KTCT-C4 PDF: Cạnh Tranh và Độc Quyền Trong Nền Kinh Tế Thị Trường

CHƯƠNG 4 CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG  NỘI DUNG BÀI HỌC I Cạnh tranh ở cấp độ độc quyền trong nền kinh tế thị trường Lý luận của V.I.Lênin về các đặc điểm kinh tế của đọc quyền II và đọc quyền nhà nước trong nền kinh...

CHƯƠNG 4 CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG  NỘI DUNG BÀI HỌC I Cạnh tranh ở cấp độ độc quyền trong nền kinh tế thị trường Lý luận của V.I.Lênin về các đặc điểm kinh tế của đọc quyền II và đọc quyền nhà nước trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa Biểu hiện mới của độc quyền, đọc quyền nhà nước trong điều III kiện ngày nay; vai trò lịch sử của chủ nghĩa tư bản I. Cạnh tranh ở cấp độ độc quyền trong nền kinh tế thị trường 1. Độc quyền, độc quyền nhà nước và tác động của độc quyền TỰ DO CẠNH TÍCH TỤ VÀ ĐỘC QUYỀN TRANH TẬP TRUNG SX Độc quyền là sự liên minh giữa các doanh nghiệp lớn, có khả năng thâu tóm việc sản xuất và tiêu thụ một số loại hàng hóa, có khả năng định ra giá cả độc quyền, nhằm thu lợi nhuận độc quyền cao. a) Nguyên nhân hình thành độc quyền Ø Một là, sự phát triển của lực lượng sản xuất vSự phát triển LLSX dưới tác động của tiến bộ KHKT đẩy nhanh quá trình tích tụ và tập trung sản xuất, hình thành các xí nghiệp quy mô lớn a) Nguyên nhân hình thành độc quyền vCuối thế kỷ XIX, những thành tựu của khoa học kỹ thuật mới xuất hiện, làm xuất hiện những nghành sản xuất mới đòi hỏi doanh nghiệp phải có quy mô lớn; mặt khác thúc đẩy tăng năng suất lao động, tăng khả năng tích lũy, tích tụ và tập trung sản xuất, thúc đẩy phát triển sản xuất quy mô lớn a) Nguyên nhân hình thành độc quyền v Sự tác động của các quy luật kinh tế thị trường như: Quy luật giá trị thặng dư, quy luật tích lũy, tích tụ, tập trung sản xuất … ngày càng mạnh mẽ, làm biến đổi cơ cấu kinh tế xã hội theo hướng tập trung sản xuất quy mô lớn. a) Nguyên nhân hình thành độc quyền Ø Hai là, do canh tranh gay gắt trong nền kinh tế tư bản chủ nghĩa Để gia tăng năng lực cạnh tranh trước các đối thủ lớn hơn trên thị trường, buộc các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải liên kết với nhau thành các doanh nghiệp quy mô lớn. a) Nguyên nhân hình thành độc quyền Ø Ba là, do khủng hoảng kinh tế và sự phát triển của hệ thống tín dụng. Cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1873 cùng với sự phát triển của hệ thống tín dụng cho phép đã thúc đẩy mạnh mẽ việc thôn tính sát nhập doanh nghiệp. LLSX phát Tích tụ và tập XN triển trung SX quy mô lớn Ngành SX XN quy mô lớn KH - KT mới cuối TK 19 NSLĐ Tích lũy TB Tác động của Biến đổi cơ Tập trung SX quy luật kinh tế cấu kinh tế quy mô Độc quyền Tích tụ, tập trung Cạnh tranh Tích lũy TB XN vừa và nhỏ Khủng phá sản XN lớn Phân hóa hoảng KT tồn tại và XN lớn càng lớn phát triển hơn Tín dụng Tích tụ tập phát triển trung TB Tập trung SX  NGUỒN GỐC CỦA LỢI NHUẬN ĐỘC QUYỀN CAO Ø Lao động của công nhân làm việc trong các xí nghiệp độc quyền Ø Lao động không công của công nhân làm việc trong các xí nghiệp ngoài độc quyền. Ø Lao động không công của công nhân làm việc trong các xí nghiệp ngoài độc quyền.  Các tổ chức độc quyền ấn định giá cả độc quyền mua và độc quyền bán để thu lợi nhuận độc quyền cao. GIÁ CẢ ĐỘC GIÁ CẢ ĐỘC LỢI NHUẬN QUYỀN BÁN QUYỀN MUA ĐỘC QUYỀN Độc quyền nhà nước - nguyên nhân hình thành và bản chất của độc quyền nhà nước MUA BÁN Độc quyền nhà nước là kiểu độc quyền trong đó nhà nước thực hiện nắm giữ vị thế độc quyền trên cơ sở duy trì sức mạnh của các tổ chức độc quyền THỊ TRƯỜNG ở những lĩnh vực then chốt của nền kinh tế nhằm tạo ra sức mạnh vật chất cho sự ổn định của chế độ chính trị xã hội ứng với điều kiện phát triển nhất định trong các thời kỳ lịch sử. Một là, tích tụ và tập trung sản xuất cao sinh ra các cơ cấu kinh tế to lớn đòi hỏi phải có sự điều tiết sản xuất và phân phối từ một trung tâm Hai là, xuất hiện một số ngành mới có vai trò quan trọng nhưng tư nhân không thể hoặc không muốn tham gia. Ba là, sự thống trị của độc quyền làm tăng phân hóa giàu nghèo, đòi hỏi nhà nước phải can thiệp bằng các chính sách xã hội để xoa dịu mâu thuẫn. Bốn là, sự bành trướng của các liên minh độc quyền quốc tế vấp phải những hàng rào quốc gia dân tộc và xung đột lợi ích. Cần có tham gia điều tiết của nhà nước.  BẢN CHẤT CỦA ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC ü Kết hợp sức mạnh của độc quyền tư nhân với sức mạnh của nhà nước, làm cho bộ máy nhà nước ngày càng phụ thuộc vào các tổ chức độc quyền. ü Nhà nước can thiệp vào các quá trình kinh tế nhằm bảo vệ lợi ích cho các tổ chức độc quyền tư nhân và cứu nguy cho chủ nghĩa tư bản. ü Nhà nước đã trở thành một tập thể tư bản khổng lồ. Nó cũng là chủ sở hữu những doanh nghiệp, tiến hành sản xuất kinh doanh và bóc lột lao động làm thuê. ü Vai trò của nhà nước tư sản đã có sự biến đổi, có vai trò tổ chức và quản lý các tổ chức thuộc khu vực kinh tế nhà nước, điều tiết bằng các đòn bẩy kinh tế.  b) Tác động của độc quyền trong nền kinh tế thị trường TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC ✑ Độc quyền tạo khả năng to lớn trong việc nghiên cứu ✑ Độc quyền xuất hiện làm cho cạnh tranh không và triển khai các hoạt động khoa học kỹ thuật, thúc hoàn hảo gây thiệt hại cho người tiêu dùng và xã đẩy sự tiến bộ kỹ thuật. hội. ✑ Độc quyền có thể làm tăng năng suất lao động, nâng ✑ Độc quyền có thể kìm hãm sự tiến bộ kỹ thuật, cao năng lực cạnh tranh của bản thân tổ chức độc theo đó kìm hãm sự phát triển kinh tế, xã hội quyền ✑ Độc quyền tạo được sức mạnh kinh tế góp phần thúc ✑ Khi độc quyền nhà nước bị chi phối bởi nhóm đẩy nền kinh tế phát triển theo hướng sản xuất lớn lợi ích cục bộ hoặc khi độc quyền tư nhân chi phối các quan hệ kinh tế, xã hội sẽ làm tăng sự hiện đại. phân hóa giàu nghèo. 2. Quan hệ cạnh tranh trong trạng thái độc quyền Ø Tự do cạnh tranh sinh ra độc quyền, sự xuất hiện của độc quyền không thủ tiêu canh tranh mà làm cho cạnh tranh trở nên đa dạng và gay gắt hơn: vCạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền với các doanh nghiệp ngoài độc quyền vCạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền với nhau vCạnh tranh trong nội bộ các tổ chức độc quyền  QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN v Độc quyền gây cản trở cạnh tranh, nhưng độc quyền vẫn có sự cạnh tranh, sự cạnh tranh này có những điểm khác biệt. Cạnh tranh Độc quyền - Sản xuất phân tán - Sản xuất tập trung - Giá cả do thị trường quyết định - Giá cả do độc quyền áp đặt (giá (giá cả khách quan) cả chủ quan) - Lợi nhuận bình quân - Lợi nhuận độc quyền - Đe dọa sự tồn tại từng DN - Khó phá sản - Phát triển tư bản thương nghiệp - Loại bỏ tư bản thương nghiệp III. Lý luận của V.I.Lênin về các đặc điểm kinh tế của độc quyền và đọc quyền nhà nước trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa 1. Lý luận của V.I.Lênin về đặc điểm kinh tế của độc quyền a) Các tổ chức độc quyền có quy mô tích tụ và tập trung tư bản lớn Tích tụ và tập trung sản xuất cao biểu hiện ở số lượng các xí nghiệp tư bản ít nhưng chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế và chi phối thị trường. i e c h i ếm 75% c h ế Carneg H oa Kỳ Đế c ủ a n l ư ợng thép sả  CARTEL Thoả thuận với nhau về giá cả. Các xí nghiệp tham gia vẫn độc lập cả về sản xuất và lưu thông hàng hóa. SYNDICATE Các xí nghiệp tư bản tham gia mất độc lập về lưu thông. Mục đích là thống nhất đầu mối mua và bán. TRUST Các xí nghiệp tư bản tham gia Trust trở thành những cổ đông để thu lợi nhuận theo số lượng cổ phần. CONSORTIUM Tham gia là các xí nghiệp tư bản lớn thuộc các ngành khác nhau nhưng liên quan với nhau về kinh tế, kỹ thuật liên kết trên cơ sở hoàn toàn phụ thuộc về tài chính vào một nhóm các nhà tư bản kếch xù. b) Sức mạnh của các tổ chức độc quyền do tư bản tài chính và hệ thống tài phiệt chi phối Website: https://www.haui.edu.vn © 2021 Hanoi University Of Industry All rights reserved Sự phát triển của tư bản tài chính dẫn đến một nhóm nhỏ độc quyền chi phối toàn bộ đời sống kinh tế và chính trị của toàn xã hội tư bản gọi là tài phiệt (hay đầu sỏ tài chính, trùm tài chính) Công cụ lũng đoạn là chế độ “tham dự”. Tư bản tài chính có cổ phiếu khống chế nắm được "công ty mẹ"; công ty này lại mua được cổ phiếu thống trị các "công ty con“.  Vai trò mới của các ngân hàng Trung gian trong thanh toán và tín Vai trò cũ dụng (cho vay và nhận tiền gửi) Vai DV Bảo hiểm trò Dịch vụ tài của Môi giới C. khoán chính ngân hàng … Vai trò mới Đầu tư … Cạnh tranh Ngân Độc quyền hàng trong lĩnh vực ngân hàng ngân hàng lớn NH NH nhỏ nhỏ  Mối quan hệ giữa độc quyền ngân hàng và độc quyền công nghiệp Chiết khấu kỳ phiếu Đầu tư Độc Xếp hạng tín dụng Độc quyền quyền Cấp tín dụng ngân công hàng Bảo lãnh nghiệp... Dịch vụ bảo hiểm Đầu tư vào NH Hấp dẫn NH do lợi nhuận độc quyền c) Xuất khẩu tư bản trở thành phổ biến Ø Đầu tư trực tiếp Ø Đầu tư gián tiếp d) Cạnh tranh phân chia thị trường thế giới là tất yếu giữa các tập đoàn độc quyền § Sự cạnh tranh khốc liệt giữa giữa các tổ chức độc quyền trên phạm vi quốc tế dẫn đến xu hướng thoả hiệp. Hình thành các liên minh độc quyền quốc tế dưới dạng các công ty xuyên quốc gia. đ) Lôi kéo, thúc đẩy các chính phủ vào việc phân định khu vực lãnh thổ ảnh hưởng là cách thức để bảo vệ lợi ích độc quyền Chiến tranh thế giới Website: https://www.haui.edu.vn Sau chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào giải phóng dân tộc phát triển làm sụp đổ hệ thống thuộc địa kiểu cũ. Các cường quốc tư bản thi hành chính sách thực dân mới với sự ủng hộ của các tập đoàn tư bản độc quyền. 2. Lý luận của V.I.Lênin về đặc điểm kinh tế của độc quyền nhà nước tư bản chủ nghĩa a) Sự kết hợp về nhân sự giữa tổ chức độc quyền và nhà nước Được thực hiện thông qua các đảng phái. Đây là công cụ để tư bản độc quyền xây dựng nhà nước. Đứng đằng sau các đảng phái là hội chủ các tổ chức độc quyền, là chỗ dựa kinh tế của nhà nước tư sản. Tổ chức độc quyền cung cấp kinh phí cho các đảng phái, thông qua nó quyết định đường lối chính sách. John D. Rockefeller Andrew Carnegie JPMorgan (1839 – 1937) (1835-1919) (1837 – 1913) Ba nhà tài phiệt trong lĩnh vực dầu mỏ, luyện kim và ngân hàng, thông qua đảng Cộng hòa đã thao túng cuộc bầu cử năm 1896 để đưa William McKinley trở thành tổng thống thứ 25 của Hoa Kỳ. William McKinley ( 1843 - 1901) b) Đặc điểm kinh tế của độc quyền nhà nước trong chủ nghĩa tư bản Sự hình thành và phát triển của sở hữu nhà nước SỞ HỮU NHÀ NƯỚC Là sở hữu tập thể của giai cấp tư sản, CAPITALISM của tư bản độc quyền có nhiệm vụ ủng hộ và phục vụ lợi ích của tư bản độc quyền nhằm duy trì sự tồn tại, phát triển của chủ nghĩa tư bản. CHỨC NĂNG CỦA SỞ HỮU NHÀ NƯỚC Mở rộng sản xuất tư bản chủ nghĩa, bảo đảm cho sự phát triển của độc quyền. Tạo thuận lợi cho việc di chuyển tư bản sang ngành có tỷ suất lợi cao hơn. Làm chỗ dựa cho sự điều tiết kinh tế của nhà nước theo những chương trình nhất định  Thị trường công cũng hình thành, thể hiện ở việc nhà nước chủ động mở rộng thị trường nội địa bằng cách bao mua sản phẩm của các doanh nghiệp độc quyền thông qua những hợp đồng đối tác công tư. Đạo luật “The Buy American Act 1933” ưu tiên hàng nội địa trong việc mua sắm của chính phủ liên bang. c) Độc quyền nhà nước trở thành công cụ điều tiết kinh tế Chính sách kinh tế là sự thể hiện độc quyền nhà nước điều tiết kinh tế, nhằm chống khủng hoảng chu kỳ, chống lạm phát, tăng trưởng kinh tế, kinh tế đối ngoại.  Hành chính Thuế Ngân sách Doanh nghiệp nhà nước Kế hoạch hoá Tiền tệ - tín dụng Pháp luật III. Biểu hiện mới của độc quyền, đôc quyền nhà nước trong điều kiện ngày nay; vai trò lịch sử của chủ nghĩa tư bản 1) Biểu hiện mới của độc quyền a) Biểu hiện mới của tích tụ và tập trung tư bản CONCERN Do cạnh tranh gay gắt và để Các xí nghiệp có quan hệ với những đối phó với luật chống độc ngành khác nhau và được phân bổ quyền ở các nước TBCB nhiều nước CONGLOMERATE Thu lợi nhuận từ kinh doanh Sự kết hợp của các hàng vừa và nhỏ chứng khoán. không có sự liên quan trực tiếp về sản xuất hoặc dịch vụ cho sản xuất. Xuất hiện các doanh nghiệp vừa và nhỏ ü Thứ nhất, các DNVVN hợp tác với vị trí là gia công cho các DN lớn ü Thứ hai, các DNVVN nhạy cảm với thay đổi trong sản xuất, linh hoạt ứng phó với sự biến động thị trường, để đối mới thiết bị, kỹ thuật ü Thứ ba, các DNVVN có thể kết hợp nhiều loại hình kỹ thuật để sản xuất ra những sản phẩm có chất lượng cao trong điều kiện hạ tầng còn hạn chế b) Vai trò của tư bản tài chính trong các tập đoàn độc quyền ü Công – nông – thương – tín – dịch vụ ü Công nghiệp – quân sự - dịch vụ quốc phòng… b) Vai trò của tư bản tài chính trong các tập đoàn độc quyền ü Nhiều tầng lớp dân cư có thể mua được cổ phiếu và trở thành các cổ đông nhỏ ü Chế độ uỷ nhiệm xuất hiện – cổ đông lớn thay mặt cho cổ đông có ít cổ phiếu quyết định phương hướng hoạt động của công ty cổ phần ü Các chủ sở hữu lớn vừa khống chế trực tiếp vừa gián tiếp thông qua biến động trên thị trường tài chính, buộc các nhà quản lý phải tuân theo lợi ích của chúng c) Biểu hiện mới của xuất khẩu tư bản Xuất khẩu Trước đây Nước phát triển Nước kém phát triển Xuất khẩu KH – KT cao, hàm chủ yếu Nước phát triển lượng vốn lớn Ngày nay Nước phát triển Nước kém phát triển Hạ tầng lạc hậu, chính trị kém ổn định, đầu tư rủi ro…  BIỂU HIỆN MỚI CỦA XUẤT KHẨU TƯ BẢN Thứ nhất Những thập kỷ gần đây đại bộ phận dòng đầu tư lại chảy qua lại giữa các nước tư bản phát triển với nhau. - Cuộc cách mạng công nghiệp làm xuất hiện những ngành mới tạo ra lợi nhuận siêu ngạch cao. - Ở các nước tư bản phát triển có sự biến đổi cơ cấu sản xuất, phát triển các ngành có hàm lượng khoa học - kỹ thuật cao và hàm lượng vốn lớn. - Việc tiếp nhận kỹ thuật mới chỉ diễn ra ở các nước tư bản phát triển thuận lợi hơn so ở các nước đang phát triển.  BIỂU HIỆN MỚI CỦA XUẤT KHẨU TƯ BẢN Thứ hai Chủ thể xuất khẩu tư bản có sự thay đổi lớn, vai trò của các công ty xuyên quốc gia ngày càng to lớn. Thứ ba Hình thức xuất khẩu tư bản rất đa dạng, sự đan xen giữa xuất khẩu tư bản và hàng hoá tăng lên, đầu tư trực tiếp xuất hiện những hình thức mới. Thứ tư Sự áp đặt mang tính chất thực dân trong xuất khẩu tư bản đã được gỡ bỏ dần và nguyên tắc cùng có lợi được đề cao. Biểu hiện mới của xuất khẩu tư bản ü Vai trò của các công tông ty đa quốc gia ngày càng lớn. ü Xuất hiện chủ thể xuất khẩu tư bản từ các nước phát triển d) Biểu hiện mới của sự phân chia thị trường thế giới giữa các linh minh độc quyền ü Xu hướng toàn cầu hoá kinh tế, xu hướng khu vực khoá kinh tế hình thành các liên minh kinh tế ü Tư bản độc quyền quốc tế là thế lực đang chi phối quá trình toàn cầu hoá thông qua các tổ chức kinh tế quốc tế và đang ra sức hạn chế sự phát triển của các tổ chức khu vực d) Biểu hiện mới của sự phân chia lãnh thổ ảnh hưởng dưới sự chi phối của các tập đoàn độc quyền ü Chiến lược biên giới mềm, biên giới kinh tế ü Chiến tranh thương mại, sắc tộc, tôn giáo 2. Biểu hiện mới của độc quyền nhà nước dưới chủ nghĩa tư bản a) Những biểu hiện mới về cơ chế quan hệ dân sự ü Do sự phát triển của dân trí và quy luật cạnh tranh dẫn đến thể chế đa nguyên trong phân chia quyền lực nhà nước trở thành phổ biến ü Xuất hiện cơ chế thoả hiệp để cùng tồn tại, cùng phân chia quyền lực giữa các thể lực TB độc quyền không cho phép bất kỳ một thế lực TB nào độc tôn 2.Biểu hiện mới của độc quyền nhà nước dưới chủ nghĩa tư bản b) Những biểu hiện mới về sở hữu nhà nước ü Chống lạm phát và thất nghiệp được ưu tiên ü Cổ phần nhà nước trong các ngân hàng và các công ty lớn trở thành phổ biến ü Nhà nước khắc phục trong đầu tư và các nhu cầu mang tính xã hội ở các nước phát triển ü Các tập đoàn độc quyền thu được lợi nhuận khổng lồ khi thực hiện đơn đặt hàng của nhà nước ü Nhà nước tư sản hiện đại là nhân tố quyết định sự ổn định kinh tế vĩ mô thông qua thu – chi ngân sách, kiểm soát lãi suất, tỷ giá …. 2. Biểu hiện mới của độc quyền nhà nước dưới chủ nghĩa tư bản c) Biểu hiện mới trong vai trò công cụ điều tiết kinh tế của độc quyền nhà nước ü Các chính phủ, nghị viện tư sản hiện đại được tổ chức như một công ty cổ phần tư bản chủ nghĩa ü “Đa nguyên tư sản” nhằm làm dịu tầng lớp đấu tranh của nhân dân tiến bộ chống sự bóc lột, khống chế của tư bản lũng đoạn ü Viện trợ ưu đãi từ nguồn lực nhà nước có xu hướng gia tang. Các dự án viện trợ song phương thì các nước tiếp nhận rất ít ngoại tệ, chủ yếu là máy móc, hang hoá, công nghệ và chuyên gia của nước cung cấp 3. Vai trò lịch sử của chủ nghĩa tư bản a) Vai trò tích cực của chủ nghĩa tư bản Ø Thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển nhanh chóng Quá trình phát triển của chủ nghĩa tư bản đã làm cho lực lượng sản xuất phát triển mạnh mẽ với trình độ kỹ thuật và công nghệ ngày càng cao. Ø Chuyển nền sản xuất nhỏ thành nền sản xuất lớn hiện đại Sự ra đời của chủ nghĩa tư bản đã thúc đẩy chuyển nền sản xuất nhỏ thành nền sản xuất tập trung quy mô lớn, hiện đại, kích thích cải tiến kỹ thuật, tăng năng suất lao động, tạo ra khối lượng hàng hóa khổng lồ. Ø Thực hiện xã hội hóa sản xuất Sự phát triển của phân công lao động xã hội, sản xuất qui mô lớn, hợp lý; chuyên môn hóa sản xuất và hợp tác lao động sâu sắc; mối liên hệ kinh tế giữa các nghành, các lĩnh vực ngày càng chặt chẽ…tạo thành một quá trình sản xuất xã hội thống nhất. b) Những giới hạn phát triển của chủ nghĩa tư bản Ø Mục đích của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa chủ yếu vì lợi ích của giai cấp tư sản Mục đích này không phù hợp với yêu cầu của trình độ xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất, do cơ sở kinh tế là chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất. b) Những giới hạn phát triển của chủ nghĩa tư bản Ø Chủ nghĩa tư bản vẫn tiếp tục gây ra xung đột vũ trang ở nhiều nơi trên thế giới Hiện nay trên thế giới xung đột vũ trang và chiến tranh thương mại vẫn liên tiếp xảy ra, trong đó hoặc đứng bên trong hay đằng sau, hoặc trực tiếp hay gián tiếp, hoặc ngấm ngầm hay công khai đều có “ bàn tay ” của các cường quốc tư bản. b) Những giới hạn phát triển của chủ nghĩa tư bản Ø Sự phân hóa giàu nghèo trong long các nước tư bản có xu hướng ngày càng sâu sắc Thế giới có khoảng 850 triệu người mù chữ trong đó là 75 triệu trẻ em. 1,5 tỷ người chưa được tiếp cận với điện, 4 tỷ người chưa được tiếp cận với internet. 1% dân số giàu nhất thế giới có thu nhập bằng 60% dân số nghèo nhất. UNDP (2018) Quận Gangnam nhìn từ thị trấn Guryong “Theo một quy luật chung, thu nhập từ tư bản luôn tăng nhanh hơn rất nhiều lần so với thu nhập từ sức lao động”. Tư bản trong thế kỷ 21 - Thomas Piketty “Những chương trình tài chính của nước Mỹ đã quá thiên vị lợi ích của người giàu. Tôi không ngạc nhiên khi căng thẳng trong xã hội của chúng ta đang ở mức cao nhất chưa từng có”. Nước Mỹ nhìn từ bên trong Donald J. Trump “Robot và các thuật toán thay thế người lao động, thị trường đang thiên về nhân lực chất lượng cao, đây là lý do khiến cách mạng công nghiệp 4.0 được coi là một trong những nguyên nhân gây ra bất bình đẳng.” The fourth industrial revolution Klaus schwab Với những giới hạn phát triển không thể vượt qua, chủ nghĩa tư bản trong tương lai xa nhất định sẽ bị thay thế bởi một hình thái kinh tế – xã hội tiến bộ hơn.  01 CỦNG CỐ BÀI Độc quyền, độc quyền nhà nước và tác động của độc quyền 02 Vai trò và hạn chế phát triển của chủ nghĩa tư bản