GEOD-03: Ancient, Medieval & Modern Odia Literature (PDF)

 GEOD-03/OSOU GEOD -3 : ାଚୀନ, ମ ଯୁଗ ଓ ଆଧୁନକ ି ଓଡିଆ ସାହିତ ର ସଂ ି ପରି ଚୟ (୬ େ ଡ଼ି ) aäKþ...

 GEOD-03/OSOU GEOD -3 : ାଚୀନ, ମ ଯୁଗ ଓ ଆଧୁନକ ି ଓଡିଆ ସାହିତ ର ସଂ ି ପରି ଚୟ (୬ େ ଡ଼ି ) aäKþ aäKþର ନାମ ଏକକ ଏକକର ନାମ ପୃ ା ନମର ନମର ୧ କବି ସାରଳା ଦାସ ଓ ସାରଳା ମହାଭାରତ ଆେଲାଚନା 1-51 ୧ ସାରଳା ମହାଭାରତେର ୨ ସତ ଆମ କାହାଣୀ ୩ ତୁ ଳସୀବଣ ବାଘ ୪ ଗ ା େବାଇେଲ ବି ଗ ୀ େବାଇେଲ ଯିବ ି ୫ ପ ସଖା ଓ ବଳରାମ ୬ ବଳରାମ ଦାସ ବଉଳା ଅ ାୟ ଓ ବଳରାମ ଦାସ ଓ ସାରଳା ମୃଗୁଣୀ ୁ ତ ି ୨ ଦାସ କାହାଣୀ ୭ ପ ସଖା ଓ ଜଗ ାଥ ଦାସ 52-120 ୮ ଜଗ ାଥ ଦାସ କେପାତ ଉପାଖ ାନ ଓ ପି ଳା ଉପାଖ ାନ ୯ ମ କାଳୀନ ସାହିତ ଓ ତାପ ରାୟ ୧୦ କବି ଦୀନକୃ ଦାସ ଓ ଅଭିମନୁ ସାମ ୩ ମ କାଳୀନ ସାହିତ ା ସିଂହାର 121-151 ସଂ ି ପରିଚୟ ୧୧ କବି ସ ାଟ ଉେପ ଭ ୧୨ କବିସୂଯ ବଳେଦବ ରଥ ୧୩ ରାଧାନାଥ ରାୟ ଆଧୁନକ ି ଯୁଗର ସାହିତ ୧୪ ଫକୀର େମାହନ େସନାପତି ୪ ା ସଂ ି ପରିଚୟ ୧୫ ଗ ାଧର େମେହର 152-214 ୧୬ ମାୟାଧର ମାନସିଂହ  GEOD-03/OSOU ଓଡ଼ିଶା ରାଜ ମୁ ବି ବିଦ ାଳୟ ାଳୟ, ସମଲପୁର କାଯ ମ : ାତକ ସ ାନ କାଯ ମ େକାଡ : GEOD-3 GEOD ବିଷୟ : ାଚୀନ, ମ ଯୁଗ ଓ ଆଧୁନକ ି ଓଡିଆ ସାହିତ ବିଷୟ େକାଡ : GEOD--03 ପଯ ାୟ : ତୃତୀୟ େ ଡି : ୬ aäKþ ସଂଖ ା :୧ରୁ ୪ ୟୁ ନ ି ସଂଖ ା : ୧ ରୁ ୧୬ ପୃ ା : ଏହି ାତକ ଓଡ଼ିଆ ସ ାନର ପଠନ ସାମ ୀ “ରାଜ ଆଦଶ ପାଠ ମ” ଆଧାରେର ପସ ଆଧାରି ତ େ ଡିଟ୍ ସି ମ୍ (CBCS) ଅନୁ ଯାୟୀ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ ମୁ ବି ବିଦ ାଳୟ(OSOU), ାଳୟ ସମଲପୁର ାରା ବିକଶିତ କରାଯାଇଛି। େଲଖକ ବିବରଣୀ ଡକର ସୁନୀତି େଦବତା ଡକର ଲି ରାଜ େମେହର େଶୖ ିକ ପରାମଶଦାତା ଓଡ଼ିଶା ରାଜ ମୁ ଅ ାପକ ଓଡ଼ିଆ ବିଭାଗ,ଆଗଲପୁ ଆଗଲପୁର ଡି ୀ ମହାବିଦ ାଳୟ ବି ବିଦ ାଳୟ,ସମଲପୁ ସମଲପୁର ଆଗଲପୁର,ବଲା ି ର ଡକର ନେଗନ କୁ ମାର ଦାସ ଡକର ସୁନୀତି େଦବତା ଅ ାପକ,ଓଡିଆ ବିଭାଗ, ସୁେବାଧ ରାଉତରାୟ ମହାବିଦ ାଳୟ , େଶୖ ିକ ପରାମଶଦାତା, ଓଡିଆ ବିଭାଗ ବି ା,ରାଉଲେକଲା । ଓଡ଼ିଶା ରାଜ ମୁ ବି ବିଦ ାଳୟ,ସମଲପୁ ାଳୟ ର ଡକର ଘନଶ ାମ ଦୀପ ଡକର ନୀଳମଣି େମହର େଶୖ ିକ ପରାମଶଦାତା, ଅ ାପକ, ଜବାହରଲାଲ ମହାବିଦ ାଳୟ, ାଳୟ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ ବି ବିଦ ାଳୟ,ସମଲପୁ ସମଲପୁର । ପାଟଣାଗଡ଼,ବଲା ି ର ଡକର ଲି ରାଜ ସାହୁ ଅ ାପକ ଓଡ଼ିଆ ବିଭାଗ ୀରାମ ମହାବିଦ ାଳୟ ରାମପୁର, ସୁବ ପୁର ସମୀ କ ବିବରଣୀ ଡକର ୀେରାଦ ଚ େବେହରା ଡକର ଶ ାମ େଭାଇ ପୂବତନ ସଂେଯାଜକ ସହକାରୀ େଫସର, ଓଡିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ ବିଭାଗ, ାଗ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ ମୁ ବି ବିଦ ାଳୟ,ସମଲପୁ ସମଲପୁର । େନତାଜୀ ସୁବାଷ ଚ େବାଷ ସରକାରୀ ମହାବିଦ ାଳୟ,ସମଲପୁ ାଳୟ ର ଡକର ନେଗନ କୁ ମାର ଦାସ ଅ ାପକ, ଓଡିଆ ବିଭାଗ, ସୁେବାଧ ରାଉତରାୟ ମହାବିଦ ାଳୟ, ାଳୟ ବି ା,ରାଉଲେକଲା । Printed and Published by b Registrar Odisha State Open University, Sambalpur 202 Sahitya Adhayana is made available under a Creative Commons (cc) OSOU, 2023 Attribution-ShareAlike ShareAlike 4.0 http://creativecommons.org/licences/by http://creativecommons.org/licences/by-sa/4.0 Printer :  GEOD-03/OSOU GEOD-3 ZéZúd ପଯ ାୟ GEOD-3 : ାଚୀନ, ମ ଯୁଗ ଓ ଆଧୁନକ ି ଓଡିଆ ସାହିତ ର ସଂ ି ପରି ଚୟ ୬- େ ଼ ଡ଼ି aäKþ -1 : ସାରଳା ମହାଭାରତେର କାହାଣୀ ଥମ ଏକକ ଓଡିଆ ସାହିତ େର କବି ସରଳା ୁ ଆଦିକବି କହିବାର ଯଥାଥତା, କବି ସାରଳା ୁ ଶୁ ମୁନି କହିବାର ଯଥାଥତା, କବି ସାରଳା ଦାସ ଜାତି, କବି ସାରଳା ରଚନା, ମହାଭାରତ େର କବି ର େମୗଳିକତା ସରଳା ମହାଭାରତେର ଚରି ଚି ଣର େବୖଚ ି ତା ତ ି ୀୟ ଏକକ ଦୁ େଯାଧନର ଚ ା ସ କେର ପ ୁପା ବ ତଥା ପ ାଳୀ ମନ ଶରୀରେର ଲୁ ଚିରହି ବା ସତ କଥା, ଭାତୃ ବିବାଦ ତୃ ତୀୟ ଏକକ ଧୃତରା ଭାବନା, ସକୁ ନର ି ମାନସିକତା, ତୁ ଳସୀବଣ କାହାଣୀ, ସାରଳା େମୗଳିକତା, ସାରଳା ରଚନା େବୖଶି ଚତୁ ଥ ଏକକ ରାଜା ଶା ନୁ ଅବ ା,ଗ ା ର ମାନସିକ ିତ,ି ଗ ା ର ସ ,ଶା ନୁ ଆବ ା ଶା ନୁ ର େଧୖଯ ,ଗ ା େବାଇେଲ ବି ଗଅଁଗୀ େବାଇେଲ ଯି ବି ରୂଢିର ଅଥ aäKþ -2 : ବଳରାମ ଦାସ ଓ ସାରଳା ଦାସ କାହାଣୀ ପ ମ ଏକକ େଷାଡଶ ଶତା ୀର ଓଡ଼ିଶାର ସାମାଜିକ, ସାଂ ତ ୃ କ ି , ଅବ ିତ,ି େବୖ ବ ଧମର ତା ିକ ଦିଗ, ପ ସଖା ସାହିତ , େଚୖତନ ଆଗମନ, କବି େବୖ ବବାଦ, ବଳରାମ ଦାସ େବୖ ବୀୟ ତ , କବି ସାହିତି କ ଆଭିମୁ ଷ ଏକକ ବଳରାମ ଦାସ ବିରଚିତ ‘ମୃଗୁଣୀ ୁ ତି ‘, ’ଗଜନି ାରଣ ‘, ବଉଳା ଅ ାୟ ‘ ବଳରାମ ଦାସ ବିରଚିତ ‘ମୃଗୁଣୀ ୁ ତ ି ‘,’ଗଜନି ାରଣ ‘, ବଉଳା ଅ ାୟ ‘ ବିଷୟେର ାନ ଆହରଣ ସ ମ ଏକକ ପ ସଖା ସାହିତ ସାଧନାର ପୃ ଭୂମି, େବୖ ବୀୟ ତ ର ତ ାଖ ାନ ଉେ ଶ େର ପ ସଖା ସାହିତ , ଜଗ ାଥ ଦାସ ଜୀବନୀ ଓ ସାହିତ , ଭାଗବତର ବିବଧ ି ତା ିକ ଧାରା ଅ ମ ଏକକ ଜଗ ାଥ ଦାସ ଭାଗବତ, ଭାଗବତର ଅ ନହିତ ଉେ ଶ , ଉପାଖ ାନ ିତ ବିଷୟବ ୁ aäKþ -3 : ମ କାଳୀନ ସାହିତ ା ସଂ ି ପରିଚୟ ନବମ ଏକକ ମ ଯୁଗୀୟ ସାହିତ େର ସାମାଜିକ ପୃ ଭୂମି, ମ ଯୁଗୀୟ ସାହିତ େର ସାଂ ତ ୃ କ ି ପୃ ଭୂମି, ମ ଯୁଗୀୟ ସାହିତ େର ରାଜେନୖତକ ି ପୃ ଭୂମି, ମ ଯୁଗୀୟ ସାହିତ େର ସାହିତି କ ପୃ ଭୂମି, କବି ତାପରାୟ ଦଶମ ଏକକ କବି ଦୀନକୃ ଦାସ ସାହିତ କୃ ତ,ି କବି ଅଭିମନୁ ସାମ ସିଂହାର ,କବି ଦୀନକୃ କବି ଅଭିମନୁ ସାମ ସିଂହାର ବିେଶଷ , କବି ଦୀନକୃ ରଚନାେଶୖଳୀ କବି ଅଭିମନୁ ସାମ ସିଂହାର ର ରଚନାେଶୖଳୀ ଏକାଦଶ ଭ ଉେପ ଜୀବନୀ, ଭ ଉେପ ସାହିତ କୃ ତ,ି ଭ ଉେପ ରଚନା େବୖଶି , ଭ  GEOD-03/OSOU ଏକକ ଉେପ କବିସୂଯ ବଳେଦବ ରଥ ବିେଶଷ ାଦଶ ଏକକ କବିସଯ ୂ ବଳେଦବ ରଥ ସାହିତ କୃ ତ,ି କବିସୂଯ ବଳେଦବ ରଥ ରଚନାେଶୖଳୀ କବିସୂଯ ବଳେଦବ ରଥ ବିେଶଷ aäKþ –4 : ଆଧୁନକି ଯୁଗର ସାହିତ ା ସଂ ି ପରିଚୟ େୟାଦଶ ଆଧୁନକ ି କାବ କବିତାେର ଆଦି ପଯ ାୟେର ସୃ ି ସ ାର ଏବଂ େସହି ସମୟର କବ କବିତାେର ପରିପୃ ଏକକ େହାଇ ବା ସରୂପ ଓ େବୖଶି ,ପା ାତ ଓ ାଚ କାବ େକୗଶଳର ସମନୟେର ଏକ ନୂ ତନ ସାହିତ ଧାରାେର ବ ନର ବିେ ଷଣ କବି ରାଧାନାଥ କାବ କବିତାେର ବିଷୟବ ୁ ଓ କବିତାର ବିେ ଷଣ ଚତୁ ଶ ଫକୀର େମାହନ େସନାପତି ସୃ ି ସ ାର ,ଫକୀର େମାହନ େସନାପତି କଥା ସାହିତ େର ସମାଜ ସଂ ାର ଏକକ ପ ଦଶ ଗ ାଧର େମେହର ଜୀବନୀ,କବି ଗ ାଧର ସାର ତ ତିଭା ଏକକ େଷାଡ଼ଶ କବି ମାୟାଧର ମାନସିଂହ ପରିଚୟ, କବି ସାହିତ ସୃ ି ଓ ଆଭି ମୁଖ ଏକକ  IWÿò@û iÜûZK i¹û^ Kû~ðýKâc @û«aòðhd Azû]ú^ _ûV - IWÿò@û RòAIWÿò - 3 _âûPú^,c¤~êM I @û]ê^òK IWÿò@û iûjòZý aäKþ 1 iûekû cjûbûeZùe KûjûYú _â[c GKK Kaò iûekû \ûi I iûekû cjûbûeZ @ûùfûP^û \ßòZúd GKK iZý@û´ ZéZúd GKK ZêkiúaY aûN PZê[ð GKK Mwû ùaûAùf [ôaò Mûwú ùaûAùf ~òaò IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 1 _â[c GKK Kaò iûekû \ûi I iûekû cjûbûeZ @ûùfûP^û aòhd MV^: 1.1 _V^e CùŸgý 1.2 gòlYúd aòhd 1.3 aòhd _eòPd 1.4 Kaò iûekû \ûiu _eòPd I iûekû cjûbûeZ @ûùfûP^û 1.4.1 Kaòu R^à Rúa^ú 1.4.2 Kaòu RûZò iàeZß 1.4.3 Kaòu iéÁò i¸ûe 1.4.4 IWÿò@û iûjòZý I Kaò iûekû \ûi 1.4.5 iõÄéZ cjûbûeZ I iûekû cjûbûeZ 1.4.6 iûekû cjûbûeZe ùcû÷kòK C_ûLýû^ I ùfûKK[û 1.4.7 iûekû cjûbûeZùe PeòZâ PòZâY 1.4.8 iûekû cjûbûeZùe Kaòu eP^ûùg÷kú 1.5 @ûcô_eúlY _âgÜûakú 1.6 ijûdK Mâ^ÚiìPú 1.1 _V^e CùŸgý IWÿò@û iûjòZýùe _*\g gZû±ú GK MêeêZß_ì‰ð @¤ûd iéÁò KeòQòö G icde @iûcû^ý _âZòbû]ûeú aòiàdKe Kaò ùjCQ«ò iûekû \ûiö Zûu ^ûcû^êiûùe G ~êMe ^ûcKeY Keû~ûA ‘iûekû~êM’ @_e_lùe ‘@û\ò~êM’ ^ûcùe c¤ ^ûcòZ Keû~ûAQòö ùi @_ìað KÌ^ûgqò I iéR^gqò akùe IWÿò@û RûZò _ûAñ GK iûjòZýe ùiø] ^òcûðY Keò Mað I ùMøea @ûYò ù\AQ«òö Zûu ùfL^úe ~û\êKûeú Ægðùe IWÿò@û bûhû ù^A _ûeòQò iû[ðK eì_ö ùi _âKéZùe IWÿò@û iûjòZýe _âûY _âZòÂûZû iâÁûö Zûue Mâ^ÚMêWÿòK ùKak _êeûY]cúð ^êùjñ; Gjû c¤ Rúa^]cúð Mâ^Úö _êYò ZZþKûkú^ icde ·eêPòZâgûkû Kjòùf @Zýêqò ùja ^ûjóö GAbkò RùY ~êMR^àû iûeÊZ iû]K GK KéhK _eòaûeùe R^à MâjY Keò[ôùfö G @û\òKaòu R^à Rúa^ú Z[û Zûu iéR^ gòÌ iõ_Kðùe aò\ýû[úðMY Gjò GKKùe mû^ @ûjeY Keò_ûeòaûö IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 3  1.2 gòlYúd aòhd aò\ýû[úðMY Gjò GKKùe ^òcÜ aòhdùe mûZ ùjûA _ûeòaû:-. IWÿò@û iûjòZýùe Kaò iûekû \ûiuê @û\òKaò Kjòaûe ~[û[ðZûö. Kaò iûekû \ûiuê gì\âcê^ú Kjòaûe Zû_ô~ýðö. Kaò iûekû \ûiu RûZò iàeZßö. Kaò iûekû \ûiu eP^û i¸ûeö. cjûbûeZ Mâ^Úùe Kaòu ùcøkòKZûö. cjûbûeZ Mâ^Úùe Kaòu PeòZâ PòZâYMZ ùa÷PòZâýZûö. cjûbûeZ Mâ^Úùe i^ÜòùagòZ ùjûA[ôaû ^úZòK[û, ùfûKK[û, ^ìZ^ KûjûYúe iõù~ûR^ûö. cjûbûeZ Mâ^Úùe Kaòu eP^ûùg÷kúMZ PcKôûeòZûö 1.3 aòhd _âùag IWÿò@û iõÄéZòe ~[û[ð aû©ûðaj Z[û IWÿò@û bûhû I iûjòZýe RùY _âPŠ _âZòbûe @]ôKûeú ùjCQ«ò @û\òiâÁû iûekû \ûiö AõeûRú iûjòZýe Pieu _eò IWÿò@û iûjòZýe aùeYý iûeÊZ iû]K bûaùe Kaò iûekû \ûiu ^ûc iêa\ò òZö Kaò iûekû \ûi _êeûY Mâ^Ú eP^û Keò GK cjûNýð ]cúðd bûa]ûeû iéÁò Keò icMâ IWÿògûe R^ cû^iKê Zûu iûjòZý _âZò @ûKé Keò_ûeòQ«òö Zûu ePÿòZ aòkuû eûcûdY, cjûbûeZ, PŠú_êeûY Mâ^Ú CyùKûUúe iéÁòö G icÉ eP^û c¤ùe Kaòu ùcøkòKZû ^òjòZ ùjûA ejò@Qòö GVûùe Kaòu eP^û i¸ûe iõ_Kðùe iõlò¯ iìP^û _â\û^ Keû~òaû ijòZ Kaò iûekû \ûiu KaòZß Çì©òð iõ_Kðùe @ûùfûP^û Keòaûö 1.4 Kaò iûekû \ûiu _eòPd I iûekû cjûbûeZ 1.4.1 Kaòu R^à - Rúa^ú iûekû \ûi CKôke aýûi bûaùe iê_eòPòZ, Zûuê @û\òKaò, cûUòe cjûKaò, gì\âcê^ú bûaùe ^ûcòZ Keû~ûA[ûGö Kaòu eP^ûe icd ùjCQò _ \g gZû±úö Kaò IWÿògûe MR_Zò eûRû K_òùk¦â ù\au iciûcdòK [ôùfö Kaò Mâ^Ú MêWÿòKùe ^òRe _eòPd ^òŸòðÁ bûaùe _â\û^ Keò ^ [ôaûeê ùKùZK R^gîZò I Mâ^MÚ êWKÿò e ùKùZK _õqòKê C_Rúaý Keò @ûùfûPKMY cZ _âKûg Keò[û«òöaògòÁ @ûùfûPK @¤û_K @û©ðafäb cjû«ò Zûue ‘_âûPú^ M\ý _\ýû\gð’ (1932) _êÉKe AõeûRú cêLa§ùe Kaò iûekû \ûiu aûiiÚû^ KUK Ròfäûe SuWÿùe 4 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd ùaûfò iìP^û _â\û^ KeòQ«òö (_é.11) Kaò iûekû \ûi c¤ Zûu ‘aòfuû eûcûdY’ Mâ^Úùe cZ _âKûg KeòQ«ò:- “SuWÿ Mâûcùe ùcûe @UA aiZò cìLðu ùMûÂúùe i\û Mfû \ò^eûZò” (aòfuû eûcûdY) aûÉaùe Kaò KUK Ròfäûe SuWÿ Mâûcùe R^àMâjY Keò[ôùfö Zûue _òZûu ^ûc ùjCQò ~ùgûa«ö Zûue aWÿ bûAue ^ûc ùjCQò _egêeûcö Kaòu bûhûùe :- “SuWÿ ~ûjûKê _ìùað aûeÊZú ùaûfò MòeòRûu @ûmûùe cêñ Zjó R^còfòö” _êYò:- “@ûùj _âbê ùcûùZ Ke @û_Yu béZý ~ùgûa¦ ^¦^ cêñ cìeêL @Zý«ö” Kaò KéhK Kêkùe R^à MâjY Keò[ôùfö Zûue _òZ\é ^ûc[ôfû iòù¡gße _eòWÿûö Kaò ‘aòfuû eûcûdY’ Mâ^Úùe ^òRKê iòù¡gße ùaûfò cZ _âKûg KeòQ«òö _ea úð icdùe iûekû ù\aúu @_ûe KeêYûeê KaòZß fûb Keò iûekû \ûi ^ûc ]ûeY Keò[ôùfö Kaò ù\aúu Ké_ûeê Mâ^Ú ùfLêQ«ò ùaûfò cZaýq KeòQ«ò:- gûÈ Cq KeòaûKê bûR^ ^êjA gâú iûekû _eiù^ @k_ RûYA ûû _é.1 cêjòõ iòù¡gße \ûi cìLð @_ŠòZ gâú jòwkû _eiù^Ü KfAõ aýKZö (_é.28) Kaò iûekû PŠúue _ec bq [ôùf I ^òRKê Zûue ùiaK bûaùe _âcûYòZ Keò[ôùfö ùi RûZòùe gì\â [ôùf c¤ i\ûiað\û ù^÷ÂòK Rúa^ @ZòaûjòZ Keê[ôùfö Kaò ^òRKê cìLð, @_ŠòZ ùaûfò Kjò~ûAQ«ò Kò«ê _âKéZ _lùe aò·e Kùf ùi RùY gûÈaò\ I @LŠ mû^e @]ôKûeú _ŠòZ [ôùfö _êeûKûkùe Kaòcûù^ ^òRKê cìLð @ûc IWÿ@ò û bûhû bûeZúd @û~ðýbûhû _eòaûee @«bêðqö awkû, @ûiûcú I IWÿ@ò û _âbéZò _ìað bûeZúd @û~ðýbûhûö CyûeY I aýûKeY \éÁeò ê awkû I @ûiûcú bûhû Vûeê IWÿ@ò û bûhû _âûPú^Ze cù^ jêGö \êA jRûe ahð _ìùað C}ke R^iû]ûeYue bûhû _âûKéZ bûhû [ôfûö _âûd LâúÁúd 7c-8c gZû±ú ùakKê Gjò _âûKéZ bûhû @_bâõg bûhû eìù_ _âPkòZ ùjfûö Gjò @_bâõge ^ò\gð^ @ûùc iò¡û·~ðýcû^u \ßûeû ePòZ P~ðû_\ùe ù\LôaûKê _ûCö IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 5  1.4.2 Kaòu RûZòiàeZß aòbò^Ü Kò´\«úeê RYû~ûG Kaò iûekû \ûi RûZòiàe [ôùfö ù~Cñ aýqò _ìaðR^à I _eR^à K[û mûZ ùjûA_ûùe ZûKê RûZòiàe ùaûfò Kêjû~ûA[ûGö Kaò _ìaðR^àùe Kûkò\ûi [ôùf ùaûfò iìP^û _â\û^ KeòQ«òö Kaòu bûhûùe:- _â[c R^àùe cêjòõ ùjfò Kûkò\ûi \ßòZúd R^àùe cêjòõ cjûKûk ]ßõi ZéZúd R^àùe cêõ iûekû \ûi Kaò @ûC Rù^à cêjòõ c©ðýcŠùk R^àòaò ûû Kaò PŠú_êeûY Mâ^Úùe RûZò iàeZß iõ_Kðùe CùfäL KeòQ«òö ùi _ìaðR^àùe c^ê Ehò[ôùfö aò¾êu @bògû_ùe c©ðýùe cû^a eì_ùe R^à MâjY Keò[ôaû _âiwKê C_iÚû_^ KeòaûKê ~ûA Kaò cZaýq KeòQ«ò:- “aò¾ê ùaûAùf ~û@ùe cù©ðý jê@ R^à ùcûe fúkû Kjò @ûi ùa÷KêY× bêa^ ^ûeûdY @ûmûùe ù~ ùjûAfò c^êhý _â[c ^ûc ùcûje ùjûAfû Kûkò\ûi ùi Rù^à _âi^Ü ùcûùZ ùjûAùf gûekû, ùcûe jéù\ aiòY Kjòùf aò¾êfúkûö \ßòZúd R^àùe cjûKûk ^ûùc Kaò _âi^Ü ùjûAùf ùcûj _âZò aûKýù\aú ZéZúd R^àùe cêõ iûekû \ûi Kaò ùcûùZ _âi^Ü ùjùf gûekû PŠúù\aúö” _âûPú^ Kûkùe @ù^K Kaòcû^uê ù^A aòbò^Ü Kò´\«úMêWÿòKe a‰ð^û Keû~ûAQò û Kaò iûekû \ûi ù\aú iûekûu _ec bq [ôùfö Kaò ^òR Rúa^e bûqòKZû Z[û ]cð_âûYZû; Zûu i^Üýûi Rúa^ @ZòaûjòZ Keê[ôaûe Rúa^ùg÷kúeê ÆÁ @^êùcd jêG û Kaò ^òRKê Kûaý c¤ùe gì\âcê^ú bûaùe c¤ aýqò KeòQ«òö Zûue ùgh Rúa^ ùZ«êkò_\û Mâûcùe ejò[ôaû cê^ò ùMûiûAñ cVùe @ZòaûjòZ Keò[ôaûe RYû~ûGö Kaò gì\âcê^ú ^ûc _âiwùe CùfäL KeòQ«ò:- “RM^ÜûZû ~jê _âi^Ü ùcûùZ ùjùf gì\âcê^ú iûekû \ûi ^ûc ù\ùfö” @^ý GK C\ûjeY:- “ùZûje @ûMýûõùd Kjòfò gì\âcê^ú ùcûje ^ûc ù~ K[ûKê @«e ùcûùZ ^ Keû@ cZòbâcö” 6 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 1.4.3 Kaòu iéÁò i¸ûe Kaò iûekû \ûi Zûue iéÁò i¸ûe iõ_Kðùe iìP^û _â\û^ KeòaûKê ~ûA ‘PŠú _êeûY’ Mâ^Úùe KjòQ«ò:- “_â[ùc gâúeûcûdY \ßòZúùd bûeZ ZéZúùd fòL^ Kfò gòeú bûMaZö” Cq aqaýùe gâúeûcûdYe @[ð ùjCQò ‘aòfuû eûcûdY’ ‘bûeZ’e @[ð ùjCQò cjûbûeZ I gòeú bûMaZe @[ð ù\aú bûMaZ aû PŠú_êeûYö Kaòu ePòÿZ _âcêL Mâ^ÚMêWÿòK ùjCQò:- (K) aòfuû eûcûdY (L) cjûbûeZ (M) PŠú_êeûY (N) flàú^ûeûdY KP^òKû (K) aòfuû eûcûdY: Kaò iûekû \ûi ^òRe _â[c eP^û bûaùe ‘aòfuû eûcûdY’ Mâ^ÚKê ÊúKûe KeòQ«òö ù\aù\a cjûù\a I cûZû _ûaðZúu Kù[û_K[^ cû¤cùe Kaò Gjò Mâ^Úe aòhd aò^ýûi KeòQ«òö cûZû _ûaðZú cjûù\auê @^êùeû] KeòQ«ò, ùi aòfuû eûcûdYe cjû^ Mû[û gâaY KeòaûKê; ùZYê Kaò gòau cêLùe Gjò Mâ^Úe K[ûaÉê Z[û NUYûe aò^ýûi KeòQ«ò û Kaò Cq Mâ^Ú iõÄéZ ‘@nêZ eûcûdY’e @af´^ùe eP^û Keò[ôùf c¤ ^òRÊ ùcøkòKZûùe Mâ^ÚUòKê @]ôK cjòcû^ßòZ Keò _ûeQ«òö aògâaû Ehòue \êAùMûUò _êZâ c¤eê ijiâgeò eûaY aòfuûùe I \ggòe eûaY fuûùe eûRêZò Keê[ôùfö \ggòe eûaYKê a] Keò @ù~û¤ûKê _âZýûa©ð^ Keò gâúeûcue @bòùhK Ciôa _ûk^ Keû~ûC[ôaû icdùe ~c aâjàûuê aòfuû]ô_Zòuê gâúeûcP¦â a] Keò ù\aZûcû^uê C¡ûe Keòaû _âiw C_iÚû_^ KeòQ«òö ù\aMY Pò«û Keò[ôùf ù~ eûcP¦â eûRMû\òùe aiòùf @ûC ijiâgòe eûaYKê a] Keò_ûeòùa ^ûjóö ùZYê ù\aZûcûù^ PKâû« Keò Lk I \êaðk ^ûcK \êAUò @iêeuê gâúeûc Gaõ iúZûue KY×ùe aòeûRcû^ KeòaûKê ùi @iêe \ßdu \ßûeû eûciúZûu @ûcô aWÿòcû _âKûgòZ ùjûAQòö eûaYKê iúZû ^òùR Êdõ a] Keò[ôaûe K[û _âKûg Keòaûeê gâúeûcP¦â ^òRe gqòe _âcûY ù\aûKê ~ûA aòfuû eûaYKê a] KeòaûKê ~ûAQ«ò cûZâ aò`k ùjûAQ«òö ijiâgòeû eûaYKê a] Keòaû _ûAñ ù\aúiúZûue @ûagýKZû ejòQò ùaûfò ù\aMY _âKûg Kùf, iúZû PòZâùi^ e[ùe aiò bìcòùe _\û_ðY Keòaû _ùe IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 7  ùZâ÷ùfûKýùcûjò^ú ùagùe ^òRe ^aù~øa^ _â\gð^ KeûAQ«òö G @_eì_ \gð^ùe ijiâgòeû eûaY KûcRßûkûùe _â{ßkòZ ùjûA ^òRe gqò jeûA aiò@Qòö Gbkò @aiÚûùe gâúeûcP¦âu geûNûZùe aòfuû]ô_Zò céZýêaeY KeòQòö Kaò Mâ^Úe _âûe¸ùe SuWÿ aûiò^ú ù\aú iûekûue a¦^û KeòQ«òö Mâ^ÚUòe QùZâ QùZâ gûq]cðe cûjûcýô a‰òðZ ùjûAQòö Mâ^ÚUòùe Kaòu KÌ^û _âaYZû, a‰ð^û ùa÷PòZâý I eP^ûùg÷kú _âY]ò û^ù~ûMý; ~[û[ðùe aòfuû eûcûdY Mâ^UÚ ò iek, iûafúk bûhûùe \Šúaé©ùe ePòZ ùjûA[ôaû Kaòu GK iû[ðK I @^a\ý iéÁòö (L) cjûbûeZ: Kaò iûekû \ûiue Kaò _âZòbûe ùgâ @ckò^ KéZò ùjCQò cjûbûeZ Mâ^Úö ~êM~êM ]eò ]cð_âûY IWÿògûe R^ cû^iùe Gjò Mâ^ÚKê _ûeûdY Keò ^òR Rúa^Kê ]^ý cù^ Keò[û«òö G[ôùe Kaòu @_ìað KÌ^û aòkûi, _ûŠòZý, Êù\g_âúZò a‰ð^û _ûUaZû Z[û PeòZâ PòZâYe PcKôûeòZû _eò_âKûg ùjûAQòö aýûiKéZ iõÄéZ cjûbûeZ Mâ^Ú @û]ûeùe cjûKaò IWÿò@û bûhûùe cjûbûeZ Mâ^Ú eP^û Keò[ôùf c¤ ^òRe ùcøkòKZû Kaòuê @]ôK _âiò¡ò KeûAaû ijòZ Mâ^ÚUò iaðR^û\éZ ]cð_òŠòZ Mâ^Ú bûaùe _ìRû_ûA @ûiê@Qòö iûekû cjûbûeZe @_ìað iû[ðKZû Z[û Z^à¤ùe Keò[ôaû iûjòZòýK C_û\û^Kê C_Ròaý Keò aògòÁ @ûùfûPÿK iêùe¦â cjû«ò iûekû cjûbûeZ Mâ^ÚKê GK aòeûU iûeÊZ Kú©òð ùaûfò cêqKY×ùe ÊúKûe KeòQ«òö (IWÿò@û iûjòZýe @û\ò_að- _é.126, iõÄeY-1963) @^ýZc @ûùfûPK Ké¾P¦â _ûYòMâûjú cZ _âKûg Keò aýq KeòQ«ò:- “@û\òKaò iûekû \ûi ùKak aògûkKûd cjûbûeZ Mâ^Ú eP^û Keò~ûA ^ûjû«ò; ZûjûKê ZKôûkú^ IWÿògûe aògßùKûh Kjòùf @Zýêqò ùja ^ûjóö” (iûekû cjûbûeZe HZòjûiòK C_û\û^, iûekû iàeYòKû _é.21 iõÄeY-1954) gâúbûeZ \_ðY Mâ^Úe _âùYZû _â[ôZ~gû @ûùfûPK _ŠòZ ùMû_ú^û[ ^¦gcûðu bûhûùe:- “GZ\þKâùc Gjò cjûcjòc Mâ^ÚKê ]cðZ©ßucûù^ ]cðgûÈ ùaûfò, @û¤ûcôgûÈ ùKûaò\cûù^ ùa\û« ùaûfò, ^úZò aòPÿlYcûù^ ^úZògûÈ ùaûfò, Kaò béhacûù^ cjûKûaý ùaûfò, fûlYòKcûù^ iaðflY aû flY gûÈ ùaûfò; HZòjûiòKcûù^ AZòjûi ùaûfò _â[c ù_øeûYòKcûù^ _êeûY icêyd ùaûfò c¤ Kêj«òö” (_é.8/9, iõÄeY-1928) G[ôeê _âcûYòZ jêG ù~ icMâ IWÿògûùe GAbkò aògûkKûd \êfðb Mâ^Ú @ûC ^ûjó Kjòùf Pùk û G Mâ^Ú aòhdùe _ea©úð _~ýðûdùe aòÉéZ @ûùfûP^û Keû~ûAQòö (M) PŠú_êeûY : cjûKaòu Cq _êeûY Mâ^ÚUò gêK-_eúlòZ i´û\ ùg÷kúùe ePòZ ùjûAQòö Gjò Mâ^ÚKê ‘ù\aú bûMaZ’ ùaûfò c¤ Kêjû~ûA[ûGö iõÄéZe ù\aú bûMaZe @af´^ùe Gjò Mâ^ÚUò 8 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd Kaò eP^û Keò[ôùf c¤ Mâ^Úùe ^òRe ÊûZûªýZû _âKûg KeòQ«ò û Gjû gûq]cðe GK cjû^ Mâ^Úö ‘PŠú_êeûY’ Mâ^Úùe cjòhûiêee ^ò]^ KûjûYú a‰òðZ ùjûAQòö Mâ^Úùe cjòhûiêee R^à, aâjàûue ae ¯û_âò, ù\aZûue C_ùe @Zýû·e, ù\aú\êMûðu @ûaòbûða _âiw @Zò PcKôûe bûùa Kaò PòZâY KeòQ«òö eûli eûR K_òk iòõje @ijý géwûeeê elû _ûAaû _ûAñ Zû’e Èú ]cðùeLû cûdûùe cAñhú eì_ùe _kûd^ Keê[ôaû icdùe ~ceûRu aûj^ cAñhú ijòZ còk^ ùjaûeê _âak _âZû_ú cjòhûiêee R^à ùjfûö KùVûe Z_iýû Keò aâjàûuê i«êÁ Keò Zûu aeùe akòdû^ cjòhûiêe ù\a, \û^a, ~l, M§að, ^e @[aû aû^e Kûjûeò jÉùe Zûe ^ò]^ ùja ^ûjó ùaûfò RûYò ^òRe @Zýû·eùe ù\aKêkKê @Zò Keò _KûAfûö ù\aMYKê elû Keòaû _ûAñ ù\aú \êMûð @ûaòbìðZ ùjûA ùcûjò^ú cûdûùe ^òRe Rû^ê ù~øa^ _â\gð^ KeûA jú^aú~ýð Keò cjòhûiêe a] Keò[ôùfö Kaò Mâ^UÚ ùò e eì_ a‰ð^û, ~ê¡ a‰ð^û, PeòZâ PòZYâ Z[û C_cû @kuûeee iõù~ûR^ûùe ^òRe KaòZße _eûKûÂû _â\gð^ Keò~ûAQ«òö Mâ^Úcû¤cùe Kaò IWÿògûe _âiò¡ ù\aúcû^ue ~[û- aòckû, b\âKûkú, aeûjú, ùaZûkò, aòeRû, CMâZûeû ·PòKû, jòwêkû, a^ù\aú AZýû\ò Z[û _úVcû^ue aòÉéZ a‰ð^û KeòQ«òö Kaò G[ôùe cûZégqòe cjòcû _âLýû_^ Keòaû ijòZ gûq]cðe ùMøea Mû[û a‰ð^û KeòQ«òö (N) flàú^ûeûdY aP^òKû: \ûŠòaé©ùe ePòZ iûekû \ûiu GK lê\âMâ^Ú ùjCQò flàú^ûeûdY aP^òKûö @¤û_K aõgú]e cjû«ò Zûue IWÿò@û iûjòZýe AZòjûi, 2d bûMùe G Mâ^Ú iõ_Kðùe @ûùfûP^û KeòQ«òö (_é.79 eê 84, iõÄeY-1973)ö flàú I ^ûeûdYue Kù[û_K[^ cû¤cùe Mâ^ÚUòe KûjûYú MZògúk ùjûAQòö G[ôùe aòùgh Keò iûcûRòK Rúa^P~ýðû I ]ûcòðK aò·e]ûeû, ]cúðd ùPZ^û @Zò iê¦e bûaùe a‰òðZ ùjûAQòö Mâ^ÚUòùe 79 ùMûUò _\ ejò@Qòö G Mâ^Úe bYZòùe CùfäL Keû~ûAQò:- “flàú ^ûeùdYK _\õ PeùY ùiaû gì\âcê^ú iûùeûk \ûiuê MZò cêKZú ù\aûö” Mâ^ÚUòùe cjûflàúue aâZ iõ_Kðùe iìP^û \ò@û~ûAQòö flàúu aâZ Kùf ]^, R^, ùMû_, flàú aé¡ò jêG ùaûfò Kêjû~ûAQòö ùZYê icûRe @^úZò Kû~ðýe aûeY _âiw C_iÚû_^û Keû~ûAQòö iùaûð_eò icûR Rúa^ùe GK iõ~Z Rúa^~û_^ Keòaûe iìP^û _â\û^ Keò GK iêiÚ icûR MV^e AwòZ _â\û^ KeòQ«òö _ea©úð icdùe Kaò akeûc \ûi Gjò Mâ^Úe _âbûaùe flàú_êeûY Mâ^Ú eP^û Keò G iaêe aòÉéZ a‰ð^û KeòQ«òö IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 9  1.4.4 IWÿò@û iûjòZý I Kaò iûekû\ûi cjûKaò iûekû \ûi IWÿò@û bûhû I iûjòZýe _âûY-_âZòÂûZû Kaòö ùi cjûbûeZ bkò aògûkKûd RûZúd cjûKûaýe iâÁûö Kaò [ôùf RùY _âPŠ _âZòbû iõ_^Ü iâÁûö Zûue \ûŠúaé© _ea©úð icdùe Kaò akeûc \ûiuê Mbúe bûaùe ù_âeYû ù~ûMûA[ôfûö ùZYê Gjò aé©ùe ùi \ûŠú eûcûdY Mâ^Ú eP^û Keò[ôùfö cjûKaòu ePòZ _êeûYMêWÿòK \ßûeû @^ê_âûYòZ ùjûA IWÿò@û iûjòZýùe ajê iûeÊZ iû]K ùfL^ú ·k^û KeòQ«òö Kaò iûekû \ûiu cjûbûeZ Mâ^ÚKê @af´^ Keò Kaò ùMû_ú\ûi UúKû cjûbûeZ, _êeêùhû©c \ûi UúKû cjûbûeZ, ùKga _…^ûdK Qû¦ cjûbûeZ, \ú^Ké¾ \ûi iêb\âû _eòYd, Kaòae eû]û^û[ eûd \êù~ýûð]^e eq^\ú i«eY, Êbûa Kaò Mwû]e ùcùje KúPK a], c]êiì\^ eûI K‰ða], ^¦ Kòùgûe ak gcòðÂû AZýû\ò eP^û Keû~ûAQòö @û]ê^òK ~êMe K[ûiûjòZý ~[û- iêùe¦â cjû«òu gâúKé¾u ùghji I ~\êaõg, KòùgûeúPeY \ûiue Zâùdûaòõg céZêý, @^û\ò iûjêue Reûi§, _âZòbû eûdu ~ûmùi^ú AZýû\òùe c¤ iûekû cjûbûeZe _âbûa @^êbìZ ùjûA[ûGö Kaò iûekû \ûi IWÿò@û iûjòZýe iàeYúd _âZòbûö Zûu KÌ^û aòkûi I _ûŠòZý akùe Mâ^ÚMêWÿòKê @^^ý iûeÊZ Kú©òðeûRòùe cjòcû^ßòZ Keò _ûeòQ«òö Zûue iRð^gúk _âZòbûe _âgõiû Keò ‘History of Orissa’ Mâ^Úùe WKÖe Ké¾P¦â _ûYòMâûjú cZaýq KeòQ«ò- “Po- etry was in the blood of sarala Das and it slowed from his Oiran stylus as words flowed from his mouth. While writing his verses, he does not appear to have pasued for pre-thinking or correction what he wrote ones was final, xxx His verses are simple, forceful and musical with no trace of aritificiality in them. His diction has some times risen to great heights, but generally it is common place. The poet was no chooser of words, all words being equally good for him for his Poetical Purpose (Page-290, Ed-1981, kitab mahal)” Kaò iûekû \ûi \òaý\âÁû [ôùfö ]cð _âZò Zûue C\ûe cù^ûbûa ejò[ôfûö Zûueò bûhûùe:- “]cðùe [ôùf aûaêùe iaêKûùk [ûA, @]cð K[û ùi Kûùk ùjñ ^ ejAö” Kaò IWÿò@û iûjòZý _ûAñ cjûbûeZ PŠú_êeûY, aòfuû eûcûdY _eò @cìfý Mâ^Ú eP^û Keò @_ìað KaòKú©úðe @]ôKûeú ùjûA _ûeò[ôaûeê IWÿò@û iûjòZýùe GK ÊZª @ûi^ I i¹û^ _ûAaûùe ù~ûMý aòùaPòZ ùjûA _ûeòQ«òö 10 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 1.4.5 iõÄéZ cjûbûeZ I iûekû cjûbûeZ cjûKaò iûekû \ûiu GK @^^ý iéÁò ùjCQò cjûbûeZ Mâ^Úö Gjû GK aògûk Mâ^Úö iõÄéZ cjûbûeZ Mâ^Úe Gjû @^êaû\ ^êùjñ, @^êiéÁòö cjûbûeZ @Ve LŠùe aòbq, Gjûe _âùZýK LŠKê ‘_að’ ^ûcùe ^ûcòZ Keû~ûAQòö aýûiKéZ cjûbûeZùe @Ve _að i^ÜòùaiòZ ùjûA GKfl ùgäûKKê ù^A eP^û Keû~ûA[ôaû ùaùk iûekû cjûbûeZ _\ iõLýû ùjCQò GK fl ·kòg jRûeö Cbd cjûbûeZe _að iõLýû icû^ [ôùf c¤ _aðe ^ûcKeYùe _û[ðKý _eòflòZ ùjûA[ûGö ~[û:- aýûiù\au cjûbûeZ gì\âcê^úu cjûbûeZ 1. @û\ò_að 1. @û\ò_að 2. ibû_að 2. c¤_að 3. a^_að 3. ibû_að 4. aòeûU _að 4. a^_að 5 C\þù~ûM _að 5. aòeûU _að 6. búhà_að 6. C\þù~ûM _að 7. ù\âûY _að 7. búhà _að 8. K‰ð _að 8. ù\âûY _að 9. gfý _að 9. K‰ð _að 10. ùiø¯òK _að 10. gfý _að 11. Èú _að 11. M\û_að 12. gû«ò _að 12. KûAñgòKû aû HgòK _að 13. @^êgûi^òK _að 13. ^ûeú _að 14. @ûgâcòK _að 14. gû«ò_að 15. cjû_âiÚû^òK _að 15. @ûgâcòK _að 16. @gßùc] _að 16. @gßùc] _að 17. ùcøhk _að 17. cìhkú _að 18. ÊûMûðùeûjY _að 18. ÊûMûðùeûjY _að iõÄéZ cjûbûeZ Mâ^Úùe ‘c¤_að’ ^ûjóö ‘c¤_að’ ^ûcK GK ^ìZ^ _að iûekû \ûi ^òR Mâ^Úùe iõù~ûR^û KeòQ«òö Kaòu ‘M\û_að’ c¤ GK ùcøkòK _eòKÌ^ûö iõÄéZ cjûbûeZe @^êgûi^òK _aðe ^ûc iûekû cjûbûeZùe ^ûjóö GAbkò bûaùe _aðe ^ûcKeYùe iõÄéZ cjûbûeZ Vûeê iûekû cjûbûeZe @ù^K _û[ðKý _eòflòZ ùjûA[ûGö IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 11  iûekû cjûbûeZ C_ùe _ŠòZ ùMû_ú^û[ ^¦gcûð Zûue _âiò¡ _êÉK ‘gâúbûeZ \_ðY’ùe ùfLôQ«ò- “Gjò Kaò cìkMâ^Úe @^êaû\ Keò ^ûjû«ò, Kò´û @aòKûkû^êKeYùe ùfLô ^ûjû«ò, cìkMâ^Úe _âMûXÿ gêgïhûùe GKû« @^êeq [ûA icMâ bûeZ iÚìk aòhdùe I @cìkû« NUYûõg cû^ cûZâ Êúd @aýûjZ iàéZòùKûhùe _â\ú¯ eLô @iûcû^ý KÌ^û gqò I aòhd i´ò]û^ _âaYZûe akùe akòdû^þ ùjûA @ÌúKeY, aòÉéZòKeY, @^êq _âùl_ I Cq ^òùl_û\ò Kâcùe Gjò _âKûŠ Mâ^KÚ ê ùfLô~ûAQ«òö” @ZGa ùi ·eò bûMùe aòbq Keò iûekû cjûbûeZe aòùghZß _eò_âKûg KeòQ«òö Zûjû ^òcÜcùZ @ûùfûP^û Keû~ûA_ûùeö (K) @ÌúKeY aû iõlò¯úKeY: cjûKaò iûekû \ûi aýûiKéZ cjûbûeZùe aòÉéZ @ûKûeùe a‰òðZ ùjûA[ôaû ùKùZK aòhdaÉêKê @Zý« iõùl_ùe a‰ð^û KeòQ«òö ùi c¤eê @Ì ùKùZûUòe C\ûjeY _âiõM Kâcùe C_iÚû_^û Keû~ûAQòö aòÉéZ bûaùe a‰òðZ ùjûA[ôaû Z©ßmû^Kê cjûKaò ~[û~[ @lê‰ð ^ eLô @Zý« @Ìùe a‰ð^û ù\AQ«òö _ûŠacû^u Zú[ûðU^e aòÉéZ a‰ð^û iûekû \ûi cjûbûeZ Mâ^Úùe iõlò¯ @ûKûeùe _âKûg KeòQ«òö Gjû aýZúZ aòeûU ùMû]^ jeY, ^k C_ûLýû^, ^jêh C_ûLýû^, ~~ûZò C_ûLýû^, cjûù\a-@Rêð^ ~ê¡ AZýû\òKê Kaò iõùl_ùe a‰ð^û KeòQ«òö (L) aòÉéZúKeY: cjûKaò iûekû \ûi cìkMâ^Úùe a‰ðòZ ùjûA[ôaû ùKùZK iõlò¯ _âiõMKê aòÉéZ bûaùe a‰ð^û KeòQ«òö Kaò Zûue a‰ð^û ·Zêeúùe cjûKûaýe gâúaé¡ò KeòQ«òö Kaò Reûi§ _âiõMùe Zò^òùMûUò KûÌ^òK KûjYûú ~[û- ùbeúZ _ìað PeòZ, gòcòkò MQe aé©û« I gâúKé¾ M] _û\ ]eòaû _âiõM iõù~ûM Keò aýû¯ KeòQ«òö búcR^à _âiõM cìk cjûbûeZùe iõùl_ùe a‰òðZ ùjûA[ôaû ùaùk Kaò aòÉéZ bûaùe a‰ð^û Keò búce aûc _û\e @ûNûZùe gZgéw _aðZ GK géw jeûAaûe ^ìZ^ cù^ûec KûjûYú iõù~ûR^û KeòQ«òö GAbkò bûaùe Kaò gògê_ûk a], ù\ø_\úu aÈjeY, eûRiìd ~m, _ûŠacû^u \òMaòRd bkò @ù^K _âiõMKê Kaò cìkMâ^ÚVûeê aòÉéZ KeòQ«òö (M) @^êq _âùl_ aû ^ìZ^ iõù~ûR^û: iûekû cjûbûeZùe a‰ðòZ ùKùZK _âiõM iõÄéZ cjûbûeZ Mâ^Úùe @ûù\ø ù\LôaûKê còùk ^ûjóö iûekû \ûi ùKùZK ^ìZ^ C_ûLýû^ aòbò^Ü _êeûY, Kò´\«ú, ùfûKK[ûe iõMâj Keò @Zò PcKôûe bûaùe iõù~ûR^û Keòù\AQ«òö @û\ò_aðe iûjûWÿû aéle cûjûcôý, a^_aðe iZý@û´ K[û, C\þù~ûM _aðe aûa^ûbìZ KûjûYú, ùKûKê@û bd _âiw, bûe\û aé©û«, gû«ò_aðe gû´cêqò C_ûLýû^, c¤_aðe jeò@Rêð^ ùbU, ÊMûðùeûjY _aðe _ûŠacû^u ~ûR_êe 12 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd ~ûZâû AZýû\ò _âiw cjûKaò iûekû \ûi ^ìZ^ bûaùe iõù~ûM Keò ^òRÊ ùcøkòKZûe _eòPd _â\û^ KeòQ«òö (N) Cq ^òùl_: iõÄéZ cjûbûeZe ùKùZK NUYû aû _âiwKê Kaò iûekû \ûi iõ_ì‰ð bûaùe _eòjûe Keò ^òRe ùcøkòKZûùe cjûKûaýKê @]ôK ecYúd Keò_ûeòQ«òö iõÄéZ cjûbûeZùe a‰òðZ ùjûA[ôaû iûaòZâú iZýaû^þ K[û, Pýa^ C_ûLýû^, iêK^ýû PeòZ, Mû§ûeúu _âZò gâúKé¾u iû«ß^û, ]cðaýû] K[û AZýû\ò @ù^K _âiõM cjûKaò Zûue Mâ^Úùe a‰ð^û Keò^ûjû«òö “cìk cjûbûeZe ajê LŠ^ I cŠ^ Keò[ôaû iù©ß Kaòu cjûbûeZe ùiøÂa @ûù\ø aò^Á ùjûA^ûjòñö IWÿògûe R^Rúa^ùe ~ûjû KòQò i¸a; Kaò ùiAbkò PòZâ ^òRe cjûbûeZùe _âKûg KeòQ«òö Gjû QWÿû IWÿògûe Kò´\«ú, R^gîZò AZýû\òeê ajê C_ûLû^ûKê ù^A cjûbûeZùe ùi iÚû^ ù\AQ«òö” (IWÿò@û iûjòZýe AZòjûi - Wü e^ôûKe PA^ò I Wü @Rd Kêcûe cògâ, _é.28)ö Cbd cjûbûeZ Mâ^Úe ùKùZK C_ûLýû^ a‰ð^ûùe ZûeZcý [ôùf ùjñ cjûKaòu ÊûZªýZû G Mâ^ÚUòKê @]ôK R^_âòd Keò_ûeòQòö 1.4.6 iûekû cjûbûeZe ùcøkòK C_ûLýû^ I ùfûKK[û iûekû cjûbûeZ Mâ^Úùe iûcûRòK, iûõÄéZòK, ù^÷ZòK cìfýùaû] iõ_^Ü @ù^K C_ûLýû^ I ùfûKK[û iõù~ûRòZ Keò Mâ^ÚKê @]ôK Pò©ûKhðK Keò_ûeòQ«òö aòùgh Keò Mâûcý Rúa^e eúZò^úZò, ·fòPkYòe cù^ûm PòZâ cjûbûeZ Mâ^Úùe eì_ûdòZ ùjûAQòö ùfûK aògßûi, ùfûK PkYò, _âaû\ _âaP^ @Zò iê¦e bûaùe _âùdûM Keò Kaò @^ê_c KûjûYú cû¤cùe cjûbûeZ Mâ^Úe cj^údZû _âZò_û\òZ KeòQ«òö Kaò ù~Cñiaê ùfûKK[û _âaP^Kê C_ûLýû^ iéÁò KeòQ«ò ùiMêWÿòK IWÿògûe _fäú ùPZ^ûe ^òzK _âZòQaò @ùUö cìk KûjûYú ijòZ ajê ùcøkòK C_Lýû^ I ùfûKK[û @Zò ·Zê~ýð_ì‰ð bûaùe iõù~ûRòZ Keò Kaòu ÊKúd ùcøkòKZûe _eòPd _â\û^ KeòQ«òö ùKùZK ùcøkòK C_ûLýû^ iõ_Kðùe ^òcÜùe @ûùfûP^û KeûMfûö (K) iZý@û´ K[û: Kaò iûekû \ûiu KÌ^û _âiìZ GK cù^ûm KûjûYú ùjCQò iZý@û´ K[ûö i©ð @^êiûùe _ûŠacûù^ @mûZaûi Kûkùe ~\ò RYû _Wÿò~òùa Zûùjùf Zûuê _êYò aûeahð a^aûi KeòaûKê _Wÿòaö gKê^òu _eûcgð Kâùc _ûŠacû^uê PòjÜò ^ [ôaû ùMøecêL aâûjàYuê _ûŠacû^uê ùLûRòaûKê _VûA[ôùfö \êù~ýðû]^ Kjòùf @\ò^ùe ~\ò _ûPòÿfû @û´ ~òG _â\û^ Keòùa ùi ùjCQ«ò _ûŠaö ùZYê @Ħ a^ùe ùi _ûŠacû^uê iûlûZ Keò _ûPòfû @û´ LûAaûKê ~ûPòùf û _ûŠa _û*bûA I ù\âø_\ú iZý _âKûg Keòaûeê ùMøecêL aâûjàY _ûPòfû @û´ IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 13  _ûA _ûeòùf; cûZâ gâúKé¾ M§aZú ^\ú Kìkùe cûdû Keò ùi @û´UòKê biàúbìZ Keòù\A[ôùfö (L) aûa^ûbìZ K[û: mû^_êe ^ûcK MâûcUòe _ûLùe GK bdue cgûYò c¤ùe aûa^ûbìZ aûi Keê[ôfûö G MâûcUò Zêwb\âû ^\úKìkùe @aiÚòZö ùi bìZ, WûjûYú, PòeMêYúcû^u c¤ùe ùgâ [ôfûö bìZcû^u C_ôûZ ù~ûMêñ ùijò Mâûce ùfûKcûù^ @Zý« bdbúZ ùjûA ~ªYûKäòÁ Rúa^ @ZòaûjòZ Keê[ôùfö MêYò MûùeWÿòùe _ûewc gê\âK eûCk ùiûceûÁâ ù\geê @ûiò ùi Mûñùe cgûYòKê fûMò @^ûaû\ú Rcòùe ·hKû~ýð @ûe¸ Keò ^òRe aò\ýû _âùdûM Keò bìZ \ûCeê MûñKê C¡ûe Keò[ôfûö Gjò C_ûLýû^ cìk iõÄéZ cjûbûeZ Mâ^Úùe ù\LôaûKê còùk ^ûjóö (M) L^òKûe KûjûYú: cjûKaòu @^ýZc _âiò¡ KûÌ^òK C_ûLýû^ ùjCQò L^òKûe KûjûYú aû LfýKûe KûjûYúö gâúKé¾ aâjàûu Vûeê _âû¯ flYûÈKê _âÉêZ Keòaûe ZûªòK eúZò _âiw L^òKûee aqaý cû¤cùe a‰ð^û KeòQ«òòö gâúeû]ûu ù_âcùe KûcûZêe [ôaû icdùe iej iê¦eú ^ûcK \ìZú gâúeû]ûu ùag ù_ûhûK _eò]û^ Keò gâúKé¾u _ûLKê ~cê^û KìkKê ~ûA[ôùfö iej iê¦eúuê eû]û cù^ Keò gâúKé¾ eZò eiùe cûZò ~òaûeê Zûe _eòYûc Êeì_ L^òKûe R^à ùjûA[ôfûö Kaò G KûjûYú cû¤cùe iò§òMûZ Keò Kò_eò Méjùe _âùag Keû~ûG Zû’e iìP^û _â\û^ KeòQ«òö (N) bûe\û KûjûYú: Kaò iûekû \ûiu GK _âcêL ùcøkòK KÌ^û iéÁ KûjûYú ùjCQò bûe\û KûjûYúö G C_ûLýû^ C\þù~ûM _aðùe a‰òðZ ùjûAQòö ~ûR_êe ùa÷ZeYú Kìkùe bûe\û ^ûcK aýqòue ^òaûiö cjûbûeZ ~ê¡e baòhýZ aòhdùe RûYòaû _ûAñ ~ê]ôÂòe ijù\auê _·eòaûeê bûe\û icÉ aé©û« Kjòùf ùaûfò KjQ«òö ~ê]ôÂòeu ^òùŸðgùe búc _û_û·eú bûe\ûKê @ûYò ~ê¡ ùlZâùe ù_ûZû ~ûA[ôaû L´ùe aû§ò ù\AQ«òö @[ð I iê^û ùfûbùe ^òR ÈúKê _e _êeêh ^òKUùe ic_ðY Keòaû bkò _û_ @ûPeY Keò[ôaû ù\jKê eûZâòùe ù_âZ, _ògûPÿ Ægð Keò ^ûjû«òö gâúKûk ^ûcK géMûk I gâúKûkêYú ^ûcK géMûkêYú ZûKê LûAaûKê @ûiò gâúKûk bûe\ûe _û_Kcð I ~ê¡ùe Kò_eò búhà, ù\âûY, K‰ð, \êù~ýûð]^ icùÉ céZýêaeY Keòùa I _âPêe ^ecûõi blY KeòaûKê _ûAùa Zûjû _âKûg KeòQ«òö _e\ò^ iKûùk bûe\û ~ê¡e iKk aé©û« _âKûg Keò céZýêaeY Keò ùcûl fûb Keò@Qòö Gjò_eò @ûjêeò @ù^K iêjûYú K^ýû KûjûYú, ùafûkùi^ C_ûLýû^, iûjûWÿûaél cûjûcôý, Zêkûcêjûñ Kûu, ZêkiúaY aûN, ^úkaûY I bêRaûY aé©û«, búcu lê]û, ùKûKê@û bd _gòaû bkò @ù^K KûjûYú iûekû \ûi cjûbûeZ Mâ^Úùe i^ÜòùaiòZ KeòQ«òö Gjò gûLû KûjYúMêWÿòK Kaò @Zò ·Zê~ýð_ì‰ð bûaùe cêLý KûjûYú ijòZ iõù~ûRòZ KeòQ«òö VòKþ ùiAbkò bûaùe 14 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd @ù^K ùfûKK[û c¤ Kaò cjûbûeZ Mâ^Úùe iõù~ûRòZ KeòQ«òö ùKùZMêWÿòG ùfûKK[û aòhdùe ^òcÜùe @ûùfûP^û KeûMfû:- (K) SòcòUò ùLkeê cjûbûeZ: @Zò iûcû^ý K[ûeê _âKûŠ KûŠ iéÁò ùjùf Gjò _âaP^Uò _âùdûM Keû~ûA[ûGö ùKøea I _ûŠacûù^ GKZâ SòcòUò ùLk ùLkòaû icdùe búc ùKøeacû^uê aûe´ûe _eûÉ Keò ù^A[ôaûeê _âZòùgû] _eûdYû \êù~ûýð]^ iaêùaùk c^ùe GK ~ê¡e iêù~ûM ùLûRê[ùô fö Zûe `k Êeì_ cjûbûeZ ~ê¡ ùjûA[ôaûe cìk KûeY eì_ùe SòcòUò ùLkKê Kaò a‰ð^û KeòQ«òö (L) C@ûñiú K^ýûKê iûjûWÿû ae: C@ûñiú K^ýûKê iûjûWÿ aél ijòZ aòaûj KeûAaû _â[ûUò IWÿògûe icûRùe _âPkòZ GK ùfûKK[û û Mû§ûe eûRK^ýû Mû§ûeú C@ûñiú K^ýû ùjûA[ôaûeê Zûu aòaûj _âiwùe Kaò Gjû @Zò iê¦e bûaùe PòZâY KeòQ«òö Mû§ûeú ]éZeûÁâuê aòaûj Keòaû _ìaðeê eûRK^ýûu icÉ ù\ûhKê LŠ^ Keòaû _ûAñ GK iûjûWÿû aél ijòZ aòaûj KeûAaûKê Mâ^Úùe aýûiù\a Mû§ûeùi^uê _eûcgð ù\AQ«òö (M) _â[c ~ê¡ùe búcjûùe: IWÿògûùe ajê _âPkòZ GK _âaPÿ^ ùjCQò _â[c ~ê¡ùe búc jûùeö cûZûKê«ú gZgéw ^òKUùe gògêbúcKê gê@ûA ù\A[ôaûeê búcu _\ûNûZùe gZgéwe GK géw bûwò ~òaûeê _aðZUò búcKê @bògû_ ù\A Kjòfû- ‘búc Zê _â[c ~ê¡ùe jûeòaê’ö Gjû ù\Lô Kê«ú gZgéw _aðZKê @bògû_ ù\aûKê ~òaûùaùk bdbúZ ùjûA gZgéw _aðZ \ßòZúd ~êþ¡ùe ZûKê ùKjò _eûÉ Keò _ûeòùa ^ûjó ùaûfò Kjò@Qòö (N) ^ùe aû Mê¬ùe @gßZþ[ûcû jZ: Mêeê ù\âûYûPû~ýðu _êZâu ^ûc @gßZ[þ ûcûö @_e _lùe GK jÉúe ^ûc c¤ @gßZ[ûcûö ~ê¡bìcòùe ù\âûY_êZâ @ÈûNûZùe ùPZûgì^ý ùjaû _ùe @gßZþ[ûcû ^ûcK jÉúe céZýêùe gâúKé¾ @gßZþ[ûcû céZ ùaûfò ùNûhYû Keò ù\AQ«òö ù\âûYûPû~ýð ^òRe _êZâ cù^ Keò Gjûe iZýûZû RûYòaû _ûAñ iZýi§ ~ê]ôÂòeuê G aòhdùe _PûeòQ«òö @^ý bûAcû^uê elû Keòaû _ûAñ gâúKé¾ ~ê]ôÂòeuê Gjû Kjòaû _ûAñ _eûcgð ù\AQ«ò, ùZYê ~ê]ôÂòe KjòQ«ò :- “~êùSÂò ù\ùa ùaûAùf gêY MêeêZûZ ^e Kò Mê¬e ù~ @gßZþ[ûcû jZö” Gjûe @[ð ùjCQò ^e ùjC aû Mê¬e (jûZú) ùjC @gßZþ[ûcû céZêýaeY Keò@Qòö IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 15  (O) Mwû ùaûAùf [ôaò, Mûwú ùaûAùf ~òaò: eûRû ^òNûðZu K^ýû Mwû cjûù\auê aòaûj Keòaû _ûAñ Rúa^ùe iõKÌ Keò[ôùfö cjhòð gû«^ê gòau eì_ùe Mwûu ^òKUùe _j*ô ~òaûeê iZýi§ ùjûA[ôaû eûRû ^òNûðZ Mwûuê Zûu jÉùe ic_ðY Keò ù\A[ôùfö _ea©úð icdùe iZýûiZý RûYòaû _ùe Mwûu @^òzû iù©ß gû«^ê aòaûj Keò[ôaûeê GK i©ð eLô[ôùf û ùijò i©ðUò ùjCQò:- “Mwû ùaûfòY Zê ùaûfê[ôaê @^êaâùZ Mûwú ùaûAùf ^ [ûAUò _êùeûA ùcûe aâùZö” Mwû @Zý« CMâ Êbûae ùjûA ^òR Mbðeê RûZ Q@ùMûUò _êZâ i«û^Kê ÊjÉùe jZýû KeòQ«ò, Kò«ê ù~ùZùaùk i¯c _êZâ jZýû KeòaûKê C\ýZ ùjùf Ehò gû«^ê ùKâû]ôZ ùjûA Mûwú ùaûfò Kjòaûeê Mwû gû«^êuê _eòZýûM Keò ·fò ~ûAQ«òö K‰ð cùf _û* @Rêð^ cùf _û*, búcak KêA«ûKê RYû, c^ RûùY _û_ cû@û RûùY aû_, bûeò~û Weùe gkûKê ^cÄûe, gâúKé¾u M]_û\ ]eòaû, gòcòkò MQùe ù\j Nhòaû, ~ûPòfû K^ýû \âaý QûWÿ«ò ^ûjó, cûWÿê@û cjûù\a, ]éZeûÁâKê K^ýû ^ûjó Kò Mû§ûeúKê ae ^ûjó, ùKûKê@û bd _gòaû bkò eûgò eûgò ùfûKK[û _âaP^ iûekû cjûbûeZùe PòZâòZ ùjûA@Qòö G icÉ ù^÷ZòKZû, ]ûcòðKZû Z[û iûcûRòKZû \éÁòeê @Zý« ~[û[ð I _âYò]û^ù~ûMýö 1.4.7 iûekû cjûbûeZùe PÿeòZâ PòZâY cjûKaò iûekû \ûiu cjûbûeZ Mâ^Úe ùcøkòKZû, i`kZû Z[û iû[ðKZû _âZò_û\òZ ùjûAQò Zûue PeòZâ PòZâYùeö G Mâ^KÚ ê PeòZeâ GK PòZâgûkû Kjòùf @Zýêqò ùja ^ûjóö PeòZâ iéÁò Keòaûùe Kaò ^òRe ~[û[ð \lZû _â\gð^ KeòQ«òö ùi cìk cjûbûeZ Mâ^Úùe PòZâòZ _âùZýK PeòZâKê PòZYâ Keò[ùô f c¤ Z^à¤eê ÊKúdZû ^òjZò ejò@Qòö “KûeY @ûùfûPKcû^ue cZùe cjûbûeZ iûekû \ûiue GK ÊZª \éÁòùKûYe iéÁò, GK @bò^a cjûKûaý IWÿò@û RûZòe, icûR Rúa^e Z[û eûRù^÷ZòK Rúa^e GK ^òzK AZòjûi i´kòZ @ce @ûùfLýö Gjò _eòù_âlúùe _ûVK i¹êLùe aýûiù\au iéÁ icÉ PeòZâVûeê iûekû \ûiu iéÁ PeòZâ bò^Ü eì_ùe _âZúdcû^ö” (IWÿò@û iûjòZýe Cù^àh I C©eY - ù\ùa¦â cjû«ò, _é.204 iõÄeY-1989) gì\âcê^úu PeòZâùe IWÿò@ûZß ù\LôaûKê còùkö cìkMâ^Úùe ~ê]ôÂòe ^ûdK bûaùe PòZZâò ùjûA[ôaûùaùk cûUòe cjûKaò búcuê ^ûdK bûaùe PòZòZâ KeòQ«òö iõùl_ùe ùKùZMêWÿòG PeòZâ iõ_Kðùe ^òcÜùe @ûùfûP^û KeûMfûö (K) gâúKé¾: cjûbûeZe GK cj©ß_ì‰ð PeòZâ ùjCQ«ò gâúKé¾ö Kaò iûekû \ûi gâúKé¾ I RM^Üû[uê @bò^Ü eì_ùe PòZYâ KeòQ«òö iõÄéZ cjûbûeZùe gâúKé¾ ùjCQ«ò _ec mû^ú, Z©ß 16 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd \gúð Z[û _ec _êeêh cûZâ iûekû \ûi gâúKé¾uê cû^aúd MêYe @]ôKûeú KeûA GK _ì‰ûðw cYòh bûùe PòZâY KeòQ«òö (L) ~ê]ôÂòe: ~ê]ôÂòe ùjCQ«ò ]cðeûR, ùi ]cðù\aZûu _êZâ, \dûe @aZûe û iõÄéZ cjûbûeZùe ~ê]ôÂòeuê ^ûdK bûaùe PòZâY Keû~ûAQòö ^òRe bûAcû^uê ùi ùKùZùaùk c¤ ^òR ùiÜjeê a*ôZ Keò ^ûjû«òö ùi _ec ]ûcòðK, aòùaKú, ]úe, iZý, gû«ò, lcûe _âZcò ©ì öðò Zûue ZýûMe _Uû«e ^ûjó; iùaûð_eò Zûuê GK @û\gð PeòZâ bûaùe PòZâY Keû~ûAQòö (M) búc: Kaò iûekû \ûi búcuê cjûKûaýe ^ûdK bûaùe MXÿò ùZûkòQ«òö aýûiù\au búc aúe, aòùaKú I M¸úe Êbûae, cûZâ Kaò Zûuê IWÿògûe _fäú Mâûce GK ^òùaûð] jêŠû bûaùe PòZâY KeòQ«òö icMâ cjûbûeZùe búcu aúeZß, _eûKâc, @iûcû^ý M\ûù~û¡ûKûeú Z[û cfäaò\ýûe Kêgkú ù~û¡û bûaùe a‰ð^û KeòQ«ò û (N) @Rêð^: cjûbûeZùe GK CùfäL^úd PeòZâ ùjCQ«ò @Rêð^ö K^ÜWÿ cjûbûeZùe Kaò `µû @Rêð^uê ^ûdK bûaùe PòZâY KeòQ«òö cjûbûeZ ~ê¡ùe gâúKé¾ Zûue iûe[ú [ôùfö ùi RùY aògòÁ ]^ê]ûðeú aúe cûZébqö bûZéaiôk PeòZâ bûaùe c¤ Zûuê PòZâY Keû~ûAQòö (O) \êù~ýûð]^: Kaòu ùfL^úùe \êù~ýûð]^ ajê ùa÷gòÁýe @]ôKûeú GK @^a\ý PeòZâö Zûuê cû^ùMûaò¦ ùaûfò iù´û]^ Keû~ûAQòö ùi \êÁ, Kkj _âòd I cjûcû^ú Êbûaeö Zûue _âKéZò @Zý« Rò\ùLûe [ôfûö Zûue Rò\ùLûe _âKéZò ù~ûMêñ Kêeaõg ]ßõi ùjûA~ûAQò û (P) gKê^ò: Kaò iûekû \ûi iê\l cªYû\ûZû, KêUòk aê¡ò iõ_^Ü Z[û @Zògd _âZòjòõiû _eûdYû bûaùe gKê^ò PeòZeâ PòZYâ KeòQ«òö _ûŠa I ùKøeacû^u c¤ùe gZîZû aXÿûAaûùe ùi i\ûiað\û ^òRKê ^òùdûRòZ KeòQ«òö Zûue KêcªYû Kêeêaõg ^ûge cìk KûeY eìù_ PòZâòZ Keò GK i`k Lk PeòZâ bûaùe Zûuê eì_ûd^ KeòQ«òö (Q) ù\âø_\ú: Kaò iûekû \ûi ù\âø_\úuê ^ûdòKû bûaùe PòZâY Keò GK @û\gð ^ûeúe @ûi^ùe @kõKéZû KeûAQ«òö aýûiKéZ cjûbûeZùe ù\aú ù\âø_\ú cjûKaòu PòZâYùe iû]ûeY eqcûõi]ûeú ^ûeú ùjùf c¤ RßûkûcêLú GK ùffòjû^ @MÜò gòLû @U«òö ù\âø_\úu _ûAñ _ûŠa I ùKøeacû^u c¤ùe ~ê¡ iõNUòZ ùjûA[ôfûö (R)Kê«ú: _ûŠacû^u cûZâû Kê«ú cûUòe cjûKaòu GK @^^ý PeòZâö Gjò PeòZâ bòZùe Kaò ù\aúMêY I cû^aú MêYe cògâY NUûA @Q«òö (S) Mû§ûeú: iûekû\ûiu a‰ð^û^ê~ûdú GK C@ûñiú K^ýû ùjCQ«ò Mû§ûeúö ùi _â[ùc iûjûWÿû aélKê aòaûj Keò ]éZeûÁuê aòaûj KeòQ«òö ]éZeûÁâ @§[ôaûeê ùi c¤ @ûRúa^ @ûLôùe IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 17  @§ _êUkêò aû§Qò«öò iùaûð_eò GK _Zò _eûdYû, iZú iû]ßú ^ûeú bûaùe Zûuê PòZâY Keû~ûAQòö gâúcZú iekû ù\aú Mû§ûeú PeòZâ iõ_Kðùe cZ _âKûg Keò KjòQ«ò:- “Gjò ^ûeú PeòZâ @ûùfûK @§Kûe, bfc¦ I ù\ûhMêYùe _eò_ì‰ðö _^ôú bûaùe, cûZé bûaùe bò^Ü bò^Ü \òMeê ù\Lôùf ^ûeú PeòZâe @^]ôMcý ejiý \éÁ jêGö @aiÚûe iõNûZ Gjò ^ûeúu Rúa^ùe ^û^û NUYûùe aòbò^Ü ewe aòPòZâ icûùag NUûAQòö iûekû \ûiu Zêkúùe G PòZâ aWÿ CRßk I KeêYö (iûekû cjûbûeZúd ^ûeú PeòZâ, _é.60/61, iõÄeY-1952) Gjò_eò ^Kêk, ijù\a, _eûge, aýûi, ^òNûðZ, gû«^ê, ]éZeûÁâ, K‰ð, ù\âûY, \êügûi^, aò\ìe, gfý, @gßZþ[ûcû, gâúLŠú, ]éÁ\ýêc,Ü _ûŠê, @bòc^ýê, iZýaZú, @´û, @´ûkòKû, Mwû, cû\âú, iêb\âû AZýû\ò PeòZâ PòZâYùe iûekû \ûi ^òRe ùa÷gòÁý _âZò_û\òZ Keò~ûAQ«òö Kaòu PeòZâ PòZâYMZ ù^÷_êYýZû Zûue ùcøkòKZûe _eòPûdKö 1.4.8 iûekû cjûbûeZùe Kaòu eP^ûùg÷kú gì\âcê^ú iûekû \ûiu Kaò _âZòbûe PcKôûeòZû _âKûgòZ ùjûAQò aògûkKûd cjûbûeZ Mâ^Úùeö Kaò Mâ^Ú c¤ùe ^òRKê cìLð, @_ŠòZ ùaûfò cZ_âKûg Keò[ôùf c¤ @^^ý ]úgqò iõ_^Ü @iûcû^ý Kaò _âZbò ûe @]ôKûeú [ôùf; Zûjû _âcûYòZ jêG cjûbûeZ Mâ^Úe eP^ûùg÷kúeêö cjûbûeZ GK cjûKûaý @_e _lùe GK _êeûY Mâ^Ú ùjûA[ôaûeê Mâ^Ú c¤ùe ]ûcòðK, ù^÷ZòK Z[û iûcûRòK @û\gð _âLýû_òZ ùjûAQòö Kaòu _ìaðeê IWÿò@û bûhûùe ùKøYiò Kûaý Mâ^Ú ePòZ ùjûA ^ [ôaûeê ^òRe _âZòbû akùe Kûaý ùiø¦~ýð iKûùg GK @bò^a ùg÷kúùe cjûbûeZ Mâ^Úe _eòKÌ^û G RûZò _ûAñ ùMøea @ûYò ù\AQò û Kaòu ùg÷kúMZ ùa÷gòÁýe ùKùZK ^cê^û ^òcÜùe @ûùfûP^û KeûMfû:- (K) aòhd aò^ýûi: Kaò iûekû \ûi cjûbûeZe Mâ^Úe aòhd aò^ýûi ùlZâùe ^òRe ùcøkòKZû _â\gð^ KeòQ«òö Kêeê _ûŠa c¤ùe Kkj; Gjò Kkjeê cjûbûeZ bkò ~ê¡e iìZâ_ûZ I _eòYûc Êeì_ ]ßõi iû]^û cjûbûeZ Mâ^Úe cìk aòhdaÉêö Gjò aòhdaÉê iûekû \ûi cìk aýûiKéZ cjûbûeZ Mâ^Úeê MâjY Keò[ôùf c¤ G Mâ^ÚUò @^êaû\ ^êùjñ Kò @^êKeY c¤ ^êùjñö Kaò cjûbûeZ Mâ^Úùe cìk ùKùZK C_KûjûYúKê aû\ ù\A ajê ^ìZ^ Kù_ûk KÌòZ C_ûLýû^e iõù~ûR^û KeòQ«òö iõÄéZ bûhûe _êeûY eP^ûe _eõ_eû^êKâcùe _âùZýK LŠKê _að bûaùe aòbûR^ Keò @û\òKaò c¤ Mâ^Úe _eòKÌ^û KeòQ«òö (L) i´û\ ùg÷kú: cjûbûeZ ùjCQò GK _êeûY Mâ^Úö _êeûY Mâ^Úùe i´û\ ùg÷kú aû Kù[û_K[^ ùg÷kúùe aòhd aÉêe aò^ýûi Keû~ûA[ûGö G[ôùe RùY aqû I @^ý RùY ùgâûZû ùjûA[û«òö icÉ _êeûYùe ùKøYiò RùY cjû^ Ehò aû Êdõ bMaû^ aqû eì_ùe Gaõ 18 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd cê^ò @[aû eûRû @û\òuê ùgâûZû bûaùe MâjY Keû~ûA[ûGö Gjò _eõ_eû^êiûeú Kaò iûekû \ûi c¤ cjûbûeZ Mâ^Ú eP^û KeòQ«òö iûekû cjûbûeZe aqû ùjCQ«ò @MÉò cê^ò I ùgâûZû ùjCQ«ò aAaiêZ c^êö _âiw Kâcùe Kaò Mâ^Úùe @^ý aqû I ùgâûZûe c¤ PòZâY KeòQ«òö ~[û- ^òNûðZ-MõMû, _eûge-gû«^ê, aýûi-Mû§ûeùi^, @MÉò-_Šê, iZýaZú-Kê«ùbûR AZýû\ò cû¤cùe ajê C_-i´û\ iéÁò Keò ^òRÊ eP^ûùg÷kúùe Mâ^ÚUò @]ôK _ûVKúd gâ¡û fûb Keò_ûeò@Qòö i´û\ ùg÷kúe GK C\ûjeY ^òcÜùe _â\û^ KeûMfû :- “gêY ùjû aAaiêZ c^ê a\d«ò @MÉò _ûùŠa« ù\Lô ù\aúcûù^ @«¡ûð^ MZò û” (M) a‰ð^û aòkûi: cjûKaò ·Zê~ýð_ì‰ð a‰ð^û aòkûiùe cjûbûeZKê @]ôK iei I ecYúd Keò_ûeQ«òö cêLý aòhd Kêeê I _ûŠacû^u ~ê¡ a‰ð^û ijòZ _âiw Kâcùe eì_ a‰ð^û, aòaûj a‰ð^û, _âKéZòe a‰ð^û Keò ^òRÊ a‰ð^û ·Zêeúe ù^÷_êYýZû _â\gð^ KeòQ«òö (I) ~ê¡ a‰ð^û: cjûbûeZ Mâ^Úùe Kêeê _ûŠaue ~ê¡ aýZúZ @ûjêeò @ù^K ~ê¡e a‰ð^û Keû~ûAQòö Kaò iûekû \ûiu a‰òð^û ùlZâùe ZZþKûkú^ icûRùe _âPkòZ [ôaû ~ê¡ _¡ZòKê @^êieY KeòQ«òö aòbò^Ü _âKûee ~ê¡ c¤eê cfä~ê¡e a‰òðaû Kaòu ùfL^úùe @Zúa Pò©ûKhðK ùjûAQòö Kê¸K ù\÷Zý a] _âiwùe búcu ijòZ bdue ~ê¡ a‰òð^û ejòQòö Gjò _âiwùe cfä~ê¡e a‰òð^û Kaòu bûhûùe : - “@ûKûge ]ê^ò ù~ gêYòY aâòùKû\e aâRcêù[ cûAfû ù^A \û^a cêŠeö \AZe cêŠùe ù~ _Wÿòfû aRâcêÂò cjû‰ða _âûùd ùjûA aj^ò Rkò CVòö ù\ùa \û^ùa ùi icùe @Rùd aâòùKû\e cìeZò ù\Lô @iêe Kfû bùdö ijiâ aòjêù^ \êùjõ cûfMZò ùN^ò ]eû]eò MWÿûMWÿò _Wÿû_Wÿò jê@«ò ùc\ò^úö jûù´ûWûA \û^a ù~ _KûAfû búcKê ùfCUûA búcùi^ _ûZòfû \û^aKê bêùR bêùR bòWÿûbòWÿò _ûù\ _û\ Q¦ûQ¦ò gòùe gòe _WÿòZûk jéù\ jé\ aû§òö _Wÿ«ò CV«ò MWÿ«ò aiêcZú Plêe cUùK ùi ùfCUû«ò ]ûZòö” IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 19  (II) eì_ a‰ð^û: Cbd ^ûeú I _êeêh PeòZâe eì_ a‰ð^ûùe Kaò ^òRe ùiø¦~ýð ùPZ^ûe _eòPd _â\û^ KeòQ«òö ^ûeú eì_ PòZâY ùlZâùe Kaò iûekû \ûi aòbò^Ü C_cûe _âùdûM Keò KÌ^û _âaYZû _âKûg KeòQ«òö Kaò cû\âòu eì_a‰ð^û KeòaûKê ~ûA KjòQ«ò:- “Zûjûe eì_ MêY KjòZ Kò _ûeò _é[ôaú @kuûe ùi @UA iê¦eúö” (III) _âKéZò a‰ð^û: Kaò ùKùZK iÚkùe @eYý _âKéZòe PòZâY KeòQ«òö _ûŠacû^u aûeahð a^aûi icdùe c¤_aðùe aélfZûe a‰ð^û KeòQ«òö MùYgu R^à _âiwùe _âKéZòe ùiø¦~ýð @Zý« cù^ûcêMÛKeö Kaòu bûhûùe:- “ù\Lôùf a^É @Zý« ùgûbûa^ _ûC@Qò ^û^û KêZìjùk KâúWÿû KeêQ«ò _Qú _êhýùe aiò bâcùe ùKge Pê´êQ«ò c* bùeY KâúWÿû eZòew Ke«ò ùdùKY ai« cûi ajA ckd _a^ iêM§ ùN^òY _a^ Zjòõ ajA @aòz^Üö” (N) @kuûe iõù~ûR^û: @kuûe Kûaýe gâúaé¡ò Keò[ûGö Kaò iûekû \ûiu Mâ^Úùe C_cû, eì_K, CZþù_âlû, @[ûð«e^ýûi bkò ùKùZK @[ûðkuûee _âùdûM ù\LôaûKê còkò[ûGö @bòc^ýê I C©eû aòaûj _âiwùe Kaò @Zò iê¦e bûaùe CZþù_âlû @kuûee _âùdûM KeòQ«òö Kaòu bûhûùe:- Kò @aû \ògA @kKûe _Zò Kò @aû @AeûaâZ ùZRò @ûiA iêe_Zòö Kò @aû eZò ùZRýû Keò @Afû @^w ùdiù^K \ògê@Qò ù~ @bòc^ýê \òaý@wö” (aòeûU _að) (O) ei PòZâY: cjûbûeZ Mâ^Úùe ~ê¡ a‰ð^û @]ôK [ôaûeê Mâ^Úe cêLý ei ùjCQò aúeeiö Gjû aýZúZ géwûe, aòbiô KeêY AZýû\ò aòbò^Ü eie PòZâYùe Kaòu KéZòZß _â\gòðZ ùjûAQòö Mâ^Ú c¤ùe Kuûkú, ùaZûkò, ùb÷÷eaú _âbéZò ^aùKûUú PŠúu a‰ð^ûùe aòbiô ei @Zò Rúa« eì_ MâjY KeòQòö eYûw^ûùe KêXÿ KêXÿ ga _ûVK jé\dùe bd iõPûeòZ Keò[ûGö cjûbûeZe M\û_aðùe \êù~ýûð]^u eq^\ú i«eY _âiõMùe KeêY eie cù^ûm a‰ð^û ejòQòö \êù~ûýð]^ eq^\ú @ZòKâc Keòaû _ûAñ GK ga _ûAQ«ò; ùijò gaUò ùjCQò Zûue _âòd _êZâ flY Kêcûeueö ùi gaKê PòjÜòaû _ùe \êù~ýûð]^ue jé\dùe ù~Cñ bûa RûZ ùjûAQò 20 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd Zûjû @Zý« KeêY eiûcôKö Kaòu bûhûùe:- “aûaê jéù\ ùZûùZ ]eòY ù~ eûRû ]éZeûÁâ ùZûje cêL ù\Lù« _ûùgûeù« @ù^gßZ _êZâue KÁö aûaêùe jé\ùd ]eòQò ùZûje céZ_òŠ ùMûUò ùd ùcûje geúe ^ ~ûG Kòµû `ûUòö” (P) Q¦ aû aé©: Q¦ aû aé© Kûaý Mâ^Úe bûaKê _âûYa« Keòò[ûGö iûekû cjûbûeZ Mâ^Ú \ûŠòaé©ùe eP^û Keû~ûAQòö G aé©e _âa©ðK ùjCQ«ò Kaò iûekû \ûiö G aé©Uò \êA _û\ aògòÁö Gjò \êA _û\e ùgh @lee còk^ NUò[ûGö _âùZýK _û\e @le icû^ ^ [ôaûeê GAbkò aé©Kê ‘\ûŠòaé©’ ^ûcùe ^ûcòZ Keû~ûAQòö C\ûjeY Êeì_ : - “ùMûaò¦ _êzûKùf @ûùj gêY ijù\a ùd aýûi iùeûae K[û ùKc« _âÉûa ûû1ûû Ke_Zâ ù~ûWÿò Kùj cªú PìWÿûcYò aýûi iùeûae PeòZ gêYòcû PKâ_ûYò ûû2ûû” Gjûe _âùZýK _\ \êAUò _û\ aògòÁ Gaõ _âùZýK _û\e @le iõLýû icû^ ^êùjñ û \ûŠòaé© iõ_Kðùe ‘IWÿò@û iûjòZýe iõlò¯ _eòPd’ Mâ^Úùe @¤û_K Wü aé¦ûa^P¦â @û·~ýð cZ _âKûg KeòQ«ò- “@lee @icû^Zû c¤ùe Êe I aòeûc iÚû^ùe _âû]û^ý ù\A \ûŠòaé©e @^Mðk Êe fje iéÁò ùgâûZûKê cêMþ] Kùeö ùi[ôfûMò ùKjòùKjò cù^ Ke«ò \ùŠ cûZâ aòk´ ^ Keò @^Mðk ~ûjû GKû ‘\ûŠò’ùe @ûaé©ò Zûjû jòó iûekû \ûiue \ûŠòaé©ö @ûC ùKjò ùKjò Kj«ò iõÄéZ ‘\ŠK’ aé©eê aû _âûKéZ ‘\ûŠò’ aé©eê iûekû \ûŠòa©é @ûjeY Keò@Q«ò; \ûŠòa©é ö @ûC ùKjò ùKjò Kj«ò iõÄéZ ‘\ŠK’ aé©eê aû _âûKéZ ‘\ûŠò’ aé©eê iûekû \ûŠòaé© @ûjeY Keò@Q«ò; cûZâ \ûùŠ \ûùŠ G ù\ge MâûcúY R^Zû ù~Cñ bûaùe K[û Kjê[ôùf aû ùaûfê[ùô f; ùi[eê jó iûekû \ûi ‘\ûŠòaé©’ @ûjeY Keò@Q«ò ùaûfò cù^ Keòaû ~[û[ð ùaû] jêGö ùZYê ‘\ûŠò’ GK Q¦ ^êùjñ iûekûue Gjû GK eúZò aû bwú” (_é.89 / 1c iõÄeY- 1979) (Q) bûhû: Kaò iûekû \ûi ZZþKûkú^ icûRe _âPkòZ bûhûùe cjûbûeZ Mâ^Ú eP^û Keò IWÿò@û bûhû iûjòZýe GK @ld Kú©òð ɸ iÚû_^ Keò~ûAQ«òö “cjûbûeZ K‰ð _âúZò_\ I cû]ê~ýð cŠòZ bûhû GjûKê ùfûK_âòd Keò_ûeòQòö ^òùeûk ùfûKcêLe IWÿò@û bûhûKê iûjòZòýK @bòaýqòe ùgâ cû¤c eìù_ aýajûe Keò ùi ùKak ZZþKûkú^ _ûVKaMðue igâ¡ i¹û^ \ûaò Keò^ûjû«ò; PòeKûk ^òcò© icMâ IWÿò@û RûZò ^òKUùe ^ciý ùjûA ejòQ«òö” (iûekû iûjòZý _eòKâcû, _é.148) iûekû cjûbûeZ Mâ^Úùe ajê _âûPú^ g± ijòZ Ziôc, Z\þba I ù\gR g±e _âùdûM ù\Lû~ûA[ûGö IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 21  Kaò _âZò]ß^òcìkK aû ]ß^ýû^êKeY g±iaêe _âùdûM Keò _ûeòQ«òö C\ûjeY bûaùe ùMûUòG _\Kê GVûùe ^ò@û~ûA_ûùeö Kaòu bûhûùe:-. @ùNûe cêL ùMû UjUj jûi cêLú ûû. WòaòWòaò aû\ý ùMû bêùRY W´eêö ûû. ^d^e ùKYêõ ajA SeSe _ûYò ûû Cq _\MêWKÿò ùe UjUj, WòaòWaò ,ò SeSe AZýû\ò ]ì^ýû^êKeY g±e _âùdûM ùjûA@Qòö iûekû cjûbûeZ Mâ^Úùe aòbò^Ü _âKûee ùfûKK[û, _âaP^, ^úZòaûYú I @û¯aûKýe _âùdûM ùjûA@Qòö @_e _lùe ZZþKûkú^ icûRe Rúa« PòZâ Cq Mâ^ùÚ e _âZ` ò kòZ ùjûAQòö iùaûð_eò Kaòu ajêgûÈ \gòðZû, KÌ^û aòkûi, a‰ð^û aòkûi, RûZúdZû _âúZò, PûeòZâòK cj©ß, ù^÷ZòK cìfýùaû], bûhû aòba Zûue eP^ûùg÷kúe ÊûZªýZû _âZò_û\òZ Keò[ûGö ùZYê iûekû cjûbûeZ cûUòe cjûKaòu eP^ûùg÷kú GKû« bûaùe cj©ß_ì‰ðö 1.5 @ûcô_eúlY _âgÜûakú (K) iõlò¯ C©e cìkK _âgÜûakú 1) iûekû \ûiu _òZé\© ^ûc K’Y [ôfû? 2) iûekû \ûi ùKCñ ùKCñ Mâ^Ú eP^û Keòò[ôùf? 3) PŠú_êeûYe @^ý^ûc K’Y? 4) cjòhûiêee _âiw ùKCñ Mâ^Úùe a‰òðZ ùjûAQò? 5) ijiâûgòeû eûaYe a‰ð^û ùKCñ Mâ^Úùe ejò@Qò? 6) iûekû \ûiu iaðùgâ KéZò Kjòùf ùKCñ Mâ^ÚKê aêSûA[ûG? 7) ‘flàú ^ûeûdY aP^òKû’ Mâ^ÚKê @^êieY Keò @ûC ùKCñ Mâ^Ú ùKCñ Kaò eP^û KeòQ«ò? 6) iûekû cjûbûeZùe ùKCñ ùKCñ _aðe ^ûcKeYùe cìk cjûbûeZ Vûeê bò^ÜZû _eòflòZ jêGö 7) ‘gâúbûeZ \_ðY’ Mâ^Úe ePdòZû KòG? 8) cjûbûeZ ~ê¡ Kûjû Kûjû c¤ùe iõNUòZ ùjûA[ôfû? 9) iûekû cjûbûeZ Mâ^Úe ^ûdK KòG? (L) \úNð C©ecìkK _âgÜûakú 1) Kaò iûekû \ûiu R^à, Rúa^ú I KaòZß gqò iõ_Kðùe @ûùfûP^û Keö 2) cjûKaòu iûeÊZ KéZòe _eòPd _â\û^ Keö 3) “iûekû \ûi ùjCQ«ò _êeûY Mâ^Úe iâÁû” Cqòe ~[û[ðZû _âZò_û\^ Keö 22 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 4) @û\òKaò bûaùe iûekû \ûiu iû[ðKZû _âZò_û\^ Keö 5) IWÿò@û iûjòZýe @û\òiâÁû bûaùe iûekû \ûiu KéZòZß cìfýûu^ Keö 6) iõÄéZ cjûbûeZ Vûeê iûekû cjûbûeZe Kò ÊûZªýZû ejòQò @ûùfûP^û Keö 7) ‘iûekû cjûbûeZ ùjCQò ùfûKK[ûe M^ÚûNe’ - Cqòe ~[û[ðZû _âZò_û\^ Keö 8) iûekû cjûbûeZeê PeòZâ PòZâYMZ aòùghZß aòùgähY Keö 9) cjûbûeZ Mâ^Úeê Kaò iûekû \ûiu eP^ûùg÷kúe _eòPd _â\û^ Keö 10) cjûbûeZ Mâ^Úeê Kaò iûekû \ûiu iûjòZòýK cìfýùaû] @ûKk^ Keö (M) iõlò¯ Uò_þ_Yú ùfL bûe\û KûjûYú, _â[c ~ê¡ùe búc jûùe, \êù~ýðû]^, Mû§ûeú, iõlò¯úKeY, iûekû cjûbûeZe Q¦, i´û\ùg÷kúö 1.6 ijûdK Mâ^ÚiìPú. _…^ûdK, _VûYò- IWÿò@û iûjòZýe AZòjûi, ^ûk¦û aòù^û\ aòjûeú, KUK- 9c iõÄeY- 2014 û. PA^ò, e^ôûKe I Wü @Rd Kêcûe cògâ- IWÿò@û iûjòZýe AZòjûi, iZý^ûeûdY aêKùÁûe, 8c iõÄeY-1998 û. cjû_ûZâ: Wü ù_âcû^¦- IWÿò@û iûjòZýe AZòjûi, iZý^ûeûdY aêKùÁûe, 1c iõÄeY- 2015 û. Ke; _âù`ie aûCeú a§ê- IWÿò@û iûjòZýe AZòjûi, ù`âŠið _aäògið 6 iõÄeY 2015ö IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 23  \ßZ ò úd GKK iZý@û´ _âiw aòhd MV^: 2.1 _V^e CùŸgý 2.2 gòlYúd aòhd 2.3 aòhd _âùag 2.4 cjûbûeZe iZý@û´ _âiw @ûùfûP^û 2.5 iZý@û´ _âiw (_ûV) 2.6 @ûcô_eúlY _âgÜûakú 2.7 ijûdK Mâ^ÚiìPú 2.1 _V^e CùŸgý gì\âcê^ú iûekû \ûiu ePòZ cjûbûeZ Mâ^Úe _âZòUò _aðùe Zûu _âZòbûe _eûKûÂû _â\gòðZö G[ôùe iûekû \ûi ù~Cñ ùcû÷kòKZû beò ù\AQ«ò Zûjû _âKéZùe @û½~ðýe aòhdö Mâ^Ú eP^û Keòaû icdùe Êû]ú^ Pò«û]ûeûùe ÊKÌ^û _âÉêZö ajê ùfûKK[û I @ù^K C_ûLýû^ iõù~ûRòZ Keò _aðe K[ûbûaKê eiûYòZ Keò @nêZ KaòZß gqòe _âùdûM _ûVK _âûYKê ʉð Keò[ûGö Kaò iûekû \ûi iek iûafúk _\ûakúùe K[ûbûMKê _âû¬k bûùa KÌ^û Keò ecYúdZû iéÁò KeòQ«òö Kaòu ePòZ cjûbûeZe @^ý GK _âiw “iZý @û´ K[û” aòhdùe @ûùc Gjò GKKùe @aMZ ùjûA_ûeòaûö 2.2 gòlYúd aòhd aò\ýû[úðMY Gjò GKK _V^ \ßûeû @ûùc ^òcÜfòLôZ aòhdùe @aMZ ùjûA_ûeòaû:-. \êù~ûð]^ PKâû« iµKðùeö. _*ê _ûŠa Z[û _û*ûkúu c^ geúeùe fêPò ejò[ôaû ùMû_^ iZý K[û iµKðùeö. bûZé aòaû\ iµKðùeö 2.3 aòhd _âùag cjûKaò iûekû \ûi iûekû cjûbûeZùe @ù^K MêWÿûG KûÌ^òK C_ûLýû^ i^ÜòùagòZ KeòQ«òö Z^à¤eê iZý @û´ _âiw @^ýZcö \êù~ûð]^e PKâû« _ûŠacû^uê eûRMû\òeê jUûAaû 24 IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd _ûAñ ajê PKâû« Keò[ôùfö Zû’ c¤eê iZý @û´ _âiw @^ýZcö Lêaþ iê¦e bûaùe Kaò Gjò _âiwKê a‰ð^û KeòQ«òö 2.4 cjûbûeZe iZý@û´ _âiw @ûùfûP^û Kaò iûekû \ûiu KÌ^û _âiìZ GK cù^ûm KûjûYú ùjCQò iZý @û´ _âiwö ùKû÷eacû^ue i©ð @^êiûùe _ûŠacûù^ ~\ò @mûZaûi Kûkùe ]eû_Wÿ«ò ùZùa ùicûù^ _êYò aûe ahð a^aûi I GK ahð @mûZaûi Keòùa I \êù~ûð]^ ^òð\ߦßùe eûRý gûi^ Keòùaö ùZYê \êù~ûð]^ P©ð\ê Mò Kê ùfûK ù_âeY Kfû _ûŠauê ùLûRòaû iKûùgö C©e \òMKê ùMû÷eùcûl, \lòY \òMKê ùiû÷eYý, @\aò_âuê _½òc \òMKê I KûgúK^ýûuê _ìað \òMKê \êù~ðû]^ ù_âeY Kùf, Gcûù^ @ù^K \ò^ ~ûGñ aòbò^Ü iÚû^ùe _ûŠauê ùLûRòùfö Pûeòcûi _ùe ùMû÷eùcûl _ûŠau i§û^ _ûAfûö Ehò ùagùe Mfû ~ê]ôÂòe @^Ü ù\ùa ùaûfò _Pûeòaûeêö ùi c^ûKfûö cêñ @^Ü LûG^òö `kcìk \êMÛ ùiVûùe \êü_âû_ýö Ehò RYK Kjòùf _Kß PZê`k @[ðûZ _ûPòfû @û´ `k aýZúZ ùi KòQò ù\ùa ^ûjóö _ûŠau c¤ùe bûùkYú _WÿòMfû @\ò^ùe _ûPòfû @û´ @ûYòùa ùKCñVê? Zûuê iûjû beiû ù\aKú ^¦^ gâúKéÁö gâúKé¾ Kjòùf _ûPòfû @û´ ùja cûZâ ibòGñ ^òR ^òR Rúa^e ùMû_^ aòeûU iZý K[û Kjòùfö \ßûe cêjñeê aâûjàY Lûfò jÉùe ù`eò~òaû Vûeê @_cû^R^K @ûC KòQò ^êùjñö ùZYê _*ê_ûŠa ù\âû÷_\ú ^òR ^òR Rúa^e iZý K[û KjòaûKê fûMòùfö @û´ c¬ò GK @Yû ùjfû gâúKé¾ ZûKê cûUòùe ù_ûZòùfö iað _â[ùc ~ê]ôÂòeu _ûkò ùi Kjòùf iZý QWÿû @ûC KòQò cêñ ùKùa Kjò ^ûjó Kò Kjòaò ^ûjó c¤ö ùKû÷Yiò aÉêùe ùcûe ùfûb ùcûj ^ûjó Kò«ê eûRý _ûAñ cêñ Kò Kò KÁ Keò_ûùeö c¬òeê UûKê@û `ûUò MRû ùjfûö Zû’_ùe búcu _ûkò, ~ê]ôÂòeuê @_cû^ ùcûje ^ûcKê I ùcû M\ûKê ùi ^ò¦û Keòa cêñ gòe ùQ\^ Keò _KûAaòö GZK Kjòaû _ùe búc ùijò MRûùe PûùeûUò Wûk C_ô^Ü ùjfûö Zû’_ùe @Rðê^ Kjòùf gâúKé¾ @û_Yu _âZò ùcû c^ùe Mbúe gâ¡û I bqò ejòQòö ùcû MûŠòa ]^ê I ZúeKê ù~ ^ò¦û Keòa ZûKê cêñ cûeòù\aòö gZî ùjC _ùQ aò^û ù\ûhùe cêñ cûùe ^ûjóö Zû’_ùe Pûeò Wûkùe aCk ]eòfûö ^Kêk Kjòùf geúeùe iêùgûbòZ \âaý ùf_^ ùcûe Azûö @ûjûe aòjûeùe ùcûe ùagú Azû ^[ûG cûZâ iêLùbûMKê ùcûe Azûö _é[ôaú Rk aûdê Gcû^uê cêñ ]eò_ûùeö Zû’ùe aCkùe _ûù*ûUò Khò ]eòfûö ijù\a Kjòùf bìZ,baòhýZ, a©ðcû^ cêñ iaê RûYò_ûùeö ùcûe \lòY _ùU MêY^ò]ô @Q«ò Zûuê ù\Lôùf ùcûe aê¡ò RûMâZ jêGö icÉ aò\ýû ùcûe jé\dùe ejòQòö ^ _Wÿò c¤ cêñ _ŠòZö _ûù*ûUò @û´ ù_ûLZ ùjfûö ù\âû÷_\úu i§ò _Wÿòfû ù\âû÷_\ú ~ûjû Kjòùf ùiAUû ùaû]jêG ùKû÷Yiò ^ûeú ^òR Êûcú iûcÜûùe Kjò_ûeòa ^ûjóö ùcûe _û*RY iê¦e akò Êûcú [ôùf c¤ K‰ðu _âZò ùcû c^ùe \êaðkZû ejòQòö _ûù*ûUò @û´ ZZþlYûZþ _ûPòMfûö IWÿògû eûRý cêq aògßaò\ýûkd 25  _â[c @û´ _âbêuê, \ßòZúd A¦âuê, ZéZúd EhòcŠkKê, PZê[ð _ûŠauê _*cUò ùMû÷eùcûluê ù\ùf gâúKé¾ö gâúKé¾ Kò«ê RûYò_ûeòùf ù~ Gjû \êù~ðû]^e PKâû«ö ùZYê ùi ùag _eòa©ð^ Keò ùMû÷eùcûl Vûeê @û´ ù^AMùfö Rúa^e c^ Mjúeùe fêPò ejò[ôaû aòeûU iZ K[û _âKûg Keòaû ajê KÁKeö _ûPòfû @û´ iKûùg _* _ûŠa Kò«ê iZK[û Kjòùfö Kaò iûekû \ûi GVûùe @Zò[ô _eûdYZûe K[û KjêQ«òö ù~ùZ ~ûjû ùjC _ùQ \ßûe cêjKê @ûiò[ôaû aâûjàY Lûfò jûZùe ^ ù`eêö Kaò iûekû \ûi Lêaþ iê¦e bûùa iZý @û´ _âiwKê a‰ð^û KeòQ«òö G[ôùe Kaòu ùcû÷kòKZû ÆÁ \égýcû^ö aýûiKéZ cjûbûeZ Vûeê iûekû cjûbûeZùe @ù^K iÚû^ùe ^ìZ^Zû ùcû÷kòKZû ù\LôaûKê còùk Zû c¤eê iZý@û´ _âiw @^ýZcö 2.5 iZýû@û´ _âiw (_ûV) G[ê @^«ùe _êYò c^ê cjûeûRû _â[ùc ùa^ò ahðùe aû©ðû _ûA[ôfê @MÉòu gâúPeùY Keò \òaý_ìRûö Gùa ùKùY Mùf KòQò RûYò ^ _ûeòfêö ]ì_ \ú_ ^Aùa\ý ai^ Pûce gKê^ò ùaûAfû gêY @ûùj Kêeêaúe ù\A Zûu _ûù\ Keò gZ ^cÄûeö GKûw PKâa©ðú Zê ùjûAfê cjúeö _êzûKùf G[ê@ù« ùjfû Kòi K[û _ûŠacûù^ K