Filipino 10 Notes Q2 Aralin 1-3 PDF

FILIPINnO 10 NOTES  Thjalfi – anak ng magsasaka, at ang Q2 Aralin 1: Paglalakbay ni Thor Patungong nagbiyak ng pigi ng kambing ni Thor. Jotunheim Hinamon sa pabilisan ng pagtakbo....

FILIPINnO 10 NOTES  Thjalfi – anak ng magsasaka, at ang Q2 Aralin 1: Paglalakbay ni Thor Patungong nagbiyak ng pigi ng kambing ni Thor. Jotunheim Hinamon sa pabilisan ng pagtakbo.  Utgard-Loki – Hari ng Jotunheim, ang Mitolohiya ng Norse – isang hanay ng mga higanteng nakatagpo nina Thor sa paniniwala at kwento na ibinahagi ng gubat. mga tribong Northern Germanic. Tambalan – ay ang pagsasama ng Joseph Campbell – isang Amerikanong dalawang magkaibang salita upang manunulat na nagsabi na ang mito ay makabuo ng isang salita na maaaring walang hanggan at hindi lámang nagtataglay ng ibang kahulugan. isang sinaunang naratibo. Aniya, umiinog ang mito sa kalagayan ng tao Komunikasyon - pagbabahagi at at palaging sinasalita sa paraang pagtanggap ng mensahe sa metaporikal pamamagitan ng berbal at di- berbal na pamamaraan. ito ay ugnayan ng Christopher R. Fee - Ayon sa kanya ang dalawa o higit pang mga taong panteon na pinamumunuan ng isang nagpapalitan ng mensahe at awtokratang diyos na kahulugan. kinakasangkapan ang kidlat, ay sumasalamın sa isang patriyarkal na Mga Modelo ng Komunikasyon lipunang nagtatangı sa mga mandirigma. Samantala, ang isang 1. Modelong Aristotelian – sa modelong ito, panteon na pinangungimahan ng pinahahalagahan ang tagapagsalita sang inang diyosa ay sumasalamin dahil siya ang may pinakaimportanteng naman sa agrikultural na lipunan. ginagampanan sa komunikasyon. - Ang komunikasyon sa modelong ito ay Paglalakbay ni Thor Patungong Jotunheim linyar o may isang daloy lámang-mula sa Bahagi ng mitolohiyang Norse. pinagmulan papunta sa patutunguhan. Isinasalaysay nito ang isang uniberso na tirahan ng mga diyos at higanteng nasa paulit-ulit na proseso ng pagtutunggali 2. Modelong Osgood-Schramm - hanggang sa humantong ito sa pagkawasak nagpapakita na ang mensahe ay ng mundo. maaaring matanggap at ipadala sa magkabilang direksiyon. Batay sa modelo, Mga tauhan: ang isang tao ay maaaring maging  Thor – Kinikilalang diyos ng kidlat sa tagapagpadala at tagatanggap ng mitolohiyang Norsiko. Mayroon siyang mensahe sa parehong pagkakataon. járngreipr (guwantes na bakal), - itinatakda ng modelong ito na ang megingjörð (makapangyarihang komunikasyon ay nangangailangan ng sinturon), at mjölnir (mahiwagang interpretasyon upang maunawaan ang maso). isang mensahe. - Hinamon sa pabilisan ng pag-inom, sa Semantic Barrier - Ito ang mga paniniwala, pagbuhat ng pusa ni Utgard-Loki, at pagpapahalaga, at kaalamang hinamon upang makipagtunggali sa in maaaring makaimpluwensiya sa isang ani Utgard-Loki. Ngunit natalo siya sa tao kung paano siya nagpapadala at mga hamong ito. tumatanggap ng mensahe.  Loki – kaibigan ni Thor, hinamon sa pabilisang kumain. Tatlong hakbang ng Modelong Osgood Pokus ng Pandiwa Schramm: Ang relasyon ng simuno o paksa ng - Una, ang proseso ng pagpapadala ng pangungusap sa isang pandiwa. mensahe o ang encoding. a. Tagaganap - kapag ang paksa ng - Ikalawa, ang pagtanggap ng mensahe pangungusap ang gumaganap ng o ang decoding. kilos. - Hulí, ang pag-unawa sa mensahe o b. Layon - kapag ang paksa ng ang interpreting. pangungusap ang pinagtutuunan ng kilos. Sumasagot ito sa tanong na “ano.” Aralin 2: Kalaban ng Taong-Bayan Dula o drama - ay isang anyong pampanitikan na ang isang pangkat ng mga artista ay gumaganap ng mga papel at nagtatanghal sa harap ng tagapakinig at/o tagapanood sa teatro, radyo, o telebisyon. 3. Modelong SMCR ni Berlo - - isang sining na kumakatawan at nangangahulugang Sender-Message- naglalarawan sa búhay ng tao, Channel-Receiver. nagsusuri sa pag-iisip at pagkilos ng Sender o tagapagpadala – ang tao bilang isang nilalang na pinagmumulan ng mensahe o ang nakapaloob sa kaniyang lipunan. taong nagpapadala nito. Ibat-ibang kategorya depende sa tema o Message o mensahe – tumutukoy sa paksa nito tulad ng: materyal na ipinadadala o  komedya ibinabahagi. Nakasalalay ang sangkap  trahedya na ito sa mga salik na tulad ng  melodrama nilalaman, elemento, pagtrato,  saynete estruktura, at anyo. Channel o daluyan – ang paraan ng Henrik Johan Ibsen (1828-1906) - Isang pagpapadala ng mensahe na mandudula, direktor sa teatro, at makata karaniwang isinasagawa sa mula sa Norway. Kinikilala si Ibsen bilang pamamagitan ng limang pandama (5 "Ama ng Realismo" at isa sa mga senses). tagapagtatag ng modernismo na teatro. Receiver o tagatanggap ng mensahe - naaapektuhan din ng mga salik tulad Kalaban ng Taong-Bayan ng sa tagapagpadala. Isang dula na sinulat ni Ibsen. Ang dulang ito ay nagsasalaysay sa isang taong nagtangkang magbunyag ng isang hindi kaaya ayang katotohanan at naparusahan pa dahil dito. Mga tauhan:  Dr. Thomas Stockmann – isang doktor at nagsisilbing medical officer sa mga bukal sa bayan.  Nadiskubre niya na may lason ang simbolo na maaaring bigyan ng Bukal ng Kirsten. pagpapakahulugan.  Peter Stockmann – ang alkade at ang pangunahing kalaban ng 3. Communication Accommodation Theory kanyang kapatid (Dr. Stockmann) - Nakatuon sa pag-aangkop ng sa kuwento. Ginawa niya ang lahat pakikipag-usap batay sa kausap. upang magalit ang taong-bayan - iniaakma ng tao ang kaniyang estilo kay Dr. Stockmann. ng pagsasalita at pagkilos batay sa  Aslaksen – manlilimbag na kaniyang kausap, konteksto, at pahayagan. kapaligiran. Ginagawa ito upang  Kapitan Horsier – isang Kapitan ng magustuhan o makuha ang loob ng barko at ang tumulong kay Dr. kausap dahilan upang magkaroon ng Stockmann sap ag alis papuntang mas maganda o positibong imahen. Amerika. Convergence - ang pag-aakma ng tao ng kaniyang paraan ng pagsasalita para Etimolohiya – tumutukoy sa pag-aaral sa umayon sa kaniyang kausap. kasaysayan ng pinag-ugatan ng anyo 4. Social Identity Theory o estruktura ng isang salita at ang - Nakatuon sa pagkakakilanlan batay sa panahon kung kailan ito unang mga grupong kinabibilangan ng isang ginamit. tao. - Binibigyang-pansin ang panlipunang kooperasyon o pagtutunggali ng mga Ilang Teorya sa Komunikasyon indibidwal at grupo sa pagkakamit ng 1. Social Exchange Theory kapangyarihan, estado, reputasyon, at - tinitingnan ng teoryang ito ang karangalan. Tinitingnan ang tao bilang kapasidad ng wika bilang indibidwal na may likas na tagapagdaloy ng pagpapalitan ng motibasyong makamit o mapanatili yaman ng mga tao. Isa sa mga ang isang positibong panlipunang pangunahing kasangkapang identidad. ginagamit ng tao upang maging 5. The Narrative Paradigm matagumpay ang palitan ay ang wika - Nakatuon sa bisa ng mga kwento dahil may likas na ugnayan ang bilang paraan ng komunikasyon. komunikasyon sa pagpapalitang - Likas na kuwentista ang mga tao. Ayon panlipunan. dito, mas pinaniniwalaan ang mga 2. Symbolic Interactionism taong mahusay sa paghahabi at - Nakatuon sa kahulugan ng mga pagsasalaysay ng kuwento dahil ang simbolo sa bawat interaksyon. isang naratibo ay nagsisilbing patunay - Batay sa teoryang ito, ang ugnayan ng ng panlipunang kaalaman. mga tao ay hindi lámang ugnayan ng sanhi at bunga. Sa halip, ang ugnayan Pokus ng Pandiwa ay isang magkatuwang na proseso na c. Tagatanggap – kapag ang paksa ng ang kilos ng isang tao o mga tao na pangungusap ay ang pinaglalaanan nása loob ng ugnayan ay hindi ng kilos na isinasaad ng pandiwa. maaaring ihiwalay sa aksiyon o kilos Halimbawa: Ibinili ng ina ang kaniyang anak ng ng nasa kabilang panig mga baging damit. - Ang gawi, kilos, o ekspresyon ng mukha ay maituturing na mga  Ang paksang “anak” ang tumanggap Mga elementong bumubuo sa isang tula: ng kilos na “ibinili.” 1. Talinghaga - nagbibigay ng kariktan sa tula at nagpapatunay rito bilang d. Gamit – kapag ang paksa ng isang likhang-sining. pangungusap ay ang kasangkapan o 2. Persona - ang tinig na nagsasalita sa bagay na ginamit o ginagamit sa tula. Maaaring ang makata ang pagsasagawa ng kilos ng pandiwa. persona ng tula. Halimbawa: Ipinambili niya ng damit ang - Maaari ding lumikha ng ibang perang naipon. persona ang makata na magsisilbi niyang boses sa tula. Ang paksang “pera” ang ginamit upang 3. Imahen – ang larawang nabubuo sa maisagawa ang kilos na “ipinambili.” isipan ng mambabasa mula sa pagbabasa ng tula. Aralin 3: Henyo 4. Tugma- nagkakahawig ang mga tunog sa dulo ng taludtod. Tula a. Tugmang Patinig - Masining na likha ng imahinasyon at Magkatugma ang mga salitang damdamin. nagtatapos sa a, e, i, o, at u. - Nagmula ito sa salitang Griyego na b. Tugmang Katinig - Maaari itong poiema na nangangahulugang “isang uriin sa dalawa. Tugmang bagay na nilikha o ginawa.” malakas ang mga salitang - Ang isang makata ay ang itinuturing nagtatapos sa b k, d, g, p, s, at t manilikha ng tula. samantalang Tugmang mahina ang mga salitang nagtatapos sa Mga uri ng Tula: l, m, n, ng, t, u, at y. 1. Tulang liriko 5. Sukat – tumutukoy sa magkakatulad o - karaniwang maikli tiyak na bilang ng pantig sa lahat ng - maaaring awitin, lapatan ng musika, taludtod. at gamitan ng instrumento dahil sa - Ito ang nagbibigay sa tula ng maindayog na paghabi nito ng mga ritmo at indayog kapag binibigkas. salita. Couplet - ang tula kung ang sukat ay - nagpapahayag ng marurubdob na dalawahan damdamin Tercet - kung tatluhan, quarrain kung 2. Tulang naratibo apatan - mga tulang nagsasalaysay ng mga Limerick - kung limahan pangyayari at karanasan ng isang tao, Sestet - kung animan bayani, diyos, at iba pa. Septet - kung pituhan - halimbawa nito ang awit, korido, epiko, Octava - kung waluhan at pasyon. Soneto - kung labing-apatan. 3. Tulang naglalarawan 6. Tono - ang emosyon o damdamin ng - mga tulang detalyadong persona sa tula. Kaiba ito sa tono o naglalarawan upang makalikha ng honig na elemento ng musika. mga imahen sa damdamin, - Maaaring pagkadismaya, kapaligiran, o daigdig ng persona o kaligayahan, takot, panunumbat, at makata. iba pa.  Tayutay kahulugan ng mga salitang ginamit sa - Isang sangkap sa pagtula na tunay na kahulugan nito. ginagamit din sa lahat ng anyong 9. Simbolismo (Symbolism) – kongkretong pampanitikan. bagay o tao na kumakatawan sa ibang - Karaniwan itong ginagamit sa tula bagay na higit na abstrako. sapagkat mabisa itong kasangkapan tungo sa paglikha ng mga talinghaga at imahen Samuel Langhorne Clemens o Mark Twain – sa loob ng akda. isang amerikanong nobelista, mamamahayag, lektyurer, at isang humorist Mga uri ng tayutay: o isang manunulat na matalinong 1. Pagtutulad (Simile) - paghahambing ng gumagamit ng pagbibiro sa pagkatha. Siya dalawang magkaibang bagay ayon sa ang may akda ng tulang “Henyo.” magkatulad nilang katangian. - Ginagamit ang mga salitang: gaya ng, Henyo kaparis, kawangis, tila, parang, sing at Sa tulang ito, inilalarawan ni Twain ang kasing. "henyo" bilang isang taong nakakagawa ng 2. Pagwawangis (Metaphor) - tuwirang mga bagay na karaniwan ngunit pag-angkin ng isang bagay sa napagkakamalang kamangha-mangha katangian ng iba pang bagay. dahil sa pananaw ng ibang tao. 3. Pagsasatao (Personification) - Ipinakikita ng tula ang pagiging pagbibigay katangian ng tao tulad ng mapanlinlang ng mundo sa pagtanggap sa talino, gawi, o kilos sa mga bagay na mga ideya ng pagiging henyo. walang búhay. 4. Paghihimig (Onomatopoeia) - paggamit ng mga salitang naglalarawan Intrapersonal na Komunikasyon o gumagagad ng tunog. - Ito ay ang pagkikipag-usap sa sarili 5. Pagmamalabis (Hyperbole) - mga gaya ng pag-iisip, pagsusuri, pahayag na masidhi, labis na pagninilay, at pagdamdam. – katotohanan, at kadalasang hindi - Nangyayari ito dahil sa panloob o kapani-paniwala ang literal na panlabas na estimulo o isang bagay kahulugan. na nagsasanhi sa isang pangyayari o - Ginagamit ito upang idiin ang isang pagkilos. punto o patindihin ang damdamin o - Mahalaga ito sa pagbubuo at pag- paglalarawan sa isang sitwasyon. unawa ng sarili. 6. Pagpapalit-tawag (Metonymy) - Ito ay - Nagbubunga din ito ng ng mas pagpapalit ng pangalan ng isang bagay mabisa at epektibong komunikasyon para sa iba pang bagay, upang - Maaaring makita ang pananaw o ipakatawan ang isa sa isa tulad ng punto-de-bista ng ibang tao habang ugnayang sanhi at bunga o sagisag sa - Isinasagawa rin sa pagpapasiya at sinasagisag. pagpili. 7. Pagpapalit-saklaw (Synecdoche) - pagbanggit sa isang bahagi bilang Interpersonal na Komunikasyon pagtukoy sa kabuuan nito. - Komunikasyon ng dalawa o higit pang 8. Parikala o Pag-uyam (Irony) – ang tao mapang-uyam at tila nagpapatawang - Maaaring gawin sa iba't ibang paraan ng pagsulat o pagpapahayag. pamamaraan tulad ng harapan, Pagiging salungat ng literal na tawag, sulat, at online  - Ang komunikasyong ito ay tiyak na nakabubuo, nagpapanatili, o nagtatapos ng mga ugnayan sa pagitan ng mga tao. Profile Isang impormatibong sanaysay na naglalayong lumikha ng portrait o larawan ng isang tao sa pamamagitan ng mga kuwento, pahayag, at mga retrato. Mga elemento ng isang impormatibo at nakaaaliw na profile ayon sa manunulat na si Tim Cigelske: 1. Nakatatawag-pansin na panimula. Pumili ng makabuluhang impormasyon na tiyak na tatawag sa pansin o bubuhay sa interes ng mambabasa tungkol sa taong ginagawan nito. 2. Datos at impormasyong biyograpikal. Mga personal na datos at impormasyon na kailangang malaman tungkol sa isang tao tulad ng edad, tirahan, pamilya, at iba pa. - May kaugnayan dapat ang mga ilalahad na datos at impormasyon sa paksa ng profile. 3. Motibasyon. Malalim na pag-usisa ito sa mga dahilan ng isang tao kung bakit niya ginawa o ginagawa ang isang bagay. 4. Mga pahayag o quotations. Mainam din na marinig mismo ng mambabasa ang tinig ng taong paksa ng profile sa pamamagitan ng paglalahad ng mga pahayag na direkta niyang sinabi. 5. Mga larawan. Makatutulong din ang paglalakip ng mga larawan na nagpapakita sa taong ginagawan ng profile na nása gitna ng isang aktibidad o gawain. 6. Kongklusyon. Mabisang pagtatapos ang isang obserbasyon o isang pahayag na maglalagom sa kabuuan ng personalidad ng taong pinaksa ng profile. Study well guys (〃^ー^〃) -pelen