Pagsusuri sa Rehistro ng Wika ng mga Mananahi PDF

# PAGSUSURI SA REHISTRO NG WIKA NG MGA MANANAHI ## Pamagat: Pagsusuri sa Rehistro ng Wika ng mga Mananahi ### Introduksyon Nakabatay ang pagkakaroon ng varayti at baryasyon ng wika sa paniniwala ng mga linguist ng pagiging *heterogeneous* o pagkakaibaiba ng wika (Saussure, 1959) at “hindi kailanm...

# PAGSUSURI SA REHISTRO NG WIKA NG MGA MANANAHI ## Pamagat: Pagsusuri sa Rehistro ng Wika ng mga Mananahi ### Introduksyon Nakabatay ang pagkakaroon ng varayti at baryasyon ng wika sa paniniwala ng mga linguist ng pagiging *heterogeneous* o pagkakaibaiba ng wika (Saussure, 1959) at “hindi kailanman pagkakatulad o unipormidad ng anumang wika,” ayon kay Bloomfield (1933). Dala ito ng nagkakaibang pangkat ng tao na may iba’t ibang lugar na tinitirahan, interes, gawain at tungkuling ng tao at ito ay nagrereresulta sa pagkakaibaiba ng kultura at wika na siyang nagiging panukat sa progreso ng tao (Rousseau, 1950) ### Ang wika ng mga mananahi Pekulyar ang wika ng bawat grupo dahil sa pagiging kaiba nito sa wika ng ibang grupo. Katulad ng mga register ng mananahi, ito ay nagtataglay ng katangian ng kabuuang wika ngunit mayroong *espesipikong* kahulugan at katangiang namumukod sa bokabularyog at gramar. Ayon kay Pinchuck (1977), ang mga wika ng mga nananahi ay nabibilang sa teknikal na mga wika. Dagdag pa ni Pichuck, espesyal ang wikang ito dahil nabubuo ng grupo ng mga taong may iba’t ibang *oryentasyong panlipunan* na pinagkaisa ng kinabibilangang gawain, katayuan sa buhay, trabaho, at edukasyon Sang-ayon kay Catford (1965) may dalawang uri ng varayti ang wika. Una ay permanente para sa mga tagapagsalita/tagabasa at ang ikalawa ay pansamantala dahil nagbabago kung may pagbabago sa sitwasyon ng pahayag. Kabilang sa mga varayting permanente ay *divalekto* at *idvolek* Ang diyalekto ay varayti ng wika na ginagamit ng isang partikular na grupo ng tao sa isang lugar o *speech community*, panahon, at katayuan sa buhay. Nakaangkla ang papel na ito sa teorya ni Labov – ang *social theory*. Dinadalumat ng teoryang ito na may malaking kinalaman ang lipunan sa pagkabuo/pagbabago ng wika. Isang kongkretong halimbawa nito ang mga terminong ginagamit ng mga nananahi na bunga ng pag-usbong ng mga bagong teknolohiya dulot ng pag-unlad ng lipunan. Ayon naman sa konsepto ni Lachica (1993), ang tao sa tulong ng wika ay gumagawa ng kaparaanan upang iakma sa kaniyang kaligiran sa pamamagitan ng *imbensiyon*. Sa tulong ng wika, nakabubuo sila ng mga dapat sunduin at paniwalaan na nagiging alituntunin sa kanilang pagkilos, asal, at pagtingin sa gawain ## Ang mga Register ng mga Mananahi sa Bulacan Ang mga nakolektang register ng mga mananahi ay inihahanay ayon sa sumusunod: uri ng tela, proseso, gamit sa pananahi, mga uri ng putol at yari, at iba pa. Nakatala sa mga uri ng tela ang mga register ng mga telang madalas na ginagamit ng mga mananahi sa kanilang pagtahi. Tunghayan ang deskripsiyon, at kung saan ginagamit ang mga telang ito. ### Uri ng Tela | Uri ng Tela | Katangian | Gamit | |---|---|---| | Basiste | Malambot, matibay, magaan, at makinis. | Panyo, pantulog, bestido | | Bird’s eye | Ginagamit na lampin, tuwalya, at pamunas ng kamay at takip sa mesa. | Lampin, tuwalya | | Brocade | May nakaumbok na disenyo. Magandang gawing damit na panggabi, kurtina, at takip ng muwebles. | Damit na panggabi, kurtina | | Calico | Makintab at matingkad ang kulay. Yari ito sa koton. Maaaring gawin itong damit, kamisendro o apron. | Damit, kamisendro, apron | | Crepe | Makintab at malambot. Maaaring gawing blusa at damit | Blusa, damit | | Muslin o Katya | Yari sa koton. Ginagawa itong lining ng damit, punda ng unan, pamunas ng kamay, o damit panloob. | Lining ng damit, punda ng unan | | Organdy | Pino ngunit may katigasan. Yari sa koton at rayon. Ginagawang kurtina at kuwelyo. | Kurtina, kuwelyo | | Percale | Makinis at matigas. Maaaring gawing kurtina, apron, takip ng kama, at punda ng unan. | Kurtina, apron, takip ng kama | | Satin | Makintab at makinis na ginagamit na lining. Takip sa kama, kurtina, at punda ng unan. | Lining, takip sa kama, kurtina | | Kuldoroy | Guhit-guhit at matigas na tela Karaniwang ginagamit na tela para sa shorts at pantalong panlalaki. | Shorts, pantalon | | Tetaron | Malambot na tela, karaniwang ginagamit sa uniporme ng mga estudyante. | Uniporme | | Jorjet | Ang orihinal na pabric gawa sa sutla, pero minsan gawa ito sa *synthetic fibers* tulad ng polyester, lukot-lukot na magaan, medyo magaspang ang tekstura ng tela. Ginagawang damit pangpormal, pangkasal, at pangkaraniwang damit. | Damit pangpormal, pangkasal | | Chorded Lace | Telang karaniwan lang ginagamit sa kurtina | Kurtina | ### Proseso sa Pananahi Inilalarawan naman sa ikalawang hanay ang proseso na ginagawa sa pananahi. Ito ay ang mga sumusunod: | Proseso | Deskripsiyon | |---|---| | Paghihilbana | Ito’y pansamantalang tahi at inaalis pagkatapos maliip ang tupi. Hinihilba ang mga lupi upang ito ay manatili sa lugar. | | Pagtututos | Ito’y isang paraan ng pananahi na ginagamit sa pagsusulsi ng iba’t ibang uri ng punit. | | Paglilip | Ang tinuping laylayan o dulo ng tela na tinatahi. Ito ay tahi sa kamay. | | Overcasting stitch | Ito’y isang uring tahi na nagmumula sa dalawa at maikling tahi na pahilig. | | Pagsusulsi | Pagtatahi sa butas o punit na bahagi ng damit sa pamamagitan ng pagtatapal o pagdaragdag ng tela rito. | | Pasada | Isang hilera o deretsong pagtatahi. | | Tistis/Tastas | Pagtatanggal ng tahi o ng pagkakatahi. | | Bayas | Palihis na putol ng tela. | | Istretso | Deretsong pagtatahi. | | Pagtatabas | Pagpuputol o paggupit ng tela. | | Cross stitch | Pakros na tahi, ginagamit sa laylayan ng pantalon. | | Stitches | Ito ay tahing nagsisilbing dekorasyon. | ### Gamit sa Pananahi Ang sumusunod naman ang mga gamit sa pananahi: | Gamit | Deskripsiyon | |---|---| | Aleta | Zipper | | Automatiko | Tawag sa *magic button* o butones na madikit. | | Kurdon | Makapal na sinulid na ginagamit pang-alsa sa tahi. | | Piye | Pedal ng makina. | | Koreya | Makapal na tali/tela na umiikot sa makina. Ito ay nakalagay sa bilog na parang gabay sa bisikleta. | | Kusek | Piyesang may ngipin na inilalagay sa makina. | | Pata | Hugis daliri na tinatapatan ng karayom ng makina. | | Bobina | Kinakabitan ng pang-ilalim na sinulid ng makina. | | Medida | Gamit na panukat sa tatahiin at tatahian. | | Kuser | Gamit o piyesa ng makina na may ngipin. | | Velcro | Ginagamit sa bag o wallet na pandikit. Ito rin ay inilalagay sa bulsa ng panalon. Karaniwang ito’y *synthetic*. | | Komi | Tawag sa malaking sinulid na karaniwan lang ginagamit sa pananahi sa makina. | | Bareta | Kinakabitang ng karayom sa makina. | | Pin Cushion | Tusukan ng mga karayom. | | Kanilya | Nakalagay sa loob ng bobina. | | Dixon/tailor Chalk | Tisa ng mga mananahi. | | Hibla | Ito ang tawag sa sinulid na ginagamit pantahi. | | L-Square | Ginagamit na pangguhit ng mga mananahi upang maging diretso ito. | ### Uri ng Putol at Yari Ito naman ang mga register sa pananahi na may kaugnayan sa mga uri ng mga putol at yari. Nahahati ito sa dalawang kategorya, *pang-ibaba*, at *pang-itaas*. #### Pang-ibaba | Uri ng | Deskripsiyon | |---|---| | Baston | Paliit ang tabas sa laylayan ng pantalon/pang-ibaba. | | Ambel | Paluwang ang tabas sa laylayan ng pantalon/pang-ibaba. | | Bugy | Maluwang ang tabas at yari sa hita hanggang sa ibaba o laylayan ng pantalon/pang-ibaba ng lalaki. | | Square pants | Maluwang ang tabas o yari ng pang-ibaba o pantalong pambabae. | | Rugged | Ito ang karaniwang tabas ng maong, tinatawag din itong *doble-pasada*. | | Pencil cut | Paliit na yari ng laylayan ng palda. | | Straight cut | Deretsong putol o yari ng pang-ibaba ng palda o pantalon ng babae. | | Princess cut | Bestidang may anim na putol (*cutting*) karaniwang ginagamit o ginawa sa gown. | | Shering | Kinukulubot sa palda. | #### Pang-itaas | Uri ng | Deskripsiyon | |---|---| | Coat sleeves | Tahi ng manggas ng Amerikana. | | Sabrina | Tahi na maluwag at bukas ang leeg. | | Venus | Tahi na kabila o isang bahagi lamang ang may balika. | ### Mga Terminolohiyang Naihahanay sa Ibaba: | Terminolohiya | Deskripsiyon | |---|---| | Modista | Babaeng mananahi. | | Sastre | Lalaking mamanahi. | | Uhales | Bahaging nilalagyan ng butones. | | Uhites | Paglikha ng butas sa pananahi. | | Ohetas | Malaking bilog o butas para hindi magnisnis ang binuburdahan | | Alsado | Mga sinulid na pinagdudugtong para nakaangat ang tahi. | | Sugpungan | Ito ang paraan/allowance na inilalaan ng mga mananahi. | | Retaso | Maliliit na tela at tira mula sa mga pinagtabasan. | | Hilatsa | Tawag sa mismong sinulid o hibla na nakalagay o natatanggal sa tela. |