasıdır. **Hades** Kronos ile Rheia'nın oğludur. Titanlara karşı kazandığı zaferden sonra ölüler dünyası ya da Tartaros'un yönetimi verilmiştir. Hades ölüler dünyasına giren hiç kimsenin ye niden canlılar arasına dönmesine izin vermeyen acımasız bir hükümdardı. Hades genellikle tanrılar toplantılarına ka tılmaz, yeryüzüne de nadiren çıkardı. **Zeus** ** Hephaistos** ** Hera** ** Aphrodite** ** Poseidon** ** Athena** ** Ares** ** Apollon** ** Hermes** ** Artemis** **Türk Mitolojisi** **Ürüng Ayıı Toyon** Türk mitolojisinde "Gökyüzü Tanrısı" olarak geçmektedir. Dünyanın ana kutu'dur. Bütün ana kutlar ondan yaratılmıştır. İlk insanı, güneşi, ayı, yıldızları, yeri, dağları, hayvanları O yaratmıştır. Göğün katlarındaki Tan rılar da onun çocuklarıdır. **\*Kayrahan** Kayra HanTürk mitolojisinde Gök Tanrı'ya verilen isimler den biri olarak görmekteyiz.Altay Türklerine göre en büyük tanrıdır. Evrenden önce var olan, dünyanın yaratılışını ve sonunu belirleyen tanrıdır. Ülgen, Mergen ve Kızagan adlarında üç oğlu vardır. **\*Ülgen** Altay Türklerinin mitlerinde Gök Tanrı'nın oğlu ve gökyüzünün hakimi, iyilik ve merhamet tanrısıdır. Ay ve güneşin arkasında ve yıldızların üstünde, göğün onaltıncı katında, Altındağ'da, altın kapılı bir sarayda, altın tahtta oturduğuna inanılan Ülgen gökteki varlıkların hakimidir. Onların yaratıcısı ve yöneticisidir. Yıldırımlar, şimşekler çaktırır, yağmurları yağdırır gökkuşağının yaratıcısıdr. Bu özellikleriyle Kayra Han'ın rol ortağıdır. **Ruhlar** Ruh-İye; din biliminin insanda vücuttan ayrı bir varlık olarak kabul ettiği bedensel olmayan, özü, tini, nefesi, can kuşu. İlkel inanmalarda, mitlerde ruhlara inanma oldukça yaygındır. **Koruyucu Ruhlar** Türk mitolojisinde gizli güçleriyle tabiattaki varlıkları koruyan ve sahiplenen belli başlı Koru yucu Ruhlar-İyelerin başında Umay- Ayıısıt, Yayık, Suyla, Karlık, Kayberen, Utkuuçi, Aan Alahçın Ha tun gelmektedir. **\*Umay Ana** Altay Türklerinde "Umay- Umay Ana", Yakut Türklerinde "Ayıısıt-Ayzıt Hatun", "doğum Tanrıçası", "aile, evlilik ve neslin devamının koruyucu tanrısı" olarak bilinen kutsal ruhlardandır. Kadının hamile kalacağına inanılırdı. Bu ruh görünüş olarak bazen beyaz saçlı, beyaz kıyafetli bir insan, bazen de kuş şeklinde tasvir edilmiştir. Bu görünüş onu kanatlı melek olarak algılanmasına yol açmıştır. **Yayık** Türk mitolojisinde, aracı ruh olarak kabul edilen bu ruh Ülgen'in bir parçası sayılmaktadır.nsanları kötülüklerden koruması ve tüm canlıla ra hayat vermesi için Ülgen tarafından yeryüzüne gönderilmiş olup insanların arasında yaşadığına inanılmaktadır. **Suyla** Altay Türkleri'nin mitlerinde güneşin ve ayın kırıntılarından yaratıldığına inanılan ve Ülgen'in hizmetinde bulunan ruhlardan biridir. **Karlık** Mitolojide çok fazla özelliklerinden söz edilme mekle beraber, Suyla ve Yayık'la ortak özellikler ve becerilere sahip koruyucu bir ruhtur. **\*Erlik** Bu isme ilk olarak Altay Türklerinin W. Radloff'un derlediği yaratılış mitinde, Tanrı'nın yanında ona arkadaşlık ve yardım ederken rastlıyoruz. Ancak daha sonra hırs ve ihtirasına yenik düşerek kötülüğün sembolü haline gelir. Tanrı'yla pazarlık yaparak yeryüzünde kötü ruhlu insanların kendisinin olmasını ister. Yeraltındaki kötü ruhların başı olarak bilinen. **Kayberen** Türk kültüründe "Atalar Kültü" ile de ilişkili, dağlarda yaşayan, hayvanları koruyan ve onların çoğalmasını sağlayan, kızıdırıldığında ise hayvan lara zarar veren bir ruhtur. **Uykuuiçi** Mitolojide, gökte yaşadığı ve Ülgen'in elçisi ol duğu bilinmektedir. **Aan Alahçın Hatun - Aan Darkhan Hatun** Bu kutsal ruhun sayesinde tabiattaki bütün canlılar bir ahenk içinde yaşarlar. Yaz geldiği zaman bu soylu ağacın altında onun için kurbanlar kesilir. **Kötü Ruhlar** Yakut Türklerinde yer altında yaşayan, insana lara zarar vermek için yeyryüzüne çıkan tek ayak lı, tek gözlüdürler. Tabiatta zararlı ve çirkin görünümlü olan her şey onun ürünüdür. Yakutlar, Kötü ruhlar'ın beyaz yüzlü, kara yağız atlara bindiklerini insanlara ve diğer canlılara hastalık ve ölüm getir diklerine inanmaktadırlar. Türk mitolojisinde yer alan belli başlı Kötü Ruhlar-Abaası arasında Erlik ve Al Bastı gelmektedir. **Albastı** Türk kültüründe yaygın olarak görülen bu ruh, Umay Ana ruhunun zıddı bir role sahiptir. Türklerin yaygın olarak yaşadığı bölgelerde Al Karısı, Albıs, Alvız, Albaslı gibi farklı isimlerle karşımıza çıkan bu ruh Kara Albastı ve Sarı Albas tı şeklinde de görülür. Bazı mitlerde iyi rolde de görünen bu ruhun ne zaman ve nasıl kötü bir ruha dönüştüğü bilin memektedir.