Syntaxis - Grammatica Voorbeeld (PDF)

Syntaxis ======== Wat is syntaxis? ---------------- - Ordening, bezighoudt met de vorm en structuur van natuurlijke talen, rangschikking van woorden en zinnen - Bestudeert grammaticale en agrammaticale zinnen - Aangeboren syntactische competentie betekent dat mensen van nature de c...

Syntaxis ======== Wat is syntaxis? ---------------- - Ordening, bezighoudt met de vorm en structuur van natuurlijke talen, rangschikking van woorden en zinnen - Bestudeert grammaticale en agrammaticale zinnen - Aangeboren syntactische competentie betekent dat mensen van nature de capaciteit hebben om grammaticale regels en zinsstructuren te begrijpen en toe te passen, zonder dat ze deze expliciet aangeleerd hoeven te krijgen. - "Colorless green ideas sleep furiously" = grammaticale zin maar onzinnig - "Furiously ideas green colorless sleep" = agramaticale zin - Het is niet omdat het in een taal aanvaard is dat het ook zo in een adere taal is. - Hypotese van "principes en parameters" = sommige principes zijn aangeboren, maar de woordvolgorde is een parameter is iets dat aangeleerd moet worden - Parameter: engels= subject, verb, object (SVO) - Geen of bijna geen taal: OSV of OVS Criterium 1 Criterium 2 Criterium 3 --------------------------- -------------------------------------------- ------------- ------------- -- Naamwoord Ding/ object geeft betekenis aan een woord Voornaamwoord Vervangt naamwoord Bijvoeglijk naamwoord Drukt een eigenschap uit Lidwoord Geeft het getal weer Werkwoord Drukt actie of toestand op Bijwoord Bij een BN, WW of BW Voorzetsel Voegwoord/conjunctie Tussenwerspel/interjectie Lexicale categorieën, parts of speech, woordklassen, "natures" -------------------------------------------------------------- - 1 criterium om alle woorden te onderscheiden - Extensie: verzameling objecten van de denkbare wereld waarop het woord kan worden toegepast Verschillende soorten syntaxis ------------------------------ Overeenkomstige en afhankelijke syntaxis Les 2 ===== Constituerende syntaxis ----------------------- Amerikaanse traditie: - generatieve grammatica gebaseerd op de studie van morfosyntactische mechanismen, niet op de betekenis van het woord mechanisme. Mechanisitisch, niet mentalistisch. - Geen notie van functies inde generatieve grammatica, ze zijn afgeleid van structurele of syntactische eigenschappen Constituent: een groep woorden die functioneert als een synatctisch eenheid Vb: de studenten vergeten de syntactische regels = "de studenten" functioneert als een syntactisch constituent - Vervangen door de syntactische regels en bomen: twee soorten beperkingen op grammaticale zinnen in een taal - Co-occunrence beperking en woordvolgorde beperking - Herschrijfregels: de categorie sentence kan bestaan uit een ZN groep (phrase) gevolgd door een WW groep Hoe vindt men de bestanddelen/ onderdelen? - Substitutie: vervangen door een equivalent ZN: de rode appel uit de boomgaard is lekker = deze is lekker - Fragmenten: een deelvraag stellen waarop de hele woorrdgroep een syntactisch passend antwoord is: ze eet een rode appel. Wat eet ze? = een rode appel - Splitsing/ gekloofde stuctruur: constituent plaatsen tussen "het is.. dat/die": het is een rode appel die ze eet - Coördinatie: bestanddelen... Regels die individuele woorden specificeren voor een syntactische categorie worden **lexical entries** (lexicale gegevens) genoemd: - N (noun) - Det (determinant) - Adj - V - PP (prepostion phrase) - NP (noun phrase) Syntactische regels - Noun phrase (naamwoordgroep) - Verb phrase (werkwoordlijke groep) - TV: transitieve verb "Jan eet een appel" - Node: positie in boom = 12 - Dominantie/ knoop domineerd een ander wanneer die hoger staat dan de andere - Onmiddelijke dominantie: - Lokale bomen - S= wortel, NP-VP= takken, Jan eet een appel= bladeren - V en NP zijn de dochter van VP - VP en NP zijn zusters Generatie: te beginnen met S, kiest men willekeurig welke regels men moet volgen tot men een zin heeft gegenereerd. Parsing: uitgaande van een zin, gaat men na hoe deze door de regels gegenereerd kan zijn **Onderschikte bijzinnen** Complementator + zin/ bijzin Dor de inbedding kan een zin/ bijzin eenknooppunt, dwz een functionele positie, innemen in de hoofdzin **Recursie** Een bedadering of een proces waarvan de beschrijving leidt tot de herhaling van dezelfde regel Diathesis? Zinsvorm Actief en passief