ESP 9 Ikatlong Markahan - Aralin 1 PDF

E D UKASYON S A PAGPAPAH AL AGA IKATLONG MARKAHAN - ARALIN 1 ESP PAGKILALA SA KONSEPTO AT KAHALAGAHAN NG KATARUNGANG PANLIPUNAN JEFREY C. MENDOZA  SA ARALING ITO LAYUNIN NA: 1 Makilala ang mga palatandaan ng katarungang panlipunan. 2 Masuri an...

E D UKASYON S A PAGPAPAH AL AGA IKATLONG MARKAHAN - ARALIN 1 ESP PAGKILALA SA KONSEPTO AT KAHALAGAHAN NG KATARUNGANG PANLIPUNAN JEFREY C. MENDOZA  SA ARALING ITO LAYUNIN NA: 1 Makilala ang mga palatandaan ng katarungang panlipunan. 2 Masuri ang mga paglabag sa katarungang panlipunan ng mga tagapamahala at mamamayan. 3 Mapatunayan na may pananagutan ang bawat mamamayan na ibigay sa kapwa ang nararapat sa kanya. 4 Matugunan ang pangangailangan ng kapwa o pamayanan sa mga angkop na pagkakataon. E D UKASYON S A PAGPAPAH AL AGA  PAGE 03 ANG Ang kabutihan ay isang mahalagang birtud ng KABUTIHAN pakikipagkapwa upang maisagawa ng tao ang nais niyang gawin. Dahil sa kaniyang kabutihang taglay, natatanggap niya ang ano mang pagkakamali ng kaniyang kapwa at napapatawad niya ang sino mang nakakasakit sa kaniya. Ginagawa rin niya ang mga bagay na alam niyang nakabubuti sa iba at tinitiyak na naghahari ang katarungan sa lipunan. Samakatwid, kung pinapairal ng bawat isa ang kabutihan nang buong puso, walang mangyayaring lamangan, mabibigyan ng pantay-pantay na karapatan ang lahat, at matatanggap ng bawat isa kung ano ang nararapat sa kaniya.  PAGE 04 ANG Sa araling ito, mabibigyang linaw na ang katarungang panlipunan ay makakamit lamang kung ganap ang KABUTIHAN paggalang at pagtanggap ng mga tao sa isat isa. Ang pagtanggap ay hindi nangangahulugan ng pagsang-ayon sa paniniwala at kaisipan ng kapwa kundi, ito ay pagpapakita ng paggalang at pagbibigay kung ano ang nararapat sa kapwa tulad ng paggalang sa kaniyang mga karapatan at pagsasaalang-alang sa kaniyang kapakanan. Sa ganitong paraan, maitataguyod ang katarungan sa isang lipunan kung saan ang bawat isa ay naipadarama ang kani-kaniyang pagmamahal sa kapwa, umiiwas na makasakit ng iba, at nagbibigay-tulong sa mga nangangailangan sa abot ng makakaya. PAGIRAL NG PAGE 05 KATARUNGAN SA LIPUNAN Mithiin ng bawat isa sa atin ang magkaroon ng isang lipunan kung saan umiiral ang katarungan at ang bawat mamamayan ay nagkakaisa at may pagpapahalaga sa bawat isa. Kaakibat ng pag-iral ng katarungan ang pagkakaroon ng paggalang sa dignidad at karapatan ng kapwa. Kaya ng tao na maging mabuti at gumawa ng kabutihan kung gagamitin lamang niya nang wasto ang kaniyang isip at talino. May kakayahan din siyang alamin ang maaaring maging bunga ng mga bagay na kaniyang ginagawa. Kailangan lamang niyang pakatandaan na sa bawat kilos at gawa, mahalaga ang paggalang sa pagkatao ng bawat indibdiwal para sa kagalingang panlipunan, kapayapaan, kaligtasan, at kaunlaran ng lipunan. ANO ANG PAGE 06 KATARUNGAN? Sa pagtatalakay ng katarungan, nararapat na balikan natin ang kahulugan ng salitang karapatan. Sa wikang Ingles ito ay tumutukoy sa right na nagmula naman sa salitang Aleman na recht. Sa salitang Latin naman, ang karapatan ay katumbas ng salitang ius na ang kahulugan ay "ano ang para sa o dapat sa tao na maaring maiugnay sa isang katungkulan o duty." Kung kayat mahihinuha na ang karapatan ay nangangahulugan ng "kung ano ang tama at dapat para sa tao." Ang salitang ius ay nagmula rin sa salitang institia o katarungan o justice. ANO ANG PAGE 07 KATARUNGAN? Samakatwid, masasabing may malaking kaugnayan ang ; karapatan sa katarungan. Nakakamit lamang ang katarungan kung ang bawat tao ay nakatatanggap o binibigyan ng dapat o para sa kaniya. Isang halimbawa ng pagsasabuhay ng katarungan ay ang maayos na pagtrato sa mga kasambahay kahit sila ay tagapagsilbi lamang at binabayaran. Ibig sabihin, hindi tamang pagtrabahuin sila ng dis-oras ng gabi o ituring silang parang aso na hindi maaaring makisabay sa pagkain ng kanilang mga pinagsisilbihan at tira-tirang pagkain lamang ang para sa kanila. ANO ANG PAGE 08 KATARUNGAN? Binubuo man ng mga taong may kani-kaniyang paniniwala, hilig, katungkulan, estado, at paninindigan ang isang komunidad, paggalang ang magsisilbing pundasyon upang mapairal ang katarungan at pagkakapantay-pantay ng pagtrato at pakikisalamuha sa bawat isa. Sa pamamagitan lamang nito, magagawang abutin ang kaunlaran ng buong lipunan maging ng sambayanan. ANO ANG PAGE 09 KATARUNGAN?  PAGE 10 Batayan ng KATARUNGA pagsasabuhay ng N 1.Katapatan Maipamamalas natin ang katapatan kung sa bawat gawain tayo ay nagsusumikap at tanging katotohanan lamang ang ating ipinahahayag.  PAGE 11 Batayan ng KATARUNGA pagsasabuhay ng N 2. Pagbibigay halaga sa kapwa Ito ay maisasakatuparan sa pamamagitan ng pagsasaalang-alang sa tuwi-tuwina na lahat ng karapatan na ating tinatamasa ay nararapat ding ibigay at ipagkaloob sa kapwa.  PAGE 12 Batayan ng KATARUNGA pagsasabuhay ng N 3.Pagbabago sa sarili Maipakikita natin ito kung magagawa nating baguhin ang mga kinagisnang ugali at gawi na taliwas sa ating layunin na maibigay ang dapat, gaya ng pagsasabi ng "saka na" at pagpapaliban sa mga gawaing dapat nating gawin sa takdang oras.  PAGE 13 Pagtugo KATARUNGAN n sa 1.Katarungan sa Sarili 4. Katarungan sa Bansa 2. Katarungan sa Trabaho 5. Katarungan sa Diyos 3. Katarungan sa Kapwa 6. Katarungang Panlipunan E D UKASYON S A PAGPAPAH AL AGA  PAGE 08 SAMAKATUWID... Kung matagumpay nating maisasaalang-alang at matutugunan ang bawat uri ng katarungang nabanggit, mapananatili natin ang katarungang panlipunan at wala na tayong maririnig na sigaw para sa katarungan ng buhay ng ating kapwa, para sa kanilang karapatan, at kung ano pa man. Makakamit natin ang isang makatarungang lipunan kung ang lahat ay naghahangad na mailagay sa ayos ang lahat at maitama ang mga bagay na sasalungar sa karapatang pantao. Sa bawat kilos natin, mahalagang timbangin ang magiging kahihinatnan nito, at sa bawat salitang ating sasambitin, isipin muna kung makakasakit o makabubuti ito sa kapwa upang katarungan sa sarili at sa kapwa ay ating matamasa. E D UKASYON S A PAGPAPAH AL AGA Thank You SO