Turkish Law PDF

Hukuk,, toplumdaki kişilerin davranışlarını ve ilişkilerini düzenleyen ve uyulması devlet yaptırımına bağlanmış kurallar bütünüdür.   -devlet -kural -yaptırım   - Din kuralları - Ahlak kuralları - Görgü kuralları - Hukuk kuralları   Bir din, ahlak veya görgü kuralı yaaptırıma bağl...

Hukuk,, toplumdaki kişilerin davranışlarını ve ilişkilerini düzenleyen ve uyulması devlet yaptırımına bağlanmış kurallar bütünüdür.   -devlet -kural -yaptırım   - Din kuralları - Ahlak kuralları - Görgü kuralları - Hukuk kuralları   Bir din, ahlak veya görgü kuralı yaaptırıma bağlanarak hukuk kuralı haline gelebilir.   Hukuk kuralları; - Soyut ve genel - Yaptırıma bağlanmış - Devletçe tanınmış olmalıdır.     Kamu-Özel Hukuk Ayrımı   Roma hukukundan gelir.   Kamu hukuku,, kamu gücü ve otoritesine sahip kuruluşların bireylerle kurdukları ilişkileri düzenler. Özel hukuk,, esşit şart ve yetkilere sahip kişiler arasındaki ilişkileri düzenler.   Kamu hukuku- alt üst ilişkisi Özel hukuk- taraflar arasında eşitlik   Kamu hukuku- emredici, taraflarca değiştirilemez Özel hukuk- tarafların serbest iradesi rol oynar   Kamu hukuku- kamu yararı ve hizmeti Özel hukuk- kişisel menfaat   - Anayasa hukuku - İdare hukuku - Ceza hukuku Kamu Hukuku - Ceza usul hukuku - Mali hukuk - Devletler hukuku   - Medeni hukuk - Ticaret hukuku - Milletlerarası özel hukuk Özel Hukuk - Deniz hukuku         MEDENİ HUKUK (vatandaşın hukuku)   Bir ülkedeki vatandaşların kişisel durumlarını ailevi ilişkilerini mallar üzerindeki hak ve yetkilerini diğer kişilerle olan borç ilişkilerini ölümlerinden sonra mal varlıklarının akibetini düzenleyen kuralların oluşturduğu bir hukuk dalıdır.     Kanunlaştırma Hareketleri   - Prusya genel kanunu 1794 \-\-\-\-\-- kazuistik - Fransız medeni kanunu (code napoleon) 1804 - Avusturya medeni kanunu 1811 - Alman medeni kanunu 1900 - İsviçre medeni kanunu 1912     Türkiyede; - Mecelle,, islam hukuku gitti, kazuistik - 743 sayılı türk medeni kanunu,, isviçreden alındı, bize göre yenilikçi isviçreye göre muhafazakar (kadın hakları ve toplumsal yapıda aksaklıklar yüzünden yeni yasa fikri) - 4721 sayılı türk medeni kanunu,, 2001 mecliste kabul, 2001 yürürlük       Medeni Hukukun Yürürlük Kaynakları ve Uygulanması   1. Yaratıcı kaynak,, hukuk kurallarını meydana getiren güç 2. Yürürlük kaynağı,, hukuk kuralının yürürlüğe girerken büründüğü şekil(hukukun ne şekilde uygulanacağını açıklar) 3. Bilgi kaynakları,, hukuku tanımamızı sağlayan araçlar     Yürürlük kaynakları da aynı zamanda bilgi kaynağıdır.     Hukukun Uygulanması   Madde-1 \-- kanun, sözüyle ve özüyle değindiği bütün noktalarda uygulanır.   1. Asıl yürürlük kaynağı,, kanun (sadece medeni kanun değil her türlü yazılı kural) 2. Tamamlayıcı yürürlük kaynağı,, örf ve adet hukuku 3. Hakimin hukuk yaratması,, kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kanun yapardı?       Yazılı Hukuk Kaynakları   A)yasa(kanun) Yasama organı(TBMM)nin çıkardığı yazılır biçimde, genel v soyut olma niteliği taşıyan hukuk kurallarıdır Anayasaya aykırı olamaz, bunu AYM denetler Sadece milletvekilleri yasa teklifi sunar çünkü bakanlar kurulu da sunarsa kuvvetler ayrılığı ilkesi çürür Mecliste kabul edilen yasa resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer.   Kanunların Özellikleri   Genellik,, aynı durumda olan bütün kişi ve olaylara uygulanır. Süreklilik,, yürürlüğe girdiği tarihten yürürlükten kalktığı tarihe kadar uygulanır.   Kanunların Yer İtibariyle Uygulanması   Mülkilik prensibi,, hangi devlette ise o ülkede bulunan herkese uygulanır. Şahsilik prensibi,, kişi nereye giderse gitsin kendisine vatandaşı olduğu ülkenin kuralları uygulanır. Karma sistem,, günümüzde uygulanır.   Kanunların Zaman İtibariyle Uygulanması   Yürürülüğe girdiği tarihten çıktığı tarihe kadar uygulanır; özel bir tarih belirtilmemişse R.G de yayımlandığı gün yürürlüğe girer., başka bir kanun tarafından veya AYM kararı ile iptal edilerek yürürlükten kalkar.   Kanunlar Çatışırsa Ne Olur?   Özel eski X Özel yeni \-\-- Özel yeni Genel eski X Genel yeni \-\-- Genel yeni Özel yeni X Genel eski \-\-- Özel yeni Özel eski X Genel yeni \-\-- hakimin takdir yetkisi     B)kanun hükmünde kararname Şu an kaldırıldı ama mevcut khk ler hala yürürlükte   C)tüzük Şu an kaldırıldı ama mevcut tüzükler hala yürürlükte   D)cumhurbaşkanlığı kararnamesi Cumhurhurbaşkanının yürütme ile alakalı konularda tbmm\'den yetki almadan çıkardığı yasalardır.   E)yönetmelik Kamu tüzel kişilerinin cumh. kararnamelerin ya da varolan tüzüklerin uygulanmasını sağlamak için çıkarttıkları hukuk kaynaklarıdır.   Normlar Hiyerarşisi Nedir?       Tamamlayıcısı olan Borçlar Kanunu ile birlikte ele alınırsa Medeni Kanun beş bölümden oluşur; - Başlangıç Hükümleri,, 7 madde - Kişiler Hukuku,, gerçek kişilerin kendi kişiliklerine ilişkin hükümler - Aile Hukuku,, (evlilik, hısımlık, vesayet) - Miras Hukuku,, ölümden sonra mal varlığının akıbeti (mirasçılar, mirasın geçmesi) - Eşya Hukuku,, ayni hakları düzenler - Borçlar Hukuku (TBK) -genel hükümler -özel borç hükümleri       Kanunların Yorumlanması   Bir kanun hükmünün gerçek anlamının tespitine o kanunun yorumlanması denir.   Yasama organı(TBMM) tarafından yapılan yorum yasama yorumu, hakim tarafından yapılan yorum yargı yorumu ve bilim insanları tarafından yapılan yorum bilimsel yorumdur.   1. Söze bağlı yorum,, sadece hükmün ifade tarzı yorumlanır, kelimenin sözlük anlamı 2. Amaca göre yorum,, söz hükmün amacına uymazsa öze bakılır 3. Subjektif tarihi yorum,, kanun koyucunun kanunu yaparken sahip olduğu iradeyi araştırır 4. Objektif tarih yorumu,, hükmün konulduğu zamanın anlamı 5. Objektif zamana uygun yorum,, kanun koyucu kanunu şu an koyuyor olsaydı nasıl bir yorum getirirdi\*\* 6. Serbest yorum,, kanun metnine aykırı yorum, ülkemizde yasak       Yorumda yararlanılıcak araçlar;\ - kanun sistematiği -kanun hazırlık çalışmaları -örnekseme(kıyas),, benzer bir olaydan sonuç çıkarma -öncelik (evleviyet),, öncesinde olan bir olayın devam etmesi     Bazı kanun hükümlerine uyulması zorunludur, bazılarına ise aksi kararlaştırılmamışsa uyulması gerekir;   1. Emredici hukuk kuralları,, aksi kararlaştırılamaz   1. Yedek hukuk kuralları -tamamlayıcı hukuk kuralları,, tarafların sözleşmede düzenlemediği hususları tamamlar -yorumlayıcı hukuk kuralları,, tarafların sözleşmede belirlediği ancak açıklama gerektiren hususları yorumlar   Bir hüküm varsa ancak hükmün içinde boşluk varsa hakim takdir yetkisini kullanır, buna hüküm içi boşluk denir.   Kanun boşluğu, hüküm içi boşluk farklı şeylerdir.     Kanun Boşluğu Türleri   1. Bilinçli/ bilinçsiz boşluk 2. Açık/ örtülü boşluk 3. Gerçek/ gerçek olmayan boşluk     Kanun Boşluğunun Doldurulması   1. Örf ve adet hukuku,, maddi unsur,, sürekli uygulama manevi unsur,, doğan geleneğe uymanın zorunlu olduğu kanısının yerleşmesi   1. Hakimin hukuk yaratması,, soyut ve genel bir kanun kanun koyucu gibi hareket eder örnekseme ve öncelik araçlarından yararlanır bağlayıcı değildir bilimsel görüşlere ve yargı kararlarına bakar             Hak Nedir?   Hak,, hukuken korunan ve sahibine bu korumadan yararlanma yetkisi tanıyan menfaattir.   İrade teorisi,, bir kimse ancak başkalarını kendi iradesine uymaya zorlayabildiği takdirde o kimse o konuda hak sahibidir. (hakkın içeriğini belirtmediğinden eleştirilmiştir)   Menfaat teorisi,, hak hukuken korunan menfaattir. (iradeye önem vermediği için eleştirilmiştir)   Karma teori\*,, hak hukuken korunan ve sahibine korunmadan yararlanma yetkisi veren menfaattir.          Hakların Çeşitleri (sadece özel hukuka dayanan haklar)   1. Para ile Ölçülebilen Değeri Bulunup Bulunmaması Bakımından Haklar                 A. Malvarlığı hakları (para ile ölçülebilen) - Alacak hakları - Ayni haklar - Maddi değeri olan yenilik doğuran haklar - Fikri haklar     1. Alacak hakları   Alacaklıya borçludan bir edimi yerine getirmesini, bir şeyi vermesini yapmasını veya yapmamasını isteme yetkisi sağlayan haklardır.   Sadece alacaklı ile borçlu arasında bir bağa dayanmaktadır(borç ilişkisi)   Alacak haklarından tek taraflı feragat edilemez.     1. Ayni haklar -Mülkiyet hakkı -Sınırlı ayni haklar -rehin hakkı -taşınmaz yükü -irtifak hakları (intifa, oturma, üst, kaynak, diğer)   Bir kimseye bir mal üzerinde doğrudan doğruya hakimiyet hakkı sağlayan, herkese karşı ileri sürülebilen haklardır.   Ayni haklar, mallar(eşyalar) üzerine olur. Sadece ekonomik değer taşıyan varlıklar eşya kapsamına girer.   - Mülkiyet hakkı,, hak sahibine hakkın konusu olan şeyi kullanma(usus), yararlanma(fructus), tüketme(abusus) yetkileri sağlar.   - Sınırlı ayni haklar,, ayni hakkın eşya üzerinde sağladığı yetki sınırlıdır.   - İrtifak hakları,, hak sahibine eşya üzerinde kullanma ve veya yararlanma hakkı sağlar. -intifa hakkı,, bir malı kullanma ve yararlanma hakkı sağlar ancak tüketme hakkı sağlamaz(çıplak mülkiyet) -oturma hakkı,, bir evde veya evin bir kısmında oturma hakkı verir -üst hakkı,, başkasının mülkiyetindeki arazinin altına/üstüne yapı inşa etme hakkı -kaynak hakkı,, başkasının mülkiyetindeki arazideki kaynaktan yararlanma hakkı   - Rehin hakları,, hak sahibinin sahip olduğu alacak hakkını teminat altına alır (taşınır rehni, taşınmaz rehni, ipotek, ipotekli borç senedi)   - Taşınmaz yükü,, bir taşınmazın malikinin mülkü dolayısıyla o taşınmaz karşılığında başka bir kişiye bir şey verme ya da yapma zorunluluğu altına girmesidir.     1. Maddi değeri olan yenilik doğuran haklar   Hak sahibine tek taraflı irade beyanında bulunarak, yeni bir hukuki ilişki kurmak, mevcut bir hukuki ilişkiyi değiştirmek ya da sona erdirmek yetkisini verir.   1. Fikri haklar   Kişilerin; zeka, düşünce ve yaratıcılıklarını kullanarak yarattıkları fikir ürünleri üzerindeki haklarına denir. Fikri hakların manevi yönleri de vardır \"fikri mülkiyet\"   A. Şahısvarlığı Hakları   Malvarlığı dışında kalan, değeri parayla ölçülemeyen haklar Kişinin manevi dünyasına ilişkin Kişinin hayatı, sağlığı, vücut tamlığı, şeref ve haysiyeti, bilimsel ve mesleki kimliği, özgürlüğü, ismi, sırları vs.   Şahıs varlığı hakları kural olarak başkasına devredilemediği gibi mirasçıya da geçemez.   1. İleri Sürülebileceği Çevre Açısından Haklar             A. Mutlak haklar   Hak sahibi tarafından hakkı ihlal etmesi söz konusu olan herkese karşı ileri sürülebilen haklardır   Herkes bu haklara uymak zorundadır   A. Nisbi haklar   Belirli bir kişiye veya gruba karşı ileri sürülebilen haklardır.   - Alelade nisbi haklar,, Nisbi hakların büyük çoğunluğu Bir kişiye veya bir gruba yönelik (a kişisi ile b kişisi arasında doğan satış sözleşmesinde a kişisinin b kişisinden mülkiyet hakkını istemesi b kişisinin de a kişisinden satış bedelinin ödenmesini istemesi)   - Etkisi güçlendirilmiş nisbi haklar (şerh etmek: bir mülkün sahipliği konusunda kısıtlamalar getirmek) Şerh verilebilir haklar (a kişisinin b kişisi ile satış sözleşmesi yapıp satış tamamlanmadan eşyanın mülkiyetini c kişisine vermesi olayı...)     1. Kullanılmasının Etkisi Bakımından Haklar                     - Kurucu yenilik doğuran haklar   Hakkın kullanılmasıyla taraflar arasında yeni bir hukuki ilişkinin doğmasını sağlayan haklar   Alım(iştira), önalım(şufa), gerialım(vefa)   Alım hakkı,, sahibine tek taraflı bir beyanla bir taşınmazın alıcısı olabilme yetkisini verir Önalım hakkı,, şarta bağlı bir alım hakkıdır, şart taşınmazın üçüncü bir kişiye satılmasıdır Gerialım hakkı,, taşınmazını başkasına devretmiş bir kişiye, belirli şartlar çerçevesinde, tek taraflı iade beyanı ile o taşınmazı geri alabilme hakkı sağlar     - Değiştirici yenilik doğuran haklar   Hakkın kullanılmasıyla önceden beri zaten mevcut olan bir hukuki ilişkide değişiklik meydana getirirler     - Bozucu yenilik doğuran haklar   Hakkın kullanılmasıyla mevcut bir hukuki ilişkinin sona ermesini sağlarlar.   Tüm fesih ve dönme hakları bu gruptadır.     Yenilik doğuran hakların ortak özellikleri   - kullanılmasına ilişkin beyanın hüküm ifade etmesi kural olarak bir şarta bağlı tutulamaz - öngörülen süreler hak düşürücü süre niteliğindedir - usulüne uygun biçimde kullanılmakla sona ererler - kullanılıp hukuki sonuç meydana geldikten sonra bundan geri dönülemez         1. Kullanım Yetkisi Bakımından Haklar               Hakların bir çoğunda başka bir kişiyi yetkili kılmak ve ve hakkın kullanılıp kullanılamayacağını onun iradesine bırakmak mümkünken bazılarında bu mümkün olamaz.   Kişiye sıkı sıkıya bağlı hakların kullanılmasına ilişkin yetki bir başkasına verilemez. Ancak hak sahibi kullanmaya karar verdikten sonra gerekli işlemleri yapmak için bir temsilci atayabilir. Bazı durumlarda temsilci bile atayamaz(örn, evlilik töreni)   Bu haklar mirasçılara da geçemez           1. Bağımsız Olup Olmama Açısından Haklar                       A. Bağımsız haklar   Hak sahibinin doğrudan doğruya sahip olduğu haklardır.   Kişilik hakkı, mülkiyet hakkı, alacak hakkı, iştira hakkı, fikri haklar     A. Bağlı haklar   - Eşyaya bağlı haklar   Bir kişinin o malın mülkiyetini elinde bulundurmasıyla sahip olduğu haklardır   Hak bağlı bulunduğu mülkiyetin hukuki kaderine tabidir     - Alacağa bağlı haklar   Kişinin bir alacak hakkına sahip olduğu için sahip olduğu haklardır   Hak bağlı bulunduğu alacağın kaderine tabidir     - Borç ilişkisine bağlı haklar   Alacağa değil borç ilişkisinde taraf olmaya bağlanmış haklar   Alacağı devralan kişiye geçmez     - Bir topluluğa mensup olmaya bağlı haklar   Örn,, genel kurul toplantısında oy verme, sosyal tesislerden yararlanma vs.     metin, el yazısı, giyim, yazı tahtası içeren bir resim Açıklama otomatik olarak oluşturuldu     \"bir başkasına ait eşyayı satarak kendimi borçlandırıcı işlem içine sokabilirim ancak borcumu yerine getirmemiş olurum\"                   Hak Sahibi   Menfaati hukuken korunan varlıktır.   İnsanlar \-\-- gerçek kişi Dernek, ticaret, vakıf vs. \-\-- tüzel kişi         Hakların Kazanılması ve Kaybedilmesi   Kişinin hakkın sahibi durumuna geçmesi \-\-- hakkın kazanılması Kişinin hakkın sahibi durumundan çıkması \-\-- hakkın kaybedilmesi     Üç şekilde olabilir; - Hukuki olay ile - Hukuki fiil ile - Hukuki işlem ile     Hukuki olay; hukukun kendisine sonuç bağladığı olaylardır       Hukuki fiil; kendilerine hukuki sonuç bağlanmış olan iradi insan fiilleridir                           Hukuka uygun fiiller   1. İrade açıklamaları   İradeyi dış dünyaya bildiren fiillerdir   - Hukuki işlemler,, kişinin hukuki sonuç doğurmaya yönelmiş irade açıklaması - Hukuki işlem benzeri fiiller,, irade açıklamasına hukukun açıklayan iradesinden bağımsız olarak hukuki sonuç bağlamasıdır - Maddi fiiller,, hukuk düzeninin hukuki sonucu dış dünyada meydana gelen maddi bir değişikliğe bağlamasıdır.     1. Bilgi (tasavvur) açıklamaları   Hukuk düzeninin hukuki sonuç bağladığı kişinin bir konuya ilişkin görüş, bilgi beyan etmesidir   Örn,, satın alınan ürünün ayıplı olduğunun ihbarı   1. Duygu açıklamaları   Hkuku düzeninin bir duygunun açığa vurulmasını hukuki bir sonuca bağlamasıdır   Örn,, zina yapan eşin affedildiğinin açıklanması           Hukuki işlem                                     A. İrade beyanı sayısına göre   1. Tek taraflı hukuki işlemler   Bir tek kişinin irade beyanının yeterli olduğu     1. İki taraflı hukuki işlemler (sözleşme)   İki tarafın birbirine uygun ve karşılıklı irade beyanında bulunmaları     1. Çok taraflı hukuki işlemler (kararlar)   Yeterli sayıda kişinin irade açıklaması ile (yeterli sayının ne olacağı, topluluğun iç ilişkisini düzenleyen kurallarla anlaşılır)   Oy çokluğuna bakılır   Alınacak kararlar tüm üyeleri bağlar       A. İrade beyanının yöneltilmesi açısından   1. Yöneltilmesi gereken irade beyanları   Büyük çoğunluk     1. Yöneltilmesi gerekmeyen irade beyanları       A. İrade beyanının etki doğurduğu alan bakımından   1. Kişivarlığını etkileyen   Nişanlanma, evlenme, evlat edinme, evlilik dışı çocuğu tanıma...     1. Malvarlığını etkileyen   Bir taşınmazın mülkiyetinin devredilmesi, taşınmaz üzerinde ipotek, intifa hakkı...       A. İrade beyanının mal varlığına yaptığı etki bakımından   Malvarlığı azalan taraf; borçlandırıcı işlem, tasarruf işlemleri Malvarlığı artan taraf; kazandırıcı işlem   1. Borçlandırıcı işlemler   Kişinin malvarlıpındaki pasifini arttıran işlemler   \*çoğu sözleşmede, malvarlığının pasifini arttıran bir borç altına girilirken aynı zamanda karşı tarafa yönelik bir alacak hakkı da kazanılmaktadır     1. Tasarruf işlemleri   Tasarrufta bulunanın malvarlığındaki bir hakka doğrudan etki yaparak o hakkı başkasına devreden ya da sınırlayan, külfet yükleyen, değiştiren veya sona erdiren hukuki işlemler   Tasarrufta bulunan kişinin malvarlığındaki aktifi azaltır     1. Kazandırıcı işlemler   Kazandırma, bir kimseye malvarlıksal menfaat sağlanmasıdır   Örn,, malvarlığının aktifinin artması, pasifinin azalması veya aktifinin azalmasına engel olunması   Bir tasarruf işlemiyle, bir alacak hakkı tanınmasıyla, maddi fiil ile yapılabilir.   İllilik prensibi,, sebebe bağlılık \-\-- taşınmazlar -(taşınırlar) Soyutluk prensibi,, - (taşınırlar)   A. İrade beyanının hüküm ifade edeceği an bakımından   1. Ölüme bağlı tasarruflar   Hukuki işlemi yapanın ölümünde gerçekleşir (örn, vasiyetname)       1. Hayatta hüküm doğuran işlemler                       Hukuki İşlemin Unsurları   - Kurucu unsurlar - Geçerlilik unsurları - Tamamlayıcı unsurlar     Kurucu unsur   Bütün hukuki işlemlerin kurucu unsuru irade açıklamasıdır.   Çoğu kez irade beyanının belirli bir kişiyr yöneltilmesi gerekir   Bazı durumlarda sadece irade beyanının olması yetmez, başka kurucu unsurlar da gerekir (örn,, evlenmede irade beyanı yetmez, şahit nikah memuru vs. gerekir)   İrade açıklaması yoksa hukuki işlem de yoktur, yani yokluk tur.   İrade beyanı - İşlem iradesi - Fiil iradesi - Açıklama iradesi - Güven teorisi (susmak hukukta kural olarak irade açıklaması yerine geçmez, illaki irade açıklaması yapmak zorunda değiliz)(istisna, susmamam gereken yerde susuyorsam o zaman irade açıklaması olabilir.)     İrade beyanının çeşitleri - Açık/örtülü - Yöneltilmesi gereken/gerekmeyen - Vasıtalı/vasıtasız irade beyanları       Geçerlilik unsurları   Bütün hukuki işlemlerde bulunması gereken - Ehliyet - Tbk 27 - İrade beyanı sağlıklı olmalıdır - Muvazaa olmamalıdır   ( beş yaşında çocuğun irade beyanında bulunmasıyla hukuki işlem kurulur ama ölü doğar çünkü çocuğun ehliyeti yok)   Tam ehliyet; ergin (tam 18ini doldurmuş) Ayırt etme gücüne sahip (davranış ve yeteneklerinin sonucunun fatkında mı) Kısıtlı olmamak (bir hukuki işlemi bizzat kendisi yapabilir)