First Quarter Filipino-10 PDF

First Quarter 1. Balita 4. Ang Utak sa Likod ng El Filibusterismo (Jose 2. Panitikan at ang Teoryang Pampanitikan Rizal) 3. Kaligirang Kasaysayan ng El Filibusterismo 5. El Filibu...

First Quarter 1. Balita 4. Ang Utak sa Likod ng El Filibusterismo (Jose 2. Panitikan at ang Teoryang Pampanitikan Rizal) 3. Kaligirang Kasaysayan ng El Filibusterismo 5. El Filibutersimo (Kabanata 1-7) ○ Wag gagamit ng pangalan na hindi tanyag. Balita ○ Lagyan ng pandiwa. Balita: ○ Hindi dapat negatibong pandiwa ang ○ Mga ulat na pasulat o pasalita ginagamit. ○ Mga pangyayaring naganap, nagaganap, ○ Gumamit ng pandiwa na kaakit-akit. o magaganap Tuntunin sa pagsulat ng balita: Importansya: ○ Ang talata ay hindi sumusobra sa 75 na ○ Nag-bibigay impormasyon. salita. ○ Nanglilibang. ○ Ang mga mahalaga ay nasa unang talata. ○ Nakapagbabago. ○ Iwasan ang paggamit ng mga Katangian: mag-katulad na salita. ○ Kaiklian ○ Isang pangungusap lang talaga sa isang ○ Katimbangan talata. ○ Kawastuhan ○ Gamitin ang Inverted Pyramid. ○ Makatotohanan Katangian ng isang manunulat: Mga Hakbang upang sumulat ng balita: ○ Mayroong pang-amoy sa balita. 1. Isulat kaagad ang balita pagkatapos nito ○ Mapag-tanong mangyari. ○ Makatarungan 2. Itala ang mga datos ayon sa pababang ○ Makatotohanan kahalagan. ○ Mapamaraan a. Inverted Pyramid ○ Malawak na kaalaman sa gramatika. 3. Una at Pangalawang pangungusap: BALITA ○ Mahilig mag-basa. 4. Buong pangalan ang ilagay sa mga initerview. a. Ang kanilang pangalan ang dapat tanungin. 5. Iwasan mag-bigay ng opinyon. 6. Maging tumpak sa datos. 7. Maikli ang pangungusap at talata. 8. Gumamit ng mga payak na salita. 9. Ang mga pangungusap ay dapat tukuyan (active) kaysa balintayak (passive). 10. Ilahad ang dalawang panig ng mga tao. Kaayusan: BAKIT NGA BA DAPAT GANITO ANG AYOS? Madali basahin. Pwede i-cut ng editor kung masyadong mahaba. Mas madali isulat ang balita. Tuntuning Tradisyonal sa ulo ng balita ○ Hindi dapat dikit-dikit ang mga titik o 78 ○ Hindi dapat sobra ang pagkaka -hiwalay ng mga titik o salita. ○ Iwasan ang ulong walang pandiwa.  Ang tema ang unang isinasaalang-alang ng manunulat. Teoryang Pampanitikan 1. Humanismo: ipinapakita na ang tao ay ang “Ang Panitikan ay bungang isip na isinatitik.” sentro ng mundo. Binibigyan-tuon ang Alejandro Abadilla kalakasan at mabubuting katangin (talinto, Ano ang Panitikan? talento, atbp…). Hal: Titser, Sinulat ni Katumbas ng literatura sa Ingles: Literature Liwayway Arceo. Ideyang nakasulat. 2. Feminismo: kalakasan at kakayahan ng Nakasulat sa malikhaing paraan. kababaihan. Hal: Kwento ni Mabuti, Sinulat ni Dalawang Uri ng ayon sa Nilalaman Genoveva Matute. ○ PIKSYON 3. Klasismo: magkakaiba ang estado ng ○ DI-PIKSYON pamumuhay, kadalasan ay may masayang Dalawang Uri ng ayon sa Pagsasalin wakas. Hal: Florante at Laura, Sinulat ni ○ PAGSALINGDILA Francisco Balagtas at Ibong Adarna ○ NASUSULAT 4. Imahismo: gumagamit ng mga imahen, base sa Dalawang Uri ng ayon sa Anyo imahinasyon. ○ PROSA: Karaniwang takbo ng 5. Arketipo/Arketaypal: pinapakita ang mga pangungusap. importanteng parte sa mga simbolo, base sa mga 1. Alamat - Tungkol sa pinagmulan ng mga bagay. simbolo. Karaniwang may Figures of Speech 2. Anekdota - Tumatalakay sa kakaiba o ang Imahismo at Arketipo. Mas mahirap kakatwang pangyayaring naganap sa buhay ng intindihin kaysa sa Imahismo. kilalang tao. 6. Realismo: batay sa realidad, karaniwang may 3. Nobela - May mga kabanata. impluensya sa karanasan at nasaksihan ng may 4. Pabula - Ang mga tauhan ay hayop/bagay. akda sa kanyang lipunan. Ito’y kabaligtaran ng 5. Parabula - Kuwento ni Hesus. Klasismo dahil ito’y [inapakita ang realidad. 6. Dula - Maraming tagpo at itinatanghal, hinahati Hal: Ang Halupi, Sinulat ni Benjamin Pascual. ito sa ilang yugto. 7. Pormalistiko: walang labis, kulang, at 7. Talambuhay - Nagsasaad ng kasaysayan ng simbolismo. Ito ay madaling intindihin at naka buhay ng kilalang tao. ayos ang pagkakasunodsunod. 8. Maikling Kuwento - Maiksing sanaysay, 8. Romantisismo: pagaalay sa pagibig, tungkol sa natatapos sa isang upo. pagmamahal. ○ TULA: Sukat, tugma, talinghaga, at iba 9. Eksistensyalismo: ipinapakita ang tao ay may pa. kalayaan na magpasiya sa sarili (freedom of 1. Tulang Padamdamin/liriko choice). Pastoral - Naglalarawan sa buhay sa bukid. 10. Sikolohikal: ang tao ay nagbabago ng ugali Soneto - 14 taludtod, paksa ay pagibig dahil may nag-udyok na mabago o mabuo ito. Oda - Papuri sa isang bagay/tao. Hal: Sandaang Damit, Sinulat ni Fanny Garcia. Elehiya - Kalungkutan dahil sa kamatayan. 11. Markismo: ipinapakita na ang tao ay may Dalit - Papuri sa Panginoon/Birheng Maria. sariling kapangyarihan iangat ang kanyang sarili 2. Tulang Pasalaysay mula sa ekonomiya at suliraning panlipunan. Epiko - Di kapanipaniwalang kabayanihan. Law of Hierarchy, Estado ng Pamumuhay. Hal: Korido - Mabilis ang bigkas at mayroong 8 na Walang Panginoon, Sinulat ni Deogracias pantig. Hal: Ibong Adarna Rosario. 12. Sosyolohikal: nilalahad ang kalagayan at Awit - 12 pantig, haraya sa may akda. Hal. suliraning panlipunan kung saan galing ang may Florante at Laura. akda. 3. Tulang Pandulaan 13. Moralistiko: sumusunod sa moral na edukasyon Senakulo ng tao. Pamantay ang sumusukat sa moralidad. Tibag Mata ng Diyos at mata ng Tao. Pamantayan ang Moro-Moro - Paglalaban ng mga Muslim at tama o mali. Kristiyano. 14. Bayograpikal: tungkol sa karanasan sa buhay Panunuluyan - Pagsasadula sa paghahanap nina ng may akda. Auto-Biography sa Ingles. Hal: Maria & Jose ng matutuluyan (disperas). Reseta at Letra, Sinulat ni Dr. Luis Gatmaitan. 4. Tulang Patnigan 15. Queer: Iangat at pagpantayin ang paningin ng Balagtasan - Tagisan ng talinong patula. lipunan sa mga homosexual. Hal: Ang Reyna ○ Mayroong Lakandiwa ng Espada at mga Pusa, Sinulat ni john Carlo Duplo - Ginagawa sa bakuran ng kamatayan. Pacala. Karagatan - Hango sa Alamat ng Prinsesa. 16. Historikal: ipinapakita ang karanasan ng isang ○ Tungkol sa panliligaw lahi. Hal: Noli Me Tangere at El ○ Tagisan ng talino Filibusterismo, Sinulat ni Dr. Jose Rizal. Batutian - Parang balagtasan ngunit may 17. Kultural: nilalahad ang kaugalian, paniniwala, pangungutya. at tradisyon ng isang lahi. Ano ang Teoryang Pampanitikan? 18. Dekonstruksiyon: walang wakas, cliff-hanger. Tumutukoy sa layunin ng may akda. Ginagamit sa Literary Criticism.