Prawo Autorskie i Prawa Pokrewne PDF

# Prawo Autorskie i Prawa Pokrewne ## 1. Pojecie utworu jako przedmiotu ochrony prawa autorskiego. Utwór - to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Wytwór niematerialny jest utworem jeśli: to rezultat pracy człowieka, pojawia się tam działalność twórcza, indywidualny c...

# Prawo Autorskie i Prawa Pokrewne ## 1. Pojecie utworu jako przedmiotu ochrony prawa autorskiego. Utwór - to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Wytwór niematerialny jest utworem jeśli: to rezultat pracy człowieka, pojawia się tam działalność twórcza, indywidualny charakter i jest ustalony. ## 2. Pojecie utworu zależnego. Utwór zależny - może przybrać postać przeniesienia i przeróbki albo opracowania. Jednak pojawiają się pewne ograniczenia np. korzystanie i rozporządzanie zależy od zezwolenia, chyba że prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego. ## 3. Pojęcie zbioru dzieł. ## 4. Katalog przykładowy utworów w ustawie o prawie autorskim. ## 5. Wyłączenia ustawowe - art. 1 ust.21 oraz 4 prawa autorskiego. ## 6. Utwór zależny/inspirowany?? ## 7. Podmioty praw autorskich - twórca. Twórca - to osoba fizyczna, która wniosła twórczy wkład do utworu. Twórcą jest osoba, której nazwisko jest na egzemplarzach, i której autorstwo podano do wiadomości publicznej. ## 8. Inne podmioty praw autorskich - następcy prawni, producent lub wydawca. * współtwórca (dotyczy sytuacji, w których kilka osób tworzy razem dzieło, a każda z części stworzonego przez te osoby dzieła posiada cechy twórcze. Przysługują im majątkowe prawa autorskie wspólne.); * producent lub wydawca (przysługuje prawa do tytułu, mają autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego. Producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono albo podano do publicznej wiadomości w związku z rozpowszechnieniem utworu.); * instytucja naukowa; * uczelnia; * następcy prawni (autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby poprzez dziedziczenie albo umowę. Nabywca tych praw może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa mówi inaczej). ## 9. Utwory współautorskie. Utwór współautorski - co najmniej dwie osoby wniosły twórczy wkład w stworzenie jednego dzieła, działając w porozumieniu. Istnieje podział na utwory współautorskie rozłączne i nierozłączne. ## 10. Twórczość pracownicza. Utwór pracowniczy - to utwór stworzony przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków zawodowych. Pracodawca nabywa z chwila przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. ## 11. Utwór połączony. Utwór połączony - to taki, który powstaje jeżeli twórcy połączyli swoje samodzielne utwory w celu wspólnego rozpowszechnienia np. komiks (literatura i plastyka) i piosenka (słowa i muzyka). ## 12. Utwór zbiorowy. Utwór zbiorowy - to dzieło, która składa się z utworów stworzonych przez różnych autorów np. encyklopedie, publikacja periodyczna. Prawa autorskie majątkowe przysługują do całości utworu producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części samodzielnych utworów przysługuje im twórcom. ## 13. Autorskie prawa osobiste - pojęcie i treść. Chronią stosunek twórcy do dzieła (więź emocjonalna). To prawa odnoszące się do niemajątkowej, pozamaterialnej sfery interesów twórcy utworu. Cechy: osobisty charakter, nieograniczność w czasie, nieprzenoszalność czyli: nie mogą być przedmiotem obrotu prawnego. Prawo do: * autorstwa utworu; * oznaczania utworu nazwiskiem, pseudonimem albo anonimowo; * nienaruszalności formy, treści utworu i jego rzetelnego wykorzystania; * decydowanie o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności; * nadzór nad sposobem korzystania z utworu. ## 14. Autorskie prawa majątkowe - pojęcie i treść. Autorskie prawa majątkowe dają wyłączne prawo do: * korzystania z utworu; * rozporządzania utworu na wszystkich polach eksploatacji (utrwalenie, stworzenie kopii, wprowadzenie do obrotu, użyczenie, wystawienie np. w muzeum, publiczne wykonanie, odtworzenie, nadawanie, reemitowanie); * wynagrodzenia za korzystanie z utworu. ## 15. Prawo do korzystania z utworu - pojęcie. To wszystkie czynności faktyczne dotyczące eksploatacji utworu. Utwór powinien być godny z charakterem i przeznaczeniem utworu i z przyjętymi zwyczajami. ## 16. Charakterystyka pól eksploatacji. * utrwalenie (sporządzenie egzemplarza utworu); * zwielokrotnienie utworu (utworzenie kopi); * wprowadzenie do obrotu (publiczne udostępnienie jego oryginału albo egzemplarzy); * użyczenie (przekazanie egzemplarzy utworów do ograniczonego czasowo korzystania, niemające na celu bezpośredniego lub pośredniego uzyskania korzyści majątkowej); * wystawienie (np. eksponaty wystaw, muzeów i galerii); * najem oryginału (publiczne udostępnienie przy pomocy nośników dźwięku i obrazu, na których utwór został zapisany, albo urządzeń służących do odbioru programu radiowego lub telewizyjnego, w którym utwór jest nadawany, albo urządzeń umożliwiających korzystanie z utworu publicznie); * nadawanie (rozpowszechnianie drogą emisji radiowej lub telewizyjnej, prowadzonej w sposób bezprzewodowy lub przewodowy); * reemitowanie (rozpowszechnianie przez inny podmiot niż pierwotnie nadający, drogą przejmowania w całości i bez zmian programu organizacji radiowej lub telewizyjnej oraz równoczesnego i integralnego przekazywania tego programu do powszechnego odbioru); * publicznie udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym (internet); * publiczne wykonanie (na żywo). ## 17. Prawo rozporządzania prawem autorskim. Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. W przypadku baz danych spełniających cechy utworu, zezwolenie twórcy jest konieczne także na sporządzenie opracowania. (art. 2 ust. 2 praw autorskich). ## 18. Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu - rodzaje wynagrodzeń autorskich. Twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na polu eksploatacji. Tytuły wynagrodzeń: * wynagrodzenie za korzystanie z utworu (procentowe, ryczałtowe, mieszane); * konstrukcja "droit de suite"; * opłaty odprowadzane na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania przez producentów i importerów urządzeń służących do pozyskania kopii utworów i czystych nośników służących do utrwalania utworów; * System opłat reprograficznych. ## 19. Czas trwania majątkowych praw autorskich. Gasną z upływem **siedemdziesięciu** lat. ## 20. Domena publiczna - pojęcie. Każdy twórca, wydawca czy użytkownik może bez obawy naruszenia majątkowych praw autorskich, bez ponoszenia opłat licencyjnych, swobodnie korzystać z dzieł należących. ## 21. Wyczerpanie prawa - pojęcie. Twórca traci prawo do zezwalania na dalszy obrót egzemplarzem utworu, gdy wprowadzenie do obrotu oryginału lub egzemplarza utworu, przez uprawnionego lub za jego zgodą, wprowadzenie na obszarze Europejskiego Obszaru Gospodarczego (tzw.wyczerpanie regionalne). ## 22. Dozwolony użytek osobisty chronionych utworów Dozwolony użytek to zbiorcze pojęcie na określenie uprawnień uczestników obrotu, które umożliwia korzystanie z utworów bez konieczności uzyskania zgody twórcy, a czasami nawet bez konieczności zapłaty wynagrodzenia. Wyróżnia się: * dozwolony użytek prywatny (osobisty); * użytek publiczny. Zasady dozwolonego użytku - można korzystać pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy albo źródła. Dozwolony użytek nie może: * naruszać normalnego korzystania z utworu; * godzić w słuszne interesy twórcy. ## 23. Dozwolony użytek publiczny: cele informacyjne, prawo cytatu, cele naukowe i dydaktyczne uświetnianie wydarzeń, prezentowanie utworów, cele państwowe, gospodarcze; korzystanie z utworu dla dobra osób niepełnosprawnych, korzystanie z utworów osieroconych oraz niedostępnych w obrocie handlowym. Cele dozwolonego użytku publicznego: * **cele informacyjne** (prawo przedruku - wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, internecie, radiu i telewizji już rozpowszechnione: sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, artykuły na aktualne tematy, wypowiedzi i fotografie reporterskie, wyciągi ze sprawozdań i artykułów, przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych, krótkie streszczenia tych rozpowszechnionych utworów - w celu informacji); * **cele dydaktyczne i naukowe** - instytucje oświatowe, uczelnie, jednostki naukowe (mogą w tych celach korzystać z utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz zwielokrotniać w tym celu rozpowszechnione drobne utwory lub ich fragmenty w większych utworów. W tych celach można zamieszczać drobne utwory lub ich fragmenty w podręcznikach itd.); * **w sferze wykonania i prezentowania utworów**; * **cele państwowe**; * **cele gospodarcze** (wolno korzystać z utworów w związku z prezentacją lub naprawą sprzętu oraz w postaci obiektu budowlanego np. jego rysunku planu w celu odbudowy lub remontu); * **dla dobra niepełnosprawnych** (wolno korzystać utworów dla dobra takich osób jeżeli to korzystanie: odnosi się bezpośrednio do ich upośledzenia, nie ma zarobkowego charakteru, podejmowane są w rozmiarze wynikającym z natury upośledzenia. Korzystanie polegające na zwielokrotnieniu utworów czy rozpowszechnianiu ich) i **beneficjentów** (to osoba niewidoma, z dysfunkcją narządu wzroku, z ograniczoną zdolnością postrzegania lub czytania, albo ze względu na inną dysfunkcję fizyczną. Upoważnionym podmiotem jest jednostka sektora finansów publicznych, instytucja oświatowa, uczelnia, organizacja prowadząca działalność pożytku publicznego); * **korzystanie z utworów osieroconych i niedostępnych w obrocie** (archiwom, instytucjom światowym, uczelniom itd. Na podstawie umowy zawartej z wyznaczoną przez ministra do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego). ## 24. Ochrona praw autorskich osobistych i majątkowych- roszczenia cywilnoprawne, odpowiedzialność karna. ## 25. Przedmiot prawa do artystycznych wykonań, treści prawa i czas trwania, podmiot uprawniony. To każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej. Mogą to być działania aktorów, recytatorów itd. Np. śpiewanie, recytowanie, granie itp. Wykonanie musi być ustalone i mieć artystyczny charakter. Nie mają tutaj znaczenia kwalifikacje osobiste artysty, wartość wykonania albo sposób wyrażenia. Uprawnieniami osobistymi artysty, wykonawcy są np.: * prawo wskazywania go jako wykonawcy; * prawo decydowania o sposobie oznaczenia wykonawcy, w tym zachowania anonimowości lub posłużenia się pseudonimem; * prawo do sprzeciwiania się jakimkolwiek wypaczeniom, przeinaczeniom i innym zmianom wykonania. Artyście wykonawcy służy prawo do wynagrodzenia: * za korzystanie z artystycznego wykonania; * za rozporządzanie prawami do artystycznego wykonania (określone w umowie, przyznane w przepisach ustawy). Czas trwania: prawa majątkowe wygasają z upływem 50 lat następujących po roku, w którym nastąpiło artystyczne wykonanie. ## 26. Prawa do fonogramów i wideogramów - tresć, podmioty uprawnione, czas trwania. Fonogram - to nadanie dźwiękowe czyli to pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej: * wykonania utworu; * innych zjawisk akustycznych. Fonogramem jest każde utrwalenie warstwy dźwiękowej, w tym także niezawierające utworów, lecz przedmiotem prawa wyłącznego - jedynie pierwsze z nich. Wideogram - to pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów. Podmiot uprawniony: * ustawodawca przyznał prawa na rzecz producenta fonogramu i wideogramu; * jeżeli w konkretnym przypadku producent nie został jasno określony mówi się, iż jest to osoba, pod której nazwiskiem lub firmą fonogram lub videogram został po raz pierwszy sporządzony. Czas trwania: wygasają po 50 latach. ## 27. Prawa do nadań radiowych i telewizyjnych - podmioty uprawnione, treść prawa i czas trwania. **PRZEDMIOTEM OCHRONY** jest nadanie programu radiowego i telewizyjnego. **PROGRAM** jest to uporządkowany zestaw audycji, przekazów handlowych, innych przekazów, rozpowszechniany w całości, w sposób umożliwiający jednoczesny odbiór przez odbiorców w ustalonym przez nadawcę układzie. Tworzenie programu to wytworzenie całości przekazów wchodzących w skład programu. Formą kreowania programu może być także jego zestawienie z audycji wytworzonych przez inne podmioty. Cechą linearnego charakteru usługi jest to, iż program może być odbierany w tym samym czasie przez wszystkich odbiorców korzystających z pierwotnego rozpowszechniania programu. Odbiorca może korzystać z poszczególnych audycji wchodzących w skład programu tylko w czasie i kolejności ustalonej przez nadawcę. **NADAWCĄ** jest osoba fizyczna, osoba prawna lub osobowa spółka handlowa, która tworzy i zestawia program oraz rozpowszechnia go lub przekazuje innym osobom w celu rozpowszechniania. **PODMIOT UPRAWNIONY:** * organizacje radiowe; * organizacje telewizyjne. Jak stanowi art. 97 Prawa autorskiego, bez uszczerbku dla praw twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów, organizacji radiowej lub telewizyjnej przysługuje wyłączne prawo do rozporządzania i korzystania ze swoich nadań programów w zakresie: * utrwalania; * zwielokrotniania określoną techniką; * nadawania przez inną organizację radiową lub telewizyjną; * reemitowania; * wprowadzania do obrotu utrwaleń programów; * odtwarzania w miejscach dostępnych za opłatą wstępu; * udostępniania utrwaleń programów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. Prawa ww. gasną z upływem 50 lat następujących po roku pierwszego nadania programu. ## 28. Prawa do pierwszych wydań oraz prawa do wydań naukowych i krytycznych - pojęcie i czas trwania. Temu, kto po upływie czasu ochrony prawa autorskiego do utworu przygotował jego wydanie krytyczne lub naukowe, niebędące utworem, przysługuje wyłączne prawo do rozporządzania takim wydaniem i korzystania z niego, * przez okres 30 lat od daty publikacji; * na następujących polach eksploatacji: * wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu lub tekstu, w tym zapisu magnetycznego lub techniką cyfrową; * wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem egzemplarzy. **Przedmiot:** * niebędące utworem wydanie naukowe lub krytyczne, którego czas ochrony już wygasł; * utwory i teksty, które ze względu na czas ich powstania lub charakter, nigdy nie były objęte ochroną prawa autorskiego. **Podmiot uprawniony:** Ten, kto po upływie czasu ochrony prawa autorskiego do utworu, przygotował jego wydanie krytyczne lub naukowe. ## 29. Wynalazki - przesłanki patentowalności, zakres i czas trwania prawa z patentu. **Wynalazek:** * jest nowe; * ma poziom wynalazczy; * nadaje się do przemysłowego stosowania. Rozwiązania, których nie uważa się za wynalazki: * odkrycia, teorie naukowe i metody matematyczne; * wytwory o charakterze jedynie estetycznym; * plany, zasady i metody dotyczące działalności umysłowej; * plany, zasady lub metody dotyczące dzialalności gospodarczej; * gry; * wytwory, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki; * wytwory, których wykorzystanie nie przyniesie rezultatu spodziewanego przez zgłaszającego - w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki; * programy do maszyn cyfrowych; * przedstawienia informacji. **Patent** Patent daje uprawnionemu możliwość wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Polski (monopol patentowy). Stroną pozytywną patentu jest możliwość podejmowania wszelkich czynności polegających na korzystaniu z wynalazku, a negatywną -- możliwość zakazania innym: * wytwarzania, używania, oferowania, wprowadzania do obrotu lub importowania dla tych celów produktu będącego przedmiotem wynalazku; * stosowania sposobu będącego przedmiotem wynalazku, jak też używania, oferowania, wprowadzania do obrotu lub importowania dla tych celów produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym RP. ## 30. Wzory użytkowe - pojęcie, przesłanki uzyskania prawa ochronnego, czas trwania prawa. Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci (art. 94 ust. 1 PWP). Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Polski. Czas trwania prawa ochronnego wynosi 10 lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym. Udzielone prawa ochronne na wzory użytkowe podlegają wpisowi do rejestru wzorów użytkowych. Udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego. ## 31. Wzory przemysłowe pojęcie, przesłanki uzyskania prawa z rejestracji; treść i czas trwania prawa. Definicja wzoru przemysłowego jest rozbudowana, najważniejszą kwestią jest fakt, iż jest to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części (art. 102 ust. 1 PWP). Przez wytwór rozumie się każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, w tym: * opakowanie; * symbole graficzne; * kroje pisma. ## 32. Znaki towarowe - pojęcie, rodzaje, przesłanki uzyskania prawa ochronnego; treść prawa. Znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróźnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony. Zgodnie ust. 2 art. 120 PWP, znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania a także dźwięk. * **funkcja dystynktywna** - polegająca na informowaniu nabywców o pochodzeniu towaru określonego przedsiębiorcy; * **gwarancyjna** - znak przekazuje nabywcom informację o takiej, a nie innej jakości towaru związaną z jego pochodzeniem od określonego producenta; * **reklamowa** - znak zachęca potencjalnych nabywców do zakupu towarów danego producenta. Następstwem uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy jest możliwość wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Polski przez okres 10 lat od daty zgłoszenia. Okres ten może jednak być przedłużany na kolejne okresy 10-letnie pod warunkiem wniesienia opłaty. ## 33. Oznaczenia geograficzne - pojęcie i rodzaje oznaczeń geograficznych, procedura i przesłanki uzyskania prawa z rejestracji; treść prawa, przykłady. **okres ochrony bezterminowy** Są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru, * **nazwy regionalne** jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów, które: * pochodzą z określonego terenu; * posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przewazającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie - których wytworzenie lub przetworzenie następuje na tym terenie; * **oznaczenia pochodzenia** jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów: * pochodzących z określonego terenu; * posiadających pewne szczególne właściwości albo inne cechy szczególne przypisywane pochodzeniu geograficznemu, czyli terenowi, gdzie zostały one wytworzone lub przetworzone. * **informacyjna** - polega na wskazaniu geograficznego pochodzenia towaru; * **gwarancyjna** - obejmuje zapewnienie nabywcy o jakości towaru lub innych cechach związanych z pochodzeniem geograficznym (ważnych dla nabywcy np. ze względów snobistycznych); * **reklamowa** - ma zachęcić do nabycia. ## 34. Topografie układów scalonych - przesłanki uzyskania prawa z rejestracji; treść prawa, czas ochrony. Topografia układu scalonego to przestrzenne, wyrażone w dowolny sposób rozplanowanie elementów układu, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego. W uproszczeniu można powiedzieć, że jest to trójwymiarowy opis budowy układu scalonego. Okres ochrony 10 lat albo kiedy zgłoszona koniec roku kalendarzowego. ## 35. Pojęcie czynów nieuczciwej konkurencji. Czynem nieuczciwej konkureneji jest: * działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami; * jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. ## 36. Katalog czynów nieuczciwej konkurencji. * wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa; * fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług; * wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług; * naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa; * nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy (przekupstwo handlowe); * naśladownictwo produktów; * pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie; * utrudnianie dostępu do rynku; * przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną; * nieuczciwa lub zakazana reklama; * organizowanie systemu sprzedaży lawinowej; * prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym; * nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczane towary lub wykonane usługi. ## 37. Roszczenia cywilnoprawne w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji. W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony może żądać: * Zaniechania niedozwolonych działań; * Usunięcia skutków niedozwolonych działań; * Złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie; * Naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych, czyli przewidzianych w kodeksie cywilnym; * Wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści; * Zasądzenia sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochrona dziedzictwa narodowego (jeżeli czyn był zawiniony). ## 38. Nieuczciwe praktyki rynkowe - pojecie, charakterystyka agresywnych i wprowadzających w błąd praktyk. Nieuczciwość praktyki rynkowej została w ustawie z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym określona przez spełnienie przesłanek: * sprzeczności z wymaganiami dobrych obyczajów w obrocie konsumenckim; * istotnego zniekształcenia lub możliwości zniekształcenia zachowania rynkowego przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się w szczególności: * praktykę rynkową wprowadzająca w błąd; * agresywną praktykę rynkową; * stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk. o działaniu wprowadzającym w błąd można mówić w sytuacji, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął; Praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął ## 39. Roszezenia cywilnoprawne z tytułu dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej. W razie dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej przez przedsiebiorce każdy konsument, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać: * zaniechania tej praktyki; * usunięcia skutków tej praktyki; * złożenia stosownych oświadczeń; * naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu; * zasądzenia sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów; Prawo zgłaszania roszczeń cywilnoprawnych mają również podmioty chroniące interes konsumentów. Sa nimi: * Rzecznik Praw Obywatelskich, * Rzecznik Finansowy, * krajowa lub regionalna organizacja zajmującej się ochroną konsumentów, * powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów. Podmioty te mogą żądać zaniechania praktyki, złożenia stosownych oświadczeń oraz zasądzenia sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Art. 4. 1. Praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. 2. Za nicuczciwą praktykę rynkową uznaje się w szczególności praktykę rynkową wprowadzającą w błąd oraz agresywną praktykę rynkową, a także stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk. Praktyki te nie podlegają ocenie w świetle przesłanek określonych w ust. 1. 3. Za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się prowadzenie działalności w formie systemu konsorcyjnego lub organizowanie grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupu w systemie konsorcyjnym. Praktyki te nie podlegają ocenie w świetle przesłanek określonych w ust. 1. ## 40. Odpowiedzialność karna z tytułu dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej. Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym zawiera także przepisy karne. Odpowiedzialność karna dotyczy tych postaci nieuczciwych praktyk, które ze względu na wysoką społeczną szkodliwość wymagają zagrożenia karnego. Wykroczenie w postaci stosowania agresywnej praktyki rynkowej zagrożone jest karą grzywny. Ustawa przewiduje także karę pozbawienia wolności za przestępstwo stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych poleg ających na zarządzaniu mieniem z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupu produktu w systemie konsorcyjnym. **ZAKAZ NIEUCZCIWYCH PRAKTYK RYNKOWEJ. SPRZECZNA Z OBYCZAJAMI I ZNIEKSZTAŁCAJĄCA ZACHOWANIA KONSUMENTA.**