Prenatal Tani ve Fetüs Analizleri (PDF)

PRENATAL TANI İNVAZİF YÖNTEMLER FETAL KAN ÖRNEKLENMESİ (KORDOSENTEZ) -ultrason eşliginde transabdominal olarak Anne Karnında Fetusa Ait Hücrelerin İzolasyonu -fetal umbikal kanala girerel 1-4 ml fetal...

PRENATAL TANI İNVAZİF YÖNTEMLER FETAL KAN ÖRNEKLENMESİ (KORDOSENTEZ) -ultrason eşliginde transabdominal olarak Anne Karnında Fetusa Ait Hücrelerin İzolasyonu -fetal umbikal kanala girerel 1-4 ml fetal kanı çekilmesi Hücreler anne karnından izole edilip -kalıtsal kan yada metabolizma hast. çogaltılır,prenatal tanı olarak kullanılır -fetal enfeksiyonlarının tanısı -kromozom analizi -malformasyonlu fetuslarda karyotip tayini -cinsiyet tayini -tek gen hast. Moleküler tanısı AMNİYOSENTEZ -Steele ve breg kültüre ekmişlerdir Anne Serumunda Serbest Fetus DNA / RNA -sitogenetik, biyokimyasal ve Dna analizleri uygulanır inclemeleri Sıvı içindeki hüclerin kaynakları; -anne dolaşımında DNA nın %3-6 fetusa ait -fetusun derisi -cinsiyet ; Y kromozomuna ait dizilerin tayiniyle -sindirim yolları -ten gen hast. ; babadan kalıtılan alellin tayiniyle -idrar -Rh uyuşmazlıgı ; RhD geninin tayiniyle -amnion zarı -anöploidi ; incelenen kromozoma ait mRNA -göbek kordonu oranlarının tayiniyle 1.Tip hücreler -büyük, düzensiz, nukleussuz ,deri kaynaklı, prenatal FETOSKOPİ tanı için kullanılmaz -Endoskop yardımıyla direk gözlemenmesi (15-18 2.Tip hücreler hafta) -büyük, düzensiz, piknotik nüveleri var, fetal cinsiyet -Anotomik fetal defektlerin gözlemlenmesi taiyini -fetal numune alınması ( 18-21 hafta ) 3.ve 4. Tip hücreler -büyük ve küçük , nukleusları vesiküllü, canlı hücreler, ->Dezaventajları ; kültürde üretilebilir -enfeksiyon -metarnal kanama AMNİYOSENTEZ UYGULAMALARI -su kesesinin yırtılması 1-Amniyon sıvının incl. -fetal travma 2-hücrelerin incl. -yüksek abortus oranı 3-kültürde üretilen amniyon hücrelerin incl. -fetus ölümü AMNİYON SIVININ İNCELENMESİ FETAL DERİ BİYOPSİSİ -Santrifüj , biyokimyasal test yapılır -genetik geçiş gösteren deri hastalıkları -enzim , hormon , amino asitler -genodermatozlar (nadir ) -en yaygın nöral tüp defekti vakasında Alfafeto- -prenatal tanı histolojik olarak koyulur protein incelemelerinde kullanılır -20-22 haftalarda -fetoskopi yada ultrasomografi kontrolünde biyopsi AMNİYON HÜCRELERİN DİREK İNCLENEMESİ alınır -cinsiyet -FISH FETAL KARACİGER BİYOPSİSİ -mukopolisakkaridozlarda metakromazi -glukoz 6 fosfat dehidrogenez (G6PD) -nongenetik hiperglisemi gibi hast. AMNİYON HÜCRE KÜLTÜRÜ Gibi tedavisi olanaksız olan enzim defetkteleri -2-3 haftalık kültürolarak üretilir karaciger hücresinde saptanır -%90 sitogenetik inceli -17-20 haftalarda Amniyosentez avantajları; -2.ci tremester (16-18 hafta) -en yaygın Amniyosentez dezavantajları; Koryon Villus Örneklenmesi (chorionic villi -kadınlarda depresyon sampling=CVS) -2.ci tremesterde gebelik sonlandırmak zor -plasentanın incelenmesi (fetus ile aynı genetik -fetusun haraketleri hissedilir yapıda) -daha erken prenatal tanı gerekli -amniyosenteze alternatif olarak üretilmiş -sıvı miktarının yeterli olmalı -amniyosenteze göre gebeligin ilk tremesterinde -4-6 hafta kültür edilme zorunlulugu fetusun hasta yapılması olup olmadıgını geçiktirir -hücrelerin kültüre edilmeden nanaliz uygulanabilmesi -transsabdominal olarak 10-20 ml sıvı çekilir -kısa sürede fetal tanıya gidilmesi -CVS teknigi sıklıkla uygulanan yöntem haline gelmiştir AMNİYOSENTEZDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR -6-10 haftalarda uygulanır ->sıvı açık sarı renkte -biyopsi -kanlı örnekte hücre konsaminasyon riski yükse -5-30 mg doku elde edilir -kültürdeki lan hücreleri 5x106 geçtiginde hücre -cinsiyet , karyotipleme , biyokimyasal ve DNA kontaminasyonundan süphelenilir analizlerinde kullanılır -46,XX karyotipi saptandıgında -kromozomal, enzimatik yada DNA yöntemlerinden CVS ile Sitogenetik analizler biri uygulanıp iki yöntemi var; -karyotipin anneyemi yoksa fetusamı ait oldugu 1-direkt yöntem bakılmalı -sitotrofoblastların mitotik aktivitelerin yüksek olması -> Rh uyuşmazlıgı -biyopsiden sonra 3-4 saatte karyotipi saptama -önlemek için RH negatif gebelerde Rh immun -sayısal anormalilerin degerlendirilmesinde uygulanır globülün (RhIG) verilir 2-kültür yöntemi ->canlı hücre sayısının düşük olması -yetersiz ve kalitesiz plagın elde edilmesi villusların 1 -gebelik yaşına göre hücre sayısı yeterli degilse yada 2 gün kültür edilmesi belirlenmesi için detaylı ultrasonografi incelenmesi yapılmalı KORDON VİLLUS BİYOPSİSİ ->mikrodelesyon yada yeniden düzenlenmelerin *Direkt yöntem tanısının konmasındaki güçlük -kontaminasyon riski yok -en az 800 bantlık ‘high Resolution Bantlama (HRB)‘ -maliyet düşük tekniginin uygulanması gerekir -kısa sürede sonuç -HRB yöntemi için mitozun geç profaz veya erken -kromozom ve bant kalitesi metafazda durulması gerekmektedir. kötü -fetal kan örneklerinde başarılı -yanlış pozitif , yanlış negatif -> mitotoik sayının düşük olması amniyotik Sonuç hücrelerinde tanı konmasında zorluk çekilen diger kromozomal anmali grubu *Uzun süreli yöntem -frajil(fragile) X sendromu -kromozom ve bant kalitesi yüksek -maliyet pahalı AMNİYOTİK SIVIDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ANALİZLER -uzun zaman alır -X kromozomal hats. Fetal cinsiyet 3 saat içinde -kontaminasyon riski yüksek -fetal karyotip -gen mutasyonları ->direkt yöntem ile elde edlien sonuç kültür ile teyit -alfafetoprotein edilmeli -nöral tüp defekti (NTD) -> mozaik bulgu gözlenirse amniyo sentez veya başka -DNA nalizlerinde koryon villus hücreleri (CVS) tercih bir yöntem ile bulgu desteklenmeli edilmekte -geç dönemde prenatal tanı ise fetal kan örneklenmsine başvurulur. KORDON VİLLUS BİYOPSİSİ PLASENTAL MOZAİSİZM *Avantajları -bazen bazen sadec plasentada bulunur -ilk trimester 8-12.haftalar -fetusta yoktur -çabuk sonuç -plasentada plasentada normal ve trizomik hücre saptandıgında -gebelik sonşandırma kolay fetus saf trizimi 13 yada 18 taşıdıgı -zigot zigot trizomik oldugunda , mitoz bölünmel bölünmeler sırasında *dezavantajarı sitotrofoblast öncül hücrelerden birinde ilave -hücre kontaminasyonları kromozom kaybı ile normal hücre soyu devam eder. -yanlış negatif / pozitif sonuç (trisomy rescue : trizomiden kurtuluş) -plesantal mozaisizm -girişime bağlı fetal kayıp TRİSOMY RESCUEE (trizomiden kurtulma) -fetusun fetusun kendisindede meydana gelir Intrauterin Kas Biyopsisi -aynı ebeveynden gelen iki kopya kalırsa ‘uniparental Kass zarlarının yapısal bütünlügünü salgılayan distrofin Dizomi’ meydana gelir X kromozomal geçiş gösteren Duchenne ve Becker müsküler distrofide gerçekleşemez -bilinen bilinen ailelerde prenatal tanı CVS , amniyotik sıvı yada fetal kanda yapılır -bilinmeyen durumlarda fetustab kas biyopsisi yapılarak araştırılıp tanı konur PRENATAL KROMOZOM ANALİZİNDE PROBLEMLER KROMOZOMAL HAST. TANISI Anöploidi yapıldıgında beklenmeyen anormal karyotip -kromozom kromozom düzensizlikleri invazif yöntemle tespit edilebilir belirlenmekte -yaygın yaygın varyant kromozomlar -invazif tekniklerle tanısı konulmakta *9qh bölgesinden perisentrik inversiyon* İnvazif teknikler -nadir nadir yeniden düzenleme -CVS -marker kromozomu -amniyosentez Bu durumlarda ebevenylerdende kromozom tayini -fetal kan yapılmalı -dogum dogum sonlandırıldıysa fetal dokulardan kroozom PRENATAL KROMOZOM ANALİZİNDE PROBLEMLER anlizi yapılıp sonuçlar dogrulanmalı *MOZAİSİZM -birden birden fazla farklı kromozom yapısında hücre soyu GEN MUTASYONLARININ TANISI bulunması -Metabolitlerin Metabolitlerin yada metobolit düzeylerinin -3 çeşittir saptanmasına dayanır ->gerçek mozaisizm : farklı pirimer kültürden elde -prenatal prenatal tanı enzim yada protein analizi ile konabilir edilmiş -direkt direkt yada kültüre ekilmiş fetal doku ( kkordon ->Pseudomozaisizm : sadece bir tek hücrede farklı bir dokusu , amniyotik sıvı ), amniyotik sıvı süpernatantı , karyotip fetal kan örnegi yada fatl karaciger biyopsileri kullanılır ->sadece >sadece bir tek primer kültürden elde edilmiş birkaç hücre yada koloni mozaik yapı -XX/XY mozisizmi tespit edilirse meternal rnal (anne) kontaminasyon düşünülmeli -amniyo sentezle analiz tekrarlanmalı