Қазақстанның Жер Бедері Картодиаграмма әдісі PDF

## Қазақстанның Жер Бедері ### Жер бедерінің формалары - Жер бедерінің формалары, олардың пайда болуы мен өзгеруін геоморфология ғылымы зерттейді (грек. ge - Жер, morphe - пішін, logos - ілім). - Қазақстанның жер бедерінің ерекшеліктері аумақтың тектоникалық құрылымымен байланысты. - Сендер еліміз...

## Қазақстанның Жер Бедері ### Жер бедерінің формалары - Жер бедерінің формалары, олардың пайда болуы мен өзгеруін геоморфология ғылымы зерттейді (грек. ge - Жер, morphe - пішін, logos - ілім). - Қазақстанның жер бедерінің ерекшеліктері аумақтың тектоникалық құрылымымен байланысты. - Сендер еліміздің аумағында үш тектоникалық құрылым бөліктері - платформалар, қалқандар мен қайта көтерілген таулы белдеулердің бар екенін білесіңдер. - Сондықтан еліміздің жер бедері әр алуан. - Біздің еліміздің және Қытай мен Қырғызстанның түйіскен жерінде Хан Тәңірі шыңы орналасқан (6995 м). - Қазақстанның оңтүстік-батысында Қарақия ойысы созылып жатыр (-132 м). ### Жер бедерінің формалары туралы - Ірі жер бедерінің формалары тұрғысынан алғанда біздің еліміз қарапайым болып келеді (32-сурет). - Ол солтүстік-батысқа қарай еңіс болып негізін ірі үш платформалық жазықтар: Шығыс-Еуропа, Батыс-Сібір және Тұран жазықтары құрайды. - Жазықтар республика жерінің 85% аумағын алып жатыр. - Сондықтан Қазақстанды ұлы жазықтар деу артық айтқандық емес. - Республика жерінің орташа биіктігі - 560 м (АҚШ-та 760 м, Ресейде 400 м-ден астам). ### Таулар туралы - Қалған 15% тауларға тиесілі. - Қазақстанның оңтүстік шегараларын бойлай қайта көтерілген биік таулар - Тянь-Шань, Жетісу Алатауы, Алтай, Сауыр және Тарбағатай созылып жатыр. - Олар бір-бірінен тауаралық жазықтар арқылы бөлінген. - Таулар ел аумағының 1/10 бөлігін алып жатыр. ### Сарыарқа туралы - Ұлы жазықтар мен биік таулар арасындағы палеозой қалқанында Сарыарқа - Қазақтың ұсақ шоқысы орналасқан. - Ол жазықтардан тауларға дейінгі жер бедерінің өтпелі формасын құрайды. **32-сурет** - Қазақстанның жер бедері (суреттің жоғарғы жағында төрт түсті шкала көрсетілген; бұл шкала жер бедерінің биіктігін көрсетеді). - **Жасыл түс** - теңіз деңгейінен төмен (мысалы, Қарақия ойысы -132 м). - **Ашық жасыл түс** - теңіз деңгейінен 200 м-ге дейін. - **Сары түс** - теңіз деңгейінен 500 м-ге дейін. - **Қызыл түс** - теңіз деңгейінен 1000 м-ден жоғары (мысалы, Хан Тәңірі шыңы - 6995 м). **Суретте көрсетілендер:** - **1** - Оралалды үстірті - **2** - Торғай жылғасы - **3** - Мангыстау т. - **4** - Іле ойысы - **5** - Зайсан ойысы