Ciekawość a eksploracja PDF

Franken Ciekawość a eksloracja. 1. Nowość, ciekawość i ekploracja. Teoria do lat 50. XX w.: Kiedy organizm przypadkowo napotyka właściwy przedmiot, napięcie popędowe słabnie. W ten sposób zachowanie, które bezpośrednio poprzedzało znalezienie przedmiotu, ulega wzmo...

Franken Ciekawość a eksloracja. 1. Nowość, ciekawość i ekploracja. Teoria do lat 50. XX w.: Kiedy organizm przypadkowo napotyka właściwy przedmiot, napięcie popędowe słabnie. W ten sposób zachowanie, które bezpośrednio poprzedzało znalezienie przedmiotu, ulega wzmocnieniu. Lata 50.: Organizmy wykazują skłonność do wchodzenia w interakcje z nieznanymi dla siebie przedmiotami i podczas tego procesu uczą się. Wniosek: bodźcem skłaniającym do eksploracji była nowość. Im więcej informacji, tym dłużej utrzymuje się zainteresowanie. 2. Ludzie i zwierzęta preferują złożoność. 3. Teoria eksplopracji Dembera i Earla. Organizmy preferują optymalny stopień złożoności bodźców (rozpiętość wyboru). Jednostka przyzwyczaja się (poziom przystosowania) i najchętniej eksploruje bodźce złożone. Jednostka zawsze wybiera bodźce nieco trudniejsze od tych, do których się przyzwyczaiła, w związku z czym wzrasta poziom preferowanej złożoności bodźców. 4. Eksploracja a kompetencja. Dzięki interakcjom z bodźcami płynącymi ze środowiska wzrasta kompetencja organizmu. Kompetencja jako zdolność przetwarzania informacji (Berlyne). Kompetencja powstaje w wyniku eksplorowania otoczenia. 5. Co motywuje nas do eksplorowania? Motywacją tkwiącą u podłoża działań eksploracyjnych jest chęć Poznania wszystkiego, co może wpływać na nasze przetrwanie. Według większości współczesnych teorii potrzeba eksplorowania nie wiąże się z żadnym konkretnym popędem biologicznym. 6. Motywacja z perspektywy psychologicznej. Eksplorowanie wynika z ogólnych skłonności przystosowawczych. Dember i Earl Twierdzą, że podstawą eksploracji stanowi popęd ciekawości. W wyniku wzrastającej kompetencji zwracamy uwagę na kolejne elementy otoczenia co motywuje nas do nawiązania z nimi interakcji. ta interakcja sprawia, że rzeczy nowe stają się znane a nowością wabią nas inne rzeczy.  Zdaniem Berlyne’a O podejmowaniu zachowań eksploracyjnych i służących zabawie decyduje poziom pobudzenia. Największa przyjemność występuje przy średnim poziomie pobudzenia. Bardzo słabe pobudzenie daje słaby efekt emocjonalny, a bardzo wysoki stopień złożoności czy nowości może wręcz prowadzić do efektu negatywnego – przykrości. 7. Pojęcie wyzwania. Eksploracja to rodzaj interakcji osoby ze środowiskiem, w którym środowisko stanowi dla człowieka wyzwanie. W reakcji na to wyzwanie jednostka rozwija swoje kompetencje. 8. Eksploracja a lęk. Jednostka nie podejmuje zachowań eksploracyjnych, kiedy odczuwa lęk. Eksplorowaniu towarzyszą 2 procesy. jeden z nich nagradza jednostka za interakcje z nowymi bodźcami, drugi ostrzega przed potencjalnym niebezpieczeństwem. 9. Biologia. Skłonność do eksplorowania należy ujmować w ramach hierarchicznego systemu motywacji. Chęć eksplorowania osiąga pełny wyraz jedynie przy minimalnym poziomie lęku. Przy wysokim poziomie lęku i pobudzenia uwaga koncentruje się na sygnałach ważnych dla życia. Dopiero kiedy życiu nie zagraża niebezpieczeństwo, uaktywniają się inne motywacje i uwaga może się zwrócić ku innym bodźcom. System aktywacji behawioralnej (BAS) - Jest uaktywniony wraz z pobudzaniem systemu gratyfikacji. Organizmy są motywowane do zwiększania jego aktywności między innymi dlatego, że wywołuje on dobry nastrój. System hamowania behawioralnego (BIS) – uaktywnia się, gdy bodźce dochodzące do organizmu nie pokrywają się z oczekiwanymi. Wstrzymuje on bieżące działania organizmu, towarzyszy temu uczucie lęku. 10. Z wiekiem preferujemy bardziej złożone bodźce. Schaffer Przywiązanie: jego istota i rozwój 1. Definicja i charakterystyka przywiązania. Przywiązanie – długotrwała, emocjonalna więź z konkretną osobą. Obiektem przywiązania jest zazwyczaj ktoś, kto odwzajemnia uczucie dziecka. Przywiązanie u małych dzieci charakteryzuje się następującymi cechami:  – jest ono selektywne, skupiony na konkretnej osobie, wyzwalającej zachowania związane z przywiązaniem w taki sposób i w takim zakresie, który nie występuje w relacjach z innymi osobami. – jedną ze składowych przywiązanie z poszukiwanie fizycznej bliskości, dążenie do pozostawania w pobliżu obiektu przywiązania. – zapewnia ono poczucie ukojenia i bezpieczeństwo, które są skutkiem uzyskania bliskości obiektu przywiązania. – prowadzi do lęku separacyjnego, kiedy więź zostaje zerwana i niemożliwe jest uzyskanie bliskości. Lęk separacyjny – występuje, gdy więź zrywa się kontakt jest nieosiągalny. 2. Teoria Bowlby’ego. Biologiczną funkcją przywiązania jest ochrona młodych, a funkcją psychologiczną zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. Niemowlęta i niemowlęta przejawiają wiele reakcji, które Bowlby przyporządkował do dwóch kategorii: – zachowania sygnalizacyjne – płacz, uśmiech, gaworzenia – zachowania polegające na dążeniu do bliskości – przywieranie do dorosłego, podążanie za nim, wyciąganie rąk Wewnętrzne modele operacyjne – model samego siebie modele osób znaczących i modele swojej relacji z tymi osobami. 3. Powstanie pierwszych relacji przywiązania. Aby dziecko i matka nawiązali rzeczywistą relację potrzebna jest do tego spełnienie następujących warunków:  – stałość przedmiotu – zdolność do uświadomienia sobie istnienia przedmiotu, nawet jeśli jest on czasowo nieobecny – posiadanie pamięci odtwórczej – spontaniczne przywołanie reprezentacji nieobecnej osoby czy przedmiotu Lęk przed obcymi zależy również w znacznym stopniu od cech temperamentu dziecka. 4. Wybór obiektu przywiązania. Monotropizm – początkowe tworzenie relacji przywiązania tylko z jedną osobą, czyli matką (Bowlby). W procesie wyboru obiektu przywiązania ma znaczenie jakość interakcji. 5. Późniejsze osiągnięcia rozwojowe. W okresie średniego i późnego dzieciństwa nasilenie potrzeby bliskości obiektów przywiązania stopniowo się zmniejsza. Późniejszy rozwój przywiązania kształtowany jest przez 3 rodzaje osiągnięć rozwojowych: – system przewiązania coraz bardziej współdziała z pozostałymi systemami behawioralnymi, nie funkcjonują już one w izolacji, ale tworzą pewną zorganizowaną całość – aktywność społeczna nie rozgrywa się już wyłącznie na poziomie przejawianych zachowań, w sytuacjach tu i teraz – dzieci stopniowo stają się zdolne do brania pod uwagę nie tylko własnych celów i intencji, ale również celów i intencji innych osób 6. Przywiązanie – różnice indywidualne. Procedura obcej sytuacji – Ainsworth: Style pozabezpieczne są PRAWIDŁOWO ukształtowanymi sposobami funkcjonowania do NIEOPTYMALNYCH WARUNKÓW ROZWOJU. 7. Warunki poprzedzające, hipoteza wrażliwości matki. 8. Następstwa, czyli konsekwencje, hipoteza kompetencji. Różnice indywidualne w jakości przywiązania są predyktorami różnic w zachowaniu w innych kontekstach i w późniejszych okresach życia: Charakterystyka osobowości, relacji z rówieśnikami, dorosłymi, aspekty emocjonalne, aspekty poznawcze, przystosowanie. 9. Ciągłość międzypokoleniowa. Kategoryzacja aktualnej pozycji czy statusu rodziców pod względem przywiązania:  Wewnętrzny model operacyjny matki, stworzony przez nią w okresie dzieciństwa, do którego powraca ona myślą w okresie dorosłości, wpływa na sposób w jaki wchodzi ona w interakcję ze swoim dzieckiem, na skutek czego dziecko przywiązuje się do niej w określony sposób. Harlow Miłość u dzieci Rezusów Badania z małpkami U człowieka, pierwsza miłość dziecka skierowana jest ku matce. Dziecko uczy się miłości poprzez kojarzenie fizycznych cech matki, jej twarzy i ciała, ze złagodzeniem wewnętrznych biologicznych napięć, wynikający głównie z głodu i pragnienia. Małpki spędzały o wiele więcej czasu z matkami pokrytymi materiałem, wspinając się na nie i przytulając, niż z matkami drucianymi. Te, które pobierały pokarm od matek drucianych, nie przebywały na nich dłużej, niż to było konieczne, co przeczy teorii, że uczucie z reakcją wyuczoną, wytwarzającą się skojarzeniu z zaspokojeniem głodu lub pragnienia. Kontakt cielesny i płynąca stąd bezpośrednia ulga ma ogromne znaczenie w tworzeniu się przywiązania do matki. Poczucie bezpieczeństwa wynikające z bezpośredniego kontaktu jest decydującą zmienną we wzajemnym stosunku dziecka i matki. Małpki w obliczu zagrożenia niezależnie od tego czy dzieci były karmione przez matkę z drutu czy z materiału, prawie zawsze szukały pomocy u tej ostatniej. Matka druciana nie dodawała pewności małpce. Badania kontrolne przeprowadzane na małpach, które od urodzenia znały jedynie drucianą matkę dowiodły, że nie darzyły jej one żadnym uczuciem i jej obecność nie stanowiła dla nich najmniejszej pociechy. Kontakt cielesny bezspornie odgrywa najważniejszą rolę w rozwijaniu się uczuciowości dziecięcej. Sam akt przytulania się także odgrywa pewną rolę kształtowaniu się dobrego samopoczucia psychicznego i fizycznego.