Filipino 9 Past Paper 2024 - Noli Me Tangere PDF

Noli Me Tangere Crisostomo Ibarra Filipino 9 – Quarter 4 KaFil 2024 Kabanata 8: MGA ALAALA ✓Nakita ni Ibarra ang kabagalan ng pag-unlad ng Pilipinas malayong-malayo. ✓Naalala ni Crisostomo ang sinabi sa kaniya ng kaniyang guro na mahalaga ang karunungan sa pag-unlad ng mga tao at sa...

Noli Me Tangere Crisostomo Ibarra Filipino 9 – Quarter 4 KaFil 2024 Kabanata 8: MGA ALAALA ✓Nakita ni Ibarra ang kabagalan ng pag-unlad ng Pilipinas malayong-malayo. ✓Naalala ni Crisostomo ang sinabi sa kaniya ng kaniyang guro na mahalaga ang karunungan sa pag-unlad ng mga tao at sa kanilang lipunang ginagalawan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 9: ANG BALITA TUNGKOL SA BAYAN Mga Pangyayari: ✓ Pagkasalubong ni Padre Damaso at Crisostomo Ibarra. ✓ Hindi pagsang-ayon si Padre Damaso sa plano pagpapakasal nina Maria Clara ay Crisostomo ✓ Ang usapan nina Padre Sibyla at matandang pari. ✓ Naging aksyon ni Kapitan Tiago matapos nilang mag-usap ni Padre Damaso Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 10: ANG BAYAN SAN DIEGO ✓Ang pinagmulan ng bayan ng San Diego dahil sa mga Ibarra. - Don Pedro Eibarramendia (bumili ng lupa sa bayan ng San Diego) - Don Saturnino Ibarra (masikap at masigasig) - Don Rafel Ibarra - Don Crisostomo Ibarra ✓ Nang umunlad ang San Diego ang Pilipinong kura ay pinalitan ng paring Kastila Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 11: ANG MGA MAKAPANGYARIHAN ✓Ang tunay na makapangyarihan sa San Diego ay sina: - Kura – Padre Salvi (katumbas na kapangyarihan ng Santo papa) - Alperes – pinuno ng guwardiya sibil – katumbas ng kapangyarihan ng Hari ng Espanya) Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Pamprosesong Tanong 1.Anong isyung panlipunan ang litaw sa kabanatang ito? 2.Anong pangyayari sa akda o sa kabanatang ito ang masasalamin pa rin hanggang sa kasalukuyan? Filipino 9 – Quarter 4 KaFil 2024 Kabanata 12: TODOS LOS SANTOS/ ANG ARAW NG MGA PATAY ✓Ang paglalarawan sa di-maayos na sementeryo sa San Diego. ✓ Dalawang sepulturero na naghuhukay ng mga patay upang ilipat sa libingan ng mga instik ✓Usapan ng dalawang sepulturero sa dahilan ng kanilang paghuhukay. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Suliraning Panlipunan ✓Maling paggamit ng kapangyarihan at kawalang- galang sa mga patay ✓Maling pagsunod sa alituntunin at utos ng mga mataas na posisyon ng walang pag-uusisa Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 19: KARANASAN NG ISANG GURO ✓Nag-usap ang guro at si Crisostomo malapit sa lawa na kung saan dito itinapon ang bangkay ng kaniyang ama. ✓Lubos na humanga ang guro na ito kay Don Rafael dahil sa kaniyang mga tulong na ginawa. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 19: KARANASAN NG ISANG GURO ✓Mga naging suliranin ng bayan sa edukasyon - Kakulangan ng gamit, paaralan, at guro - Kawalan ng interes ng mga kabataan - Kakulangan ng mga suporta ng mga magulang - Parusang pamamalo Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Suliraning Panlipunan sa Kabanata 19 ✓ Imposibleng magkaroon ng edukasyon kung walang malakas na impluwensiya. ✓ Walang maayos na silid-aralan at kakulangan sa gamit at guro Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Suliraning Panlipunan sa Kabanata 19 ✓ Kakulangan sa pagkakaisia sa pgtataguyod ng edukasyon ✓ Dapat maging bukas ang isip sa mga pagbabago ✓ Maling paraan ng pagdidisiplina at pagtuturo Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 20: PULONG SA TRIBUNAL ✓Nagkaroon ng pagpupulong sa tribunal para sa nalalapit na kapistahan ng San Diego. ✓ may dalawang grupo sa pulong - LIBERAL at KONSERBADOR ✓Nagkaroon ng pagtatalo sa kwartang gugugulin. ✓Nabalewala ang kanilang pagtatalo sapagkat may plano na ang kura ng bayan Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Suliraning Panlipunan ✓ Pangingibabaw ng makapangyarihan ✓ Hindi tamang paggamit o pagwawaldas ng pera ng bayan ✓ Kakulangan sa pagkakaisa at isang tunguhin ang isang samahan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 23: PIKNIK ✓Maagang pumunta ng lawa ang mga tao para sa pistang pambukid. ✓Pagpapakita ng pagiging konserbatibo – paghihiwalay ng mga dalaga sa mga binata. ✓Ang piloto ng bangka ✓Ang naging kaguluhan dahil sa buwaya. ✓Ikinatakot at ikinagulat ng lahat ang mga pangyayari Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024  Prosesong Tanong ✓ Anonng katangian ang pinakita ng piloto at Crisostomo sa kabanatag ito? ✓ Ano ang sinisimbolismo ng buwaya sa kabanatang ito Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024  ARAL AT MENSAHE ✓ Pagkakaisa at kasiyahan sa kabila ng hamon ✓ Tapang at pagtutulungan ✓ Makikita rin sa kabanata ang pagpapahalaga ng mga kabataang Pilipino noon sa pakikipagsalamuha sa kanilang mga kaibigan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 26: ANG ARAW BAGO ANG PISTA Ang kabanatang ito ay tumatalakay sa paghahanda ng bayan ng San Diego para sa nalalapit na pista. Ang mga tao ay abala sa paglilinis ng lansangan, pagde-dekorasyon, at pag-aayos ng simbahan. Pinapakita ang iba't ibang mukha ng kasiyahan, mula sa mga mayayaman hanggang sa mahihirap, na nagkukumahog upang maghandog ng mga pinakabonggang handa. Subalit sa likod ng tila masayang selebrasyon, makikita ang kawalan ng pagkakaisa at ang di-pantay na pagtrato sa mga tao batay sa kanilang estado sa lipunan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 26: ANG ARAW BAGO ANG PISTA Tema o Paksa 1. Paghahanda at Pagkakaisa ng Komunidad: Ipinapakita ang kolektibong aksyon ng mga tao sa isang bayan, bagamat may bahid ng pagkakahiwalay dahil sa estado sa buhay. 2. Panlabas na Kaanyuan Laban sa Tunay na Kalagayan: Ang magarbo at masayang paghahanda ay tumatago sa mga tunay na suliranin ng lipunan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 26: ANG ARAW BAGO ANG PISTA Simbolismo: 1. Pista: Simbolo ng tradisyon at panlabas na pagpapakita ng yaman at relihiyosong paniniwala. 2. Pag-aayos ng Bayan: Simbolo ng pagpapahalaga ng lipunan sa panlabas na anyo kaysa sa tunay na kaayusan o hustisya. 3. Mga Handa: Simbolo ng pagiging mapagmataas ng ilan at ang malaking agwat ng mahirap at mayaman. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 26: ANG ARAW BAGO ANG PISTA Sosyal na Isyu 1. Hindi Pantay na Pagtrato sa Mahirap at Mayaman: Sa kabila ng selebrasyon, kitang- kita ang pagkakahiwalay ng mga antas sa lipunan. Ang mahihirap ay nahihirapang makisabay sa mga karangyaan ng mayayaman. 2. Mapagkunwaring Relihiyon: Itinatampok ang relihiyosong selebrasyon bilang okasyon para sa pagpapakitang-tao imbes na para sa tunay na pananampalataya. 3. Korapsyon at Karangyaan: Ang marangyang paghahanda ay nagpapakita ng kawalan ng malasakit sa tunay na kalagayan ng mga mamamayan, na madalas naghihirap. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 29: ANG ARAW NG PISTA Sa kabanatang ito, inilalarawan ang masigla at magarbong selebrasyon ng pista sa San Diego. Nagkaroon ng prusisyon at misa na dinaluhan ng maraming tao. Naging bahagi ng pagdiriwang ang pagpapakitang-gilas ng mga mayayaman, samantalang ang mahihirap ay nanood na lamang mula sa malayo. Bukod sa relihiyosong aspeto, naging tagisan din ito ng karangyaan at impluwensya sa lipunan. Sa kabila ng kasiyahan, naramdaman ang tensyon at pagkakahiwa-hiwalay ng mga tao ayon sa kanilang estado sa buhay. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 29: ANG ARAW NG PISTA Tema o Paksa 1. Pista Bilang Tradisyon: Itinatampok ang halaga ng relihiyosong pagdiriwang sa kultura ng Pilipino. 2. Pagpapakitang-Tao: Ipinapakita ang labis na pagpapahalaga sa panlabas na anyo at reputasyon. 3. Kawalang-Pantay-Pantay sa Lipunan: Ang selebrasyon ay naging tagpo ng agwat ng mahirap at mayaman. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 29: ANG ARAW NG PISTA Simbolismo 1. Pista: Simbolo ng panlabas na kaayusan na nagtatago sa masalimuot na suliranin ng lipunan. 2. Prusisyon at Misa: Simbolo ng relihiyosong pagpapakita na madalas ay mapagkunwari at walang tunay na kabanalan. 3. Karangyaan ng Mayayaman: Simbolo ng elitismo at pagmamataas ng mga may kapangyarihan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 29: ANG ARAW NG PISTA Sosyal na Isyu 1. Diskriminasyon at Hindi Pagkakapantay- Pantay: Makikita ang malinaw na hati ng lipunan kung saan ang mayayaman ay nasa gitna ng okasyon, samantalang ang mahihirap ay nananatiling tagamasid. 2. Mapagkunwaring Relihiyon: Ang pista ay isang relihiyosong selebrasyon, ngunit ito’y nagiging okasyon para sa pagpapakitang-tao at pagyayabang. 3. Kolonyal na Impluwensya: Ipinakita ang impluwensya ng kolonyal na simbahan at ang kanilang kontrol sa lipunan sa pamamagitan ng pista. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 30: SA SIMBAHAN Sa kabanatang ito, inilalarawan ang misa sa araw ng pista ng San Diego. Ang simbahan ay puno ng tao, mula sa mga mayayamang nakaupo sa harap hanggang sa mahihirap na nakatayo lamang sa likuran. Sa sermon ng pari, imbes na magbigay ng espiritwal na gabay, siya ay nagsalita ng mayabang at may bahid ng pananakot, lalo na laban kay Ibarra. Sa sermon, ipinaramdam ang lakas ng simbahan sa kapangyarihang panlipunan. Nagiging malinaw ang tensyon sa pagitan ng simbahan at ng mga indibidwal na nais ng pagbabago. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 30: SA SIMBAHAN Tema o Paksa 1. Relihiyosong Manipulasyon: Ipinakita kung paano ginagamit ng simbahan ang relihiyon upang kontrolin ang mga tao. 2. Hindi Pantay na Estruktura ng Lipunan: Makikita ang pagkakahati ng mga tao sa loob ng simbahan batay sa kanilang estado sa buhay. 3. Kapangyarihan at Impluwensya ng Simbahan: Itinampok ang paggamit ng simbahan sa posisyon nito bilang tagapagtaguyod ng kolonyal na interes. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 30: SA SIMBAHAN Simbolismo 1. Simbahan: Simbolo ng kolonyal na kapangyarihan, relihiyosong impluwensya, at panlipunang kontrol. 2. Sermon ng Pari: Simbolo ng pananakot at pagmamalabis ng simbahan upang mapanatili ang kanilang posisyon sa lipunan. 3. Mga Pwesto sa Simbahan: Simbolo ng pagkakahati ng lipunan, kung saan ang mga mayayaman at makapangyarihan ay nasa unahan, at ang mahihirap ay nasa likuran. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 30: SA SIMBAHAN Sosyal na Isyu 1. Korapsyon sa Simbahan: Ang paggamit ng sermon bilang paraan ng pananakot ay nagpapakita ng kawalan ng tunay na espiritwalidad sa simbahan. 2. Diskriminasyon sa Lipunan: Ang pisikal na pagkakahanay sa simbahan ay sumasalamin sa agwat ng mahirap at mayaman sa lipunan. 3. Pag-abuso sa Kapangyarihan: Ipinakita ang simbahan bilang isang institusyong ginagamit ang relihiyon upang mapanatili ang kapangyarihan sa lipunan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 31: ANG SERMON Sa kabanatang ito, itinampok ang sermon ng isang pari sa simbahan bilang bahagi ng pista ng San Diego. Ang sermon ay mahaba at puno ng mga kuwento at pagpaparinig, na layuning magbigay ng babala at pananakot sa mga tagapakinig. Sa halip na magbigay ng inspirasyon, ito ay nagdulot ng takot at pagkabagabag, lalo na sa mga mahihirap na mamamayan. Ginamit din ang sermon upang patamaan ang mga taong may bagong ideya, tulad ni Ibarra, na nakikitaan ng banta sa kapangyarihan ng simbahan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 31: ANG SERMON Tema o Paksa 1. Kapangyarihan ng Relihiyon: Ipinakita kung paano ginagamit ng simbahan ang sermon upang palakasin ang kontrol nito sa lipunan. 2. Manipulasyon at Pananakot: Ang sermon ay hindi naglalayong magbigay ng gabay espiritwal, kundi upang ipakita ang kapangyarihan at magbigay ng babala. 3. Paghaharap ng Makaluma at Makabagong Kaisipan: Ang sermon ay nagiging simbolo ng pagtutol ng simbahan sa anumang pagbabago sa kolonyal na lipunan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 31: ANG SERMON Simbolismo 1. Sermon: Simbolo ng panlipunang kontrol at pananakot na ginamit ng simbahan upang panatilihin ang kanilang impluwensya. 2. Pari: Simbolo ng awtoridad ng simbahan, na madalas nagiging kasangkapan ng kolonyal na pamahalaan upang supilin ang mga Pilipino. 3. Takot ng mga Tagapakinig: Simbolo ng epekto ng matagal na pananakop at indoktrinasyon sa isipan ng mga mamamayan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 31: ANG SERMON Sosyal na Isyu 1. Relihiyosong Pananamantala: Ang paggamit ng sermon bilang paraan ng pananakot ay nagpapakita ng kawalan ng malasakit sa tunay na espiritwalidad. 2. Supresyon ng Makabagong Kaisipan: Ipinakita ang pagtutol ng simbahan sa mga ideyang maaaring magdulot ng pagbabago sa tradisyunal na sistema. 3. Pag-abuso sa Kapangyarihan: Ang sermon ay ginamit upang takutin ang mga mamamayan at manatili sa poder ang simbahan at kolonyal na pamahalaan.Ang kabanatang ito ay nagpapakita ng tunay na layunin ng sermon— hindi bilang Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 32: ANG PAGHUGOS Iminuwestra ng taong madilaw kay Nol Juan kung paano gamitin ang kalo na gagamitin sa paglalagay ng mga biga para sa ipatatayong paaralan ni Ibarra. Inusisa na mabuti ni Nol Juan ang kalo at pagkatapos ay nagpasiya na sumang ayon sa taong madilaw na ito ang gamitin sapagkat sinabi nito na ang makinang iyon itinuro ng ninuno ni Ibarra na si Don Saturnino. Matapos ang misa na isinagawa ni Padre Salvi, nagsimula na ang paghuhugos. Ang lahat ng kailangan ay naigayak na maging ang mga mahalagang kasulatan at medalya, salaping pilak at relikya ay inilagay na sa isang kahang bakal at ipinasok naman sa bumbong na yari sa tingga. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 32: ANG PAGHUGOS Matapos ang mensahe ng alkalde ay nagbigay na ng hudyat sa paglalagay ng mga biga. Nang makababa na ang lahat, biglang kumawala sa pagkakatali ang lubid at biglang bumagsak ang biga. Ang akala ng lahat ay si Ibarra ang nabagsakan ng biga ngunit laking gulat nila ng ang mabaon sa hukay ay ang taong madilaw na siyang nagmamaniobra ng makina. Nais na ipadakip ng alkalde si Nol Juan bunga ng naganap na sakuna sapagkat siya ang namamahala ng naturang proyekto. Sinalungat naman ito ni Ibarra sapagkat walang kasiguraduhan na siya ay may kinalaman dito. Nagpasyang umuwi si Ibarra at agad na kinumusta si Maria Clara matapos na ang dalaga ang himatayin sa nangyari sa paghuhugos. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 32: ANG PAGHUGOS Tema o Paksa 1. Edukasyon Bilang Sandata ng Pagbabago: Ang paaralan ay simbolo ng progreso at pag-asa para sa mga mamamayan. 2. Sabotahe ng Progreso: Ipinapakita ang oposisyon ng mga makapangyarihan sa anumang uri ng pagbabago na nagbabanta sa kanilang kapangyarihan. 3. Kawalan ng Katarungan: Ang insidenteng ito ay nagbubunyag ng pagmamalabis at pang-aabuso ng mga nasa posisyon. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 32: ANG PAGHUGOS Simbolismo 1. Paaralan: Simbolo ng kaalaman, pagbabago, at kalayaan mula sa kolonyal na kontrol. 2. Pagbagsak ng Konstruksiyon: Simbolo ng sistematikong pagpigil sa kaunlaran ng mga Pilipino upang manatili ang mga ito sa ilalim ng kapangyarihan ng simbahan at pamahalaan. 3. Mga Prayle: Simbolo ng makalumang sistema at pagsupil sa mga makabagong ideya. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 32: ANG PAGHUGOS Sosyal na Isyu 1. Pananakal ng Kolonyal na Sistema: Ang edukasyon, na dapat maging daan sa kalayaan, ay sinisikil upang mapanatili ang kolonyal na kontrol. 2. Korapsyon at Intriga: Ang pag-aabuso ng mga prayle upang hadlangan ang progreso ay nagpapakita ng manipulatibong kalikasan ng simbahan at pamahalaan. 3. Pagpapahirap sa Progresibong Kaisipan: Ang pagtutol sa proyekto ni Ibarra ay sumasalamin sa pagsupil ng mga nasa kapangyarihan sa mga makabagong ideya. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 34: ANG PANANGHALIAN Sa kabanatang ito, inihanda ang isang engrandeng pananghalian matapos ang misa bilang bahagi ng pista sa San Diego. Ang pananghalian ay dinaluhan ng mga prominenteng personalidad, kabilang sina Ibarra, Padre Salvi, at Kapitan Tiyago. Habang masigla ang usapan sa hapagkainan, pansin ang tensyon sa pagitan ng mga bisita. Si Padre Salvi ay patuloy na nagpakita ng masamang loob kay Ibarra, habang ang iba ay nagpapakitang-tao sa kabila ng kanilang lihim na alitan. Ang kabanata ay naging tagpo ng diplomasya, pakitang-tao, at nakatagong intriga sa ilalim ng marangyang salu-salo. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 34: ANG PANANGHALIAN Tema o Paksa 1. Pakikisama at Pakitang-Tao: Inilalarawan ang kulturang panlabas na anyo at pakikisama upang mapanatili ang magandang imahe sa lipunan. 2. Intriga at Alitan: Ang salu-salo ay nagiging larangan ng mga tagong tensyon at intriga sa pagitan ng mga tauhan. 3. Kapangyarihan at Impluwensya: Ang pagtitipon ay sumasalamin sa relasyon ng mga makapangyarihan at sa kanilang posisyon sa lipunan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 34: ANG PANANGHALIAN Simbolismo 1. Pananghalian: Simbolo ng panlabas na kaayusan at pagpapakitang-tao, ngunit nagtatago ng mga tensyon at alitan. 2. Hapagkainan: Simbolo ng lipunang hati- hati batay sa estado, relihiyon, at personal na interes.Masasarap na Pagkain: Simbolo ng karangyaan ng mga mayayaman, na taliwas sa kalagayan ng karaniwang tao. 3. Kapangyarihan at Impluwensya: Ang pagtitipon ay sumasalamin sa relasyon ng mga makapangyarihan at sa kanilang posisyon sa lipunan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 34: ANG PANANGHALIAN Sosyal na Isyu 1. Pagkukunwari ng Lipunan: Ipinakita ang kultura ng pagpapanggap at pakitang-tao upang itago ang tunay na nararamdaman o layunin. 2. Kawalan ng Tiwala: Ang hindi direktang paglalabanan ng mga bisita ay nagpapakita ng kawalan ng pagkakaisa sa lipunang kolonyal. 3. Diskriminasyon: Sa pananghalian, malinaw ang pagkakahati ng mga nasa kapangyarihan at ng mga ordinaryong mamamayan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 35: ANG USAP-USAPAN Sa kabanatang ito, naging abala ang bayan ng San Diego sa pagpapalitan ng opinyon at kuro-kuro tungkol sa mga pangyayari sa pista. Ang mga usap-usapan ay nakasentro kay Crisostomo Ibarra, ang kanyang proyekto sa paaralan, at ang mga personalidad na kasangkot sa pista, lalo na ang mga prayle. Ang tsismis ay nagkalat mula sa mga kilalang tao hanggang sa mga karaniwang mamamayan. Ang kanilang mga usapan ay nagpapakita ng iba't ibang pananaw: mula sa papuri at paghanga hanggang sa mga pagdududa at paninira. Ipinakita rin dito kung paano ang tsismis ay nagiging makapangyarihang paraan ng paghubog sa opinyon ng lipunan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 35: ANG USAP-USAPAN Tema o Paksa 1. Ang Kapangyarihan ng Tsismis: Ang usap- usapan ay nagiging sandata upang kontrolin ang pananaw ng lipunan. 2. Pagkakaiba-iba ng Pananaw: Ang magkakaibang interpretasyon ng mga tao ay sumasalamin sa iba't ibang antas ng kanilang kaalaman at karanasan. 3. Paghusga at Perwisyo: Ang mabilis na paghuhusga sa mga tao at pangyayari ay nagpapakita ng kakulangan sa malalim na pag-unawa. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 35: ANG USAP-USAPAN Simbolismo 1. Tsismis: Simbolo ng kawalan ng malinaw na impormasyon at ang kapangyarihang magdulot ng pagbabago o pagkasira sa reputasyon ng iba. 2. Mga Mamamayan: Simbolo ng lipunang madaling madala ng usap-usapan kaysa sa totoong impormasyon. 3. Pagkakaiba ng Opinyon: Simbolo ng kahinaan ng lipunan sa pagkakaisa, na dulot ng pagkakaiba-iba ng interes at paniniwala. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 35: ANG USAP-USAPAN Sosyal na Isyu 1. Paglaganap ng Fake News: Katulad ng tsismis, ang maling impormasyon ay mabilis kumakalat at nagdudulot ng kaguluhan sa lipunan. 2. Pananira ng Reputasyon: Ang tsismis ay nagiging sandata ng mga may interes upang sirain ang imahe ng iba, tulad ng ginagawa kay Ibarra. 3. Kawalan ng Kritikal na Kaisipan: Ang madaling paniniwala sa sabi-sabi ay nagpapakita ng kakulangan ng kakayahan ng mga tao na magsuri ng balita o impormasyon. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 49: ANG HINAING NG MGA INUUSIG Sa kabanatang ito, ipinakita ang sitwasyon ng mga magsasaka na biktima ng pang-aabuso ng mga makapangyarihan, lalo na ng simbahan at mga opisyal ng pamahalaan. Isa sa mga tampok na hinaing ay ang tungkol sa buwis sa lupa at ang sapilitang pag-alis ng mga tao mula sa kanilang tirahan o lupa na matagal na nilang tinitirhan. Ang mga magsasaka, na lubhang naghihirap, ay pinilit magtiis at tanggapin ang kawalan ng hustisya. Inilalarawan ang kanilang desperasyon at kawalang-laban, habang pinapakita rin ang kawalang-pakialam ng mga nasa posisyon. Sa gitna ng lahat, naroon si Elias, na patuloy na sinisikap ipaglaban ang karapatan ng mga naaapi. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 49: ANG HINAING NG MGA INUUSIG Tema o Paksa 1. Kahirapan at Pang-aabuso: Inilalarawan ang hirap ng buhay ng mga magsasaka na tinatanggalan ng karapatan sa sariling lupa. 2. Kawalang-Katarungan: Ang sistematikong pang-aapi sa mga mahihirap ay nagpapakita ng malalim na ugat ng kawalan ng hustisya sa lipunan. 3. Pagsasakripisyo at Pag-asa: Sa kabila ng kanilang hinaing, patuloy ang mga inaapi sa pag-asa ng pagbabago. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 49: ANG HINAING NG MGA INUUSIG Simbolismo 1. Lupa: Simbolo ng kabuhayan at dignidad ng mga mahihirap, na madalas kinukuha ng mga makapangyarihan. 2. Mga Magsasaka: Simbolo ng masa na inaapi ng mga nasa itaas, partikular ng simbahan at pamahalaan. 3. Hinaing: Simbolo ng naipong galit at paghihirap ng mga Pilipino sa ilalim ng kolonyal na sistema. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 49: ANG HINAING NG MGA INUUSIG Sosyal na Isyu 1. Pag-aagaw ng Lupa: Ang insidente ay nagpapakita ng kawalan ng karapatan ng mga Pilipino sa kanilang lupang sinasaka. 2. Pang-aabuso ng Simbahan at Pamahalaan: Ang pag-angkin ng lupa ng mga prayle at opisyal ay nagpapakita ng kawalang- katarungan at pagmamalupit. 3. Kawalang-Boses ng Mahihirap: Ipinapakita ang kawalan ng kakayahan ng mga naaapi na ipagtanggol ang kanilang sarili laban sa makapangyarihan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 55: ANG PAGKAKAGULO Sa kabanatang ito, nagkaroon ng malaking kaguluhan sa San Diego dahil sa isang insidenteng nagdulot ng takot at pagkalito sa mga mamamayan. Naging malinaw na may ginawang plano upang sirain ang reputasyon ni Crisostomo Ibarra. Sa utos ni Padre Salvi, isang pekeng pag- aalsa ang isinagawa ng mga tauhan upang pagbintangan si Ibarra bilang pangunahing promotor. Dahil dito, lalong nadungisan ang pangalan ni Ibarra, at nagkaroon ng tensyon sa pagitan ng mga tao, na nag-aakalang totoo ang akusasyon laban sa kanya. Ang kabanatang ito ay nagpapakita ng manipulasyon ng simbahan at pamahalaan upang alisin ang isang banta sa kanilang kapangyarihan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 55: ANG PAGKAKAGULO Tema o Paksa 1. Manipulasyon ng Katotohanan: Ipinapakita kung paano ginagamit ang panlilinlang at intriga upang makamit ang pansariling interes. 2. Kawalang-Katarungan: Ang pekeng akusasyon laban kay Ibarra ay simbolo ng kawalan ng katarungan sa lipunan. 3. Kapangyarihan ng Simbahan at Pamahalaan: Ipinapakita ang impluwensya ng simbahan sa pulitika at lipunan upang makontrol ang mamamayan. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 55: ANG PAGKAKAGULO Simbolismo 1. Pagkakagulo: Simbolo ng kaguluhang dulot ng mga nasa kapangyarihan upang pagtakpan ang kanilang masasamang layunin. 2. Mga Tauhan sa Pekeng Pag-aalsa: Simbolo ng mga tao na nagiging kasangkapan ng sistema sa kabila ng kawalan ng alam sa tunay na layunin. 3. Pagbintangan kay Ibarra: Simbolo ng pang-aapi sa mga taong may layunin para sa pagbabago. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024 Kabanata 55: ANG PAGKAKAGULO Sosyal na Isyu 1. Pekeng Akusasyon at Paninirang-Puri: Ang pagpapakalat ng maling impormasyon upang sirain ang pangalan ng isang tao. 2. Korapsyon ng Kapangyarihan: Ang simbahan at pamahalaan ay gumamit ng kapangyarihan upang supilin ang sinumang magtatangkang magdala ng pagbabago. 3. Pagkakawatak-watak ng Lipunan: Ang insidenteng ito ay nagdulot ng takot at kaguluhan sa bayan, na nagpapakita ng manipulatibong epekto ng maling impormasyon. Filipino 9 – Quarter 34 KaFil 2024