پاسخ فعالیت ها و پرسش های نمونه تاریخ 1 (PDF)

## پاسخ فعالیتها و پرسشهای نمونه تاریخ ۱ ایران و جهان باستان **بهرام شفیعی سرگروه تاریخ منطقه آب پخش** ### درس ۱ تاریخ دهم انسانی تاریخ و تاریخ نگاری **جواب فعالیت ۱ صفحه ۲ درس اول تاریخ دهم** مشخص کنید واژه تاریخ در هر یک از جمله های زیر چه معنایی دارد. * الف - تاریخ را باید به شیوۀ علمی و ر...

## پاسخ فعالیتها و پرسشهای نمونه تاریخ ۱ ایران و جهان باستان **بهرام شفیعی سرگروه تاریخ منطقه آب پخش** ### درس ۱ تاریخ دهم انسانی تاریخ و تاریخ نگاری **جواب فعالیت ۱ صفحه ۲ درس اول تاریخ دهم** مشخص کنید واژه تاریخ در هر یک از جمله های زیر چه معنایی دارد. * الف - تاریخ را باید به شیوۀ علمی و روشمند نوشت: **علم** * ب - هنوز تاریخ برگزاری انتخابات شورای دانش آموزی مدرسه، تعیین نشده است: **روز** * پ- تاریخ باستان مملو از جنگ و کشورگشایی است: **مجموعه حوادث و رویداد** **جواب فعالیت ۲ صفحه ۴ درس اول تاریخ دهم** با توجه به مطالب سنگ نوشته بیستون دلیل بیاورید که چرا این سنگ نوشته به عنوان یک سند تاریخی معتبر محسوب می شود. به دلیل اینکه علاوه بر قدمت تاریخی آن محتوای نوشته ها مربوط به دوران خود پادشاه بوده و به خاطر ماهیت این اثر (نوشته شدن بر روی سنگ) امکان تحریف مطالب آن در طول زمان صورت نگرفته همچنین این اثر نشان دهنده توجه ایرانیان به نگارش آثار و فعالیت هایشان است. **جواب فعالیت ۳ صفحه ۶ درس اول تاریخ دهم** * الف - به چند گروه تقسیم شوید و با راهنمایی دبیر خود هر گروه یک موضوع تحقیق درباره تاریخ ایران باستان با ویژگیهایی که برشمرده شد، ارائه دهید. میتوانید از موضوعاتی مانند زندگی اجتماعی و اقتصادی ، اعتقادات مذهبی، نوع خوراک و پوشاک جامعه ایرانی و روابط خارجی حکومتها در هر یک از دوره های هخامنشیان، اشکانیان و یا ساسانیان، جایگاه مذهب آموزش و پرورش در عهد باستان و ...؛ استفاده نمایید * ب فرض کنید میخواهید درباره اهمیت و نقش جاده ابریشم در دوره ساسانیان تحقیق کنید. این سوال تحقیق میباشد! با همفکری پرسشهای این تحقیق را کامل نمایید. * ۱ - جاده ابریشم از چه کشورها و سرزمینهای می گذشت؟ * ۲ چه نوع کالاهای بازرگانی از طریق جاده ابریشم داد و ستد می شد؟ * جاده ابریشم از چه جهاتی به اقتصاد ایران کمک می کرد؟ * ۴ امنیت جاده ابریشم چگونه تأمین میشد؟ * ۵ جاده ابریشم چه اهمیت و نقشی در روابط فرهنگی ایران با دیگر کشورها داشت؟ نقشهای مهمی در مبادلات سیاسی اقتصادی و فرهنگی بین کشورهای مختلف نگاشته شده است. **جواب فعالیت ۴ صفحه ۶ درس اول تاریخ دهم** با مراجعه به کتابخانه مدرسه محله یا کتابخانه شخصی خود یکی از منابع دست اوّل یا دست دوم تاریخ را انتخاب کرده سپس موضوعی از آن کتاب را تعیین نمایید و مطابق نمونه فیش صفحه بعد فیش برداری کنید. موضوع اصلی را با توجه به علاقه خود تعیین کرده و موضوع فرعی را با توجه به آن تعیین میکنیم و در فیش موارد خواسته شده را کامل کنید. **جواب فعالیت ۵ صفحه ۷ درس اول تاریخ دهم** مراحل پژوهش تاریخ را تکمیل کنید. * ۱ - انتخاب موضوع * ۲ تدوین پرورش های تحقیق * شناسایی منابع * ۴- گردآوری و تنظیم اطلاعات * ۵- تحلیل و تفسیر اطلاعات **جواب فعالیت ۶ صفحه ۸ درس اول تاریخ دهم** * سکه اشکانی * منشور کورش - موزه بریتانیا در لندن * طاق بستان - کرمانشاه تصاویر بالا را به دقت نگاه کنید و بگویید چرا هر یک از آنها منبع دست اول برای دوره خود هستند. * سکه اشکانی حاوی اطلاعات مهمی از آن دوره است. * منشور کورش افکار و شخصیت فرمانروا و رابطه اش با مردم را به طور واضح بیان می کند. **طاق بستان نشان دهنده اعتقادات شخص پادشاه (خسرو پرویز) و معماری آن بیانگر طرح ها و هنر عصر ساسانی است.** به طور کلی به دلیل اینکه بیانگر دقیق حال و اوضاع زمان خویش هستند. **جواب فعالیت ۷ صفحه ۹ درس اول تاریخ دهم** با مراجعه به کتابخانه مدرسه یا منزل خود چند نمونه از منابع دست اول و دست دوم تاریخ ایران را فهرست نمایید. * منابع اصلی تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی کتابهای اخبار الطوال (دینوری)، فتوح البلدان (بلاذری و تاریخهای طبری، سیستان، بلعمی، طبرستان و ... * منابع دست دوم تاریخ ایران در مورد قرون نخستین اسلامی تاریخ ایران بعد از اسلام دکتر عبدالحسین زرین کوب)، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی اشپولر) تاریخ ایران از ظهور اسلام تا دیالمه عزیز الله بیات، عصر زرین فرهنگ ایران (ریچارد فرای) **جواب فعالیت ۸ صفحه ۱۱ درس اول تاریخ دهم** به تصویر بالا دقت کنید و بگویید چرا بازگرداندن اشیای تاریخی به کشور اقدامی مهم و ارزشمند است؟ زیرا این اشیا بخشی از هویت و شناسنامه ملی کشور به حساب می آیند و میتوانند به عنوان منابع دست اول به پژوهش های تاریخی کمک کنند و یا در تکمیل اطلاعات دوره های تاریخی مؤثر واقع شوند. بدین ترتیب باید در حفظ و نگهداری آن کوشا و سهیم باشیم. **جواب پرسش های نمونه درس اول تاریخ دهم صفحه ۱۱** * **۱ - علم تاریخ را تعریف کنید؟** علمی است که به مطالعه جنبه های مختلف زندگی انسانها و جامعه ها در گذشته می پردازد و علل و نتایج افکار و اعمال پیشینیان را بررسی و تحلیل می کند. * **۲- قلمرو و هدف علم تاریخ را بیان نمایید؟** شناخت و آگاهی نسبت به زندگی اجتماعی در گذشته است که شامل تمامی جنبه های فکری مذهبی سیاسی نظامی اقتصادی علمی حقوقی و هنری می شود. * **- تفاوت های تاریخ نگاری نوین را با وقایع نگاری توضیح دهید؟** در وقایع نگاری مورخان اغلب به تنظیم ثبت و نگارش وقایع می پرداختند و توجه چندانی به بررسی علل آثار و نتایج رویدادهای تاریخی نداشتند. عالوه بر آن عمده تمرکز این مورخان بر بیان حوادث سیاسی و نظامی و شرح حال فرمانروایان بود و به مسائل و موضوعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اهمیتی نمی دادند. در تاریخ نگاری نوین اساس بر سنجش دقیق منابع ، استناد به اسناد و مدارک معتبر و دوری از داستان پردازی قرار دارد. در تاریخ نگاری نوین * الف) علم تاریخ صرفا به توصیف و شرح زندگانی و اقدامات فرمانروایان و امور سیاسی و نظامی محدود نمی شود، بلکه همه ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، هنری و... جوامع گذشته را در بر می گیرد. * ب) علم تاریخ صرفاً به ثبت و نقل رویدادهای گذشته بسنده نمیکند بلکه زمینه ها، علل نتایج و آثار حوادث تاریخی را نیز بررسی و تجزیه و تحلیل می نماید. * پ) در پژوهشهای علمی ،تاریخ از یافتههای علوم و فنون مختلف مانند باستان شناسی جامعه شناسی فلسفه جغرافیا، اقتصاد، زبان شناسی و ... استفاده میشود. **-۴- منابع دست اول پژوهش در تاریخ چه ویژگی هایی دارند؟** * به همه آثاری گفته میشود که در زمان وقوع حادثه یا نزدیکترین زمان به وقوع آن نوشته شده اند. این نوع منابع دارای ویژگی منحصر به فردی هستند زیرا در همان زمان وقوع رویداد نوشته یا گفته شده اند **۵ تاریخ چگونه به فهم زمان حال و درک مسائل پیش روی انسانها و جوامع کمک می کند؟** * رویدادهای تاریخی اگرچه در زمان معینی در گذشته به وقوع پیوسته است ، اما آثار، نتایج و پیامدهای این رویدادها گذشته، حال و آینده را به یکدیگر پیوند می دهد. مثال نتایج و تأثیرات تأسیس سلسله هخامنشیان، جنگهای صلیبی، نهضت رنسانس، کشفیات جغرافیایی و انقلابهای بزرگ معاصر، تحولاتی که پیامبران الهی و یا شخصیتهای مهم علمی تاریخی مانند افلاطون، ارسطو، کورش، ابن سینا، شاه اسماعیل صفوی، ناپلئون، امیر کبیر، مصدق و امام خمینی و ... از این دست رویدادها هستند. **۶- تأثیر تاریخ را بر میهن دوستی و تقویت هویت ملی توضیح دهید؟** * مردمانی که برای نسلهای متوالی سرگذشت مشترکی داشته اند و سالیان طولانی در شادی ها و تلخ کامی ها، موفقیت ها و شکست های هم شریک بوده اند، بطور طبیعی نسبت به سرزمین و گذشته خود احساس نوعی علاقه و دلبستگی خاص پیدا می کنند. **درس ۲ تاریخ دهم انسانی تاریخ؛ زمان و مکان** **جواب فعالیت ۱ صفحه ۱۳ درس دوم تاریخ دهم** با استفاده از تقویم اسامی ماههای جدول زیر را تکمیل کنید. | میلادی | هجری قمری | هجری خورشیدی | | :---------- | :---------- | :-------------- | | ژانویه | محرم | فروردین | | فوریه | صفر | اردیبهشت | | مارس | ربيع الاول | خرداد | | آوریل | ربيع الثاني | تیر | | مه | جمادى الاول | مرداد | | ژوئن | جمادى الآخر | شهریور | | ژوئیه | رجب | مهر | | اوت | شعبان | آبان | | سپتامبر | رمضان | آذر | | اکتبر | شوال | دی | | نوامبر | ذي القعده | بهمن | | دسامبر | ذي الحجه | اسفند | **جواب فعالیت ۲ صفحه ۱۵ درس دوم تاریخ دهم** * الف - برداشت شما از معانی اسامی روزها در گاهشماری اوستایی چیست؟ اعتقادات برگرفته از آیین زرتشتی که در آن احترام به آفریدگار و اصول پاک اندیشی و درست کرداری و نیز جایگاه عناصر طبیعی (آب، باد، آتش و خاک) محترم شمرده می شد. * ب به جدول صفحه قبل نگاه کنید و بگویید نام چه تعداد از روزهای ماه با نام ماههای گاه شماری اوستایی یکسان است؟ با راهنمایی دبیر ،خود مشخص کنید همزمانی روز و ماه در این گاهشماری با چه رویدادی همراه بود؟ نام چهارده روز با نام ماه های گاه شماری اوستایی مطابقت دارد. **پ- محاسب کبیسه در گاهشماری اوستایی چگونه انجام میشد؟** * با تغییرات طبیعت، جلوس پادشاهان و یا اعتقادات مذهبی **جواب فعالیت ۳ صفحه ۱۵ درس دوم تاریخ دهم** * الف- با استفاده از فرمولهای تطبیق و تبدیل سالهای میلادی هجری قمری و هجری شمسی که دبیر محترم در اختیار شما قرار میدهد چند نمونه تطبیق و تبدیل سالهای میلادی هجری شمسی و هجری قمری را انجام دهید. برای تبدیل سال شمسی به میلادی * سال شمسی را با عدد ۶۲۱ در صورتی که ماه آن قبل از ۱۱ دی باشد و یا با عدد ۶۲۲ در صورتی که ماه آن بین ۱۱ دی تا ۳۰ اسفند باشد) جمع میکنیم. مثلاً سال ۱۳۵۰ ه.ش (سوم اسفند را وقتی بخواهیم به سال میلادی تبدیل کنیم میلادی ۱۹۷۲ - ۱۳۵۰+۶۲۲ * فرمول تبدیل سال قمری به میلادی (۳۳/۳۲) + ۶۲۲ = سال میلادی) مثلاً زاد روز فردی سال ۱۳۸۰ است و میخواهد این تاریخ شمسی را به سال میلادی تبدیل کند: ۲۰۰۲ – ۱۳۸۰+۶۲۲ * ب- چه نوع گاهشماریهایی در تصویر بالا مشاهده میکنید؟ زاد روز خود را با این گاهشماری ها بنویسید. گاه شماری شمسی، میلادی و قمری **جواب فعالیت ۴ صفحه ۱۶ درس دوم تاریخ دهم** با راهنمایی دبیر و همفکری با یکدیگر توضیح دهید که تقسیم بندیهای ردیفهای ب پ و ث بر اساس چه معیارهایی انجام گرفته است. * ردیف ب نوع ابزار شکار و کار * ردیف پ شیوۀ زندگی از طبیعت گردی تا کشت و زرع * رديف ث ورود اسلام به سرزمین ایران **جواب فعالیت ۵ صفحه ۱۶ درس دوم تاریخ دهم** با راهنمایی دبیر خود رویدادهای زیر را بر روی نمودار خط زمان نشان دهید. * ۱ - ۵۵۹ ق.م. به قدرت رسیدن کورش در پارس * ۲ ۵۳۹ ق.م. : فتح مسالمت آمیز بابل توسط سپاه هخامنشی و صدور منشور کورش * ۳- ۵۳ ق.م.: شکست کراسوس سردار معروف روم از سورنا سردار ایرانی -۴ ۲۲۴م پیروزی اردشیر ساسانی بر آخرین پادشاه اشکانی * ۵- ۶۵۱ م. : مرگ یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی **-۴- منابع دست اول پژوهش در تاریخ چه ویژگی هایی دارند؟** * به همه آثاری گفته میشود که در زمان وقوع حادثه یا نزدیکترین زمان به وقوع آن نوشته شده اند. این نوع منابع دارای ویژگی منحصر به فردی هستند زیرا در همان زمان وقوع رویداد نوشته یا گفته شده اند **۵ تاریخ چگونه به فهم زمان حال و درک مسائل پیش روی انسانها و جوامع کمک می کند؟** * رویدادهای تاریخی اگرچه در زمان معینی در گذشته به وقوع پیوسته است ، اما آثار، نتایج و پیامدهای این رویدادها گذشته، حال و آینده را به یکدیگر پیوند می دهد. مثال نتایج و تأثیرات تأسیس سلسله هخامنشیان، جنگهای صلیبی، نهضت رنسانس، کشفیات جغرافیایی و انقلابهای بزرگ معاصر، تحولاتی که پیامبران الهی و یا شخصیتهای مهم علمی تاریخی مانند افلاطون، ارسطو، کورش، ابن سینا، شاه اسماعیل صفوی، ناپلئون، امیر کبیر، مصدق و امام خمینی و ... از این دست رویدادها هستند. **۶- تأثیر تاریخ را بر میهن دوستی و تقویت هویت ملی توضیح دهید؟** * مردمانی که برای نسلهای متوالی سرگذشت مشترکی داشته اند و سالیان طولانی در شادی ها و تلخ کامی ها، موفقیت ها و شکست های هم شریک بوده اند، بطور طبیعی نسبت به سرزمین و گذشته خود احساس نوعی علاقه و دلبستگی خاص پیدا می کنند. **درس ۳ تاریخ دهم انسانی باستان شناسی؛ در جست و جوی میراث فرهنگی** **جواب فعالیت ۱ صفحه ۲۳ درس سوم تاریخ دهم** اشیای آرامگاه توتنخامون و نقاشی غار لاسکو را به دقت ملاحظه کنید و با همفکری به پرسشهای زیر پاسخ دهید. * الف - به نظر شما باستان نشناسان با بررسی اشیای صفحه قبل و نقاشی بالا به چه اطلاعاتی درباره مردمان گذشته دست می یابند؟ نگرش مردمان گذشته به مسئله زندگی و مرگ و مرگ، شناخت نیازهای اولیه بشر و اولویت آن نوع خوراک و شیوه زندگی مردم - اعتقادات - هنر و فرهنگ و ... * ب این اطلاعات چه اهمیتی در شناخت گذشته دارد؟ اطلاعاتی در باره باور و نگرشهای مردم گذشته که برایشان کاربردی بود و منبع ارزشمندی برای مطالعه و شناخت زندگی مردمان دوران پیش از تاریخ به شمار می رود. **جواب فعالیت ۲ صفحه ۲۷ درس سوم تاریخ دهم** به تصویر سر در موزه ایران باستان با دقت نگاه کنید و بگویید معماری آن با الگوگیری از کدام بنای تاریخی، طراحی شده است؟ * ایوان کسری طاق کسری **جواب فعالیت ۳ صفحه ۲۸ درس سوم تاریخ دهم** با راهنمایی دبیر خود درباره دلایل اهمیت کاوشهای باستان شناسی در مطالعه و شناخت دوران پیش از تاریخ گفت و گو نمایید. * چون در دوران پیش از تاریخ آثار مکتوبی پیدا نشده پس اطلاعات تاریخی از آن دوران ناقص میباشد ، اما علم باستان شناسی در تکمیل انواع اطلاعات مربوط به این دوره مانند نوع سکونتگاههای انسان نخستین چگونگی شکل گیری زندگی اجتماعی ابزار، خوراک، کشاورزی و خانه سازی و شهرنشینی نقش مهمی دارد. **جواب فعالیت ۴ صفحه ۲۸ درس سوم تاریخ دهم** اهمیت درس باستان شناسی و تأثیر محتوای آن بر خود را در قالب یک گزارش کوتاه بیان کنید. یافته های باستان شناسی این امکان را فراهم می آورد که فرد از جنبه های فرهنگی هنری اقتصادی، اجتماعی و ... زندگی انسانهای گذشته آشنا شود و حوزه اطلاعاتش وسیع تر شود **پرسشهای نمونه صفحه ۲۸ درس سوم تاریخ دهم** * **۱ موضوع و هدف علم باستان شناسی چیست؟** علمی است که آثار باستانی و تاریخی را به منظور شناخت فرهنگ و شیوه زندگی انسانها و جوامع گذشته مطالعه و بررسی می کند و هدف آن شناخت انسان و پژوهش در فرهنگ اوست. * **۲ - مراحل کار باستان شناسان را به ترتیب بیان کنید.** ۱ (شناسایی و کشف (۲) حفاری (۳) استخراج و تنظیم اطلاعات **-۳- چرا گورستانها و آرامگاهها کپی از محوطه های باستانی محسوب میشوند؟** * به دلیل وجود اشیای داخل گورها است. این اشیا و نیز شیوه تدفین مردگان، معماری و مصالح آرامگاهها، اطلاعات ارزنده ای را درباره نظام اجتماعی، باورها، فرهنگ، وضعیت اقتصادی و میزان پیشرفتهای فنی مردمان و جوامع گذشته ارائه می کند. * **۴ - به نظر شما چرا حفظ و مرمت آثار باستانی و میراث فرهنگی، وظیفه ای ملی و جهانی است؟** به خاطر اینکه این آثار به شناسایی هر چه بهتر تاریخ و فرهنگ یک ملت کمک فراوانی می کند و بدون آن بخش بزرگی از تاریخ آن کشور نیز ناشناخته خواهد ماند. در واقع این آثار معرف هویت تاریخی ملتها هستند. * **۵ نقش و اهمیت علم باستان شناسی را در شناخت دوره تاریخی توضیح دهید.** باستان شناسی به تکمیل اطلاعات منابع نوشتاری کمک میکند از آنجا که بیشتر منابع نوشتاری مربوط به رویدادهای سیاسی و نظامی و شرح اقدامات فرمانروایان است بنابراین یافته های علمی باستان شناسی، جنبه های دیگری از زندگی انسانها مانند اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را آشکار می کند و همچنین نقش مهمی در مرمت و نگهداری آثار باستانی دارد. **درس ۴ تاریخ دهم انسانی پیدایش تمدن؛ بین النهرین و مصر)** **جواب فعالیت ۱ صفحه ۳۲ درس چهارم تاریخ دهم** با همفکری: الف- دو مورد از تأثیرات آتش بر زندگی انسانهای نخستین را بیان کنید. * ۱- به کار گرفتن آن برای پخت و پز * ۲- تبدیل تاریکی به روشنایی و سردی به گرمی * کاهش ترس انسان از طبیعت * ۴- برقراری ارتباط با محیط. **ب توضیح دهید چرا آشنایی با آتش شرایط مناسبی برای انسان جهت زندگی در مناطق غیر استوایی پدید آورد؟** به دلیل اینکه مناطق غیر استوایی نسبت به مناطق استوایی هوا سرد تر است و نیاز به وجود آتش لازم بود به دنبال آشنایی با آتش امکان یکجانشینی و کشاورزی در این مناطق مهیا شد. **جواب فعالیت ۲ صفحه ۳۲ درس چهارم تاریخ دهم** با همفکری الف - بگویید به چه دلیل باستان شناسان کهنترین دوران زندگی انسان را عصر سنگ نامیده اند. * زیرا سنگ تنها ابزار انسان برای شکار و دفاع از خود در برابر حیوانات وحشی محسوب میشد که هم ساده و هم فراوان بود. * ب - به تصاویر ابزارهای سنگی و نمودار خط زمان دقت کنید و توضیح دهید باستان شناسان بر اساس چه معیاری دوره پارینه سنگی را به دوره های قدیم ، میانه و جدید تقسیم کرده اند؟ با توجه به نوع و تکامل ابزارهایی که از سنگ تهیه کرده اند. **جواب فعالیت ۳ صفحه ۳۴ درس چهارم تاریخ دهم** به نقشه دقت کنید و سپس ارتباط میان شرایط جغرافیایی و نخستین جوامع شبانی و کشاورزی را توضیح دهید. * مکان هایی که دارای وضعیت بارش مناسب و منابع آب کافی (مانند رودخانه و ...) بودند، مورد توجه انسان ها قرار گرفت و به کارهای کشاورزی و دامداری میل پیدا کردند و این خود موجب پدید آمدن روستاها و شهرها شد. **جواب جست وجو و کاوش صفحه ۴۱ درس چهارم تاریخ دهم** بر اساس برخی شواهد باستان شناختی و تاریخی حضرت ابراهیم احتمالا حدود چهار هزار سال پیش در اور، یکی از شهرهای سومر به دنیا آمده است. او در این شهر مبارزه خود را بر ضد ستاره پرستی و بت پرستی آغاز کرد. با رجوع به مدخل ابراهیم در جلد دوم فرهنگ نامه کودکان و نوجوانان و یا جلد اول کتاب داستان پیامبران نوشته علی موسوی گرمارودی سرگذشت حضرت ابراهیم را خلاصه کنید و در کلاس بخوانید. حضرت ابراهیم در زمان پادشاهی نمرود در جنوب بین النهرین به دنیا آمد. حضرت ابراهیم پنهانی در غاری زاده شد؛ زیرا بر اساس گفته ستاره شناسان آن دوران یک نفر خواهد آمد که یکتاپرست است و با نمرود مبارزه و او را سرنگون می کند. نمرود دستور داده بود این کودک را پیدا کنند و بکشند. حضرت ابراهیم (ع) ضد ستاره پرستی و بت پرستی قیام کرد و یک روز همه بتها را شکست و به یگانه پرستی دعوت کرد. نمرود برای مجازات او را درون آتش انداخت؛ اما به اذن خداوند آتش تبدیل به گلستان شد. **پرسشهای نمونه صفحه ۴۱ درس چهارم تاریخ دهم** * **۱ - سه تفاوت عمده دوره گردآوری خوراک با دوره تولید خوراک را بنویسید.** پاسخ: * گردآوری خوراک * ۱۰ انسانها بیشتر در غارها و پناهگاه های طبیعی می زیستند. * ۲ خوراک خود را در طبیع مییافتند و یا از راه شکار به دست می آوردند. * اعتقادات انسان ساده و مرتبط با نیروهای طبیعی بود. * تولید خوراک * ۱۰ ساختن خانه ها رواج یافت. * ۲ -کشاورزی تولید انواع محصولات رواج یافت. * ۳ - خدایان متعددی مورد پرستش قرار گرفت، پرستشگاه ها ساخته شد و آیینهای مذهبی مرسوم شد. * **ابداع کشاورزی چه پیامدهای مهمی برای بشر داشت؟** * ۱ کشاورزان جهت کاشت داشت و برداشت محصول، از دوره گردی دست برداشتند و نخستین روستاها را به عنوان سکونت گاه های دائم، تاسیس کردند. * ۲ به خاطر تولید اضافه بر نیاز عده ای به فعالیت دیگری غیر از تولید خوراک مانند ابزار سازی سفالگری و پارچه بافی روی آوردند و در تولید این محصولات مهارت و تخصص یافتند. * در نتیجه تولید مازاد بر نیاز داد و ستد میان روستاهای دور و نزدیک به تدریج آغاز شد که زمینه ساز آشنایی مردم مناطق با آداب و رسوم و اندیشه های یکدیگر بود. * **- تأثیر و نقش شرایط طبیعی و اقلیمی بین النهرین و مصر را در شکل گیری تمدن به شکل مقایسه ای توضیح دهید.** در هر دو سرزمین میان دو رود و مصر، کشاورزی نقش مهمی در شکل گیری تمدن داشت در سرزمین میان دو رود شهرهای متعددی تأسیس شد که با توجه به نبودن وحدت سیاسی به صورت دولت شهر اداره میشدند. شرایط نسبتاً باز جغرافیایی این سرزمین، ورود اقوام به این منطقه را آسان میکرد ولی در مصر به خاطر وجود دریای مدیترانه در شمال و صحرای گرم و خشک در شرق و غرب ورود اقوام مهاجم، کمتر به این منطقه روی میداد و حکومت مصر نیز متمرکز بود. * **۴ - شباهتها و تفاوتهای دین سومریان و مصریان باستان را با ذکر دلیل بیان کنید.** سومریان، خدایان متعددی را میپرستیدند و اعتقاد داشتند که هر شهر از آن خدایی است. آنان برای خدای شهر خویش پرستشگاه باشکوهی برپا نموده و قربانی و هدایای زیادی نثارش میکردند. آنان معتقد بودند که خدایان انسانها را برای خدمت به خود آفریده اند و اگر در این کار کوتاهی کنند خدایان آنان را با فرو فرستادن سیل و طوفان تنبیه خواهد کرد. مصریان باستان نیز خدایان زیادی را میپرستیدند. حداقل نام چندین هزار خدا در نوشته های مصری شناسایی شده است. البته مردم مصر خدایانشان را مهربان تر از خدایان سومری میپنداشتند شاید به این خاطر که زندگی در اطراف نیل آسان تر و مطبوع تر از زندگی در کنارهای دجله و فرات بود. * **۵ - تأثیر حمورابی را بر تمدن بین النهرین، شرح دهید.** او نظام سیاسی متمرکزی با اختیارات فرمانروا به وجود آورد. در زمینه کشاورزی ،آبیاری، خرید و فروش برده، ارث و ازدواج و انواع جرمها قانون نامه ای نوشت و حکومتش را هدیه خداوند می پنداشت. بخش عمده ی شهرت حمورابی در تاریخ به خاطر قانون نامه ای است که از او بر جای مانده و به عنوان نخستین سند قانون گذاری جهان به شمار میرود. این قانون نامه بعدها توسط حکومت های دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفت. **درس ۵ تاریخ دهم انسانی هند و چین** **جواب فعالیت صفحه ۴۶ تاریخ دهم انسانی** با مقایسه نقشه طبیعی تمدنهای بین النهرین مصر هند و چین باستان درباره زمینه های جغرافیایی مشترک این تمدنها و تأثیرات آنها بر ویژگی اصلی تمدنهای مذکور گفت و گو کنید. * ویژگی مشترک تمدن های بین النهرین، مصر، هند و چین باستان این است که وجود رودهای پر آب و زمینهای آب رفتی کناره ی رودها در شکل گیری آنها نقش اساسی داشته است. تمدن در این سرزمینها با کشاورزی و یک جانشینی آغاز شده است. نخستین مراکز جمعیتی و شهرها در کناره رودها ایجاد شده است. **جواب فعالیت صفحه ۴۸ تاریخ دهم انسانی** به نظر شما آثار کشف شده از آرامگاه شی هوانگ تی چه کمکی به مطالعه و شناخت تاریخ و تمدن چین باستان می کند؟ * شیوه ی تدفین * آداب و رسوم * ادوات نظامی * نوع پوشش نظامیان * آرای جنگی نظامیان * هنر مجسمه سازی و موقعیت اجتماعی امپراتور در جامعه چین باستان را نشان میدهند. **جواب فعالیت صفحه ۴۹ تاریخ دهم انسانی** درباره چند اختراع مهم چینیان باستان به صورت گروهی تحقیق کنید و گزارش آن را در کلاس ارائه دهید. * تولید کاغذ و راه انداختن صنعت چاپ * ساخت باروت، چنگال و چوبهای غذاخوری * قطب نما ، پول کاغذی، ذوب فلزات و ... **پرسش های نمونه صفحه ۴۹ درس پنجم تاریخ دهم** * **۱- دستاوردهای مهم تمدن سند را فهرست کنید** * شهرها بر اساس معماری و نقشه دقیق ساخته می شد - طراحی خیابانها و معابر اصلی و فرعی با پهنای معین - داشتن پرستشگاه و حمام و انبار غله – تجهیز شهرها به سیستم دفع فاضلاب شهری - کشت محصولات متنوع کشاورزی مانند گندم و جو و پنبه و پرورش دام – شکوفایی هنر و صنعت . * **۲- خاستگاه آیین برهمنی و ویژگی برجسته آن را توضیح دهید.** * خاستگاه آن در میان آریاییان هند بود و دشواری مناسک و رسم پیچیده قربانی کردن از ویژگی های برجسته این آیین بود. * **نقش شی هوانگ تی و اهمیت اقدامات او را در تاریخ چین باستان شرح دهید.** * او تشکیلات اداری و مالیاتی را نوسازی کرد و شبکه گسترده ای از جاده ها ساخت به قصد رونق تجارت مقیاس وزن ها و اندازه ها و عیار سکه ها را یکسان نمود و دیوار چین را برای جلوگیری از هجوم اقوام صحراگرد تکمیل کرد. * **۴- سلسله هان زمینه ساز چه تغییر و تحولاتی در چین شد؟** * کشاورزی، صنعت ، علم و فرهنگ پیشرفت نمایانی کرد و چینیان دست به ابداعات و اختراعات مهمی زدند. این سلسله حکومتی با گسترش قلمرو خود از سمت جنوب و غرب با کشورها و تمدنهای دیگر از جمله ایران ارتباط ،سیاسی اقتصادی و فرهنگی برقرار کرد. جاده معروف ابریشم که چین را از طریق ایران به اروپا متصل میکرد در دوره هان گشایش یافت. * **۵- تأثیر اندیشه و تعلیمات کنفوسیوس را بر نظام سیاسی و اجتماعی چین از متن درس استنباط و بیان کنید.** * کنفوسیوس بر نظام خانواده و تحکیم آن تأکید داشت - به موضوع رعایت احترام بین افراد جامعه بسیار معتقد بود و تبلیغ می کرد – بطور کلی آیین وی نوعی نظام اخلاقی را در جامعه چین ترویج میکرد که البته بعد از خودش گسترش یافت. **درس ۶ تاریخ دهم انسانی یونان و روم** **جواب فعالیت صفحه ۵۴ تاریخ دهم انسانی** با همفکری چند تفاوت نظامهای مردم سالاری امروز را با مردم سالاری یونان باستان بیان کنید. در نظام مردم سالاری یونان باستان فقط مردان بالغی که دارای پدر و مادری آتنی بودند و شهروند آنجا محسوب می شدند، حق رأی و اجازه شرکت در امور دولت - شهر داشتند و زنان ، بردگان و بیگانگان مقیم آن شهر از این حقوق محروم بودند. به عبارتی مشارکت سیاسی فقط مخصوص عده خاصی بود اما در نظام مردم سالار امروزی همه مردم یک کشور میتوانند در انواع رأی گیری ها شرکت کنند و نمایندگان خود را برگزینند. **جواب فعالیت صفحه ۵۵ تاریخ دهم انسانی** با استفاده از نقشه طبیعی کشورهای یونان و ایتالیا درباره ویژگیهای جغرافیایی مشترک این کشورها که بر تاریخ و تمدن آنها تأثیر گذار بوده است با یکدیگر گفت و گو کنید. در این سرزمینها به دلیل وجود جزایر و سواحل مناسب و طولانی دریانوردی و داد و ستد بازرگانی با دیگر مناطق همجوار جریان داشت و این امر باعث آشنایی با دستاوردهای تمدنی مصر شمال آفریقا، فینیقیه آسیای صغیر و ایران و انتقال آن به اروپا میشد و به شکوفایی تمدن آنها کمک فراوانی می کرد. **جواب فعالیت صفحه ۵۹ تاریخ دهم انسانی** درباره وضع بردگان و موقعیت اجتماعی آنان در یونان و روم باستان تحقیق کنید و نتیجه آن را گزارش نمایید. جنگهای مداوم در یونان باستان هزاران اسیر جنگی به همراه داشت که به عنوان برده مورد استفاده بودند و برخی بردگان در معادن نقره و اسپارت به کار مشغول بودند. طبق قوانین افلاطون کسی که برده خود را میکشت پاک شمرده میشد و کسی که برده دیگری را میکشت باید بهایش را به صاحب برده میداد هومر گفته بود هر کس به بردگی گرفتار شود زئوس نیمی از خود او را میگیرد. ارسطو بردگان را پست تر و فرومایه تر از انسانهای آزاده دانسته و معتقد بود که آنان برده زاده میشوند و برای خودشان بهتر است برده زاده شوند. در روم برده ها در پایین هرم نظام اجتماعی جامعه که سخت ترین و کم اهمیت ترین کارها را انجام میدادند قرار داشتند. اسیران جنگی از برده ها به شمار میرفتند. برده ها هیچ گونه آزادی و حق انتخابی نداشتند. حتی در میان بردگان طبقات مختلف وجود داشت. بعنوان مثال زندگی روزانه یک برده که در معدنها کار میکرد از زندگی روزانه برده تحصیل کرده ای که بعنوان یک معلم کار می کرد بسیار فاصله داشت. **پرسش های نمونه صفحه ۶۰ تاریخ دهم انسانی** * **۱ - تأثیر عوامل جغرافیایی را بر شکل گیری دولت شهرهای یونانی بررسی کنید.** بخش وسیعی از یونان را کوه های صخره ای فرا گرفته است که در میان آنها فقط دشتهای حاصلخیز کوچکی به چشم می خورد. در عوض موقعیت شبه جزیره ای این کشور و برخورداری از سواحل طولانی با خلیج ها و بریدگیهای مناسب برای ایجاد لنگرگاهها، شرایط مناسبی را برای کشتیرانی و دریانوردی فراهم کرده است. وجود جزیره های پراکنده و دیگر عوامل طبیعی که سرزمین یونان را از هم جدا می کرد که این مانع مهمی بر سر راه اتحاد سیاسی و اجتماعی آن کشور در دوره باستان بود از این رو چندین دولت - شهر بوجود آمد. * **علل و پیامدهای جنگهای پلوپونزی را شرح دهید.** پس از پایان جنگهای یونان و ایران دولت - شهر آتن به رهبری پریکلس سیاستمدار آزادی خواه به سرعت در مسیر پیشرفت و توسعه طلبی سیاسی و نظامی گام برداشت. در آن زمان دولت - شهرهای مختلف یونان به دو گروه رقیب و دشمن تبدیل شده بودند که آتن بر یکی و اسپارت بر دیگری فرمان می راند. در فاصله ۴۳۱ تا ۴۰۴ ق.م. سلسله جنگهایی میان دو گروه رقیب رخ داد که به جنگهای پلوپونزی مشهور است. حکومت هخامنشی در این جنگها به طور پنهانی به اسپارت کمک مالی میکرد جنگهای پلوپونزی سرانجام با پیروزی اسپارت پایان یافت. * **به نظر شما چه عواملی موجب شکوفایی فلسفه و علوم در یونان باستان شده بود؟** عوامل جغرافیایی همچون وجود جزایر متعدد و دسترسی به دریاها که موجب رونق دریانوردی و تجارت دریایی با مردمان دیگر مناطق میشد و این در آشنایی با دستاوردهای فرهنگی و اقتصادی ملل دیگر تأثیر زیادی داشت برخورداری از اقتصاد پویا و ثروت فراوان دولت شهرهای یونانی به ویژه آتن وجود اندیشه ها و افکار گوناگون در یونان استفاده از کتب علمی کشورهای دیگر وجود حکومت مردم سالار در برخی از دولت شهرهای یونان **۴ با توجه به مطالب درسهای ۴، ۵ و ۶ دو تفاوت عمده نظام حکومتی یونان و روم را با شیوه حکومت در مصر و چین باستان بیان کنید** * در حکومتهای یونان و روم نوعی نظام مردم سالار دیده میشد که هر چند رأی گیری و مشارکت سیاسی مخصوص عده خاصی بود ولی شخص حاکم یا امپراتور اختیارات مطلق نداشت اما در سرزمینهای مصر و چین، امپراتور و یا فرعون قدرتی مطلق داشت و اختیارات او تحت نظارت مجلس مشورتی مثل مجلس سنا در روم وجود نداشت. در سرزمینهای یونان و روم قدرت متمرکز نبود به خصوص یونان که بین دولت - شهرها قدرتهای مستقلی وجود داشت در سرزمینهای یونان و روم حاکمان نماینده خدایان محسوب نمیشدند ولی در ملل شرقی تا حدودی این شیوه مرسوم بود که امپرات