Mga Uri ng Talumpati at Pagsulat sa Filipino (PDF)
Document Details
![SparklingDune8413](https://quizgecko.com/images/avatars/avatar-1.webp)
Uploaded by SparklingDune8413
Tags
Summary
Ang dokumentong ito ay naglalaman ng mga uri ng talumpati, ang proseso ng pagsulat, at posisyong papel. Tinatalakay din ang mga bahagi ng talumpati, mga dapat tandaan, at ang mga uri ng balangkas. Mahalaga ito sa mga nag-aaral ng Filipino at sa mga nais magpakadalubhasa sa sining ng pagsulat at pagbigkas.
Full Transcript
Okay, here's the converted text from the images into a structured Markdown format. I have done my best to retain the original information, formatting and writing style while improving readability. ### Page 1 **3809MJTX3** **BAHAGI NG TALUMPATI** > **PANI MULA** - kaagapay ang istratehiya upang k...
Okay, here's the converted text from the images into a structured Markdown format. I have done my best to retain the original information, formatting and writing style while improving readability. ### Page 1 **3809MJTX3** **BAHAGI NG TALUMPATI** > **PANI MULA** - kaagapay ang istratehiya upang kunin ang atensiyon ng madla. > **KATAWAN** - Paksang tatalakayin ng mananalumpati > **KONKLUSYON / KATAPUSAN** - nakahahad ang pinakamalakas na katibayan, paniniwala at katuwiran upang manghikayat ng pagkilos. ### Page 2 **EXTEMPORE** James M. Copeland (1964) * Kawalan ng kinahandaan sa pagbigkas * Limitado sa oras sa pagitan ng pagkuna ng paksa at mismong paligsahan * Pagtatakda ng oras sa pagtatalumpati **Isinaulong Paksa** * Gumagawa muna ng kanyang Talumpati. * Kailangang memoryado o saulado ang pyesa bago bigkasin ang talumpati **Pagbabasa ng Papel ra Panayam o Kumperensya** * kasanayan sa pagsulat ng papel na babasahin sa kumperensya. **Mga Papat Tandaan sa Pagtatalumpati** **TINIG** - Pag-Unawa sa nilalaman ng talumpati. Isinasaalang-alang sa tulin o bilis at tono ng pananalita. **KUMAS NG KAMAY** - Pagbibigay diin sa sinasabi. Ex: Tinataas ang hintuturo o braso kung ipinapahayag ang manalagang opinyon. **GALAW** - Anumang pagkilos na ginagawa ng tao na may kaugnayan sa pagsasalita ng kaisipan o anumang damdamin **TINDIG** - Nakapagpapahiwatig na handang - handa ang tagapagpasalita. **Mga Hangarin / Layunin ng Pagiata lumpati** * magbigay ng kaalaman - ginaganap sa seminar o kurnbensyon. Pagdaragdag ng kaalaman bukod sa dating kaalaman. * Magbigay- Aliw - Anekdota o kuwentong nakakatawa * maghimok - salitang umaakit upang tanggapin ang isang ideya o palagay kaugnay sa isyu. * Magpakilos - gawin sa lalong madaling panahon ang kaniyang iminumungkahi gayo ng pagbibigay ng tulong sa mga biktima o nasalanta ng kalamidad. ### Page 3 **TALUMPATI** > isang tekstong binibigkas sa harap ng mga tao kaya dapat maayos ang bibigkasin na mga salita at angkop ang haba ng mga pangungusap. > maituturing na isang uri ng sining > Isang buod ng kaisipan o opinyon ng isang tao > Layunin nitong humikayat, tumugon, mangatwiran, magbigay kaalaman or impormasyon. **PAGLALAHAD** - Pagpapaliwanag na sumasagot sa mga tanong na Sino, Ano, Bakit, Saan, kailan at Paano? > maaaring magbigay ng enumerasyon ng mga bagay > Nagpapaliwanag din ito ng kahulugan at kahalagahan ng isang konsepto o salita. **PAGSALAYSAY** - susing salita ay "Pag kukuwento" > Pagkukuwento ito ng isang bagay ugnay- ugnay at may karakterisasyon o pag-unlad ng tauhan. **PAGLALARAWAN** - "Pagpapakita ng katangian" > nagpapahayag ng katangian batay sa 5 pandama: Paningin, Pandinig, pang-amoy, panlasa, at panalat. **PANGANGANWIRAN** - "Panghihikayat" > Pumanig sa opinyon ng tagapagsalita > Binubuo ng matitibay na argumento o mga danilan upang mapasang-ayon ang mga tagapakinig. > sinusuportahan ng ebidensiya upang mapatibay ang argumento. **URI NG TALUMPATI** **IMPROMPTU** - biglang talumpati na binibigkas, may pamamaraan na maaaring gamiting gabay sa pagbigkas ng biglaang talumpati > Ibinibigay ang pakga sa oras na mismo ng Pagsasalita. ### Page 4 Ⅲ. **kong klusyon** A. muling sabihin ang pangunahing argumento B. magbigay ng plano bilang aksiyon ### Page 5 **POSISYONG PAPEL** * Naglalahad ng mga napapananong isyu sa lipunan. Layunin nito na manikayat ang mga mambabasa na paniwalaan ang mga argumento ng manunulat. **ANALISIS NG ISANG ISYU AT PAGBUO ANG ARGUMENTO** **FACTUAL** **KNOWLEDGE** **STATISTICAL** **INFERENCES** **Informel Opinion** impormasyong may katotohanan at Pinag kakasunduan ng lahat interpretasyon at halimbawa o nakalap na mga katotohanan. Pananaw na bunga ng pananaliksik o mula sa mga eksperto. **Personal Testimony** Pansariling karanasan batay ra tunay na panyayan. **ORGANISASYON** Panimula ay dapat naglalahad ng tesis na magiging batayan sa balangkas ng iyong posisyong papel. I. **PANIMULA** A. Ipakilala ang paksa B Ibigay ang kaligiran ng paksa c. Sabinin ang iyong Teris (iyong panig tungkol sa paksa.) II. **Kontra Argumento** A. Ibuod ang argumento ng kabilang panig B. Impormasyon tungkol sa argumento ng kabilang panig C. kontrahin ang argumento ng kabilang panig tungkol sa paksa Ⅲ-lyona **Argumento** A. Sabinin ang iyong unang argumento 1. Ilahad ang iyong opinyon 2. Hatag ang sumusuportang ebidensya B. 1. *“* ikalawang argumento C. 1. *“* ikathong argumento 2. *“* ### Page 6 **ABSTRAK** * Nagbibigay ng impormasyon tungkol sa nilalaman ng Isinagawang pananaliksik. * Pagitan lamang ng 100-200 na salita ang haba * Susing salita o key worde * Buod ng nilalaman o proseso ng isinaga wang pananaliksik i hindi ito panimula **2 URI NG ABSTRAK** **HUMANIDADES** * magbigay ang nilalaman ng isinagawang pananaliksik sa maikli at walang paligoy - ligoy na pamamaraan. * maayos na pagkakabalangkas ng pongunaning ideya at organisasyon icationg panahan, sa ganitong uri ng alostiak ay mayroong apat na mahalagang bahagi. 1. Ang paksa ng pananaliksik 2. Ang tesis (pananaw ng manunuwat ) ng pananaliksik 3. Ang mga pangunahing ideya sa pananaliksik 4. mga susing salita **SIYENTIPIKONG ABSTRAK** * mabigyan ng impormasyon ang mga mambabasa so proseso at layunin ng isinagawang eksperimento ng mananaliksik. * Pandiwang tapos na o naisagawa na at nasa ikationg panauhan ### Page 7 **LAGOM** **SINTESIS (SYNTHESIS)** Pinormita at pinaikling bersiyon ng isang sulatin o arda * Nagmula sa salitang Griyego na syntithenai no ang ibig sabinin sa Ingles ay "*put together o combine*" * ay ang pagsasama sama ng impormasyon, mahahalang punto at ideya upang mabuod ang napakanabang libro. **3 URI NG PAGSUSUNOD - SUNOD NG MGA DETALYE** **SEKWENSIYAL** - Pagsusunod-sunod ng mga pangyayan Ex: una, dalawa, pangatlo, cusunod at iba pa. **KRONOLOHIKAL** - Pagsusunod-sunod ng mga impormasyon at mahalagang detalye. **PROSIPYURAL** - Pagsusunod-sunod ng mga hakbang **BALANGKAS** - isang nakasulat so plano ng mananalagang bahagi ng isang sulatin nakaayos ayon sa pagkakasunod-sunod **URI NG BALANGKAS** **PAMAKSANG BALANGKAS (TOPIC OUTLINE)** Binubuo ng salita o parirala lamang dahil matipid ito sa pananalita o panayag. **PANGUNGUSAP NA BALANGKAS** (SENTENCE OUTLINE) Buong pangungusap na naglatiman ng pangunahing ideyat maynor **PATALATANG BALANGKAS** (PARAGRAPH OUTLINE) Naglalahad ng nilalaman ng buong mga talata ng sulatin. ### Page 8 **BATAYANG KAHULUGAN NG KALANAYAN NG PAGSULAT** **XING at JIN**(Komprehensibong kakayanon) * Naglalaman ng wastong gamit, talasalitaan, pagbubuo ng kaisipan. retorika at iba pa. **BADAYOS, PAQUITO B.** (kakayahan sa pagsulat ) * Isang bagay na totoong mailap para sa nakararami sa atin maging ito'y pagsulat so unang wika o pangalawang wiro man. **PECK at BUCKINGHAM**(Pagsulat ay ekstensyon ng wika) * karanasang natamo ng isang tao mula sa kaniyang pakikinig pagsasalita at pagbabasa **KELLER, HELEN** (Pagsulat ay isang biyaya) * Pangangitangan, at kaligayahan. **MURRAY, DONALD** (Isang eksplorasyon) * Pagtuklas sa kahulugan, pagtuklas sa porma at ang manunulat ay pabalik-balik na nagtutuon sa isa sa mga batayang kasanayan sa bawat panahon. **talento** kakayanang pambihira na taglay mo na simula nang ikaw ay isinilang, ito ay natural sa isang taong na biyayaan ng ganitong kakayanan. **ISIGANI R. CRUZ** isang kasanayan dahil ito ay maparing matutunan sa pamamagitan ng pagsasanay o pagtuturo. ### Page 9 PAGLALARAWAN - Bumubuo ng isang imahe sa pamamagitan ng paglalantad PROSEO NG PAGSULAT PAGTATANONG AT PAG-ISA. Habubuo rito ang paksa ng sulatin. → mausisang isipan ang nagbibigay-daan para makahanap ng sagot sa tanong. PALA PALAGAY.mausisang isipan ang binhi para sa simula ng pananaliksik, sa isang banda, unti-unting nabubuo ang pala palagay ng panunulat sa paksang sulatin. NIEYAL NA PAGTATANGKA latangkain ng manunulat na ayusin ang panimulang dator, para palagay at ibang impormasyon. PAGSULAT NG UNANG BORADOR Lahat ng sanggunian at maayos na ang daloy ng pakea at detalye ng paksa ayon sa balangkas nito, maaaring sulatin na ang unag borador. PAGPAPAZANIE NG PAPEL Pagtapos ng unang boracter, muli't muling babasahin ito para makita ang pagkakamali co ispeling, paggamit ng salita, gramatika at daloy ng pagpapahayag katwirang nakapaloon sa komposisyon. PINALNN PAPEL Nasuyod nang mabuti ang teknikal ng bahagi at nilalaman ng papel, puwede nang ipasa ORGANISASYON NG TEKSTO TITULO O PAHAGATPangalan ng sumulat, petsa ng pagkasulat o pagpasa at iba pang impomasyon INTRODUKSYON O PANIMULA - Isinasaad dito ang paksa, kanalaganan, dahilan at pambungad na talakay sa daloy ng papel. KATAWAN – Pangunahing pagtalakay sa paksa. Ang pangangarwisan, pagpapaliscanag. Pagraralaysay Paglalawaran at paglalahad KONGELUSYON - Nilalagom ang mga mahahalagang puntos ng papel. -Napatunayan o napag- alaman batay sa pagblanad at pagsusuri ng mga impormasyon. ### Page 10 PAGSULAT – artikulasyon ng mga ideya, konsepto ,paniniwala at( pagsulat, limbag. ot elektronico) Yugtong *PANGKOGNITIBO* * naro isip lanat natin ang ating mga isusulat、dumaraan ito sa isipan ng tau na pog-isipan naisapuso o naunawaan bago naisulat。 *PROSESO NG PAGSULAT* * Hulma al tiyak na hugis ang mga ideya at konseptong nasa isipan ng tao nabang unti-unting naisasulat ito ra Papel。 *Uri ng pagsulat* **PORMAL** Sulating malinaw na daloy at ugnayan ng pangunahing paksa at detalyadong pagtalakay ng balangkas ng paksa。 **DI-PORMAL** Malaya ang pagtalakaysapaksa,magaan ang pananalita masaya at may pakapersonal na parang na nakikipag-usap lamang ra mambabasa。 **KOMBINASYON** Pagsulat ng jornal lineman at iba pag personal na sulatin kawa posibleng magkaroon ng kumbinasyon ng permal at dr pormal。 ***Anyo ng pagsulat ayon sa layunin*** **PAGLALAHAD** Nagbibigay-linaw o nagpapaliwanag hinggil sa proseso, Isyu, konsep to o anumang paksa na alisan ng pag aalinlangan。 ***PAGSASALAYSAY*** Nagkukuwento ng mga magkakaugnay na pangyayan。 ****PANGANGATWIKAN****Layuning manganhikayat at magpapaniwala sa pamamagitan ng pagbibigay ng maga rason at ebidensya。 Hopefully this is helpful! Let me know if you have any other questions.