Badania Fizykalne PDF

Badania Fizykalne Badanie jamy ustnej Obserwacja: 1. Wargi Czerwień wargowa (jaki ma kolor) - siny, karmelowy przy odwodnieniu Czy występują zajady, opryszczka 2. Język Rogowacenie, nalot, geograficzny 3. Zęby Ubytki w zębach, proteza (jeśli jest t...

Badania Fizykalne Badanie jamy ustnej Obserwacja: 1. Wargi Czerwień wargowa (jaki ma kolor) - siny, karmelowy przy odwodnieniu Czy występują zajady, opryszczka 2. Język Rogowacenie, nalot, geograficzny 3. Zęby Ubytki w zębach, proteza (jeśli jest to trzeba przed badaniem wyjąć), próchnica, stany zapalne okolicy szyjek zębów, zgryz 4. Dziąsła Zabarwienie, stany zapalne 5. Błony śluzowe Zabarwienie, stany zapalne, torbiel zastoinowa 6. Gardło Zabarwienie błony śluzowej gardła, ogniska wysiękowe i nalot - zakażenie bakteryjne lub wirusowe Badanie warg Ocena zdolności otwarcia ust 1. pacjent otwiera szeroko usta i ocenia się odległość między wargą dolną a górną. W czasie badania zwraca się uwagę czy jest możliwe pełne otwarcie jamy ustnej i jaka jest symetria. 2. Przy maksymalnym rozwarciu szczęk i żuchwy odległość między zębami powinna wynosić 4-5 cm. Oglądanie wewnętrznej powierzchni warg 1. używając gazika łapiemy dolną a później górną wargę między kciuk i palec wskazujący i odwijamy ją. 2. Oglądamy wewnętrzna powierzchnię wargi, barwę, wilgotność, występowanie zmian patologicznych (afta, narośl) Badanie policzków, podniebienia 1. Pacjent lekko otwiera usta 2. wkładamy się szpatułkę lewą ręką pomiędzy policzek a język, lekko go odchylając, 3. oglądamy przedsionek i podniebienie, należy użyć latarki, pacjent odchyla głowę do tyłu Patologie: owrzodzenie opryszczkowe, drożdżyca (białe płytki na błonie śluzowej) 1  Badanie dziąseł i zębów 1. Pacjent otwiera szeroko usta 2. Za pomocą szpatułki odchylamy policzek od góry do dołu po stronie prawej i lewej oglądając zęby i dziąsła Patologie: zapalenie dziąseł, zapalenie tkanki okołozębowe, ścieranie zębów, próchnica, paradontoza, brązowe zabarwienie dziąseł Badanie skóry Oglądanie: Zaczynamy od oglądania ​twarzy 1. barwa skóry - blada, zaczerwieniona, 2. unaczynienie 3. zmiany na skórze - wybroczyny, trądzik, plamki, krosty, plamy, płytki, gródki, blizny Oglądamy ​paznokcie 1. czy nie są sine Oglądamy ​włosy 1. czy wyglądają na zdrowe Palpacja: 1. Łapiemy dłonie pacjenta i oceniamy: a. wilgotność b. ciepło (czy obie dłonie są o tej samej temperaturze i czy temperatura nie zmienia się na dłoni np. zimne palce a reszta dłoni ciepła) 2. Przejeżdżamy grzbietem naszej dłoni od grzbietu dłoni pacjenta aż po ramiona i oceniamy powierzchnię skóry - szorstka, gładka 3. Przejeżdżamy grzbietem obu dłoni po twarzy pacjenta aż do dekoltu (i po nim też) - oceniamy ciepło, powierzchnię 4. Łapiemy w palce fałd skóry na dłoni, przedramieniu - oceniamy czy fałd skóry wraca do naturalnego kształtu - nie? odwodnienie, wyniszczenie 5. Przejeżdżamy palcami po paznokciach pacjenta i oceniamy czy płytka jest równa, czy nie występują żadne brózdy (niedobór witamin) 6. Łapiemy w garść włosy - oceniamy czy nie są suche, szczeciniaste, rzadkie Badanie serca Obserwacja: 1. obserwujemy twarz a. bladość twarzy - sinica obwodowa (niewydolność krążenia) b. sinica centralna (spadek ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi) c. gałki oczne - plamy Rotha (objaw bakteryjnego zapalenia wsierdzia, niedokrwistości, białaczki) d. obwódka starcza e. kępki żółte (hiperlipidemia) f. rumień na twarzy 2  2. obserwujemy szyje a. poszerzone żyły szyjne - niewydolność krążenia, zaburzenia rytmu serca, wady wrodzone 3. obserwujemy klatkę piersiową a. lejkowata - zmniejsza krążenie b. kifoza c. skolioza d. obserwujemy czy są widoczne naczynia - niedrożność żyły głównej górnej 4. obserwujemy dłonie a. palce pałeczkowate - wady serca, zapalenie bakteryjne wsierdzia b. drzazgowe paznokcie - zapalenie bakteryjne wsierdzia c. guzki oslera (zgrubienia na opuszkach palców) - zapalenie bakteryjne wsierdzia d. plamy Jawneya (plamy krwotoczne) - zapalenie wsierdzia e. palce pająkowate - tętniak aorty, niedomykalność zastawki aortalnej f. paznokcie łyżeczkowate - anemia g. pulsujące paznokcie - niedomykalność zastawki dwudzielnej h. żółtaki ścięgien - hiperlipidemia Palpacja: 1. Przyciskamy paznokieć (można na mostku) przez 5 sekund - opóźniony próg włośniczkowy ( więcej niż 2s) - zwężenie naczyń obwodowych 2. kładziemy ręce na klatce piersiowej i sprawdzamy czy podnoszą się symetrycznie 3. kładziemy dłoń nad pępkiem i sprawdzamy czy jest tętnienie - tętniak tętnicy brzusznej 4. kładziemy dłoń w miejscu serca poziomo - jeśli czujemy drżenie - tętniak aorty 5. kładziemy dłoń w miejscu serca pionowo - jeśli czujemy drżenie - ubytek międzykomorowy 6. oceniamy położenie koniuszka serca a. fizjologicznie leży w 5 przestrzeni międzyżebrowej z lekkim przesunięciem o 2 cm na lewo do linii środkowo obojczykowej, palpacyjnie nie musi być wyczuwalny b. bicie koniuszka serca: i. stukające - zwężenie zastawki dwudzielnej ii. napierające - przeciążenie objętościowe lewej komory, przerost lewej komory iii. podwójne uderzenia - kardiomiopatie c. przesuwamy palce bardziej pod pachę i jeśli czujemy koniuszek to znaczy że jest przesunięty - przerost prawej lub lewej komory d. przesuwamy palce w dół - jeśli czujemy koniuszek - jest przesunięty w dół - powiększenie lewej komory Opukiwanie: Fizjologicznie serce jest w osi długiej między 3 a 6 przestrzenią międzyżebrową w linii poprzecznej między mostkiem a linią pachową przednią 1. szukamy przestrzeni międzyżebrowej 1 i opukujemy w dół 2. słyszymy stłumienie w 3 przestrzeni aż do 5 (serduszko) w 6 przestrzeni- bębenkowy (jeśli nie - powiększenie lewej komory) 3. od 5 międzyżebrza idziemy w bok aż do pachy, do linii pachowej przedniej ma być stłumienie (koniec serduszka) - jeśli nie i dalej słychać stłumienie- powiększenie lewej albo prawej komory serca Osłuchiwanie: Serce osłuchujemy w następujących punktach: 1 punkt​ - ​5 przestrzeń​ na lewo od linii środkowo obojczykowej - zastawka dwudzielna 3  (szmer rozkurczowy - zwężenie zastawki, skurczowy - niedodma zastawki mitralnej) 2 punkt​ - ​5 przestrzeń​ w linii przymostkowej - zastawka trójdzielna 3 punkt Erba​ - cisza - ​3 przestrzeń​ w linii przymostkowej (lejkiem) (szmer - ubytek lewokomorowy) 4 punkt​ - ​2 przestrzeń​ w linii przymostkowej - zastawka płucna (szmer - ubytek lewokomorowy) 5 punkt​ - ​2 przestrzeń​ w linii przymostkowej ale po drugiej stronie - zastawka aortalna (szmer - niedomykalność zastawki aortalnej) Szmery sercowe słychać głośniej niż tony serca Szmery pozasercowe - w nadczynności tarczycy, ciąża Badanie tarczycy Oglądanie: 1. Stajemy naprzeciwko pacjenta 2. pacjent odchyla głowę do tyłu - obserwujemy na wprost i z boku czy tchawica i krtań są w linii prostej. Tchawica fizjologicznie nie jest widoczna. Widoczna tarczyca → powiększona w nadczynności, wolę, chorobie Gravesa Basedowa 3. oglądamy płaty tarczycy - pacjent odchyla głowę do tyłu i prosimy aby przełknął ślinę lub pił wodę - obserwujemy czy tarczyca rusza się przy połykaniu (nie powinna) Palpacja: 1. stoimy z przodu i badamy tarczycę przejeżdżając pomiędzy tchawicą a mięśniem mostkowo-obojczykowo-sutkowym poniżej chrząstki pierścieniowatej 2. stajemy z tyłu pacjenta i szukamy chrząstki pierścieniowatej na tchawicy 3. sprawdzamy odległość od tchawicy do mięśnia mos dwoma palcami po obu stronach, oceniając: a. wielkość b. konsystencje c. tkliwość d. kształt Osłuchiwanie: Szmer podczas osłuchiwania świadczy o przeroście naczyń krwionośnych np. zapalenie tarczycy, nowotwór. Badanie ucha Obserwacja: 1. obserwujemy​ ​kolor ucha​ (fizjologicznie jest koloru skóry) a. bladość połączona z prześwitem - anemia b. siność c. mocno czerwone - stres, ciepło 2. obserwujemy​ ​kształt​ (czy ucho jest dobrze wykształcone) a. uraz b. zaburzenia w rozwoju płodowym c. czy jest wykształcone ucho środkowe i wewnętrzne 3. obserwujemy na jakiej wysokości znajduje się ucho​ - przykładamy rękę wzdłuż żuchwy 4  (ucho musi się znajdować całkowicie nad ręką a. zespół Downa 4. obserwujemy czy nic z ucha nie wycieka​ (fizjologicznie nic nie powinno wyciekać oprócz wosku) a. wyciek krwawy - infekcje bakteryjne i urazy czaszki b. ropny c. surowiczy d. mętny - płyn mózgowo rdzeniowy 5. oceniamy okolicę dookoła ucha​ (czaszka) a. sinica obwodowa Palpacja: 1. dotykamy ucho od góry do dołu na całej długości (powinno być gładkie i sprężyste) a. guzki - objaw dny moczanowej 2. uciskany skrawek ucha a. jeśli boli - świadczy to o infekcji ucha środkowego 3. opukujemy wyrostek sutkowy (wystająca kość za uchem) a. jeśli boli - zapalenie ucha wewnętrznego 4. dotykamy całą małżowinę (bardziej w środku) a. jeśli czujemy guzki - czyraki (wywołane przez paciorkowce) Badanie otoskopem: odciągamy ucho do góry i do tyłu 1. przewód słuchowy powinien być różowy z woskowiną 2. błona bębenkowa powinna być perłowa z refleksem i. czerwona w infekcji ii. blaszki na błonie bębenkowej u osób starszych przez co gorzej słyszą iii. pęknięcie błony - za dużo płynu gromadzącego się przez co pęka iv. perlaki 3. za błoną bębenkową powinno być widać kosteczki słuchowe Testy: 1. test Webera a. uderzany stroik o stół b. przykładamy do czubka głowy pacjenta c. powinien słyszeć dźwięk tak samo w obu uszach i. jeśli słyszy bardziej po 1 stronie - stan zapalny ii. jeśli nie słyszy wcale po 1 stronie -uszkodzenie ucha wewnętrznego, nerwu 8 2. ​próba Rinnego a. uderzany stroik b. przykładamy go stopką do wyrostka sutkowatego i liczymy czas aż pacjent powie że już nie słyszy dźwięku c. wtedy przykładamy go bliżej do ucha ale w powietrzu i znowu liczymy ile sekund słyszy dźwięk d. dźwięk słyszany przy uchu (przewodzenie powietrzem) powinno być dłuższe niż przy kości 3. próba szeptu a. stajemy z tyłu za pacjentem w odległości 10 metrów b. mówimy dźwięczne słowa szeptem (chrząszcz itp.) c. pacjent powtarza po nas słowa d. jeśli nie słyszy podchodzimy bliżej (9m) jeśli dalej nie słyszy podchodzimy bliżej (8m) 5  itd. e. zapisujemy - próba szeptu - np. 6m 4. ​próba Unterbergera​ (na równowagę) a. pacjent maszeruje w miejscu z wyciągniętymi rękami do przodu b. zamyka oczy c. maszeruje dalej d. mówimy stop e. pacjent powinien stać prosto - obserwujemy ręce f. jeśli się chwieje na jedną stronę - chwieje się na stronę uszkodzonego ucha 5. próba Helpika​ (na oczopląs) a. pacjent leży na kozetce b. głowa zwisa poza kozetkę (musi ją utrzymać pionowo) c. mówimy pacjentowi aby ruszał głową w lewo i w prawo patrząc przed siebie d. obserwujemy oczy e. jeśli wystąpi oczopląs - uszkodzenie nerwu 8 Badanie układu naczyniowego Oglądanie: 1. oglądamy twarz a. sinica - sinica obwodowa, nerwice b. teleangiektazje c. plamy rota na gałce ocznej - objaw bakteryjnego zapalenia wsierdzia 2. tętnice żyły 1. drżenie klatki piersiowej 1. owrzodzenie podudzia 2. dłonie 2. sino czerwone kostki a. miażdżyca (marmurkowe) b. zator 3. spuchnięta jedna stopa 3. blade stopy 4. żylaki 4. chudsza jedna ze stup (zanik 5. bańka skórno tłuszczowa w mięśni) okolicy golenia 5. mniejsze owłosienie na jednej kończynie dolnej 6. owrzodzenie palucha 7. zażółcony paznokieć palucha Palpacja: 1. dotykamy stopy a. symetrycznie ochłodzone - niskie ciśnienie, nerwice, niska temperatura b. jeśli jedna jest chłodna - objaw niewydolności tętniczej, 2. grzbietem dłoni przejeżdżamy od stopy aż do uda - oceniamy ciepło symetrycznie 3. grzbietem dłoni przejeżdżamy od dłoni aż do ramion 4. kładziemy rękę w nadbrzuszu i oceniamy drżenie - tętniak aorty 5. badamy tętno a. palce na tętnicy szyjnej i druga ręka na koniuszku serca b. powinno być: 1 uderzenie tętna - 1 uderzenie koniuszka serca - jeśli nie to świadczy to o zaburzeniach lewokomorowych, wadach serca 6  c. pacjent siada i sprawdzamy czy tętno się nie zmienia - jeśli się zmienia to świadczy to o niewydolności lewokomorowej d. 2 uderzenie tętna - 1 uderzenie koniuszkowe serca - zaburzenia prawokomorowe , przeciążenie prawej komory Osłuchiwanie: 1. tętnice: (powinniśmy nic nie słyszeć - jeśli słyszymy - zwężenie ponad 30% tętnicy którą osłuchujemy) a. szyjna prawa później lewa (symetrycznie) b. ramienna prawa później lewa c. łokciowa prawa później lewa d. udowa prawa później lewa e. podkolanowa prawa później lewa f. grzbietowa stopy prawa później lewa 2. mierzymy ciśnienie na jeden i na drugiej ręce a. interpretacja wyników z lewej ręki b. porównujemy ciśnienia z ręki lewej i prawej (norma 10 -15) jeśli są większe to znaczy że są morfolacje w okolicy klatki piersiowej np. tętniak c. obliczamy amplitudę skurczowo rozkurczową czy odejmujemy skurczowe od rozkurczowego z ręki lewej - (norma 30 -50) i. mniej niż 30 - za mało krwi np. odwodnienie, wstrząs ii. więcej niż 50 - za dużo krwi np. wady zastawek, wady wrodzone u dzieci Badanie konkretnych naczyń 1. Badanie na kończynach górnych badanie tętnic badanie żył Próba Allena Oceniamy sprawność zastawek w żyłach 1. uciskamy tętnice łokciową i promieniową powierzchownych na ręce pacjenta 2. pacjent zaciska dłoń w pięść Próba ucisku 3. czekamy aż pięść będzie całkowicie 1. szukamy widoczną żyłę na podudziu (ma mieć blada długość około 10 cm) 4. puszczamy tętnice a pacjent rozkłada 2. uciskamy ją w dwóch miejscach na górze i na dłoń i liczymy czas zabarwienia się dłoni dole na różowo (czas przepływu krwi do 3. nie powinniśmy czuć fali krwi pod palcami. Jeśli naczyń) czujemy ​➝ uszkodzenie zastawki 5. czas zabarwienia się dłoni na różowo nie może przekroczyć 10 sekund Próba kaszlowa jeśli przekroczy 10 sekund świadczy to o 1. uciskamy żyłę na podudziu niedrożności zastawek danego naczynia 2. pacjent kaszle 3. jeśli czujemy fale krwi ​➝ niesprawne zastawki Próba Adsona 1. stajemy za pacjentem Próba opukowa (Schwartza) 2. chwytamy lewą rękę pacjenta na tętnicy 1. Szukamy żyłę promieniowej 2. pukamy w nią krótko 3. pacjent daje rękę do tyłu 3. jeśli czujemy fale krwi ​➝ niesprawne zastawki 4. pacjent odchyla głowę do tyłu i w bok do 7  ręki prawej Próba Trendelenburga 5. prosimy pacjenta aby wziął wdech i 1. unosimy kończynę dolną pacjenta utrzymał go na chwilę po czym wypuścił 2. czekamy aż zblednie - opróżniają się wszystkie powietrze żyły 6. sprawdzamy czy tętno się nie zmienia i 3. zakładamy opaskę uciskową wysoko na udzie i czy jest takie same każemy pacjentowi wstać a. zanik lub osłabienie tętna na 4. obserwujemy czas wypełnienia się żył szczycie wdechu świadczy o (powinien wynosić około 35 sekund). Jeśli niedrożności wypełnią się szybciej ➝ niesprawne zastawki b. tętno zmienne - ucisk mięśnia na w żyłach łączących tętnice podobojczykową 5. ściągamy opaskę 6. jeśli widzimy dalsze wypełnianie się żył krwią ➝ niesprawne zastawki w żyle odpiszczelowej Próba Perthesa 1. Zakładamy pacjentowi na nogę opaskę uciskową 2. pacjent rusza nogą (zgina i prostuje) 3. pytamy pacjenta czy boli go noga - nie powinna a. jeśli występuje ból i kończyna jest ciepła ➝ zapalenie żył powierzchownych b. jeśli występuje ból, zaczerwienienie podudzia i zwiększone ucieplenie ➝ zakrzepica i/lub zapalenie żył powierzchownych 4. ściągamy opaskę znogi i uciskamy ścięgno Achillesa - jeśliwystąpi ból ➝zakrzepica lub zapalenie żył głębokich 2. Badanie na kończynach dolnych Badanie tętnic: Próba podniesienia (Ratschowa) 1. pacjent leży z nogą uniesioną do góry, przytrzymujemy ją 2. pacjent rusza stopą od góry do dołu przez 30 sekund - ocenimy czas zblednięcia stopy 3. zblednięcie stopy powinno ustąpić po 60 sekundach (jeśli nie - niedokrwienie tej kończyny) ↓ Próba opuszczenia 4. po upływie 2 minut pacjent przyjmuje pozycję siedzącą i oceniamy czas wypełnienia się naczyń krwią (do 10 sekund) Test chromania przestankowego Pacjent odczuwa ból podczas chodzenia. Zapisujemy dystans jaki pacjent da radę przejść aż go zacznie boleć. Im krótszy dystans - tym większe zwężenie naczynia Badanie układu nerwowego 8 1 węchowy Oglądamy : czy jest wydzielina, czy drożny (sprawdzamy latarką, zatykamy skrzydełko nosa jedno a potem drugie czy oddycha przez nos), zatykamy jedną dziurkę i sprawdzamy węch - podajemy do wąchania wacik nasączony np. miętą, a potem do drugiej dziurki np. wanilia, pomarańcz Zaburzenia węchu po 1 stronie - infekcja, uszkodzenie nerwu 1, ucisk obustronnie - upadek, wstrząs mózgu 2 wzrokowy (zachodzi też tu nerw 3,4,5,6) obserwacja jakie są gałki oczne, zapadnięcie gałek- gałka ma przestrzeń od tyłu zapadnięcie gałek: ○ jednostronne- oczodół, wyciek z gałki (zanik jej) ○ obustronne- odwodnienie czy występuje oftalmoplegia- wytrzeszcz gałek, wysunięcie gałek, ○ wytrzeszcz obustronny-nadczynność tarczycy ○ wytrzeszcz jednostronny-stan zapalny tkanek oczodołu, krwiak, ropień obserwujemy twardówkę - żółte plamki Rotha obserwujemy tęczówkę- czy kolory tęczówki są takie same w lewym i prawym oku - różne kolory tęczówek - heterochromia ○ od urodzenia- niegroźne, ○ w trakcie życia - stan zapalny, uszk. nerwu wzrokowego) badanie ostrości wzroku: ○ z dali dajemy tablicę Snellena ○ pacjent czyta z tablicy litery - odległość 50 cm- jak nie widzi to 30 cm -jeśli dalej nie widzi to świecimy latarką 4 rzuty po oku na gałce ocznej (w kątach) ○ patologie (niewidzenia); uszkodzenie nerwu wzrokowego, ślepota Widzenie barw (daltonizm) sprawdzamy pole widzenia ○ bierzemy np. kawałek sznurka lub stetoskop, łapiemy na początku i na końcu, ○ pacjent ma wyznaczyć środek tego odcinka ○ jeśli pacjent złapie bliżej jednego końca to ta dłuższa połowa - to oko jest uszkodzone po tej stronie Widzenie konfrontacyjne: ○ staje naprzeciwko pacjenta i zakrywam jedno oko, pacjent robi to samo (również zakrywa to samo oko co ja) 9  ○ pokazuje ręką krzyżyk (ruszając palcami w przestrzeni bocznej: góra, dół, na lewo, na prawo) ○ pacjent powinien widzieć ruszające się palce ○ jak nie widzi w jednym miejscu to - niedowidzenie kwadrantowe widzenie mroczka środkowego: ○ stajemy naprzeciwko pacjenta i dajemy palce za uszy po dwóch stronach głowy i “wyjeżdżamy” nimi do przodu ruszając palcami ○ pacjent patrzy na naszą twarz ○ pacjent ma powiedzieć kiedy zobaczy nasze dłonie ○ pacjent nie będzie widział naszych palców - w stwardnieniu rozsianym badanie dna oka: ○ badanie przy pomocy oftalmoskopu - przykładamy go bardzo blisko oka 3 okoruchowy czy są takie same, obserwujemy: czy źrenice są rozszerzone: ○ jednostronne rozszerzenie -uraz głowy, udar mózgu, zab. elektrolitowe,obrzęk mózgu, czy źrenice są zwężone: ○ jednostronnie zwężona źrenica (+zwężenie szpary, powiekowej i zapadnięcie gałki)- zespół Hornera, guzy mózgu, ucisk, guzy nosogardzieli czy jest opadająca powieka ○ pacjent zamyka powieki gdy widzimy że jest szpara między powiekami to- porażenie nerwu 3, czy jest owłosienie (brwi, rzęsy) ○ brak np. cytostatyki, stres, łysienie pacjent leży, rysujemy prostokąt z przekątnymi,nad oczami pacjenta , patrzymy jak porusza gałkami świecimy latarką po źrenicy- zwężanie i rozszerzanie świecimy i patrzymy jak się zwęża (ma się zwężać) akomodacja oka: ○ przybliżamy przedmiot do oka ○ źrenica ma się zwężać 1 oko zamyka pacjent i pytamy ile widzi palców podwójne widzenie- uszk. nerw 4 Cover test - zasłaniamy oko i szybko odsłaniamy, żeby pacjent nie ruszał gałką oczną ○ jeśli drga oko- to zez 4 bloczkowy 10 5 trójdzielny czucie ciepła, zimna, ból : czuciowy ○ przykładamy np. kostkę lodu, ciepły gazik, kujemy igłą ○ sprawdzamy na brodzie, policzkach, nosie, czole- możemy ukłuć w policzek odruch rogówkowy - zbliżamy gazik do rogówki, nie dotykając- ma mrugać otwieranie żuchwy -4-5cm, symetria żuchwy (jeśli nie porażenie nerwu) 6 odwodzący 7 twarzowy pytamy czy czuje smaki, obserwujemy czy twarz jest taka sama symetrycznie: ○ mimika, uśmiech, wyszczerzenie zębów, zmarszczyć czoło, brwi ○ patologia: opadająca powieka, brak mimiki, opada kącik ust, może wystąpić paraliż od nosa do góry (pacjent może poruszać od nosa w dół) 8 słuchowy (osobne badanie) 9 językowo mówimy żeby pacjent powiedział “ładna dziś pogoda” -gardłowy ○ czy mowa wyraźna patrzymy w jamę ustną, łuki podniebienne, języczek objaw firankowy: ○ pacjent otwiera usta, szpatułką odchylamy język i patrzymy na języczek ○ pacjent mówi aa - języczek “idzie” prosto (nie może przy mówieniu “aaa” skręcić w bok) 10 błędny sprawdzamy czy pacjent może przełykać ślinę ○ Objaw opuszkowy - brak odruchu połykania - uszkodzenie jądra nerwu X – urazy, dysfagia drażnimy podniebienie- czy ma odruch wymiotny 11 dodatkowy pacjent stoi prosto przed nami, trzyma głowę prosto pacjent unosi barki w górę i opuszcza pacjent przechyla głowę w lewo i w prawo Zaburzenia: ○ Niemożność utrzymania głowy – porażenie nerwu XI ○ Skręcenie głowy w jedna stronę ○ porażenie jednostronne nerwu XI ○ Opadanie barków 12 podjęzykowy mowa- niewyraźna, uszkodzenie nerwu 12 smak na języku - czy prosto jest język , czy się rusza, wysuwanie , 11  sprawdzamy siłę mięśniową- dajemy palce na policzki pacjenta i ma odpychać językiem nasze palce zaburzenia: ○ Zbaczanie języka w jedną stronę – porażenie jednostronne nerwu XII Niewyraźna mowa, trudności w połykaniu ○ Zmniejszona siła języka – obustronne porażenie nerwu XII Badanie czucia powierzchownego i głębokiego czucie powierzchowne ○ dotykamy po brzuchu, nodze po obu stronach- pacjent ma czuć ○ dermoleksja- piszemy palcem na brzuchu cyfry, pacjent ma zamknięte oczy i ma odgadnąć jakie cyfry piszemy czucie głębokie ○ pacjent zamyka oczy ○ prosimy go aby wykonywał polecenia które mu powiemy (np.ponosi ręce, kończyne itp.) Badanie postawy ciała: postawa ciała: napięcie powierzchniowe, ruchy bierne ○ pacjent nogi i ręce ma złączyć, przy sobie ○ gdy zwisa stopa, ręka- wiotkość ○ zginamy rękę w łokciu, prosimy pacjenta aby zrobił opór w łokciu spastyczność - wzmożone napięcie mięśni sztywność - pacjent ma sztywne kończyny - Parkinson, wiotkość - wiotkie kończyny Móżdżek próba Romberga ○ pacjent stoi ze złączonymi stopami, ma otwarte oczy, górne kończyny ma opuszczone wzdłuż tułowia ○ obserwujemy czy pacjent się chwieje próba na równowagę ○ pacjent stoi, ręce daje w przód, w bok, ma otwarte oczy pacjent stoi prosto, zamyka oczy, daje ręce w bok i prosimy go aby dotykał czubka nosa ○ obserwujemy czy trafia do celu i czy się nie chwieje ruchy naprzemienne: ○ pacjent leży ○ prosimy go aby dotykał prawą piętą do lewego uda i tak naprzemiennie Odruchy fizjologiczne: bierzemy rękę pacjenta i zginamy ją w stawie łokciowym uderzamy młoteczkiem w przyczepy ścięgien do kości ○ zgięcie łokciowe (góra) - ○ łokieć (dół) 12  ○ nadgarstek ○ na kolanie (góra) ○ pod kolanem (dół) ○ ścięgno achillesa ○ powinien być odruch lekki (skurcz mięśnia) - nadmierny odruch (odrzucenie) - uszkodzenie neuronu ośrodkowego brak, asymetria odruchu - uszk. neuronu obwodowego odruch Babińskiego ○ przejeżdżamy palcem lub innym narzędziem od pięty do palców (po stopie pacjenta) ○ jeśli pacjent zegnie palce do środka - odruch ujemny (tak powinno być) ○ jeśli pacjent odegnie palce do góry - odruch dodatni (patologia) uszkodzenia drogi korowo-rdzeniowej, czyli fragmentu układu piramidowego odruch Rossolimo ○ Badanie przeprowadza się u pacjenta leżącego na plecach z wyprostowanymi kończynami dolnymi. Badający szybko, energicznie i dość silnie uderza opuszkami palców jednej ręki w opuszki palców stopy chorego, wywołując zgięcie podeszwowe palców i ich odwodzenie. Dodatni - jak wygina palec do góry - uszkodzenie układu piramidowego objawy oponowe pacjent leży, przyginamy głowę do klatki piersiowej ○ sztywność - zapalenie opon mózgowych Objaw Brudzińskiego​ - zgina nogi przy zginaniu głowy ○ zapalenie opon mózgowych Objaw Kerniga​ - zginamy nogę nie możemy wyprostować ○ dodatni- zapalenie opon mózgowych Badanie układu oddechowego Obserwacja: Oddech​- tachypnoe(gorączka, ból kl.piersiowej, choroby restrykcyjne płuc), bradypnoe(śpiączka cukrzycowa, mocznica), hiperwentylacja(udar mózgu, lęk, fobie), przez usta Głowa​-rumień, sinica, bladość spojówek-zespół Hornera Szyja​- obrzęk Klatka piersiowa​- wymiar boczny większy niż przednio-tylny, symetria klatki piersiowej(asymetria-skrzywienia, zanik mięśni), przestrzenie międzyżebrowe (wybrzuszenia-odma podskórna, zaciąganie- duszność, rak, ubytek tkanki), symetria ruchów oddechowych-(zmniejszona-niedodma, niesymetryczna-płatowe zapalenie płuc, opłucnej) Ręce​- obrzęk nadgarstków(rak płaskokomórkowy płuc), palce pałeczkowate(mukowiscydoza,pohp, rozstrzenie oskrzeli), drżenia(niewydolność płuc) 13  Palpacja: tchawica​- 2 palce między tchawicą a mięśniem MOS odległość od chrząstki pierścieniowatej do zagłębienia nadmostkowego (3 palce- mniej rozdęcie płuc) klatka piersiowa​-klatka lejkowata, szewska, kurza,beczkowata drżenie głosowe​- ręce kładziemy na klatkę piersiową, pacjent mówi 44- patrzymy czy ręce unoszą się jednakowo(wzmożone-naciek, zapadnięcie płuca przy zachowaniu drożności dróg oddechowych; osłabienie-wysięk opłucnowy, odma opłucnowa, zapadnięcie płuca z niedrożnościa dróg oddechowych; jednostronne wzmożenie-naciek, rak, jednostronne osłabienie-odma,płyn w opłucnej) wychylenie​- łapiemy pacjenta na ostatnich żebrach i ma on wziąć wdech-8cm jak mniej to:powiększone narządy, urazy, odma, zabiegi Opukiwanie: stłumienie, rezonans( środek okolicy nadobojczykowej, 2 międzyżebrze w linii przymostkowej, 4 międzyżebrze w linii środkowo-obojczykowej, 6 międzyżebrze w linii pachowej środkowej, ok. nadgrzebieniowa łapatki, okolica międzyłopatkowa, ok. podłopatkowa w linii łopatek) stłumienie- tkanka zapalna, nowotwór, płyn w opłucnej odgłos bębenkowy jednostronny-odma; dwustronny-rozedma płuc Osłuchiwanie: te same punkty co opukiwanie, szmer oskrzelowy- czy faza wdechu i wydechu są takie same szmer pęcherzykowy- f. wdechu dłuższa niż wydechu Dźwięki akustyczne bronchofonia-pacjent mówi 1,2,3 oceniamy czy słychać tak samo(wzmożenie przewodzenia głosu-stan zapalny, rak, zapadnięte płuco, drożne oskrzela: ciche-odma, płyn w opłucnej,zapadnięte płuco bez drożności oskrzeli) egofonia- pacjent mówi ii-słyszymy kozi bek ae(zapalenie opłucnej) pektorylokwia-pacjent mówi szeptem a my słyszymy głośno(stan zapalny) Badanie układu pokarmowego Obserwacja: 1. Twarz a. kolor - bladość, sinica, żółty kolor twarzy (anemia, choroba wrzodowa żołądka) b. kępki żółte na oczach, obwódka starcza, żółte gałki oczne c. zapach z jamy ustnej (zgaga) 2. Dłonie a. palce łyżeczkowate - anemia z niedoboru żelaza b. palce pałeczkowate - przewlekłe choroby wątroby c. paznokcie terrego (białe paznokcie) - choroby wątroby (marskość) 14  d. żółtaki ścięgien 3. Brzuch a. wysklepienie - obserwujemy czy brzuch jest wysklepiony poniżej klatki piersiowej - jeśli nie jest ➝ wodobrzusze, otyłość wzdęcia b. kontury brzucha - obserwujemy czy brzuch w linii pachowej przedniej jest symetryczny,czy nic nie jest uwypuklone, wklęsłe ➝ jeśli brzuch nie jest symetryczny - nowotwór, torbiel, guz, powiększone narządy c. czy rusza się przy ruchach przepony - nie?➝ zapalenie otrzewnej d. obserwujemy pępek: i. kolor ii. zaczerwienienie dookoła - głowa meduzy➝ powiększone naczynia wokół pępka, świadczy o marskości wątroby iii. wyciek z pępka iv. pulsacje nad pępkiem - tętniak e. czy występuje przepuklina f. czy są widoczne naczynia➝ jeśli są to: ucisk na żyłę główną dolną, torbiel, nowotwór g. wybroczyny na brzuchu - powyżej 5 wybroczyn ➝ przeciążenie wątroby h. pajączki Osłuchiwanie: Brzuch dzielimy w poziomie na wysokości pępka na 4 kwadranty: 1. osłuchujemy powyżej linii (nad pępkiem, tam gdzie wątroba, żołądek, trzustka itp.) ​- mamy nie słyszeć nic, a jeśli słyszymy to może to świadczyć o: przeroście naczyń (przewlekłe zapalenie wątroby), nowotwór, stan zapalny 2. osłuchujemy poniżej linii (tam gdzie są jelita) ​- mamy słyszeć perystaltykę jelit- ruchy perystaltyczne jelit to skurcze przelewania w częstości 5-34/min a. jeśli skurczy przelewania jest ​mniej​ niż 5 ​➝ porażenie jelit, zapalenie otrzewnej, niedrożność mechaniczna poniżej przeszkody, zespół leniwego jelita b. jeśli skurczy przelewania jest ​więcej​ niż 34 ​➝ biegunka, zespół jelita drażliwego, niedrożność mechaniczna powyżej przeszkody Opukiwanie: 1. zaczynamy od ​opukiwania orientacyjnego​ (gdziekolwiek) a. odgłos bębenkowy - nad jelitami wypełnionymi gazem i żołądkiem b. odgłos stłumiony - nad jelitami z masami kałowymi, torbielami, nad narządami 2. Opłukujemy wątrobę: a. zaczynamy opukiwanie linii pachowej przedniej na wysokości pępka i opłukujemy coraz wyżej. Jeśli usłyszymy stłumienie stawiamy kropkę na skórze markerem (w tym miejscu jest koniec wielkiego płata wątroby) b. od kropki opłukujemy coraz wyżej aż skończy się stłumienie (w tym miejscu zaczyna się płat wielki wątroby). Mierzymy odległość między tymi kropkami ( kobiety 6-8 cm, mężczyźni: do 10 cm). Jeśli wymiar ten przekracza normę może to świadczyć o: nowotworze, białaczce, marskości wątroby. c. od kropki, która wyznacza początek płata wielkiego wątroby opłukujemy w bok w linii środkowo obojczykowej (do mostka) aż skończy się stłumienie (to nam wyznacza mały płat wątroby). 3. opukujemy śledzionę a. opłukujemy w 10 międzyżebrzu w linii pachowej przedniej a pachowej środkowej b. śledziona powinna być całkowicie pod żebrami c. od stłumienia opukujemy promieniście (tak jak promienie słońca), nie powinno być stłumienia - jeśli jest wystaje poza ten wymiar 15  d. jeśli śledziona wystaje poza ten wymiar ➝ choroby zakaźne, toczeń rumieniowaty, nowotwór 4. objaw chełbotania a. kładziemy rękę płasko po lewej stronie pępka a palcami drugiej ręki uderzamy po prawej stronie pępka. Powtarzamy tę czynność na odwrót (jedna ręka płasko po prawej stronie, druga uderza po lewej). b. skupiamy się na tym, czy czujemy przepływający płyn pod dłonią leżącą płasko na brzuchu i. jeśli czujemy płyn przepływający pod dłonią tylko ​po jednej stronie​ ➝ wodniak ii. jeśli czujemy płyn przepływający pod dłonią tylk ​po jednej i po drugiej stronie ➝ wodobrzusze Palpacja: 1. Zaczynamy od palpacji lekkiej - ​ruchem wężykowatym przesuwamy po powierzchni brzucha (oceniamy opór, tkliwość brzucha) 2. Palpacja głęboka a. na poziomie jelit możemy wyczuć masy kałowe b. wątroba - idziemy palpacją do łuku żebrowego. Kładziemy palce wzdłuż łuku żebrowego, prosimy pacjenta aby wziął oddech. Podczas wdechu oceniamy brzeg wątroby - czy jest sprężysty, gładki. Pacjent bierze wdech jeszcze raz i patrzymy czy wątroba nie wystaje poza łuk żebrowy. c. śledziona - zahaczamy kciukiem pod łuk żebrowy 3. Dodatkowe techniki: a. Objaw Chełmońskiego - ​kładziemy rękę płasko na łuk żebrowy, uderzamy w nią pięścią drugiej ręki. Jeśli pacjent czuje ból ➝ ​zapalenie wątroby b. Objaw Blumberga - ​zagłębiamy palce naszej ręki na brzuchu i odrywamy. Jeśli pacjent czuje ból ➝ ​zapalenie otrzewnej c. Objaw Murphyego - ​dajemy kciuk pod żebro, pcjent bierze wdech, w tym czasie pęcherzyk uderza o nasz palec. Jeśli pacjent czuje ból ➝ ​zapalenie pęcherzyka żółciowego d. Objaw Courvoisiera -​ obserwujemy zgrubienia w okolicy pęcherzyka żółciowego. Jeśli są ➝ ​kamica pęcherzyka żółciowego, rak e. Objaw Rowsinga - ​zagłębiamy palce naszej ręki po jednej stronie brzucha, a pacjent czuje ból po drugiej stronie ➝ ​zapalenie wyrostka robaczkowego f. Objaw Jaworskiego - ​zginamy prawą kończynę pacjenta w stawie kolanowym aż do brzucha i szybko prostujemy. Jeśli boli pacjenta przy prostowaniu ➝ ​zapalenie wyrostka robaczkowego g. Punkt McBurneya - ​szukamy kolca biodrowego prawego i mierzymy ⅓ odległości od kolca biodrowego prawego do pępka. Uciskamy palcami w tym miejscu. Jeśli pacjenta boli ➝ ​zapalenie wyrostka robaczkowego h. Punkt Lanza - ​mierzymy ⅓ odległości od kolca biodrowego prawego i lewego. Zagłębiamy palce w tym punkcie. Jeśli pacjent czuje ból ➝ ​zapalenie wyrostka robaczkowego i. Objaw Goldflama - ​szukamy palcami kąta kręgosłupowo-żebrowego, w tym miejscu kładziemy dłoń na płasko i uderzamy pięścią drugiej ręki. Jeśli pacjent czuje ból ➝ odmiedniczkowe zapalenie nerek Badanie węzłów chłonnych 16 Oglądanie: Patrzymy czy węzły chłonne nie są widocznie powiększone Palpacja: Badając poszczególne węzły skupiamy się na : umiejscowieniu wielkości konsystencji tkliwości zrośnięciach węzłów tkance otaczającej węzły Patologie: twarde węzły chłonne - ​w nowotworach bolesne​ - w infekcjach nie przesuwalne ​- w nowotworach w pakietach (połączone ze sobą)​ - w kile, gruźlicy, HIV, toksoplazmozie Po kolei badamy takie węzły jak: 1. zauszne​ - kładziemy rękę jednej ręki na ucho prawe i przytrzymujemy głowę gdy badamy węzły chłonne za lewym uchem, powtarzamy tę czynność po drugiej stronie 2. przeduszne​ - tak samo jak zauszne, z jednej i z drugiej strony 3. podbródkowe ​- jedną rękę dajemy z tyłu głowy, drugą badamy 4. podżuchwowe​ - badamy oburącz, przejeżdżając od od ucha aż do brody 5. karkowe - ​stoimy naprzeciwko pacjenta i przejeżdżamy palcami od góry do dołu po jednej i po drugiej stronie 6. potyliczne - ​badamy oburącz przejeżdżając palcami wzdłuż potylicy 7. szyjne - ​przejeżdżamy palcami między tchawicą a mięśniem mostkowo-obojczykowo-sutkowym, najpierw z jednej później z drugiej strony 8. nadobojczykowe - ​badamy palcami nad obojczykiem, z jednej, później z drugiej strony 9. okołoaortalne - ​u kobiet układamy dłoń ze złączonymi wszystkimi palcami mocno odgiętym kciukiem pod obojczyk tworząc w ten sposób miejsce w którym badamy węzły 10. pachowe 11. pachwinowe 12. okołopępkowe 13. nadkłykciowe​ - zginamy kończynę górną pacjenta w stawie łokciowym i palcem wskazującym i środkowym przejeżdżamy tak po kłykci aby mieć ją pomiędzy palcami 17 18