Kabihasnang Tsino at Ehipto - Araling Panlipunan 8 - PDF

**Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya\ **Ang kabihasnang Tsino ay umusbong malapit sa tabing-ilog ng *Yellow River* o\ Huang Ho. Ang ilog na ito ay dumadaloy patungo sa *Yellow Sea.* Itinuturing itong isa\ sa pinakamatandang kabihasnang sa buong mundo gaya ng sa Kabihasnang\ Mesopotamia at Kabih...

**Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya\ **Ang kabihasnang Tsino ay umusbong malapit sa tabing-ilog ng *Yellow River* o\ Huang Ho. Ang ilog na ito ay dumadaloy patungo sa *Yellow Sea.* Itinuturing itong isa\ sa pinakamatandang kabihasnang sa buong mundo gaya ng sa Kabihasnang\ Mesopotamia at Kabihasnang Indus. Kapag umaapaw ang Huang Ho, ito ay nag-iiwan\ ng banlik na nagsisilbing pataba sa lupa. Ito ang dahilan kung bakit nakapamumuhay\ ang mga sinaunang Tsino bilang mga magsasaka na siyang sanhi ng kanilang\ pamamalagi na nagdulot ng pagkakatatag ng unang dinastiya ng *Xia*.  A white text with black text Description automatically generated  **Kabihasnang Ehipto\ **Napakalaki ng papel na ginampanan ng mga paraon (pharaoh) sa sinaunang\ Ehipto. Itinuturing silang diyos ng kanyang mga nasasakupan. Para sa mga paraon,\ sila ang tagapagtanggol at kontrolado nila ang pamumuhay ng mga tao. Kabilang sa\ kanyang mga tungkulin ang pagsasaayos ng mga irigasyon, pagkontrol sa kalakalan,\ pagpapatupad ng batas at pagtiyak sa kaayusan ng pamayanan.\ Ayon sa mga historyador, ang kasaysayan ng Ehipto ay nahahati sa iba't ibang\ panahon. Ito ay makikita sa talahanayan na nasa ibaba --------------------------------------------------------------------------------- **Mga Panahon** **Mga Mahalagang Pangyayari** ----------------------- --------------------------------------------------------- Bago ang Panahon\  Namuhay ang mga sinaunang Ehipto sa\ ng mga Dinastiya\ pamayanang malapit sa lambakk-ilog Nile.\ (Bago ang 3100\  Naglinang ng sariling sistema ng pagsulat na\ BCE) tinatawag na hieroglyphics. Panahon ng mga\  Sa panahong ito, pinamunuan ni Paraon Menes ang\ Unang Dinastiya\ pag-iisa ng dalawang kaharian ng *Upper Egypt* at\ (Una at Ikalawang\ *Lower Egypt.* Dinastiya\ 3100-2670 BCE) Matandang Kaharian\  Panahon ng Ikatlo at Ikaanim na Dinastiya\ (Ikatlo hanggang\  Sa panahong ito, naitayo ang mga kahanga-hangang\ Ikaanim na Dinastiya\ estraktura ng piramide ng Ehipto.\ 2670-2150 BCE)  Ang mga piramideng ito gaya ng *Great Pyramid* ni\ *Khufu* sa *Giza* ay nagsilbing libingan ng mga paraon. Unang Intermedyang\  Sa pagsapit ng 2160 BCE tinangka ng ng paraon ang\ Panahon\ pagbukluring muli ang Lower Egypt at Upper Egypt.\ (Ika-7 hanggang Ika-\ Dulot niot nagsagupaan ang dalawang magkaribal na\ 11 Dinastiya)\ dinastiya. 2150-2040 BCE) Gitnang Panahon\  Nagsagawa sila ng mga ekspedisyon upang\ (Ika-12 at Ika-13\ makatuklas ng mga mahalagang bagay na maaaring\ Dinastiya 2040-1650\ minahin o mga kahoy na maaaring gamitin.\ BCE)  Napalawak nila ang kanilang kapangyarihan sa\ pamamagitan ng pagpapalakas ng kanilang hukbong\ sandatahan at paggamit ng chariot.\  Pinalawig nila ang kanilang kapangyarihan\ hanggang sa katimugang bahagi at pinatalsik ang\ mga Hyksos "*prinsipe ng dayuhang lupain*". Ikalawang\  Sa panahon ng Ika-15 Dinastiya nangibabaw ang\ Intermedyang\ isang bahagi ng Nile Delta na\ Panahon (ika-14\  Nawalan ng kapanatagan ang at katatagan ang\ hanggang ika-17\ pamamahala sa dinastiya.\ Dinastiya 1650-1550\  Ang mga Great Hyksos ng ika-15 Dinastiya\ BCE)  Sa ika-17 Dinastiya napatalsik ang mga Hyksos sa\ Ehipto. Bagong Kaharian\  Ito ang itinuturing na pinakadakilang panahon ng\ (Ika-16 hanggang\ Kabihasnang Ehipto.\ ika-20 Dinastiya\  Sa pamumuno ni Paraon Amenophis IV o\ 1550-1070 BCE) Akhenaton, nabago ang paniniwala ng mga taga\ Ehipto hinggil sa polythiesmo o pagsamba sa\ maraming diyos. Ikatlong\  Sinimulan ni Smendes ng Lower Egypt ang Ika-21\ Intermedyang\ Dinastiya na tinatawag na Tanites.\ Panahon\  Pinamunuan ang dinastiyang ito ng mga hari mula sa\ (Ika-21 hanggang\ Libya at naitatag ang ika-22 Dinastiya sa pamumuno\ ika-25 Dinastiya\ ni Shoshenq I. 1070-664 BCE) ---------------------------------------------------------------------------------