Genetik 12. Hafta PDF

PREİMLANTASYON GENETİK TAN (PGT) -gebelik sonlanmasına bağlı psikolojik travmadan -zigot oluşmadan önce yumurta hücresini veya koruma -zigot oluştuktan sonra embiriyoda In vitro -talasemi vb hast. Doku tiplemesi ile hasta cocuk için Fertilization: tüp bebek (I...

PREİMLANTASYON GENETİK TAN (PGT) -gebelik sonlanmasına bağlı psikolojik travmadan -zigot oluşmadan önce yumurta hücresini veya koruma -zigot oluştuktan sonra embiriyoda In vitro -talasemi vb hast. Doku tiplemesi ile hasta cocuk için Fertilization: tüp bebek (IVF) öncesi genetik tedavi imkanı anormalilerini saptama yöntemi Preimplantasyon Genetik Tanıda Kullanılan PGT tarihçesi; Yöntemler -Gardner ve Edward ->Kromozomal hast. -tavşan embriyosunun blastosist hücresinden biyopsi -Floresan in situ hibridizasyon (FISH) yapmış -komperatif genomik hibridizasyon (CGH) -X kromozomun kromatitlerini incelemiştir -DNA fragman analizi -PGT işlemi insanlar için ilk kez polar hücre -Array CGH biyopsisinden (PHB) yapılmış ->Tek gen hast. -PGT işleminde en büyük sorun kontaminasyondur -polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) -ilk PGT yöntemi ‘polimeraz Zincir reaksiyonu (PCR) -DNA dizi analizi ile olmuş (mendelian hast.) -DNA fragman analizi -sayısal kromozom anormalilere yönelik PGT işlemi -DNA bağlantı (linkage ) analizi ‘FISH’ yöntemi ile yapılmıştır bazı ailesel sendromları; PGT ile Hangi Hastalıklar Tanımlanabiliyor; -Li-Fraunemi (p53) -özel durumlar hariç tüm genetik hast. PGT işlemi -ailesel adenomatöz polipozis (FAP) uygulanmakta -BRCA1 gibi kansere neden olan genler içinde PGT -en önemli koşul ailede bulunan genetik hastlıgın uygulanır tanımlanması -PGT aşamasına geçilebilmesi için hastaşıgın PGT’nin amacı; tanımlanması gerekir -genetik hastalıkların bireylerde ve embriyolarda belirlenmesi, sağlıklı cocukları olması KROMOZOMAL HASTALIKLAR -tüp bebek aşamasında rahmine koymadan önce PGT tanımlanan hastalıklar 2 grupta tanımlanması Sayısal ve yapısal -kısırlık probleminde tüp bebek yapılırken -Klinefelter ve X kromozom mozaisizmi gibi sayısal oluşucabilecek genetik hast. Tanımlanması bozukluklar olan çiftlere ‘FISH ve Array CGH’ yöntemleri ile PGT uygulanıyor PGT Önerilen Durumlar; -Translokasyon , İnversiyon vb yapısal hastalıklara özel -genetik hastalık taşıyıcılıgı bir PGT işlem uygulanarak genetik olarak sağlıklı -genetik hastalık bulunması embriyolar seçiliyor -genetik hast. Saptanmış bir cocuk bulunması -yapısal olan Marker kromozomlar ile İnsersiyonel -talasemi , lösemi vb hastalıklarda HLA tiplemesi translokasyonlarda aCGH ile sağlıklı embriyolar -kanser vb predispozisyon hast. tanımlanmakta -tüp bebk denemelerinde -normal çiftlerede önerilebilir İleri anne yaşı Tekrarlayan gebelik kayıpları TEK GEN HASTALIKLARI Başarısız tüp bebek denemeleri PGT işlemi için en önemli koşul Şiddetli erkek kısırlıgı -hastalıga neden olan mutasyon olan DNA Nedeni açıklanamayan kısırlık degişikliginin önceden saptanmış olması -setup aşaması gerekir (1-2 ay süren ön hazırlık) PGT’nin Avantajları Hazırlık aşaması; -sağlıklı cocuk sahibi -gen bölgesindeki mutasyona özel yapılır -gebelik kayıpları azaltma -aileye özgü ‘informatif marker ‘lerin belirlenmesi gerekli EMBRİYOLARDA FISH İLE KROMOZOMAL HASTALIK ->Akdeniz anemisi (talasemi) TARAMASI (PGS) ->kistik fibrosiz SAYISAL KROMOZOM BOZUKLUKLARI ->spinal musküler atrofi (SMA) -cinsiyet kromozomunda görülür ->hemofili -üreme hücreleri ile bebege aktarılabilir ->duchenne / becker kas distrofisi gibi hastalıklara PGT -ön hazırlık gerekli degil yapılmakta -PGT önerilen hast. Embriyolarından 3.günde 1 tane -tek gen hast. Neredeyse tamamı embriyo aşamasında hücre alınır tanımlanabilmekte -florasan in situ hibridizasyon (FISH) yöntemiyle -PGT işlemi bütün hastalaıkları degil sadece daha genetik incl. Yapılır öncede tanımlanmış genetik hast. İncelemeyi kapsar -kromozomal bozukluk taşıyan embriyolar seçilir -embriyodan alınan tek bir hücre (blastomer) ile -gebelik şansı artırılır gerçekleşir -gebelik kaybı ve hasta bebek dogma ihtimali azalır EMBRİYOLARDA DOKU (HLA) TİPLEMESİ (PGT) YAPISAL KROMOZOM BOZUKLUKLARI DOKU TİPLEMESİ (HLA) -Translokasyon , inversiyon, marker kromozom -lösemi hastalıgına sahip cocugu olan ailelerde bozuklugu gibi saptanan hastalıklarda mutlaka PGT -preimplantasyon genetik tanı (PGT) kullanılarak önerilir -embriyolarda HLA (doku) tiplemelemesi yapılabilir -yapılmaması durumunda tekrarlanan gebelik kayıpları -PGT işlemi tek hücreden yapılır.zordur gözlemlenebilir -HLA bölgesi kişiden kişiye farklılık gösterir -zeka ve fiziksel anomaliye sahip cocuk dogabilir -anne , baba ve hasta cocuktan örnek alınır -PGT öncesi kan alınarak ön hazırlık yapılabilir -HLA bölgesi için test yapılıp doku tipi belirlenir -15 günlük bir süre gerekli -hem embriyodaki HLA önceden tahmin edilir -aile sonra tüp bebk tedavisine alınır -hemde hasta cocuk ile uyumlu olan anneye transfer -iyi gelişen embriyolardan 3. Günde bir tane alınarak edilecek HLA tipi belirlenmiş olur genetik inceleme yapılır ve kromozom yapısı dengeli -hazırlıktan sonra aile tüp bebek tedavisine alınır olan sağlıklı embriyolar seçilir -hormon tedavisi yapılır -ardından yumurta hücreleri toplanır ANÖPLOİDİ TARAMASI -her biri ayrı sperm hücresi ile döllenir -37 yaş üzeri kadınlarda -döllenen ve iyi geşilen embriyodan 3. Günde bir tane -tekrarlanan düşükleri bulunan çiftlerde hücre alınıp genetik inceleme yapılır -yardımcı üreme tekniklerine ragmen gebelik -HLA tipi hasta cocuk ile uyumlu olan embriyolar sağlanamayan seçilerek anneye transfer edilir -şiddetli erkek infeltilisi durumunda Embriyolarda kromozom bozuklukları varlıgı söz DOKU TİPLEMESİ (HLA)+ TEK GEN HASTALIGI konusu olabilir. -talasemi -FISH yöntemi ile anöploidi taraması (PGS) -orak hücre anemisi önerilmekte -bagışıklık sistemi yetmezligi gibi hast. PGT ile sağlıklı embriyolar saptanır EMBRİYOLARDA TEK GEN HAST. TANISI (PGT) -aynı zamanda doku tipemeside belirlenebilir Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT) -embriyoda genetik tanı denir EMBRİYOLARDA RH UYUŞMAZLIGI (PGT) -tüp bebek yöntemiyle , embriyolarda genetik -Gebelikte sık karşılaşılır incelemeler yapılan bilen teknik -anne Rh (-), -gebelik öncesi tanı da denilebilir - baba Rh (+) olması, -yumurta ve spermin lab. Ortamında döllenmeside -bebegin Rh(+) olma olasılıgı var embriyolardan bir adet hücre alınması ile gerçekleşir -tüp bebek yönteminde embriyo aşamasında bebegin -dogacak bebekte sayısal ve yapısal kromozom RH tipi belirlenebilmekte bozuklukların tanısı yapılmakta -Rh (-) embriyo seçilebilmekte -hazırlıkta sadece Rh bölgesi için anne baba adayında informatif markeler belirlenmekte -standart RH (+) ve Rh (-) primer kullanılmakta