Aralin 7: Ang Kabihasnan ng Gresya PDF

ANG KABIHASNAN NG GREECE  A n g Greec e ay n a s a timog na dulo n g Balkan Peninsula s a Timog S i l a n g a n g Europe. M a b u n d o k a n g Greec e k u n g k ay a a n g n a b u o n g k a b i h a s n a n nito ay pawang watak watak na Ang klima ng Greece ay angkop sa pagtatanim...

ANG KABIHASNAN NG GREECE  A n g Greec e ay n a s a timog na dulo n g Balkan Peninsula s a Timog S i l a n g a n g Europe. M a b u n d o k a n g Greec e k u n g k ay a a n g n a b u o n g k a b i h a s n a n nito ay pawang watak watak na Ang klima ng Greece ay angkop sa pagtatanim ng ubas, olive, trigo, at barley. Liko- liko ang baybaying- dagat n g Greece at marami itong maga ganda ng daungan. ANG PANAHONG HELLENIC (800- 338 B.C.E) A n g t a w a g n g m g a Greek s a k a n i l a n g sarili ay Hellenes. Ito ay h a n g o s a s a l i t a n g Hellas n a t u m u t u ko y s a k a b u u a n g lupai n n g s i n a u n a n g Greece. A n g hudyat n g simula n g pamamay agpag n g kanilang k a b i h a s n a n ay a n g u n a n g pagtatanghal ng paligsahan n g m g a laro b i l a n g p a r a n g a l k ay Z e u s. A n g s i n a u n a n g Olympics n g m g a Greek a n g nagsilbing inspirasyon s a  ANG ay POLIS Ang tawag sa mga unang pamayanan sa Greece polis. Ang mga polis ay mga lungsod-estado o city state. Tinawag itong lungsod-estado dahil malaya at may sariling pamahalaan ang bawat isang polis at ang pamumuhay ng mga tao rito ay nakasentro sa isang lungsod. Mahigpit na ipinagtatanggol ng mga polis ang kanilang kalayaan sa isa’t isa. Madalas ay hindi nagtutulungan ang mga polis maliban na lamang kung may banta sa kanilang kaligtasan. Ang gitna ng lungsod ay isang bukas na lugar kung saan maaaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao. Ang tawag dito ay agora.  ATHENS:ISANG DEMOKRATIKONG POLIS Hindi naglaon, dalawang malakas na lungsod-estado ang naging tanyag – ang Athens at Sparta. N a g i n g s e n t r o n g k a l a k a l a n a t k u ltu ra s a Greece a n g Athens. S a m a n t a l a n g , s i n a ko p n g Sparta a n g m g a karatig na r e h i y o n nito. P i n u w e r s a nito  SPART A: ISAN G M A Nnaman Kaiba D I R I GaM n g m g a pangyayari sa Sparta. A NNanatili G itong isang oligarkiya at isang P O Lestadong IS militar. A n g pangunahing layunin n g Sparta ay lumikha ng magagaling na sundalo. Lahat ng mahihinang bata o yaong m a y kapansanan ay pinapatay. Tanging a ng malalakas at malulusog  A N G B A N TA NGPERSIA Hangarin n g Persia na p a l a w a k i n a n g i m p e r y o nito s a k anluran. N o o n g 5 4 6 B.C.E, s i n a l a k ay ni C y r u s t h e G r e a t a n g Lydia s a A s i a Minor. I p i n a g p a t u l o y ito ni D a r i u s I, a n g n a g m a n a s a t r o n o ni C y r u s t h e Great, a n g h a n g a r i n g ito. CYR U S THE GRE A T  PERSIA (499-4 7 9 Ang unang B.C.E) pagsalakay n g Persia sa Greece ay naganap noong 4 9 0 B.C.E sa ilalim ni Darius. Tinawid n g plota n g Persia ang Aegean S ea at bumaba sa Marathon, isang kapatagan sa hilagang-silangan n g Athens.Tinalo n g 10, 000 pwersa n g Athens ang humigit kumulang 25, 0 0 0 puwersa n g Persia. Sinalakay at sinakop ni Xerxes ang Athens. Nahirapang iwasan n g malalaking barko ni Xerxes ang maliliit na  PA N A H O N Pinuno n gN I AthPenEsRsiIPCeLricEleSs m u l a 461 h a n g g a n g 4 2 9 B.C.E. Nangibabaw ang kanyang i m p l u w e n s y a s a b u h ay n g A t h e n s s a l o o b n g 3 2 t a o n k u n g k ay a a n g p a n a h o n g ito ay t i n a w a g n a Pa n a h o n ni Pericles. N a n i w a l a si Pericles n a n a r a r a p a t a n g partisipasyon n g m g a mamamay an s a pamahalaan. Namayagpag ang  ANG D I G M A A N G PELOPONNESIAN Sinikap ni (431-4 04 Pericles ang B.C.E) pagbubuklod ng mga lungsod-estado s s isang malawak na pederasyon na tinawag na Delian League. Ginamit n g Athens ang salapi n g Delian League sa pagtatatag n g malakas nitong plota at pagpapatayo n g magagandang gusali. Sa pagiging imperyo n g Athens, nangamba ang ibang m g a lungsod-estado. Nagsama- sama ang m g a lungsod-estado sa Peloponnesus at itinatag angPeleponnesian League upang labanan ang Athens. Kasapi nito ang Sparta, Argos, Corinth, Delphi, Thebes at  IM PERYONG M ACEDONIAN (336-263 B.C.E) Hinangad ni Philip, hari n g Macedonia, na pag isahin ang m g a lungsod-estado sa Greece sa ilalim n g kanyang pamamahala. Upang matupad a n g kanyang hangarin, bumuo siya n g isang hukbo at sinanay sa pinakamabisang paraan n g pakikipagdigma. Bilang pagtatanggol n g kanilang kalayaan, sinalakay n g magkasanib na puwersa ng Athens at n g Thebes a n g Macedonia noong 3 3 8  KABIHASNA NG U m u n l a d a GREEK ng kabihasnang Greek s a da l a wa n g yugto. Tu mut u koy a n g P a n a h o n g Hellenic s a d a k i l a n g p a n a h o n n g pamamayagpag ng k a b i h a s n a n g Greek. A n g i k a l a w a n g y u g t o ay a n g Pa n a h o n n g Hellenistic. A n g paghahalo n g kulturang S i l a n g a n a t K a n l u r a n ay n a g b u n g a s a b a g o n g kultura PA N AN AMPALATA YA MGA DIYOS AT Aphrodite – diyosa n g Hestia – diyosa n g Hephaestus – diyos ng apoy, bakal at pagpapanday Poseidon – diyos ng Apollo – diyos n g araw Ares – diyos ng Athena – diyosa ng karunungan, Hera - diyosa n g  ESKULTUR A Hangad ng mga eskultor n g G ree ce n a lumikha n g m g a pigura na g a n a p at esksakto a n g hubog, a n g m g a m u k h a ay hindi n a g p a p a k i t a n g galit o pagtawa, t a n g i n g k a t i w a s ay a n lamang. Ang  PAGPIPINT A Ipinakita ng mga Greek ang kahusayan sa pagpipinta sa kanilang magaganda nilang palayok. Ang karaniwang disenyo nito ay pang-araw-araw na gawain tulad ng pagkanta, pagsayaw, pagtugtog ng instrumentong pangmusika, pagligo at iba pa.  PILOSOPIY A Greek ay sina Socrates, A n g tatlong pinakamagaling na pilosopo ng kabihasnang Plato, at Aristotle. Ayon kay S o c r a t e s , “The unexamined life is not worth living.” Si P l a t o a n g nagsulat n g akdang The Republic, dito inilarawan niya a n g isang ideyal na estado. S a paniniwala niya, tanging m g a pilosopo lamang ang maaaring maging matalino at magaling na pinuno. Pinag aralan n am an ni Aristotle a n g m g a PAGSULAT NG KASAYSAYAN A n g salitang history ay unang ginamit ni Herodotus nang sinulat niya noong 4 4 0 B.C.E an g History of the Persian Wars bilang isang ulat n g m g a kaganapan sa digmaan n g Greece at Persia.. Si Herodotus ay  Matematik a Magaling ang mga Greek sa matematika. Pinaunlad ni Pythagoras ang prinsipyo n g geometry na taglay ang kanyang pangalan, ang Si Euclid ang kinilalang “Ama ng Geometry.” Si Aristarchus ang nakatuklas na umiikot an g daigdig sa araw habang umiikot ito sa sarili niyang axis. Nakagawa si Eratosthenes n g halos tumpak na tantiya n g circumference n g daigdig.  MEDISI NA Itinatag ni Hippocrates ang isang paaralan para sa pag-aaral n g medisina. Gumamit siya n g siyentipikong pamamaraan sa pagkilala at paggamot n g sakit. Ayon kay Hippocrates, ang bawat sakit ay m a y likas na sanhi. Ang kaalaman tungkol sa katawan ay pinaunlad nina Herophilus, “Ama n g Anatomy” at Erasistratus, ang “Ama n g Physiology.”