Inleiding Criminologie Samenvatting PDF

Inleiding in de Criminologie Paoli 2022/2023 (lessen + ppt\'s + boek) / 1e ZIT GESLAAGD 15/20 geschreven door brittvde De website voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen...

Inleiding in de Criminologie Paoli 2022/2023 (lessen + ppt\'s + boek) / 1e ZIT GESLAAGD 15/20 geschreven door brittvde De website voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen Op Stuvia vind je de beste samenvattingen, notities en ander studiemateriaal. Voor alle toetsen, examens en cursussen. Bekijk het aanbod op Stuvia. www.stuvia.com Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen WAT BESTUDEERT DE CRIMINOLOGIE?  Criminaliteit in de maatschappij  proberen de oorzaken van criminologie te identificeren en de drijfveren van criminaliteit  Het slachtofferschap, studeren slachtofferbeleid,..  Het strafrechtelijk beleid -> preventie(om criminaliteit te voorkomen) en repressie((om oorzaken te bestrijden)  Evaluatie van het strafrechtelijk beleid. WAT DOEN CRIMINOLOGEN?  Politiewerk  Adviseur bij politie, justitie...  Jeugdinstellingen  Gevangenis  Preventiesector WAT IS CRIMINOLOGIE? Criminologie  waarom vreemd? heeft geen materieel en formeel voorwerp. ->Bastard sience (Sellin), rendezvous subject (Downes), strange beast (Newburn) Criminologie is intrinsiek multi- en interdisciplinair. ->We gaan criminaliteit bestuderen vanuit verschillende perspectieven en disciplines Het onderwerp van criminologie = criminaliteit. Volgens Garland (2002) zijn er 2 hoofdkenmerken voor criminologie: 1. Een empirisch gegronde, wetenschappelijke aanpak -> onderscheid criminologie van strafrecht 2. Focus op criminaliteit, verkeerd gedrag dat door de overheid kan bestraft worden -> deviantie ipv criminaliteit is een breder begrip, dit staat voor alle vormen van afwijkend gedrag Er zijn 2 grote projecten binnen de criminologie: Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 1. Het lombrosiaans project = de zoektocht naar de oorzaak van criminaliteit vanaf eind de 19 eeuw. Begon zich vanaf 20ste eeuw ook te focussen op sociale oorzaken. Eind 20ste eeuw focus op psychologische en sociologische factoren. 2. Het gouvernementele project = advies geven aan de overheid( bv om andere regels op te stellen), concrete problemen aanpakken  Deze 2 projecten zijn samengekomen. Gerealiseerd dat zij ook nuttige informatie van elkaar kunnen verkrijgen om criminologie te bestrijden EEN BEROEMDE DEFINITIE Sutherland (1937): “criminology is the study of the process of law-making, law-breaking and law- enforcing.” -> te smalle definitie: geen aandacht voor maatschappelijke reactie op criminaliteit, constructie van criminaliteit of deviantie ( de vormen van afwijkend gedrag ) ->Te brede definitie: geen specifieke focus op strafrecht, geen focus op andere wetten DEFINITIE VOLGENS DE PROF “Criminologie is de studie van activiteiten die als schadelijk en/of moreel verkeerd worden beschouwd, de criminalisering, de controle en de preventie ervan.” ->Ook opsporing en bestraffing van daders en herstel van de schade is belangrijk ->Einddoel = schadebeperking in brede zin ( voor slachtoffers, daders en de maatschappij ) 3 HOOFDTHEMA’S 1. Onderzoek naar criminaliteit/daders, onveiligheid en hun oorzaken. 2. Onderzoek naar de processen van benoeming van criminaliteit = criminalisering en decriminalisering. 3. Onderzoek naar het strafrechtsysteem, officiële en maatschappelijke reacties op criminaliteit. VERSCHILLENDE METHODES, UITGANGSPUNTEN EN AANPAK Afhankelijk van de onderzoeksvraag varieërt: 1. De methode: Kwantitatief o f Kwalitatief Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 2. De relatieve ontologische en epistemologische uitganspunten 3. De aanpak:  Beschrijvend  Verklarend  Evaluerend/toetsend  Adviserend/voorschrijvend WAAR VINDEN CRIMINOLOGEN WERK? 1. Justitie en politie Lokale en federale politie  Analist, studiediensten  Slachtofferonthaal, bemiddeling  Gevangeniswezen 2. Bijzondere jeugdzorg  Sociale dienst jeugdrechtbank  Hulpverlener gemeenschapsinstelling 3. Overheidsdiensten en non-profitsector  Hulpverlener  Adviseur  Analist  Studiediensten 4. Privésector  Private beveiliging  Adviseur 5. Universiteit  Praktijkassistent  Doctoraatsbursaal CRIMINOLOGIE: EEN HUIS MET VELE KAMERS Onderzoek:  Meerdere onderzoeksthema’s  Vanuit meerdere disciplines  Vanuit meerdere paradigma’s  Meerdere onderzoeksmethodes Arbeidsmarkt:  Meerdere domeinen  Meerdere types van functies Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen WAT IS CRIMINALITEIT EN WAT IS CRIMINOLOGIE? 1.WAT IS CRIMINALITEIT? Gallie (1959): het concept ‘criminaliteit’ is in wezen betwist: ->Normatief: de term wordt in het dagdagelijks leven gebruikt om wantrouwen weer te geven. Bepaalde bedragingen noemen wij crimineel als wij denken dat deze slecht zijn. ->Complex: het begrip wordt niet enkel juridisch gebruikt, maar ook in de politiek, in de media, hierdoor ontstaan er verschillende opvattingen rond criminalitiet. Reiner (2016): strafrechtelijk definities stellen een ‘anker’, maar enkel op mechanische wijze. Strafrechtelijke definities worden vaak gebruikt en zijn vaak voldoende, maar er zijn beperkingen. Criminaliteit = een daad of een nalatigheid die wordt beschouwd als een misdrijf dat wordt bestraft via het strafrecht. Volgens het positivisme is criminaliteit een natuurlijk fenomeen. BEPERKINGEN VAN STRAFRECHTELIJKE DEFINITIES VAN CRIMINALITEIT Strafrechtelijke definities:  Zijn niet altijd duidelijk: is het een misdrijf of een onrechtmatige daad; zijn er strafrechtelijke of burgerrechtelijke sancties  Gaat niet diep in op de ware aard van criminaliteit -> ze geeft enkel aan dat een misdrijf een misdrijf is omdat het strafrecht dit zo vooropstelt  Zijn dynamisch = ze verschillen doorheen de tijd ( bv abortus tot de jaren 60 verboden maar nu wel gelegaliseerd )  Verschillen tussen landen en culturen  Negeren/verwaarlozen van criminele/schadelijke feiten/activiteiten door machtige personen, bedrijven en overheden -> geen bestraffing ( bv milieuproblemen, shell dat olie dumpt in de zee-> heel machtig en wordt niet bestraft )  Bestraffen soms gedragingen die voordelig zijn voor de sociale vooruitgang ( bv protesten van vrouwen die opkomen voor vrouwenrechten ) Positivisten baseren zich enkel op kleine misdrijven en volgen ondanks de gebreken toch meestal de strafrechtelijke definities. ( bepaalde historische figuren worden als crimineel beschouwd maar hebben eigelijk wel gezorgd voor positieve bijdrage aan de vooruitgang van de mens bv. nelson mandela ANDERE PROBLEMEN MET STRAFRECHTERLIJKE DEFINITIES Noch burgers noch experten weten precies wat er met ‘crimineel’ bedoeld wordt: Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Er worden steeds nieuwe misdrijven toegevoegd aan de strafwet en andere misdrijven worden verwijderd uit de strafwet. Volgens Stuntz (2001) bevat het strafrecht 2 delen: 1. Een eerste onderdeel bestaat uit een beperkt aantal kernmisdrijven = moord, diefstal, gewone criminaliteit... 2. Al het overige dat in het strafrecht is overgenomen  Vaak wordt er enkel gefocusd op het eerste, maar de rest is ook belangrijk Lacey (2009): er is een groot verschil tussen formele en daadwerkelijke criminalisering:  Veel straffen staan in het strafwetboek, maar worden in realiteit nooit of zelden toegepast. (in elk land zijn er regels en normen die niet gerespecteerd worden bv; in belgië zou je gestraft moeten worden voor een joint maar vaak genegeerd door de politie) Het is onmogelijk om het strafrecht op inhoudelijke wijze te definiëren.  Ashworth (2000): “het strafrecht is een verloren zaak vanuit principieel oogpunt.”  Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens ( EHRM )gebruikt enkel formele en procuderele bepalingen om het strafrecht te onderscheiden van het burgerlijk recht CONSTRUCTIVISME: VAN PROBLEMATISERING VAN LEGALISME TOT NIHILISME Vanaf 1960: constructivisten problematiseren de strafrechtelijke definities: -> Criminaliteit is het gevolg van de interactie tussen samenleving, daders, andere burgers, media en vertegenwoordigers van het strafrechtsysteem ->Criminaliteit bestaat uit sociale constructie: de samenleving bepaalt wat crimineel is -> Constructivisten zijn in strijd met het strafwetboek Constructivisten drijven de definities van criminaliteit tot het uiterste: ->Volgens Hulsman (1986): “criminaliteit kent geen ontologische realiteit.” Criminaliteit is enkel wat door de samenleving als crimineel beschouwd wordt. Het is subjectief. Deviantie en criminaliteit zijn labels, ze representeren subjectieve fenomenen, geen natuurlijke fenomenen ->labellingtheorie. Constructivisme heeft een belangrijke rol gespeeld in de criminologie. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Sommige constructivisten vervallen in relativisme en nihilisme -> er blijft niets meer van de term ‘criminaliteit’ over. criminaliteit bestaat alleen in ons hoofd en dit kan leiden tot relativisme en nihilisme ZONDER STRAFRECHT GEEN CRIMINALITEIT? Strikt genomen kan men niet spreken van criminaliteit als het niet in het strafrecht staat. Een betere term dan criminaliteit is deviantie. ALTERNATIEVE DEFINITIES VAN CRIMINALITEIT Sellin (1938): criminaliteit is het gevolg van conflicterende gedragsregels. Bv; bepaalde groepen hebben normen en waarden die in het strafrecht staan bevestigd. Bij minder dominante groepen hebben wordt dit niet vastgelegd. Schwendigers (1974): criminaliteit = schendingen van mensenrechten. Hirschi en Gottfredson (1990): criminaliteit = daden van geweld of fraude die worden ondernomen uit eigen belang -> positivisme. ( dit in het kader van hun general theory of crime – een theorie die misschien wel beschouwd kan worden als één van de meest invloedrijke binnen de criminologische wetenschap. ) Andere wetenschappers gebruiken de term deviantie( alle gedragingen die normen van groepen overtreden ) in plaats van criminaliteit. HET BEGRIP ‘CRIMINALITEIT’ AFSCHAFFEN? Vooral kritische criminologen pleiten voor de afschaffing van het begrip ‘criminaliteit’.  Ja afschaffen want ->Voor Christie is criminaliteit een geschil tussen aanwijsbare partijen -> geeft aanleiding tot herstelgerichte benadering-> bemiddeling aanbeleven om conflicten op te lossen zonder criminaliteit Ook sommige positivisten zijn voor:  Ja afschaffen want -> Gottfredson ondersteunt ‘crime-free criminology” = criminologen moeten zelf hun materieel voorwerp kunnen bepalen, los van het juridische aspect= moet geen definitie voor zijn.  hij wil onafhankelijk zijn van de definities van criminaliteit Zemiologen (bijvoorbeeld Hillyard en Tombs) willen het begrip ‘criminaliteit’ vervangen door het begrip ‘schade’.  Gebaseerd op sociale schade, focussen op wat de beste manier is om maatschappelijke schade te voorkomen Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Greenfield en Paoli beklemtonen de centraliteit van schade voor criminaliteit en strafrechtelijk beleid.  Ze pleiten voor een empirische inschatting van de schade. WAT IS CRIMINOLOGIE? Materieel voorwerp = het studieobject. Formeel voorwerp = de wijze waarop de wetenschap wordt bedreven, de methodes en de achterliggende theorie. ( slechts in dit geval kan men spreken van zelfstandige discipline ) MATERIEEL VOORWERP Criminologie bestudeert-> 1. De fenomenen criminaliteit en onveiligheid:  Fenomenologie = kwantitatieve en kwalitatieve vormgeving  Criminografie ( beschrijvende taak van de criminologie. )  Etiologie = samenhang met sociaal-structurele en individu-gebonden kenmerken ( oorzaken van criminaliteit onderzoeken ) 2.De benoemingsprocessen van criminaliteit: waarom bepaalde gedragen gecriminaliseerd = gepenaliseerd worden en andere niet -> Rechtssociologie = de reden waarom en de manier waarop bepaalde vormen van gedrag ge(de)criminaliseerd worden en andere niet. 3. De wijze waarop de samenleving tegen deze criminaliteit reageert via preventie, misdaadbestrijding, bestraffing, nazorg en andere private reacties -> penelogie = deel van de criminologie dat geeft specifiek aandacht aan het strafrecht -> Politiestudies, herstelrecht, preventie ( hoe criminaliteit voorkomen ), victimologie ( specifieke aandacht voor de slachtoffers ), rechtssociologie = vooral de studie van de werking van politie, het gevangeniswezen, alternatieve bestraffing, herstelbemiddeling... -> In de VS ook wel ‘criminal justice studies’ genoemd. ( verschil met criminologie-> criminal justice studies meer aandacht voor de reacties op criminaliteit ) Criminologie bestudeert dus criminaliteit en de reactie erop. De vraag “wat verstaan we onder ‘criminaliteit’?” is echter iets moeilijker om te beantwoorden. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen PROBLEMEN BIJ HET MATERIEEL VOORWERP De definiëring van criminaliteit is problematisch. Vele criminologen bestuderen niet enkel de criminaliteit zoals die volgens het strafrecht is gedefinieerd, ze bestuderen ook deviantie. PROBLEMEN BIJ HET FORMEEL VOORWERP Er is een multi-, pluri- en interdisciplinaire benadering:  Multi- en pluridisciplinair = inzichten en methodes uit diverse wetenschappen Bv: taken van politie ( politionele taken ) = verhoor of rekrutering  Interdisciplinair = volledige integratie van diverse disciplines -> moeilijk te realiseren (altijd sterke en zwakke disciplines, in iets altijd meer gespecificieerd dan iets anders) Bv: hij beschikt over de theoretische en methodische achtergrond vanuit meerdere disciplines zoals de geschiedenis, de psychologie, de sociologie, de sociale geografie, de antropologie, om deze toe te passen op het eigen materieel voorwerp Er zijn verschillende disciplinaire invalshoeken, methodes ( verschillende onderzoeksbenaderingen):  Kwanitatief versus kwalitatief Er zijn verschillende ontologische en epistemologische uitganspunten/paradigmata(namelijk ontologie,epistemologie,methodologie) :  Beïnvloeden de keuze van onderzoeksmethode en materiële voorwerpen Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen HOOFSTUK 2: INLEIDING TOT DE WETENSCAHPSFILOSOFIE ONTOLOGIE HEEFT BETREKKING OP: -> filosofisch concept dat betrekking heeft op het vaststellen van de waarheid -> wat is onze conclusie 1. e x te rn re a lite itsg eha lte v an d e w e re ld ( d e v o rm e n d e a a rd v an d e werkelijkheid) -> o b je c t iv is m e (slechts één realtiteit/waarheid bestaat = verdedigd door positivisten ) versus het constructivisme(meerdere realiteiten/waarheden bestaan = realiteit is subjectief = verdedigd door constructivistische benaderingen) -> Vandaag mildere vorm van constructivisme, nl het realisme gehanteerd 2. mensbeeld: -> vrije wil ( mens kan vrij handelen -> verantwoordelijkheid voor zijn handelingen -> straf voor (wan)daden ) versus determinisme (mens is het resultaat van erfelijke en omgevingsinvloeden-> kiezen niet voor bepaalde gedragingen maar beinvloedt door sociale factoren etc. ) 3. Visie op de samenleving: ->Consensusmodel, pluralistisch model of conflictmodel 3.1 Consensusmodel: - de wet vormt een weerspiegeling van de collectieve wil van de bevolking en behandelt alle mensen gelijk. - Wie de wet overtreedt behoort tot een specifieke subgroep, die verschilt van de meerderheid ( heeft andere kenmerken dan de rest van de maatshappij ) 3.2 pluralistisch model: : - De samenleving is samengesteld uit verschillende groepen, met andere waarden en normen, die in conflict kunnen komen. - De groepen zijn het eens over de wijze waarop deze conflicten moeten worden opgelost en over de basisdefinities van goed en kwaad - Het rechtssysteem is waardenvrij en boven alle conflicten verheven. ( kan op een neutrale manier confliten oplossen tussen de verschillende groepen ) 3.3 Conflictmodel - De samenleving is samengesteld uit verschillende groepen die met elkaar in conflict kunnen komen. - Wetgeving is een mechanisme waarvan de politiek machtigen gebruik maken om hun eigen macht te bestendigen, en hun eigen belangen te verdedigen. Het openbaar belang bestaat niet, en speelt daarin dan ook geen enkele rol. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen EPISTEMOLOGISCHE UITGANGSPUNTEN (CENTRALE VRAAG: HOE KUNNEN WE DE WARE KENNIS OVER DE WERKELIJKHEID TE WETEN KOMEN?) 1. Natuurlijk hebben wij, mensen, een mening over van alles en nog wat. Maar wanneer geldt een door ons geuite opvatting nu eigenlijk als een uiting van kennis? Ik heb bijvoorbeeld de overtuiging dat de aarde rond is. Wanneer ik vervolgens tegen iemand zeg ‘de aarde is rond’, wanneer is dat dan eigenlijk een uiting van kennis? We spreken voortdurend, in tal van contexten, over ‘kennis’ die we hebben, maar wat is dat eigenlijk? 2. Gaat ook over de relatie tussen de onderzoeker en de onderzochte, deze kan twee vormen aannemen > 2 epistemologische uitgangspunten  De relatie is objectief, afstandelijk en neutraal objectivisme = 1. meten de realiteit objectief met betrouwbare designs 2. onderzoekers mogen hun eigen gevoelens en waarden niet meenemen, hun onderzoek zo opzetten dat ze de realiteit niet beïnvloeden = “doorkijkspiegeloperatie  De relatie is subjectief en betrokken : constructivisme = 1. de realiteit moet door de onderzoeker geïnterpreteerd worden om de onderliggende betekenis te weten te komen 2. er vindt een interactie plaats tussen tussen onderzoeker en onderzocht, de relatie is subjectief en betrokken. De onderzoeker is niet waardenvrij -> niet neutraal METHODOLOGIE Dit betreft de praktische wijze, de regels en de middelen waarmee geprobeerd wordt wetenschappelijke kennis te verkrijgen -> concreter gaat dit over de onderzoekmethodes Kwantitatieve methode = kwantificeren en statisch onderzoeken -> posivistische onderzoekstraditie Kwalitatieve methode = interpreterende benaderingen ( zoals conrtsuctivisme ) zowel als kritische benaderingen ONDERZOEKSMETHODE WORDT MEESTAL BEPAALD DOOR DE ONTOLOGIE EN DE EPISTEMOLOGIE Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Een paradigma = een interpretatieschema, waarin onze opvattingen over de werkelijkheid, de ‘wereld’, de mens, en over de relatie mens- wereld, ingebed liggen Doel = schema bepaalt welk probleem men zal analyseren, en uiteindelijk tot welke conclusies men zal komen 3 soorten pardagimata 1.positivisme = zeer wetenschappelijke visie, op daad en dader, passen de onderzoeksmethoden systematisch toe, oorzaken gezocht in de dader zelf 2.constructivisme = ze proberen een bestudeerd fenomeen te begrijpen vanuit ervaringen, invalshoeken van de deelnemers -> evalueert wat er gezegd wordt om de waarheid te achterhalen 3.realisme (niet kennen) Aan de gebruikte onderzoeksmethode kan men de achterliggende ontologie en epistemologie herkennen. 1. methodiek= Kwantitatieve methodes:, paradigma : objectivisme/positivisten -> Visie op de wereld = er is een externe wereld die objectief meetbaar is -> Visie op de mens = deterministisch/probabilistisch = mensen hebben aanleg om criminele feiten te plegen of niet. -> Visie op de maatschappij = consensusmaatschappij. Deze 3 samen = ontologie -> Epistemologie = afstandelijk/neutraal. 2.methodiek= kwalitatieve methodes, paradigma: constructivisme -> Visie op de wereld = constructivistisch. ->Visie op de mens = vrije wil = mensen kunnen kiezen hoe ze op bepaalde gebeurtenissen reageren. -> Visie op de maatschappij = pluralistische of conflictmaatschappij. Deze 3 samen = ontologie -> Epistemologie = constructivistisch/betrokken/ geen neutraliteit. CRIMINOLOGIE ALS ZELFSTANDIG DISCIPLINE Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Om een zelfstandige discipline te zijn, moet een wetenschap over een eigen materieel en formeel voorwerp beschikken:  De criminologie heeft geen specifiek eigen materieel voorwerp.  De criminologie heeft geen eigen epistemologische, conceptuele, operationele en analytische grondslagen.  Binnen de criminologie is er een eclectisme of uitwisseling tussen diverse wetenschappen  Volgens Sellin is criminologie dus een ‘bastard sience’ -> ziet de criminologie als een zelfstandige discipline  Toch zijn er ook bij criminologie vele kenmerken van een zelfstandige discipline 1. Universitaire opleidingen 2. Verenegingen van onderzoekers,... GEWONE CRIMINALITEIT Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen WAAR KUNNEN WE (OFFICIË LE) CIJFERGEGEVENS OVER CRIMINALITEIT VINDEN? We kunnen cijfergegevens over criminaliteit op verschillende plaatsen vinden: 1. Op de website van de federale politie, bij ‘rapporten criminaliteitsstatistieken’ -> de belgische crime barometer 2. Op de website van justitie bij ‘informatie en statistieken 3. Bij de veiligheidsmonitor: dit is een betere bron voor gegevens dan de statistieken van de politie. Er zijn twee soorten van criminaliteit: 1. Brengcriminaliteit = criminaliteit die door de burgers zelf wordt aangegeven bij de politie. 2. Haalcriminaliteit = criminaliteit die ontdekt wordt door de politie zelf via opsporingen en controles. TWEE HOOFDCATEGORIEË N 1. Vermogenscriminaliteit = diefstal, afpersing, geweld tegen eigendom (vandalisme, vernieling, brandstichting). 2. Geweldscriminaliteit (misdrijven tegen de lichamelijke integriteit) = moord, doodslag, slagen en verwondingen, verkrachting, aanranding van de eerbaarheid( misdrijven tegen de lichamelijke integriteit ). MAAR De grens tussen beide soorten is niet altijd even duidelijk. Bijvoorbeeld diefstal met geweld (= roof) -> wel gezien als een type van geweldcriminaliteit verschil tussen moord en doodslag moord= voorbedacht, opzettelijk doodslag= perongeluk bv auto-ongeluk, niet gepland -> in officiële statistieken staat niet altijd enkel moordslagen WELKE TYPES VAN CRIMINALITEIT KOMEN HET MEESTE VOOR? 1. veel diefstallen en afpersing 2. lichamelijke integriteit 3. beschadigingen van eigendom WAT IS DE ALGEMENE TREND VAN DE GEREGISTREERDE CRIMINALITEIT IN BELGIË ? Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen o Van 2000-2011 is er een lichte groei o Van 2011 tot nu is er een daling van 18,5% (uitzondering van 2020) o Van 2000 tot nu is er een daling van 13,5% ->cijfers niet kennen, gwn kunnen aflezen of het een daling of stijging bevat WELKE LANDEN IN EUROPA HEBBEN DE GROOTSTE EN LAAGSTE CRIMINALITEIT? Volgens politiestatistieken is België het land met de tweede hoogste criminaliteitsgraad. Ijsland heeft de hoogste criminaliteitsgraad. (absolute cijfers kan je niet vergelijken! -> criminaliteitsgraad vergelijken= we gaan de misdaden per 100 000 inwoners gaan bekijken) Maar volgens de ICVS zit België echter ergens in het midden van de lijst. Het verschil van de plaats van België op de twee lijsten kan verklaard worden door:  In België worden gepleegde misdrijven waarschijnlijk meer geregistreerd dan in andere landen. (gaat zelf al naar de politie als er bv een fiets wordt gestolen. gaan meer misdrijven aan de politie rapporteren. In andere landen minder vertrouwen in de politie, weten dat er niks aan gedaan wordt)  Volgens ICVS is voor 5 soorten misdrijven het aangiftenpercentage het hoogste in België. In ICVS geven de Belgen de hoogste score van waardering voor de prestatie van de politie. B e s lu it: Bij het interpreteren van politiestatistieken moet je dus opletten. WAT ZIJN OP INTERNATIONAAL NIVEAU DE BESTE BRONNEN OVER GEWONE CRIMINALITEIT? 1. De politiestatistieken:  European sourcebook of crime and criminal justice statistics.  Eurostat website (maar per x aantal jaar gegevens -> met grote vertraging gepubliceerd)  UNODC website (voor alle landen van de wereld gegevens verzamelen) 2. Slachtofferenquêtes:  ICVS 1. GEWELDSCRIMINALITEIT WELKE VORMEN VAN GEWELDSCRIMINALITEIT KOMEN HET VAAKST VOOR? Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 1. Slagen en verwondigen = 89%. 2. Andere = 9%. 3. Moord en doodslag = 2%. IS GEWELDSCRIMINALITEIT GEDAALD OF GESTEGEN SINDS 2000 IN BELGIË ? ( SLIDE 25 ) Sinds 2000: -> Is geweldscriminaliteit in het algemeen gestegen met 20%. -> Zijn de cijfers voor slagen en verwondingen gestegen met 20%. - -> Zijn de cijfers voor moord en doodslag gestegen met 68%. -> Maar er is wel een daling in het aantal voltooide moorden (verschil gemaakt bij “ poging tot moord of doodslag” en “ voltallige moord of doodslag “) KLOPT DE TREND VOOR MOORD/DOODSLAG ECHT? ( SLIDE 26-27 ) Kijk pp WAAROM IS ER ZO EEN STERKE STIJGING IN GEWELDSCRIMINALITEIT? Het is niet omdat het cijfer van geweldscriminaliteit zo sterk stijgt, dat er ook effectief een stijging is in het aantal feiten dat gepleegd wordt. Er zijn andere redenen waardoor het cijfer zo sterk stijgt: -> Een verhoogde waarneming door de burgers -> Meer mensen gaan aangifte doen, meer aangiftenbereidheid -> Meer registratie door de politie: ook poging tot moord of doodslag wordt opgenomen in de statistieken, niet enkel de moorden of doodslagen die voltooid werden. Het is mogelijk dat de politie tegenwoordig een feit veel sneller als poging tot moord of doodslag bestempeld dan vroeger. In België is er geen database voor moord en doodslag. In andere landen bestaat dit wel waardoor ze betere gegevens ter beschikking hebben. B e s lu it : In België zijn betere gegevens en meer onderzoek dus nodig! WAT WETEN WE WEL OVER DE MOORDCIJFERS IN BELGIË ? Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen -De gegevens die beschikbaar zijn over moord en doodslag zijn betrouwbaarder dan de gegevens over andere misdrijven. -Slechts zeer klein percentage, 0,1%, van de geregistreerde criminaliteit heeft betrekking op moord/doodslag. -België heeft een hogere moordgraad dan andere landen in Europa (slide 30, 4 de hoogste moordgraad van Europa) Seriemoorden (zoals dutroux) komen slechts zeer zelden voor. TYPOLOGIE VAN MOORDEN (NIEUWBEERTA EN LEISTRA, 2007) Sinds 1992 is er in Nederland een databank van alle moorden en doodslagen. De verdeling van slachtoffers tussen 1992 en 2006 is als volgt: 1.Moorden in de familiesfeer = 30% Partnerdoding=17% Kinderdoding=4% Ouderdoding=2% Overige=7% 2.Moorden bij ruzies buiten familiekring = 21% 3.Moorden in de criminele sfeer = 13% 4. Roofmoorden = 7% 5.Seksuele moorden = 3% 6.Overige = 14% 7.Niet opgelost = 13% Vraag wat is het verschil met “type moord “??? BEVINDINGEN UIT EUROPEES ONDERZOEK OVER DE DADERS Ongeveer 90% van de daders zijn mannen. Vele daders hebben problemen gehad als kind. Vele daders zijn laagopgeleid of werkloos. De meeste daders zijn tussen de 20 en de 40 jaar oud. 70% van de slachtoffers zijn mannen. Vaak zijn er persoonlijke en/of emotionele redenen als motief. -> ongeveer 50% van alle mannelijke en bijna alle vrouwelijke slachtoffers kennen hun daders Ongeveer 50% van de daders en de slachtoffers zijn van allochtone afkomst. MOORDCIJFERS IN EUROPA ( PER 100.000 INWONERS ) Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Er is een fenomenale daling in de cijfers tot 1970. Tussen 1965 en 1990 is er een stijging in de cijfers. Na 1990 is er weer een daling voor alle europese landen. HISTORISCHE DALING TE VERKLAREN DOOR VERSTERKING OVERHEID Spierenberg: hij hield zich bezig met de historische evolutie van geweld. 1. In de middeleeuwen: -> Een heel hoog gemiddeld moordcijfer door 1. Lage afkeer van geweld 2. Mensen losten hun eigen conflicten op via privéwraak en vetes 2. Vanaf de 19e eeuw: -> Een daling in het gemiddelde moordcijfer door 1. Een groeiende afkeer tegen geweld door geweldmonopolisering door overheid en culturele processen. (link pp filmpje) 3. Sinds 1950: >Er is een stijging in het aantal moorden en ook in andere criminaliteit -> dit is waarschijnlijk door de naoorlogse toenemende welvaart > Er is een toename in de tijd die men in de publieke ruimte spendeert -> dit is slechts een hypothese, nooit echt bewezen. 4. Sinds 1990: -> Er is een daling in het moordcijfer in Westerse landen -> gestegen risicobewustzijn bij burgers en bedrijven en de bereidheid om meer te investeren in beveiligingsmaatregelen -> responsieve securitization -> Er is een stijging in de aangiften van slagen en verwondingen, waar dus veel meer aandacht naartoe gaat. 2. VERMOGENSCRIMINALITEIT ZIJN DIEFSTAL EN AFPERSING IN BELGIË SINDS 2000 GESTEGEN OF GEDAALD? Sinds 2000 is er een algemene daling van 54%. Diefstal met verzwarende omstandigheden ook gedaald met -60% (dit betekent dat er geen bijkomend element is waardoor er een zwaardere straf als gevolg zou zijn) Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 1. Er is een daling sinds 2000 van 88% voor autodiefstal -> dit komt omdat de beveiliging hiertegen sterk verbeterd is ( stuurslot,..) 2. Voor woninginbraak is er geen sprake geweest van een duidelijke daling sinds 2000. -> is schommelend maar over algemeen gelijk gebleven -> in landen met best beveiligde woningen is aantal woninginbraken gedaald. In landen met zwakke beveiligin is aantal woninginbraken gestegen. -> belgië heeft een relatief laag beveiligingsniveau SLACHTOFFERPERCENTAGES ZIJN EEN BELANGRIJKE AANVULLING VAN POLITIESTATISTIEKEN 1. overzicht slachtofferschap op het niveau van het gezin -> inbraak woning, autodiefstal,.. -> hoogste -> iets gestolen of beschadigd aan de buitenkant van de auto ( slide 42 ) -> In het algemeen heeft Brussel de hoogste vermogenscriminaliteit en Vlaanderen de laagste. - >Voor fietsendiefstal heeft Vlaanderen de hoogste cijfers en Wallonië de laagste. 2. overzicht slachtofferschap op persoonlijk niveau ->lichamelijk geweld, bedreiging, oplichting ( slide 43 ) ->Sinds 1997 is er een algemene daling van deze diefstal ->Brussel heeft het hoogste cijfer, Vlaanderen het laagste nieuw= internetcriminaliteit-> meer slachtoffers online dan offline WAAROM PLEGEN MENSEN VERMOGENSCRIMINALITEIT? Er zijn 2 verklaringsniveaus 1. Micro-niveau: waarom beslist een individu om al dan niet een misdrijf te plegen? ( bv mensen die door een bepaalde opvoeding mss minder snel emoties gaan creëren en iemand sneller gaan slagen ) 2. Macro-niveau: waarom daalt/stijgt de criminaliteit in een maatschappij/buurt? Er zijn 2 mogelijke redenen: 1. Relatieve deprivatie: het verschil tussen groepen lokt jaloezie, negatieve reacties uit. (hoe hard je ziet hoe mensen rijk zijn in je maatschappij ) 2. Anomietheorie: de sociale structuur van de maatschappij zal deviant gedrag veroorzaken INTERNATIONALE TRENDS Vanaf 1950 is er een forse stijging in de geregistreerde criminaliteit. Vanaf begin jaren ’90 is er een daling in de cijfers. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen In de VS is er een enorme criminaliteitsdaling MAAR ook in Europa Volgens Eurostat is er in de EU een daling van 36% tussen 2008 en 2016 voor autodiefstallen en een daling van 24% tussen 2012 en 2016 voor roven. MOGELIJKE REDENEN VOOR DE DALING VAN CRIMINALITEIT VS OORZAKEN 1. massale opsluiting 2. einde van crack- epidemie ( crack epidemie = golf van het gebruiken van crack-cocaïne ) 3. legalisering van abortus,... ALGEMENE OORZAKEN 1. Demografische trends: de vergrijzing van de samenleving. ->Criminaliteit wordt meestal gepleegd door jonge mensen, maar door de vergrijzing zijn er steeds minder jonge mensen in de samenleving, wat dus kan leiden tot minder criminaliteit. 2. Verandering in opvoeding en gewoonten van jongeren: ->Jongeren zijn emotioneel stabieler door de opvoeding die ze meekrijgen. ( bv mensen veel meer gehecht aan hun ouders, jongeren krijgen veel meer & meer aandacht ) -> Jongeren spenderen minder tijd in de openbare ruimte -> internet, gsm... 3. Dalende opportuniteit door responsieve beveiliging. (vrouwen gaan werken -> huizen zijn leeg -> bevordering criminaliteit ) GELEGENHEID EN REACTIVE BEVEILIGING Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen INSTAPHYPOTHESE VOLGENS FARRELL (2011) EN VAN DIJK (2012) Vanaf eind jaren ’80 is er een daling in de cijfers van inbraak en autodiefstal. Later is er een daling in de cijfers van auto-inbraak en berovingen. Vanaf 2000 is er een daling in geweldsdelicten. -> Volgens Farrell en van Dijk had de daling in autodiefstallen en domino-effect op andere vormen van criminaliteit. LIGT BELGIË IN LIJN MET ANDERE LANDEN? o In België is er een latere daling van eigendomscriminaliteit -> gevolg van lager beveiligingsniveau o De stijging van geweldscriminaliteit in België is eigenaardig -> ook wel daling van voltooide moorden/doodslagen -> in andere landen ( VS en VK ) intussen ook weer stijging van geweldcriminaliteit Voorbeeld examenvraag -> welke uitspraak is correct als we de belgische politiecijfers van 2000 vergelijken met die van 2018? Antwoord (volgens mij) -> c -> percentage diefstallen gedaald maar geweld gestegen Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen GEORGANISEERDE MISDAAD EN ORGANISATIECRIMINALITEIT GEMEENSCHAPPELIJKE KENMERKEN P37-38-39 1. Beide zijn ambigue 2. Beide hebben betrekking op organisaties -> Georganiseerde misdaad = illegale organisaties -> organisatiecriminaliteit = legale organisaties Beide zijn moeilijk te bestuderen aan de hand van officiële cijfers en kwantitatieve methodes 3. Ook belangrijke verschillen in -media en beleidsaandacht -> media spreekt vooral over de geromantiseerde beelden van georganiseerde criminaliteit, heel stereotype beelden -waargenomen ernst -> nog veel minder aandacht voor organisatiecriminaliteit -gekozen aanpak-> p 33-34-35 -> niet kennen (denk ik) -> mss gwn is lezen 4. Organisatiecriminelen -> lossen conflicten niet noodzakelijk op met geweld, maar volgens het rechtsysteem -> niet zo bij georganiseerde misdaad ONDUIDELIJKHEID OMTRENT GEORGANISEERDE MISDAAD Georganiseerde misdaad: De betekenis hiervan beweegt zich weer tussen 2 noties 1) Een set van op zich illegale stabiele organisaties of van stabiele organisaties wier leden zich systematisch met misdaad inlaten -> beeld van de media, beleidsmakers en publiek -> gaan de nadruk leggen op wie 2) Een set van ernstige criminele activiteiten, in het bijzonder verschaffen van illegale goederen en diensten, meestal met winstbedrag -> beeld van wetenschappers -> gaan de nadruk leggen op wat -> deze 1ste notie ( met vreemdelingencomplot -> nadruk op buitenlandse criminelen en de samensmelting van de maffia met georganiseerde misdaad -> verworpen in 1960 door meeste wetenshappers -> volges hun te ideologisch en geen empirische bewijzen,..) -> deze 2de notie veranderde de aandacht van “wie” naar “wat” -> brengen de term “illegale onderneming” naar voren ipv. “georganiseerde criminaliteit” ->aangezien focus op verschaffen van illegale goederen ligt -> betrokkenheid bij illegale marktactiviteiten -> basisvereiste-> bevat ook vaak verschillende vormen van illegale transfers (diefstallen, Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen afpersing,..)-> sinds jaren 70 neemt deze term een dominante positie in het wetenschappelijk debat -> De officiële definitie van de VN (2000): Vertaald = Het moet gaan om een bestendige samenwerking van 3 of meer personen die strafbare feiten plegen waarop een gevangenisstraf van minstens 4 jaar staat. Bv = drie personen die wekelijks op pad gaan om een fiets te stelen, zouden op grond daarvan, kunnen identificeren als criminele organisatie. Wat geldt als georganiseerde misdaad? GEORGANISEERDE MISDAAD= ITALIAANSE MAFFIA ITALIAANSE MAFFIA: 3 SOORTEN Tot begin jaren ’80 was er geen zekerheid dat de italiaanse maffia bestond. Onderstussen is het bewezen dat de italiaanse maffia wel bestaat. Cosa Nostra: -> Betekent: onze zaak -> Bestaat uit ± 150 maffiagroepen -> Gevestigd in West-Sicilië -> 2000-3000 aangesloten leden via een ritueel -> veel mensen gestorven -> minder leden nu ‘Ndrangheta: ->Betekent: genootschap van moedige mannen ->Bestaat uit ± 150 maffiagroepen ->Oorspronkelijk gevestigd in Zuid-Calabrië, maar ook actief in Noord-Italië, Australië en Canada ->10 000 aangesloten leden via een ritueel Camorra: -> geen echte organisatie, wel een veelheid van onafhankelijke groepen -> Gevestigd in Campania, vooral in de provincies Napels en Caserta Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen MAFFIA VERSUS GEORGANISEERDE MISDAAD Er zijn 4 kenmerken die maffia-achtige organisaties onderscheiden van andere actoren in de georganiseerde misdaad: 1. Lange levensduur -> langdurige organisaties -> zijn actief sinds de jaren 80 van de 19de eeuw -> meer dan 100 jaar oud 2. Organisationele en culturele complexiteit ->organisationele complexiteit-> hebben bepaalde machtposities > zelf verkiezingen binnen de groep over wie een bepaalde functie mag uitoefenen -> “hoogste leider” vooral de taak om conflicten op te lossen binnen de groep -> moorden voorkomen -> ->culturele complexiteit = symbolen, boeken met regels, wordt heel ernstig genomen, nieuwe generatie ziet in dat de dingen van broederschap enzo echt kloppen -> laatste 20 jaar stijging van maffia groepen -> bv enkel lid worden van de maffia na een ceremonie en eedaflegging 3. Multifunctionaliteit -> houden zich bezig met veel functies, voornamelijk politieke functies, maar voornamelijk met bescherming (privébescherming) 4. Politieke macht uitoefenen -> maffiosi o hebben bondgenoten onder de lokale politie -> zwakte overheid -> maffia legt hun regels op aan de gehele gemeenschap in gebieden waar zij macht hadden -> italiaanse regeringsleiders werken met hun samen o heffen belastingen op lokale productieactiviteiten -> zij hebben goederen en diensten geleverd waarnaar veel vraag was Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen o bemiddelen in conflicten en garanderen eigendomsrechten ( vroeger had overheid weinig macht, als er iets gebeurde naar mafiose meer kans dat er iets aan gedaan werd-> bv auto was gestolen -> mafiose ging nieuwe stelen ) o vermoorden gevaarlijke regeringvertegenwoordigers -> geweld is de ruggengraat van de macht van maffia-achtige organisaties -> om leden te straffen, als dreigmiddel -> Cosa Nostra en ‘Ndrangheta voldoen aan de 4 kenmerken, sommige groepen binnen de Camorra voldoen enkel aan de laatste 2. VOORBEELDEN VAN MAFFIAMOORDEN EN VEROORDELINGEN De moord op rechters Giovanni Falcone en Paolo Borsellino: ->Ze hielden een groot proces tegen de siciliaanse maffia. Ze hadden geldige bewijzen, maar werden vermoord voor ze het vonnis konden uitspreken. Vervolging van Giulio Andreotti ->Voormalige italiaanse premier ->Samenwerking met Cosa Nostra, Uiteindelijk vrijgesproken Veroordeling van Salvatore Cuffaro: ->Voormalige president van Sicilië ->Begunstigde de Cosa Nostra ->7 jaar gevangenisstraf Veroordeling van Marcello Dell’Utri: -> Voormalige rechterhand van Berlusconi en Europees parlementslid -> Begunstigde de Cosa Nostra -> 7 jaar gevangenisstraf EEN GEVAAR VOOR EUROPA?( SLIDE 21 ) Sinds de moorden op Falcone en Borsellino is de repressie in Italië veel effectiever geworden: -> veel maffiabazen en -leden zitten in de gevangenis. -> Maffiageweld is sterk gedaald. Maffiagroepen zijn nog slechts in enkele landen aanwezig. -> Ze houden zich vooral bezig met drugshandel, ze voelen niet de behoefte om zich met politiek bezig te houden -> zijn vooral bezig met geld verdienen, geen ceremonies en rituelen en symbolen enzo GROTE BEZORGDHEID OVER GEORGANISEERDE MISDAAD VANAF EIND JAREN ‘80 Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Tot eind 1989(val van de berlijnse muur) werd georganiseerde misdaad gezien als een probleem van slechts enkele landen. Hierna is er een plotselinge verandering. Er werden ingrijpende wettelijke en institutionele hervormingen doorgevoerd en internationale overeenkomsten gesloten omdat men bang was dat de georganiseerde misdaad naar West-Europa zou komen. o 1996: actieplan tegen georganiseerde misdaad in België o 1997: Europees actieplan tegen georganiseerde misdaad, gevolgd door vele andere beleidsdocumenten o 2000-2003: UN convention against transnational organized crime VERANDERENDE WAARNEMING IS OOK EEN GEVOLG VAN VERANDERENDE DEFINITIES - Officiële definities zijn nu vaak zeer breed. - Voorbeeld: de operantionele definitie van de Duitse BKA, in België aangenomen in 1992: “Georganiseerde criminaliteit bestaat in het planmatig plegen van misdrijven die elk op zichzelf of in hun totaliteit van enige betekenis zijn, vanuit een streven naar winst of macht, waarbij meer dan 2 betrokken personen handelen, gedurende een vrij lange periode en met verdeling van taken waarbij: 1. Gebruik wordt gemaakt van commerciële structuren 2. Toevlucht wordt genomen tot geweld of andere intimidatiemiddelen 3. Waarbij invloed wordt uitgeoefend op het politieke leven, de media, het openbaar bestuur, de justitie of het bedrijfsleven.” ENKELE GROTE CRIMINELE ORGANISATIES ZIJN ZEER MACHTIG - Maffiose criminele organisaties, naast Cosa Nostra en ‘Ndrangheta zijn: Amerikaanse Cosa Nostra Chinese Triades Japanse Yakuza -> gelijkenissen in geschiedenis, organisatie, cultuur, multifunctionaliteit, politieke ambities en legitimiteit -> hun omzet en macht is sterk gedaald - In andere landen zijn er weinig machtige criminele organisaties GROTE GEORGANISEERDE ORGANISATIES ZIJN EEN MINDERHEID IN EUROPA  In landen met een goed functionerende overheid hebben GM-groeperingen ( georganiseerde misdaad groeperingen )met politieke ambities geen groeikans. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  illegal markten gaan wij niet kunnen stoppen -> gezien als de prijs die wij voor democratie en markteconomiemoetenbetalen-> gezienals “ normaal “ onvermijdelijk deel van alle moderene samenlevingen MAAR niet helemaal machteloos ->  optreden van de overheid kan grote invloed hebben ->in landen met effectieveregering, krijgengrootschaligecrimineleorganisaties de kans niet om te consolideren -> hierdoor in het westen heel kleine groepen omniet de aandachtte trekkenvande rechtshandhaving-> “ongeorganiseerde misdaad” -> disorganised crime -> opereren zowel zonder, als tegen de staat -> Zonder de staat ( als er bv contract niet wordt nageleefd -> knn niet naar politie ) als tegen de staat opereren ( knn gearresteerd worden + kunnen ten slotte ook hun producten niet promoten omdat ze tegen de staat opereren )  onderzoek van Paoli (2009)-> analyse van de wereldheroïnemarkt -> een verschuivingvanstrengehandhavingin landendie gewendzijn aan geen handhaving -> verergering van druggerelateerde corruptie en geweld EUROPOL GEEFT TOE DAT DE GEORGANISEERDE MISDAAD SLECHT GEORGANISEERD IS “The traditional perception of hierarchically structured organized crime groups is being challenged. There is now a development suggesting that a greater percentage of powerful organized crime groups are far more cellular in structure, with loose affiliations made and broken on a regular basis and less obvious chains of command.” “Politically, few organized crime groups pose a direct threat to Member States.” ONDANKS SLECHTE ORGANISATIE TOCH SNELLE GROEI VAN CRIMINELE MARKTEN o De markt heeft ruimte gecreëerd voor allerlei soorten van uitbuiting. Sinds de jaren ’70 is er een opkomst van illegale drugsindustrie: -> eerste golf van expansie = heel succesvol, groei van illegale drugs die van ver weg komen ( heroïne,cocaïne ) -> netwerken van de kleine ondernemingen die dit regelen o Er is een heropleving van andere winstgevende criminele activiteiten: -> Autodiefstal, inbraak, uitbuiting van prostitutie o Fraude en andere financiële misdaden: -> Overlap met bedrijfscriminaliteit o Vanaf 1989 ook mensenhandel en -smokkel: val van de berlijnse muur Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen -> tweede golf van expansie = wouden naar west europa komen omdat onze landen rijker waren -> minder restricties na de val van de berlijnse muur -> belangrijkste vormen van georganiseerde criminaliteit nog steeds verdorvende middelen, mensenhandel- en smokkel, fraude,.. -> nu ook 3 nieuwe vormen in opmars 1. milieucriminaliteit 2. cybercriminaliteit 3. explosieve groei van criminele motorbendes AANTAL VERDACHTEN PER CRIMINELE GROEP: MEESTAL SLECHTS ENKELEN o Gemiddeld 11 leden ( niet enkel leden van criminele groepen maar alle mensen die in een zaak beschuldigd worden ) -> 48% van de groepen bestaat uit 3-7 leden -> 80% bestaat uit minder dan 16 leden o De verdachten zijn veel ouder dan de doorsnee misdadigers: ->32% = 30-39 jaar ->25% =40-49 jaar ->Gemiddelde leeftijd = 39,5 jaar 85% van de verdachten zijn mannen. CONTA-STRAGEGIEËN Dit is het hoofdelement van de dreiging van georganiseerde misdaad. Er zijn 2 soorten contra- strategieën: Contra-strategieën 1. Defensief: -> Maakt gebruik van commerciële structuren -> Gebruikt camouflage (communicatiemethoden, voertuigen...) 2. Aanvallend: -> Maakt gebruik van geweld en intimidatie -> Doet aan beïnvloeding HOE GEWELDADIG IS GEORGANISEERDE MISDAAD? In 50% van de dossiers is er geen gebruik van geweld. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen o De slachtoffers zijn vooral de eigen groepsleden o Vooral rechtstreekse bedreigingen personen, slagen en verwondingen, en bedreigende aanwezigheid 60 dossiers vermelden het gebruik van beïnvloeding o Vooral geld en manipulatie o Vooral ten opzichte van politie en particulieren IS BELGIË EEN GOEDE PLEK VOOR GEORGANISEERDE MISDAAD? Dit hangt af van welke definitie van georganiseerde misdaad je hanteert. A) Als georganiseerde misdaad beschouwd wordt als een aantal grootschalige criminele organisaties, dan is België geen goede plek: -> De effectieve overheid is een beschermende factor. B) Als georganiseerde misdaad beschouwd wordt als een aantal illegale activiteiten, dan is België wel een goede plek: -> Er is een goede infrastructuur ( uitgebreid wegennetwerk, haven van antwerpen voor de import van cocaïne, 2 internationale luchthavens ) -> België heeft een goede geografische positie ( heel centraal gelegen in wereld ) -> België heeft open grenzen -> Er zijn verschillen in de wetgeving ten opzicht van andere Europese landen. SAMENVATTING DEEL TERRORISME VAN P 21-24 KENNEN OF NIET? STAAT NIET IN DE PP EN NIET AANGEHAALD IN DE LES OOK SAMENVATTING P25-27 JEUGDDELIQUENTIE OVERGESLAGEN = KENNEN OF NIET? STAAT NIET IN DE PP EN NIET AANGEHAALD IN DE LES ORGANISATIE EN CRIMINALITEIT WITTEBOORDEN- BEDRIJFS- EN ORGANISATIECRIMINALITEIT Organisatiecriminaliteit gaat immers vaak om financiële constructies Witteboordencriminaliteit -> een ruimer begrip, men focust vooral op de kenmerken van de dader-> uitdrukking die werd ingevoerd door Sutherland (1939): “A crime committed by a person of respectability and high social status in the course of his occupation.” -> hij was gefascineerd door de macht van de hoog in de organisatie geplaatste white-collar dader en het vertrouwen dat hij of zij genot ->Dit is geen nauwkeurige definitie want weinig onderscheid gemaakt tussen Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Clinard en Quinney (1973) maken een onderscheid: -> Occupational crime: “consists of offences committed by individuals for themselves in the course of their occupations and the offences of the employees against their employers.” -> feiten die gepleegd worden namens de organisatie en ten behoeve van het bereiken van organisatiedoelen -> Corporate crime: “the offences committed by corporate officials for their corporation and the offences of the corporation itself.” -> criminaliteit die wordt gepleegd voor het eigen gewin en veelal ten koste gaat van de organisatie. -> wittenboordencriminaliteit bevat dus zowel organisatiecriminaliteit als werknemerscriminaliteit. KENMERKEN VAN WITTEBOORDENCRIMINALITEIT = WCC ( SLIDE 39 ) o De groei van wcc en cc is het gevolg van de groeiende relevantie van legale organisaties. o Wcc en cc manifesteren zich doorgaans meer in de privésfeer van bedrijven, en is dus veel minder zichtbaar dan andere criminaliteitsvormen. -> Meestal gaat het om ‘misbruik van vertrouwen’ en ‘handel met voorkennis’. -> De daders hebben meestal een legitieme reden om aanwezig te zijn op de plaats van het misdrijf. Vaak is er geen slachtoffer die de wantoestand aanklaagt o Vermits er vaak geen rechtstreekse lichamelijke dreiging is, boezemen wcc en cc minder angst in dan andere misdrijven. o Ze hebben vaak een onduidelijke wettelijke en criminele status. Vaak overtreden ze andere wetten dan de strafwet. INZICHTEN UIT EERDER ONDERZOEK NAAR ORGANISATIECRIMINALITEIT o Organisaties zijn vaak machtige/invloedrijke entiteiten met veel financiële middelen en invloed op wettelijk, politiek en sociaal niveau. o De grens tussen wittenboordencriminalieit en georganiseerde criminaliteit is soms moeilijk vast te stellen. o Organisatiestrategie en -cultuur zijn belangrijke criminogene kenmerken. o De waaier aan misdrijven die door organisaties kunnen worden gepleegd is veel breder dan men zich vaak realiseert. o Veel organisatiecriminaliteit voldoet aan de definitie van georganiseerde misdaad. Diffuse schade, we zijn ons vaak niet bewust van de schade die ons wordt berokkend. Organisaties kunnen aanzienlijk leed veroorzaken 6 SOORTEN OVERTREDINGEN 1. Administratief: het niet naleven van een vereiste van een instantie. -> Grenfell Tower, London 2017 2. Milieu: water- of luchtvervuiling. -> Bhopal, 1984 Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 3. Financieel: omkoping, fraude, witwassen... -> BNP Paribas Fortis, 2008 4. Arbeid: oneerlijke arbeidspraktijken, gezondheids- en veiligheidsgevaren. -> Eternit 5. Industrie: consument- en productveiligheid, chemische gevaren. -> Monsanto 6. Oneerlijke handelspraktijken: anti-trust, geen eerlijke concurrentie. -> Siemens en Google Soms is er een overlap tussen verschillende categorieën. VOORBEELD= BHOPAL Op 3 december 1984 vond het ergste industriële ongeluk ter wereld plaats in een fabriek van Union Carbide in Bhopal. -> Het gas kostte het leven aan 25 000 mensen en verwondde + 500 000 mensen. -> Er was eveneens een enorme verspilling van grondwater. Union Carbide wilde de fabriek verkopen en onderhield deze niet goed. De verdedigingsstrategie van Union Carbide was zeer succesvol: ->Er was een minnelijke schikking van $470 milioen, elk slachtoffer ontving slechts $2000 De sanering voor het vervuilde grondwater is nog steeds niet begonnen. KOSTEN VAN ORGANISATIECRIMINALITEIT ZIJN HOGER DAN KOSTEN VAN GEWONE CRIMINALITEIT Het inschatten van de kosten is echter zeer speculatief en de echte schade is moeilijke in te schatten: -> Veel organisatiecriminaliteit wordt ondergerapporteerd. -> Oorzakelijke verbanden zijn moeilijk te bewijzen. -> Veel economische activiteit veroorzaakt schade. Er is niet alleen financiële schade, maar er zijn ook lichamelijke letsels. CONTROLE VAN ORGANISATIECRIMINALITEIT o Het reguleren van bedrijven gebeurt op verschillende niveaus en wordt uitgevoerd door verschillende actoren. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen -> Internationale conventies en organisaties -> Zelfregulering -> Peer-controle -> De overheid o De belangrijkste verantwoordelijkheid is weggelegd voor inspectoraten, niet voor de politie. -> Inspectoraten streven niet per se vervolging na, maar wel de navolging van de wet en zelfregulering. o De strafwet speelt slechts een beperkte rol in het controleren van organisatiecriminaliteit. -> Strafrecht is ontwikkeld voor individuen, niet voor organisaties. -> Er zijn grote moeilijkheden in de vervolging van organisatiecriminaliteit. Ook de media speelt een belangrijke rol in de controle van organisatiecriminaliteit. Er is geen duidelijke onderscheiding tussen strafrechtelijke misdrijven en andere overtredingen. De financiële crisis heeft enorme schade veroorzaakt. De financiële crisis was deels een gevolg van fraude: FINANCIË LE CRISIS EN BEDRIJFSCRIMINALITEIT -> Technologische vooruitgang en deregulering speelden ook een rol Er waren weinig succesvolle strafzaken. Er werden vooral strafzaken gehouden op het gebied van aandelenhandel met voorkennis (=insider trading). -> Er was geen strafrechtelijke veroordeling voor de bijdrage aan de crisis. Er waren vooral minnelijke schikkingen en civielrechtelijke processen met hoge boetes. Er is niemand naar de gevangenis gemoeten CONSTRUCTIE VAN CRIMINALITEIT IN DE MEDIA Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen ( details, cijfers, kaders en filmpjes niet kennen ) MEDIA DEPENDENCY = WIJ ZIJN STEEDS MEER AFHANKELIJK VAN DE MEDIA VOOR INFORMATIE, OOK ANDERE BEHOEFTEN (ONTSTPANNING,AMUSEMENT,..) hoe komt dit? Vanaf de jaren 50 -> tv’s in ons huishouden, hiervoor kranten etc. Mediaberichtgeving is voor de burgers de belangrijkste informatiebron over wat er in de wereld gebeurt. In de studie van adriaenssen (2016) -> Uit een survey in Vlaanderen is gebleken dat 76% van de mensen hun informatie over criminaliteit bij de massamedia halen. 38% haalt zijn informatie bij kranten en 38% haalt zijn informatie over criminaliteit van bij de televisie. Surette (2011): “The images, ideas, and narratives that dominate the media influence how people think about crime and justice.” CRIMINALITEIT STAAT CENTRAAL IN HET NIEUWS EN OOK IN ANDERE MEDIA o 1/5 van alle films zijn zuivere misdaadfilms en in 50% van de films komt criminaliteit zijdelings aan bod -> -> veel films focussen op moord en geweld o 1⁄4 van de televisieseries gaat over criminaliteit en in 6/10 televisieseries komt geweld aan bod. o 1/3 van alle boeken zijn thrillers. o Bestsellers bevatten vaak geweld en criminaliteit. Ook in videogames is criminaliteit een veel voorkomend thema. ( bv GTA ) o Ook filmen veel mensen geweld -> bv iemand dat gepest wordt CRIMINALITEIT IS AANTREKKELIJK VOOR DE MEDIA Nieuws ontstaat via een selectieproces: de media beslist wat een “news” wordt en besteden aandacht aan wat buitengewoon is-> criminaliteit Nieuwsfeiten zijn meestal buitengewoon; criminaliteit wordt vaak nieuws: ->Zo komt men tegemoet aan de psychologische perversiteiten. -> als pespectief van slachtoffer aan bod komt -> kunnen ons identificeren met slachtoffers -> geeft een bepaalde voldoening om hier iets over te lezen ->De waarden en de normen van de samenleving worden bevestigd. ->“if it bleeds, it leads”-> als een news item over bloed gaat -> zal snel veel aandacht trekken -> vooral kranten enz hebben nood aan de aandacht te houden ( economisch) ->Hier hebben de journalisten meer vrijheid. ->newsmaking process wij vertrouwen erop dat media ons een correct beeld geeft van de actualiteit in de wereld. Het beeld dat de media ons echter kunnen geven is echter beperkt omdat feiten eerst een newsmaking process doorlopen voor gepresenteerd te worden -> zorgt voor vervorming van wat publiek leert over criminaliteit Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen NUT VAN MEDIA-ONDERZOEK BINNEN DE CRIMINOLOGIE De meeste mensen halen hun informatie over criminaliteit uit de media. De media besteden veel aandacht aan criminaliteit. De media beïnvloeden de attitudes, de percepties, het gedrag... -> Ze verklaren attitudes -> Ze verklaren percepties -> Ze verklaren crimineel gedrag. Ze kaderen de beslissingen van de beleidsmakers ->political agenda setting -> beïnvloeden ook politiek, publiek debat-> agenda setting Media-onderzoek is lange tijd verwaarloosd geweest in de criminologie. belgië = een van landen met hoogste moordcijfer -> hier in de media niks over gezegd TWEE SOORTEN STUDIES 1. Studies over de representatie van criminaliteit in de media o Hoeveel geweld wordt er getoond op televisie? o In hoeverre is het aantal moorden getoond op televisie in overeenstemming met het aantal geregistreerde moorden?,... 2. Studies over gevolgen van criminaliteit in de media: o Wat is het verband tussen televisie kijken en onveiligheidsgevoelens? o Wat is het verband tussen televisie kijken en attitudes tegenover de politie? o Wat is het verband tussen gaming en geweldadig gedrag? o Wat zijn de gevolgen van het stereotype afbeelden van jeugdbendes voor het gedrag van de betrokken jongeren zelf? ( in hoe ver beïnvloed de media de reactie van burgers over criminaliteit ) INHOUDANALYSE ALS ONDERZOEKSMETHODE Wat? een wetenschappelijke onderzoeksmethode om kenmerken van verschillende communicatieboodschappen te bestuderen ) Doel? Aan te tonen hoe criminaliteit, deviatie,.. worden weergegeven in de media Stap 1: steekproeftrekking -> Selecteren van media-inhoud Stap 2: dataverzameling Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen -> Analyseren van media-inhoud (in hoe ver komen deze beelden overeen met de werkelijkheid) -> Kwantitatief = tellen het voorkomen van elementen( kwantitatief =hoeveel items, filmpjes er over bepaalde fenomenen zijn geschreven, hoe groot zijn deze artikelen,.. ) -> Kwalitatief = interpreteren Stap 3: data-analyse en rapportage -> Uitspraken over representatie van een bepaald thema in de media KWANTITATIEVE INHOUDSANALYSE: TELLEN Indicatoren van media-aandacht: ->Plaats -> Omvang van de kop -> Lengte van artikel ->Rubriek ( hoeveel pagina’s, artikels met grote kop meer aandacht,..) ->Omvang foto’s Demografische kenmerken van dader en slachtoffer (-> gaat het over vrouwelijke daders / slachtoffers?..) Het is wel belangrijk dat alle onderzoeken op dezelfde manier gebeuren. KWALITATIEVE INHOUDSANALYSE: FRAMES (GAAT OVER KENMERKEN VAN DE MEDIA) Interpretatieschema’s: het belang van de kenmerken van het onderwerp, welke kenmerken zijn beklemtoond... 2 ARTIKELS in eerste artikel -> geen twijfel dat hij de daad gedaan heeft -> 2de artikel -> lijkt dat hij slachtoffer is KWALITATIEVE INHOUDSANALYSE: CONTEXT  Toon van het bericht ( zakelijke toon of eerder emotionele toon )  Afkomst van het bericht  Aantrekkelijkheid van dader en slachtoffer  Realiteitsgehalte (is het verzonnen , in overeemstemming)  Rechtvaardiging (probeert de journalist de daden van de dader te rechtvaardigen)  Inbreuk op leven slachtoffer Conclusie: programma per programma, misdrijf per misdrijf, artikel per artikel interpreteren Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen GROEIENDE AANDACHT EN VERTEKENINGEN Trend 1 = criminaliteitsverhalen maken een groot deel uit van het nieuws -> Er is een stijging in criminaliteitsberichtgeving in kranten en op televisie sinds de jaren ’50. begin jaren 90: groeiende aandacht vooral 1996= zaak dutroux Het aandeel van criminaliteitsberichtgeving is bovengemiddeld ten opzichte van het totaalaanbod van nieuwsfeiten maar grote verschillen tussen de media -> verschil tussen populaire ( vtm, het laatste nieuws) geven veel meer aandacht aan criminaliteit dan minder populaire media ( de standaard ) Er is meer aandacht voor slachtoffers dan voor daders. Jongeren worden vaak voorgesteld als de daders van geweld, hoewel ze vaak het slachtoffer zijn. STIJGING BERICHTEN IN DE JAREN ’90, DALING SINDS 2003 Tussen 2003 en 2014 ging gemiddeld 15,6% van het totale televisienieuws en 12,5% van het krantennieuws over criminaliteit. CRIMINALITEIT IN VLAAMS TELEVISIENIEUWS 18,6% van al het nieuws gaat over criminaliteit. In 12% van het nieuws is criminaliteit een hoofdthema. Het valt op dat VTM en vrt sterk gelijk lopen met elkaar -> beide zenders selecteren hun criminaliteitsnieuws op basis van dezelfde externe realiteit en hebben zelfde criteria om criminele feiten te selecteren. DE WET VAN DE TEGENGESTELDEN ( SURETTE 1998 ) Trend 2 = het aandeel criminaliteitsnieuws volgt de hoeveelheid geregistreerde criminaliteit niet Dit betekent dat het aandeel criminaliteitsnieuws niet stijgt, wanneer officiële statistieken van criminele feiten dit wel doen Wet van de tegengestelden -> Er is geen relatie tussen deze beide -> de voorstelling van criminaliteit in de media is zelf meestal tegenovergesteld aan het patroon in de officiële criminaliteitsstatistieken. Bv -> bijna 85% van het criminaliteitsnieuws konden de onderzoekers classificeren als “gewelddadig van aard”, terwijl gewelddadige criminaliteit volgens de statistieken minder vaak voorkomt dan eigendoms en drugsdelciten RAPPORTAGE SOORTEN CRIMINALITEIT Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Trend 3 = nieuwsmedia overraporteren gewelddadige feiten Er is geen overeenkomst tussen mediacriminaliteit en officiële criminaliteitscijfer  Overrapportering van geweldscriminaliteit, vooral van moord, verkrachting en andere seksuele delicten.  Onderrapportering voor vermogensdelicten. Er is veel minder aandacht voor eigendomscriminaliteit, terwijl dit in werkelijkheid vaker voorkomt dan de media rapporteert ANDERE TERUGKERENDE PATRONEN IN DE MEDIA  Het verschil tussen kwaliteitsmedia en populaire media  Er is een vertekend demografisch profiel van de daders: oud en hoge SES  Er is een vertekend demografisch profiel van de slachtoffers: vrouw, blank, hoge SES ( terwijl we weten dat de meeste slachtoffers mannen zijn )  De succesgraad van de politie wordt overschat (vooral in ficties vind men op het einde de dader maar in realiteit gebeurt amper )  Misdrijven worden bijna altijd gezien als afzonderlijke incidenten  Misdrijven hebben een individuele oorzaak ( vooral leeftijd heel belangrijk -> focus meer op jongeren die als gewelddadig voorgesteld worden -> ook vaak gelinkt aan andere gebeurtenissen in het verleden -> makkelijker om te zeggen “ deze had moeilijke jeugd, geen diploma, werkloos “ ipv naar de context te kijken )  Geweld wordt sterk visueel afgebeeld  De gevolgen van misdrijven zijn zeer ernstig en zichtbaar. DE OORZAKEN VAN MEDIAPRESENTATIES VAN CRIMINALITEIT o 2 theorieën om “newsmaking process” uit te leggen -> het hegemonie model -> “crime news as hegemony in action”: men gaat de ongelijke verdeling van macht benadrukken. Men wil de “overheersende ideologie” van de samenleving verder verspreiden->Men gaat meer focussen op de misdrijven die gepleegd zijn door de powerless dan op de misdrijven die gepleegd zijn door de powerfull. -> “crime news as cultural conflict”: dit is het product van conflict tussen verschillende factoren gwn deels anders dan eerste -> news making proces is het product van de wisselwerking tussen een aantal factoren ( de druk van de Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen journalisten,..) -> iets meer vrijheid, -> wordt als interactie voorgesteld -> eerste theorie staat de uitkomst al vast dat de media altijd de belangen van de rijken een oververtegenwoordiging krijgen o Journalist als gate keepers -> hun psychologische predisposities, waarden en normen, een rol spelen als het gaat over selecteren van nieuwswaardige feiten -> agendasetting = de media bepaald waarover we nadenken. Zij richten hun aandacht op slechts een klein aantal belangrijke kwesties en onderwerpen. -> framing = de manier waarop informatie wordt gepresenteerd ( staat hierboven al eens uitgelegd ) o Ook Juridische, economische,tehnologische en organisatorische aspecten bepalen of een gebeurtenis al dan niet het nieuws haalt o Competitie en digitalisering tussen de verschillende dagbladen, nieuwszenders,.. dragen er toe bij dat men sensatie en drama hoog in het vaandel draagt Nieuwswaardigheid = een kenmerk van gebeurtenissen die interessant voor de media lijken te zijn 1. Immediacy: dringendheid/nabijheid = specifieke gebeurtenissen ipv processen bv. bankoverval in leuven 2. Dramatisation: dramatisering, rapporteren over de acties, niet over de reden achter de actie = dramatische gebeurtenissen zoals moord hoge nieuwswaardigheid 3. Personalisation: personalisering, vaak over beroemdheden, met wie de mensen zich kunnen identificeren. 4. Simplification: media probeert een samenvatting te geven van gebeurtenissen ( kort en krachtig 5. Titillation: opwinding, mensen prikkelen, mensen kijken graag binnen in het leven van anderen. 6. Conventionalism: conventionalisme, houden rekening met de standpunten van de instanties, politiek, rechters... 7. Structured access: gestructureerde toegang, gezaghebbende bronnen die info bezorgen, info van de politie is beter dan info van een onbekend persoon. 8. Novelty: de nieuwswaarden stijgen als het actueel kan worden gehouden door nieuw proces = elke dag gebeurt er iets nieuw en kan man nieuw artikel over schrijven 3 ANDERE CRITERIA SPECIFIEK VOOR CRIMINALITEIT GEPUBLICEERD Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 1. risk = risico = focus op slachtoffers, aandacht op de pijn van slachtoffers 2. proximity = verwijst naar de culturele nabijheid; meer aandacht aan lokale feiten in ons land 3. children = als een kind bv vermoord wordt of slachtoffer is GEVOLGEN VAN CRIMINALITEIT IN DE MEDIA VOOR HET GEDRAG Massamedia kunnen criminaliteit veroorzaken door:  Labelling, het bestempelen van bepaalde daden als schadelijk, deviant en uiteindelijk crimineel  Het creeëren van ‘moral panics’ -> morele paniek = kunnen overtreden reacties bevorderen = de angst die media gecreeërd heeft rond de oprichting van vluchtelingencentrum in bepaalde steden -> kunnen emotionele reacties opwekken  Het opwekken van imitatiegedrag = copycat crimes -> bv in VS massaschietpartij -> ook in andere landen veroorzaakt  Opwinding via geweldadige of seksuele scènes  Desensibilisatie = het afbotten van bepaalde emoties door het herhaaldelijk blootstellen ( bv mensen die zoveel onthoofdigen hebben gekeken in filmpjes hebben geen emoties meer )  Verheerlijking van het daderschap ( = bv veel mensen beïnvloed door propaganda filmpjes ) Er zijn vele studies over het verband tussen televisie kijken/gaming en geweld:  Meestal wordt er geen sterk verband aangetroffen  De vraag is ook in welke richting het verband werkt  Schramm (1961): “For some children, under some conditions, some television is harmful” -> vresen dat gaming zou leiden tot verhoging van geweld maar studies zeggen  enkel voor bepaalde mensen is tv kijken of gaming schadelijk GEVOLGEN VAN CRIMINALITEIT IN DE MEDIA VOOR PERCEPTIES EN ATTITUDES: CULTIVATIETHEORIE VAN GERBNER Herhaaldelijke blootstelling aan televisieboodschappen heeft invloed op wereldbeeldkijkers:  Ze zien televisie als een belangrijke verhalenverteller  Er zijn homogenen patronen in programma’s Zwaardere kijkers, mensen die meer dan 4u televisie per dag kijken, internaliseren de televisiewerkelijkheid en beschouwen deze als de echte werkelijkheid -> leven in televisiewereld en hebben opvattingen over de werkelijkheid die in lijn liggen met de manier waarop deze wordt voorgesteld op de televisie. 4 uitgangspunten van zijn theorie ( boek p 85-86 ) 1. storytelling 2. homogeniteitsassumptie 3. niet selectieve gewoonte 4. de realiteitsassumptie Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen ‘TELEVISIEWERKELIJKHEID’: TWEE SOORTEN CULTIVATIE-EFFECTEN 1. Veel televisie kijken heeft gevolgen voor de inschatting: hoe vaak iets gebeurt  Dit is de eerste orde van het cultivatie- effect  Mispercepties over incidentie van bepaalde misdrijven 2. Veel televisie kijken heeft gevolgen voor de meningen en attitudes:  Dit is de tweede orde van het cultivatie-effect  Door de tweede orde gaan zware kijker uit van het idee van een geweldadige en gevaarlijke wereld waarin andere mensen moeilijk te vertrouwen zijn -> mean world syndrome -> mensen die vaak tv kijken leven in wereld van geweld -> moeilijk om andere mensen nog te vertrouwen ( bv denken dat hun buurt onveilig is,...) GEVOLGEN VAN CRIMINALITEIT IN DE MEDIA VOOR PERCEPTIES EN ATTITUDES: MORAL PANICS VAN COHEN Maatschappelijke angstreacties:  Omstandigheid, gebeurtenis, persoon of groep personen wordt ervaren als bedreiging voor waarden en belangen van de samenleving.  Dit is niet in verhouding met de ernst, de schade of het risico. Jewkes (2015) vat samen wat morele paniek is in 5 bepalende kenmerken (p 90) Rol van de media in het creeëren van moral panics: casus Mods versus Rockers  Overdreven rapporteren over ernst en hoeveelheid van gebeurtenissen  Voorspelling van nog meer incidenten met nog ergere gevolgen  Associatie van symbolen van deze jeugdbendes met delinquentie  Ontstaan van maatschappelijke angstreacties op jeugdbendes  Rol van beleidsmakers. POSITIEVE RELATIE TUSSEN CRIMINALITEIT EN MEDIA Positieve gevolgen voor gedrag:  Campagne ‘rijden onder invloed’  Media ter preventie van zelfmoord  Bewustmaking rond maatschappelijke thema’s Positieve gevolgen voor percepties en attitudes: media als tool om gebeurtenissen te kaderen en te nuanceren:  De zeldzaamheid van feiten benadrukken Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  De macro-sociologische context JEUGDDELIQUENTIE INTRODUCTIE OP HET FENOMEEN Jeugddelinquentie is een maatschappelijk, politiek en wetenschappelijk ‘hot toppic’-> brandend en actueel onderwerp (omv het feit dat het gaat om jonge kinderen zorgt voor bezorgdheid) Er zijn enkele zeer populaire, maar toch alarmerende veronderstellingen: -> Jeugddelinquentie komt steeds meer voor. -> Jeugddelinquentie is steeds geweldadiger. -> Het zijn steeds jongere kinderen die misdaden plegen. Maar zijn deze veronderstellingen wel waar? De bijzondere aandacht voor het ‘morele verval’ en ‘asociaal’ gedrag van de jeugd is niet nieuw -> deze bezorgdheid over de jongeren is er altijd al geweest WAT IS JEUGDCRIMINALITEIT? Begripsbepaling - criminaliteit -> plegen van strafbare feiten -> tijd en ruimte bepalend -> iets wat de nu criminaliteit noemen was vroeger mss nog niet + hangt ook af waar in de wereld - Jeugdcriminaliteit is het plegen van strafbare feiten door minderjarigen - MOF = een als misdrijf omschreven feit -> belangrijk -> jeugddelict -> jongeren die worden doorverwezen naar het parket na vaststelling van jeugddelict -> omwille van het feit dat ze -18 zijn, worden ze niet als volledig verantwoordelijk beschouwd voor het plegen van een feit. Sinds 2019 -> jeugddeliquentierecht -> minder over MOF maar over jeugddelicte criminaliteit -> plegen niet zelfde criminaliteit als volwassenen - VOS = een problematische/verontrustende opvoedingssituatie -> vroeger heette dit POS -> problematische opvoedingssituatie -> maatschappelijke noodzaak om in te grijpen -> jongeren uit huis te plaatsen want niet meer veilig CIJFERS OVER JEUGDDELINQUENTIE Er zijn 2 soorten bronnen om jeugddelinquentie te meten: 1. De officiële statistieken van de strafrechtsketen:  Politie  jeugdparket ( kan autonoom handelen, kunnen zelf sancties opleggen -> politie kan dit niet ) Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  jeugdrechtbank  uitvoering van de maatregelen 2. Zelfgerapporteerde criminaliteit:  slachtofferenquêtes  zelfrapportagestudies wat houden deze in? 1. parketcijfers geven het aandeel weer van elke categorie in alle geregistreerde jeugdcriminaliteit 2. zelfgerapporteerde prevalentiecijfers geven weer hoeveel jongeren aangaven het voorbije jaar minstens 1 keer een bepaald feit gepleegd te hebben OFFICIË LE CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN Politiestatistieken van de Federale politie:  Vanaf 2000 betrouwbare politiestatistieken.  Deze statistieken kort onderscheid tussen minderjarige of meerderjarige verdachten.  Statistieken over de plaats ( bv vlaanderen ) en leeftijd ( begint heel jong, bereikt een piek rond meerderjarigheid en daalt sinds dan -> AGE -> crime curve van Quetelet )  Komen zelfs criminele feiten in voor waar nog geen verdachte voor is ( komt mss ook nooit ) Gerechterlijke cijfers: jeugdparket  De processen-verbaal die door de politie worden opgesteld.  Gaat ook om vermoedelijke feiten en verdachte minderjarigen.  Goede en betrouwbare cijfers sinds 2010 ( jaarlijkse publicatie van cijfers ) Gerechterlijke cijfers: jeugdrechtbank  Zaken die vervolgd en berecht worden  Geen statistieken Uitvoering maatregelen: Agentschap Jongerenwelzijn. GRAFIEKEN DIA 18-21 - Evolutie in aantal jeugddelicten ( jeugdparketten België ), we zien duidelijk een daling, vooral tussen 2011 en 2015, hierna stijgt dit terug -> fluctuatie -> hoe komt stijging van 2020 -> corona gelateerd ( ong 17 000 van de 70 000 )-> bv. als je met 5 ipv 4 mensen ergens aanwezig was - verhouding van jongens vs meisjes die criminaliteit plegen (jeugdparketten België ) ->blijft ongeveer constant ( 75 % is jongens, 25% meisjes ) - evolutie van de MOF zaken ( jeugdparketten België ) -> blijft ook ongeveer constant Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen ENKELE VOORLOPIGE CONCLUSIES Slechts een kleine groep jongeren pleegt veel criminele feiten (= veelplegers), de grootste groep jongeren plegen maar 1 of enkele feiten. o 2020 uitzonderingsjaar door corona o Globaal gezien tussen 2010 en 2020 daling van geregistreerde jeugddelicten ( in ALLE europese landen ) o De betrokkenheid bij criminaliteit stijgt tijdens de adolescentie en piekt bij 16-17 jaar ( “age- crime curve “ ) waarna de prevalentie terug daalt o De meerderheid (= ± 75%) van de feiten worden gepleegd door jongens. o Kleine groep jongeren pleegt veel feiten (“veelplegers”) -> grote groep jongeren slechts bekend om 1 feit WELKE JEUGDDELICTEN PLEGEN MINDERJARIGEN + HUN EVOLUTIE - voornamelijk eigendomscriminaliteit, waar delicten zoals diefstal en vandalisme onder vallen, (45%) en persoonscriminaliteit (20%), waaronder geweldpleging en belaging vallen. - evolutie -> enorme daling in eigendomsgerelateerde conflicten -> zorgt vooral voor deze daling van 2010-2015 -> nog steeds wel hoog cijfer -> rest blijft ongeveer stabiel CONCLUSIES OP BASIS VAN OFFICIË LE STATISTIEKEN Conlcusies:  Er is een daling voor de meeste feiten in de afgelopen 10 jaar (voor eigendomsdelicten specifiek).  Jeugdcriminaliteit wordt niet ernstiger of geweldadiger. Beperkingen:  Er worden meer feiten gepleegd dan ontdekt, meer feiten ontdekt dan geregistreerd, meer feiten geregistreerd dan vervolgd en meer feiten vervolgd dan veroordeeld.  Dit geeft enkel een beeld van de zaken waarmee de politie en justitie in aanraking komen -> sterk beïnvloedtin de mate OF er een slachtoffer is (verdoken vorm van criminaliteit)  De aangifte- en meldingsbereidheid ( niet iedereen durft dit omdat ze zich bv schamen bij seksuele feiten )  Niet alle feiten worden door de politie geregistreerd: werklast, prioriteiten...-> niet de werkelijke hoeveelheid gepleegde criminaliteit -> dark number. ZELFGERAPPORTEERDE CRIMINALITEIT - Zelfgerapporteerde prevalentiecijfers geven weer hoeveel jongeren aangaven het voorbije jaar minstens 1 keer een bepaald feit gepleegd te hebben Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Men gaat een vooraf vastgestelde lijst met delicten voorleggen -> onderzoek vraagt vooral naar lichtere feiten -> mensen gaan dit soort zaken ook sneller melden Voordelen:  Men krijgt een gedeeltelijk zicht op het dark number  Men kan ook vragen naar andere zaken, zoals gezinssituatie (hierdoor krijgt men verklaringen waarom sommige jongeren feiten plegen )  Ook nieuwe trends ( bv verschuiving naar online criminaliteit )  Het kan gebruikt worden om criminologische theorieën te testen. Nadelen:  bepaalde groepen zijn ondervertegenwoordigd want minder geneigd om deel te nemen aan deze enquêtes en dat kan resultaten vertekenen  er hangt veel af van de mate waarin de respondent zich kan herinneren welke feiten hij/zij het voorbije jaar heeft gepleegd. Feiten gepleegd in de relevante tijdsperiode kunnen vergeten worden. Anderzijds kunnen respondenten van feiten die ze meer dan een jaar geleden hebben gepleegd, ten onrechte denken dat ze in het afgelopen jaar zijn gebeurd.  sociaal wenselijke antwoorden of het achterhouden van informatie uit angst voor repercussies of uit schaamte kunnen een effect hebben op de zelfrapportage.  Ook kan een zelf- rapportage slechts een kleine selectie van delicten bevragen. Alle mogelijke crimina- liteitsvormen bevragen zou leiden tot een enorm lange vragenlijst,  Ook zijn deze onderhevig aan interpretatie door de respondent. Wat één iemand onder bijvoor- beeld diefstal verstaat, wordt door iemand anders misschien niet daaronder ver- staan. VOORBEELD: JOP-MONITOR JOP = jeugdonderzoeksplatform. Doordat de monitor al herhaaldelijk werd uitgevoerd, in 2005-2006, 2008 en 2013, kan men verschuivingen in gerapporteerd delinquent gedrag identificeren. De bevraagde delicten:  Zwartrijden  Vandalisme  Geweld ( fysiek geweld zonder verwondingen scoort onerwacht hoog -> wss te maken met hoe breed dit geïnterpreteerd werd -> kan zijn dat zij een vriend al spelend duwen ofzo hieronder ook zien)  Drugsverkoop  Wapendracht ( stijging in,vanaf 2018 maar komt doordat dit anders bevraagd werd -> laatste editie werden voorbeelden van wapens gegeven tussen haakjes bv mes (geen zakmes) ,ketting,vuurwapen,.. vorige jaren werd enkel vermeld dat zakmes niet meetelt  Diefstal JOP-schoolmonitor -> enquetes op school -> schoolmonitor verkozen boven de postmonitor omdat deze een grotere kans heeft om moeilijk bereikbare groepen (bv jongeren met migratieachterstrand, lage socio-economische status,..) toch te bereiken. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen CONCLUSIES OP BASIS VAN ZELFRAPPORTAGE - De populaire veronderstellingen worden niet bevestigd:  Geen stijging in het aantal delicten, wel een status quo of een lichte daling voor de meeste feiten.  Jeugddelinquentie wordt gezien als een normaal verschijnsel.  Voornamelijk leeftijdsgebonden en lichte feiten. - “verschuivingen naar online vormen van criminaliteit” -> klopt niet helemaal - Beperkingen:  Steekproeffouten, dekkingsfouten, non-respons.  Meetfouten in zelfrapportage: - Subjectieve perceptie - Sociale wenselijkheid/geheugen effecten - Weinig zicht op de ernst van de feiten  Nog steeds een dark number. IS OPKOMST VAN SOCIALE MEDIA EEN VERKLARING VOOR DE DALING VAN DE GEREGISTREERDE CRIMINALITEIT? Mogelijk maar niet persé 2 onderscheidingen in online vormen van criminaliteit nl. 1. Cybercriminaliteit ( enkel via informaticakanalen bv. hacking of verspreiden van virussen,..) 2. Gedigitaliseerde criminaliteit ( chantage of bedreiging via social media, stalking,..) -> in vlaanderen en Belgie weinig onderzoek naar gedaan, wel veel in nederland -> online criminaliteit kan niet de daling van de klassieke vorm van deliquentie verklaren ->online daderschap kende geen toename in de afgelopen jaren volgens dat onderzoek, waardoor er niet kan worden gesproken van een verschuiving Hoe komt de daling dan tot stand? -> De onderzoekers stelden namelijk vast dat er over de tijd heen een daling was van de blootstelling aan risicofactoren voor delinquen- tie (zoals rondhangen met delinquente vrienden) en een stijging van de blootstel- ling aan beschermende factoren (zoals een goede relatie met ouders), wat de kans op offline delinquentie doet afnemen. Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen VERKLARINGEN VOOR JEUGDCRIMINALITEIT DE SOCIALE BINDINGSTHEORIE VAN HIRSCHI Vertrekpunt: iedereen komt wel eens in de verleiding om iets fout te doen. Vraag: waarom plegen de meeste jongeren geen delinquentie? Verklaring: meeste jongeren hebben goede sociale bindingen -> de bindingen die jongeren hebben met de samenleving-> als ze goed zijn ingebed ( sport,school,scouts,.. ) in samenleving -> zaken die ze op het spel zouden kunnen zetten als ze criminaliteit plegen -> vormt buffer  Attachment  Commitment  Involvement  Moral belief J. KATZ: DE VERLEIDINGEN VAN CRIMINALITEIT Vaststelling: criminologen focussen te veel op achtergrondfactoren. Vraag: wat vinden mensen zo aantrekkelijk/verleidelijk aan criminaliteit zelf ? zegt dat-> moeten ook pull factoren bekijken -> wat trekt hen aan in criminaliteit Verklaring: verschillende vormen van misdrijven hebben hun eigen ‘geneugten’, sneaky thrills -> op zoek naar opwinding,.. -> anders vrij saai bestaan Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen TERRORISME WAT ZIJN DE TRENDS? EN WELKE LANDEN ZIJN HET HARDST GETROFFEN?  Aanvallen en doden geconcentreerd in klein aantal niet-westerse landen  Na piek in 2014 (33,438 doden dat jaar)  daling tot 7142 doden in 2021 o -79% tussen 2014 en 2021  Aantal aanslagen wereldwijd +17% o Vooral Sahel-regio (Afrika) o Afghanistan = wereldwijd meeste terrorisme  Meer aanslagen maar minder doden? o Aanslagen worden minder dodelijk -> doden door verkeersongevallen veel meer dan aantal terrorisme doden -> voorlaatste op de wereldlijst -> geen zorgen om maken OVERZICHT AANSLAGEN* EN ARRESTATIES IN EU-LIDSTATEN IN 2021  Jihadi-: 11 voltooide en voorkomen aanslagen in zes lidstaden  Rechts-: geen  Links-: 1 CONCEPTUELE ONDUIDELIJKHEID TERRORISME & RADICALISERING: “IN WEZEN BETWIST”?  Terrorisme is contested concept o “terrorism is a pejorative term = pejoratief karakter ( pejoratief = een woord met een ongunstige betekenis -> klopt niet helemaal aangezien er plaatsen en tijden zijn (geweest) op de wereld waar uitoefenen van terreur positieve conntotatie had, heeft) o Omstreden, subjectief = geen vaste definitie voor  Ook over radicalisering geen consensus o Complex proces beïnvloed door vele factoren o Relatief label  MAAR: terminologisch onderscheid tussen ‘radicalisme’, ‘radicalisering’, ‘extremisme’ en ‘terrorisme’ is belangrijk WANT gedachtegoed ≠ gedrag ‘RADICALISERING’ IS PROCES Gedownload door: valeryvorstenbosch | [email protected] Wil jij €76 per Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 1. Radicalisme = gedachtegoed; op zich niet slecht of illegaal, kan ook sociale voortuitgang bevorderen ( bv rechten van de vrouw ) o ‘radix’: ‘terugkeren naar de wortel’, een sterke drang koesteren voor verregaande sociopolitieke verandering o Meestal in context van polarisering 2. Extremisme = mentale ingesteldheid, het hebben van motieven of opvattingen in strijd