Atatürk İlkeleri 10. PDF

Atatürk ilkelerine iki laf tane bir dersle tekrar beraberiz arkadaşlar. Sizden en son Osmanlı yenileşme hareketlerinde ikinci meşruiyet sürecinden bahsetmiştik. Bu hafta ise arkadaşlar bu yenileşme süreçleri devam ederken Osmanlı Devleti'nin karşısına iki önemli savaş çıkacaktır. Bunlardan bir tanes...

Atatürk ilkelerine iki laf tane bir dersle tekrar beraberiz arkadaşlar. Sizden en son Osmanlı yenileşme hareketlerinde ikinci meşruiyet sürecinden bahsetmiştik. Bu hafta ise arkadaşlar bu yenileşme süreçleri devam ederken Osmanlı Devleti'nin karşısına iki önemli savaş çıkacaktır. Bunlardan bir tanesi 1911-1912 Osmanlı-İtalyan savaşı ya da literatürde daha çok bilinen adıyla Trabuskarp savaşı. Diğeri ise arkadaşlar, diğeri ise Balkan savaşları. Türk tarihinin belki de en acı günlerini gösteren, ortaya koyan 1. Balkan savaşı ve akabinde 2. Balkan savaşlarını, öncesinde Trabuskarp savaşı nedenlerini, İtalya'nın Trabuskarp'a Saldırmadan önce yapmış olduğu faaliyetler, Osmanlı Devlet İdaresi'nin Trabuskat bölgesindeki tutumu, savaşın seyri ve akabinde savaşın sonuçlarından bahsetmeye çalışacağım öncelikle. Sonrasındaysa arkadaşlar, Balkan Savaşları, bunların nedenleri 1. Balkan Savaşı, 2. Balkan Savaşı ve Balkan Savaşları'nın sonuçlarından ve bu süre zarfında imzalanan anlaşmalardan bahsettikten sonra balkan savaşındaki yenilgilerin genel sebeplerinden bahsedeceğim arkadaşlar. Böylelikle bugünkü dersimizi tamamlamış olacağız en nihayetinden. Arkadaşlar Osmanlı devleti Avrupa'dan geri kaldığının farkına vardıktan sonra bir takım ıslahatlar yaptı dedik ve bu ıslahatların Önemli bir kısmı askeri alandaydı. Askeri alandaki ıslahatlardan sonra artık ordunun da bir anlamda test edilmesi gerektiği de arkadaşlar elzem. Çünkü siz askeri anlamda ıslahatlar yapıyorsunuz arkadaşlar. Bu ıslahatlar sonucunda ordunun reaksiyonu nasıl olacak? İşte böyle bir savaş böyle bir konudan bahsedeceğiz. Trabzonskav savaşları arkadaşlar. Arkadaşlar, Trabzonskars savaşının birçok nedeni var. Bunu sadece bir nedene bağlamak doğru değildir arkadaşlar. Baktığımız zaman bir kere İtalyanlar siyasi birliğini geç tamamlayan ülkelerden bir tanesi. Bu ne demek oluyor? Arkadaşlar, Fransa, İngiltere, Rusya gibi devletler varken henüz İtalyan birliği sağlanmamıştı. Ne zaman sağlanıyor arkadaşlar İtalyan birliği? 1870 yılında İtalya siyasi birliğini tamamlıyor ve Avrupa'da hemen Akdeniz'de bir Akdeniz ülkesi olarak ne yapacaktır? Doğacaktır. 1870 Avrupa'sına baktığımız zaman arkadaşlar 1870 Avrupa'sında bir sömürgecilik yarışı var. Sanayileşme diyorsunuz arkadaşlar atılımları var. Bağımsızlığını, siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya, birliğini geç tamamlayan İtalya, 1870'ten sonra Avrupa'da söz sahibi olmak isteyecektir. Birliğini geç tamamlaması, akabinde yeni yerler pet etme, yeni sömürge alanları bulma telaşı içerisinde olacaktır. Bu durum arkadaşlar, bu durum Trabluskarp Savaşı'nın sebeplerinden bir tanesidir. İtalya diyor ki ben siyasi birliğini geç tamamladım. Dolayısıyla büyük bir devlet olmak istiyorum. Avrupalı komşularımın yaptığı yoldan devam etmek istiyorum. Ve bunun sonucunda sümbürgecilik yarışına başlayacaktır arkadaşlar. İşte Osmanlı toprağı olan Trabluskarp'a saldırmasının bir gerekçesi de siyasi birliğini geç tamamlaması, büyük bir delet olmak isteği ve sömürgecilik yarışında da kendisinin geri kaldığını düşünmesi, geç kalması ve hızlı bir şekilde 1/10 sömürge toprağı elde etme düşüncesidir arkadaşlar. Sadece bunlar mıdır? Tabii ki değildir arkadaşlar. Savaşları bir nedene bağlamak doğru değildir arkadaşlar. Yine baktığımız zaman, baktığımız zaman İtalya siyasi birliğini 1870 yılında tamamladıktan sonra nüfusunun arkadaşlar arttığını ve bu nüfusa karşılık olarak ekonomik imkanlar elde etmek istemesi arkadaşlar. Siz nüfusu yetiştirmeniz gerekiyor, nüfusa bakmanız gerekiyor arkadaşlar. Bunun için ekonomik imkanlar sağlamanız gerekiyor. Trabluskarp Savaşı'nın bir gerekçesi de arkadaşlar budur. Aynı İtalya gibi arkadaşlar Almanlar da 1871 yılında siyasi birliğini tamamlamışlardı. Onlar da biliyorsunuz ki arkadaşlar bir sömürge yarışına girmişlerdi. İşte benzer durum İtalyanlar için de geçerliydi arkadaşlar. İtalya'nın Trabluskarp Savaşı'na Arkadaşlar, girişmesinin başka bir gerekçesi, Akdeniz'de hakimiyet kurmak istemesidir. Akdeniz ülkesidir İtalya arkadaşlar. Ve Akdeniz'de hakimiyet kurma istemesi, Trabzonskar Savaşı'nın başka bir gerekçesini oluşturmaktadır. Ve bu gerekçe, yani Akdeniz'de bir hakimiyet kurma düşüncesi, İtalya'da sürekli arkadaşlar sıcak kalmıştır. Sürekli beyinlerinde bu düşünce hakim olmuştur arkadaşlar. Bunu net bir şekilde söyleyebiliriz. Hatta ileride 1922 yılında İtalya'yı ele geçirecek olan, İtalya'yı arkadaşa yönetecek olan Mussolini, Benito Mussolini, Af deniz için bizim deniz tabirini kullanacaktır. Bu Af denizi tamamıyla ele geçirmek istemesi de Biliyorsunuz ki arkadaşlar hemen Akdeniz'in güney kıyılarındadır. Bizim bugünkü Trabzonskarp Libya arkadaşlar. O günkü İtalyanların saldırdığı bölge. Arkadaşlar bir de olayın şu tarafı var. Bir de olayın şu tarafı var. Daha önce daha önce İtalyanlar Tunus'u almak istiyor arkadaşlar. Tunus'u bir sömürge toprağı yapmak istiyor. Biliyorsunuz Tunus da Osmanlı toprağı. Ancak arkadaşlar, Tunus, Tunus arkadaşlar, Fransızlar tarafından işgal edilince Tunus'u elde edemiyor. Ve bu süreçten sonra İtalyanlar yönünü Libya'ya yani Trabluskarp'a çevireceklerdir. Trabluskarp'ın işgal sebeplerinden bir tanesi de budur arkadaşlar. Bu arada arkadaşlar sesle ilgili problem var mı? Sesim geliyor değil mi siz arkadaşlar? Arkadaşlar bu gerekçelerin dışında bir gerekçe daha var. Trabzonskart'ın saldırmasının sebebi arkadaşlar. İtalyanların Trabzonskart ve Habeşistan'ı birleştirerek bir imparatorluk kurma düşüncesi vardır arkadaşlar. Habeşistan dediğimiz Etiyopya'dır arkadaşlar. Trabzıskar dediğimiz Libya, yani bu Afrika toprakları İtalyanların Akdeniz kıyısında biliyorsunuz hemen şey var arkadaşlar, Trabzıskar var. Aşağıda da Avaşistan var. Bu bölgede büyük bir arkadaşlar imparatorluk kurma düşüncesi var. Kimin? İtalyanların. Bu sebepten dolayı İtalyanlar arkadaşlar bir Osmanlı toprağı olan Trabzıskar'a saldırmışlardır. Arkadaşlar, bu düşüncede olan İtalyan kuvvetleri, İtalyan hükümeti bunun altyapısını artırıp oluşturmaya çalışacak. Bunlar beyinlerinde, amaçlarında olan düşüncelerdi. Şimdi bunları hayata geçirmek için, Trabzonskarp'ı elde etmek için bir takım çalışmalar yapacaklardır. Osmanlı Devleti'nin tanımış olduğu kapitülasyonlar var arkadaşlar. Bu kapitülasyonlardan istifade ederek İtalyanlar ekonomik ve ticari arkadaşlar yatırım yapacaklardır. Bir bölgeyi bir bölgeyi ele geçirme noktasında o bölgenin ekonomisini ticari faaliyetlerini elinde tutma önemli bir tavırdır. Önemli bir duruştur arkadaşlar. Siz bir bölgedeki ticari faaliyetleri elinizde tutarsanız o bölgeyi bir sonraki aşamada 2/10 arkadaşlar işgal edebilirsiniz. Çünkü o bölgenin ekonomisini bitirdiğiniz zaman arkadaşlar ekonomisini bitirdiğiniz zaman dolayısıyla oradaki verimliliği oradaki gidişatı senkleye uğratırsınız arkadaşlar. Bu aşamada işgal etmek için kapitülasyonlardan istifade ediyor İtalyanlar ve ııı oradaki ekonomik ve ticari etkinliğe dahil oluyorlar arkadaşlar. Yine İtalyanların yapmış olduğu başka bir davranış var. O da şu arkadaşlar. İngiltere, Fransa, Rusya ve Almanya gibi büyük devletlerle görüşme yaparak Trump'u işgal etme noktasında onlarla anlaşmaya varıyorlar arkadaşlar. Şimdi bunu neden yapıyorlar? Arkadaşlar bir kere 1870'ler ve sonrasını dikkate aldığımız zaman Avrupa'nın en güçlü devletleri İngiltere, Fransa, Rusya ve siyasi birliğini İtalya gibi sonradan tamamlayan Almanya kısa zamanda dünyada söz sahip ülkelerden bir tanesi olmuştur. Ve bunların hepsi sömürge yarışı içerisindedir arkadaşlar. Bunlar ne yapıyorlar? Sanayi inkılabına ayak uydurmak için sömürge topraklarında elde ettikleri ham maddeyi getirip, sanayi kuruluşlarında işleyecekler ve bunları bu bölgelere satacaklardır. İşte, İtalya diyor ki, siz zaten sömürgecilik yarışında belli bir aşamadasınız. Ben de Trabzonskarp'ı işgal etmek istiyorum ve bu konuda sizinle anlaşmak istiyorum. Ve anlaşmaya varıyor arkadaşlar. Anlaşmaya varıyor. Yani bir alt yapısını işgal için arkadaşlar hazırlıklarını İtalyan hükümeti yapıyor arkadaşlar. Peki bu tutumlar karşısında acaba acaba arkadaşlar Osmanlı Devleti neler yaptı? O bölgede Trabluskarp Savaşı öncesinde bu bölgeye işgal edilebilir düşüncesi ne karşı acaba bir takım hazırlıklar yapmış mıydı arkadaşlar? Ona dair bilgiler paylaşalım. Bir kere arkadaşlar 1911-1912 Trabzonskart Savaşı dedik ama öncesinde, 1909'da kadarki dönemde Sultan İkinci Abdülhamit bu durumu görüyor, bu durumu seziyor arkadaşlar. Potansiyel işgal edilebilecek yerlerden bir tanesi neresidir? Trabzonskart'tır. Dolayısıyla Sultan İkinci Abdülhamit daha işgalden önce bölgeye askerler ve dirayetli komutanlar gönderiyor arkadaşlar. bölgeye, Trabzökar bölgesine arkadaşlar belli sayılarda asker ve dirayeti komutanlar gönderiyor. Yine arkadaşlar çok akıllıca bir davranış. O bölgedeki aşiretlerle arkadaşlar ilişkilerini çok sıcak tutuyor ve Senusiler var arkadaşlar. Savaşçı aşiretlerden bir tanesidir Trabzökar bölgesinde. Senusiler onları silahlandırıyor arkadaşlar. Yarın bir gün bir savaş çıkma potansiyeli var mı bölgede? Deyip arkadaşlar o bölgedeki savaşçı aşiretlerden olan senüsleri silahlandırıyor arkadaşlar. Hem komutanlar gönderiyor, askerler gönderiyor, hem de yerel halkı savaşçı aşiretleri silahlandırıyor arkadaşlar. Ancak Sultan 2. Abdülhamid'den sonra arkadaşlar Çok önemli bir hata var. Çok büyük bir hata yapılıyor. Sultan Abdülhamid'den sonra. Nedir bu büyük hata arkadaşlar? Arkadaşlar, 1909 yılında Sultan 2. Abdülhamid tahttan indirildikten sonra yerine geçen yönetim maalesef 1910 yılında Trabzonskarp bölgesinde bulunan bir tümenin tamamına yakını Yemen'de isyan patlak verdiği için Yemen isyanına gönderildi. 1910 yılında. Bakınız, o bölgedeki askeri bir zafiyet ortaya çıktığı an bu bölge için hazırlık yapan İtalyanlar bu durumun karşısına harekete geçeceklerdir. Ve 1911'de zaten Trabzonskaj Savaşı başlayacak. Siz orada askeri anlamda bir zafiyet ortaya koyduğunuzda İtalyanların zaten bununla ilgili bir çalışması var ve arkadaşlar maalesef maalesef Yemen İsyanı'na destek maliyetinde Trablusgarp tarafında, 3/10 Trablusgarp bölgesinde bulunan askerlerden bir kümenin tamamına yakını gönderilince arkadaşlar burada maalesef arkadaşlar ciddi bir eksiklik ortaya çıkacaktır. Bu eksikliği İtalyanlar değerlendireceklerdir. İtalya arkadaşlar herhangi bir nota vermeden önce Osmanlı devletine baskı uygulayacak. Ve bu baskı sonrasında Osmanlı devletinin arkadaşlar valisi İbrahim Paşa'yı görevden alacaktır. İtalya 23 ve 28 Eylül 1911 tarihlerinde Osmanlı Devleti'ne vermiş olduğu ultimatomlarda İttihat ve Terakki mensupları ile bölgedeki subayları halkı kışkırtmakla suçlamıştır. Diyor ki, İttihat ve Terakki mensupları ve aynı zamanda bölgedeki bazı subaylar halkı kışkırtıyor, bu önlensin. Yani aslında bir anlamda devletin iç işlerine karışıyor. Sen bu devletin iç işlerine karışma cüretini nereden alıyorsun? Arkadaşlar Osmanlı Devleti bu tarz bir eylem karşısında tabii ki bir cevap verecektir. Ancak Osmanlı Devleti'nin vermiş olduğu cevap maalesef bir güçsüzlük ifadesidir. ve bu anlamda tüm çalışmasını, tüm konsantrasyonunu, bölgenin işgali için ayarlamış olan bir devlet, İtalya Devleti, Osmanlı Devleti'nin vermiş olduğu bu güçsüzlük ifadesini de arkadaşlar dikkate almadan aynı gün Maalesef arkadaşlar Trabluskarp'a saldıracaktır. Aynı gün arkadaşlar Trabluskarp'a saldıracaktır. Şimdi arkadaşlar Osmanlı askerleri ve yerli kuvvetler var. Karşılarında İtalyan ordusu var arkadaşlar. Mevcut Osmanlı askerleri ve yerli kuvvetler büyük bir direniş gösteriyor arkadaşlar. İtalyan kuvvetlerinin iç bölgelere geçmesini engellemişlerdir. Sadece kıyı bölgelerinin ele geçirilmesi İtalyanlar tarafından sağlanmıştır. Yani kıyı bölgelerinde sıkışmışlardır arkadaşlar. Kıyı bölgelerinde sıkışmışlardır. İç bölgelere sızamamışlardır arkadaşlar. Ve bu zaman zarfında bu ilk çatışmalarda İtalyanlar büyük zayiat vermişlerdir arkadaşlar. Hatta bu sırada arkadaşlar, İtalyanlar Osmanlı Devleti'ni barışa zorlamak için Rodos ve 12 adayı işgal edeceklerdir. Kıyıları, limanları, Osmanlı limanlarını, Osmanlı kıyılarını bombardımana tutacaklardır. Şimdi arkadaşlar, bir kere Osmanlı Devleti'nin Deniz gücü zayıftır. Aynı zamanda İtalyan donanması Osmanlı Devleti'nin denizden takviye yapmasını önlemiştir arkadaşlar. Bu nedenle biliyorsunuz ki arkadaşlar Osmanlı Devleti denilince İstanbul çok önemli. İstanbul'da iki tane büyük cephanelik var. Bütün silah sanayisi yani küçük çapta da olsa arkadaşlar İstanbul'da sizin oradaki mühimmatı, askeri teçhizatı Trabzonskart bölgesine intikal ettirmeniz için arkadaşlar neye ihtiyacınız var? Deniz yoluna ihtiyacınız var. İtalyan kuvvetleri buraya arkadaşlar sizi geçirmiyor. Çünkü donanması kuvvetli. Aynı zamanda arkadaşlar askeri anlamda da bir zafiyet oluşmuştur Trabzonskak bölgesinde. Bir askeri takviye de engellenecektir. Bu nedenle arkadaşlar Osmanlı Devleti maalesef bölgeye personel, silah, cephane, malzeme gönderememiştir arkadaşlar. Personel, silah, cephane ve malzeme gönderememiştir maalesef arkadaşlar. Peki hiç mi asker, hiç mi arkadaşlar personel gönderemedi? Hayır arkadaşlar gönderdi. Bazı vatansıver subaylar Trabluskarp'a Mısır ve Tunus yolunu kullanarak ve gizli yollarla, gizlice takma isimler kullanarak gideceklerdir. Bazı Osmanlı subayları arkadaşlar. Enver Bey Enver Paşa, daha sonra İttihat ve Terakki'nin lideri konumunda bir seviyeye gelecek olan, aynı zamanda 1. Dünya Savaşı döneminde kendisi Harbiye Nazırıdır. İşte Enver Bey, Mısır yolunu kullanarak Ali Fethi Okyar, yine Milli Mücadele'nin önemli şahsiyetlerinden bir 4/10 tanesidir. Mustafa Kemal ile birlikte 1918 yılının sonlarında arkadaşlar, Minber isminde bir gazete çıkaracaktır. Yine arkadaşlar, Halil Bey, Halil Kut, biliyorsunuz arkadaşlar, Kut'ül Amare'de, Kut'ül Amare'de arkadaşlar, Kut'ül Amare'de başarılı çalışmalar yapıp, İngilizlerin arkadaşlar yenilmesine vesile olan komutandır kendisi. Ali Fethi ile Halil Bey Tunus yolunu kullanarak Trabluskarp'a geçeceklerdir. Enver Bey Mısır yolunu kullanarak geçecektir arkadaşlar. Yine arkadaşlar bir kişi daha vardır. Mustafa Kemal. Mustafa Kemal de Mısır yolunu kullanarak gazeteci Mustafa Şerif Takma ismiyle Trabluskarp'a gelmiştir arkadaşlar. Bakın çok önemli bir ayrıntı, bilgi. Mustafa Kemal, Trabzonskarp Savaşı'nda hangi takma ismini kullanmıştır? Gazeteci Mustafa Şerif takma ismini kullanmıştır arkadaşlar. Yine çok önemli bir bilgi, Mustafa Kemal nerede mücadele etmiştir, başarılı sonuçlar almıştır? Trabzonskarp Savaşı'nda nerede? Derne ve Tobruk'ta. Mustafa Kemal, Derne ve Tobruk'ta mücadele etmiştir arkadaşlar. Enver Bey, Enver Paşa, Bingazi'de mücadele etmiştir. Ali Fethi Okyer, Ali Fethi Bey, Trabluskarp'ta, yani düzeltiyorum, Trablus'la arkadaşlar mücadele etmiştir. Halil Bey de, Halil Kut'ta arkadaşlar, Homs ve Mısrata'da yaylı halkı teşkilatlandırarak arkadaşlar ne yapacaktır? Mücadele edecektir. Trabluskarp bizim için önemli. Mustafa Kemal'in, Enver Paşa'nın, Halifeti Okyar'ın burada mücadele etmesi önemli. Halil Paşa'nın burada mücadele etmesi önemli. Mustafa Kemal'in Derneğe Tomruk'taki halkı teşkilatlanması önemli. Gazeteci Mustafa Şerif, Takma ismiyle Trabzonskarp'a gelmesi, bu ismi kullanması arkadaşlar önemli. Şimdi arkadaşlar, savaşın sonuna bir gelelim. Mücadeleler oldu o bölgede. Osmanlı vatansever subayları belki ordu intikal ettirilemedi ama bazı vatansever subaylar gizli yollarla bu bölgeye geldiler. Mücadeleler oluyor arkadaşlar. Aksaklıklar var. Arkadaşlar tam bu sırada maalesef tüm ordusunun hiç beklemediği bir durumla karşı karşıya kalacaktır Türk ordusu. Nedir bu arkadaşlar? Balkan Savaşları patlak verecektir. 1912-1913 Balkan Savaşları. Arkadaşlar, Osmanlı Devleti Trabzonskart'ta savaşırken zor şartlarda, yetersizliklerin olduğu bir süreçte onlarla savaşırken arkadaşlar, onlarla savaşırken Balkan Savaşları patlak verince İtalya ile barış yapmak zorunda kalacaktır. ve Osmanlı subayları da, bu vatansever subaylar da Balkan savaşlarına katılmak için Trabzonskarp'ı terk etmek zorunda kalacaklardır arkadaşlar. Arkadaşlar, Mustafa Kemal 24 Ekim 1912'de Trabzonskarp'tan ayrılacak ve akabinde Balkan savaşlarına katılacaktır arkadaşlar. Osmanlı Devleti ise 1912 Ekim'inde İtalya ile Uşşe Anlaşması yapacaktır arkadaşlar. Arkadaşlar Uşşe Anlaşması önemli. Uşşe Anlaşması önemli. Neden önemli arkadaşlar? Maalesef Trabzonskarp İtalya'ya bırakılmıştır arkadaşlar bu anlaşma gereği. Osmanlı Devleti Rodos ve 12 Ada'nın İtalya tarafından geçici olarak işgalini kabul etmiştir. Yalnız burada neden bunu kabul ediyor arkadaşlar, geçici olarak? Çok enteresan bir cümle kurdum arkadaşlar. Hemen, hocam geçici ne demek? Neden böyle bir durum olmuş olabilir diye sorabilirsiniz arkadaşlar. Sorduğunuzu kabul ediyorum. Çünkü arkadaşlar, Balkan Savaşları sırasında Adaların Yunanlılar tarafından ele geçirilmesini önlemek için arkadaşlar, önlemek için. Burası geçici olarak arkadaşlar İtalya'da kalacaktır. İtalya devletiyle Osmanlı devleti bu noktada anlaşıyorlar. Bu bölge normalde Osmanlı toprağı ama geçici olarak Rodos ve 12 adanın işgali kabul ediliyor 5/10 arkadaşlar. Daha sonra ne oluyor biliyor musunuz arkadaşlar? Çok acı bir taraf bu tarafın. Arkadaşlar, Balkan savaşlarında bu bölge yine İtalya'da kalmaya devam edecektir. İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına kadar ellerinde tutacak İtalyanlar. Sonra 1947'deki arkadaşlar Paris Antlaşması'yla Yunanistan'a devredilecek arkadaşlar. Rodos-Molikya'da. Geçici olarak Rodos ve Onikia adanın İtalyanlara bırakılması UŞİ anlaşmasıyla olmuştur. Ve İtalya, Osmanlı halifesinin dini yetkilerinin Trabuskart'la devam etmesini arkadaşlar ne yapacaktır? Kabul edecektir. Kabul edecektir. Şu ana kadar sizlere Trabzonskap Savaşı'ndan bahsetmeye çalıştım. Trabzonskap Savaşı'nı bu şekilde bitirmiş olalım. Trabzonskap Savaşı'na ilgili sormak istediğiniz, anlamadığınız bir yer var mı? Ben de arkadaşlar bu arada Hala daha istek gönderen arkadaşlarımız var. Gerçekten katılmak isteyen arkadaşlarımız var. Bundan bahsetmek istiyorum. Aslında arkadaşlar, Balkan Savaşları çok üzüntülerin, acı durumların yaşandığı bir süreci itibar etmektedir. Ancak anlatmak zorundayız arkadaşlar. Maalesef Türk tarihinin bir kısmında Balkan Savaşları denilen bir bölüm de var. Şimdi arkadaşlar, Balkan Savaşları 1912-1913 yıllarında gerçekleştirilen savaşlardır arkadaşlar. Bir kere bu savaşın nedenleri nelerdir? Osman devleti kimlerle savaşmıştır? Onun da cevabını vermemiz gerekiyor arkadaşlar. Bir tarafta Bulgaristan var, Sırbistan var, Yunanistan var arkadaşlar, Karadağ var. Yani Balkanlardaki uluslar Osman devletinden yeni ayrılmış ülkeler. Osmanlı Devleti'ne karşı ittifak kurmuşlar arkadaşlar. Ve bunlar diyorlar ki, biz daha fazla yer elde etmek istiyoruz. Biz bağımsız devlet olduğumuzu göstermek istiyoruz. Arkadaşlar, Balkan Savaşı'nın sebeplerine geçelim ilk önce. Onlardan bahsedelim. Bir kere Osmanlı Devleti'nin zayıflaması arkadaşlar. Bakarız, Trablus-Karpuz Savaşı'nda Kendi toprağınızı İtalyanlara karşı savunamadınız arkadaşlar. Bu bir zayıflama, güçsüzlük göstergesidir. Ve Trabzonskap Savaşı'nda bunu ciddi manada ortaya çıkarmaz. Gerçekten de Osmanlı Devleti'nin durumu pek arkadaşlar parlak değil. Zayıf bir durumda arkadaşlar. Trabzonskap Savaşı bunu ortaya koyuyor. Balkan ulusları da bunu dikkate alıyorlar arkadaşlar. Osmanlı'nın durumu iyi değil. Sebeplerinden bir tanesi bu arkadaşlar. Yine başka bir sebebe baktığımız zaman arkadaşlar, Osmanlı Devleti'nin Almanya'ya yaklaşmasından rahatsızlık duyan İngiltere, Reval görüşmelerinde Rusya'yı, Osmanlı toprakları Boğazlar ve Balkan politikasında serbest bırakmıyor artık. Daha öncesinde Ruslar özellikle Osmanlı toprak bütünlüğü noktasında İngilizler Ruslara sürekli arkadaşlar dizginlemiştir. Bir denge politikası sergileyerek İngilizler Osmanlı devletinin yanında yer almıştır. Ancak daha sonra Osmanlı devleti Sultan 2. Abdülhamid döneminde bilhassa Almanlara yaklaşması sonrasında arkadaşlar ne olacaktır? Artık İtalyanlar Rusları serbest bırakacaklar arkadaşlar. Osmanlı toprakları, boğazlar ve Balkan politikasında serbest bırakacaktır. Bu da Balkan savaşının bir nedeni oluşturmaktadır. Rusların, Avusturyalıların arkadaşlar Balkanlarda yayılma isteği, Balkan devletlerinin Osmanlı topraklarında kalan unsurlarıyla birleşmek istemeleri, yine arkadaşlar baktığımız zaman Balkan devletlerinin Rusya'nın kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti'ni Balkanlardan atarak o bölgedeki toprakları paylaşmak istemeli. Balkanlardaki panslavizm yani slavcılık politikasını takip eden Rusya'nın milliyetçilik fikirlerinden 6/10 yararlanarak, milliyetçilik fikirlerinden yararlanarak Balkan uluslarının arasında uzlaşma sağlaması da Aslında Balkan Savaşları'nın nedenleri arasındadır. Tüm bunları arkadaşlar birleştirdiğimiz zaman Balkan Savaşları ne yapacaktır? Patlaklayacaktır. Bir de çok önemli bir gelişme arkadaşlar. Balkan devletleri birbirleriyle ittifak anlaşmaları imzalamışlardır. Bu Rusya'nın teşvikili olduğu. Balkan Savaşı'ndan evvel önce, Mart 1912'de daha Trabzonskavç Savaşı devam ederken, Bulgaristan ile Sırbistan, Mayıs 1912'de Yunanistan ile Bulgaristan, Temmuz 1912'de Karadağ ile Bulgaristan. Bakın arkadaşlar, Trabzonskavç Savaşı devam ederken zaten Balkan Ulusları, Balkan Devletleri kendi aralarında bir uzlaşma, ittifak anlaşması imzaladılar arkadaşlar. imzaladılar. Arkadaşlar, 8 Ekim 1912'de Karadağ, 13 Ekim 1912'de de diğer Balkan devletleri Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmiştir. Ve Sırplar hemen daha Ekim'de arkadaşlar Kumanova Muharebesini kazanacaklardır Osman Devleti'ne karşı. Balkan savaşlarının olduğu dönemde, Balkan ulusları içerisinde bağımsızlığını en son ilan eden Arnavutluk bağımsızlığını ilan edecektir. 28 Kasım 1912'de Arnavutluk bağımsızlığını ilan edecektir. Balkan uluslarıyla bir mücadele var. Osmanlı Devleti çaresiz. Bulgarlar Çatalca Hattı'na kadar geldiler arkadaşlar. Mart 1913'te Edirne Bulgarların eline geçti. Uyanya, İşkodra, Selanik, Ege Adaları Yunanların eline geçti arkadaşlar. Maalesef çok acı bir tablo. Arkadaşlar Tablo bu sayada Mayıs 1913'te Londra'da bir barış anlaşması imzalanmıştır. Midye-Enes hattı sınır kabul edilmiştir. Arnavutluk ve Ege adalarının geleceği büyük devletlerin arkadaşlar kararına bırakılmıştır. Yani burada gerçekten de arkadaşlar büyük bir bunalım vardır Osmanlı Devleti'nde. Yeni giden hükümeti sorumlu tutan İttihat ve Terakki Fırkası arkadaşlar bir darbe ile yönetime el koyacaktır. 1913'deki Babıali baskını ile yönetime el koyacaktır. Zaten Abdülhamid'den sonra, 1909'dan sonra arkadaşlar, iddia ve terakkiye söz sahibi olmuştu. Artık yönetimi de ele geçirecektir. Ve 1913'den 1918'e kadarki dönemde Osmanlı Devleti doğrudan iddiaçılar tarafından arkadaşlar ne yapılacaktır? Yönetilecektir. Yine arkadaşlar Londra Antlaşması'yla Osmanlı Devleti, Orhan Gazi döneminde fethedilmeye başlanan, Fatih döneminde ise Türkleştirilen Balkan topraklarının tamamını kaybetmiş oldu arkadaşlar. Birinci Balkan Savaşı, Birinci Balkan Muharebesi maalesef enilgiyle sonuçlanmıştır arkadaşlar. Birinci Balkan Muharebesini sonlandıran anlaşma Londra Barış Anlaşmasıdır arkadaşlar. Londra Barış Anlaşmasıdır. Arkadaşlar Ömer Seyfettin'in Balkan Savaşı Hatıraları diye bir kitabı var. Orada arkadaşlar bu Balkan Savaşlarına dair okuma yapabilirsiniz. Orada şundan bahsedilir. Komutanlar şunu söylediği ifade edilir. Keşke muharebe meydanlarında ölseydik de bu acı tabloyla karşı karşıya kalmasaydık. Çünkü şöyle bir durum var arkadaşlar. Osmanlı Devleti'nden yeni ayrılmış küçük ulusların küçük ordularına yenilmiştir Osmanlı Devleti. Koskoca Devlet-i Ali Osmaniye kendisinden ayrılmış Küçük ulusların küçük orduları birlikte ittifak kurmuşlar. Sonra Osmanlı Devleti'ne karşı saldırı düzenliyorlar ve bu saldırıda başarılı oldular arkadaşlar. Komutanlar diyor ki keşke diyor biz diyor muharebede ölseydik de diyor bu tabloyla karşılaşmasaydık diyor. Yine Balkans savaşlarında arkadaşlar bir askerin üzerinde taşıdığı mühimmatın çok eksik olduğu söylenir arkadaşlar. Yani siz bir savaşa 7/10 katıldığınızda belli bir sayıda arkadaşlar mermiyle, mühimmatla katılırsanız arkadaşlar bu büyük bir eksikliktir arkadaşlar. Düşünsenize arkadaşlar 15 merminiz var. Karşında binlerce, yüzbinlerce asker var arkadaşlar. Düşman askeri var. Şimdi orada sizin toplamda 50 tane merminiz olsun 50 tane mermi bittikten sonra ne yapacaksınız arkadaşlar? İşte orada Balkans savaşlarında hem arkadaşlar mühimmat eksikliği var, BİHŞ sıkıntısı var, salgın hastalıkları var. Tüm bunlar da birleşince arkadaşlar bir mağlubiyet kaçınılmaz olacak arkadaşlar. Şimdi birinci Balkans savaşı bu şekilde arkadaşlar. İkinci Balkans savaşına geçeceğiz ama çay kahve molası verelim arkadaşlar. Şu an saatimiz arkadaşlar Birinci Balkan Savaşı'nın sonucunda dedik ki arkadaşlar sizlere Londra Antlaşması imzalandı dedik arkadaşlar. Böylelikle Birinci Balkan Savaşı sona erdi. Birinci Balkan savaşından sonraki Londra anlaşmasına göre en fazla toprağı Bulgaristan almıştı arkadaşlar. Bu toprak oluşumu sonucunda büyük bir Bulgaristan devleti ortaya çıkmış, topraklarını Ege denizine kadar genişletmiştir arkadaşlar. Bulgaristan'ın çok fazla toprak elde etmesi diğer müttefiklerini rahatsız edecektir. Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve Romanya Bulgaristan'ın çok fazla toprak elde etmesini istemeyecekler. Onların çıkarlarına ters düştüğü için arkadaşlar bu devletler Bulgaristan'a savaş ilan edecekler. Arkadaşlar Balkan devletleri, Balkan Musa'rı Birbirine düşmüşlerdir arkadaşlar. Bu Osmanlı Devleti için çok güzel bir arkadaşlar haberdir. Çok güzel bir olaydır. Devletin durumu zaten yoktur. Tam da bu sırada Bulgaristan'ın toprakları çok daha fazla geliştiği için arkadaşlar diğer devletler Balkan Savaşları sırasında 2. Balkan Savaşı sırasında Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve Romanya Kime saldıracaktır? Bulgaristan'a saldıracaktır arkadaşlar. Şimdi Birinci Balkan Savaşı'nda zaten Bulgar kuvvetleri yıprandı. Ve cephelerde yenilmeye başlayacaktır arkadaşlar. Bunun sonucunda Bulgaristan, Edirne'deki askerlerini geri çekmek zorunda kalacaktır. Bu durumdan da istifade etmek isteyen bir Osmanlı Devleti var. Osmanlı Devleti, o Bulgarların elinde olan Edirne vilayetini almak için harekete geçecek arkadaşlar. Emre Paşa komutasındaki Türk ordusu Londra anlaşmasında belirtilen Midye-Enes sınırını geçerek Kırklareli ve Edirne'yi geri alacak arkadaşlar. 2. Balkan Savaşı'nın sonucunda Osmanlı Devleti savaştığı Balkan Devletleri ile ayrı ayrı arkadaşlar anlaşmalar yapacaktır. Bizim için 2.Balkan Savaşı'nın çok önemli bir tarafı, 1.Balkan Savaşı ile kaybettiğimiz yerlerin bir kısmını geri almamızdır arkadaşlar. Şimdi bu 2.Balkan Savaşı'ndan sonra 1 Ağustos 1913 tarihinde arkadaşlar, Bükreş Antlaşması imzalanacaktır. diğer Balkan devletleri arasında imzalanmıştır. Bu anlaşma ile Balkan devletleri Osmanlı devletinden aldıkları yerleri yeniden paylaşacaklardır arkadaşlar. 2. Balkan savaşının sebebi neydi? Bulgaristan'ın çok fazla yer elde etmesi diğerlerin rahatsız olmasıydı. İşte 2. Balkan savaşı sonucundaki Bükreş anlaşması ile arkadaşlar Osmanlı devletine alınan topraklar Bulgaristan ve diğer Balkan devletleri arasında tekrar paylaşılacaktır. Osmanlı devletiyle Bulgaristan arasına da arkadaşlar İstanbul anlaşması yapılacaktır 29 Eylül'de. Meriç nehri iki devlet arasında sınır kabul ediyor arkadaşlar. Meriç nehri Bulgaristan'la Osmanlı devleti arasında sınır kabul edilmiştir. Edirne, Kıklareli, Dimet Hoka Osmanlılara bırakılmıştır. Yine Bulgaristan'da kalan 8/10 Türklerin hakları belirlenmiştir arkadaşlar. O bölgede kalan Türklerin hakları arkadaşlar belirlenmiştir. Buna göre Bulgaristan'da kalan Türkler isterlerse 4 yıl içerisinde Türkiye'ye göç edebilecekler. Türklere mülkiyet hakkı verilecek. İlk ve orta okullarda eğitim Türkçe olacak. Aynı şekilde arkadaşlar din ve mezhep hürriyeti sağlanacak müftülerini kendileri seçebileceklerdi arkadaşlar. Bu hususlar biraz sonra söyleyeceğim arkadaşlar diğer devletlerle yapılan anlaşmalarda hemen hemen aynı. Mesela İonistan'la yapılan, Romanya'yla yapılan anlaşmalardaki hususlarla Bulgarlarla, Türklerle yaptığı hususlar hemen hemen aynı arkadaşlar. şartlarla beraber aynı. Atina Anlaşması var Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında, Kasım 1913'te arkadaşlar. Osmanlı Devleti maalesef arkadaşlar, Yayya, Selanik ve Girit'in Yunanlılara ait olduğunu kabul edecektir. Ege Adaları'nın geleceği Büyük Devletler'in kararına bırakılmıştır arkadaşlar. Ve Şubat 1914'te Büyük Devletler Adalar'ın Yunanistan'a ait olduğunu ilan edeceklerdir. Yunanistan'da kalan Türklerin arkadaşlar hakları belirlenmiştir. Aynı Bulgarlarda olduğu gibi Yunanistan'da kalan Türkler isterlerse 4 yıl içerisinde Türkiye'ye dönüş yapabilecekler. Ülke haklarına sahiplerdir. İlk ve ortaokullarda eğitim Türkçe olacaktır. Din ve mezhep hürriyeti sağlanacak. Aynı şekilde müftüleri kendileri seçebileceklerdir arkadaşlar. Atina Antlaşması da Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasında Kasım 1913'de imzalanmıştır dedik arkadaşlar. İstanbul Antlaşması var Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasında. İki devlet arasında bir ortaksınlar yok arkadaşlar. Sadece Sırbistan'da kalan Türklerin ve taşınmaz malların durumları kararla bağlanmıştır. Yine Balkan Savaşları sonucunda Osmanlı Devleti'nin Makedonya, Batı Trakya, Ege Adaları, Arnavut topraklarını kaybedecektir. Büyük bir göç sorunuyla karşı karşıya kalacaktır arkadaşlar. Büyük bir göç sorunuyla karşı karşıya kalacaktır. Balkan savaşlarından arkadaşlar günümüze kadar birçok problem intikal edilmiştir. Bu problemlerden bir tanesi Ege Adaları sorunudur. Diğeri de arkadaşlar Batı Trakya Türkleri sorunudur arkadaşlar. Yani Balkan savaşların hala etkisi bir anlamda devam etmiştir arkadaşlar diyebiliriz. Şimdi arkadaşlar, Balkan savaşlarında Türk ordusunun yenilmesinin sebepleri nelerdir denildiğinde, bu 1.Balkan ve 2.Balkan savaşlarına baktığımız zaman, Balkan savaşları Osman devleti için çok acıcı günlerin yaşandığı bir süreci itibar etmekte. Bir kere arkadaşlar ulaştırma yetersiz, ikmal yetersiz. Bu seferberliği olumsuz yönde etkilemiştir. Yine sürekli olan savaşlar, isyanlar ekonomik durumu bozmuştur. Müslümanlar sürekli savaş halindedir. Dolayısıyla arkadaşlar Türkler sürekli savaşta, asker olma durumunda arkadaşlar artık rahatsızlık duymaya başlayacaklar. bir aile yaşamı kalmamıştır arkadaşlar yine baktığımız zaman halkın orduya çok fazla yardım etmediği söylenmekte salgın hasatların bu dönemde çok fazla baş gösterdiği bu sebeple yenilginin yaşandığı yine arkadaşlar seferberliğin geç yapıldığı Bunun da özellikle arkadaşlar askerlerin tercih edilmesinden sonra askerlerin toplanamadığını, seferberliğin geç yapıldığını, hazırlıklar yapılamadan Bulgarların saldırıya geçtiği, subaylar arasında mücadele, alaylı mektepli mücadelesinin olduğu, particilik, disiplinsizlik emirlere uymama gibi durumların yaşandığı, Bulgarların özellikle Komitacı faaliyetlerin olduğu, Rusların dışarıdan desteklemeleri, tüm bunlar birleşince 9/10 maalesef Balkans savaşlarında Türk tarafı, Türk ordusu başarısız olmuştur. Savaşı kaybetmiştir. Dolayısıyla sürekli küçülen, daralan bir devletten bahsediyoruz. Ekonomik faaliyetleri çok kötü, askeri anlamda yenilgiler. Diğer taraftan reformların bir anlamda başarılı olmadığını da gösteriyor. Çünkü önemli bir kısmı askeri alanda iyiydi bu reformların. Dolayısıyla arkadaşlar, reformların da başarılı olmaması savaşlarda mağlubiyeti kaçınılmaz kılmıştır arkadaşlar. Arkadaşlar, Balkan savaşları böyle. Bu kadar yetsin arkadaşlar. Anlamadığınız, sormak istediğiniz bir soru var mı arkadaşlar? Kafanıza takılan. Dersle alakalı olabilir. Başka bir soru olabilir. Bir sorunuz var mı? Var mı arkadaşlar sorunuz? Herkes anladı mı arkadaşlar? Galiba herkes anladı. O halde bir soru sormak istiyorum. Bakalım kim cevap verebilecek? Şöyle bir soru gelse arkadaşlar. Mustafa Kemal Paşa Trump-Türk Arşı Savaşı'nda hangi takma isimi kullanmıştır desem? Bana ne söylersiniz arkadaşlar? Cevap yok mu arkadaşlar? Mustafa Kemal, Rammuskaf Savaşı'nda hangi takma ismi kullanmıştır desem? Bana ne söylersiniz? Gazeteci Mustafa Şerif hocam. Gazeteci Mustafa Şerif. Çok güzel arkadaşlar. Gayet güzel. Buse. Teşekkür ederim. Peki arkadaşlar, siz de Mustafa Kemal'in Trabzonskart Savaşı'nda Mustafa Kemal'in savaştığı, mücadele ettiği yerler neresi desen bana ne söylersiniz? Derne ve Tobruk olması lazım. Evet Meryem. Teşekkür ederim. Gayet güzel. Derne ve Tobruk'tu arkadaşlar. Gayet güzel. Derne ve Tobruk'tu. Gayet güzel arkadaşlar. Ve son sorumuz olsun arkadaşlar. Son sorumuz olsun. Birinci Balkan Savaşı'ndan sonra Osmanlı Devleti'nin topraklarının Balkan Devletleri arasında yeniden dağıtırılmasını öngören anlaşma hangisidir desem? Bana ne söylersiniz arkadaşlar? Birinci Balkan Savaşı'ndan sonra arkadaşlar Osmanlı Devleti'nin toprakları paylaşılmıştı ve Birinci Balkan Savaşı'nın tamamlanmasına sebep olan ya da bitiren bir anlaşma imzalanmıştı. Hatta bu anlaşmaya göre Bulgaristan en fazla toprağı elde etmişti arkadaşlar. Bir arkadaşımız bir şey mi söyledi acaba? Hocam Londra Anlaşması olabilir mi? Evet, gayet güzel Elif Sena, tebrik ederim. Londra Anlaşması, hatta bu anlaşmayla arkadaşlar Bulgaristan en fazla toprağı elde etmişti. Dolayısıyla bu durum diğer Balkan devletlerinin arkadaşlar tepkisine sebebiyet verecektir. Ve bu da 2. Balkan Savaşı'na sebebiyet vermişti arkadaşlar. Peki şöyle bir soru sorsam arkadaşlar. Şöyle bir soru sorsam, 2. Balkan Savaşı'ndan sonra, 2. Balkan Savaşı'ndan sonra, Balkan devletleri Osmanlı Devleti'nin topraklarını yeniden paylaşma kararı aldıkları bir anlaşma vardı arkadaşlar. Hatta tarihi 1 Ağustos 1913. Ben de arkadaşlar bu arada 1 Ağustos doğumluyum arkadaşlar. 1 Ağustos 1913 tarihinde, 1 Ağustos 1913 tarihinde imzalanan bir anlaşma, Balkan devletleriyle arkadaşlar, Bulgaristan arasında yapılıyor ve Osmanlı toprakları yeniden paylaşılıyor. Bükreş Anlaşması mı hocam? Evet, Bükreş Anlaşması. Hala teşekkür ederim, tebrik ederim. Bu şekilde arkadaşlar küçük bir tekrar yapmış olduk. Sınavda arkadaşlar hazırlık mahiyeti taşır. Bu açıdan teşekkür ederim cevaplarınız için. Kendinize dikkat edin arkadaşlar. Bir sorunuz yoksa sağlıcakla kalın. Diğer derslerde de başarılar diliyorum arkadaşlar. Transcribed by Transkriptor 10/10