Notatki z prawa autorskiego i własności intelektualnej PDF

**1. Co reguluje Konwencja Berneńska?** **Konwencja Berneńska, uchwalona w 1886 roku w Bernie, to fundament międzynarodowego systemu ochrony praw autorskich. Jej celem jest zapewnienie twórcom jednolitej i automatycznej ochrony ich dzieł w krajach członkowskich. Konwencja ta wprowadziła zasadę asym...

**1. Co reguluje Konwencja Berneńska?** **Konwencja Berneńska, uchwalona w 1886 roku w Bernie, to fundament międzynarodowego systemu ochrony praw autorskich. Jej celem jest zapewnienie twórcom jednolitej i automatycznej ochrony ich dzieł w krajach członkowskich. Konwencja ta wprowadziła zasadę asymilacji, zgodnie z którą utwory zagranicznych twórców są chronione tak samo, jak dzieła krajowe, oraz zasadę minimum ochrony, co oznacza, że każde państwo członkowskie musi zagwarantować co najmniej taki poziom ochrony, jaki przewiduje konwencja.** **🔹 Najważniejsze postanowienia Konwencji Berneńskiej:** - **Ochrona obejmuje utwory literackie, muzyczne, plastyczne, fotograficzne, audiowizualne i programy komputerowe.** - **Twórca nie musi dokonywać rejestracji utworu -- ochrona powstaje automatycznie z chwilą jego ustalenia.** - **Ochrona trwa minimum 50 lat po śmierci twórcy (w Polsce i UE -- 70 lat).** - **Zakazuje się wymogu formalności dla skutecznej ochrony utworu (brak obowiązku oznaczania ©).** **Ta konwencja była przełomowa, gdyż po raz pierwszy w historii nadała ochronie praw autorskich charakter międzynarodowy, eliminując konieczność każdorazowej rejestracji dzieła w każdym kraju oddzielnie​1-Wprowadzenie do temat....** **2. Co reguluje Konwencja Paryska?** **Konwencja Paryska, przyjęta w 1883 roku, jest najstarszym globalnym aktem dotyczącym ochrony własności przemysłowej. Jej głównym celem było ujednolicenie zasad ochrony wynalazków, znaków towarowych i wzorów przemysłowych w różnych krajach.** **🔹 Najważniejsze zasady Konwencji Paryskiej:** - **Zasada pierwszeństwa -- wynalazca, który zgłosi swój patent, znak towarowy lub wzór przemysłowy w jednym kraju członkowskim, ma prawo pierwszeństwa w innych krajach w określonym czasie (patenty: 12 miesięcy, znaki/wzory: 6 miesięcy).** - **Zasada narodowego traktowania -- każdy obywatel państwa sygnatariusza konwencji otrzymuje takie same prawa ochronne jak obywatele kraju, w którym składa zgłoszenie.** - **Zakaz nieuczciwej konkurencji -- ochrona obejmuje również kwestie takie jak fałszowanie znaków towarowych czy wprowadzanie klientów w błąd co do pochodzenia produktu.** **Konwencja Paryska odegrała kluczową rolę w rozwoju międzynarodowego prawa patentowego, kładąc fundamenty pod dzisiejsze regulacje Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO)​1-Wprowadzenie do temat....** **3. Jakie dobra podlegają ochronie wynikającej z samego prawa?** **Niektóre dobra własności intelektualnej są chronione automatycznie, bez potrzeby składania wniosku o ochronę w urzędzie. Dotyczy to przede wszystkim utworów w rozumieniu prawa autorskiego.** **🔹 Dobra chronione z mocy prawa:** - **Utwory literackie, muzyczne, fotograficzne, plastyczne.** - **Programy komputerowe.** - **Dzieła filmowe, sceniczne, choreograficzne.** - **Architektura, wzornictwo przemysłowe.** - **Bazy danych, jeśli ich układ ma charakter twórczy.** **‼ Co nie podlega ochronie?\ Prawo autorskie nie chroni idei, metod, procedur, zasad działania oraz odkryć matematycznych -- ochrona obejmuje jedynie sposób wyrażenia danej koncepcji​4-Prawo autorskie.** **4. Jakie dobra będą podlegać ochronie dopiero w przypadku przyznania jej przez właściwy organ?** **W odróżnieniu od prawa autorskiego, własność przemysłowa wymaga rejestracji w odpowiednim urzędzie, by mogła zostać objęta ochroną.** **🔹 Dobra wymagające rejestracji:** - **Patenty na wynalazki -- ochrona na 20 lat.** - **Znaki towarowe -- ochrona na 10 lat (możliwość przedłużenia bez limitu).** - **Wzory użytkowe -- ochrona na 10 lat.** - **Wzory przemysłowe -- ochrona na 25 lat.** - **Oznaczenia geograficzne -- ochrona bezterminowa, ale wymaga rejestracji​6-Prawo własności przem....** **5. Czym charakteryzuje się pasywna, obronna i ekspansywna strategia ochrony praw własności przemysłowej?** **🔹 Strategia pasywna -- przedsiębiorstwo nie podejmuje aktywnych działań ochronnych, ograniczając się do monitorowania naruszeń. Jest to rozwiązanie ryzykowne, gdyż nie chroni przed agresywną konkurencją.** **🔹 Strategia obronna -- podmiot aktywnie rejestruje swoje znaki towarowe, wynalazki czy wzory przemysłowe, a także podejmuje działania w przypadku naruszenia swoich praw (np. pozwy sądowe).** **🔹 Strategia ekspansywna -- podmiot nie tylko rejestruje swoje prawa, ale proaktywnie rozszerza je na nowe rynki, składając zgłoszenia patentowe w różnych krajach i licencjonując swoją własność intelektualną​2-Zarządzanie prawami w....** **6. Co jest przedmiotem i podmiotem prawa autorskiego?** - **Przedmiot prawa autorskiego -- każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, np. książki, obrazy, muzyka, programy komputerowe.** - **Podmiot prawa autorskiego -- twórca dzieła, a w przypadku współautorstwa -- współtwórcy​4-Prawo autorskie.** **7. Czym charakteryzują się autorskie prawa osobiste?** - **Są niezbywalne i wieczne -- nie można ich sprzedać ani zrzec się ich.** - **Chronią więź twórcy z utworem -- np. prawo do autorstwa, oznaczania utworu własnym nazwiskiem, prawo do nienaruszalności dzieła​4-Prawo autorskie.** **8. Czym charakteryzują się autorskie prawa majątkowe?** - **Są ograniczone czasowo -- 70 lat po śmierci twórcy.** - **Mogą być przekazywane innym podmiotom (np. wydawnictwom, producentom).** - **Dają prawo do korzystania z utworu i czerpania z niego zysków​4-Prawo autorskie.** **9. Co to są prawa pokrewne, jaki jest ich okres ochronny?** Prawa pokrewne to specyficzny rodzaj praw własności intelektualnej, które **nie chronią samego utworu, lecz określone działania związane z jego rozpowszechnianiem i wykonaniem**. Obejmują one ochronę **artystycznych wykonań, fonogramów, wideogramów oraz nadań radiowych i telewizyjnych**. 🔹 **Rodzaje praw pokrewnych:** - **Prawa do artystycznych wykonań** -- przysługują aktorom, muzykom, tancerzom itp. - **Prawa do fonogramów i wideogramów** -- dotyczą producentów nagrań dźwiękowych i audiowizualnych. - **Prawa do nadań programów radiowych i telewizyjnych** -- przysługują nadawcom medialnym. - **Prawa do pierwszych wydań i wydań naukowych oraz krytycznych**. 🔹 **Okres ochrony:** - **50 lat od pierwszego nadania** -- dla nadań radiowych i telewizyjnych. - **50 lat od momentu sporządzenia nagrania** -- dla fonogramów i wideogramów​4-Prawo autorskie. **10. Czym jest dozwolony użytek chronionych utworów?** **Dozwolony użytek** to wyjątek od ogólnej zasady ochrony praw autorskich, pozwalający na **korzystanie z utworów bez zgody autora w określonych sytuacjach**. 🔹 **Rodzaje dozwolonego użytku:** - **Użytek osobisty** -- można np. skopiować książkę, film, utwór muzyczny dla własnych potrzeb (ale już nie dla znajomych czy rodziny). - **Prawo cytatu** -- możliwość przytaczania fragmentów cudzych dzieł w recenzjach, pracach naukowych czy publicystyce. - **Użytek edukacyjny** -- szkoły, uczelnie i inne instytucje edukacyjne mogą korzystać z chronionych utworów w procesie nauczania. - **Użytek biblioteczny** -- biblioteki, muzea, archiwa mogą przechowywać i udostępniać utwory. ‼ **Ograniczenie:** Dozwolony użytek **nie obejmuje programów komputerowych** -- ich kopiowanie i rozpowszechnianie wymaga licencji​4-Prawo autorskie. **11. Przy pomocy jakich instrumentów może być chroniona własność przemysłowa?** 🔹 **Instrumenty ochrony własności przemysłowej:** - **Patenty** -- chronią wynalazki i innowacyjne rozwiązania techniczne (20 lat). - **Prawa ochronne na wzory użytkowe** -- dotyczą rozwiązań technicznych o mniejszej skali innowacyjności (10 lat). - **Prawa z rejestracji na wzory przemysłowe** -- zabezpieczają unikalny wygląd przedmiotów (25 lat). - **Prawa ochronne na znaki towarowe** -- chronią nazwy, logo i inne oznaczenia firmowe (10 lat, możliwość przedłużenia bez limitu). - **Oznaczenia geograficzne** -- chronią nazwy produktów związane z ich miejscem pochodzenia (bezterminowo). - **Zwalczanie nieuczciwej konkurencji** -- obejmuje przypadki fałszywego oznakowania produktów czy nieuczciwej reklamy​6-Prawo własności przem.... **12. Wymień przedmioty własności przemysłowej.** Własność przemysłowa obejmuje szeroki zakres dóbr, które można zabezpieczyć prawnie. 🔹 **Przedmioty własności przemysłowej:** - **Wynalazki** -- nowe i użyteczne rozwiązania techniczne. - **Wzory użytkowe** -- praktyczne rozwiązania o mniejszej skali wynalazczej. - **Wzory przemysłowe** -- innowacyjne formy i kształty produktów. - **Znaki towarowe** -- nazwy, logotypy, slogany identyfikujące produkty i usługi. - **Oznaczenia geograficzne** -- nazwy regionalnych produktów, np. oscypek, szampan. - **Topografie układów scalonych** -- ochrona mikroprocesorów i ich układów​6-Prawo własności przem.... **13. Podaj okres ochronny wynalazku i topografii układu scalonego.** - **Wynalazek** -- **20 lat**, pod warunkiem corocznego opłacania opłat za utrzymanie. - **Topografia układu scalonego** -- **10 lat**, liczone od pierwszego wprowadzenia do obrotu lub od zgłoszenia do rejestracji​6-Prawo własności przem.... **14. Podaj okres ochronny wzoru użytkowego i oznaczenia geograficznego.** - **Wzór użytkowy** -- **10 lat** (zgłoszenie do Urzędu Patentowego RP). - **Oznaczenie geograficzne** -- ochrona jest **bezterminowa**, pod warunkiem spełniania określonych kryteriów dotyczących miejsca i metod produkcji​6-Prawo własności przem.... **15. Podaj okres ochronny wzoru przemysłowego i znaku towarowego.** - **Wzór przemysłowy** -- **25 lat**, z możliwością odnawiania co 5 lat. - **Znak towarowy** -- **10 lat**, ale można go przedłużać na kolejne 10-letnie okresy **bez ograniczenia czasowego**​6-Prawo własności przem.... **16. Na czym polega ochrona baz danych i jak długo trwa?** Ochronie podlega **struktura bazy danych**, a nie jej zawartość. Oznacza to, że ktoś może swobodnie korzystać z danych zawartych w bazie, ale nie może skopiować jej układu czy sposobu organizacji. 🔹 **Czas ochrony:** - **15 lat od momentu jej sporządzenia**. - **Jeśli dokonano istotnej zmiany w bazie, ochrona rozpoczyna się od nowa**, co w praktyce może oznaczać **nieskończoną ochronę**. **📌 Podsumowanie -- kluczowe wnioski** - **Prawa autorskie powstają automatycznie**, natomiast własność przemysłowa wymaga rejestracji. - **Patenty i znaki towarowe są czasowe**, ale można je odnawiać, co daje wieloletnią ochronę. - **Dozwolony użytek pozwala na ograniczone korzystanie z cudzych utworów**, ale nie dotyczy np. programów komputerowych. - **Bazy danych są chronione przez 15 lat, ale można przedłużać ich ochronę poprzez modyfikacje**.