Fəlsəfə 500 A variant (2) PDF Test

FƏLSƏFƏ FƏNNINDƏN TEST 1. Aşağıdakılardan hansı ictimai münasibətlər qrupuna daxil deyildir? a) Sosial-etnik ya mənəvi münasibətlər b) Sosial demoqrafik münasibətlər c) Sosial-siyasi münasibətlər d) Sosial-birlik münasibətləri e) S...

FƏLSƏFƏ FƏNNINDƏN TEST 1. Aşağıdakılardan hansı ictimai münasibətlər qrupuna daxil deyildir? a) Sosial-etnik ya mənəvi münasibətlər b) Sosial demoqrafik münasibətlər c) Sosial-siyasi münasibətlər d) Sosial-birlik münasibətləri e) Sosial-iqtisadi və bölgü münasibətləri 2. Ilk filosofların fəlsəfəsi hansı fəlsəfə idi? a) Natural fəlsəfə b) Siyasi fəlsəfə c) Kapitalist fəlsəfə d) İntelektual fəlsəfə e) Psixoloji fəlsəfə 3.İnsan problemi ilə əlaqədar hansı anlayışları təhlil zəruridir. a) fərd,fərdiyyət,şəxsiyyət,cəmiyyət b) əmək,sosial, insan, şəxsiyyət c) insan,fərd,fərdiyyət,şəxsiyyət. d) subyekt,obyekt,insan,şəxsiyyət,fərd. e) sosial,insan,fərdiyyət,şəxsiyyət. 4.Zərdüştün fəlsəfəsi nəyi ilkin başlanğıc hesab edir? a) ziddiyyəti b) zamanı c) məkanı d) həqiqəti e) hərəkəti 5.Yunan atomistləri a) Levkipp,Demokrit,Epikur b) Sokrat,Demokrit, Aristotel c) Demokrit,Heraklit, Fales d) Zenon, Platon, Aristotel e) Sokrat, Demokrit,Fales 6. Heraklitin fikrincə iki nəfərin mübahisəsi adlanır. a) Dialektika b) Aksiologiya c) Metafizika d) Ontologiya e) Antroposentrizm 7. Aqnostsizm nə deməkdir? a) Biliyi inkar etmək b) İnsanın varlığını inkar etmək c) Dünyanın varlığını inkar etmək d) Dini inkar etmək e) Sinfi ziddiyyətləri inkar etmək 1  8.Hansı nəzəriyyə fəlsəfə ilə birlikdə meydana gəlmişdir? a) İdrak b) Metafizika c) Həqiqət haqqında nəzəriyyə d) Nominalist e) Praqmatizm 9. Hərəkətin əsas növlərindən biri deyil. a) Riyazi hərəkət b) Sosial hərəkət c) Biologi hərəkət d) Kimyəvi hərəkət e) Mexaniki hərəkət 10.Qədim Şərqin incilərindən sayılan və dünya ədəbiyyatının qızıl fonduna daxil olan əsər? a) Gilqamıs haqqında dastan”.” b) “Ölümün tərənnümü”. c) “Arfaçının mahnısı”. d) “Müdrik Axikar haqqında”. e) “Avesta”. 11. Hegel “müqavilə nəzəriyyəsinə” qarşı çıxaraq hansı ideyanı irəli sürmüşdür? a) “vətəndaş cəmiyyəti” ideyasını b) “ümumi cəmiyyəti” ideyasını c) “bəşəri cəmiyyət” ideyasını d) “ideal cəmiyyət” ideyasını e) “bəşəri irs” ideyasını 12. Hegelə görə cəmiyyətin əsasında nə durur? a) İqtisadi münasibətlər b) Ictimai münasibətlər c) Sosial münasibətlər d) Ideoloji münasibətlər e) Intelektual münasibətlər 13. Antoqonist sinifli cəmiyyətlərdə cəmiyyət qanunları təbiət qanunlarından nə ilə fərqlənir? a) Sinfi xarakterinə b) Ümumi xarakterinə c) Feodal xarakterinə d) Ictimai xarakterinə e) Sosial xarakterinə 14. Qədim Yunan atomistlərini secib göstərin A) Levkipp, Demokrit, Epikur. B) Fales, Levkipp, Heraklit. C) Heraklit, Demoktit, Aristotel. D) Zenon, Levkipp, Platon. E) Sokrat, Demokrit, Aristotel. 2 15. Kəmiyyətdən keyfiyyətə keçid nə zaman baş verir? a) ölçü pozulduqda b) ziddiyyət kəskinləşdikdə c) keyfiyyət pozulduqda d) əlaqələr zəiflədikdə e) əkslik baş verdikdə 16. Aşağıdakılar nəyin komponentlərini özündə birləşdirir. 1.İnsanın obyektiv dünyaya və dünyada onun yeri haqqında baxışlar sistemidir. 2. İnsanın onu əhatə edən gerçəkliyə və özünün-özünə münasibətidir. 3.İnsanların bu baxışlarla şərtlənən həyat mövqeyi,idealı,fəaliyyəti. a) Dünyagörüşünün b) Dialektikanın c) Metafizikanın d) İdealizmin e) Materializmin 17. Sensualizm cərəyanın tərəfdarların göstərin: a) Bekon ,Lokk, Berkli, Yum, Avenarius b) Dekart,Spinoza,Berkli, Yum c) Kant, Kopernik, Holbaxt, Dekart d) Dekart, Dekon,Yum, Kant e) Lokk,Spinoza,Berkli, Dekart 18. Orta əsrlərdə Şərqdə fəlsəfi fikrin nümayəndələri? A) Əl Kindi, Əl Razi, Ömər Xəyyam, Əl Fərabi, İbn Tufeyli, İbn Sina, İbn Rüşt. B) Kant, Feyerbax, Əl Razi, Ömər Xəyyam, Zenon, Sokrat. C) İbn Sina, Fales, Pifaqor, Əl Kindi, Əl Fərabi. D) İbn Rüşt, Aristotel, Sokrat, Ömər Xəyyam. E) Ömər Xəyyam, İbn Tufeyli, Zenon, Fales, Əl Razi. 19. Hürufilik neçənci əsrdə yaranmışdır? A) XIV əsrdə. B) XII əsrdə. C) XIII əsrdə. D) XI əsrdə. E) XV əsrdə. 20. Orta əsrlərdə müsəlman ölkələrində klassik fəlsəfənin son görkəmli nümayəndələri? A) Yusif Qarabağı, Sədrəddin Şirazi, Rəcəbli Təbrizi. B) Nəsimi, Şirazi, Nizami. C) Bəhmənyar, Yusif Qarabağı, Nəimi. D) Ömər Xəyyam, Əl Kindi, Rəcəbli E) Sədrəddin Şirazi, İbn Xəldun, Xətib Təbrizi. 21. Sufiliyin əsas məğzi nə idi? A) Allaha sonsuz məhəbbət. B) Təbiətə məhəbbət. C) İnsanlığa məhəbbət. D) Kosmosa məhəbbət. 3  E) Vətənə məhəbbət. 22. Bütünlüklə varlıq daim hərəkətdə olan “yanar oddan” və ya “axar çaydan” ibarətdir. Onun fikrincə axar suya iki dəfə girmək olmaz. Çünki su daim axır.Bu hansı filosofun fikridir? a) Heraklitin b) Hekelin c) Aristotelin d) Yumun e) Kantın 23. Köhnənin məhv olması və yeninin meydana gəlməsi ilə həll olunur. a) Mühüm və əsaslı ziddiyyətlər. b) Qanunsuzluqlarlar və ziddiyətlər. c) Qanunauyğunluqlar. d) Yararsız fikirlər qanunlar e) Dialektik qanunsuzluqlar. 24.Aşağıdakılardan hansılar ziddiyətlərin növləridir? 1. Daxili və xarici. 2. Əsas və qeyri - əsas. 3. Antoqonist və qeyri – antoqonist. 4. Reallıq və qeyri – reallıq 5. Sabit və qeyri - sabitlik a) 1.2.3 b) 1.2.5 c) 1.3.5 d) 1.4.5 e) 1.3.4 25. Orta əsrlərdə Avropada hakim mövqe tutan fəlsəfə? A)Sxolostika B) Xristianlıq C) Mifoloğiya D) Monizm E) Dualizm 26. Qanun hansı əlaqələri ifadə edir? A) hadisələr arasında təkrarlanan, sabit zəruri, ən ümum əlaqələri ifadə edir B) hadisələr arasında sabit, təkrarlanan,inkişaf əlaqələri ifadə edir. C) hadisələr arasında dəyişən, təsadüfi zəruri,əlaqədir D) hadisələr arasında səbəb təkrarlanan,məzmun xarakterli əlaqələri ifadə edir. E) hadisələr arasında təsadüfi,ümumi,sabit əlaqədir 27.Inkarın dialektik anlayışı nədir? A)Köhnənin bəzi cəhətlərini yenidə saxlamaqla inkar edilməsidir.. B)Köhnənin bütün cəhətlərinin inkar edilməsidir c) Köhnənin bütün cəhətlərini yenidə saxlamaqla inkar edilməsidir. d) Köhnənin yox olunmasıdır e) Köhnəni yeniyə qarşı qoymaqdır. 4 28. Forma anlayışı nədir? a). Predmetin mövcudluğ formasını bildirir. b) hadisələrin təzahür formasıdır c) hadisələrin ölçüsünü bildirir d) Hadisələrin daxili mahiyyətini ifadə edir. e) hadisələrin daxili və xarici mahiyyətini bildirir. 29. Ən ümumi qanunlar hansılardır? a) Təbiət, cəmiyyət və təfəkkür elmlərinin qanunları b) təbiət və cəmiyyət elmlərinin qanunları c) Tarix və hüquq elmlərinin qanunları d) təbiət elmlərinin qanunları e) Fəlsəfə elminin qanunları 30. Qanunlar əhatə dairəsinə görə hansılardır? a) təbiət, cəmiyyət, təfəkkür qanunları b) ən ümumi, ümumi və xüsusi sosioloji qanunlar c) cəmiyyət və təfəkkür qanunları d) ən ümumi,ümumi və xüsusi- siyasi qanunlar e) Təbiət və cəmiyyət qanunları. 31. İmkan nədir? a) İmkan həyata keçməmiş gerçəklikdir b) Gerçəkliyin həyata keçməsi üçün şəraitdir. c) İmkan gerçəklikdir.. d) imkan hadisələrin daxili səbəbini bildirir. e) Varlığın gerçəkliyə təsiridir 32. Kəmiyyət dəyişmələrinin keyfiyyət dəyişmələrinə keçməsi qanunu inkişafın hansı cəhətini öyrənir? a) İnkişafın mexanizmini,qurluşunu öyrənir. b) İnkişafda ziddiyətlərin xarakterini öyrənir. c) İnkişafda kəmiyyət dəyişmələrini öyrənir d) İnkişafda keyfiyyət dəyişmələrini öyrənir e) İnkişafda köhnə ilə yeni arasında əlaqəni öyrənir 33. Nihilizm nədir? a) İnkişafda klassik irsdən imtina etməkdir. b) İnkişafda keyfiyyət dəyişmələrini inkar etməkdir. c) İnkişafın əksliklərin mübarizəsi olmasını inkar etməkdir. d) İnkişafda tərəqqini inkar etməkdir. e) İnkişafda tənəzzüli inkar etməkdir 34.Ən universal əlaqələri əks etdirən kateqoriyalar hansılardır? a) Tək, xüsusi, ümumi; qanun və qanuna uyğunluq; mahiyyət və hadisə b) Səbəb və nəticə; struktur və element;tək xüsusi və ümumi c) Mahiyyət və hadisə; zərurət və təsadüf;səbəb və nəticə d) Məkan və zaman; imkan və gerçəklik kəmiyyət və keyfiyyət e) Struktur və element məzmun və forma,xassə və keyfiyyət. 35.Struktur əlaqələri əks etdirən kateqoriyalar hansılardır.? a) Hissə və tam, struktur və element, məzmun və forma 5  b) Struktur və element, zərurət və təsadüf imkan və gerçəklik c) Tək, xüsusi, ümumi hissəvə tam, səbəb və nəticə d) Səbəb və nəticə, qanun və qanuna uyğunluq, hissə və tam e) Məzmun və forma, zərurət və təsadüf, imkan və gerçəklik. 36. Cəmiyyətin yaranması haqqında nəzəri modelləri göstərin? a) Materialzm, volyuntarizm, idealizm b) Fatalizm, dualizm, naturalizm c) Empirizm, materializm, sensualizm d) Naturalizm, rasionalizm, idealizm e) Naturalizm, materializm, idealizm 37. İnsan həyatının mənası hansı prosesdə açılır? a)Fəaliyyət b)Tərbiyə c) Davranış d)Təhsil e) İstirahət 38. İnkarın əsasən hansı anlayışları var? a) İnkarın metafizk və dialektik anlayışları var. b) İnkarın zərurui və metafizik anlayışları var c) inkarın dialektik və idealist anlayışları var d) İnkarın zəruri və idealist anlayışları var. e) İnkarın materialist və idealist anlayışları var 39. Ontoloji və ya substantiv kateqoriyalar hansılardır? a) Materiya, şüur, təfəkkür, varlıq, ideya b) Xüsusi, məkan c) Hərəkət, məkan ,zaman ,materiya, şüur. d) hərəkət, imkan, gerçəklik, zərurət. e) Səbəb, nəticə ,mahiyyət 40. Atributiv kateqoriyalar hansılardır? a) Məkan zaman, hərəkət, inkişaf ziddiyyət,kəmiyyət və keyfiyyət,ölçü b) İmkan və gerçəklik, məzmun və forma, hərəkət c) Səbəb, nəticə,mahiyyət,keyfiyyət, ölçü d) Məzmun, forma, tək, ümumi, xüsusi e) Ziddiyət fərq əkslik,münaqişə 41. Nisbi və ya relyativ kateqoriyalar hansılardır.? a) Tək və ümumi, səbəb və nəticə , zərurət və təsadüf, mahiyət və hadisə b) Keyfiyyət, kəmiyət, xassə, ölçü c) Şüur,təfəkkür ,Varlıq, materiya, d) Eyniyyət, fərq, ziddiyət, əkslik e) Materiya, əkslik səbəb və nəticə,zərurət və təsadüf 42. İndeterminizm nədir ? a) Səbəb və qanuna uyğun əlaqəni inkar edən fəlsəfi cərəyandır. b) Təsadüfi əlaqələri inkar edən fəlsəfi cərəyandır. 6  c) Zəruri əlaqələri inkar edən fəlsəfi cərəyandır d) Zidiyətləri inkar edən fəlsəfi cərəyandır. e) Hərəkəti inkar edən fəlsəfi cərəyandır. 43. Ümumi anlayışı nədir? a) Hadisələrin tərəflərinin obyektiv ümumuliyi, birliyidir b) Hadisələrin mahiyyəti, oxşar xassələrin birliyidir. c) müəyyən qisim cisim və hadisələrin məcmusudur d) Təkcələrin mexanki toplusudur. e) Hadisələrin zəruri əlaqələrinin birliyidir 44. İntibah mədəniyyətinin ilk beşiyi hansı ölkədir? A) İtaliya. B) Fransa. C) Almaniya. D) Polşa. E) Norveç 45.Xüsusi anlayışı nədir? a) ümumi ilə tək arasında əlaqənin ifadəsidir b) hadisələrdə ümumi əlaqənin ifadəsidir c) Hadisələrdən mahiyyət cəhətli əlaqənin ifadəsidir d) ümumi ilə hadisələr arasında əlaqənin ifadəsidir e) Hadisələrin özünə məxsus xüsusiyyətlərini ifadə edir. 46.Əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi qanunu inkişafı hansı cəhətdən öyrənir? a) inkişafın mənbəyini və hərəkətverici qüvvəsini izah edir. b) İnkişafın istiqamətini və varisliyini ifadə edir c) İnkişafda varisliyi və əlaqə mamentini ifadə edir. d) İnkişafın məzmun və formasını izah edir e) İnkişafın xarakterini və istiqamətini izah edir 47. İnkarı inkar qanunu inkişafı hansı cəhətdən öyrənir? a) İnkişafın istiqamətini spiralvari xarakterini və varisliyini izah edir. b) İnkişafın keyfiyyətini xassəsni və varisliyini izah edir c) İnkişafın kəmiyyətini zidiyyətli xarakterini vəəlaqə mamentini izah edir. d ) İnkişafın mənbəyini, xarakterini və varisliyini izah edir. e) İnkişafın mahiyyətini onun ziddiyətli xarakterini, inkar xarakterli olmasını izah edir 48.Zərurət nədir? a) hadisələrin mahiyyətindən doğan qanunauyğun əlaqələrdir b) Hadisələr arasında təkrar olunanəlaqədir əlaqənini fadəsidir. c) hadisələr arasında təsadüfi əlaqənin ifadəsidir d) Hadisələrin zəruri əlaqəsininifadəsdir e) Hadisələr arasında ümumi əlaqədir 49. Mahiyyət nədir? a) Hadisələrin daxili,qanunauyğun əlaqələrinin ifadəsidir b) Hadisələrin zahiri əlaqələrinin ifadəsidir c) Hadisələrin daxili ziddiyətinin ifadəsidir d) Hadisələrin səbəb əlaqəsinin ifadəsidir 7  e) Hadisələrin keyfiyətini vəxassələrinin məcmusudur 50. İntibah dövrü mədəniyyətinin əsas məğzini nə təşkil edirdi? A) Humanizm. B) Azadlıq. C) Demokratiya. D) Sülh. E) Əmin-amanlıq. 51. Məzmun nədir? a) Pedmetin daxili mövcudluğunu təşkil edən tərəflərin məcmusudur b) Predmetin təşkili,onun qurluşudur c) predmetin xassələrinin məcmusudur d) Predmetin zahiri tərəflərin məcmusudur e) Predmetin qurluşudur 52. Determinlik hansı əlaqəni ifadə edir? a) Səbəbiyyat əlaqələrini ifadə edir b) Təsadüfi əlaqələri ifadə edir c) zəruri əlaqəni ifadə edir. d) Mahiyyət xarakterli əlaqələri ifadə edir e) Qanuna uyğun əlaqəni ifadə edir 53. Ziddiyətlər öz inkişafında hansı mərhələlərdən keçir? a) eyniyyət ,ziddiyət ,fərq və münaqişə mərhələlərindən mərhələlərindən b) Fərq müvazinət, əkslikvə münaqişə mərhələlərindən c) Ziddiyət müvazinət və fərq mərhələlərindən d) eyniyyət, müvazinət və ziddiyət e) sıçrayış, eyniyyət və fərq mərhələlərindən 54.Sofistlər nsanla bağlı hansı tezisi irəli sürmüşlər ? a) İnsan hər şeyin ölçüsüdür b) İnsan sosial keyfiyyətlərin məcmusudur c) İnsan təbiətin bir parçasıdır d) İnsan fərdi keyfiyyətlərin toplusudur. e) İnsan ictimai varlıqdır 55. Səbəb nədir? a) Səbəb elə hadisədir ki, onun sonu başqa hadisə ilə yekunlaşır b) səbəb elə hadisədir ki,onun sonu təsadüflə yekunlaşır c) Səbəb elə hadisədir ki,onun sonu əksliklə yekunlaşır d) Səbəb elə hadisədir ki, onun sonu zərurətlə yekunlaşır e) Səbəb elə hadisədir ki,onun sonu mahiyyətlə yekunlaşır 56. İdrakın obyekti nədir? a) təbiət, cəmiyyət, təfəkkür b) şüur inikas c) duyğular qavrayışlar d) anlayışlar mühakimələr e) təsəvvürlər əli nəticələr 57. Xassə nədir? a) Predmetin mühüm bir əlamətini bildirir 8  b) Predmetin həcmini bildirir c) Predmetin bir neçə əlamətini bildirir. d) Predmetin miqdarını bidirir. e) predmetin ölçüsünü bildirir? 58. İctimai şüurun formaları? A) siyasi, hüquqi, əxlaqi, elm, incəsənət, din, fəlsəfə. B) din, ideologiya, maddi, əmək, incəsənət, əxlaq. C) bilik, dünyagörüşü, təbiət, cəmiyyət, hüquq. D) adət, kitab, gözəllik, elm, din, siyasət. E) təbiət, əmək, əxlaq, hüquq, davranış. 59. Təkcə anlayışı nədir? a) Özünə məxsus keyfiyyəti və xüsusiyyətləri ilə digərlərindən fərqlənən predmetdir. b) Hadisələrin miqdarını ifadə edir c) hadisələrin daxili əlaqəsini ifadə edir d) hadisələrin kəmiyyətini bildirir e) Ümumiyə aid olan tərəfləri ifadə edir 60. Cəmiyyət nədir? a) İctimai münasibətlərin məcmusudur b) Siyasi münasibətlərin məcmusudur. c) İqtisadi münasibətlərin məcmusudur d) mədəni münasibətlərin məcmusudur e) İdeloji münasibətlərin məcmusudur 61. Qədim Yunan fəlsəfəsində maddi başlanğıc prinsipindən çıxış edənlər hansılardır? a) Atomistlər, Milet məktəbi , Heraklit b) Pifaqorçular, Milet məktəbi, Heraklit c) Empedokl , Atomistlər, Anaksaqor d) Eley məktəbi, Pifaqorçular, Sokrat e) Aristotel, Platon, Sokrat 62. Marksizm fəlsəfəsinin meydana gəlməsində təbiətşünaslıqda neçə kəşfin xüsusi rolu olmuşdur? A) üç. B) Iki. C) beş. D) dörd. E) altı. 63. Obyektiv idealizmin banisi kimidir? a) Platon b) Aristotel c) Demokrit d) Sokrat e) V.İ.Lenin 64. N.Gəncəvi mövcudatın əsasında hansı maddi ünsürləri əsas götürürdü? a) Hava, su , od, torpaq 9  b) Od, Su , torpaq, hava c) Hava , su , torpaq d) Ağac, hava, dəmir e) Od, hava, ağac, və daş 65.Cəmiyyətin qanunları nəyə deyilir? A) Sosial hadisələr və proseslər arasındakı sabit və təkrarlanan, zəruri əlaqə və münasibətlərə deyilir. B) Təfəkkür və cəmiyyət, hadisə və proseslər arasındakı əlaqə və münasibətlərə deyilir. C) Umumi əlaqələr arasındakı münasibətlərə deyilir. D) Hadisələr arasında ən ümumi, sabit, təkrarlanan əlaqə və münasibətərə deyilir. E) Siyasi hadisələr arasında zəruri, sabit əlaqə və münasibətlərə deyilir. 66. Klassik Alman fəlsəfəsinin baniləri kimlərdir. A) Kant, Hegel, Feyerbax B) Hegel, Engels, Marks C) Marks, Lenin , Engels D) Kant , Lenin , Max E) Aristotel. Platon, N.Gəncəvi 67. Marksisizm- leninizmin baniləri kimlər hesab olunur? A) Engels, Marks, Lenin B) Platon, Aristotel, Marks C) Max, Agenaris, Lenin D) Kant, Hegel, Marks, E) Feyerbax, Marks, Lenin 68. Aristotelin kainat haqqında təlimi? A) Kainat, od, su, hava, torpaq və efirdən ibarətdir. B) Kainat od, su, hava, torpaq və metaldan ibarətdir. C) Kainat, od, su, hava, metal və tozlardan ibarətdir. D) Kainat, günəş, yer, su, hava və tozlardan ibarətdir. E) Kainat, yer, od, su, hava və ukduzlardan ibarətdir. 69.Dialektika nəyi öyrənir? A) Təbiət, cəmiyyət və təfəkkürün ən ümumi inkişaf qanunlarını B) Təfəkkürün inkişaf qanunlarını qanunları C) İdrakın inkişaf qanunlarını D) Təbiətin inkişaf qanunlarını E) canlı aləmin inkişaf qanunlarını 70. Dialektikanın qanunları nə cür qanunlardır? A) Ən ümumi qanunlardır B) Ümümi qanunlardı C) Sadə və mürəkkəb qanunlardır D) Xüsusi qanunlardır E) İnkişaf etmiş qanunlardır 71. Qanunların növləri hansılardır? a. Ümumi, sabit, təkrarlanan qanunlar b. Ən böyük, böyük və kiçik qanunlar 10  c. Sadə, mürəkkəb, ibtidai qanunlar d. Əsas , ümumi, xüsusi qanunlar e. Ən ümumi, ümumi və xüsusi qanunlar 72. Sosial fəlsəfə nəyi öyrənir? A) Cəmiyyətin ən ümumi inkişaf qanunlarını öyrənir.. B) Təfəkkkürün ən ümumi inkişaf qanunlarını öyrənir C) Təbiət və cəmiyyətin ən ümumi inkişaf qanunlarını öyrənir. D) Təbiətin inkişaf qanunlarını öyrənir E) Cəmiyyətin və təfəkkürün ən ümumi inkişaf qanunlarını öyrənir. 73.Ontologiya nə haqqında təlimdir. a. Varlıq haqqında təlimdir. b. Təbiət haqqında təlimdir c. Cəmiyyət haqqında təlimdir. d. Materiya haqqında təlimdir. e. Təfəkkür haqqında təlimdir. 74.İdrakın obyekti nədir? a) Ətraf aləmdir b) Təbiətdir c) Cəmiyyətdir d) Təfəkkürdür e) Materiyadır. 75.Kateqoriya nədir? a) Obyektiv aləmi dərk etməyin pillələridir. b) Cəmiyyəti dərk etməyin pillələridir. c) Təfəkkürü dərk etməyin pillələrdir. d) Canlı aləmin dərk etməyin pillələridir. e) Cansız aləmin dərk etməyin pillələridir. 76. İstehsal üsulunun əsas tərəfləri hansılardır? A) Məhsuldar qüvvələr və istehsal münasibətləri B) İctimai istehsal münasibətləri C) iqtisadi və siyasi münasibətləri D) Sosial-sinfi münasibətlər E) Mübadilə və mülkiyyət münasibətləri 77. Cəmiyyətin əsasını təşkil edir? a) Maddi nemətlərin istehsalı üsulu b) İctimai istehsal d) İqtisadi istehsal c) Mənəvi nemətlərin istehsalı e) Əmək istehsal prosesi 78. Əbülhəsən Bəhməniyarın əsərlərini secin? A) “Təhsil”, “Gözəllik”, “Səadət”, “Musiqi kitabı”, “Mövcudatın mərtəbələri”, “Metofizikanın mövzusu”. B) “Musiqi”, “Təbiət”, “Təhsil”, “Xoşbəxtlər”, “Səadət”, “Bilik”. C) “Dastan”, “Səma”, “Gözəllik”, “Nur”, “Zülmət”, “Metafizikanın mövzusu”. 11  D) “Təbiət”, “Əxlaq”, “Səadət”, “Mövcudatın mərtəbələri”, “Zəman”. E) “Musiqi kitabı”, “Təhsil”, “Xoşbəxtlik”, “Səadət”, “Gözəllik”. 79. İctimai tərəqinin nüvəsini nə təşkil edir? a) İstehsal münasibətəri və insa b)istifafdə münasibətlər və insan c) Mülkiyyət münasibətləri və insan d)Mülxkiyyət münasibətləri və xalq e) Məhsuldar qüvvələr və insan 80. Fərabinin xidmətlərini göstərin? a) Şərqdə Aristotel təliminin şərihçisi b) Empirizmin banisi c) Sufizmin nümayəndəsi d) Ortodoksal ismam fəlsəfəsinin nümayəndəsi e) Düzgün cavab yoxdur 81. Qanun hadisə və proseslər arasında nəyi ifadə edir? a) Sabit, ümumi, zəruri təkrarlanan əlaqələri b) Zəruri və düzgün əlaqə və münasibətləri c) Təkrarlanan və sadə əlaqələri d) Sosial iqtisadi , siyasi və milli əlaqələri e) Qlobal ekoloji problemləri 82. Praktika nədir? a) Həqiqətin meyarıdır b) İqtisadiyyatın meyarıdır. c) Siyasətin meyarıdır. d) Ləyaqətin meyarıdır. e) Dünyanın meyarıdır. 83. Qədim Şərq filosofları mövcudatın əsasında necə maddi ünsürün olduğunu göstərirdiər? a) 4 maddi ünsürün b) 2 maddi ünsürün c) 1 maddi ünsürün d) 6 maddi ünsürün e) 5 maddi ünsürün 84. Azərbaycanın XIX əsr maarifci filosofları? A) Axundov, Bakıxanov, Zərdabi. B) Kazım bəy, Haqverdiev, Sabir, R.Rza. C) S.Vurğun, Axundov, Vəzirov, Zərdabi. D) N.Nərimanov, Kazım bəy, Vaqif, Bakıxanov. E) Ordubadi, Müşviq, Axundov, Zərdabi. 85. Dialektikanın qanunlarını ilk dəfə kim kəşf etmişdir? a) Hegel b) K.Marks c) V.İ.Lenin d) İ.Kant e) N.Gəncəvi 12  86.Orta əsrlərdə Azərbaycanda sufi panteist və hürufilik təlimlərinin nümayəndələləri A) Şəbustəri, Nəimi, Nəsimi, Eynəlqüzat miyanəçi B) Şəbustəri, Xətai, Xəqani C) Nəimi, Axundov, Zərdabi. D) Nəsimi, Axundov, Zərdabi. E) Nəimi, Nizami, Bəhmənyar. 87. Sinfi mübarizənin əsas formaları hansılardır? a) İqtisadi, siyasi, ideoloji mübarizə b) Canlı və cansız təbiətdə mübarizə c) Təbii və sünü mübarizə d) Ideoloji, siyasi, milli mübarizə e) İctimai, iqtisadi, mənəvi mübarizə 88. Bazis nədir? a) Istehsal münasibətlərin məcmusu b) İctimai münasibətlərin məcmusu c) Mübadilə münasibətlərin məcmusu d) Siyasi münasibətlərin məcmusu e) Milli münasibətlərin məcmusu 89. İnsan birliyinin tarixi formaları hansılardır? a) Qəbilə , tayfa, xalq və millət b) İqtisadi, siyasi və milli c) Ictimai millət və xalq d) Xalq, millət, din e) Qəbilə, tayfa, sovet xalqı 90.Sosial inqilab nədir? a) Sinfi mübarizənin ən yüksək formasıdır. b) Siyasi mübarizənin ən yüksək formasıdır. c) Milli mübarizənin ən yüksək formasıdır. d) İctimai mübarizənin ən yüksək formasıdır e) İqtisadi mübarizənin ən yüksək formasıdır. 91. Sosial fəlsəfənin əsas məsələsi nədir? a) İctimai şüurun ictimai varlığa münasibəti məsələsidir b) İnsanın xarici aləmə münasibəti məsələsidir c) Şüurun təbiətə münasibəti məsələsidir d) Madinin mənəviyə münasibəti məsələsidir e) Dünyanın dərkedilməsi məsələsidir 92. XX əsrdə Qərbdə fəaliyyət göstərən əsas fəlsəfi cərəyanlar? A) neopozitivizm, praqmatizm, ekzistensializm, personalizm, neotomizm. B) Neotomizm, praqmatizm, animizm, mağiya, personalizm. C) ekzistensializm, totemizm, atəşpərəstlik, neopozitizm. D) Praqmatizm, neotomizm, dualizm, monizm. E) personilizm, fetişizm, totemizm, praqmatizm. 93. Subyektiv idealizmin nümayəndələri kimlərdir? 13  a) Kant,Yum, Berkli b) Feyerbax, Yum, Berkli c) Marks, Engels, Lenin d) Hegel , Kant, Max e) Platon, Kant, Yu 94.Siniflərin yaranması nə cür hadisə adlanır? a) Sosial siyasi hadisə b) Sosial-tarixi hadisə c) İqtisadi hadisə d) Sosial-mənəvi hadisə e) Sosial-dini hadisə 95. Qnesologiya təlimində əsas diqqət hara yönəlir? a) Dünyanın dərk edilməsinə b) Cəmiyyətin dərk edilməsinə c) Təbiətin dərk edilməsinə d) İnsanın dərk edilməsinə e) Təfəkkürün dərk edilməsinə 96.Varlıq mövcuddur? A) məkan və zamanda. B) Səbəb və nəticədə. C) zərurət və təsadüfdə. D) zaman və materiyada. E)Materiya və dünyada.. 97. Müasir dövrdə hərəkətin tipləri? A) Cansız təbiətdə, canlı təbiətdə, sosial hərəkət.. B) Canlı təbiətdə, cəmiyyətdə, torpaqda hərəkət. C) Cansız təbiətdə, dənizdə, havada hərəkət D) Sosial, maddi aləmdə, mənəviyyatdə hərəkət. E) Canlı təbiətdə, Sosial hərəkət. 98.Dövlət nə zaman yaranmışdır? a) İbtidai icmadan quldarlığa keçid dövründə b) Kapitalizmdə c) Feodalizmdə d) Quldarlıqdan feodalizmə keçid dövründə e) Sosializmdə 99.Dünyagörüşü nədir? a) İnsanın ətraf aləm haqqında topladığı biliklərin məcmusudur b) İnsanın cəmiyyət haqqında topladığı biliklərin məcmusudur. c) İnsanın təbiət haqqında topladığı biliklərin məcmusudur d) İnsanın təfəkkür haqqında topladığı biliklərin məcmusudur e) İnsanın özü haqqında topladığı biliklərin məcmusudur 100. Sokrat kimdir? a) Qədim Yunan filosofudur b) Kapitalizm dövrünün filosofudur c) Feadalizm dövrünün filosofudur 14  d) Orta əsr filosofudur e) XX əsrin filosofudur 101. İnsanın şüur fəaliyyətinə nələr daxildir? A) fikirləri, duyğuları, təsəvvürləri, hissləri, iradəsi, xarakteri. B) Sözləri, əməlləri, arzuları, duyğuları, hissələri, iradəsi. C) insanlığı, səbri, ağılı, fikirləri, xarakteri, əməlləri. D) əməlləri, səmimiliyi, yoldaşlığı, hissləri, təsəvvürləri. E) inamı, etiqadı, səmimiyəti, duyğuları, fikirləri. 102. Daosizm harada yaranmışdır? a) Çində b) Azərbaycanda c) Afinada d) Hindistanda e) Yunanıstanda 103. Bəhməniyar Əbülhəsən Mərzban hansı dövrün filosofudur? a) Orta əsrin b) Yeni dövrün c) Qədim dövrün d) Sosializmin e) Antik dövrün 104. Substansiya nədir? a) Mahiyyətin ilk əsasında duran b) Hadisədən sonra yaranan c) Mahiyyət və hadisə e) Məzmun və forma d) Səbəb və nəticə 105. “İşıq fəlsəfəsi” əsərinin müəllifi kimdir? a) Şihabbədin Sührəvərdi b) A. Bakıxanov c) M.F.Axundov d) N.Nərimanov e) N.Tusi 106. Varlıq nədir? a) Indi mövcud olandır b) Gələcəkdə olacaqdır c) Orta əsrlərdə olandır d) Keçmişdə mövcud olandır e) Sosializmdə olandır 107. “Tarix fəlsəfəsi” əsərini kim yazıb? a) Karl Marks b) V.İ.Lenin c) Hegel d) N.Gəncəvi d) Kant 108. Avestanın əsas ideyası nədən ibarətdir? 15 A) xeyir, şər B) işıq, qaranlıq. C) həyat, ölüm. D) cənnət, cəhənnəm E) xeyir, zülmət 109. Elmin bu və ya digər sahəsində fəaliyyət göstərən qanunlar necə adlanır? a) Xüsusi qanunlar b) Ümumi qanunlar c) Prinsipial qanunlar d) Hüququi qanunlar e) Leqal qanunlar 110.Zərdüştlük fəlsəfəsi nəyi başlanığıc hesab edir? a) ziddiyyəti b) məkanı c) hərəkəti d) həqiqəti e) zamanı 111. Azərbaycan mətbuatının banisi? A) Zərdabi. B) Axundov C) Bakıxanov. D) Nərimanov. E) Mirzə Kazım bəy. 112. Fəlsəfə tarixində hərəkətin formalarını ilk dəfə kim təsnif etmişdir? A) F. Engels. B) Kant. C) Marks. D) Hegel. E) Sokrat 113.Cəmiyyətin siyasi sisteminin əsas tərkib hissələri hansılardır ?. a) Dövlət, siyasi partiyalar və ictimai siyasi qurumlar b) Ayrı- ayrı insanlar və iqtidar c) Siniflər , sosial qruplar d) İctimai təşkilatlar e) Millətlər, etnik qruplar 114.Təfəkkür orqanı nədir? a) İnsanın beyni,dili b) İnsanın dili c) İnsanın duyğu orqanları d) İnsanın mədəsi e) İnsanın şüuru 115. Şüur nəyi əks etdirir? A) gercəkliyi. B ) Insan. 16 C) cəmiyyəti. D) səmanı. E) zamanı. 116. Elmi kommunizmin baniləri kimdirlər? a) Marks və Engels b) Marks, Lenin,Kant c) Kant və Şopenhauer d) Kant və Engels e) Kant və Nitşe 117.Hansı fəlsəfi anlayış qadınlardan bəhs edir? a) Feminizm b) Vumenizm c) Nihilizm d) Şintoizm e) Skeptizm 118. Fəlsəfə (Philosophy) sözü mənaca aşağıdakılardan hansına uyğun gəlir? a) Müdrikliyə sevgi b) Müdrik elm c) Müdrikliyə doğru d) Düşüncə tərzi e) Müdrik insan 119. Şüurun obyekti ? A) təbiət, cəmiyyət, insan. B) vətən, dövlət, təbiət, insan. C) torpaq, dağ, dərə, çay. D) cəmiyyət, günəş, ay, vətən. E) insan, ölkə, kosmos, torpaq. 120. Şəxsiyyət azadlığı və onun əsas formaları? A) iqtisadi, siyasi, mənəvi. B) siyasi, mənəvi, dini, bəşəri. C) söz, dil, əqidə, inam. D) namus, varlı, siyasi, əqidə. E) əqidəli, qorxmaz, cəsarətli, istehlakçı. 121. “Metod” nədir? A) tədqiqat yolu. B). istiqamət yolu C) doğru yol. D) əməli yol. E)inkişaf yol. 122. Kateqoriya” yunan dilində “kateqoria” sözündən olub, mənası “fikir söyləmək”, “mülahizə”, “ anlayış” və s. deməkdir. a) Fikir söyləmək,Mülahizə yürütmək, b) Mühakimə etmək. c) İrəliyə getmək,uğur qazanmaq,kamil olmaq d) Kamil olmaq,fikir söyləmək,müdrik olmaq 17  e) Nəzər yeritmək, müşahidə etmək,müayinə etmək 123. İctimai varlıq ictimai şüurdan asılı olmayaraq mövcuddur. İctimai şüur ictimai varlığın məhsulu olub, onun ___ və onu əks etdirir. a) Inkişafı,inikasıdır b) İnikas etdirir c) Nəticəsi ,güzgüsüdür. d) Elmi ,inkişafıdır. e) Sistemi,nəticəsidir. 124. Dünyaya ümum fəlsəfi yanaşmağın hansı metodları vardır? A) dialektika, metafizika. B) materializm, dialektika. C) idealizm, metafizika. D) biofizika, dialektika. E) materializm, idealizm. 125.Dünyagörüşünün tarixi formaları hansılardır? a) Mifik,dini,elmi,fəlsəfi b) Dini, elmi, metafizik idealist c) Fəlsəfi, tarixi, Mifik, əxlaqi d) Mifik, elmi,sinfi, mənəvi e) Siyasi, dini, elmi,mənəvi 126. Fəlsəfənin əsas məsələsinə verilən cavabla əlaqədar olaraq hansı əsas cərəyanlar meydana gəlmişdir? a) Materializm, idealizm b) Dialektika, metafizika c) Maxizm, Empiokritisizm d) Demokratizm, idealizm e) Sensualizm, Rassionalizm 127. Dialektikanın növləri? A) obyektiv dialektika, subyektiv dialektika, idealist və materialist dialektika. B) cəmiyyətin dialektikası, təbiətin dialektikası. C) subyektiv dialektika, metofizik dialektika. D) sosial dialektika, obyektiv dialektika. E) obyektiv dialektika, tarixi dialektika. 128. Fəlsəfə nədən bəhs edir? a) Fəlsəfə təbiətin , cəmiyyətin və təfəkkürün ən ümumi qanunları haqqında elmdir b) Fəlsəfə materiya və şüurun haqqında elmdir. c) Fəlsəfə təbiət və idrakın ən ümumi qanunları haqqında elmdir d) Fəlsəfə təbiətin və cəmiyyətin ən ümumi qanunları haqqında elmdir e) Fəlsəfə cəmiyyətin və idrakın ən ümumi qanunları haqqında elmdir 129. İctimai şüurun ən qədim formaları hansılardır? a) Din , əxlaq, incəsənət b) Əxlaq, elm , fəlsəfə c) İncəsənət, siyasi şüur, psixologiya d) Din , hüquq, elm 18  e) Elm, siyasi şüur, fəlsəfə 130. Fəlsəfənin funksiyaları hansılardır? a) Ontoloji, praksioloji, qnoseoloji, metodoloji, aksioloji, dünyagörüşü, inteqrativ, tərbiyəvi, qabaqgörənlik, tənqidi, ideoloji, b) Mifooji, Praksioloji, sosioloji, teoloji, qnoseoloji, inteqrativ, materialist c) Praksioloji Mifoloji, sosioloji, dünyagörüşü, tarixi, Elmi, Siyasi, teoloji, tərbiyəvi d) Metodoloji, dini, fizoloji, kosmotoloji, geoloji, bioloji e) Demokratik, Elmi, siyasi, dialektik, Partiyalılıq, Politoloji 131. Milet məktəbinin nümayəndələri kimlərdir? a) Faleş, Anaksiomandr, Anaksimen b) Heraklit, Anaksimen, Demokrit c) Faleş, Hepon, Aristotel d) Pifaqor, Henon , Heraklit e) Aristotel, Anakimen, Hemon 132. “Avestada” ifadə olunmuş Zərdüştlük ideyaları hansı dövrə aiddir? a) e.ə.VII- VI əsrə aiddir b) E.ə.IX əsrə aiddir c) Eramızın XV əsrə aiddir d) Eramızın VIII əsrinə aiddir e) İntibah dövrünə aiddir 133. Əkliklərin vəhdəti və mübarizəsi qanunu inkişafın nəyini göstərir? A) mənbəyini, hərəkətverici qüvvəsini. B) gücünü, mənbəyini. C) sürətini, hərəkətverici qüvvəsini. D) inkişafını, mexanizmi. E) texnikasını, mənbəyini. 134.Hərəkətin mənbəyini nə təşkil edir? A) ziddiyyət. B) atom. C) inkişaf. D) tərəqqi E) tənəzzül. 135. Panteizm nə deməkdir? a) Allahla təbiətin və insanın vahidliyi b) Allahı dünyanın yaradıcısı hesab etmək c) Allahı inkar etmək d) Dini inkar etmək e) Allahın vahidliyini qəbul etmək 136 Materializmin hansı növləri olmuşdur? a) Sadəlövh, mexaniki, metafizik, maarifçi, klassik materializm, dialektik materializm b) Vülqar materializm, mexaniki materializm c) duaizm , Feyerbax materializmi, Skertisizm, Aqnostsizm 19  d) Metafizik materializm, maarifçi materializm, Subyektiv materializmi obyektiv materializm e) Marksist materializmi, Sensualizm, rassionalizm 137.Obyektiv idealizmin məhşur nümayəndələri kimdir? a) Platon, Durinq, Hegel b) Aristotel, Anaksimen, Platon c) Hegel, Heraklit, Kant d) Platon, Heraklit, Durinq e) Max, Berkli, Aristotel 138. Subyektiv idealizmin nümayəndələri kimdir? a) Max, Kant, Avenarius, Yum, Berkli b) Feyerbax, Maltus, Kant, Max c) Hegel, Feyerbax, Max, Yum d) Kant, Dekart, Spinoza, Didro e) Platon, Mark,Engels 139. İnkişafın mənbəyini hansı qanun öyrənir? A) əksiklərin vəhdəti və mübarizəsi. B) məkan və zaman. C) kəmiyyət dəyişmələrinin keyfiyyət dəyişmələrinə keçməsi. D) inkarı inkar. E) metafizika. 140. M.F. Axundov öz fəlsəfi görüşlərini hansı əsərlərində vermişdir a) Hakimi ingils Yuma cavab, Yek kəlmənin tənqidi, Molaye Ruminin və onun təsnifinin babında , babilik əqidələri, kəmalüdövlə məktubları b) Kəmalüdövlə məktubları , Aldanmış kəvakib c) Dəvrişi Məstəli şah, Aldanmış Kəvakib, Yek kəlmənin tənqidi babilik əqidələri d) Vəziri xani lənkarani, Hakimi ingilis Yuma cavab. e) Hacı Qara , Yek kəlmənin tənqidi məktubları , Babilik əlaqələri , Həkimi ingilis Yuma cavab, Yek kəlmənin tənqidi. 141. Varlıq haqqında fəlssəfi təlim necə adlanır. a) Ontologiya b) Sosiologiya c) Dialektika d) Qnoseologiya e) Metodologiya 142. Varlığın növləri hansılardır? a) Maddi, mənəvi , sosial- siyasi, insan varlığı b) Fiziki, kimyəvi, bioloji, maddi varlıq c) Bioloji , mənəvi və ya ideal, mexaniki varlıq d) Sosial-siyasi, mexaniki, insan varlığı e) Bioloji, ilahi varlıq, materiya 143. Əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi qanununu formula edən filosof? A) Hegel. B) Marks. 20 C) Kant. D) Şiller. E) Fixte. 144. Hərəkətin hansı növləri var? a) Fiziki, bioloji, ictimai, mexaniki, kimyavi b) Təbii, ictimai, sosial, mexaniki, fiziki c) İctimai, sosial, mexaniki, bioloji, təbii d) Mexaniki, kimyavi, inqilabi, sinfi tarixi e) Sosial-hərəkət, kimyavi elektirik 145. Materiyanın mövcudluq formaları hansılardır? a) Zaman, hərəkət, məkan b) Hərəkət, zaman, təbiət c) Şüur, imkan, kerçəklik d) Mahiyyət, Məkan, Həcm e) Hərəkət, Sükunət, mexaniki 146. Vulqar materializmin nümayəndələri kimdirlər? a) Fokt, Buxner, Moleşot b) Kant, Max, Buxner, c) Feyerbax, Fokt, Pavlov d) Buxner, Sessnov, Holbax e) Moleşot, Didro, Dekart 147.İnikasın növləri hansılardır? a) Canlı təbiətdə inikas, cansız təbiətdə inikas, sosial inikas b) Bioloji inikas, sosial inikası, canlı təbiətdə inikas c) Mexaniki inikas, fiziki inikas, cansız təbiətdə d) Fiziki inikas, kimyavi inikas canlı təbiətdə inikas e) Fiziki inikas, mexaniki inikas, bioloji inikas 148.Hissi idrakın formaları hansılardır? a) Duyğular, qavrayışlar, təsəvvürlər, təxəyyül b) Anlayışlar təsəvvürlər, şüur c) Duyğular, mühakimələr, qavrayışlar d) Qıcıqlanma, psixi, qavrayışlar e) Ideyalar, nəzəriyyələr, duyğular 149. Ziddiyyətlərin növləri? A) daxili və xarici, əsas və əsas olmayan antaqonist və qeyri antoqonist B) Məzmun və forma, səbəb və nəticə, daxili və xarici. və. s C) hərəkət və inkişaf, mahiyyət və hadisə, başlıca və qeyri- başlıca.və. s D) məkan və zaman, inkarı inkar, əsas və əsas olmayan. və. s E) kəmiyyət və keyfiyyət, dəyişmək, tərəqqi, tənəzzül və.s 150.Məntiqi idrakın formaları hansılardır? a) Anlayışlar, mühakimələr, əqli nəticələr b) Duyğular, anlayışlar, qavrayışlar c) Mühakimələr, duyğular, əqli nəticələr d) Hipotezalar, nəzəriyyələr, anlayışlar 21  e) Qavrayışlar, təsəvvürlər, Mühakimlər 151.Cəmiyyətin sosial strukturuna hansı münasibətlər daxildir a) Sinfi, milli, demoqrafik, ailə, məişət münasibətlər b) Milli , dini , əxlaqi, hüquqi münasinbətlər c) Siyasi, sinfimaddi və mənəvi münasibətlər d) İctimai, sosial, demoqrafik münasibətlər e) Siyasi, ailə, məişət, milli münasibətlər 152. Siniflərin əmələ gəlməsində gəlir mənbələrini əsas əlamət kimi qəbul edən nəzəriyyənin nümayəndələri kimlərdir? a) D.Rikordo, A.Smit b) E.dürinq, R. Dekart c) b)A.Smit, K.Marks d) F.Bekon, D.Rikardo e) R.Dekart, F.Bekon 153. “İnsan özünü dərk et” ideyası kimə məxsusdur?. a) Sokrata b) Aristotelə c) Platona d) Falesə e) Demokritə 154. Şəxsiyyətlə cəmiyyətin qarşılıqlı münasibətlərinin tarixən hansı formaarı olmuşdur. a) Şəxsi asılılıq, maddi əşyavi asılılıq, fərdiyyət azadlığı b) Siyasi, iqtisadi,mənəvi asılılıq c) Şəxsi asılılıq, sinfi asılılıq, hüquqi asılılıq d) Dini, əxlaqi, şəxsi asılılıq e) Maddi , əşyavi, sinfi, məcburi asılılıq 155.İctimai tərəqqinin həqiqi meyarı nədir? a) Məhsuldar qüvvələr və insan b) İstehsal üsulunun inkişaf səviyyəsi c) Texnikanın inkişafı səviyyəsi d) Təhsilin inkişaf səviyyəsi e) Mədəniyyət və sivlizasiya 156. Müasir dünya dinləri hansılardır? a) Xristianlıq, buddizm, iudaizm, İslam b) Animizm, fetişizim, budizm, islam c) Büdpərəstlik, politeizm, İudaizm, buddizm d) Fetişizm, Xristianlıq, buddizm, İslam e) İudaizm, Animizm, Xristianlıq,İsam 157. Kateqoriyanın hərfi mənası? A) göstəriş”, “şəhadətnamə”. ” B) “ real”, “təsdiqlənmə”. C) “çağrış”, “göstəriş”. D) “inkişaf”, “tərəqqi”. E) “tərəqqi”, “şəhadətnamə”. 22 158.Kateqoriyalar gerçəkliyin hansı tərəflərini əks etdirir? A) ümumi cəhətlərini, tərəflərini, xassələrini. B) xüsusi meyillərini, xassələrini, inkişafını. C) ziddiyyətini, keyfiyyətini, tərəflərini. D) istiqamətini, tərəqqisini, xassələrini. E) kəmiyyətini, keyfiyyətini, ümumi cəhətlərini. 159. Qlobal təhlükəni hansı yolla aradan qaldırmaq olar? a) Bəşəriyyətin qlobal vəhdəti ilə b) Qlobal müharibə yolu ilə c) Qlobal sülh yolu ilə d) İnkişaf etmiş texnika ilə e) İctimai –iqtisadi inkişaf yolu ilə 160. Məntiqi idrakın formaları? A) anlayış, mühakimə, əqli nəticə. B) əqli nəticə, qavrayış, zaman, duyğu, məkan. C) hipotez, əfsanə, nağıl, mit, nəzəriyyə. D) anlayış, tərəqqi, inkişaf, ziddiyyət, hipotez. E) hipotez, mühakimə, qanun, ədalət, obyekt. 161. Neotomizm təliminin müəllifi kimdir? a) F.Akvinski b) Demokrit c) F.Nitşe d) F.Enqels e) O.Kont 162. Hissi idrakın ilkin forması? A) duyğu. B) emosiya. C) təsəvvür. D) qavrayış. E) anlayış. 163. Mürəkkəb dövlət quruluşları hansılardır? a) Federasiya , komfederasiya b) Monarxiya, Konstitusiyalı monarxiya c) Respublika , federasiya d) Mütləq monarxiya, komfederasiya e) Aristokratiya , demokratiya 164. Dövlətin mənşəyi və mahiyyəti haqqında hansı nəzəriyyələr olmuşdur a) Müqavilə, teoloji, patriarxal, zorakılıq b) Zorakılıq, müqavilə, mifoloji, sinfi. c) Teoloji, sinfi, Mifoloji müqavilə d) Texnokratik, patriarxal, zorakılıq e) Sinfi, zorakılıq, müqavilə könüllük 165. “Ekoloji böhranın” əsas səbəbi nədir? a) Təbii sərvətlərin hədsiz istismarı , kortəbii istifadə edilməsi 23  b) Qlobal idarəçiliyin təşkil edilməməsi c) Təbii sərvətlərdən istifadə edilməsi d) Məhsuldar qüvvələrin zəif inkişaf etməsi e) Meşələrin qırılması, tikinti işlərinin aparılması 166.Eksistensializm nə haqqında fəlsəfi cərəyandır? a) İnsanın mövcudluğu haqqında b) Dini mistik baxışlar haqqında c) Partlayışlı inkişaf haqqında d) ETİ Fetişləşdirmək haqqında e) İnformasiya cəmiyyəti haqqında 167.Dinin erkən formaları hansılardır? a) Fetişizm, Animizm, totemizm b) İudaizm, Mifologiya, budizm c) Fideizm, Deizm, Panteizm d) Totenizm, Xristianlıq İslam 168. Brahmanizm dini təlimi hansı ölkədə yaranmışdır? a) Hindistanda b) Çində c) Yunanistanda d) Romada e) Almaniyada 169.Leqizm- dini fəlsəfi cərəyan hansı ölkədə yaranmışdır? a) Çində b) Romada c) Yunanıstanda d) Hindistanda e) Almaniyada 170.Sivilizasiya harada ilk dəfə olaraq harada öz konkret tarixi təcəssümünü tapır ? a) Qədim Yunanıstanda b) İndustirial cəmiyyətdə c) Feodalizmdə d) Ərəb Xilafətində e) Qədim Yunanıstanda 171.Elmi idrakın ən yüksək forması nədir? A) nəzəriyyə. B) bilik. C) təcrübə. D) ideya E) praktika 172.Elmi idrakın formaları? A) fakt, problem, məsələ, ideya, prinsip, qanun, model, fərziyyə, hipotez, nəzəriyyə. B) söz, metod, ideya, baxış, ziddiyyət, məntiq, əxlaq. C) problem, həqiqət, misal, sosial, mənəvi, fərziyyə, nəzəriyyə. 24 D) əməl, hipotez, hiss, empirik, maddi. E) məntiq, idrak, fakt, ideologiya, ziddiyyət, model. 173.Determinlik əlaqələri ifadə edən kateqoriyalar hansılardır? a) Səbəb və nəticə, zərurət və təsadüf, imkan və gerçəklik b) Zaman və məkan, kəmiyyət və keyfiyyət, ölçü c) Səbəb və nəticə, məzmun və forma, inkişaf d) Səbəb və nəticə, məzmun və forma , kəmiyyət və keyfiyyət e) Zaman və məkan, tək və ümumi, mahiyyət və hadisə 174.Universial əlaqələri əks etdirən kateqoriyalar hansılardır? a) Tək , xüsusi və ümumi, qanun və qanunauyğunluq, mahiyyət və hadisə b) Qanun və qanuna uyğunluq, mahiyyət və hadisə, kəmiyyət və keyfiyyət c) Zaman və məkan, Səbəb və nəticə, Zərurət və təsadüf d) İnkarı inkar, kəmiyyət və keyfiyyət, ziddiyyət e) Məzmun və forma , hərəkət, inkişaf, səbəb və nəticə 175. Metafizika nədir ? a) Fəlsəfədə metoddur b) Fizika haqında elmdir? c) Təbiət haqında elmdir? d) Dini öyrənən metoddur e) Hərəkət haqqında təlimatdı 176.Dialektika nədir? a) Fəlsəfədə elmi metoddur. b) Fəlsəfədə dünya gürüşdür c) Fəlsəfədə nəzəriyyədir d) Fəlsəfənin əsas məsələsidir e) Sinfi mübarizə haqqında təlimdir 177. İdrakı öyrənən təlim necə adlanır ? a) Qnoseologiya b) Aqnostsizm c) Skeptizm d) Metafizika e) Sensualizm 178.İnsanla təbiət arasındakı münasibət daha çox nədə özünü göstərir? A) istehsal fəaliyyətində. B) mənəvi fəaliyyətdə. C) məişət fəaliyyətində. D) yoldaşlıq fəaliyyətində. E) ailə fəaliyyətində. 179.İnsanla təbiət arasındakı ziddiyyəti nə yaratdı? A) elmi-texniki tərəqqi B) sənaye. C) elm. D) mədəniyyət. E) maddi amillər. 180.Cəmiyyətin mövcudluğu və inkişafı nədən asılıdır? 25 A) maddi və mənəvi amillərdən.. B) təbii amillərdən. C) elmi-texniki amillərdən. D) cəmiyyətdən E) vətəndən. 181.İstehsal üsulunun neçə tərəfi vardır? A) iki. B) dörd. C) üç. D) beş. E) bir. 182.İstehsal üsulunun ən çevik dəyişən komponenti? A) əmək aləti. B) mənəvi amil. C) istehlak münasibətləri D) istehsal üsulu. E) əmtəə.. 183. Realizmin başlıca nümayəndəsi? A) Foma Akvinski. B) Y. Okkam. C) İ. Rossel. D) Platon. E) Fales. 184. Substansiya nədir? a) Mahiyyətin ilk əsasında duran b) Hadisədən sonra yaranan c) Səbəb və nəticə d) Məzmun və forma e) Mahiyyət və hadisə 185.Hakimiyyət bölgüsü haqqında klassik nəzəriyyə kimə məxsusdur? a) Ş.Monteskyeyə b) K.Marksa c) F.Engelsə d) V.İ.Leninə e) Hegelə 186. Fəlsəfə nə zaman meydana gəlmişdir? a) E.ə. IIIminillikdə b) E.Ə.VII əsrdə c) Eramızın V əsrində d) Eramızın IX əsrində e) Orta əsrlərdə 187. Aşağıdakılar nəyin kompanentləridirki özündə birləşdirir. 26 1.İnsanın obyektiv dünyaya və dünyada onun yeri haqqında baxışlar sistemidir. 2. İnsanın onu əhatə edən gerçəkliyə və özünün-özünə münasibətidir. 3.İnsanların bu baxışlarla şərtlənən həyat mövqeyi,idealı,fəaliyyəti. a) Dünyagörüşünün b) Dialektikanın c) Metafizikanın d) İdealizmin e) Materializmin 188. Sufilik fəlsəfi təliminin əsas qayəsi nədi? A) İnsanın öz cisamni varlığını unutması və ruhən Allahla birləşməsinə şəhadət verir B) İnsanı ilahi varlığı ilə eyniləşdirir və onun təbiətin bir hissəsi olmasına şəhadət verir C) İnsanın mənəvi varlığını inkar etməklə cismani varlığa şəhadət verir D) Tərki-dünyalıq vasitəsilə Allah səviyyəsinə yüksəlməyə şəhadət verir E) İnsanı öz mənindən ayırır,onu ruhən ilkin substansiyaya çevirir 189.Xüsusi anlayışı nədir? a) ümumi ilə tək arasında əlaqənin ifadəsidir b) hadisələrdə ümumi əlaqənin ifadəsidir c) Hadisələrdən mahiyyət cəhətli əlaqənin ifadəsidir d) ümumi ilə hadisələr arasında əlaqənin ifadəsidir e) Hadisələrin özünə məxsus xüsusiyyətlərini ifadə edir. 190.Heliosentrizm nəzəriyyəsinin müəllifi kimdir? a) A.Kopernik b) Qaliley c) N.Gəncəvi d) Kant e) Bekon 191. XX əsrdə Azərbaycanda fəlsəfənin inkişafınfa mühüm rolu olan filosoflar hansılardır a) Makoveliski, M.Qasımov,H.Hüseynov, F.Köçərli, Z.Göyüşov,F.Qasımzadə b)Ə.Əhmədov, M.Qasımov, S.Vurğun, B.Vahabzadə c) F.Qasıımzadə, İ.Rüstəmov, H.Şirəliyev,M.Qasımov d) C.Əhmədli, S.Vurğun, M.Kazımov, Ə.Əhmədov e) F.Qasıımzadə, İ.Rüstəmov, H.İmanov, C.Əhmədli 192. Ən sadə bəşəri çağırışları rəhbər tutmaq; 2. öz hərəkətinə nəzarət etməyi bacarmaq; 3. müstəqilliyini heç vaxt itirməmək; Yuxarıdakılar nəyin formalarıdır. a) Şəxsiyyətin b) Cəmiyyətin c) Qrupun d) Vətənin e) Feyerbaxın 193. Dialektik materialist sosial fəlsəfəyə görə şəxsiyyətin özünü nə 27  formalaşdırır?. a) Ictimai mühüt b) Təbiət yaradır c) Elm yaradır d) Kitab yaradır e) Fəlsəfə yaradır 194. “Əmtəələr qızıla, qızıl da əmtəələrə mübadilə edildiyi kimi hər şey atəşə, atəş də hər şeyə mübadilə olunur”.ifadəsinin müəllifi olan filosof? a) Heraklit b) Hegel c) Kant d) Aristotel e) Engels 195. Sadəlövh dialektikanın banisi kimdir? a) Heraklit b) Hegel c) Aristotel d) Yum e) Sokrat 196. Çarvak təliminə görə bütün mövcudatın əsasında neçə ünsür durur və hansılardır? a) Dörd ünsür – Od, Su, Hava, Torpaq b) Beş ünsür – Od, Su, Hava, Yer, Torpaq c) Üç ünsür --- Od,Su, Yer d) Beş ünsür—Od, Hava, Torpaq, Su, Həyat e) Dörd ünsür --- Torpaq, Alov, Həyat,Elm 197.Aşağıdakılardan hansı İmkan nədir sualına cavab verir? a) İmkan həyata keçməmiş gerçəklikdir. b) Gerçəkliyin həyata keçməsi üçün şəraitdir. c) İmkan grçəklikdir. d) imkan hadisələrin daxili səbəbini bildirir. e) Varlığın gerçəkliyə təsiridir 198. Atomizm nəzəriyyəsini yunan filosoflarından kimlər ilk dəfə irəli sürmüşlər? A) Levkipp,Demokrit B) Heraklit,Fales C) Anaksaqor,Pifaqor D) Anaksimen,Fales E) Ksenafon,Zenon 199.Neotomizm fəlsəfəsinin mahiyyəti nədir? A) Elmlə din arasında barışdırıcı mövqe tutmaq B) Dini fəlsəfi fikirlə eyniləşdirmək C) Elmi düzgün olmayan idrak hesab etmək 28 D) Dini təfəkkürü fəlsəfəyə qarşı qoymaq E) Elmlə fəlsəfəyə fövqəl status vermək 200. Teosentrizmə görə ilkin reallıq nədir? a) Allahın varlığı b) İdeyalar aləmi c) Kosmik aləm d) Maddi aləm e) Əşyavi və hisslər vasitəsilə duyulan aləm 201.Fəlsəfənin funksiyaları hansılardır? a) Ontoloji , Qneoseoloji, metodoloji, aksioloji, dünyagörüşü, inteqrativ, tərbiyəvi, tənqidi, qabaqgörənlik, ideoloji b) Mifoloji, fraksioloji, sosioloji, teoloji, materialist, inteqrativ c) fraksioloji, mifoloji, soioloji, dünyagörüşü, tarixi, elmi, siyasi, teoloji, tərbiyəvi d) Metodoloji, dini, fizioloji, kosmotoloji, qeoloji, bioloji e) Demokratik, elmi, siyasi, dialektik, polotoloji, partiyalılıq 202. Dünyanın dərk olunmasını inkar edən fəlsəfi təlim? A) Aqnostisizm B) Skeptisizm C) Obyektisizm D) Materializm E) Empirizm 203..Materiyanın hərəkət formalarının ardıcıllığını göstərin? A) Mexaniki,fiziki,kimyəvi,bioloji,sosioloji B) Mexaniki,kimyəvi,fiziki,sosial,bioloji C) Fiziki,mexaniki,kimyəvi,sosial,bioloji D) Mexaniki,sosial,bioloji,kimyəvi,fiziki E) Bioloji,kimyəvi,mexaniki,fiziki,sosial 204. Varlıq haqqında fəlsəfi təlim necə adlanır? a) Ontologiya b) Qnoseologiya c) Dialektika d) Sosiologiya e) Metodologiya 205. Fəlsəfədə həqiqətin hansı növləri vardır? A) Mütləq və nisbi B) Sadə və mürəkkəb C) İbtidai və ali D) Bəsit və rəngarəng E) Meyar və ölçü 206. İnkar anlayışının neçə növü var və hansılardır? a) 2 növü var, dialektik və metafizik b) 3 növü var, dialektik, metafizik, idealist c) 3 növü var, obyektiv, subyektiv, idealist d) 2 növü var, daxili, xarici e) 2 növü var, fasiləli, fasiləsiz 29 207. Kateqoriya Yunan dilində “ kateqoriya ” sözündən olub, mənası nə deməkdir? a) Fikir söyləmək, mülahizə yürütmək, mühakimə etmək b) Uğur qazanmaq, irəliyə getmək, kamil olmaq c) Fikir söyləmək, müdrik olmaq, kamil olmaq d) Müşahidə etmək, nəzər yetirmək, müayinə etmək e) Mühakimə etmək, yeni fikr söyləmək, kamil olmaq 208. Biliyin yuksək səviyəsini nə təşkil edir? a) Nəzəri bilik b) əməli bilik c) nisbi bilik d) empirik bilik e) məntiqi bilik 209.Din və fəlsəfə insanın hansı köklü tələbatından qaynaqlanır ? a) Tamamlanmamış ( mütləq) biliyə can atmaq b) Maddi durumu yaxşılaşdırmaq c) Gözəlliyi sevmək d) Təbiət hadisələrini dərk etmək e) Şan- şöhrət qazanmaq 210. Sinfi mübarizənin ən yüksək forması nədir ? a) Sosial inqilab b) Tətil və nümayişlər c) İqtisadi mübarizə d) Siyasi mübarizə e) İdeoloji mübarizə 211. Varlığın növləri hansılardır : a) Maddi, mənəvi, sosial-siyasi , insan varlığı b) Fiziki, kimyəvi, bioloji, maddi varlıq c) Sosial-siyasi, mexaniki, insan varlığı d) Materiya, bioloji, ilahi varlıq e) Bioloji, mənəvi və ya ideal, mexaniki varlıq 212. Sinfi mübarizənin formaları hansılardır: a) İqtisadi, siyasi, ideoloji mübarizə b) Tətil, nümayiş, iqtisadi mübarizə c) Küçə hərəkatı, siyasi, ideoloji mübarizə d) Nümayiş, iqtisadi mübarizə, tətil e) Tətil, nümayiş, siyasi mübarizə 213. Sosial inqilabların baş verməsinin iqtisadi qanunauyğunluğu nədir ? a) İstehsal münasibətlərinin məhsuldar qüvvələrinə uyğunluğunun pozulması b) Siniflər arcasında mənafelərin uyğunsuzluğu c) Siniflərin əmək haqlarının qeyri-bərabərliyi d) Siniflərin mənafelərinin barışmazlığı e) Siniflərin siyasi hüquqlarının bərababər olmaması 214. Məhsuldar qüvvələrin ünsürlərini göstərin: a) İstehsal alət və vasitələri, işçi qüvvəsi. 30 b) İşçi qüvvəsi, əmək haqqı, əmək cismi c) Əmək alətləri, əmək məhsuldarlığı, əmək cismi d) İstehsal münasibətləri, əmək cismi, işçi qüvvəsi e) Əmək məhsuldarlığı, işçi qüvvəsi, əmək alətləri 215. İnkarı inkar qanunu nəyi göstərir? A) İnkişafən istiqamətini B) Əksliklərin vəhdətini C) Kəmiyyət və keyfiyyəti D) Ziddiyyətlərin növlərini E) Metofizik inkişafı 216.İnsan əsasən necə varlıq kimi görünür? A) İctimai varlıq B) Biososial,psixi varlıq C) Təbii varlıq D) Neyrofizioloji varlıq E) Bioloji varlıq 217. Siniflərin əmələ gəlməsi səbəbini gəlirin mənbəyində görən nəzəriyyənin müəllifi kimlərdir ? a) A.Smit və D.Rikardo b) L.Feyerbax və E.Dürinq c) Hegel və Feyerbax d) Holbax və Helvetsi e) K.Marks və F.Engels 218. Siniflərin əmələ gəlmə səbəbini zorakılıqda görən nəzəriyyənin müəlliflərini göstərin: a) K.Marks və F.Engels b) A.A.Bakıxanov və M.F.Axundov c) İ.P.Pavlov və İ.M.Seçenov d) E.Dürinq və K.Kautski e) Hegel və Feyerbax 219. Zərvanilik fəlsəfəsi nəyi ilk başlanğıc hesab edir? A) Zamanı B) Ziddiyyəti C) Məkanı D) Həqiqəti E) Hərəkəti 220. Dialektikanın hansı qanunu “Avesta” da özünəməxsus şəkildə ifadə olunmuşdur: a) Əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi qanunu b) Kəmiyyət dəyişmələrinin keyfiyyət dəyişmələrinə keçməsi qanunu c) İnkarı inkar qanunu d) Maddə tərkibinin itməməsi qanunu e) İnkişafın ibtidaidənaliyə, sadədən mürəkkəbə doğru getməsi qanunu 31 221. Eley fəlsəfi məktəbinin nümayəndələri kimlər idi? A) Ksenofon,Parmenid,Zenon B) Levkipp,Demokrit,Sokrat C) Protaqor,Sokrat,Platon D) Anaksimen,Fales,Anaksaqor E) Parmenid,Demokrit,Aristotel 222. Aşağıdakılardan hansılar məhsuldar qüvvələrin komponentidir: 1. Müəyyən bilik və vərdişlərə malik olan insanlar- istehsalın subyekti 2. Əmək alətləri, mexanizmlər, dəzgahlar, texniki vasitələr və s. 3. Əmək cisimləri və obyektlər 4. Əmək məhsuldarlığı və işçi qüvvəsi 5. Müəyyən bilik və vərdişlərə malik olmayan insanlar a) 1,2,3 b) 1,2,5 c) 2,3,4 d) 2,3,5 e) 3,4,5 223. Antik Yunanıstanda Likey məktəbini kim yaratmışdır? A) Aristotel B) Platon C) Demokrit D) Prataqor E) Pifaqor 224. Orta əsr fəlsəfəsinin səciyyəvi xüsusiyyətləri hansılardır: a) Bütün ictimai şüur sistemində dinin hakim mövqe tutması b) Onun kreasionist “latınca –yaradıcı ” səciyyə daşıması c) Onun praqmatik xarakter daşıması d) İnsanın problemlərinin Allahın iradəsi ilə həll olunması e) Onun elektrik xarakter daşıması 225.Materiyanın yeganə əsas xassəsi nədən ibarətdir: a) Onun maddiliyidir b) Gerçək dünyanın insan şüurunda əks olunması c) İdeya şəklində mövcud olanın sonradan yaranması d) Onun insan şüurunda adekvat əks olunması e) Onun dünyanın ilkin başlanğıcı olması 226. Cəmiyyət qanunlarına nisbətən təbiət qanunlarının fərqləndirici cəhətləri hansılardır: 1.İctimai qanunlar cəmiyyətin yaranması ilə yaranır, əbədi deyildir 2. Təbiət qanunları kor-təbii baş verir, cəmiyyət qanunları isə yaranır 3. Cəmiyyət qanunları varlığın mürəkkəb formasının qanunlarıdır 4. Cəmiyyət qanunları subyektiv xarakter daşıyır 5. Təbiət qanunları daha uzun ömürlüdür a) 1,2,5 b) 1,4,5 c) 1,3,5 d) 3,4,5 e) 1,2,3 32 227. Antik dövrdə ilk materialist fəlsəfi məktəb hansı olmuşdur: a) Milet məktəbi b) Roma məktəbi c) Afina məktəbi d) Eley məktəbi e) Fales məktəbi 228. Kəmiyyətdən keyfiyyətə keçid nə zaman baş verir? A) Ölçü pozulduqda B)Keyfiyyət pozulduqda C)Əkslik baş verdikdə D) Ziddiyyət kəskinləşdikdə E)Əlaqələr pozulduqda 229. Orta əsrlərdə Avropada əsas fəlsəfi cərəyanlar hansılar idi? a) Nominalizm, Realizm b) Dualizm , Nominalizm c) Metafizika, İdrak d) Realizm, Metafizika e) Sufilik, Realizm 230.Yeni dövr fəlsəfəsində hansı metod yaranmışdır? a) Metafizika b) Dialektika c) Eklrktika d) Materialist e) Sxolostika 231.Sensualizm cərəyanının görkəmli nümayəndələri kimlərdir? a) Bekon, Lokk b) Didro,Kopernik c) Berkli,Yum d) Spinoza e) Korernik, Dekart 232.Hegelin fəlsəfədə yeni dövrdə hansı cərəyanın banisi hesab olunur? a) Obyektiv idealism, b) Metafizika, obyektiv idealism c) Subyektiv idealism, idealist dialektika d) Materializm, dialektika e) Monizm, Dualizm 233.İnsanın formalaşmasında hansı amillər vəhdət təşkil edir. a) İdeoloji, Sosial, siyasi b) Bioloji, kimyəvi, social c) Siyasi , ideoloji, psixoloji d) Bioloji, psixoloji, social e) Bioloji, mexaniki, fiziki 234. Cəmiyyətin mənəvi həyatına daxil deyildir? 33 A) İqtisadiyyat B) Hüquq C) İncəsənət D) Siyasət E)Elm 235.Dialektikanın qanunlarını kim kəşf etmişdir? a) Hegel b) Marks c) Feyerbax d) Kant e) Fixte 236. İstehsal üsulunun ən çevik dəyişən komponenti hansıdır? a) Əmək alətləri b) İşçi qüvvəsi-insan c) Mənəvi amil d) Istehsal üsulu e) İstehlak münasibətləri 237. Şəxsiyyətlə cəmiyətin qarşılıqlı münasibətlərində onlar arasında hansı asılılıq münasibətləri olmuşdur? 1. Şəxsi asılılıq münasibətləri 2. Mülkiyyət asılılığı münasibətləri 3.Maddi-əşyavi asılılıq münasibətləri 4. Fərdiyyət azadlığı münasibətləri 5. Hüquqi asılılığı münasibətləri a) 1,2,5 b) 1,3,4 c) 2,4,5 d) 3,4, 5 e) 1,2,5 238. Sufiliyin baniləri kim olmuşdur? A) Əl-Həsən-Əl Bəsri,Rəbiyyə Əl-Ədəviyyə B) Əl-Qəzali,İbn Rüşd C) Əl-Xərraz,İbn Sina D) İbn-Əl Ərəbi,Əl Həllac E) Əl-Nəzzam,Əl Qəzali 239.Praqmatizm fəlsəfəsinin əsas nümayəndələri? A) Ç.Pirs,U.Cemis,c.Dyui B) K,Yaspers,A.Kemyu,J.Sartr C) E.Qusserel,U.Cemis,Q.Marsel D) Ç.Pirs,Q.Marsel,E.Cilson E) Cilson,C.Mariten,J.Sart 240. İncəsənət hansı şüur formasına aiddir? A) Estetik B) Etik 34 C) Mədəniyyət D) Hüquqi E) Fəlsəfi 241. İctimai tərəqinin mərhələləri hansılardır? a) İctimai iqtisadi formasiyalar b) Vəhşilik , barbarlıq, mədəniyyət c) Barbarlıq,mədəniyyət,sivilizasiya. d) İntibah, yeni dövr, maarifçilik dövrü e) Kapitalizm, sosializm, sivilizasiya 242. Varlıq terminini fəlsəfəyə ilk dəfə hansı filolosof gətirmişdir. a) Parmenid b) Platon c) Aristotel d) Nizami Gəncəvi e) Bəhmənyar 243. İnsan birliyinin tarixi formaları hansılardlr. 1.Qəbilə -tayfa birliyi 2. Xalq birliyi 3.Sinfi birliyi 4.Millət birliyi 5.Sovet xalqı a) 1,2,4. b) 2,3,4,5 c)1,3,4,5 d) 2,3,4,5 e) 1,3,4,5 244. Fəlsəfənin əsas məsələsi nəyə deylir? a) Təfəkkürün varlığa , maddinin mənəviyə münasibəti məsələsinə b) Təbiətin dərk edilməsi məsələsinə c) Cəmiyyətin qanunlarının dərk edilməsi məsələsinə d) Materiya və şüurun birinin digərinə münasibəti məsələsinə e) Materiyanın fəlsəfi anlayışı məsələsinə 245.Fəlsəfənin əsas cərəyanları? a) Materializm , idealizm b) İdealizm , monolizm c) Dializm, materializm d) Antizm , idealizm e) Puliarizm, materializm. 246. Qanun hansı əlaqələri ifadə edir? a) hadisələr arasında təkrarlanan sabit, zəruri ən ümum əlaqələri ifadə edir. b) hadisələr arasında dəyişən təsadüfi zəruri,əlaqədir c) hadisələr arasında səbəb təkrarlanan,məzmun xarakterli əlaqələri ifadə edir. d) hadisələr arasında sabit, təkrarlanan, inkişaf əlaqələri ifadə edir. e) hadisələr arasında təsadüfi, ümumi, sabit əlaqədir. 247. İnkarın dialektik anlayışı nədir? 35 a) Köhnənin bəzi cəhətlərini yeridə saxlamaqla inkar edilməsidir.. b) Köhnənin bütün cəhətlərinin inkar edilməsidir c) Köhnənin bütün cəhətlərini yenidə saxlamaqla inkar edilməsidir. d) Köhnənin yox olunmasıdır e) Köhnəni yeniyə qarşı qoymaqdır. 248. Forma anlayışı nədir? a) Pedmetin mövcudluğ formasını bildirir b) hadisələrin təzahür formasıdır c) hadisələrin ölçüsünü bildirir d) Hadisələrin daxili mahiyyətini ifadə edir. e) hadisələrin daxili və xarici mahiyyətini bildirir. 249. Dialektikada aktual əlaqə nədir? A) Baxilan anda obyektlər arasındakı qarşılıqlı təsirdir. B) Predmetin,hadisənin əlaqələridir. C) Dolayısı ilə mövcud olan əlaqədir. D) Daxili əlaqədir həmdə təsirdir. E) Metodoloji əlaqədir. 250. İdealizmin mahiyyəti nədir? A) Ruhi,mənəvi başlanğicin ilkin olmasını qəbul etməsi. B) Maddi başlanğıcın ilkin olmasını təsdiq etməsi. C) İnsan şüurunun ilk substansiyası olmasını təsdiq etməsi. D) Mövcud ilkin əsasını atom olmasını qəbul etməsi. E) Təbiətin ilkin substansiyası olmasını 251 Dövlət nə zaman yaranmışdır A) Quldarlıq qurulyşunda B) İbtidai icma quruluşunda C) Feodalizm quruluşunda D) Kapitalizm quruluşunda E) Sosializm quruluşunda 252. Kəmiyyət dəyişmələrinin keyyfiyət dəyişmələrinə keçməsi qanunu inkişafın hansı cəhətini öyrənir. a) İnkişafın mexanizmini,qurluşunu öyrənir b) İnkişafda ziddiyətlərin xarakterini öyrənir. c) İnkişafda kəmiyyət dəyişmələrini öyrənir d) İnkişafda keyfiyyət dəyişmələrini öyrənir e) İnkişafda köhnə ilə yeni arasında əlaqəni öyrənir. 253. Nihilizm nədir? a) İnkişafda klassik irsdən imtina etməkdir.. b) İnkişafda keyfiyyət dəyişmələrini inkar etməkdir. c) İnkişafın əksliklərin mübarizəsi olmasını inkar etməkdir d) İnkişafda tərəqqini inkar etməkdir. e) İnkişafda tənəzzüli inkar etməkdir 254. Qədim Hindistanda kortəbii materialist cərəyanlar? A) Caynizim, buddizm, çarvak lokayata. b) Çarvak-lokayata, mimansa, sankhiya. 36 c) Buddizm, vedanta, mimansa. d) Caynizm, yoqa, nyaya. e) Buddizm, vedanta, yoqa. 255.Qədim Çində ilk fəlsəfi təlimlər? A) Konfusilik, daosizm.. B) Mağiya, daosizm. C) Sintoizm, konfusilik. D) Moizm, daosizm. E) Çaynizm, konfusilik 256.Vulqar materializmin nümayəndələri kimdir? a) K.Foktt,L.Buxner, Y.Moleşot b) Demokrit, Epikür, Lukretsi Kar c) Spinoza, D.Didro, E.Hegel d) d)Fixte, Şellinq, Berkli e) K.Marks,F.Enqels, B.l.Lenin 257. Klassik alman fəlsəfəsinin nümayəndəiəri kimdir? a) Kant,Feyerbax, Hegel b) Holbax, Helvetsi, Lametri c) Aristotel, Heraklit,Anaksimen d) M.F. Axundov , N.Nərimanov, H.B.Zərdabi * e) Max,Avenarius, Berkli 258. Hissi idrakın formaları hansılardır? a) Duyğular qavrayışlar, təsəvürlər ,təxəyyül b) Qavrayış,mühakimə, emosiyalar c) Anlayış, Mühakimə, təsəvür d) Şüur, Materiya, varlıq e) Duyğular, Məkan, Zaman 259. Fəlsəfənin metafizika kimi mümkünlüyünü hansı cərəyan inkar edir ? a) Pozitivizm b) Praqmatizm c) Rasionalizm d) Ekzistensializm e) idealizm 260. Dialektikanın qanunları hansılardır? a) kəmiyyət dəyişmələrinin keyfiyyət dəyişmələrinə keçməsi,əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi,inkarı inkar b) zərurət, əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi, mahiyyətvə hadisə c) hərəkət, dəyişmə, inkarı inkar, zərurət və təsadüf d) inkişaf və dəyişkənlik, imkan və gerçəklik, inkarı inkar e) hərəkət və dəyişiklik ,zərurət və təsadüf, məzmun və forma 261. Aşağıdakılardan hansı fəlsəfənin mənbələrindəndir? A) Idrak, din. B) Elm, din. C) Din, incəsənət. D) Mifologiya, şüur. 37  E) Mifologiya, din. 262.Həqiqətin meyarı nədir? a) praktikadır b) idrakdır c) mühakimədir d) Bilikdir e) əqli nəticədir 263. Mühakimə nədir? a) Hadisəni təsdiq və ya inkar edəndir b) Hadusəni rədd edəndir c) Hadisəni təsdiq edəndir d) Hadisəni əmələ gətirəndir e) Hadisənin özüdür. 264. Fəaliyyət nədir? a) insana aid hərəkət sistemidir b) Heyvana aid hərəkət sistemidir c) Suda yaşayan heyvanlara aid hərəkət sistemidir d) Texnikaya aid hərəkət sistemidir e) Meymunlara aid hərəkət sistemidir. 265. Qavrayış nədir? a) Predmet və hadisəni insan beynində yenidən canlandırılması b) Nəyisə iqrar və ya inkar edən fikirdir c) Predmet və hadisənin insan beynində canlı obrazının yaranması d) mövcud olan bilik əsasında yeni bir bilik basil etməkdir. e) Məntiqi təfəkkür formasıdır 266. Leqizm təlimi harada və nə zaman yaranmışdır? a) Çində e.ə. IV əsrdə (Şen-Buxay-b. e.ə-400-337) IX-əsr b) Romada e.ə. IV əsrdə c) Fransada X əsrdə d) Yunanıstanda E.ə.V əsrdə e) Almaniyada XIV əsrdə 267. Millet fəlsəfə məktəbi harada yaranmışdır? a) Yunanıstanda b) Azərbaycanda c) Misirdə d) Romada e) Çində 268. Məkan necə ölçülüdür ? a) məkan 6 ölçülüdür b) məkan bir ölçülüdür. c) məkan 4 ölçüsüdür d) məkan 3 ölçüsüdür e) məkan 2 ölçüsüdür 269. Fəlsəfi elmlər ensiklapediyası əsərinin müəllifi kimdir? a) Hegel 38 b) V.İ.Lenin c) Kant d) Fixte e) K.Marks 270. Yunan fəlsəfəsində skpetizm cərəyanın əsasını kim qoymuşdur? A) Pirron B) Aristotel. C). Demokrit. D) Zenon. E) Heraklit. 271. Milet məktəbinin əsaını kim qoymuşdur? A) Fales. B) Sokrat. C) Didro. D) Platon. E) Heraklit. 272. Qədim Yunan fəlsəfəsində sadəlövh materiaizmin nümayəndələri kilmər hesab olunur? a) Empedokl, Anaksaqor b) Platon, Empedokl c) Anaksaqor, Sokrat d) Ksenofan, Empedokl e) Anaksaqor, Zenon 273. Kateqoriyalar gerçəkliyin hansı tərəflərini əks etdirir? A) ümumi cəhətlərini, tərəflərini, xassələrini. B) xüsusi meyillərini, xassələrini, inkişafını. C) ziddiyyətini, keyfiyyətini, tərəflərini. D) istiqamətini, tərəqqisini, xassələrini. E) kəmiyyətini, keyfiyyətini, ümumi cəhətlərini. 274. VII əsrdən başlayaraq Yaxın və orta Şərq mədəniyyətinin və fəlsəfəsinin inkişafına hansı mənbə mühüm təsir etmişdir? a) Quran b) Tovrat c) Bibiliya d) İncil e) Vedilar 275. Heraklit dünyanın əsasını nədə görürdü? a) Atəş. b) Torpaq. 39  c) Su. d) Hava. e) Təbiət. 276. Orta əsrlərdə Şərqdə fəlsəfi fikrin nümayəndələri? A) Əl kindi, Əl Razi, Ömər Xəyyam, Əl Fərabi, İbn Tufeyli, İbn Sina, İbn Röşd. B) Kant, Feyezbax, Əl Razi, Ömər Xəyyam, Zenon, Sokrat. C) İbn Sina, Fales, Pifaqor, Əl kindi, Əl Fərabi. D) İbn Roşd, Aristotel, Sokrat, Ömər Xəyyam. E) Ömər Xəyyam, İbn Tufeyli, Zenon, Fales, Əl Razi. 277. Orta əsrlərdə “Öldürülmüş filosof” kimi tarixə düşən kimdir? A) Şihabbəddin Sührəvərdi. B) İbn Sina. C) Nizami. D) Tusi. E) Bəhməniyar. 278. Orta əsrlərdə müsəlman ölkələrində klassik fəlsəfənin son görkəmli nümayəndələri? A) Yusif Qarabağı, Sədrəddin Şirazi, Rəcəbli Təbrizi. B) Nəsimi, Şirazi, Nizami. C) Bəhmənyar, Yusif Qarabağı, Nəimi. D) Ömər Xəyyam, Əl Kindi, Rəcəbli Təbrizi. E) Sədrəddin Şirazi, İbn Xəldun, Xətib Təbrizi. 279. Şərq peripatetizminin görkəmli nümayəndələri? A) Əl Kindi, İbn Sina, Əl-Farabi, Bəhmənyar, İbn Əhməd. B) Əbu Zeyd, Nizami, Tusi, İbn Sina, Əl-Farabi. C) Xaqani, Əl-Razi, Əl Kindi, Bəhmənyar, İbn Əhməd. D) İbn Əhməd, İbn Sina, Ömər Xəyyam, Nəimi, Nəsimi. E) Bəhmənyar, Rəcəbli Təbrizi, Sədi, Tusi, Əl Farabi, Əl Kİnd. 280. XVII əsrin əsas İngilis filosofları? A) Tomas Hobbs, Con Lokk, Bekon, Mor. B) Tomas Mor, Kampanella. C) Okkam, Rosse. D) Kopernik, Kant. E)Tomas Mor, Rosse. 281. Duyğular əsasında ilkin olaraq nə yaranır? a) Qavrayış b) Anlayış 40  c) Mühakimə d) Təsəvvür e) əqli nəticə 282. Təsəvvür nədir? a) məlum olan predmetin insan beynində yenidən canlandırılması. b) Təfəkkürdür c) Predmet və hadisənin insan beynində canlandərəlmasıdır d) Biliklərimizin mənbəyidir e) Nəyi isə iqrar və inkar edən fikirdir. 283. İstehsal alət və vasitələri və insan nəyi təşkil edir? a) Məhsuldar qüvvələri b) iqtisadi münasibətləri c) İstehsal mühasibətlərini d) Mülkiyyət münasibətlərini e) Mübadilə münasibətlərini 284. Təbiətşünaslıq elminin son naliyyətlərinin varlığın əmələ gəlməsini nə vaxt hesab edir. a) 5 milyard il bundan əvvəl b) 15 milyard il bundan əvvəl c) 1 milyard il bundan əvvəl d) eradan əvvəl III minillikdən e) iki milyon il bundan əvvəl 285.Cəmiyyətin iqtisadi qurluşunu nə təşkil edir? a) istehsal münasibətlər b) İqtisadi münasibətlər c) mülkiyyət münasibətlər d) mübadilə münasibətlər e) Mənəvi münasibətlər 286. Millətin əsas əlamətləri hansılardır? a) İqtisadi həyat birliyi, dil birliyi, mənəviyyat ümumilliyi, ərazi bütövlüyü din birliyi b) Dil birliyi , dini milli özünü dərk, c) Ərazi ümumilliyi , dil və din birliyi d) İqtisadi həyat birliyi, mənəviyyat ümummiliyi e) İqtisadi və siyasi birliyi, dövlətçiliyi milli özünüdərk etməsi 287. Substansiya nə deməkdir? a) Mahiyyət , ilk əsasda duran b) Səbəb , nəticə c) Sonradan yaranmış d) kainat e) Təbiət və cəmiyyət 41 288. İdarəetmə sistemində birinci yerdə nə durur. a) Dövlət durur b) Partiyalar durur c) Təşkilat durur. d) Əhali durur e) Millət durur 289. Sosial fəlsəfənin funksiyaları hansılardır? a) Cəmiyyət haqqında olan elmlərlə əlaqə b) İnteqrasiya və maarifçilik c) Təbiət elmləri ilə əlaqə d) Yaradıcılıq e) Tarix elmləri ilə əlaqə 290.İnqilabın xarakteri nə ilə müəyyən olunur? a) Qarşısına qoyduğu məqsədi ilə b) Baş verməsi ilə müəyyən olunur c) İnqilabçı d) İnqilabın hərəktverici qüvvələri ilə e) İnqilabın hegomunu ilə 291. Maddi nemətləri istehsal edən kimlərdir? a) Xalq kütlələridir b) İstismarçı siniflər c) Şəxsiyyətdir d) Görkəmli şəxsiyyətlər e) Dövlət başçıları 292. Hegelin fəlsəfi sisteminin tərkib hissələri hansılardır? A) Məntiq, təbiət fəlsəfəsi, ruh fəlsəfəsi B) Etika, məntiq, təbiət fəlsəfəsi. C). Tarix, estetika, məntiq. D) Ruh fəlsəfəsi, etika, təbiət fəlsəfəsi. E) Məntiq, elm, incəsənət. 293.”Fəlsəsfə din ilə elm arasında sahibsiz olan yerdir” fikri hansı filosofa məxsusdur? A) B.Rasselə B) V.İ.Leninə C) Hegeli D) N.Gəncəviyə E) Aristotelə 294..Fəlsəfəni fikirlərdə ifadə olunmuş epoka adlandırmışdır? A)Hegel B)Aristotel 42 C)Sokrat D)Platon E)M.F.Axundov 295.”Həqiqi fəlsəfə insan zəkasının son məqsədi haqqında elmdir” fikri kimə məxsusdur? A)İ.Kanta B)Platona C)Sokrata D)Lao-Fsziya E)K.Marksa 296..Dünya görüşünün ilkin forması hansıdır? A)Mifoloji dünya görüşü B)Elmi dünya görüşü C)Siyasi dünya görüşü D)Dini dünya görüşü E)Fəlsəfi dünya görüşü 297. Fəlsəfi dünya görüşü? A) İnsanı əhatə edən aləm haqqında topladıqları bilik,təcrübə və təsəvvürlərin məcmusudur B)İnsanı əhatə edən təbiət haqqında topladıqları bilik və təsəvvürlerin məxsusdur. C)İnsanın cəmiyyət haqqında topladıqları bilik və təsəvvürlerin məxsusdur. D)İnsanın təfəkürü haqqında topladıqları bilik və təsəvvürlerin məxsusdur. E)İnsanın dünayda baş verən siyasi hadisəsi haqqında topladıqları bilik və təsəvvürlerin məxsusdur. 298. Daosizm fəlsəfə məktəbi harada yaranmışdır? A)Çində B)Yunanıstanda C)Afrikada D)Azərbaycanda E)Misirdə 299.Daosizim fəlsəfi məktəbinin banisidir? A)Lao-Fszi B)Konfutsi C)Lukertsi-Kar D)Zərdüşt E)Fales 300. K.Marks “qədim dünyaın çox böyük zəngin mütəfəkkiri”adlandırmışdır? A)Aristoteli B)Sokratı C)Platonu D)Lao-Fszini E)Zərdüştü 301. Tarixdə ellinizm dövrü hansı dövrü əhatə edir? A) III-II əsrləri b.e.ə B)E.ə. V-III əsrləri 43 C) Makedoniyalı İsgəndərin dövlətinin dağılmasından sonrakı dövrü D)Aristotelin yaşadıgı dövrü E)Makedoniyalı İsgəndərin hərbi səfərindən tutmuş Romanın işğalına qədər olan dövrü. 302. Ellinizim dövrü başa çatdırmışdır? A) E.ə. II yüzillikdə B)Qədim Misirdə sinifli cəmiyyətin yaranması ilə C)Makedoniyali İsgəndərin Şərqə hücuma başlayan zaman D)İlkin fəlsəfi fikirlərin yarandığı zaman E) Qədim Roma imperiyasının süqut etməsi (e.ə.476 cı il) ilə 303. ”Təhsil kitabı” fəlsəfi əsərinin müəllifi kmidir? A)Bəhmənyar B)İbn Sina C)İ.Nəsimi D)Platon E)Epikür 304. Dünyanın şəhərinin coğrafi koordinatını vermiş ilk filosof olmuşdur? A)N.Tusi B)İbn Sina C)Bəhmənyar D)M.Füzuli E)X.Kolumb 305. Marağa rəsədxanasının yaradıcısı kimdir? A)N.Tusi B)İ.Nəsimi C)N.Gəncəvi D)İbn Sina E)Bəhmənyar 306.İşraqilik fəlsəfəsinin əsas nümayəndəsidir? A)Ş.Suhrəvərdi B)N.Gəncəvi C)İbn Rüşd D)Bəhmənyar E)Platon 307.Sufilik VIII əsr ilk dəfə yaranmışdır? A) Məqrib ölkələrində B) İraq və Suriyada C)Azərbaycanda D)İranda E)Yunanistanda 308.İntibah mədəniyyəti nə zaman yaranmışdır? A)Feodalizimin dağılması və burja cəmiyyətinin təşəkkül tapdığı zaman B)Quldarlıq qurluşunda C)Kapitalizimdən sosializimə keçdiyi zaman D)Sovet hakimiyyəti dövründə 44 E)Feodalizim cəmiyyəti inkişaf başlayan zaman 309. Fəlsəfənin dünyagörüşü funksiyası nədən ibarətdir ? a) Dünyagörüşünü sistemləşdirmək və əsaslandırmaq b) Dəyərlərin öyrənilməsi və əsaslandırılması c) Mədəniyyətin mahiyyətini təhlil etmək d) İdrakın metod və prinsiplərini işləyib hazırlamaq e) Dünyanı bütöv bir tam kimi götürmək 310.Elə cinayət var ki,o,bağışlanmır,o,vətənə xəyanətdir aforizmi kimi məxsusdur? A)Bəhmənyar B)İbn Sinaya C)N.Gəncəvi D)N.Tusiyə E)Ö.Xəyyama 311.Bəhmənyar Azərbaycanının müəllimi kim olmuşdur? A)İbn Sina B)N.Gəncəvi C)N.Tusi D)M.Füzuli E)İbn Rüşd 312.Hürufiliyin banisi kimdir? A)Fəzulilah Nəimi B)İ.Nəsimi C)N.Tusi D)M.Füzuli E)İbn Rüşd 313.”Mən düşünürəmsə deməli”, mövcudam” mövzudakı aforizimi kimə məxsusudur? A)Dekarfa B)Spinozaya C)N.Gəncəviyə D)Q.Qalileyə E)M.Füzuliyə 314. Maarifləndirmə əsri kimi hansı əsr tarixə düşüb? A)XVIII əsr B)E.ə. III əsr C)B.e. IV əsri D)XVI əsr E)XVI əsr 315. Fəlsəfədə Deizmin əsas nümayəndəsləri kimlərdir? A)Volter,Monteskye,Russo B)K.Marks,F.Enoels,V.İ.Lenin C)İ.Kant,Hegel,Feyerbax D)İbn Sina,N.Tusi E)Bəhmanyar,N.Gəncəvi,M.Füzuli 45 316.”Gerçək olan hər şey əqlə uyğundur,əqlə uyğun olan hər şey gerçəkdir” müddəası kimə məxsusdur? A)Hegelə B)Kanta C)Aristotel D)N.Gəncəviyə E)Spinozaya 317. Qədim yunan filosofu Aristoteli “məntiq elminin banisi” adlandırmışdır? A)Hegel B)Platon C)Sokrat D)F.Engels E)İ.Kanf 318. Qedim Babillilər hansı elmlərin əsasını qoymuşlar? A)Cəbrin və həndəsənin B)Kimyanın və cəbrin C)Həndəsənin və məntiqin D) Cəbrin və biologiyanın E)Həndəsənin və biologiyanın 319.Politeizm nədir? A)Çoxallahlılıqdır B)Siyasi cereyandır C)Fəlsəfi termindir D)Fəlsəfi cərəyandır E)İdealizmin fprmularında biridir 320.Qədim Şərqdə fəlsəfə ilk dəfə hansı ölkədlərdə yaranmışdır? 1.Misir 2.İraq 3.Sudan 4.Babilistan 5.Finikiya 6.Hindistan 7.Elam 8.Çin A)1,4,6,8 B)2,4,6,8 C)1,3,6,8 D)1,4,5,8 E)1,4,6,7 321.Dünya fəlsəfi fikirinin inkişafına Hegelin ən qiymətli töhvəsi hansıdır? A) Mütləq; ideya anlayışı B) Dialektika, idrak metodu C)Tarix fəlsəfəsi D)Ruh fəlsəfəsi E) İncəsənət fəlsəfəsi 46 322.Feyerbax fəlsəfəsinin inkişafı hansı istiqamətdə getmişdir? A)obyektiv idealizmdən ateist materialist B)Subyektiv idealizimdən ateist materialist C)Obyektiv idealizimdən teizmə D)Subyektiv idealizimdən deizm E)Materializmdən idealizmə 323. Buddizmin əsas cərəyanlarını seçin: 1 - Brahmanizm 2 - Hinduizm 3 - Hinayana 4 - Caynizm 5 - Lokayata 6 - Çarvak 7 - Mahayana A) 3, 7 B) 1, 2 C) 4, 5 D) 6, 7 E) 3, 5 324. Qədim Çində yaranan ilk fəlsəfi təlimləri seçin: 1 - Sofizm 2 - Konfusilik 3 - Daosizm 4 - Buddizm 5 - Stoisizm 6 - Sufizm 7 – Moizm 8. Rasionalizm 9 - Sensualizm A) 2, 3, 7 B) 1, 8, 9 C) 4, 5, 6 D) 3, 5, 7 E) 5, 6, 7 325. Qədim hind fəlsəfəsinin tarixi inkişaf mərhələlərini xronoloji ardıcıllıqla düzün: 1 - Epik dövr 2 - Vedalar dövrü 3 - Sxolastika dövrü 4 - Sutr dövrü A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 1, 4, 3 C) 3, 1, 2, 4 D) 4, 3, 2, 1 E) 2, 4, 1, 3 326. Qədim Çində yaranan ilk fəlsəfi təlimləri xronoloji ardıcıllıqla düzün: 47 1 - Sofizm 2 - Konfusilik 3 - Daosizm 4 - Buddizm 5 - Stoisizm 6 - Sufizm 7 - Moizm 8 - Rasionalizm 9 - Sensualizm A) 2, 3, 7 B) 1, 8, 9 C) 1, 2, 7 D) 7, 2, 3 E) 3, 7, 2 327.Fəlsəfə hansı cəmiyyətdə və nə vaxt yaranmışdır? A) Quldarlıq cəmiyyətində, eradan əvvəl YIII - YII əsrlərdə B) Qədim Şərqdə, III minillikdə quldarlığa keçid dövründə C) Yeri və vaxtı bəlli deyil D) Yunanıstanda, min beş yüz il əvvəl E) Romada, üç min il əvvəl 328. Dünyagörüşü formalarını tarixi ardıcıllıq üzrə düzün 1 - Fəlsəfə 2 - Din 3 - Rəvayət 4 - Əfsanə 5 - Elm 6 - Folklor 7 - Mif A) 7, 2, 1, 5 B) 3, 2, 1, 5 C) 4, 2, 1, 5 D) 6, 2, 1, 5 E) 1, 4, 3, 5 329. Sufiliyin qarşıya qoyduğu əsas məqsəd nədir? A) Allaha qovuşmaq B) Təbiətə məhəbbət C) İnsanlığa məhəbbət D) Kosmosa qovuşmaq E) Vətənə məhəbbət 330. Klassik alman fəlsəfəsinin əsas cərəyanları hansılardır A) Subyektiv idealizm, obyektiv idealizm, materializm B) Dualizm, atomizm, materializm C) Subyektiv idealizm, sofizm, materializm D) Dualizm, idealizm, intuitivizm 48 E) Sufizm, obyektiv idealizm, materializm 331. XIX - XX əsrlərdə mübarizə aparan dünya miqyaslı əsas ideologiyalar: A) Burjua, kommunist B) Feodal, kommunist C) Burjua, feodal D) Kommunist, faşist E) Burjua, faşist 332.Şəxsiyyətin məsuliyyəti nədə ifadə olunur? a) Öz hərəkətlərinin sosial nəticələrini irəlicədən görmək və onlara görə cavab verə bilməkdə b) Şəxsiyyətə öz hərəkətlərində tam sərbəstlik verməkdə c) İnsanın həyatı əzəldən müəyyən olunmuşdur , buna görə də o heç nəyə görə məsuliyyət daşımır d) Öz ailəsi qarşısında məsuliyyətdə e) Hüquqi məsuliyyətdə 333. Hürufiliyi sufizmdən fərqləndirən əsas başlıca cəhət: A) Ərəb əlifbası hərflərini mistikləşdirməsi B) Hər ikisi müstəqil cərəyandır, əlaqələri yoxdur C) İslama münasibətləri başqadır D) İnsan həyatının mənasını fərqli görürlər E) Eyni təlimlərdir, fərqləri yoxdur 334. Sufilik - hürufilik fəlsəfəsinin əsas məqsədi nədir? A) İnsanın ilahi varlığa qovuşması B) Təbiətlə insan təfəkkürü arasında əlaqə yaratmaq C) Dini fəlsəfəni insana yaxınlaşdırmaq D) İnsan şüurunu günah etməkdən çəkindirmək E) İnsan təfəkküründə obyektivliyə nail olmaq 335. Milet məktəbinin nümayəndələri nəyi varlığın mənbəyi hesab etmişlər? I - Fales II - Anaksimandr III - Anaksimen 1 - Atom 2 - Su 3 - Vahid ideya 4 - Apeyron 5 - Vahid varlıq 6 - Hava 7 - Torpaq 8 - Atəş 9 - Mütləq ideya A) I – 2; II – 4; III – 6 B) I – 3; II – 2; III – 7 C) I – 8; II – 5; III – 9D) I – 8; II – 4; III – 6 E) I – 2; II – 8; III – 1 336. XIII əsrdə Azərbaycanda elmi - fəlsəfi fikrin görkəmli nümayəndəsi: 49 A) N. Tusi B) Ə. Bəhmənyar C) N. Gəncəvi D) Ş. Y. Sührəvərdi E) İ. Nəsimi 337. Nəsirəddin Tusi: I - Fəlsəfənin hansı sahəsinə daha çox diqqət yetirmişdir? II - Həmin sahədə başlıca əsəri hansıdır? 1 - Estetika 2 - Riyaziyyat 3 - Etika 4 – Sosiologiya 5 - Psixologiya 6 - “Əxlaqi - Nasiri” 7 - “Evklidin həndəsi üsulları” 8 - “Təhsil kitabı” 9 - “Nəsihətnamə” 10 - “Gözəllik və səadət” A) I – 3; II – 6 B) I – 2; II – 7 C) I – 1; II – 8 D) I – 4; II – 9 E) I – 5; II - 10 338. Azərbaycan elmində: I - İlk rəsədxana layihəsini kim işləyib hazırlamışdır? II - Həmin rəsədxana necə adlanır? 1 - Ə. Bəhmənyar 2 - N. Tusi 3 - M. Şəbüstəri 4 - F. Nəimi 5 - S. Urməvi 6 - Beyləqan rəsədxanası 7 - Ərdəbil rəsədxanası 8 - Şamaxı rəsədxanası 9 - Naxçıvan rəsədxanası 10 - Marağa rəsədxanası A) I – 2; II - 10 B) I – 1; II - 6 C) I – 3; II - 7 D) I – 2; II - 7E) I – 1; II - 10 339. Zərdabi təbiətşünaslıqda hansı nəzəriyyəyə əsaslanırdı? A) Darvin nəzəriyyəsinə B) Materializmə C) Panteizmə D) İdealizmə 50 E) Peripatetizmə 340. Aşağıda göstərilənlər arasından M. F. Axundova məxsus olan fəlsəfi əsərləri seçin:1 - “Metafizikanın mövzusu” 2 - “Kəmalüddövlə məktubları” 3 - “İşıqnamə” 4 - “Aldanmış kəvakib” 5 - “Con Stüart milli azadlıq haqqında” 6 - “Mətlə ül - etiqad” 7 - “Mürafiə vəkilləri” 8 - “İnsan tələbatı haqqında” 9 - “Gülüstani irəm” 10 - “Yek kəlmənin tənqidi” 11 - “Həkimi ingilis Yuma cavab” 12 - “Isgəndərnamə” 13 - “Məntiqə dair zinət” 14 - “Təbiət haqqında” 15 - “Mollayi Ruminin və onun təsnifinin babında” A) 2, 4, 7, 10, 11, 15 B) 1, 5, 8, 10, 11, 12 C) 2, 3, 8, 10, 11, 15 D) 2, 6, 9, 10, 11, 15 E) 2, 5, 8, 10, 11, 15 341. Müasir Azərbaycan fəlsəfəsinin əsas ideyaları hansılardır? 1 - Müstəqillik, 2 - Metafizika 3 - Dialektika 4 - Dövlətçilik 5 - İdealizm 6 - Dini dəyərlər 7 - Sosial məsələlərdə tolerantlıq 8 - Azərbaycançılıq A) 1, 4, 8 B) 1, 3, 7 C) 2, 5, 8 D) 3, 5, 8 E) 2, 3, 5 342. “Dünyada hər şey əvvəldən müəyyən edilmişdir, insan azad deyildir” müddəası hansı cərəyanın nümayəndələrinə məxsusdur? A) Fatalizmin B) Volyuntarizmin C) İrrasionalizmin D) Rasionalizmin E) Skeptisizmin 343. Fəlsəfi baxımdan qanunauyğunluq nədir? A) Hadisələrin mühüm daxili və sabit əlaqələri 51 B) Hadisələrin təbii axarı C) Fatalizm D) Qəzavü - qədər E) İnsanların müəyyən etdiyi qaydalar 344. İnsanla təbiət arasında qarşılıqlı əlaqə harada həyata keçirilir? A) İstehsal fəaliyyətində B) Mənəvi fəaliyyətdə C) Məişət fəaliyyətində D) Yoldaşlıq fəaliyyətində E) Ailə fəaliyyətində 345. Məhsuldar qüvvələrə daxildir: 1 - Mübadilə malları 2 - Maşın - mexanizmlər 3 - Təcrübəli mütəxəssislər 4 - Mülkiyyət münasibətləri 5 - Əmək alətləri, 6 - Bölgü qaydaları 7 - Əmək cisimləri 8 - Müəssisələr 9 - İstehsal vasitələri 10 - İşçi qüvvəsi A) 9, 10 B) 1, 8 C) 5, 7 D) 4, 6 E) 2, 3 346. İstehsal vasitələrinə nə daxildir? 1 - Vasitəçi menecerlər 2 - Əmək alətləri 3 - İşçi qüvvəsi 4 - Mülkiyyət formalar 5 - Maşın - mexanizmlər6 - Sənaye müəssisələri 7 - Kənd təsərrüfatı birlıkləri 8 - Əmək cisımləri 9 - Nəqliyyat vasitələri 10 - Təşkilatçı - mütəxəssislər A) 2, 3 B) 1, 10 C) 3, 5 D) 4, 9 E) 6, 7 347. Aşağıdakı suallara uyğun cavabları tapın: I - Cəmiyyət nədir? II - Cəmiyyətin mövcudluğu və inkişafının əsasında nə durur? 1 - Elm 52 2 - Mədəniyyət 3 - İnsanların birgə fəaliyyət formalarının cəmi 4 - İnsan kollektivi 5 - Qanuna əsaslanan birgəyaşayış formalarının cəmi 6 - Adamların əqidə birliyi 7 - Müəyyən fəaliyyət sahəsi üzrə könüllü insan birliyi 8 - Maddi istehsal 9 - Təbii amillər 10 - Mənəvi amillər A) I – 3; II - 8 B) I – 7; II - 1 C) I – 5; II - 9 D) I – 6; II - 2 E) I – 4; II - 10 348. İstehsal üsulunun: I - Birinci tərəfi hansıdır? II - İkinci tərəfi hansıdır? 1 - Bölgü münasibətləri 2 - Əmək cisimləri 3 - Mübadilə münasibətləri 4 - Məhsuldar qüvvələr 5 - Aqrar münasibətlər 6 - İndustrial münasibətlər 7 - Əmək alətləri 8 - Mülkiyyət münasibətləri 9 - İstehsal münasibətləri 10 - İşçi qüvvəsi A) I – 4; II - 9 B) I – 7; II - 2C) I – 5; II - 6 D) I – 1; II - 3 E) I – 8; II - 10 349. Hansı cavabda ictimai - iqtisadi formasiyaların tarixi inkişaf ardıcıllığı gözlənib? A) İbtidai, quldarlıq, feodalizm, kapitalizm, sosializm B) İbtidai, quldarlıq, feodalizm, sosializm, kapitalizm C) İbtidai, , feodalizm, quldarlıq, kapitalizm, sosializm D) Quldarlıq, feodalizm, kapitalizm, sosializm, ibtidai E) Kapitalizm, İbtidai, quldarlıq, feodalizm, sosializm 350. Qlobal problemlərin: I - Meydana çıxmasının əsas səbəbi nədir? II - Həlli yolu nədir? 1 - Bəşəriyyəti təhdid edən qlobal təhlükələr 2 - Böyük dövlətlərin iradəsi 3 - Beynəlxalq münaqişələr 4 - Regional əməkdaşlıq 5 - Münasibətlərin humanistləşdirilməsi 53 6 - Beynəlxalq münasibətlərdə ədalətsizlik 7 - Müəyyən qrupların iddiaları 8 - Mədəni səviyyənin azlığı 9 - Güclü rəqib qarşısında acizlik 10 - Dini və milli tolerantlıq A) I – I; II – 1 B) I – 3; II – 2 C) I – 7; II – 4D) I – 9; II – 5 E) I – 8; II – 10 351. İdealizm bölündüyü əsas qrupları seçin: 1 - Sensualist idealizm 2 - Obyektiv idealizm 3 - Sxolastik idealizm 4 - Optimist idealizm 5 - Subyektiv idealizm 6 - Pessimist idealizm A) 2, 5 B) 1, 5 C) 2, 3 D) 4, 5 E) 2, 6 352. Qoyulan suallara uyğun gələn cavabları müəyyən edin: I - Fəlsəfənin əsas məsələsi nədir? II - Fəlsəfənin əsas məsələsinin birinci tərəfi dedikdə nə nəzərdə tutulur? III - Fəlsəfənin əsas məsələsinin ikinci tərəfi dedikdə nə nəzərdə tutulur? 1 - Şüurun varlığa, ideyanın materiyaya münasibəti,varlığın insan idrakına münasibəti 2 - Təfəkkürün təbiətə və cəmiyyətə varlığa münasibəti 3 - İnsanın biliyə, özünə və təfəkkürünə münasibəti 4 - Şüur - ideya və ya varlıq - materiyanın hansının birinciliyi 5 - Varlıq və ya təbiətin hansının birinciliyi 6 - Şüur - ideya və ya insanın hansının birinciliyi 7 - İnsan idrakına münasibət8 - Materiyaya və varlığa münasibət 9 - Təbiətə və cəmiyyətə münasibət A) 1, 4, 7 B) 2, 4, 9 C) 3, 5, 8 D) 3, 4, 9 E) 4, 7, 8 353. Aristotelin varlıq fəlsəfəsi hansı anlayış altında ümumiləşdirilmişdir? A) Məntiq B) Metafizika C) Etika D) Poetika E) Ritorika 354. K. Marksın iki əsas elmi kəşfi : 54 1 - Sinfi mübarizə 2 - Ictimai - iqtisadi formasiya 3 - Əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi qanunu 4 - Vətəndaş cəmiyyəti anlayışı 5 - İradə azadlığı6 - Sosial bərabərlik ideyası 7 - İnkarı inkar qanunu 8 - Materiya anlayışının tərifi 9 - İzafi dəyər 10 - Əmlak bərabərliyi prinsipi A) 2, 9 B) 1, 10 C) 3, 7 D) 4, 6 E) 5, 8 355. Marksizm təliminin: I - Yaranma tarixi II - Sosial bazası 1 - XIX əsrin 20 - 30 - cu illəri 2 - XIX əsrin 40 - ı illəri 3 - XIX əsrin 40 - 50 - cı illəri 4 - XX əsrin 50 - 60 - ci illəri 5 - XIX əsrin 80 - 90 - cı illəri 6 - Ziyalı təbəqəsi 7 - Fəhlə sinfi və digər zəhmətkeş kütlələr 8 - Tərəqqipərvər bəşəriyyət 9 Alman xalqı 10 - Xırda mülkiyyətçilər A) I – 2; II – 7 B) I – 1; II – 6 C) I – 3; II – 8 D) I – 4; II – 10 356. Azərbaycanda: I - Ən qədim dini - fəlsəfi təlim hansıdır? II - Öz əksini hansı əsərdə tapmışdır? 1 - Məzdəkilik 2 - Zərvanilik3 - Zərdüştilik 4 - Xürrəmilik 5 - Manilik 6 - Xristianlıq 7 - Bütpərəstlik 8 - Buddizm 9 - İudaizm 10 - Sufilik 11 - “Kitabi - Dədə Qorqud” 12 - “Avesta” 55 13 - “Məntiq” 14 - “İsgəndərnamə” 15 - “Şahnamə” 16 - “Qobusnamə” A) I – 3; II – 12 B) I – 2; II – 11 C) I – 5; II – 14 D) I – 4; II – 14 E) I – 1; II – 16 21. İnsanı: I - Digər canlılardan fərqləndirən əsas amil hansıdır? II - Digər canlı varlıqlarla oxşarlığı özünü nədə göstərir? 1 - Nəsil artımı 2 - Şüur 3 - İstehlak 4 - Tələbatlar 5 - Bioloji varlıq olmasında 6 - İctimai varlıq olmasında 7 - Mənəvi varlıq olmasında 8 - İnkişaf səviyyəsində A) I – 2; II – 5 B) I – 1; II – 5 C) I – 8; II – 6 D) I – 4; II – 3 E) I – 3; II – 2 357. Göstərilən anlayışlara uyğun gələn izahları göstərin: I - Şəxsiyyət II - Fərd III - Fərdiyyətçilik 1 - Sosiallığın fərdi aspekti 2 - Seçilib - sayılan adam 3 - Kamil insan 4 - Tipik insan 5 - Ayrıca götürülmüş insan 6 - İnsanın ictimai varlığı7 - İnsanın ictimai həyatının fərdi forması 8 - Sosiallığın kollektiv aspekti 9 - Mənlik şüuruna malik insan A) I – 3; II – 5; III –7 B) I – 1; II – 2; III– 5 C) I – 3; II – 5; III – 3 D) I – 4; II – 3; III – 9 E) I – 3; II – 4 III – 2 358. İnsanın ölümünə: I – Fəlsəfə necə baxır, II – Din necə baxır? 1 - Faciə 56 2 - Təbii seçmə 3 - İctimai fəlakət 4 - Təsadüfi sonluq 5 - Zərurət 6 - Bioloji qanunauyğunluq 7 - Obyektiv zərurət 8 - Alın yazısı A) I – 6; II – 8 B) I – 1; II – 5 C) I – 8; II – 6 D) I – 4; II – 3 E) I – 3; II – 2 359. Metafizika necə idrak metoddur və hansı idrak metoduna ziddir? 1 - Predmet, hadisə və prosesləri inkişafda götürür 2 - Predmet, hadisə və prosesləri qarşılıqlı təsirdə götürür 3 - Dəyişmələri, əlaqəni, daxili ziddiyyətləri inkar edir 4 - Predmet, hadisə və prosesləri hərəkətdə götürür 5 - Predmet, hadisə və prosesləri dəyişmələr prosesində götürür 6 - Sinergetik idrak metoduna ziddir 7 - Eklektik idrak metoduna ziddir 8 - Sofistik idrak metoduna ziddir 9 - Dialektik idrak metoduna ziddir 10 - Sistemli yanaşma idrak metoduna ziddir A) 2, 8 B) 4, 6 C) 5, 7 D) 3, 9 E) 1, 10 360. Dialektikanın növlərini seçin. 1 - Formal dialektika 2 - Materialist dialektika 3 - Cəmiyyətin dialektikası 4 - Subyektiv dialektika 5 - Təbiətin dialektikası 6 - Sosial dialektika 7 - Obyektiv dialektika 8 - Tarixi dialektika 9 - İdealist dialektika 10 - Təfəkkürün dialektikası A) 9, 2 B) 5, 3 C) 10, 8 D) 4, 7 E) 1, 6 57 361. Kəmiyyət