درشت مغذی ها PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
دکتر محمد رشید مایوان
Tags
Summary
This document contains information about macronutrients, including carbohydrates, fats, and proteins. It covers their roles in the body, sources, and energy values. The document also describes different types of carbohydrates, such as monosaccharides, disaccharides, and polysaccharides, along with the roles of specific carbohydrates like glucose, fructose, and galactose.
Full Transcript
درشت مغذیها دکتر محمد رشید مایوان دکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی درشت مغذیها کربوهی درات ه ا ،چ ربی ه ا و پروت ئین ه ا درش ت مغ ذی ه ا گفت ه می شوند. این م و...
درشت مغذیها دکتر محمد رشید مایوان دکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی درشت مغذیها کربوهی درات ه ا ،چ ربی ه ا و پروت ئین ه ا درش ت مغ ذی ه ا گفت ه می شوند. این م واد ان رژی را ب رای حف ظ عملکرده ای ب دن در ط ول استراحت و همه ی اشکال فعالیت جسمانی فراهم می کنند. عالوه ب ر نقش آن ه ا ب ه عن وان سوخت ه ای بیولوژیک ،س اختار و یکپارچگی عملکردی ارگانیسم را نیز حفظ می کنند. چربی ه ا و کربوهی درات ه ا از اتص ال ک ربن ،هی دروژن و اکسیژن تشکیل می شوند. پروتئین ها عالوه بر این سه اتم حاوی نیتروژن نیز می باشد. میزان انرژی مواد غذایی کربوهیدرات ()kcal/g 4 ()kcal/g 9 چربی ()kcal/g 4 پروتئین ()kcal/g 7 اتانول ماهیت کربوهیدراتها همه ی سلول ها حاوی کربوهیدرات می باشند. به استثنای الکتوز و مقدار کمی گلیکوژن ،سایر کربوهیدرات ها منشاء گیاهی دارند. تعداد کربن های آن ها از 3تا 7اتم می باشد. کربوهیدرات های 5و 6کربنه مهم ترین کربوهیدرات ها هستند. انواع کربوهیدرات ها منوساکاریدها دی ساکاریدها پلی ساکاریدها منوساکاریدها واحد پایه کربوهیدرات ها هستند. گل3وکز ،فروکت3وز و گ3االکتوز مهم ت3رین منوس3اکاریدها هستند. گلوکز()C6H12O6 گلوکز به نام های دکستروز یا قند خون نیز خوانده می شود. گلوکز از هضم کربوهیدرات های پیچیده تر حاصل می شود. گلوکز از طریق فرایند گلوکونئوژنز نیز تولید می شود. مستقیمًا توسط سلول ها برداشته شده و صرف تولید انرژی می شود. فروکتوز فروکتوز قند میوه نیز نامیده می شود. شیرین ترین قند ساده است. حدود 9درصد میانگین انرژی مصرفی را تامین می کند. به مقدار زیادی در میوه ها و عسل یافت می شود. فروکتوز در روده کوچک جذب می شود و کبد به آرامی آن را به گلوکز تبدیل می کند. گاالکتوز گاالکتوز به صورت آزاد در طبیعت وجود ندارد. گاالکتوز در غ دد پس تانی پس تانداران ب ه تش کیل قند شیر(الکتوز) کمک می کند. گاالکتوز در بدن به گلوکز تبدیل می شود. دی ساکاریدها دو منوساکارید یک دی ساکارید را تشکیل می دهند. همه دی ساکاریدها حاوی گلوکز به عنوان واحد اصلی می باشند. سه دی س اکارید مهم عبارتن د از :س وکروز ،الکت وز و مالتوز سوکروز یا ساکاروز متداول ترین دی ساکارید موجود در رژیم غذایی است. سوکروز حاصل اتصال گلوکز و فروکتوز است. 25درصد کل کالری مصرفی را به خود اختصاص می دهد. سوکروز در بیشتر غذاهای حاوی کربوهیدرات یافت می شود. الکتوز الکتوز تنها در شیر یافت می شود. الکتوز از اتصال بین گلوکز و گاالکتوز تشکیل می شود. کم ترین میزان شیرینی را در بین دی ساکاریدها دارد. مالتوز مالتوز را قند مالت یا قند سمنو نیز می گویند. مالتوز از دو گلوکز تشکیل شده است. مالتوز تنها سهم اندکی در رژیم پلی ساکاریدها پلی س اکاریدها از اتص ال ده ه ا ت ا ه زاران واح د منوس اکاریدی ب ه هم تش کیل می شوند. پلی ساکاریدها به پلی ساکاریدهای گیاهی و حیوانی تقسیم می شوند. پلی ساکاریدها در داخل سلول های حیوانی و گیاهی ذخیره می شوند. پلی ساکاریدهای گیاهی شامل نشاس3ته و فی3بر و پلی ساکارید حیوانی گلیک3وژن نشاسته نشاسته قند ذخیره گیاهی است. نشاس ته ب ه ص ورت واف ر در غالت و حبوب اتی ک ه ن ان ،ماک ارونی و ش یرینی ه ا از آن ه ا تهیه می شوند ،یافت می شود. مقادیر زیادی از آن نیز در نخود فرنگی ،باقال ،سیب زمینی و ریشه ها یافت می شود. نشاسته تقریبًا 50درصد کل کربوهیدرات مصرفی را تشکیل می دهد. با این ح ال از ق رن بیس تم ب ه بع د س هم نشاس ته در رژیم غ ذایی ب ه م یزان 30درص د کاهش یافته و در عوض سهم قندهای ساده از 30به 50درصد افزایش یافته است. فیبرها فیبره ا کربوهی درات ه ای س اختاری گیاه ان هستند. فیبرها حاوی سلولز می باشند. فیبره ا ب رای انس ان غ یر قاب ل هض م و ج ذب هستند. فیبره ا ب ه ص ورت س لولز ،ص مغ و همی س لولز در دیواره سلولی گیاهان وجود دارند. فیبرهای محلول و نامحلول فیبرهای نامحلول فیبرهای محلول سلولز پکتین همی سلولز جو سبوس گندم غنی از سلولز برنج قهوه ای هویج میزان مصرف روزانه فیبرها میزان فیبر توصیه شده روزانه توسط کمیته غذا و تغذیه ی آکادمی ملی علوم امریکا عبارتند از: زن ها مردها زیر 50 25گرم 38گرم سال باالی 50 میزان مصرف روزانه فیبرها میزان مصرف فیبر روزانه نژاد 15 - 12گرم امریکایی ها غذاهای حیوانی فاقد فیبر شرقی ها افریقایی ها و هندی اثرات مفید فیبرها فیبر آب زیادی را نگه می دارد و بنابراین به غذای باقیمانده در روده حجم می دهد. وزن و حجم مدفوع را به میزان 40تا 100درصد افزایش می دهد. عمل حجم دادن فیبر به غذا: - 1ضایعات غذایی باقیمانده بر روی سلول های دیواره روده را می تراشد. - 2مواد شیمیایی مضر را رقیق کرده یا فعالیت آن ها را مهار می کند. - 3زمان عبور باقیمانده غذا از روده بزرگ را کوتاه می کند. - 4به جلوگیری از ابتال به سرطان کولون کمک می کند. اثرات مفید فیبرهای محلول -5مصرف فیبر موجب کاهش کلسترول سرم می شود. -6بیماران مبتال به دیابت نوع 2باید به میزان 50گرم تاثیری نامحلول هایپر فیبرهای کنند.این مقدار در روز فیبر مصرف انسولینمی را کاهش و غلظت چربی های پالسما را کاهش می دهد.بر کاهش کلسترول -7اضافه کردن 100گرم جو با سبوس به رژیم خون موجب 13 .ندارند غذایی روزانه مردان مبتال به چربی درصد کاهش کلسترول می شود. فیبر مصرفی روزانه توصیه شده(گرم) 19 کودکان 3-1سال 25 کودکان 8-4سال 31 پسران 13-9سال 38 پسران 18-14سال 26 دختران 9تا 18سال 38 مردان 19تا 50سال 30 مردان 51سال و باالتر 25 زنان 50-19سال 21 زنان 51سال و باالتر سم های تاثیر فیبرها بر کلسترول پالسما اف رادی ک ه فی بر بیش تری مص رف می کنن د ،کلس ترول و اسیدهای چرب اشباع رژیم غذایی شان کم تر است. فیبره ای محل ول ج ذب کلس ترول در روده کوچ ک را ک اهش می دهند. مص رف فیبره ا م وجب ک اهش قن د خ ون و در نتیج ه انس ولین می شود و مانع از تولید چربی ها در بدن می شود. دفع کلسترول از طریق مدفوع را افزایش می دهند. فیبرها حاوی ریز مغذی ها بویژه منیزیم می باشند و منیزیوم نیز حساسیت به انسولین را افزایش می دهد. توصیه هایی برای مصرف کربوهیدرات من ابع غ نی از کربوهی درات ش امل غالت ،ش یرینی ه ا و بیس کویت ها ،آبنبات ها و شکالت ها ،نان ها و کیک ها می باشند. میوه ها و سبزیجات منابع کربوهیدراتی چندان ارزشمندی نیستند. برای ی ک ف رد بی تح رک 70کیل وگرمی م یزان کربوهی درات مصرفی باید حدود 300گرم در روز باشد. برای افراد درگیر در فعالیت های بدنی کربوهیدرات باید حدود 60 درصد کل کالری روزانه( 400تا 600گرم) را تامین کند. کربوهیدرات مصرفی باید شامل کربوهیدرات های خام ،میوه های غنی از فیبر ،غالت و حبوبات و سبزیجات باشد. در ط ول تمرین ات ش دید بای د کربوهی درات را ب ه 70درص د ک ل نکته کلیدی منابع کربوهیدراتی رژیم غذایی باید میوه ها ،غالت و سبزیجات باشند ،اما بیشتر افراد این غذاها را مصرف نمی کنند. امروزه افراد حدود 50درصد کربوهیدرات مورد نیاز خود را به صورت قندهای ساده مصرف می کنند. مص رف این ن وع قن دها منج ر ب ه پوس یدگی دن دان ه ا ،دی ابت، چاقی و بیماری کرونر قلبی می شود. نگرانی ها در مورد کربوهیدرات ها خوردن رژیم ه ای پرکربوهی درات و کم چ ربی م وجب ک اهش تجزی ه چ ربی ه ا و اف زایش س نتز چ ربی ه ا می شود. زن انی ک ه 6س ال از رژیم ه ای پرنشاس ته اس تفاده ک رده بودن د 2/5براب ر بیش تر از آن ه ایی ک ه بیش تر از رژیم ه ای ح اوی فی بر ،دان ه ه ای کام ل ،می وه ه ا و س بزیجات نقش کربوهیدرات ها در بدن سوخت سیستم عصبی و گلبول های قرمز منبع انرژی کمک به حفظ پروتئین و جلوگیری از تجزیه ی آن ها مصرف کربوهیدرات در طول فعالیت گلوکز خون حفظ میزان اکسیداسیون کربوهیدرات حفظ گلیکوژن کبد برداشت گلوکز توسط عضله چربیها ماهیت چربی ها این ترکیب ات ش امل چ ربی ه ا ،روغن ه ا و موم ها می باشند. روغن ه ا در دم ای اتاق م ایع هس تند در حالی که چربی ها جامد هستند. چربی ه ا ن یز همانن د کربوهی درات ه ا از ک ربن ،هی دروژن و اکس یژن س اخته ش ده ان د، CH O C H O اما نسبت آن ها متفاوت است. 6 12 6 16 32 6 انواع چربی ها مثال نوع چربی -1چربی های ساده تری گلیسیریدها چربی های خنثی موم زنبور عسل موم ها -2چربی های مرکب لسیتین ،سفالین فسفولیپیدها سربروزیدها ،گانگلوزیدها گلیکولیپیدها شیلومیکرونVLDL، LDL، HDL ، لیپوپروتئین ها -3چربی های مشتق اسید پالمتیک ،اسید اولئیک ،اسید لینولئیک اسیدهای چرب کلسترول ،کورتیزول ،اسیدهای صفراوی، استروئیدها تستوسترون ها تری گلیسیریدها حدود 98درص د چ ربی ه ای موج ود در ب دن انس ان ب ه ش کل تری گلیسیریدها می باشند. 90درص د ذخ ایر چ ربی ب دن در س لول ه ای چ ربی ب افت ه ای زیرجلدی ذخیره شده اند. برای اس تفاده از این چ ربی ه ا ب ه عن وان س وخت ابت دا بای د ت ری گلیس یریدها ب ه گلیس رول و اس یدهای چ رب آزاد تجزی ه شوند. انواع اسیدهای چرب اسیدهای چرب اشباع اسیدهای چرب غیراشباع منابع اسیدهای چرب اشباع عمدتًا در محصوالت حیوانی مانند گوشت گاو ( % 52اسیدهای چ رب اش باع) ،گوش ت گوس فند ،گوش ت م رغ و زرده تخم م رغ و در چ ربی ه ای لب نی مانن د سرش یر ،ش یر ،ک ره (% 62 اسیدهای چرب اشباع) و پنیر یافت می شوند. اس یدهای چ رب اش باع گی اهی ش امل نارگی ل ،روغن خرم ا و مارگارین هیدروژنه می باشند. منابع اسیدهای چرب غیراشباع اسیدهای چرب غیراشباع یگانه روغن کانوال ،روغن زیتون( 77درصد غیراشباع)، روغن بادام زمینی و روغن های بادام درختی، گردو اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه گلرنگ ،آفتاب گردان ،لوبیای روغنی(سویا) چربی رژیم غذایی 34%چربی های گیاهی %66 ،چربی های حیوانی. میزان مص رف چ ربی ه ای اش باع ی ک ف رد متوس ط امریک ایی حدود 15درصد کل کالری روزانه وی است. به تر اس ت ک ه در رژیم غ ذایی اس یدهای چ رب غ یر اش باع جایگزین اسیدهای چرب اشباع و اسیدهای چرب ترانس شوند. اس یدهای چ رب اش باع بای د کم ت ر از 10درص د ک ل ان رژی مص رفی باش ند (ح دود 250کیلوک الری ی ا 25ت ا 30گ رم در روز). کل چ ربی مصرفی نیز بای د کم ت ر از % 30ک ل ان رژی مصرفی باشد. اسیدهای چرب ضروری و روغن ماهی ( DHAدوکوزاهگزانوئی ک اس ید) و ( EPAایکوزاپنتانوئی ک اس ید) جزء خانواده امگا 3هستند. آلف ا لینولنی ک اس ید عض و دیگری از خ انواده امگا 3اس ت ک ه پیش ساز DHAو EPAمی باشد. در سبزیجات با رنگ تیره یافت می شود. حدود 1ت ا 2درص د ان رژی مص رفی روزان ه بای د از اس ید لینولئی ک تامین شود( 1قاشق غذاخوری روغن گیاهی). مایونز ،روغن پخت وپ ز ،روغن ه ای مخص وص س االد ،مغزه ا و سبزیجات این مقدار را فراهم می کنند. به3ترین من3ابع ب3رای اس3ید لینولنی3ک ی3ا اس3یدهای چرب خانواده امگا 3عبارتند از: ماهی ه3ای چ3رب مانن3د ق3زل آال ،م3اهی ت3ون و س3اردین و روغن ه3ای ک3انوال ،س3ویا ،کل3زا ،آفت3اب گردان و کنجد. اثرات EPAو DHA بهبود پروفایل لیپیدی خون کاهش تری گلیسیرید کاهش بیماری های قلبی جلوگیری از ایجاد لخته در دیواره شریان ها جلوگیری از ایجاد پالک های آترواسکلروزی کاهش مقاومت عروقی و فشار خون جلوگیری از آریتمی های قلبی کاهش التهاب کاهش خطر بیماری های ریوی(افراد سیگاری) کمک به بهبود بیماری های روانی مانند آلزایمر مصرف مکمل های روغن ماهی هم راستا با کاهش TGموجب افزایش LDLنیز می شود. مصرف 12گرم مکمل روغن ماهی به مدت 12 هفته منجربه: 37/3 %کاهش در TG 11/5 %کاهش در کلسترول تام 8/5 %درصد افزایش در افزایش در LDL اثرات مضر چربی ها افزایش خطر ابتال به دیابت افزایش خطر ابتال به بیماری های قلبی افزایش خطر ابتال به سرطان های تخمدان، کولون ،رحم و پروستات. افزایش وزن بنابراین ،به جای چربی های اشباع و اسیدهای چرب ترانس از چربی های گیاهی غیراشباع استفاده کنید.همچنین کل چربی مصرفی را چربی های مرکب 10درصد کل چربی بدن را تشکیل می دهند. غشاء سلول فسفولیپیدها تشکیل لخته خون حفظ غالف میلین نورون ها گلیکولیپیدها شیلومیکرون VLDL LDL لیپوپروتئین ها HDL کلسترول تنها در بافت های حیوانی یافت می شود. پیش س از تم ام ترکیب ات اس تروئیدی ب دن(اس یدهای ص فراوی، ویت امین ،Dهورم ون ه ای جنس ی و هورم ون ه ای قش ر آدرن ال) است. در غشاء سلول ها وجود دارد. روزانه در بدن به میزان 0/5تا 2گرم سنتز می شود. کبد کلسترول را از اسیدهای چرب آزاد می سازد. 70درص د کلس ترول درون زاد در کب د و 30درص د باقیمان ده در دیواره ی شریان ها و روده سنتز می شود. میزان کلس ترول تولی د ش ده در ب دن نیازه ای ب دن را ب ه ط ور کام ل منابع کلسترول گوشت قرمز کبد کلیه مغز میگو بستنی پنیرخامه ای شیر کامل زرده تخم مرغ رژیم غذایی توصیه شده کمتر از 30درصد کل کیلوکالری کل چربی 10-8درصد کل کیلوکالری چربی اشباع بیش از 10درصد کل کیلوکالری چربی غیراشباع چندگانه بیش از 15درصد کل کیلوکالری چربی غیراشباع یگانه کمتر از 300میلی گرم در روز کلسترول 60-50درصد کل کیلوکالری کربوهیدرات 20-10درصد کل کیلوکالری پروتئین برای دستیابی و حفظ وزن مطلوب کالری ها توصیه هایی در مورد چربی رژیم غذایی چربی رژیم غذایی باید کم تر از 30درصد کل کالری دریافتی باشد. اس یدهای چ رب غیراش باع دس ت کم بای د 70درص د و ترجیح ًا 80درص د ک ل چربی دریافتی را تشکیل دهند. انجمن قلب امریک ا توص یه می کند ک ه افراد به جای غذاهای پرچربی بیش تر از سبزیجات ،مغزها ،ماهی ،ماکیان و گوشت بدون چربی مصرف کنند. همچ نین AHAتوص یه می کن د ک ه ب ه ازای ه ر 1000کیلوک الری 100میلی گ رم کلس ترول مص رف ش ود و م یزان دری افت روزان ه کلس ترول ب ه -200 150میلی گرم کاهش یابد. نقش چربی ها در بدن ذخیره انرژی محافظت از ارگان های حیاتی عایق حرارتی تامین ویتامین های محلول در چربی پروتئین ها تقریبا نصف وزن خشک و %20کل وزن بدن بزرگساالن 20نوع از نظر تغذیه ای به EAAو NEAAتقسیم بندی می شوند. ضروری :ترئونین ،لوسین،ایزولوسین ،لیزین ،متیونین ،والین، فنیل االنین و تریپتوفان پروتئین در کودکی HISو در بزرگسالی ARGضروری مشروط HISبرای سنتز هیستامین ضروری است. مهمترین اسیدامینه ای که در مسیر انرژی زایی :آالنین از TRPنیاسین و سروتونین ساخته می شود. تیروزین در بدن از Pheساخته شده و پیش ساز هورمون تیروئیدی و مالنین است. ساده ترین اسیدامینه :گالیسین نقش پروتئین ها رشد ونگهداری بافت ها تامین انرژی (گلوکونئوژنز و دآمیناسیون) تعادل آب و فشار اسموتیک نگهداری phبدن افزایش ایمنی انتقال مواد غذایی در خون کیفیت پروتئین پروتئین کامل :پروتئین هایی که حاوی کلیه EAAها هستند و به نسبت الزم برای رشد.مثل پروتئین های )HBV. (33% EAA غیرکامل :کیفیت پایین تری دارند یا HBVپایین تری دارند)EAA %25(. متابولیسم پپسین تریپسین کیموتریپسین بیشتر هضم در نیمه فوقانی روده کوچک حدود 70-50گرم بصورت اندوژن متابولیسم اسیدآمینه ها جهت سنتز مجدد پروتئین ها استفاده می شوند و آنهایی که برای ساخت الزم نیستند دوباره به کبد باز می گردند و دآمیناسیون صورت می گیرد. باقی ماده غیر ازتی وارد سیکل متابولیک ازت در کبد به اوره و در ادرار دفع می شود عوامل موثر بر میزان استفاده بدن از پروتئین توازن اسیدامینه کالری مصرفی عدم تحرک جراحات و آسیب ها هیجان و استرس توازن ازت تعیین ازت موجود در تمام غذاهای مصرفی و مقایسه آن با مقدار ازت دفعی. برابر :فرد در حال توازن ازت است. مص رفی>دف ع :تع ادل مثبت.در دوران رش د ،ک ودکی، نوجوانی ،حاملگی و شیردهی. مص رفی