Görevde Yükselme Ders Notları PDF

ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GOREVDE YUKSELME DERS NOTLARI www.csgb.gov.tr “Bu kitabın her türlü yayın hakkı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletme Müdürlüğüne aittir. Tüm hakları saklıdır; hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz, satışı yapılamaz ve dağıtılamaz.” İÇİNDEKİLER KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ PERSONEL REJİMİNİN DÜZENLENMESİNE DAİR 399 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME VE İLGİLİ MEVZUAT.............. 7 I. GİRİŞ................................................................................................................................................................................. 9 II. TANIMLAR..................................................................................................................................................................... 9 III. TEMEL İLKELER.......................................................................................................................................................... 10 IV. İSTİHDAM ŞEKİLLERİ VE PERSONEL İHTİYACINI KARŞILAMA........................................................... 10 V. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN İŞE ALINMASINDA ARANAN ŞARTLAR...................................................12 VI. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN ÖDEV VE SORUMLULUKLARI.....................................................................12 VII. SÖZLEŞMELİ PERSONELE UYGULANAN GENEL HAKLAR VE YASAKLAR....................................13 VIII. ÇALIŞMA SAATLERİ VE İZİNLER.....................................................................................................................13 IX. MALİ VE SOSYAL HAKLAR................................................................................................................................. 14 X. SİCİL VE BAŞARI DEĞERLEMESİ........................................................................................................................ 17 XI. DİSİPLİN CEZALARI................................................................................................................................................ 19 XII. SÖZLEŞMENİN FESHİ VE SONA ERMESİ.................................................................................................... 19 XIII. SAVUNMA HAKKI, CEZALARA İTİRAZ, CEZALARININ KESİNLEŞMESİ VE ZAMANAŞIMI.... 19 XIV. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA İLE UYGULAYACAK YETKİLİLER VE UYGULANACAĞI HALLER.............................................................................................................................. 20 GENEL OLARAK DEVLET TEŞKİLATI............................................................................. 25 I) TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’NİN TEMEL ORGANLARI...................................................................27 II) İDARE (YÖNETİM)................................................................................................................................................. 33 IV) MERKEZİ İDARENİN TAŞRA TEŞKİLATI....................................................................................................... 36 V) YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI............................................................................................................. 42 VI) KAMUYA YARARLI DERNEKLER..................................................................................................................... 50 VII) VAKIFLAR................................................................................................................................................................ 51 VIII) BÜTÇELERİ BAKIMINDAN KAMU KURUMLARI...................................................................................... 51 T.C. ANAYASASI......................................................................................................... 53 I) ANAYASA VE DEVLET KAVRAMLARI............................................................................................................. 55 II) CUMHURİYETİN NİTELİKLERİ............................................................................................................................ 58 III) CUMHURİYETİN TEMEL ORGANLARI.......................................................................................................... 84 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU VE İLGİLİ MEVZUAT............................. 111 I. GİRİŞ.............................................................................................................................................................................. 113 II. TEMEL İLKELER.......................................................................................................................................................... 113 III. İSTİHDAM ŞEKİLLERİ............................................................................................................................................. 114 IV. ÖDEVLER VE SORUMLULUKLAR İLE GENEL HAKLAR VE YASAKLAR............................................. 115 V. MEMURLARIN SINIFLANDIRILMASI............................................................................................................... 123 VI. DEVLET MEMURU OLMANIN ŞARTLARI.................................................................................................... 127 VII. ADAY MEMURLARLA İLGİLİ USUL VE ESASLAR.................................................................................... 129 VIII. ATAMALARDA İŞE BAŞLAMA SÜRESİ......................................................................................................130 IX. DEVLET MEMURLUĞUNDA İLERLEME VE YÜKSELME........................................................................... 131 X. MEMURLARIN YER DEĞİŞTİRMELERİ, NAKİLLERİ VE YURT DIŞINA GÖNDERİLMELERİ.......... 133 XI. VEKALET GÖREVİ, İKİNCİ GÖREV, DERS GÖREVİ VE GEÇİCİ SÜRELİ GÖREVLENDİRME................................................................................................................................................134 XII. MEMURLUĞUN SONA ERMESİ VE MEMURLUĞA YENİDEN ATANMA........................................ 137 XIII. MEMURLARIN ÇALIŞMA SAATLERİ, FAZLA ÇALIŞMA VE İZİNLER.............................................. 140 XIV. MEMUR BİLGİ SİSTEMİ VE ÖZLÜK DOSYASI....................................................................................... 146 XV. MEMURLARA VERİLECEK BAŞARI BELGESİ, ÜSTÜN BAŞARI BELGESİ VE ÖDÜL.................. 147 XVI. MEMURLARIN DİSİPLİN İŞLEMLERİ............................................................................................................ 147 XVII. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA..................................................................................................................... 152 XVIII. MEMURLARIN MALİ HAKLARI.................................................................................................................. 154 XIX. MEMURLARIN SOSYAL HAKLARI VE YARDIMLAR.............................................................................. 157 XX. DEVLET MEMURLARININ YETİŞTİRİLMESİ............................................................................................... 158 ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ............................................................................................ 161 I. ETİK NEDİR?...............................................................................................................................................................163 II. KAMU YÖNETİMİNDE ETİĞİN ÖNEMİ...........................................................................................................163 III. ETİK İKİLEMLER...................................................................................................................................................... 164 IV. ETİK İLKE VE DEĞERLERE İLİŞKİN MEVZUAT........................................................................................... 165 V. ETİĞE İLİŞKİN ÖRGÜTSEL YAPI...................................................................................................................... 166 VI. GÖREVİN YERİNE GETİRİLMESİNDE UYULMASI GEREKEN ESASLAR........................................... 167 VIII. KAMU MALLARI VE KAYNAKLARININ KULLANIMI............................................................................. 180 IX. SAVURGANLIKTAN KAÇINMA..................................................................................................................... 180 X. BAĞLAYICI AÇIKLAMALAR VE GERÇEK DIŞI BEYAN.......................................................................... 180 XI. BİLGİ VERME, SAYDAMLIK VE KATILIMCILIK............................................................................................ 181 XII. YÖNETİCİLERİN HESAP VERME SORUMLULUĞU.................................................................................. 181 XIII. MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMA..................................................................................................................... 182 XIV. ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNE AYKIRILIK İDDİASIYLA BAŞVURU HAKKI..................................... 182 XV. KAMU GÖREVLİLERİNDEN BEKLENEN BAŞLICA ETİK DAVRANIŞLAR...................................... 184 XVI. KAMU YÖNETİCİLERİNDEN BEKLENEN ETİK DAVRANIŞLAR........................................................ 185 XVII. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ................................................................................................ 185 HALKLA İLİŞKİLER........................................................................................................ 187 I) GİRİŞ........................................................................................................................................................................... 189 II) HALKLA İLİŞKİLERDE SORUNLAR.................................................................................................................. 189 III) HALKLA İLİŞKİLERDE KAPSAYICI YAKLAŞIM........................................................................................... 192 IV) HALKLA İLİŞKİLERİN ANLAMI........................................................................................................................ 195 V) HALKLA İLİŞKİLERİN İLKELERİ......................................................................................................................... 195 VI) HALKLA İLİŞKİLERİN YAPILANIŞI.................................................................................................................. 196 VII) HALKLA İLİŞKİLER SÜRECİNİN AŞAMALARI.......................................................................................... 198 VIII) HALKLA İLİŞKİLERDE KULLANILAN ARAÇLAR.................................................................................... 204 IX) ÇALIŞANLAR VE HALKLA İLİŞKİLER............................................................................................................207 TÜRKÇE DİL BİLGİSİ KURALLARI................................................................................ 211 I) GİRİŞ............................................................................................................................................................................ 213 II) TÜRKÇEDE SESLER.............................................................................................................................................. 215 III) TÜRKÇE YAZIM KURALLARI............................................................................................................................ 219 IV) NOKTALAMA İŞARETLERİ............................................................................................................................. 224 V) CÜMLE BİLGİSİ (SÖZ DİZİMİ)......................................................................................................................... 231 VI) YAZIŞMA KURALLARI...................................................................................................................................... 234 İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRK İLKELERİ.................................................................... 237 I) TRABLUSGARP SAVAŞI (1911 - 1912)......................................................................................................... 239 II) I. BALKAN SAVAŞI (1912-1913).................................................................................................................... 240 III) II. BALKAN SAVAŞI (1913)............................................................................................................................... 241 IV) I. DÜNYA SAVAŞI (1914 - 1918)................................................................................................................. 242 I) MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI'NDAN SONRAKİ İŞGALLER................................................... 250 V) MONDROS’TAN SONRA KURULAN CEMİYETLER ZARARLI CEMİYETLER............................... 250 VI) YARARLI (MİLLİ) CEMİYETLER.................................................................................................................... 252 VII) PARİS BARIŞ KONFERANSI (18 OCAK 1919)...................................................................................... 254 VIII) İZMİR’İN İŞGALİ (15 MAYIS 1919)............................................................................................................ 254 IX) AMİRAL BRİSTOL RAPORU (13 EKİM 1919)........................................................................................... 254 X) KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK DÖNEMİ.................................................................................................... 255 XI) TBMM’YE KARŞI ÇIKAN İSYANLAR........................................................................................................... 262 XII) SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (10 Ağustos 1920)................................................................................. 264 XIII) KURTULUŞ SAVAŞI'NDAKİ CEPHELER.................................................................................................. 265 XIV) SALTANATIN KALDIRILMASI (1 Kasım 1922).................................................................................... 272 XV) LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI (20 KASIM 1922-4 ŞUBAT 1923, 23 NİSAN 1923 - 24 TEMMUZ 1923).................................. 273 XVI) TÜRKİYE’DE İNKILAP HAREKETLERİ.........................................................................................................275 XVII) ATATÜRK İLKELERİ....................................................................................................................................... 285 XVIII) TÜRK DIŞ POLİTİKASI.................................................................................................................................. 291 XIX) II. DÜNYA SAVAŞI (1939 - 1945).......................................................................................................... 294 XX) ANAYASALAR................................................................................................................................................... 295 MİLLÎ GÜVENLİK BİLGİLERİ........................................................................................ 297 I) KAVRAMSAL OLARAK GÜVENLİK VE MİLLÎ GÜVENLİK...................................................................... 299 II) MİLLİ GÜVENLİK KAVRAMININ TEMEL UNSURLARI............................................................................ 302 III) MİLLİ GÜÇ VE UNSURLARI............................................................................................................................ 303 IV) MİLLÎ GÜVENLİK SİSTEMİ VE ESASLARI...................................................................................................307 V) TÜRKİYE’NİN JEOPOLİTİK VE JEOSTRATEJİK KONUMU VE DEĞERİ...........................................310 VI) BAŞLICA ULUSLARARASI GÜVENLİK KURULUŞLARI.......................................................................... 313 VII) SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİ......................................................................................................................315 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ PERSONEL REJİMİNİN DÜZENLENMESİNE DAİR 399 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME VE İLGİLİ MEVZUAT AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 9 I. GİRİŞ Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesine Dair 22/01/1990 tarihli ve 399 Kanun Hükmünde Kararname ile, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları personelinin hizmete alınmaları, görev ve yetkileri, nitelikleri, atanma, ilerleme, yükselme, hak ve yükümlülükleriyle diğer özlük hakları düzenlenmiştir. II. TANIMLAR Ders konusunun daha iyi anlaşılabilmesi bakımından metinde yer alan bazı terimlerin açıklanması yararlı olacaktır. Aşağıda çeşitli terimler ve kavramların ne anlama geldikleri açıklanmaktadır. Sermayesinin tamamı Devlete ait olup tekel Kamu iktisadi kuruluşu niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek (Kuruluş) üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu kamu hizmeti dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan kamu iktisadi teşebbüsüdür. Kamu iktisadi teşebbüsü İktisadi devlet teşekkülü ile kamu iktisadi (Teşebbüs) kuruluşunun ortak adıdır. Sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda İktisadi devlet teşekkülü ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere (Teşekkül) kurulan, kamu iktisadi teşebbüsüdür. Sermayesinin tamamı bir iktisadi devlet teşekkülüne Müessese veya kamu iktisadi kuruluşuna ait olup, ona bağlı işletme veya işletmeler topluluğudur. Bağlı ortaklık Sermayesinin yüzde ellisinden fazlası iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait olan işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketlerdir. İktisadi devlet teşekküllerinin veya kamu iktisadi İştirak kuruluşlarının veya bağlı ortaklıklarının, sermayelerinin en az yüzde on beşine, en çok yüzde ellisine sahip bulundukları anonim şirketlerdir. Müesseselerin ve bağlı ortaklıkların mal ve hizmet İşletme üreten fabrika ve diğer birimleridir. 10 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI III. TEMEL İLKELER Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesine Dair 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi personelin hizmet şartlarına, statülerine, hak, yükümlülük ve sorumluluklarına ilişkin esas ve usullerin belirlenmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur. A. İşin gerektirdiği nitelikleri haiz elemanların işe alınması ve işin gereğine uygun olarak yetiştirilmesi, B. Verimlilik ve karlılık ilkelerine bağlı olarak maliyet bilinci içinde çalıştırılması, C. Çalıştığı kuruluşta göreve devamını özendirecek bir özlük hakları sisteminin gerçekleştirilmesi, Ç. Yaratıcılığı, girişimciliği, başarı ve çabasının maddi ve manevi olarak değerlendirilmesinin teşviki IV. İSTİHDAM ŞEKİLLERİ VE PERSONEL İHTİYACINI KARŞILAMA Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda hizmetler memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürülür. Teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esaslarına göre yürütülmesi gereken asli ve sürekli görevler; genel müdür, genel müdür yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, müessese, bölge, fabrika, işletme ve şube müdürleri, müfettiş ve müfettiş yardımcıları ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli 1 sayılı cetvelde kadro unvanları gösterilen diğer personel eliyle gördürülür. Bunlar hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hükümler dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır. Yukarıda belirtilenler dışında kalan sözleşmeli personel, teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esasları dışında yürüttükleri hizmetlerinde bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hukuki esaslar çerçevesinde akdedilecek bir sözleşme ile çalıştırılan ve işçi statüsünde olmayan personeldir. Sözleşmeli personel işin niteliğine göre yılın veya günün belirli sürelerini kapsamak üzere kısmi zamanlı da istihdam edilebilir. Memurlar ve sözleşmeli personel toplu iş sözleşmeleri kapsamına alınamaz ve bunlara toplu iş sözleşmeleriyle veya toplu iş sözleşmeleri emsal alınarak hiçbir ayni ve nakdi menfaat sağlanamaz. Sözleşmeli statüde istihdam edilecek personele ait pozisyonların unvan ve sayıları Cumhurbaşkanı Kararı ile tespit edilir. Yeni kadro ve pozisyonların ihdası ile ihdas edilmiş kadro ve pozisyonların iptal ve değişiklikleri Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılır. Sözleşmeli personel yönetim kurulu kararı ile işe alınır. İlk defa açıktan işe alınacak sözleşmeli personel ile 6 aylık sözleşme yapılır. Bunların müteakip sözleşmeleri bir kereye mahsus olmak üzere cari yıl sonuna kadar yapılır. AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 11 Sözleşme süresi içerisinde gelişen hizmet şartlarına göre sözleşmeli personelin görevi veya görev yeri değiştirilebilir. Sözleşmeli personelin daha üst bir göreve getirilebilmesi için bu görevin iş gereklerini taşıması, boş bir pozisyonun bulunması ve sicil ve başarı değerlemesinin A veya B düzeyinde olması gerekir. KİT'LERDE PERSONEL İSTİHDAMI MEMUR SÖZLEŞMELİ PERSONEL İŞÇİ * Genel idare * Genel idare esasları dışındaki * KİT'lerde çalışan esaslarına göre yürütülmesi gereken hizmetleri memur ve sözleşmeli yürütülmesi yürütürler personelin yürüttüğü gereken asli ve hizmetler haricindeki * Sözleşme ile çalıştırılırlar sürekli görevleri işleri yürütürler yürütürler * 399 sayılı KHK'ye tabidirler * 4857 sayılı İş * 399 sayılı KHK'ye ekli * Yılın veya günün belirli sürelerini Kanunu'na tabidirler 1 sayılı cetvelde yer kapsamak üzere kısmi zamanlı alan unvanlarda da istihdam edilebilir çalışırlar * Toplu iş sözleşmesi kapsamına * 657 sayılı Devlet alınamaz Memurları * Unvan ve sayıları Kanunu'na Cumhurbaşkanı Kararı ile tespit tabidirler edilir * Toplu iş sözleşmesi * Pozisyon ihdası, iptali ve kapsamına değişikliği Cumhurbaşkanı alınamaz Kararı ile yapılır * Yönetim kurulu kararı ile işe alınır * İlk defa açıktan işe alınacak sözleşmeli personel ile 6 aylık sözleşme yapılır. Bunların müteakip sözleşmeleri bir kereye mahsus olmak üzere cari yıl sonuna kadar yapılır * Görevi veya görev yeri değiştirilebilir * Daha üst bir göreve getirilebilmesi için bu görevin iş gereklerini taşıması, boş bir pozisyonun bulunması ve sicil ve başarı değerlemesinin A veya B düzeyinde olması gerekir 12 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI V. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN İŞE ALINMASINDA ARANAN ŞARTLAR Sözleşmeli olarak işe alınacak personelin; A. Kamu haklarından mahrum bulunmamaları, B. 18 yaşını tamamlamış olmaları, C. Taksirli suçlar hariç olmak üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamaları, Ç. Görevlerini yapmalarına engel olabilecek akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile engelli olmamaları, D. En az ortaokul mezunu olmaları, E. Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak gerekir. VI. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN ÖDEV VE SORUMLULUKLARI * Sözleşmeli personel tarafsız olmak zorundadır. * Herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamaz * Görevini yerine getirirken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamaz * Hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda bulunamaz ve bu çeşit eylemlere katılamaz * Sermayeyi ve sağlanan diğer kaynakları verimlilik ve karlılık esaslarına göre kullanmak ve değerlendirmek hususunda gereken gayret ve basireti göstermekle sorumlu ve yükümlüdür * Görevleri ile ilgili olarak mensup oldukları teşebbüs ve bağlı ortaklığa verdikleri zarardan dolayı özel hukuk hükümlerine tabidirler * Görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri gizli bilgileri, görevden ayrılmış olsalar bile, yetkili amirin izni olmadan açıklayamazlar. Aksi halde haklarında Türk Ceza Kanununun 229 uncu maddesi hükümleri uygulanır Teşebbüslerin ve bağlı ortaklıkların paralarına ve para hükmündeki evrak ve senetlerine ve diğer mevcutlarına karşı işledikleri suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterleri üzerinde işledikleri suçlar ile ifa ettikleri görevlerinden doğan suçlardan dolayı memur sayılarak haklarında Türk Ceza Kanununun 2 nci kitap üçüncü ve altıncı baplarındaki hükümler uygulanır. AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 13 VII. SÖZLEŞMELİ PERSONELE UYGULANAN GENEL HAKLAR VE YASAKLAR GENEL HAKLAR YASAKLAR * Sosyal güvenlik bakımından 5434 A. Grev yasağı sayılı T.C. Emekli Sandığı B. Başka iş ve hizmet yasağı Kanununa tabidir. C. Hediye alma ve menfaat * İşe yeni başlayacak olanlar sağlama yasağı sosyal güvenlik bakımından, 5510 Ç. Basına bilgi veya demeç verme sayılı Kanunun 4/c maddesine yasağı tabidirler D. Siyasi faaliyet yasağı * Sözleşmesinde belirtilen şartlarla E. Toplu eylem ve hareketlerde görevinden çekilme hakkına bulunma yasağı sahiptir * Sendika kurabilir ve üye olabilir VIII. ÇALIŞMA SAATLERİ VE İZİNLER Sözleşmeli personelin, haftalık çalışma süresi 40 saattir. İş ve işyerinin çalışma şartları dikkate alınarak tatil ve çalışma günleri, günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerdeki çalışma şekillerinin tespitine teşebbüs veya bağlı ortaklıkların yönetim kurulları yetkilidir. Sözleşmeli personelden hizmeti 10 yıla kadar olanlara (10 yıl dahil) yılda 20 gün, 10 yıldan fazla olanlara yılda 30 gün ücretli izin verilir. Yıllık izin verilmesine esas hizmetin tespitinde kamu kurum ve kuruluşlarında geçen fiili hizmet süreleri ile askerlik hizmeti göz önüne alınır. İhtiyat olarak silâh altına alınanlar terhis oluncaya kadar ücretli izinli sayılırlar. Yıllık izinler, teşebbüs veya bağlı ortaklığın uygun bulacağı zamanlarda toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Cari yıl ile önceki yıla ait kullanılmayan izinlerin kullanılması mümkündür. Daha eski izinler ise düşer. YILLIK İZİN Hizmet süresi 10 yıla 20 gün kadar olanlar Hizmet süresi 10 30 gün yıldan çok olanlar * Hizmet süresi tespitinde kamuda geçen fiili hizmet süreleri ile askerlik hizmeti esastır. * İhtiyat olarak silâh altına alınanlar terhis oluncaya kadar ESASLAR ücretli izinlidir. * Toptan veya kısım kısım kullanılabilir. * Bir önceki yılın kullanılmayan izinleri düşmez. Daha eski izinler ise düşer. 14 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI Sözleşmeli personele isteği üzerine, eşinin doğum yapması halinde on gün babalık izni, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin annesinin, babasının veya kardeşinin ölümü halinde ise yedi gün izin verilir. Analık izni, süt izni ve diğer mazeret izinleri, hastalık ve refakat izni ile aylıksız izinlerde de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda öngörülen hükümler uygulanır. Mazeret İzni Sebebi İzin Esasları Analık İzni Tekil gebelik: Doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta Çoğul gebelik: Doğumdan önce 8 + 2 hafta ve doğumdan sonra 8 + 2 hafta Babalık İzni 10 gün Düğün İzni 7 gün (kendisi veya çocuğu evlenirse) Ölüm İzni 7 gün (eşi, çocuğu, kardeşi, anne, baba ölürse) Süt İzni Doğumdan sonra ilk 6 ay: günde 3 saat Doğumdan sonra ikinci 6 ay: günde 1,5 saat Özel Mazeret İzni Yukarıdaki sebepler haricinde 10 güne kadar verilebilir. Buna ek olarak 10 gün daha verilebilir ancak bu izin sonraki yılın yıllık izninden düşülür. (Öğretmenlere 2. kez 10 günlük mazeret izni hakkı yoktur) Engelli Çocuk İzni 10 gün (%70 engelli çocuk varsa) IX. MALİ VE SOSYAL HAKLAR A. Aylıklar ve Ücretler Aylık ve ücretler yönünden memurlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabidir. Bu personel, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek geçici 21 inci maddesinde öngörülen ikramiyelerden yararlandırılır. Sözleşmeli personele ödenecek sözleşme ücreti; temel ücret ile başarı ve kıdem ücretleri toplamından oluşur ve bu ücret asgari ücretin altında olamaz. Sözleşme ücretlerinin tavanı her yıl bütçe kanunları ile belirlenir. Kamu personeli için uygulanan aylık katsayısının mali yılın ikinci yarısı için değiştirilmesi veya mali yıl içinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mali ve sosyal haklara ilişkin hükümlerinde değişiklik yapılması halinde sözleşmeli personel ücretlerinin tavanını değiştirmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Sözleşmeli personelin temel ücret tutarları, sözleşmeli personelin unvanı, eğitim düzeyi, iş gerekleri, işyeri ve çalışma şartları dikkate alınmak suretiyle teşebbüs ve bağlı ortaklıklarca tespit edilir. Teşebbüs ve bağlı ortaklıklar, sözleşmeli personeline unvanları itibarıyla uygulayacakları azami temel ücret miktarlarına ilişkin tekliflerini 15 Kasım tarihine kadar Çalışma Genel Müdürlüğüne gönderirler. Bu teklifler Çalışma Genel Müdürlüğünce teşebbüs ve bağlı AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 15 ortaklıklar arasında ücret dengesi ve uygulama birliği sağlamaya yönelik önerilerle birlikte Cumhurbaşkanının onayına sunulur. Sözleşmeli personelden sicil ve başarı değerlemesi sonucunda sicil ve başarıları (A) düzeyinde olanlara temel ücretlerinin % 8'i, (B) düzeyinde olanlara % 4'ü, (C) düzeyinde olanlara % 2'si oranında hesaplanacak miktarda ve 43 üncü maddedeki esaslara göre başarı ücreti ödenir. Sözleşmeli personelden bir sosyal güvenlik kuruluşuna prim ödemek suretiyle geçen hizmet süresi toplamı, % 3'ü, % 4'ü ve % 5'i oranında kıdem ücreti verilir. SÖZLEŞME ÜCRETİ: Temel Ücret + Başarı Ücreti + Kıdem Ücreti Temel Ücret * Sözleşmeli personelin unvanı, eğitim düzeyi, iş gerekleri, işyeri ve çalışma şartlarına göre belirlenir * Azami temel ücret teklifi 15 Kasım'a kadar ÇGM'ye gönderilir. Görüş ile birlikte Cumhurbaşkanı onayına sunulur. Başarı Ücreti Sicil ve başarı değerlemesi sonucunda başarısı; A olanlara Temel ücretin %8'i kadardır B olanlara Temel ücretin %4'i kadardır C olanlara Temel ücretin %2'i kadardır Kıdem Ücreti Bir sosyal güvenlik kuruluşuna prim ödemek suretiyle geçen hizmet süresi toplamı; 6-10 yıl olanlara Temel ücretlerinin % 2'si kadardır 11-15 yıl arası olanlara Temel ücretlerinin % 3'si kadardır 16-20 yıl arası olanlara Temel ücretlerinin % 4'si kadardır 21 yıl ve üstü olanlara Temel ücretlerinin % 5'si kadardır 6-10 yıl olanlara Temel ücretlerinin % 2'si kadardır 16 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI B. Fazla Çalışma ve Diğer Ödemeler Sözleşmeli personele; zorunlu ve istisnai hallere münhasır olmak üzere, normal çalışma saatleri dışında veya tatil günlerinde yaptırılacak fazla çalışmalar karşılığında bütçe kanunlarında belirlenen miktarlarda saat başı fazla çalışma ücreti ödenir. Ancak aylık olarak, fazla çalıştırma yaptırılacak personel sayısı kurumun sözleşmeli personel sayısının % 5'ini; personel başına ödenecek fazla çalışma ücreti toplamı da ilgililerin temel ücretlerinin % 15'ini geçemez. Mal ve hizmet üretiminde darboğaz yaratılmaması bakımından kritik görevlerde bulunan sözleşmeli personel için, teşebbüs veya bağlı ortaklığın teklifi, Çalışma Genel Müdürlüğünün uygun görüşü ve ilgili Bakanın onayı ile toplam fazla çalışma süresi belirtilmek suretiyle % 5 oranının üzerinde de fazla çalışma yaptırılabilir. Sözleşmeli personele 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen ödemeler dışında herhangi bir ödeme yapılamaz. Yurt içinde ve yurt dışında geçici olarak görevlendirilecek sözleşmeli personele gündelik ve yol gideri ödenir. Ödenecek gündelik miktarı 6245 sayılı Harcırah Kanunu uyarınca en yüksek Devlet memuru1 için belirlenen gündeliği geçmemek üzere ilgililerin görev ve unvanları dikkate alınarak teşebbüs veya bağlı ortaklık yönetim kurullarınca tespit edilir. İlk defa sözleşmeli statüde işe başlayan personele ikamet mahalli ile görev mahalli arasında kendisi ve aile efradına harcırah ödenmez. C. Tedavi, Ölüm ve Cenaze Giderleri Sözleşmeli personelin, eşinin ve bakmakla yükümlü olduğu ana, baba ve çocuklarının doğum, ölüm yardımı ve cenaze giderleri hakkında kadroları genel müdür, genel müdür yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, müessese, bölge, fabrika, işletme ve şube müdürleri, müfettiş ve müfettiş yardımcıları ile ekli 1 sayılı cetvelde kadro unvanları göstertilen diğer personel gibi 657 sayılı Kanuna tabi personele ilişkin hükümler uygulanır. Ancak ölüm yardımının hesabında ilgililerin temel ücretleri esas alınır. Ç. Sosyal Yardımlar Sözleşmeli personel, bedelini ödemek şartıyla teşebbüs veya bağlı ortaklığın lojman, misafirhane, eğitim ve dinlenme tesisleri, yemek ve diğer sosyal imkânlarından yararlanır. İşin gerektirdiği araç, gereç ve giyim eşyası teşebbüs veya bağlı ortaklığın demirbaşı olarak verilebilir. Ancak bu yardımlar hiç bir surette nakdi ödeme şeklinde yapılamaz. D. Ödül Görevlerinde olağanüstü gayret göstermek suretiyle verimlilik veya karlılığı artıran veya teşebbüs ve bağlı ortaklığın faaliyetlerine yararlı buluş getiren veya büyük zararların doğmasını önlemede üstün gayret gösteren sözleşmeli personele genel müdürce bir aylık, genel müdürün teklifi üzerine yönetim kurulunca iki aylık sözleşme ücretini aşmamak üzere ödül verilebilir. Ancak bu şekilde bir takvim yılı içinde ödüllendirileceklerin sayısı teşebbüs ve bağlı ortaklıkların toplam sözleşmeli personel sayısının % 2'sinden fazla olamaz. 1 İdari İşler Başkanı AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 17 E. Diğer Sözleşme Ücretleri Teşebbüs ve bağlı ortaklıkların yurt dışındaki şube, mağaza, büro ve benzeri yerlerinde istihdam edilecek sözleşmeli personele ödenecek ücret sürekli görevle yurt dışına gönderilen 2 nci derecenin 1 inci kademesinde bulunan Dışişleri Bakanlığı meslek memuruna (bekar) ödenen aylığı geçmemek ve 15 inci derecenin 1 inci kademesinde bulunan memur (bekar) için hesaplanacak aylıktan da az olmamak üzere öğrenim durumu, kıdem, görev unvanı, ülke ve görev yeri dikkate alınmak suretiyle teşebbüs yönetim kurullarınca belirlenir. Teşebbüsler, yurt dışında kurdukları veya iştirak ettikleri şirketlerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 77’nci maddesi hükümleri çerçevesinde aylıksız ve ücretsiz olarak personelini görevlendirebilirler. F. Avukatlık Vekâlet Ücreti Mahkeme ve icra dairelerince teşebbüs ve bağlı ortaklık lehine hükmedilip borçlusundan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin davaları izleyen ve sonuçlandıran avukatlara dağıtımında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. X. SİCİL VE BAŞARI DEĞERLEMESİ A. Tanımlar 1. Sicil ve Başarı Değerlemesi Raporu Sicil ve başarı değerlemesi raporu, sicil amirlerinin, sözleşmeli personelin sicil ve başarısının tespiti için kullandıkları Kamu İktisadi Teşebbüsleri Sözleşmeli Personel Sicil ve Başarı Değerlemesi Hakkında Yönetmeliğe ekli formlardır. 2. Sicil Amiri Sicil Amiri, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Sözleşmeli Personel Sicil ve Başarı Değerlemesi Hakkında Yönetmeliğe göre sicil ve başarı değerlemesi raporlarını birinci ve ikinci derecede yetkili olarak doldurmakla görevlendirilen amirlerdir. B. Personel Kütüğü, Özlük Dosyası ve Sicil Dosyası Sözleşmeli personel teşebbüs ve bağlı ortaklıklarca tutulacak sözleşmeli personel kütüğüne kaydolunur. Her sözleşmeli personele bir numara verilir ve bir özlük dosyası tutulur. Her sözleşmeli personelin bir sicil dosyası bulunur. Sicil amirleri tarafından düzenlenecek sicil raporları ile varsa müfettiş raporları sicil dosyasına konulur. C. Başarı Değerleme Düzeyleri Yapılan sicil ve başarı değerlemesi sonucunda; 59 ve daha aşağı puan alanlar (D), 60-75 puan alanlar (C); 76-89 puan alanlar (B), 90 ve daha yukarı puan alanlar (A), olmak üzere personel dört başarı düzeyinde değerlendirilir. Formlarda yer alan bölümlerden sözleşmeli personelin “Genel durum ve davranışlarının değerlendirilmesi” bölümü, sicil amirinin kanaatine göre (olumsuz), (olumlu) veya (çok iyi) şeklinde 18 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI doldurulur. Sorular ise 100 tam not üzerinden değerlendirilir. Sicil amirlerinin her bir soruya verdikleri notların aritmetik ortalaması, değerlemeye alınan konuda verilen nihai sicil ve başarı notunu gösterir. BAŞARI DEĞERLEME 59 ve daha aşağı puan alanlar (D) başarı düzeyi 60-75 puan alanlar (C) başarı düzeyi 76-89 puan alanlar (B) başarı düzeyi 90 ve daha yukarı puan alanlar (A) başarı düzeyi Ç. Sicil ve Başarı Değerleme Dönemi ve Raporu Doldurmak İçin Gerekli Süre Sicil ve başarı değerlemesi raporları her yılın Aralık ayının ilk yarısı içinde doldurularak en geç 15 Aralık'a kadar bunları muhafaza ile görevli birime teslim edilir. İlk defa açıktan işe alınan sözleşmeli personelin sicil ve başarı değerlemesi raporları sözleşme sürelerinin bitiminden 15 gün önce doldurulur. Bu personelin 6 aylık deneme süresinden sonraki ilk sözleşme dönemlerine ait sicil ve başarı değerlemesi raporları ile yıl içinde memur statüsünden sözleşmeli statüye geçenlerin sicil ve başarı değerlemesi raporları sözleşme sürelerine bakılmaksızın Aralık ayının ikinci yarısında doldurulur. Haklarında rapor düzenlenecek sözleşmeli personelin, değerlendirilmelerini yapacak sicil amirlerinin yanında en az 6 ay çalışmış olmaları şarttır. Ancak söz konusu Yönetmelikte belirtilen hallerde, rapor düzenleme döneminde 3 aydan az olmamak üzere, sözleşmeli personel ile en fazla çalışan sicil amiri tarafından doldurulur. D. Sicil ve Başarı Değerlemesi Sonucunda Yapılacak İşlem Sicil ve başarı değerlemeleri; (D) düzeyinde olanlarla başka bir sicil amirinin yanında, bulundukları görevin temel ücreti tutarında bir ücretle altı ay daha denenmek üzere yeni bir sözleşme yapılır. Bu süre sonunda da sicil ve başarıları (D) düzeyinde olanların sözleşmeleri fesh edilir ve haklarında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. (C) düzeyinde olanların, bulundukları görevin temel ücretine bu ücretin % 2’si oranında, (B) düzeyinde olanların, bulundukları görevin temel ücretine bu ücretin % 4’ü oranında, (A) düzeyinde olanların, bulundukları görevin temel ücretine bu ücretin % 8’i oranında, başarı ücreti ilave edilmek suretiyle sözleşmeleri yenilenir. Ancak, (D) düzeyinde bulunanlara başarı ücreti ödenmez. AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 19 XI. DİSİPLİN CEZALARI Teşebbüs veya bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla sözleşmeli personelin görevleri ile ilgili kusurlu hareketleri, iş yerinde veya dışında teşebbüs ve bağlı ortaklıkla ilgili mevzuata aykırı davranışları nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması hariç verilmesi gereken disiplin cezaları ile disiplin cezası vermeye yetkili merciler ve disiplin kurulları hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde teşebbüs veya bağlı ortaklık memurlarının tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller için sözleşme ücretinden kesme cezası, aylıktan kesme cezası esaslarına göre uygulanır. XII. SÖZLEŞMENİN FESHİ VE SONA ERMESİ FESİH HALLERİ A. İzinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün veya bir sözleşme dönemi içinde kesintili 10 gün göreve gelmemeleri, B. İşe alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının anlaşılması veya bu şartlardan birinin sonradan kaybedilmesi C. Görev veya görev yerinin değişmesi halinde belirlenen süre içinde mücbir bir sebep olmaksızın yeni görevine başlamamaları Ç. 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile sözleşme hükümlerine aykırı davranışlarda bulunmaları D. Sicil ve başarı değerlendirmeleri birbirini izleyen iki sözleşme döneminde (D) düzeyinde olmak SONA ERME HALLERİ - İstek nedeniyle emeklilik - Yaş haddi nedeniyle emeklilik - Malullük nedeniyle emeklilik - Sicil nedeniyle emeklilik XIII. SAVUNMA HAKKI, CEZALARA İTİRAZ, CEZALARININ KESİNLEŞMESİ VE ZAMANAŞIMI Savunması alınmadan sözleşmeli personel hakkında disiplin cezası verilemez. Sözleşmeli personel, soruşturmayı yapanın, disiplin cezası vermeye yetkili organ, merci veya amirin veya disiplin kurulunun yedi günden az olmamak üzere vereceği süre içinde yazılı olarak savunmasını yapar. Bu süreler içinde savunmasını yapmayan sözleşmeli personel savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. 20 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI Disiplin cezalarına karşı yapılacak itirazlarda süre, kararın ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren 7 gündür. Sözleşmenin feshini gerektiren disiplin cezalarının kesinleşmesi; teşebbüs veya bağlı ortaklık yönetim kurullarının kararına bağlıdır.. Disiplin kurulları kendilerine tevdi edilen dosyaları en geç 3 ay içinde karara bağlarlar. Disiplin cezasını gerektiren kusurlu bir halin öğrenilmesinden 6 ay geçtikten sonra sözleşmeli personel hakkında bu kusurlu hareket ile ilgili olarak disiplin kovuşturması yapılamaz ve disiplin cezası verilemez. Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar. XIV. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA İLE UYGULAYACAK YETKİLİLER VE UYGULANACAĞI HALLER SEBEP Görevi başında kalmasında sakınca görülecek sözleşmeli personel hakkında tedbir alınması HANGİ HALLERDE A. Teşebbüs ve bağlı ortaklığın; paraları, para hükmündeki evrak ve senetleri ile diğer mevcutlarına karşı veya bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterler üzerinde suç işlenmesi, B. Kasayı, ambarları saydırmaktan, para, para hükmündeki evrak, senet veya ayniyat veya bunların kayıt ve hesaplarını göstermekten veya sorulan sorulara kanuni bir sebep olmaksızın cevap vermekten kaçınılması, C. Teftiş veya soruşturmanın güçlendirilmesi, Ç. Sözleşmeli personel hakkında cezai kovuşturma yapılması, D. İş yerinde kişilere veya mallara karşı ağır zarar ika edileceği hakkında kuvvetli emarelerin bulunması UZAKLAŞTIRMA YETKİSİ * İşe almaya yetkili olanlar * İlgili bakanlık müfettişi * İlgili teşebbüs müfettişi * İlgili bağlı ortaklık müfettişi AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 21 UZAKLAŞTIRILANIN DURUMU - Türlü hak ve yükümlülükleri sürer - Sözleşme ücretinin 2/3'ü ödenir UZAKLAŞTIRMA KALDIRMA HALLERİ A. Haklarında sözleşmenin feshi cezasından başka bir disiplin cezası verilenler, B. Takibata mahal olmadığına veya beraatine karar verilenler, C. Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar, Ç. Görevlerine ilişkin olsun veya olmasın çalıştırılmasına engel olmayacak bir ceza ile hükümlü olup bu cezası ertelenenler * Görevden uzaklaştırma tedbiri sözleşmeli personelin soruşturmaya konu olan fiilinin hizmetlerine devam etmelerine engel olmadığı hallerde, her zaman kaldırılabilir. * Ceza kovuşturması tutuksuz olarak devam edenlerden göreve başlamasında sakınca görülmeyenler görevlerine döndürülebilirler. UZAKLAŞTIRMA KALDIRILIRSA Sözleşme ücretinin kesilmiş bulunan 1/3 oranındaki kısmı ilgililere ödenir. 22 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI SÖZLEŞMELİ PERSONEL SİCİL VE BAŞARI DEĞERLEMESİ RAPORU (DÖNEMİ:...... /....../20....-....../....../20....) SÖZLEŞMELİ PERSONELİN Adı ve Soyadı : Unvanı : Birimi : Sicil No : SİCİL AMİRLERİNİN 1. SİCİL AMİRİ 2. SİCİL AMİRİ Adı: Soyadı: Unvanı: Sözleşmeli personelin genel durum ve davranışları hakkındaki değerlendirmesi (olumsuz-olumlu-çok iyi) SİCİL VE BAŞARI DEĞERLEMESİ 1. SİCİL 2. SİCİL SİCİL AMİRLERİ Sicil ve başarı değerlemesinde esas AMİRİNCE AMİRİNCE NOTLARININ alınan hususlar VERİLEN NOT VERİLEN NOT ORTALAMASI 1 Göreve devam ve bağlılığı Görevlerini kendiliğinden zamanında ve doğru yapma, 2 takip ederek sonuçlandırma alışkanlığı 3 Çalışkanlığı, kabiliyeti, verimi Amirlerine, çalışma arkadaşlarına ve iş sahiplerine 4 karşı tutum ve davranışı ile disipline riayeti Mesleki bilgisi, yazılı ve sözlü 5 ifade kabiliyeti, kendini geliştirme ve yenileme gayreti SİCİL AMİRLERİNİN NOT ORTALAMALARI SÖZLEŞMELİ PERSONELİN SİCİL VE BAŞARI DEĞERLEME DÜZEYİ 1. Sicil Amiri 2. Sicil Amiri (Tarih ve İmza) (Tarih ve İmza) AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 23 YÖNETİCİ DURUMUNDAKİ SÖZLEŞMELİ PERSONEL SİCİL VE BAŞARI DEĞERLEMESİ RAPORU (DÖNEMİ:...... /....../20....-....../....../20....) SÖZLEŞMELİ PERSONELİN Adı ve Soyadı : Unvanı : Birimi : Sicil No : SİCİL AMİRLERİNİN 1. SİCİL AMİRİ 2. SİCİL AMİRİ Adı: Soyadı: Unvanı: Sözleşmeli personelin genel durum ve davranışları hakkındaki değerlendirmesi (olumsuz-olumlu- çok iyi) SİCİL VE BAŞARI DEĞERLEMESİ 1. SİCİL 2. SİCİL SİCİL AMİRLERİ Sicil ve başarı değerlemesinde esas AMİRİNCE AMİRİNCE NOTLARININ alınan hususlar< VERİLEN NOT VERİLEN NOT ORTALAMASI Planlama, organizasyon ve 1 koordinasyon kabiliyeti Karar verme, temsil ve 2 müzakere, intibak kabiliyeti Mevzuat ve teknolojik 3 gelişmelere intibak kabiliyeti Mahiyetindekileri yetiştirme, 4 değerlendirme, denetleme ve örnek olmada başarısı İş hakimiyeti, kendine güveni ve 5 sosyal ve beşeri ilişkileri SİCİL AMİRLERİNİN NOT ORTALAMALARI SÖZLEŞMELİ PERSONELİN SİCİL VE BAŞARI DEĞERLEME DÜZEYİ 1. Sicil Amiri 2. Sicil Amiri (Tarih ve İmza) (Tarih ve İmza) GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI GENEL OLARAK DEVLET TEŞKİLATI AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 27 I) TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’NİN TEMEL ORGANLARI Devlet, bir ulusun sahip olduğu ve coğrafi sınırları belirli ülke toprakları üzerinde; yasama, yürütme ve yargı işlemlerini yerine getiren, toplum düzenini sağlayan, yasal emretme gücüne sahip hukuki bir varlıktır. Her ulusun kurduğu devlet, her ulusun kendi tarihsel ve toplumsal koşullarının ürünüdür. Dolayısıyla, bir ülkenin anayasası bize, o ülke vatandaşlarının nasıl bir devlet kurduğunu anlatır. İşte, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel organlarını da Türkiye Cumhuriyeti Anayasası anlatmıştır. Buna göre, devlet yapısını oluşturan organlar Cumhuriyetin Temel Organları olarak isimlendirilen; yasama, yürütme ve yargı organlarıdır. Bu organlara tanınan yetki, sorumluluk ve görev alanlarının sınırlarının belirlenmesinde güçler ayrılığı ilkesi esas alınmıştır. Bu ilke, anayasamızın başlangıç1 bölümünde belirtildiği gibi, Devlet organları arasında üstünlük sıralaması anlamına gelmez. Belli devlet yetki ve görevlerinin kullanılmasından ibaret olup bununla sınırlı medeni bir iş bölümü ve işbirliği olduğunu anlatır. Üstünlük ancak anayasa ve yasalardadır. A) Yasama Yukarıda belirtilmiş olduğu gibi, yasama yetkisi, Türk Ulusu adına Türkiye Büyük Millet Meclisine aittir. Türkiye Büyük Millet Meclisi; ulusça genel oyla seçilen altı yüz milletvekilinden oluşur. On sekiz yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir. (Anayasa, md. 76)2 Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçimleri Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile birlikte beş yılda bir yapılır. Milletvekili olarak seçilenler Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi olarak Türk milleti önünde ant içerek göreve başlarlar.3 Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek; milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilânına karar vermek ve Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir. 1 “Anayasanın dayandığı temel görüş ve ilkeleri belirten başlangıç kısmı, anayasa metnine dahildir.” (Anayasa., Madde 176) 2 Anayasanın bu maddesi ile kimlerin milletvekili olamayacağı da hüküm altına alınmıştır. Şöyle ki; “En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, askerlikle ilişiği olanlar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, Resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler.” Bunun yanı sıra, “hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensupları, görevlerinden çekilmedikçe, aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler.” (Anayasa, md.76) 3 Anayasanın 81’inci maddesi uyarınca Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, göreve başlarken şu şekilde andiçerler: “Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma, hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma, toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakatten ayrılmayacağıma; büyük Türk Milleti önünde namusum ve şerefim üzerine andiçerim.” 28 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI Türkiye Büyük Millet Meclisi, örgütsel yapı itibarıyla; Genel Kurul, Başkanlık Divanı, Siyasi Parti Grupları, Danışma Kurulu ve Komisyonlardan oluşur. Milletvekilleri bu kurul ve komisyonlarda çalışarak görevlerini yerine getirirler. Ayrıca, TBMM Genel Kurulundan alınacak karar üzerine, Dostluk Grupları ve Parlamentolararası Birlik Grupları da kurulabilmektedir. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Başkanlık Divanı, Meclis üyeleri arasından seçilen Meclis Başkanı, Başkanvekilleri, Katip üyeler ve İdare Amirlerinden oluşur. Başkanlık Divanı, Meclisteki siyasi parti gruplarının üye sayısı oranında Divana katılmalarını sağlayacak şekilde kurulur. Siyasi parti grupları Başkanlık için aday gösteremezler. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı için, bir yasama döneminde iki seçim yapılır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, çalışmalarını, kendi yaptığı içtüzük hükümlerine göre yürütür. İçtüzük hükümleri, siyasi parti gruplarının, Meclisin bütün faaliyetlerine üye sayısı oranında katılmalarını sağlayacak yolda düzenlenir. Siyasi parti grupları, en az yirmi üyeden meydana gelir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, her yıl Ekim ayının ilk günü kendiliğinden toplanır. Meclis, bir yasama yılında en çok üç ay tatil yapabilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde teknik, destek, lojistik hizmetleri sağlamak üzere, Genel Sekreterlik biçiminde yapılandırılmış bir idari teşkilat bulunmaktadır. TBMM İdari Teşkilatı kadrolarında görevli personel hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun istisnai memurlukla ilgili hükümleri uygulanır. B) Yürütme Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir. Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. CUMHURBAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde açılış konuşmasını yapmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni gerektiğinde toplantıya çağırmak, Yasaları yayımlamak, Yasaları yeniden görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne geri göndermek, Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak, Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj vermek, Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek, AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 29 Bakanları ve Cumhurbaşkanı yardımcılarını atamak ve görevlerine son vermek, Üst kademe kamu yöneticilerini atamak, görevlerine son vermek ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlemek, Yabancı devletlere Türk Devleti'nin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek, Uluslararası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak, Milli güvenlik politikalarını belirlemek ve milli güvenliğe ilişkin gerekli tedbirleri almak, Yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarmak, Yasaların uygulanmasını sağlamak ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Başkomutanlığını temsil etmek, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar vermek, Genelkurmay Başkanı'nı atamak, Milli Güvenlik Kurulu'nu toplantıya çağırmak, Milli Güvenlik Kurulu'na Başkanlık etmek, Devlet Denetleme Kurulu'nun üyelerini atamak, Devlet Denetleme Kurulu'na inceleme, araştırma ve denetleme yaptırmak, Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek, Üniversite rektörlerini seçmek, Yasaların TBMM İçtüzüğü'nün, tümünün ya da belirli hükümlerinin Anayasa'ya biçim ya da esas yönünden aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesinde iptal davası açmak, Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek ya da kaldırmak, Anayasa Mahkemesi üyelerini seçmek, Danıştay üyelerinin dörtte birin seçmek, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini seçmek, Hakimler ve Savcılar Kurulu üyelerini seçmek. 30 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI 1) Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar * Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir. * Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. * Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. * Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, 81 inci maddede yazılı şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde andiçerler. * Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer. * Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. * Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevleriyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir. Bakan, bakanlık kuruluşunun en üst amiri olup, bakanlık icraatından ve emri altındakilerin faaliyet ve işlemlerinden sorumlu, bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı ile bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların faaliyetlerini, işlemlerini ve hesaplarını denetlemekle görevli ve yetkilidir. Bakanlar, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanımı amacıyla, bakanlık hizmetlerini mevzuata, Cumhurbaşkanının genel siyasetine, Cumhurbaşkanı karar ve talimatlarına, kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak yürütmekle, bakanlığın faaliyet alanına giren konularda diğer bakanlıklarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevli ve Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. 2) Bakan Yardımcıları Bakan Yardımcıları, bakanın emrinde ve onun yardımcısı olup bakanlık hizmetlerini bakan adına ve bakanın direktif ve emirleri yönünde, bakanlığın amaç ve politikalarına, kalkınma planlarına ve yıllık programlara, stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine, mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenler ve yürütür. Bu amaçla bakanlık teftiş kurulu hariç bakanlık kuruluşlarına gereken emirleri verir ve bunların uygulanmasını gözetir ve sağlar. Bakan Yardımcıları yukarıda belirtilen hizmetlerin yürütülmesinden Bakana karşı sorumludur. 3) Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı a) Cumhurbaşkanı Özel Kalem Müdürlüğü Cumhurbaşkanı makamına ilişkin hizmetleri yürütmek, Cumhurbaşkanının resmi ve özel yazışmalarını yürütmek, Cumhurbaşkanının tören, yurtiçi ve yurtdışı gezi işlerini düzenlemek ve yürütmek, Cumhurbaşkanlığı makamının protokol, halkla ilişkiler ve kurumsal iletişim AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 31 hizmetlerini bünyesindeki birimler aracılığıyla yürütmek ve Cumhurbaşkanının Milli Saraylar ve Devlet Arşivlerine ilişkin talimat, iş ve işlemlerini yürütmek ile görevlidir. b) Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı İdari İşler Başkanı Cumhurbaşkanı adına aşağıdaki görevleri yapar. a) Anayasada belirtilen görevlerinin yerine getirilmesinde ve yetkilerinin kullanılmasında Cumhurbaşkanına gerekli olan hizmetleri sunmak. b) Türkiye Büyük Millet Meclisi ile olan münasebetlerin yürütülmesi ve kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonun sağlanması için gerekli çalışmaları yapmak. c) Devlet Teşkilatının düzenli ve etkin bir şekilde işlemesini temin edecek prensiplerin tespiti için gerekli çalışmaları yapmak. ç) İç güvenlik, dış güvenlik ve terörle mücadele konusunda koordinasyonun sağlanması için gerekli çalışmaları yapmak. d) Yapılan çalışmaların kamuoyundaki tesirlerini izleme ve değerlendirme çalışmalarını yapmak. İDARİ İŞLER BAŞKANLIĞI TEŞKİLATI a) Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü b) Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü c) Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü ç) Destek ve Mali Hizmetler Genel Müdürlüğü d) Koruma ve Güvenlik Genel Müdürlüğü c) Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları Cumhurbaşkanınca alınacak kararlar ve oluşturulacak politikalarla ilgili öneriler geliştirmek ve geliştirilen politika ve strateji önerilerinden Cumhurbaşkanınca uygun görülenler hakkında gerekli çalışmaları yapmak üzere Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki kurullar oluşturulmuştur. CUMHURBAŞKANLIĞI POLİTİKA KURULLARI a) Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu b) Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu c) Ekonomi Politikaları Kurulu ç) Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu d) Hukuk Politikaları Kurulu e) Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu f) Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu g) Sosyal Politikalar Kurulu ğ) Yerel Yönetim Politikaları Kurulu 32 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI d) Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kurum ve Kuruluşlar Aşağıda yer alan kurum ve kuruluşlar Cumhurbaşkanlığına bağlı olup, kanunları ve/veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerindeki hükümlere tabidir. CUMHURBAŞKANLIĞI BAĞLI KURULUŞLARI a) Devlet Arşivleri Başkanlığı b) Devlet Denetleme Kurulu c) Diyanet İşleri Başkanlığı ç) İletişim Başkanlığı d) Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği e) Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı f) Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı g) Savunma Sanayi Başkanlığı ğ) Strateji ve Bütçe Başkanlığı h) Türkiye Varlık Fonu e) Cumhurbaşkanlığı Ofisleri Cumhurbaşkanlığına bağlı, özel bütçeli, kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip birimlerdir. CUMHURBAŞKANLIĞI OFİSLERİ a) İnsan Kaynakları Ofisi b) Yatırım Ofisi c) Dijital Dönüşüm Ofisi ç) Finans Ofisi C) Yargı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na göre yargı erki, yasama ve yürütme erklerinden bağımsızdır. Yasama ve yürütme ile yönetim, yargı kararlarına uymak zorundadır. Yargı yetkisi Türk Ulusu adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır. Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir. Hakimler, görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez; genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz. AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 33 Anayasa’da düzenlenen yüksek mahkemeler, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesidir. Ayrıca, Anayasa’da yüksek mahkemeler arasında sayılmasa da, ilke olarak TBMM adına Devletin gelir ve harcamalarını denetleme görevi yapan Sayıştay’ın yargı yetkisi de bulunmaktadır. Anayasaya göre, mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına göre kurulup görev yapan Hakimler ve Savcılar Kurulu, adli ve idari yargı hakim ve savcılarının özlük işlerini düzenlemek ve bir mahkemenin veya bir hakimin veya savcının kadrosunun kaldırılması ya da bir mahkemenin yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki teklifleri karara bağlamakla yetkili bir organdır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temel organları olan yasama, yürütme ve yargının anayasal olarak düzenlenişini gördükten sonra Devlet teşkilatı yapısının daha iyi anlaşılması için idari örgütlenmeye biraz daha yakından bakmak gerekmektedir. II) İDARE (YÖNETİM) A) Tanım Cumhuriyetin temel organlarından biri olan yürütme, Anayasa’ya göre, gerekli yetkilere sahip ve kanunların kendisine verdiği görevleri yerine getiren bir kuvvettir. (T.C. Anayasası md.8’in gerekçesi).4 İdare ise, kamu hizmetlerini yasalar gereğince yürütmekle görevli yapıdır. Yürütme yetkisi ve görevleri, uygulamada bu yapı aracılığıyla gerçekleştirilir. İdare, devlet ve toplum düzeninin kesintisiz işlemesini sağlayan sistematik yapıdır. Anayasa’da bulunan bazı temel ilkeler, kamu yönetimini etkiler ve ona yön verir.5 Bunların başlıcaları, Anayasa’nın Başlangıç kısmında ve 2’nci maddesinde ifadesini bulan “demokratik devlet”, “hukuk devleti”, “laik devlet”, “sosyal hukuk devleti”, “Atatürk milliyetçiliği” ile Anayasa’nın daha sonraki bölümlerinde yer alan “planlı kalkınma” (md.166), “İnkılâp kanunlarının korunması” (md.174), “idarenin bütünlüğü” (md.123), “idarenin yasallığı (kanuniliği)” (md.123), “idarenin yargısal denetimi” (md.125), “merkezden yönetim”, “yerinden yönetim” ve “yetki genişliği” (md.126) ilkeleri ve esaslarıdır. Anayasa’nın 123’üncü maddesine göre, idare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir; idarenin kuruluş ve görevleri ise, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Merkezden yönetim, yönetsel hizmetlerin merkezde toplanması ve bu hizmetlerin merkez ve merkezin hiyerarşisi içinde yer alan örgütlerce ya da yerinde merkeze bağlı il yönetimi, ilçe yönetimi ve bölge yönetimi gibi taşra kuruluşları eliyle yürütülmesidir. Yerinden yönetim ise, kamu hizmetlerinin yöre halkınca seçilen kuruluş ya da organlar ile yönetsel, sosyal, bilimsel, teknik ve kültürel alanlarda tüzel kişiliği olan kuruluşlarca yerine getirilmesidir. Ülkemizde devletin temel yönetsel görevleri genel (merkezi) yönetimi oluşturan kuruluşlarca yürütülür. Genel yönetimin merkez örgütü, Cumhurbaşkanı, Bakanlıklar ve Bakanlardan oluşur. Genel yönetim, üzerine aldığı hizmetleri hizmetin gereklerine, ekonomik ve toplumsal 4 T.C. Anayasası Komisyon Raporları ve Gerekçeleri, Millet Meclisi Vakfı Ofset Tesisi, Ankara, 1983, s. 11'den aktaran, Devlet Memurları Elkitabı, 3. Baskı, s. 17, TODAİE Yay., Ankara, 1987. 5 A. Şeref Gözübüyük; Yönetim Hukuku, Sevinç Matbaası, Ankara, 1983, s.18'den aktaran, Devlet Memurları Elkitabı, 3. Baskı, s. 17, TODAİE Yay., Ankara, 1987. 34 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI koşullara, ülkenin coğrafya durumuna göre yürütmek için taşrada örgütlenmiştir. Bu örgütler, merkezdeki genel yönetimin taşraya bir uzantısıdır ve genel olarak ülkeye yayılmıştır. Genel yönetimin taşra örgütlenmesinin dayandığı ilke, “yetki genişliği” ilkesidir. Yetki genişliği, merkezin ya da genel yönetimin, taşra kuruluşlarına ya da organlarına kendiliğinden karar alarak uygulama yetkisi tanımasıdır. Ülkemizde genel yönetimin taşra kuruluşları, il idaresi, ilçe idaresi, bucak idaresi ve bölge yönetimidir. Anayasa’nın 126’ncı maddesi uyarınca, illerin yönetimi yetki genişliği esasına dayanır. Ülkemizde yerel nitelikli birçok hizmetin görülmesini sağlayan ve demokratik yaşamın bir parçası olan yerel yönetim kuruluşları Anayasa’nın 127’nci maddesinde şöyle düzenlenmiştir: “Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileridir. Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir. Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir. Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile kendi aralarında Cumhurbaşkanının Kararı ile birlik kurmaları, görevleri, yetkileri, maliye ve kolluk işleri ve merkezi idare ile karşılıklı bağ ve ilgileri kanunla düzenlenir. Bu idarelere, görevleri ile orantılı gelir kaynakları sağlanır.” Ülkemizde bazı kamu hizmetleri, genel yönetimin dışında hizmet yönünden yerinden yönetim kuruluşları olarak örgütlendirilmiştir. Yönetsel, sosyal, bilimsel, teknik ve kültürel alanlarda “hizmet yönünden yerinden yönetim kuruluşları” vardır. Üniversiteler, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu, Kamu İktisadi Teşebbüsleri bunlar arasında yer alır. İDARENİN ANAYASAL İLKELERİ 1- İdarenin Kanuniliği (Kanuni İdare) 2- İdarenin Bütünlüğü 3- Merkezden Yönetim 4- Yerinden Yönetim 5- Yetki Genişliği 6- İdari Vesayet 7- İdarenin Yargısal Denetimi 8- İdarenin Mali Sorumluluğu 9- Kamu Tüzel Kişiliği 10- Yönetmelik 11- Kanunsuz Emir 12- Savunma Alınmadan Disiplin Cezası Verilememesi AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 35 B) Bakanlıklar ile Bağlı, İlgili ve İlişkili Kuruluşları Anayasa; bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve örgütlenmesinin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenleneceğini hüküm altına almıştır. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile de ülkemizde kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinden sorumlu bakanlıkların örgütsel yapısı belirlenmiştir. Buna göre, bakanlıkların temel kuruluşları, her bakanlık için; “merkez teşkilat”, ihtiyaca göre kurulan “taşra ve yurtdışı teşkilatı” ile “bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar”dan oluşur. 1) Bakanlık Merkez Teşkilatı Bakanlık merkez teşkilatı, bakanlığın sorumlu olduğu hizmetlerin yürütülmesi, bu hizmetlerle ilgili amaç ve politika tayini, planlama, kaynakları düzenleme ve sağlama, koordinasyon, gözetim ve takip, idareyi geliştirme ve denetim gibi görevleri yerine getirmek üzere gerekli birimlerden meydana gelir. Bakanlık merkez teşkilatının hiyerarşik kademeleri ve birim unvanları ise şöyledir: Bakan Yardımcılığı, Bakan Yardımcılığına bağlı Genel Müdürlük, Kurul Başkanlığı veya Daire Başkanlığı, Genel Müdürlük veya Kurul Başkanlığına bağlı Daire Başkanlığı, (1 s. CK /md. 509) 2) Bakanlık Taşra Teşkilatı Bakanlığın kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek ve yürütmekte oldukları hizmetleri vatandaşlara sunmakla görevli bakanlık taşra teşkilatı, ihtiyaca göre aşağıdaki kuruluşların tamamından veya birkaçından meydana gelecek şekilde düzenlenir. İl valisine bağlı il kuruluşları, Kaymakama bağlı ilçe kuruluşları, Doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşları (Bölge müdürlükleri ve diğer kuruluşlar). Bakanlık taşra teşkilatının hiyerarşik kademeleri ve birim unvanları, hizmetin özelliklerinden kaynaklanan farklılıklar dikkate alınmak kaydıyla şöyle düzenlenir (1 s. CK /md. 509): BÖLGE TEŞKİLATI Bölge müdürlüğü Şube müdürlüğü veya başmühendislik Şeflik veya mühendislik İL TEŞKİLATI Vali İl müdürlüğü Şube müdürlüğü Şeflik 36 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI İLÇE TEŞKİLATI Kaymakam İlçe müdürlüğü İhtiyaç bulunan ilçelerde şube müdürlüğü Şeflik 3) Bakanlık Yurt Dışı Teşkilatı Bakanlık yurt dışı teşkilatı, yurt dışında sürekli veya geçici görev yapan, hizmet gereklerine ve ihtiyaçlarına göre kurulan aşağıdaki kuruluşlardan meydana gelir: Dış temsilcilik niteliğindeki diplomatik temsilcilikler (büyükelçilik, daimi temsilcilik, temsilcilik, elçilik, ortaelçilik, büyükelçilik ve elçilik büroları ve daimi maslahatgüzarlıklar) ve konsolosluklar, Dış temsilcilikler bünyesindeki ihtisas birimleri, (Dış temsilciliklerin bünyesinde çalışan ve Dışişleri Bakanlığı dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarına mensup memur ve diğer görevlilerden meydana gelen birimlerdir.) Dış temsilcilik niteliğinde olmayan yurt dışı teşkilatı (1 s. C.K. /md. 510) 4) Bakanlıkların Bağlı, İlgili ve İlişkili Kuruluşları Bağlı kuruluşlar, merkez teşkilat ile ihtiyaca göre kurulan taşra teşkilatından meydana gelecek biçimde düzenlenir. Bağlı kuruluşların taşra teşkilatı; bölge, il ve ilçe kuruluşları şeklinde veya doğrudan kendine bağlı olarak kurulabilir. Bakanlık bağlı kuruluşlarında hiyerarşik kademeler ve birim unvanları, hizmetin özelliklerinden kaynaklanan farklılıklar dikkate alınmak kaydıyla aşağıdaki şekilde düzenlenir: Genel müdürlük, Daire başkanlığı, İhtiyaca göre kurulacak şube müdürlüğü (1 s. C.K. /md. 509) İlgili kuruluşlar; Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, özel kanun veya statü ile kurulan, iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunların müessese, ortaklık ve iştirakleri veya özel hukuki, mali ve idari statüye tabi, hizmet bakımından yerinden yönetim kuruluşları şeklinde düzenlenir. İlişkili kuruluşlar; genel özellikleri itibariyle piyasalara ilişkin düzenleyici ve denetleyici görev yapan, kamu tüzel kişiliği ile idari ve mali özerkliği haiz, özel kanunla kurulan hizmet bakımından yerinden yönetim kuruluşlarıdır. IV) MERKEZİ İDARENİN TAŞRA TEŞKİLATI Türkiye, merkezi idare kuruluşu bakımından coğrafya durumuna, iktisadi şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre illere, iller de diğer kademeli bölümlere ayrılır. (Anayasa md.126) İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır. Kamu hizmetlerinin görülmesinde verim ve uyum sağlamak amacıyla, birden çok ili içine alan merkezi idare teşkilatı kurulabilir. Bu teşkilatın görev ve yetkileri kanunla düzenlenir. (Anayasa md.126) AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 37 A) İl İdaresi İl idaresi, 10/06/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu6 ile düzenlenmiştir. 5442 sayılı Kanun uyarınca, illerin kurulması, kaldırılması, ad ve merkez sınırının belirtilmesi ve değiştirilmesi kanunla gerçekleşir. (md. 2) Anayasa’da belirtildiği üzere illerin yönetiminin yetki genişliği ilkesine dayanacağı İl İdaresi Kanununda da hüküm altına alınmıştır. (5442 s. Kanun/md.3) İllerde genel idare teşkilatı il, ilçe ve bucak bölümlerine uygun olarak düzenlenir. Ancak, belli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, birden çok ili içine alan çevrede, bu hizmetler için yetki genişliğine sahip kuruluşlar meydana getirilebilir. İl genel idaresinin başı ve mercii validir. (5442 s.Kanun/md. 4) Bununla birlikte vali, ilde Cumhurbaşkanının temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır. (5442 s. Kanun/md. 9) Valiler, Cumhurbaşkanının kararıyla atanırlar. (3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri İle Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi/md.2) Ayrıca, valiler, ilin genel idaresinden Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevlerine ait işleri için valilere re’sen emir ve talimat verirler. (5442 s. Kanun/md. 9) Vali, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın yayım ve ilanını ve uygulamasını sağlamak ve talimat ve emirleri yürütmekle ödevlidir. Bu işlerin gerçekleştirilmesi için gereken bütün tedbirleri almaya yetkilidir. Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın verdiği yetkiyi kullanmak ve bunların yüklediği ödevleri yerine getirmek için valiler genel emirler çıkarabilir ve bunları ilan ederler. (5442 s. Kanun/md. 9) İllerde, bakanlıkların kuruluş mevzuatına göre ve gerektiği kadar teşkilat bulunur. Bu teşkilatın her birinin başında bulunanlar il idare şube başkanlarıdır. Bu teşkilat valinin emri altındadır. (5442 s. Kanun/md.4) Ancak, Hâkimler Kanunu ile İcra ve İflas Kanununda yazılı yargıç, Cumhuriyet savcısı ve yargıç sınıfında bulunanlarla bu kanunlarda yazılı adalet memurları, askeri birlikler, askeri fabrika ve müesseseler, askerlik daire ve şubeleri bu madde hükmünden müstesnadır. (5442 s. Kanun/md.4) İllerde, valilerin tayin ve tespit ettiği işlerde yardımcılığını ve valinin bulunmadığı zamanlarda vekilliğini yapmak üzere vali yardımcıları bulunur. Valiliğin yazı işlerinin düzenlenmesinden de vali yardımcısı sorumludur. (5442 s. Kanun/md.4) İl idare kurulu, valinin başkanlığında, valinin başkanlığı altında hukuk işleri müdürü, defterdar, milli eğitim, bayındırlık, sağlık ve sosyal yardım, tarım ve veteriner müdürlerinden teşekkül eder. Vali, il idare kuruluna başkanlık etmek üzere vali yardımcısını görevlendirebilir. (5442 s. Kanun/md.57) 6 Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi : 18/6/1949, Sayı: 7236. 38 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI VALİNİN GÖREV VE YETKİLERİ A) Valiler, ilin genel idaresinden Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevlerine ait işleri için valilere re'sen emir ve talimat verirler. B) Bakanlıklar ve tüzelkişiliği haiz genel müdürlükler, il genel idare teşkilatına ait bütün işleri doğrudan doğruya valiliklere yazarlar. Valilikler de illere ait işler için ilgili Bakanlık veya tüzelkişiliği haiz genel müdürlüklerle doğrudan doğruya muhaberede bulunurlar. C) Vali, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın neşir ve ilanını ve uygulanmasını sağlamak ve talimat ve emirleri yürütmekle ödevlidir. Bu işlerin gerçekleştirilmesi için gereken bütün tedbirleri almaya yetkilidir. Ç) Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın verdiği yetkiyi kullanmak ve bunların yüklediği ödevleri yerine getirmek için valiler genel emirler çıkarabilir ve bunları ilan ederler. D) Vali, adli ve askeri teşkilat dışında kalan bütün Devlet daire, müessese ve işletmelerini, özel işyerlerini, özel idare, belediye köy idareleriyle bunlara bağlı tekmil müesseseleri denetler, teftiş eder. E) İlin her yönden genel idare ve genel gidişini düzenlemek ve denetlemekten sorumludur. F) Vali, ilde teşkilatı veya görevli memuru bulunmayan işlerin yürütülmesini, bu işlerin görülmesiyle yakın ilgisi bulunan her hangi bir idare şube veya daire başkanından isteyebilir. Bu suretle verilen işlerin yapılması mecburidir. G) Vali, Cumhuriyet Bayramında ilde yapılacak resmi törenlere başkanlık yapar ve tebrikleri kabul eder. Vali, ceza ve tevkif evlerinin muhafazasını ve Cumhuriyet savcısı ile birlikte hükümlü ve tutukluların sağlık şartlarını gözetim ve denetimi altında bulundurur. Ğ) Vali, il sınırları içinde bulunan genel ve özel bütün kolluk kuvvet ve teşkilatının amiridir. Suç işlenmesini önlemek, kamu düzen ve güvenini korumak için gereken tedbirleri alır. Bu maksatla Devletin genel ve özel kolluk kuvvetlerini istihdam eder, bu teşkilat amir ve memurları vali tarafından verilen emirleri derhal yerine getirmekle yükümlüdür. H) Memleketin sınır ve kıyı emniyetini ve sınır ve kıyı emniyetiyle ilgili bütün işleri, yürürlükte bulunan hükümlere göre sağlar ve yürütür. I) Valiler, halkın askerlik muameleleri hakkındaki müracaat ve şikayetlerini kabul ederler. Askerlik şubelerine ve dairelerine yazarlar. İ) Vali, lüzumu hâlinde, kolluk amir ve memurlarına suç faillerinin bulunması için gereken emirleri verebilir. Kolluk bu emirleri, mevzuatta belirlenen usule uygun olarak yerine getirir. J) Valiler, Devlet genel ve özel hukuku hükümlerine ve ikamet, seyahat, konsolosluk, ticaret antlaşmalarına göre yabancıların hukuki durumlarını ve deniz, kara ve hava ticaretlerini ilgilendiren işlerde konsolosluklarla muhabere ve bunların müracaat ve ziyaretlerini kabul ederler. AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 39 B) İlçe İdaresi İl idaresinde olduğu gibi ilçe idaresi de, 10/06/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu7 ile düzenlenmiştir. 5442 sayılı Kanun uyarınca, ilçelerin kurulması, kaldırılması, ad ve merkez sınırının belirtilmesi ve değiştirilmesi kanunla olur. (md. 2) İlçe genel idaresinin başı ve mercii kaymakamdır. (5442 s. Kanun/md.27) Aynı zamanda kaymakam, ilçede Cumhurbaşkanının idari yürütme vasıtasıdır. Kaymakamlar, Cumhurbaşkanının onayıyla atanırlar. (3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri İle Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi/md.2) İlçenin genel idaresinden kaymakam sorumludur. Bakanlıkların, kuruluş kanunlarına göre ilçelerde gerektiği kadar teşkilatı bulunur. Bu teşkilat, (adli ve askeri teşkilat hariç) kaymakamın emri altındadır. (5442 s. Kanun/md.27) İlçede genel idare teşkilatının başında bulunanlar ilçe idare şube başkanlarıdır. Bunların emri altında çalışanlar ilçenin ikinci derecede memurlarıdır. (5442 s. Kanun/md.28) Kaymakam, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın yayım ve ilanını, uygulanmasını sağlar ve bunların verdiği yetkileri kullanır ve görevleri yerine getirir. Ayrıca kaymakam, valinin talimat ve emirlerini yürütmekle görevlidir. Kaymakam, ilçenin her yönden genel idare ve genel gidişini düzenlemekten sorumludur ayrıca ilçe memurlarının çalışmalarını ve teşkilatın işlemesini gözetim ve denetimi altında bulundurur. (5442 s. Kanun/md.31) İlçe idare kurulu, kaymakamın başkanlığı altında tahrirat katibi, malmüdürü, Hükümet hekimi, milli eğitim memuruyla tarım memuru ve veterinerden teşekkül eder. (5442 s. Kanun/md.58) KAYMAKAMIN GÖREV VE YETKİLERİ A) Kaymakam kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın neşir ve ilanını, uygulanmasını sağlar ve bunların verdiği yetkileri kullanır ve ödevleri yerine getirir. Kaymakam, valinin talimat ve emirlerini yürütmekle ödevlidir. B) Valiler, ilçeye ait bütün işleri doğrudan doğruya kaymakama yazarlar. Kaymakamlar da ilçenin işleri hakkında bağlı bulundukları valilerle muhaberede bulunurlar. Ancak olağanüstü hallerde kaymakamlar İçişleri Bakanlığı ve diğer Bakanlıklarla muhabere edebilirler ve bu muhaberelerden valiye bilgi verirler. C) Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuat ile ve bunlara dayanılarak valiler tarafından verilecek talimat ve emirler ilçe idare, şube başkanlarına kaymakamlar yolu ile tebliğ olunur. Ç) Kaymakamlar, ASKERİ VE ADLİ TEŞKİLAT dışında kalan bütün Devlet daire ve müessese ve işletmelerini ve özel işyerlerini, özel idare, belediye ve köy idareleriyle bunlara bağlı tekmil müesseseleri denetler ve teftiş ederler. D) Kaymakam, denetlemesi sırasında iş başında kalmalarında mahzur gördüğü ilçe idare şube başkanlarını valinin muvafakatiyle, diğer memur ve müstahdemleri re'sen sorumluluğu altında işten el çektirebilir. 7 Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi : 18/6/1949, Sayı: 7236. 40 GÖREVDE YÜKSELME SINAVI DERS NOTLARI E) Kaymakam, ilçenin her yönden genel idare ve genel gidişini düzenlemek ve denetlemekten sorumludur. F) Kaymakam, ilçede teşkilatı ve görevli memuru bulunmayan işlerin yürütülmesini, bu işlerin görülmesiyle yakın ilgisi bulunan herhangi bir idare veya daire başkanlığından isteyebilir. G) Kaymakam, ilçenin idare şube başkanlarıyla ikinci derecedeki memurlarına, genel ve özel kolluk amir ve memurlarına usulüne göre savunmasını aldıktan sonra uyarma, kınama cezaları verir ve uygular. Daha ağır disiplin cezaları verilmesi için özel kanunu hükümlerine göre teklif ve talepte bulunabilir. Kaymakamlarca re'sen verilen cezalar kesindir. Bu cezalar tebliğ tarihinden itibaren sicile geçer. H) Kaymakam, ilçe memurlarına takdirnamede verebilir. I) Kaymakamlar, halkın askerlik muameleleri hakkındaki müracaat ve şikayetlerini kabul ederler. Askerlik şubelerine ve dairelerine yazarlar. J) Kaymakam, ilçe sınırları içinde bulunan genel ve özel kolluk kuvvet ve teşkilatının amiridir. İ) Kaymakam, Cumhuriyet Bayramında ilçede yapılacak resmi törenlere başkanlık yapar ve tebrikleri kabul eder. K) Suç işlenmesini önlemek, kamu düzen ve güvenini korumak için gereken tedbirleri alır. Bu maksatla Devletin genel ve özel kolluk kuvvetlerini istihdam eder. Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuat ile Cumhurbaşkanınca alınmış bulunan karar ve tedbirlerin yürütülmesi için emirler verir. Bu teşkilat amir ve memurları kaymakam tarafından verilen emirleri derhal yerine getirmekle ödevlidir. L) Kaymakam, memleketin sınır ve kıyı emniyetiyle ilgili bütün işleri yürürlükte bulunan hükümlere göre sağlar ve yürütür. M) İlçe sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi kaymakamın ödev ve görevlerindendir. Bunları sağlamak için kaymakam gereken karar ve tedbirleri alır. N) Kaymakam, valinin tasvibiyle ilçe genel ve özel kolluk kuvvetleri mensuplarının geçici veya sürekli olarak yerlerini değiştirebilir. O) Kaymakam, ilçe çevresinde çıkabilecek olayların emrindeki kolluk kuvvetleriyle önlenmesine olanak bulunmayacağı kanısına varır veya ilçe içindeki kolluk kuvvetleriyle önlenemeyecek olağanüstü ve ani olaylar karşısında kalırsa hemen valiye bilgi vererek yardım ister ve en yakın askeri (Kara, Deniz ve Hava) komutanlara da haber verir. Ö) Kaymakam, ceza ve tutukevlerinin muhafazasını ve Cumhuriyet savcısı ile birlikte hükümlü ve tutukluların sağlık şartlarını gözetim ve denetimi altında bulundurur. AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI / ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 41 C) Bölge Kuruluşları 1982 Anayasasının 126’ncı maddesinde, kamu hizmetlerinin görülmesinde verim ve uyum sağlamak amacıyla birden çok ili içine alan merkezi idare teşkilatının kurulabileceği ve bu teşkilatın görev ve yetkilerinin kanunla düzenleneceği öngörülmüştür. Bununla doğrultuda 5442 sayılı İl İdaresi Kanununda belli kamu hizmetlerinin görülmesi amacıyla birden çok ili içine alan çevrede, bu hizmetler için yetki genişliğine sahip kuruluşların oluşturulmasına olanak tanınmıştır. (5442 s. Kanun/md. 3) Genel yönetimin taşra kuruluşları genel olarak mülki yönetim bölümleri içinde örgütlenmelerine karşın, uygulamada, çeşitli nedenlerle genel yönetimle ilgili kimi kuruluşlar, taşra örgütlerini, mülki yönetim bölümlerini aşacak biçimde örgütlendirmişlerdir. 1) Bölge Müdürlükleri Yukarıda bahsedilen hükümler bölge kuruluşlarının oluşturulmasına temel teşkil eden düzenlemeler olup, bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kuruluşların teşkilat kararnamelerinde de bölge teşkilatlanmasına ilişkin düzenlemeler yapılabilmektedir. Örneğin, Karayolları ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüklerinin taşra teşkilatları bölge müdürlüklerinden oluşmaktadır. Bunlar da il ve ilçe müdürlükleri gibi, yetki genişliği ilkesi uyarınca oluşturulan ve coğrafi ölçüte göre belli bir alanla sınırlı olan teşkilatlanmalardır. Bölge müdürlükle

Görevde Yükselme Ders Notları PDF

Document Details

Tags

Related

Summary

Full Transcript

Upgrade to continue