МӘТІН ТАЛДАУ (1) PDF

Мәтінді талдау Формасы А Ұ Й Жанры Ы Қ С Р Мақсаты М А С А Аудиториясы Ш Т Ы Ы Мазмұны Л...

Мәтінді талдау Формасы А Ұ Й Жанры Ы Қ С Р Мақсаты М А С А Аудиториясы Ш Т Ы Ы Мазмұны Л Ғ Ы ы Стилі Ғ Ы Тілі СӨЗ СӨЙЛЕМ МӘТІН  Мәтінді талдау: ФОРМАСЫ Сөйлеу формасы: Жазбаша – әдеби норманы қатаң сақтап жазу түрінде сипатталады. Ауызша – дыбысталып, әдеби норманың еркін түрімен сипатталады. Мәтін типтері/ Формалары: Суреттеу, баяндау, талқылау, сендіру, аргумент келтіру Монолог, диалог, полилог Мәтінді талдау: ЖАНРЫ  Мақала, репортаж, очерк, рецензия, интервью, комментарий  Әңгіме, повесть, роман, өлең, драма, ертегі, трагедия, комедия  Лекция, монография, оқулық  Ғылыми журнал, диссертация  Бұйрық, арыз, қызметтік хат  Хат, имейл, блог-пост, үндеу мәтіні  Өмірбаян, күнделік, жол жазбалары  Жарнама, хабарландыру, нұсқаулық  Дау тудыру, әңгімелесу, хабарлама, баяндама, мінберсөз  Сәлемдесу, үндеу тастау, сұхбат  Мәтінді талдау: МАҚСАТЫ Бұл мәтін НЕ ҮШІН Ақпарат беру жазылған немесе Қызықтыру айтылған Сендіру (құрылған)? Дауласу Талқыға салу Мәтіннің қызметі Суреттеу қандай? Ақыл-кеңес беру Нұсқау беру Сын пікір беру, баға беру Тәрбиелеу Хабарлау  Мәтінді талдау: КӨЗДЕЛГЕН АУДИТОРИЯ Бұл мәтін КІМГЕ Түрлі жастардағы топтарға, арналып яғни, өте кішкене балаларға жазылған немесе немесе зейнеткерлерге айтылған Арнайы топтарға: мысалы, (құрылған)? тарих немесе футболға қызығушы адамдарға Кәсіби мамандарға: мұғалімдерге немесе дәрігерлерге Әр түрлі әлеуметтік топтарға: жұмыссыздарға, еріктілерге, жас қызметкерлерге Жалпы аудиторияға: кең шеңберлі оқырмандары бар танымал газеттерге Мәтінді талдау: МАЗМҰНЫ Мәтінде не туралы айтылады? Тақырыппен және КОНТЕКСПЕН байланысы КОНТЕКСТ Тарихи Әлеуметтік (мектеп/отбасы/бизнес/жұмыс) Мәтінді талдау: СТИЛЬ «Белгілі бір қарым-қатынас мақсатында қолданылған тілдің көркемдегіш құралдар жүйесі» Ауызекі Жасанды сөйлеу Әдептен тыс Шешендік Қарапайым Публицистика Кітаби лық Салтанатты Көркем Юморлы әдебиет Сатиралы Ғылыми Ресми-іскери Мәтінді талдау: ТІЛІ СӨЗ ДЕҢГЕЙІ МӘТІН ДЕҢГЕЙІ СӨЙЛЕМ ДЕҢГЕЙІ  ТІЛІ СӨЗ ДЕҢГЕЙІ Лексика: Тілдік тәсілдер: Жас ерекшелігі Кейіптеу Эмоционалды Қайталау Жаргон сөздер Дыбыс Ауызекі қарым- қайталау Дауыс ырғағы қатынас сөздері Теңеу Жіктеу Кәсіби Метафора есімдіктері тіркестер, Ирония Бұйыру мәнді мысалы, Парадокс сөздер ғылыми, Гипербола Күшейтпелі мектеп, «бөбек Аллитерация шырайлар жырлары» Ассонанс Үш сөзді қысқартулар қайталау  СӨЙЛЕМ ТІЛІ ДЕҢГЕЙІ Жай / құрмалас Қысқа / ұзын Толымсыз Сұраулы / риторикалық сұрақтар Лепті Болымсыз Өздік / ырықсыз етістер Жақсыз құрылымды сөйлемдер Синтаксистік параллелизмді сөйлемдер  ТІЛІ МӘТІН ДЕҢГЕЙІ Абзац құрылымы Абзацтарды байланыстырушы сөздер Шақтардың әр алуандығы 1 немесе 3- жақтан баяндау Мәтін құрылымының логикалылығы Мазмұндаудың қолжетімділігі Автор үні мен көзқарасы  Ауызша сөйлеудің ерекшеліктері Кідірістер (паузалар) (... ) Кідірісті дыбыстармен толықтыру: хм, ыы, ээ Кідірістерді мағынасыз сөздермен толықтыру: енді, жаңағы, сонымен, яғни, т.б. Қайталаулар: сөз таба алмай сасқалақтаулар, сенімсіздік Фальстарттар: сөйлеу алдындағы қатесін түзету, сөзін бұзып, бұрын сөйлеп қою. Сөз қысқарту: ояқ, бұяқ, қап кетті, отырқ Қарсы жауаптардың кезектілігі: сұхбаттасушылардың белсенділік танытуы Просодикалық қырлары: ИНТОНАЦИЯ, дыбыс бояуы,ырғақ, екпін