تحلیل روانشناسی شخصیت شاه در شکست شاهانه

## ۲- ۲- ۲ ماروین زونیس ماروین زونیس در کتاب *شکست شاهانه* به بررسی روانشناسی شخصیت شاه در حکومت پرداخته است. **به نظر او محمدرضا به دلیل:** - نحوه تربیت دوران کودکی و نوجوانی در محیطی زنانه - قرار گرفتن در کنار پدری مستبد - مردد و فاقد اعتماد به نفس **بار آمده بود؛ و از همین رو نتوانست در جریا...

## ۲- ۲- ۲ ماروین زونیس ماروین زونیس در کتاب *شکست شاهانه* به بررسی روانشناسی شخصیت شاه در حکومت پرداخته است. **به نظر او محمدرضا به دلیل:** - نحوه تربیت دوران کودکی و نوجوانی در محیطی زنانه - قرار گرفتن در کنار پدری مستبد - مردد و فاقد اعتماد به نفس **بار آمده بود؛ و از همین رو نتوانست در جریان انقلاب ایستادگی کرده آن را سرکوب نماید. ** **به نظر زونیس، تا زمانی که در عواملی که قدرت روانی لازم را به محمدرضا تجویز میکردند خللی وارد نمی شد مشکلی پیش نمی آمد اما در زمان وقوع انقلاب اسلامی همه آن عوامل از دست رفته بودند. این عوامل عبارت بودند از:** 1. **ارنست پرون**: دوست دوران کودکی شاه و فرزند باغبان دبیرستان روزه در سوئیس بود که همراه شاه به ایران آمد. - آن دو پیوندی بسیار صمیمی داشتند. - پرون همواره یکی از مشاوران نزدیک شاه بود. - شاه مأموریتهای خصوصی و یا مهم را به او واگذار میکرد. - برخی پرون را جاسوس انگلیس میپنداشتند. - او بیش از بیست سال در تهران با محمدرضا شاه بود. - شایعات درباره فساد اخلاقی آن دو باعث شد که پرون از ایران برود. - پرون قبل از وقوع انقلاب اسلامی درگذشت. 2. **اسدالله علم**: دوست مادام العمر شاه بود. - محمدرضا به هیچ کس به اندازه او اعتماد نداشت. - علم مردی سرسخت و مصمم بود. - شاه از علم جرئت میگرفت. - علم در جریان سرکوب قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ مهمترین خدمت خود را به شاه کرد. - علم در جریان ۱۵ خرداد نخست وزیری را ترک کرد. - علم تمام روز را در ستاد عملیات شهربانی سپری کرد. - علم مستقیماً دستور تیراندازی به مردم را صادر نمود. - علم به بیماری سرطان مبتلا شد. - علم دو ماه قبل از انقلاب درگذشت. 3. ** اشرف**: خواهر دوقلوی شاه بود. - رضا شاه به اشرف میگفت "از تو میخواهم که همواره در کنار محمدرضا باشی". - اشرف ملقب به پلنگ سیاه بود. - اشرف یکی از بازیگران اصلی که بیماری خود را رازی شخصی میدانست بود. - اشرف بعدها همه چیز را فهمید. - حتی همسر اشرف نیز تا سال ۱۳۵۶ از بیماری او آگاه نبود. - بیماری شاه در سال ۱۳۵۷ تشدید شد. - پزشکان برای او قرصهای قویتری تجویز کردند که از قدرت تصمیم گیری وی میکاست. - تصور شاه از پشتیبانی جدی آمریکا بود. - این عامل که در دوره رؤسای جمهور پیشین باعث اعتماد به نفس او میشد بود. - با روی کار آمدن جیمی کارتر و سیاست حقوق بشر وی دستخوش تزلزل شد. - کارتر در آغاز سال ۱۹۸۷ و ۹ روز پیش از تظاهرات ۱۹ دی ۱۳۵۶ در کنار شاه ایران را جزیره ثبات و وی را دوست نزدیک خویش، خوانده رضایت خود را از او ابراز داشت بود. - کارتر در پیگیری مسئله حقوق بشر جدی نبود بود. - طرح کارتر بشدت اقدامات شاه را تحت الشعاع قرار داد. - کارتر شاه را نسبت به حمایتهای آمریکا از خود دلسرد نمود. - به نظر زونیس عواملی که شاه از آنها نیروی روانی میگرفت یکایک از میان رفتند. - شاه با ویژگیهایی اصلی شخصیتش رها ساختند. - این ویژگیها برخاسته از ناتوانی و سستی اراده او بود. - این ویژگیها نمیگذاشت به اقدامی قاطع دست یازد. - زونیس روانکاوی شخصیت محمدرضا شاه را محور تحلیل خود قرار میدهد. - زونیس تحلیل کاملتر نیازمند توجه به رفتار مخالفین شاه و نوع اقداماتی که حکومت از خود بروز میداد میباشد. - بوده اند جوامعی که به رغم وجود زمامدارانی همچون محمدرضا شاه دستخوش انقلاب نشده اند.