Tüketici Dengesi ve Piyasa Analizi PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
Bu belge, tüketici davranışını, piyasa koşullarını ve çeşitli ekonomik kavramları ayrıntılı bir şekilde ele almaktadır. Tüketici dengesi, ikame mallar, tamamlayıcı mallar, bütçe doğrusu ve fayda kavramları derinlemesine incelenmektedir. Ayrıca, tekel, monopol ve oligopol piyasaları gibi farklı piyasa yapıları ele alınmış ve bunların özellikleri açıklanmıştır. Ek olarak, fiyat farklılaştırması, mahukumlar açmazı ve nash dengesi gibi farklı ekonomik modeller detaylı bir şekilde analiz edilmektedir.
Full Transcript
# Tüketici Dengesi ### A Tüketici Dengesi - Bütçe eğrisinin solunda max fayda alınmaz. - Tüketici Dengesi etki eden faktörler: - **R (Gelir):** Gelir arttığında bütçe doğrusu sağa kayar, azaldığında sola kayar. - **Q'lar:** Q'lar dengenin karar verici faktörleri değildir, dengeyi değişti...
# Tüketici Dengesi ### A Tüketici Dengesi - Bütçe eğrisinin solunda max fayda alınmaz. - Tüketici Dengesi etki eden faktörler: - **R (Gelir):** Gelir arttığında bütçe doğrusu sağa kayar, azaldığında sola kayar. - **Q'lar:** Q'lar dengenin karar verici faktörleri değildir, dengeyi değiştirmez. ### Farklılık Eğrisinin Özellikleri - **Orjinden uzaklaştıkça fayda artar.** - **Sol üstten sağ alta doğrusal ikame özelliği olur.** - **Sol üstten sağ alta eğimli (marginal ikame):** Tamamlayıcı mallar, iyi ve mal ikamesinin zor olduğu durumlar. ### Toplam Hasılat Eğrisi - Toplam Hasılat eğrisinin çizimi eğime bağlıdır. Yatay eğim fiyata göre değişir. - Aşırı kâr yapan firma dengesi: **MR=MC=Qd** - **MR:** *ΔTR/ ΔQ,* *TR2 - TR1/ Q2 - Q1* - **AC:** *TC/Q*, *PAC/Q*, *TFC/Q* - **Kâr alanı:** Hasılat alanı - Maliyet alanı. ### Tüketici Dengesi - **Bütçe doğrusu:** Tüketicinin alabileceği mal ve hizmet miktarını sınırlayan doğrudur. - *R = PA.QA + PB.QB* - *R = PA.QA + PB.QB* - R = PA.QA, B malını tüketmiyor. - *R = PB.QE* - *Q Amax = R/PA* - **Fayda max (Umax):** Rasyonel bütçe doğrusu. # Final (İktisat) - ## Piyasa Koşulları - Tekel firmasının talep eğrisi -> Daha fazla kâr yapma. - ## Politika - Maliyetler -> Ortalamaların şekilleri - Monopolcü firma -> Toplam hasılat zarar koşulları -> Talep eğrisi - ## Piyasa Özellikleri - Tam rekabet piyasası - ## Tüketici Teorisi - Fayda grafiği -> Diğer fayda grafiklerinden farklı - Tüketici dengesi -> Bütçe doğrusu değişme halleri -> Fayda eğrisi dengesi ### Firma Dengesi - Aşırı kâr yapan firma: *Pa>AC* - Normal kâr yapan firma : *P=AC* - Zarar minimizasyonu: *P> AVC* - Kapatma noktası: *P = AVC* - Tam rekabet piyasasında firmanın talep eğrisi: *Toplam hasılat (TR) = P.Q* ### Piyasa Analizi Tanım: Mal ve hizmetlerin üretildiği ve satıldığı yer. ### Ekonomi - **Tam rekabet piyasası (Utopik):** Çok sermaye gerektirmeyen basit ürünler. - **Monopol Piyasası:** Çok azdır (kartel/tröst). - **Oligopol Piyasası :** Çok zorlu bir ürün üretilir (satıc, firma). - Temel fark; Firmanın sermayesi ### Tam Rekabet Piyasası Özellikleri 1. **Atomize:** Piyasada çok sayıda firma olması (N sayıda). 2. **Mobilte:** Kâr görünce giris, zarar görünce çıkmak. 3. **Homogenite:** Bir malda aynı nitelik/kalite. 4. **Açıklık:** Her iki mal ve hizmet hakkında bilgilere sahip olmak, bu özelliklerin hepsi mevcutsa olması, istenilen piyasadır. ### Tüketici Teorisi - **Fayda (Utility):** Kanne belliğiyle bağlantita (doyum). - **Faydanın Özellikleri:** - **Rasyonel (türetici):** A ve B mal/hizmeti - **CP:** A ve B, iki mal/hizmet. - **Farkılsızlık eğrisi:** Faydanın özelliği. ### Zarar Yapan Firmanın Üretimi Durdurma Noktası - **Kapatma noktası:** P ve AVC - **Zarar alanı:** P<AVC - **Kâr alanı:** P<AC, AC'nin tamamı veya kısmı karşılanmıyor. ### Marginal Maliyet (MC) - *MC = ΔTC/ ΔQ*, *TC2 - TC1/ Q2 - Q1* ## Oligopol Piyasası - **Tanım:** Az sayıda firmanın oluşturduğu piyasa. - **Özellikler:** - Çok büyük sermaye kullanırlar. - Kendi aralarında anlaşırlar. - **Yasal olan:** Kartel - **Yasal olmayan:** Trost - Eğitim, sağlık, iktisim, yiyecek-içecek firmaları için çok fazla sermaye ye ihtiyaç duyulmaz. - **FA KAT:** En önemli örnek (PEPSI-COCA). Aralarında anlaşma vardır. ### Nash Dengesi - Karşı firmanın rasyonel davranacağını varsayarak karar verir. - Güven, sadece Nash Dengesi'nde vardır. ### Maksimin Strateji - En yüksek karı istiyorsunuz ama en düşük karı seçer, daha mantıklı. - A, maksimin stratejisi - Nash dengesi. ## Fiyat Farklılaştırması - **Tanım:** Tekel varlığı 1. - **Birinci derece fiyat farklılaştırması:** Tekel firma P tam rekabet piyasasındakı gibi davranır. - **İkinci derece fiyat farklılaştırması:** Tüketici rantını almak için MR'ye bakılır. *DAIMA, MC = ARZ EGRİSİ; ARZ ile TALEBİN KESİŞTİĞİ YER, PİYASA DENGESİ* - **Üçüncü derece fiyat farklılaştırması:** Piyasalar ayrılığı (aynı ürünün farklı esneklikler ile satılması anlamına gelir). ## Mahkumlar Açmazı - Sahi ve erkin hırsızlar, sorguya alınıyorlar. - Birbirlerine güvenmiyorlar. - Rasyonel: - A, hakim stratejisi. - **Nash dengesi:** A şıkkında kurulur. - **Hâkim stratejisi:** D şıkkındadır. ## Tekel Piyasası - Tanım: İkâmesi güç üretim miktarını azaltan, fiyatı çok yüksek olan mal ve hizmet karşılayan. - **Tekel firmanın talep eğrisi:** Fiyat kısmı daha uzun. - TR = TP.Q - **Aşırı kâr yapan firma dengesi:** P>AC - **Normal kâr yapan firma dengesi:** P=AC - **Tekel gücü nedenleri:** Yasal nedenler, Doğal Monopol (estign fiyat).