Araling Panlipunan Ikatlong Markahan Modyul 1 Konsepto ng Kasarian PDF

10 Araling Panlipunan Ikatlong Markahan Modyul 1: Konsepto ng Kasarian Randy D. Estopa Teacher III – Apas National High School Modyul 1 Konsepto ng Kasarian Unang Linggo Pamantayang Pangnilalaman: Ang mga mag-...

10 Araling Panlipunan Ikatlong Markahan Modyul 1: Konsepto ng Kasarian Randy D. Estopa Teacher III – Apas National High School Modyul 1 Konsepto ng Kasarian Unang Linggo Pamantayang Pangnilalaman: Ang mga mag-aaral ay nakagagawa ng mga malikhaing hakbang na nagsusulong ng pagtanggap at paggalang sa iba’t ibang kasarian upang maitaguyod ang pagkakapantay-pantay ng tao bilang kasapi ng pamayanan. Pamantayan sa Pagganap: Ang mga mag-aaral ay may pang-unawa sa mga epekto ng mga isyu at hamon na may kaugnayan sa kasarian at lipunan upang maging aktibong tagapagtaguyod ng pagkakapantay-pantay at paggalang sa kapwa bilang kasapi ng pamayanan. Pamantayan sa Pagkatuto: Natatalakay ang mga uri ng kasarian (gender) at sex at gender roles sa iba’t-ibang bahagi ng daigdig. Paksa: Konsepto ng Kasarian Subukin Magandang buhay mga butihin kong estudyante. Bago natin simulan ang pagtatalakay sa paksang nakapaloob sa modyul na ito mas nakabubuti na sagutin muna ang mga pagsubok para mabigyan ng panimulang ideya ukol sa kung ano ang paksang nakapaloob sa kwarter na ito. Paalala: Huwag munang buksan at basahin ang talakayan habang sumasagot ka sa bahaging ito. Maging tapat sa iyong sarili. Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa inyong sagutang papel. 1. Ang simbolong ito ay tumutukoy sa __________. A. lalaki B. tomboy C. babae D. bakla 2. Sa Saudi Arabia, alin sa mga sumusunod ang ipinagbabawal na gawin ng mga kababaihan? A. Ang paglalakbay sa siyudad. C. Ang pagmamaneho ng sasakyan. B. Ang paggamit ng cellphone D. Ang pagbibigay ng supporta sa kanilang asawa. 2 3. Alin sa mga simbolo ang tumutukoy sa transgender? A. B. C. D. 4. Ano ang tinutukoy ng simbolong ito ? A. lalaki B. tomboy C. babae D. bakla 5. Nakakaramdam ng atraksiyong seksuwal si Juan sa kapwa lalaki. A. Lesbian B. Asexual C. Gay D. Transgender 6. Ito ay tumutukoy sa panlipunang gampanin, kilos at gawain na itinakda ng lipunan para sa mga babae at lalaki. A. Sex B. Gender C. Transgender D. Bi-sexual 7. Ang simbolong ito ay tumutukoy sa mga __________. A. Queer B. Intersex C. Pansexual D. Asexual 8. Ito ay tumutukoy sa pagkakaroon ng atraksiyong seksuwal sa parehong babae at lalaki. A. Lesbian B. Transgender C. Asexual D. Bisexual 9. Ito ay tumutukoy sa isang indibiwal na walang atraksiyong seksuwal kanino man. A. Lesbian B. Transgender C. Asexual D. Bisexual 10. Alin sa mga sumusunod na katangian ng kasarian? A. nababago C. babae at lalaki B. panlahat D. biyo-pisyolohikal 11. Ang isang taong nakaramdam na siya ay nabubuhay sa maling katawan at ang kaniyang pag-iisip at pangangatawan ay hindi magkatugma. Siya ay tinatawag na __________. A. bakla B. transgender C. tomboy D. homosexual 12. Tumutukoy sa mga taong nagkakanasang seksuwal sa miyembro ng kabilang kasarian, mga lalaki na gustong makatalik ay babae at mga babaeng gusto naman ay lalaki. A. Homosexual B. Heterosexual C. Asexual D. Transgender 13. Ang mga sumusunod ay tumutukoy sa konsepto ng sex MALIBAN sa __________. A. kasarian kung lalaki o babae B. layunin ay reproduksiyon ng tao C. biyolohikal at pisyolohikal na katangian D. panlipunang gampanin na itinakda ng lipunan 14. Alin sa mga sumusunod na sitwasyon ang nagpapakita ng katangian ng gender? A. Nagdadalantao ang isang babae. B. May bayag o testicles ang mga kalalakihan. C. Nagkakaroon ng buwanang regla ang kababaihan. D. Hindi pinahihintulutan na makapagmaneho ng sasakyan ang kababaihan sa Saudi Arabia. 3 15. Alin sa mga sumusunod na sitwasyon ang nagpapakita ng respeto at pantay na pakikitungo sa mga kabilang sa LGBTQ+? A. diskriminasyon sa trabaho B. pagtawag ng mga palayaw na hindi maganda C. paggawad ng parangal sa lipunan sa mga kabilang ng kasarian DD. mahigpit at hindi makatarungang patakaran sa pamilya tulad ng limitadong paglabas ng bahay Aralin 1: Konsepto ng Kasarian Alamin Isang malugod na pagbati mga butihing estudyante, isa na namang makabuluhang paglalakbay ang tatahakin natin at tuklasin ang mga bagong kaalaman na tiyak ay marami kayong matutunan. Halina at simulan ang paglalakbay sa ikatlong markahan. Sa bahaging ito, matutunghayan mo ang konsepto ukol sa kasarian at mga pagbabagong nagaganap sa kasalukuyan ukol sa kasarian. Upang magkaroon ng mas komprehensibong pagkatuto kayo ay inaasahan na maisagawa ang mga sumusunod: 1. natutukoy ang kahulugan ng kasarian; 2. nasusuri ang mga uri ng kasarian; at 3. napahahalagahan ang kaalaman sa konsepto ng kasarian at uri nito. Panimulang Gawain PICTO-ANALYSIS: Tingnan ang mga larawan sa ibaba at suriing mabuti ang kaugnayan nito sa paksang tatalakayin sa pamamagitan ng pagsagot sa mga pamprosesong tanong. Pamprosesong Tanong 1. Sino-sino ang mga personalidad na ito? 2. Ano-ano ang kanilang kasarian? 3. Sa anong komunidad napabilang ang kanilang kasarian? 4  Tuklasin at Suriin Upang mas mapayaman ang iyong kaalaman sa aralin, mahalagang maunawaan ang mga konsepto at uri ng kasarian para makatulong na mas mapalawak pa ang iyong kaalaman ukol sa mga pagbabago at isyu na kinakaharap ng lipunan ukol sa mga isyung pangkasarian. Sa kasalukuyan maraming mga isyu ang kinakaharap ng lipunan, isa na rito ang isyung pangkasarian. Si Dodong na gustong maging Inday at si Inday na gustong maging Dodong? Nakakalito ano? Ano nga ba ang ibig sabihin nito? Ano ba ang kasarian? Konsepto ng Kasarian Ang konsepto ng sex at gender ay magkaiba. Ang sex ay tumutukoy sa kasarian kung “lalaki” o “babae”. Ito rin ay maaaring tumukoy sa gawain ng babae at lalaki na ang layunin ay reproduksiyon ng tao. Ang sex ay tumutukoy sa biyolohikal at pisyolohikal na katangian na nagtatakda ng pagkakaiba ng babae sa lalaki ayon sa World Health Organization (2014). Samantalang ang gender ay tumutukoy sa mga panlipunang gampanin, kilos at gawain na itinakda ng lipunan para sa mga babae at lalaki. Katangian ng Sex at Kasarian SEX KASARIAN  May buwanang regla  Sa Estados Unidos, mas mababa ang babae ang kita ng babae kaysa lalaki  May bayag ang lalaki  Sa Vietnam, mas maraming  Ang babae ay may lalaki ang naninigarilyo suso at ang suso nila  Sa Saudi Arabia, hindi maaaring ay may gatas magmaneho ang babae  Mas malaki ang buto  Sa maraming bansa, ang ng lalaki gawaing bahay ay ginagawa ng  Biyo-pisyolohikal babae  Panlahat (universal)  Sosyo-sikolohikal  Medyo hindi nababago  Kultural/nakatali sa kultura  Kategorya - babae o  Nababago lalaki  Kategorya - feminine o masculine  Katangiang pantay na  Katangiang may tatak ng pinahahalagahan inekwalidad o di-pagkakapantay- pantay 5 URI NG KASARIAN Ang oryentasyong sekswal ay maaaring maiuri bilang heterosexual, homosexual. Heterosexual  mga taong nagkakaroon ng atraksiyon sa miyembro ng kabilang kasarian, mga lalaki na gustong makatalik ay babae at mga babaeng gusto naman ay lalaki. Homosexual  mga taong nagkaroon ng atraksiyon at seksuwal na pagnanasa sa mga taong nabibilang sa katulad na kasarian, mga lalaking mas gustong lalaki ang makakatalik at mga babaeng mas gusto ang babae bilang seksuwal na kapareha. Bukod sa lalaki at babae may tinatawag tayo sa kasalukuyan na lesbian, gay, bisexual, transgender at queer o mas kilala bilang LGBTQ. Lesbian  sila ang mga babae na ang kilos at damdamin ay panlalaki  mga babaeng may pusong lalaki at umiibig sa kapwa babae  tinatawag bilang tibo, tomboy, pards atbp. hal.: Jane-Lynch, Amerikanang artista sa Glee, isang palabas sa telebisyon Source: CNN, September 21, 2011 (additional example: current Ms. Universe PH) Gay  mga lalaking nakararamdam ng atraksiyon sa kanilang kapwa lalaki  Isang lalaki na may emosyonal at pisikal na atraksyon para sa kapwa lalaki at kinikilala ang sarili bilang gay. Ginagamit din ang salitang ito para sa mga lesbyana sa labas ng Pilipinas.  bakla, beki, bayot, agi (ibang katawagan) hal.: John Amaechi, retiradong manlalaro ng NBA Source: ESPN, Feb. 7, 2007 Bisexual  mga taong nakararamdam ng atraksiyon sa dalawang kasarian  tumutukoy sa pagkakaakit sa babae o lalaki o sumasali sa heterosexual at homosexual na gawain  kinikilala bilang silahis, maya halimbawa ay si Lady Gaga Source: 2009, CNN - Barbara Walters Interview 6 Transgender  Salitang naglalarawan sa mga taong ang gender identity o gender expression ay hindi tradisyunal na kaugnay ng kanilang sex assignment noong sila ay pinanganak at kinikilala ang sarili bilang transgender  Sila ay maaaring transsexual or cross-dresser hal.: Bb Gandanghari at Geraldine Roman (kauna- unahang Transgender woman ng Kongreso) Source: ABS-CBN News, Nov. 17, 2016 CNN - May 10, 2016 Pansexual (omnisexual)  atraksiyong seksuwal sa ano mang kasarian  itinuturing ng mga pansexual na sila ay gender blind at hindi mahalaga ang gender at kasarian sa atraksiyong seksuwal  bukas sa pakikipagrelasyon sa mga hindi tuwid (straight) na lalaki at babae hal.: Miley Cyrus at Sia (singer/songwriter most known for wearing a giant blonde wig that covers most of her face) Source: US Magazine, July 16, 2021 Asexual  kawalan ng atraksiyong seksuwal kanino man  hindi aktibo sa gawaing seksuwal (sexual inactive) o walang seksuwal na pagnanasa hal.: Steven Patrick Morrissey mang-aawit ng bandang “The Smiths” ang nagsabing isa siyang asexual at celibate Source: The Guardian, October 21, 2013 Intersex  kilala bilang hermaphroditism,  ito ay estado ng pagiging ipinanganak na may sexual anatomy na hindi akma ang standard ng lalaki / babae hal.: Nancy Navalta (atletang Pilipino na disqualify sa pagsali sa palaro dahil sa kanyang kasarian) Source: GMA News, Tunay na Buhay – Mar. 4, 2011 Queer  mga taong hindi sang ayon na mapasailalim sa anumang uring pangkasarian, ngunit maaaring ang kanilang pagkakakilanlan ay wala sa kategorya ng lalaki o babae, parehong kategorya o kombinasyon ng lalaki o babae. 7  Isaisip Sa paglipas ng panahon, may pagbabagong nagaganap sa lipunan na may kinalaman sa pagkilala sa kasarian ng isang indibidwal. Kung dati, hindi tanggap ng ating lipunan ang mga indibidwal na kabilang sa pangkat ng LGBTQ+. Sa aralin na ito, nagkaroon ka ng kaalaman at pag-uunawa sa ibat-baing uri ng kasarian. Natatangi ang ambag ng mga LGBTQ+ sa lipunan lalo na ibat-ibang larangan ng edukasyon, kultura, musika, sining, entertainment at iba pa. Bilang bahagi ng lipunan, maging bukas ang isip at pag-uunawa sa lahat ng uri ng kasarian. Bigyan ng tamang paggalang at pagpapahalaga ang bawat tao. Sagutin ang mga tanong at isulat ang iyong sagot sa sagutang papel. 1. Bakit nararapat na igalang ang mga taong kabilang sa LGBTQ+? 2. Bilang aktibong miyembro ng iyong komunidad, paano mo maipapakita ang iyong pagsuporta sa mga adhikain ng LGBTQ+ community? 3. Bilang mag-aaral, paano mo rin mailalahad ang iyong saloobin ukol sa isyu sa kasarian? Isagawa/Pagyamanin Katwiran Mo, Ipaglaban Mo: Matapos mong basahin ang paksa. Isulat sa loob ng call out card ang iyong saloobin ukol sa mga sitwasyon sa ibaba. 1. Pinalo ng isang sundalo ang anak na lalaki dahil sa paglalaro nito ng doll. _______________________________ 2. Pinagsuot ng damit _______________________________ panlalaki ni Aling Norma ang _______________________________ kanyang panganay na anak na babae. ______________________________ ______________________________ ______________________________ 3. Masayang pinanood ng isang tatay ang kanyang bunsong anak na lalaki na sumali sa Little Miss Gay. ______________________________ ______________________________ ______________________________ 8  Tayahin Panuto: Gamit ang iyong sagutang papel. Isulat ang titik ng tamang sagot. 1. Sila ay maaaring mga cross dressers o transsexual. A. Bisexual B. Asexual C. Transgender D. Lesbian 2. Alin sa mga simbolo ang tumutukoy sa babae? A. B. C. D. 3. Sino ang tinutukoy ng simbolong ito ? A. Gay B. Lesbian C. Transgender D. Asexual 4. Alin sa mga sumusunod na konsepto ang hindi kabilang sa grupo? A. Bading B. Agi C. Silahis D. Sirena 5. Sino sa mga sumusunod na personalidad ay isang intersex? A. Jane-Lynch B. Justine Ferrer C. Lady Gaga D. Nancy Navalta 6. Tumutukoy sa mga taong nagkakanasang seksuwal sa miyembro ng parehong kasarian, mga lalaki na gustong makatalik ay lalaki at mga babaeng gusto naman ay babae A. Homosexual B. Heterosexual C. Asexual D. Transgender 7. Ano ang konsepto na ginagamit din bilang katawagan sa mga lesbyana sa labas ng Pilipinas? A. Transgender B. Gay C. Asexual D. Bisexual 8. Si Rhoda ay isang magandang dalaga, maraming nagkakagusto sa kanya mula sa ibat-ibang kasarian subalit wala siyang nararamdamang atraksiyon sa kanila. Siya ay isang __________. A. Transgender B. Bisexual C. Asexual D. Lesbian 9. Si Roman ay isang makisig at matangkad na basketbolista, maraming mga babae ang nagkakagusto sa kanya, subalit nakaramdam siya ng pagka- kagusto hindi lamang sa babae pati na rin sa lalaki. Siya ay isang _________. A. Lesbian B. Asexual C. Bisexual D. Gay 10. Si Nancy Navalta ay isang manlalarong Pilipino sa larangan ng track and field subalit hindi siya nakasali sa isang internasyonal na kompetisyon. Alin sa mga sumusunod ang dahilan? A. Kalusugan B. Kasarian C. Kapansanan D. Tradisyon 11. Alin sa mga sumusunod ay katangian ng sex? A. Feminine o Masculine C. Sosyo-sikolohikal B. Tatak ng inekwalidad D. Kategorya - babae o lalaki 9 12. Bata pa lamang si Angie ay nakahiligan na siyang bihisan ng kanyang nanay ng mga damit pambabae. Nang magdalaga na, nagtataka siya dahil sa hindi siya nagkaroon ng buwanag dalaw sa halip ay may tumubo na balbas sa kanyang mga labi. Nang ipatingin sa doktor napag-alaman na si Angie ay isang __________. A. Pansexual B. Asexual C. Intersex D. Gay 13. Ang mga sumusunod ay katangian ng kasarian MALIBAN sa ___________. A. Katangiang pantay na pinahahalagahan. B. Sa Vietnam, mas maraming lalaki ang naninigarilyo. C. Sa Saudi Arabia pinagbawal ang pagmamaneho ng kababaihan. D. Katangiang may tatak ng inekwalidad o di-pagkakapantay-pantay. 14. Bakit itinuturing na isang isyung panlipunan ang kasarian? A. dahil sa naranasang diskriminasyon at panghuhusga sa lipunan B. dahil sa marami ang naging biktima ng karahasan sa lipunan C. dahil sa hindi pantay na pagtrato ng lipunan D. lahat ng nabanggit 15. Sa paaralan, palaging tinutukso ang iyong kaibigan na lalaki ukol sa kilos niyang mahinhin. Ano ang maaari mong maitulong sa iyong kaibigan? A. Isusumbong sa guro ang ginagawang panunukso. B. Ipapatawag ang mga nanukso sa estasyon ng pulis. C. Ipawalang kibo na lamang ang mga ginawang panunukso. D. Ipaghiganti ang kaibigan ukol sa nararanasang panunukso. Karagdagang Gawain Gumawa ng isang sanaysay (Essay) ukol sa pagpapahalaga ng kasarian. Gawin ito sa isang short size bondpaper na may kaukulang margin. Ipasa sa susunod na linggo. Magsisilbing batayan ang rubrik para sa pagmamarka ng iyong awtput. Rubrik para sa Sanaysay Nangangailangan Pamantayan Napakahusay Mahusay Katamtaman pa ng Kasanayan (5) (4) (3) (2) Napakahusay ng Mahusay ang May kahusayan pagkabuo ng pagkabuo ng ang pagkakabuo Maligoy ang talata. Malawak talata. Malinaw at ng talata. Tiyak talata. Nakalilito Nilalaman at marami ang tiyak ang mga ang mga at hindi tiyak ang mga impormasyon impormasyon at impormasyon at mga impormasyon at elaborasyon paliwanag. paliwanag. May Pagtatalakay Masusi ang May ilang tiyak na pagtatangkang Hindi natatalakay pagkakatalakay pagtalakay sa talakayin ang ang paksa. ng mga paksa. paksa. paksa. May mahusay na Hindi gaanong Malabo ang Organisasyon organisasyon at May organisasyon malinaw ang organisasyon pokus sa paksa. organisasyon. kung mayroon man. Angkop ang mga Karamihan sa Hindi gaanong Hindi gumamit ng salita at mga salita at angkop ang mga tiyak na salitang Paglalahad pangungusap sa pangungusap ay salita at angkop sa mga paksa at angkop sa paksa pangungusap sa pangungusap, mambabasa. at mambabasa. paksa at paksa at mambabasa. mambabasa. 10  Susi sa Pagwawasto Lesbian Jake Zyrus Transgender Bb Gandanghari Bisexual Lady Gaga 3. LGBT Gay 1. Boy Abunda 2. Pamprosesong Tanong Panimulang Gawain: Sanggunian Mga Aklat  Evangeline M. Dallo, E. D. (2017). Kayamanan - Kontemporaryong Isyu. Quezon City: Rex Printing Company Inc.  Module sa Araling Panlipunan - Kontemporaryong Isyu. (n.d.). Kagawaran ng Edukasyon.  Jenz Micah De Guzman (2017). Mga Kontemporaryong Isyu. Valenzuela City: JO-ES Publishing House, Inc. Mga Larawan:  https://green.thefuntimesguide.com/images/blogs/jane-lynch-glee.jpg  https://images-na.ssl-images- amazon.com/images/I/51Bassz4zEL._SX361_BO1,204,203,200_.jpg  https://headtopics.com/images/2019/6/15/billboard/panicatthedisco-ladygaga-amp- more-here-are-15-artists-with-songs-that-celebrate-bisexuality-summerof- 1139970896972660736.webp  https://static.wikia.nocookie.net/survivor/images/7/72/Sp2_Justine_Ferrer.jpg/revisi on/latest/smart/width/200/height/200?cb=20130717114250  https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/A_TransGender- Symbol_black-and-white.svg/1200px-A_TransGender-Symbol_black-and-white.svg.png  https://pixy.org/download/84788/  https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Mars_symbol.svg/20 00px-Mars_symbol.svg.png  https://m.media-amazon.com/images/I/41FQ4XaaWFL._AC_SY355_.jpg  https://i.ytimg.com/vi/0clOufzLXl8/hqdefault.jpg  http://aprofex.cl/wp-content/uploads/2015/09/Simbolos-de-genero-heterosexual.jpg  https://images-na.ssl-images-amazon.com/images/I/51UQusoKlhL._AC_SY355_.jpg  https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Female_bisexuality_s ymbol-colour.svg/951px-Female_bisexuality_symbol-colour.svg.png  https://lh3.googleusercontent.com/proxy/mFjvvdga6yC_6gApjXMOWFJO- WFtBqg9K8DTS4XRXa83qbimEZemLUYopmhkX- kU73H8hsfGQtljwFIBB8dD0bSfxTNBY9_ge60w2zrneKM8euQfoNs_xoUNLHUJYAlrB5v_ 6B7ehxbbJZxKG6A3ZAPSSHsOclk  https://media.philstar.com/images/the-philippine- star/entertainment/20200608/BB.jpg 11