AP Q1 - HIRAYA - Contemporary Issues (M1) PDF

**KONTEMPORARYONG ISYU(M1).** - "Contemporarius" - Isang salita nanggaling sa panahon Midyebal Latino "Con" - Together with o pinagsama "Tempus" o "Tempor" - Time o oras = pinagsamang oras "Isyu" = paksa, tema, at suliranin Ang **kontemporaryong isyu** ay maaaring panlipunan, pangkalusugan,...

**KONTEMPORARYONG ISYU(M1).** - "Contemporarius" - Isang salita nanggaling sa panahon Midyebal Latino "Con" - Together with o pinagsama "Tempus" o "Tempor" - Time o oras = pinagsamang oras "Isyu" = paksa, tema, at suliranin Ang **kontemporaryong isyu** ay maaaring panlipunan, pangkalusugan, pangkapaligiram, pang-ekonomiya, pangkalakalan, panrelihiyon, pang-edukasyon, pampulitika, atbp. **May mga dapat isaalang-alang sa pagsusuri ng isang kontemporaryong isyu:** 1. 2. 3. 4. 5. **Ang kontemporaryong isyu ay naglalaman ng apat na bahagi:** - - - - Hindi ito limitado sa mga pangkasalukuyang isyu o usapin. Kabilang din ang mga napag-usapan na noon subalit buhay pa rin hanggang ngayon. **Midyum kung saan makakasipi ng mga isyu:** I. - II. - III. - "Hinihiwalay ng mga mamamayan ang kanilang sarili sa mga isyu at hamong panlipunan upang matugunan ang mga personal na hamon at pangangailangan." **Kahalagahan ng Pag-aaral ng Kontemporaryong isyu:** 1. 2. 3. 4. 5. 6. **LIPUNAN -** Mga taong sama-samang naninirahan sa isang organisadong komunidad na may iisang batas, tradisyon, at pagpapahalaga. (Emile Durkheim, Karl Marx, at Charles Cooley) - **Elemento ng Lipunan:** 1. 2. **Mga Elemento ng Istrukturang Panlipunan:** Institusyon - Isang organisadong sistema ng ugnayan sa isang lipunan. (Pamilya, relihiyon, edukasyon, ekonomiya, at pamahalaan), **Social Groups** - Dalawa o higit pang taong may magkakatulad na katangian na nagkakaroon ng ugnayan sa bawat isa at bumubuo ng isang ugnayang panlipunan. **Dalawang Uri ng Social Group:** A. B. **Katayuan (social status)** - Isang posisyong kinabibilangan o identidad ay naiimpluwensiyahan ng ating status. **Dalawang Uri ng Status:** A. B. **Gampanin (roles)** - Tumutukoy iyto sa mga karapatang, obligasyon, at mga inaasahan ng lipunan na kaakibat ng posisyon ng indibiduwal. Nagiging batayan din ng kilos ng isan tao sa lipunang ginagalawan. **SULIRANIN AT HAMONG.** **PANGKAPALIGIRAN (M2).** **Kalagayan ng ating Yamang Likas** Sa loob ng limang taon, bumaba ang kapakinabahang nakukuha ng bansa mula sa sektor ng agrikultura. **Kontribusyon nito sa GDP 2014 GDP** 2015 -- 11.3% Pagsasaka at Pangingisda 2016 -- 10.4% - 20% 2017 -- 10.1% Yamang Gubat - 1.4% 2018 -- 9.7% Pagmimina - 2.1% 2019 -- 9.2% ***(Agriculture Indicators System of the Philippine Statistics Authority (PSA)*** **Likas na Yaman** -- Malaki ang suliranin dahil sa pagpapabaya ng tao sa kalikasan. -- Ang mga mamamayang umaasa rito para mabuhay ang siya rin ang nakararanas ng hindi mabuting epekto sa iba't ibang aspeto ng pamumuhay. **-- Ilang suliranin** o Malakas na bagyo o Pagguho ng lupa o Malawakang pagbaha **Solid Waste** − Basurang nagmula sa tahanan at komersyal na establisimyento, nakikita sa paligid. − Nagmula sa sektor ng agrikultura at iba pang basurang di nakakalason **Statistiks sa Pilipinas Oliviera at mga kasama.** -- Ang Pilipinas ay nakalikha ng 39,422 tonelada ng basura kada araw noong 2015 Senate Economic Planning Office (SEPO). -- Patuloy ang pagprodyus ng basura mula 37,427 (2012) tungo 40,087.45 (2016) tonelada kada araw. -- Inaasahang tumaas pa ng 165% o 77,776 tonelada sa taong 2025. \> 25% ng basura ay mula Metro Manila \> Isang tao = 0.7 kilo ng basura kada araw \> Mas mataas ng 130% kaysa sa world average (National Solid Waste Management, 2016) \> 56.7% basura mula tahanan \> 52.31 biodegradable (NSWM Status Report, 2016). **Mga Dahilan at Epekto** Nagdadala ng panganib sa kalusugan Leachate o katas ng basura Pagtatapon ng e-waste Humigit kumulang anim na tonelada ang tinatapon sa landfill na kinuha ng mga waste picker upang ibenta ang mga bahagi nito. ***Mga Solusyon ng Iba't ibang Sektor:*** **1. Ecological Solid Waste Management Act of 2000** **(RA 9003).** -- Legal na batayan sa iba't ibang desisyon at proseso ng pamamahala sa solid waste sa bansa. **2. Pagtatayo ng Material Recovery Facility** -- (MRF) kung saan isinasagawa ang waste segregation bago dalhin ang nakakolektang basura sa dumpsites. ***Halimbawa ng Best Practices sa pamamahala ng solid waste:*** a. No Segregation, No Collection No Orientation and Implementation of Ecological Solid Waste Management (ESWM) No Issuance of Municipal Permits Municipal-wide composting and livelihood projects. b. Takakura Market Waste Composting c. Quezon City-Garbage=Points d. Mother Earth Foundation Tumutulong sa pagtayo ng mga MRF sa mga barangay e. -- Kabahagi ng mga programa tulad ng Orchardium, Butterfly Pavilion, Gift of Trees, Green Choice Philippines, Piso para sa Pasig, at Trees for Life Philippines. f. -- Paggamit ng media upang mamulat ang mga mamamayan sa suliraning pangkapaligiran. -- Nanguna sa reforestation sa La Mesa Watershed at sa Pasig River Rehabilitation Report. g. -- Naglalayong baguhin ang kaugalian at pananaw ng tao sa pagtrato at pangangalaga sa kalikasan at pagsusulong ng kapayapaan. **Kalagayan ng ating Kagubatan** − Mabilis at patuloy na pagliit ng forest cover mula sa 17 milyong ektarya noong 1934 ay nagging 6.43 milyong ektarya noong 2003. − Nagsimula ang deforestation sa Pilipinas noong 1500's; noo'y 27 milyong ektarya ang kagubatan, naging 7.2 milyong ektarya na lamang noong 2013. **Deforestation** − Matagalan o permanenting pagkasira ng kagubatan dulot ng iba't ibang gawain ng tao o ng mga natural na kalamidad (Food and Agriculture Organization ng United Nations) European Union Joint Research Centre − Nasabi nila na mayroon lamang 19% ang kagubatan ng PIlipinas gamit ang satellite-based image **Demetrio Ignacio** − Dating DENR officer-in-charge. − 24% ng kagubatan ng Pilipinas ay pangalawa sa mga bansa sa Timog Silangang Asya. **PANGUNAHING SULIRANIN NG YAMANG GUBAT** A. − Ilegal na pagputol ng mga puno sa kagubatan. − Nagdudulot ng pagbaha, soil erosion, pagkasira ng tahanan ng mga ibon at hayop. B. − Pagtaas ng demand ng mga pangangailangan. − Ang mga dating kagubatan ay ginagawang plantasyon, paaralan, etc. C. − Paglipat ng pook panirahan. − Kalingin/slash-and-burn farming, pagkakalbo ng kagubatan, at pagkawala ng sustansya ng lupain. D. − Paggamit ng puno bilang panggatong. − 8.14M kabahayan ang gumagamit nito. − Pagtaas ng demand para sa uling at kahoy. E. − Kinakailangang pumutol ng puno upang maayos ang operasyon ng pagmimina. − Panganib sa kalusugan ang mga kemikal na ginagamit pang proseso ng mga nahukay na mineral. **Kalagayan ng Kagubatan sa Kasalukuyan** − Panglima ang Pilipinas sa 234 na bansa na may mawalak na lupaing napapanumbalik sa kagubatan ***MGA PROGRAMA PARA SA PAGPAPANUMBALIK NG KAGUBATAN:*** o National Greening Program o National Forest Protection Program o Forestland Management Project o Integrated Natural Resources and Environmental Management Project **CLIMATE CHANGE** − Pabago-bagong klima na tumatagak ng mahabang panahon na bunga ng natural at hindi natural na sanhi ng pagbabago ng atmospera o temperatura ng isang lugar. − Nararanasan na ng Pilipinas ang epekto nito. \- Patunay nito ang madalas na bagyo, malawakang pagbaha, El Nino/La Nina, pagguho ng lupa, tagtuyot, forest fires. **CORAL BLEACHING** − Suliraning karagatan; pumapatay sa coral reef. − Pagbaba sa bilang ng nahuhuling mga isda at pagkawala ng ilang mga species. **PAGTUNAW NG ICEBERGS SA ANTARCTICA** − Pinangangambahan na malubog sa tubig ang ilang mabababang lugar sa Pilipinas dahil sa patuloy na pagtaas ng sea level. **PANGANIB SA FOOD SECURITY** − Pangunahing napipinsala ng malalakas na bagyo ang sektor ng agrikultura. **KAHANDAAN\ -** Ito ay tumutuoky sa katayuan ng komunidad at ng mamamamyan nito hanapin ang hamong pangkapaligiran. Ang **KALAMIDAD** ay isang hamon na kailangang harapin na hindi maaaring iwasan ngunit maaari nating paghandaan. **-** Bago dumating ang sakuna, mahalaga ang paghahanda \[\...\] **DISIPLINA** Ang disiplina ay ang kakayahan ng mga tao upang ipatupad ang isang bilang ng mga prinsipyo hinggil sa kaayusan para sa pagpapatupad ng araw-araw na mga gawain tulad ng sa buhay sa pangkalahatan **Geographical Information Systems (GIS)** \"Is the body of tools for thematic mapping and spatial analyses. The latter refers to spatio-temporal and statistical analyses.\" **Risk = Hazard x Exposure x Vulnerability** Sa pamamagitan ng paggamit ng GIS, nakagawa ang sangay ng NAMRIA ng Hazard Map ng ating bansa **GEOHAZARD MAPPING** Upang matukoy ang mga lugar na madaling tamaan ng mga sakuna o kalamidad. Nagbibigay ito ng impormasyon tungkol sa mga lugar na may mataas na antas ng peligro upang ang mga tao ay maging handa kung sakaling ang lokasyon ng kanilang tirahan ay matatagpuan sa mga lugar na tinutukoy nito. Ang geohazard map ay ginawa upang mabawasan ang masamang epekto ng mga sakuna o kalamidad. **LINDOL:** +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Surigao Del Sur | Davao | | | | | La Union | Oriental | | | | | Benguet | Nueva Viscaya | | | | | Pangasinan | Nueva Ecija | | | | | Pampanga | Tarlac | | | | | Ifugao | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **TSUNAMI:** +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Sulu | Romblon | | | | | Tawi-Tawi | Siquijor | | | | | Basilan | Surigao del Norte | | | | | Batanes | Camiguin | | | | | Guimaras | Masbate | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **BAGYO:** +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Cagayan | Camarines Norte | La Union | | | | | | Albay | Mountain Province | Tarlac | | | | | | Ifugao | Camarines Sur | Nueva Ecija | | | | | | Sorsogon | Northern Samar | Pangasinan | | | | | | Kalinga | Catanduanes | Masbate | | | | | | Ilocos Sur | Apayao | Western Samar | | | | | | Ilocos Norte | Pampanga | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ **PAGBAHA:** +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Pampanga | Bulacan | | | | | Nueva Ecija | Metro Manila | | | | | Pangasinan | North Cotabato | | | | | Tarlac | Oriental Mindoro | | | | | Maguindano | Ilocos Norte | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **PAGPUTOK NG BULKAN:** +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Camiguin | Sorsogon | | | | | Sulu | South Cotabato | | | | | Biliran | Laguna | | | | | Albay | Camarines Sur | | | | | Bataan | Batanes | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **PAGGUHO NG LUPA:** +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Ifugao | Bukidnon | | | | | Lano Del Sur | Aurora | | | | | Saranggani | Davao del Sur | | | | | Benguet | Davao Oriental | | | | | Mountain Province | Rizal | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **PROGRAMA NG PAMAHALAAN:** - - - - - - **TREE PLANTING** Arbor Day --- ginugunita sa buong Pilipinas tuwing ika=25 ng Hunyo sa pamammagitan ng pagtatanim ng puno. **CLEAN UP DRIVE** Ayon sa proklamasyon BIG 244, idineklara ang buwan ng Setyembre bilang National Clean Up Month. **PANGKALAHATANG KAHANDAAN BUNGA NG PAGBABAGO SA ATING KAPALALIGIRAN** 1\. Laging tumutok sa mga payo ng kinauukulan na ipinaalam ng media. 2\. Maghanda lagi ng mga emergency kits upang may magamit sakaling may magkasakit o magkadisgrasya 3. 4\. Ihanda rin ang tahanan sa posibleng pagkasira. 5\. Kung kinakailangan lumikas, sumuniod sa apyyo ng mga kinauukulan upang makaiwas sa anumang kapahamakan. **MGA KONSEPTO KAAKIBAT NG KAHANDAAN SA PANGANIB\ Disaster Management** \- isang dinamikong proseso na sumasakop sa pamamahala ng pagpaplano, pag-oorganisa, pagtukoy ng mga kasapi, pamumuno at pagkontrol. ng proseso na sumasakop sa pamamahala ng pagpaplano \[..\] **1. HAZARD\ **- ito ay tumutukoy sa mga banta na maaaring dulot ng **kalikasan** o ng **gawa ng tao**. Kung hindi maiiwasan, maaari itong nagdulot ng pinsala sa buhay, ari-arian, at kalikasan **1.1 ANTHROPOGENIC HAZARD O HUMAN-INDUCED HAZARD** **-** ito ay tumutukoy sa mga hazard na bunga ng mga gawain ng tao. Ang maitim na usok na ibinubuga ng mga pabrika at mga sasakyan. **1.2 NATURAL HAZARD** \- ito naman ay tumutukoy sa mga hazard na dulot ng kalikasan. **2. DISASTER** \- pangyayari na nagdudulot ng panganib at pinsala sa tao, kapaligiran, at mga gawaing pang-ekonomiya. **3. VULNERABILITY** \[\...\] **4. RISK** \- inaasahang pinsala sa tao, ari-arian, at buhay \[\...\] **5. RESILIENCE** \- isang komunidad \[\...\] kakayahan ng pamayanan na harapin ang kalamidad. **6. EXPOSURE\ **- gaano kadalas tamaan ng kalamidad sa isang lugar **DISASTER MANAGEMENT (M7).** -- ito ay isang dinamikong proseso na sumasakop sa sa pamamahala ng pagpaplano, pag-oorganisa, pagtukoy ng mga kasapi, pamumuno at pagkontrol upang maging ligtas ng isang komunidad sa mga sakuna. **DALAWANG APPROACHES SA DISASTER MANAGEMENT PLAN** - - **BASEHAN NG KAIBAHAN NG DALAWANG APPROACHES** +-----------------------------------+-----------------------------------+ | 1\. Layunin | 5\. Maaring makiisa | | | | | 2\. Bumuo ng plano | 6\. Pinagmumulan ng babala | | | | | 3\. Tagapamuno | 7\. Katagumpayan | | | | | 4 Paraan ng pamimigay ng teknikal | 8\. Pinagmumulan ng tulong | | na tulong | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Basehan ng | **Top-Down Approach** | **Bottom-Up | | katangian** | | Approach** | +=======================+=======================+=======================+ | **Layunin** | Maihanda ang buong | Maihanda ang mga | | | bansa sa banta ng | mamayan sa barangay | | | iba\'t ibang | sa mga banta ng | | | kalamidad. | hazard | | | | | | | Maibaba ang mga plano | Maisagawa ang mga | | | sa bawat probinsya at | paghahanda na | | | munisipalidad. | kakailanganin upang | | | | maging ligtas ang | | | | pamayanan | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Bumuo ng plano** | Philippine Disaster | Community-Based | | | Risk Reduction and | Disaster Risk | | | Management Framework | Reduction | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Tagapamuno** | Pambansang pamahalaan | Pamayanan sa tulong | | | | ng kapitang barangay, | | | | kagawad at barangav | | | | tanod | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Paraan ng | Pagsasagawa ng mga | Maisagawa ng tama ang | | pagbibigay ng mga | pag-aaral, seminars | mga pagsasanay na | | teknikal na tulong.** | at pagsasanay sa | natutunan pamayanan | | | iba\'t ibang anyo ng | tulad ng earthquake | | | disaster. | drill at fire drill o | | | | sa panahon ng | | | | pagbaha. Maging | | | | maalam sa mga lugar | | | | na maaaring puntahan | | | | sa panahon ng | | | | paglikas tulad ng | | | | evacuation center | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Sino ang maaaring | Pamahalaang Pambansa, | Pamayanan, Local | | makiisa dito?** | Local Government Unit | Government Unit | | | (LGU), pampublikong | (LGU), pampublikong | | | indibidwal, pribadong | indibidwal, pribadong | | | indibidwal, Non- | indibidwal, | | | Governmental | Non-Governmental | | | Organization | Organization | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Nagbibigay babala** | National Disaster | Provincial Disaster | | | Risk Reduction | Risk Reduction | | | Management Council | Management Office | | | (NDRRMC), Pamahalaang | (PDRRMO), | | | pambansa, Social | Munisipalidad ng | | | Media | bawat bayan | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Katagumpayan** | Nakasalalay sa maayos | Nakasalalay sa | | | na pagpaplano ng | pagkakaisa at | | | pambansang pamahalaan | pagtutulungan ng | | | | pamayanan upang | | | | mabawasan ang | | | | pinsalang dulot ng | | | | kalamidad/hazard. | | | | Mahalagang alam din | | | | ang mga Hotlines ng | | | | Pamahalaang Pambayan | | | | sa panahon ng hazard | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Pinagmumulan ng | Pambansang | Pambansang | | tulong** | pamahalaan, | pamahalaan, | | | International | International | | | Community, Non- | Community, Non- | | | Governmental | Governmental | | | Organization, pribado | Organization, pribado | | | at pampublikong | at pampublikong | | | indibidwal Local | indibidwal Local | | | Government | Government Unit | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ **Philippine Disaster Risk Reduction and Management Act of 2010 (RA 10121)** **Dalawang Layunin:** 1\. Ang hamon na dulot ng mga kalamidad at hazard ay dapat pagplanuhan at hindi lamang haharapin sa panahon ng pagsapit ng iba't ibang kalamidad 2\. Mahalaga ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan upang mabawasan ang pinsala at panganib na dulot ng iba't ibang kalamidad at hazard. Binibigyang diin ng National Disaster Risk Reduction Framework ang pagiging handa ng bansa at mga komunidad sa panahon ng mga kalamidad at hazard **NATIONAL RISK REDUCTION MANAGEMENT FRAMEWORK\ ** Binigyang katuparan ng National Disaster Risk Reduction and Management Plan (NDRRMP) ang nilagdaan ng R.A No. 10121 of 2010, kung saan nagbibigay ng legal na batayan sa mga patakaran, plano at programa upang makahanda sa sakunang dulot ng baha **PROCESS FRAMEWORK INTEGRATING LOCAL & SCIENTIFIC KNOWLEDGE (J. Mercer)** **STEP 1: Community Engagement** \- Collaboration with community and stakeholders \- Identification of community goals **STEP 2: Identification of Vulnerability Factors** Identification of intrinsic and extrinsic components contributing to hazard vulnerability. Identification through: 1\. Community situation analysis 2\. Identification of Local and Scientific Strategies. **STEP 3: Identification of Local and Scientific Strategies** **Local Strategies** \- Past and present \- Ex: land use planning, building methods, food, social strategies **Scientific Strategies** \- Past and present \- Ex: land use planning, building methods, food strategies, social **STEP 4: Integrated Strategy** **Integrated Strategy** Addressing intrinsic components to hazards \- Dependent on effectiveness level of each strategy **→ DRRM → Ongoing revision and evaluation → STEP 3** **Community-Based Disaster Risk Management** \- isang pamamaraan kung saan ang mga pamayanang may banta ng hazard at kalamidad ay aktibong nakikilahok sa pagtukoy, pagsuri, pagtugon, pagsubaybay, at pagtataya ng mga risk na maaari nilang maranasan. Isinasagawa ito upang maging handa ang komunidad at maiwasan ang malawakang pinsala sa buhay at ari-arian. \- isang proseso ng paghahanda laban sa hazard at kalamidad na nakasentro sa kapakanan ng tao. Binibigyan nito ng kapangyarihan ang tao na alamin at suriin ang mga dahilan at epekto ng hazard at kalamidad sa kanilang pamayanan **Ulat ng WHO (1989)\ **Kahalagahan ng CBDRM 1.Mabawasan ang epekto ng hazard at disaster. 2.Maligtas ang mas maraming buhay at ari- arian. 3.Ang iba\'t-ibang suliranin na dulot ng hazard at kalamidad ay mabibigyan ng karampatang solusyon. **Pagkakabuo ng NDRRMC** **Presidential Decree (PD) 1566 (NDCC)** "Strengthening the Philippine Disaster Control Capability Establishing the National Program on Community Disaster Preparedness," **Gloria Macapagal Arroyo** -- signed law republic act 10121 on May 27, 2010 RA 10121 section 6 (NDRRMC) NDRRMC performs as the advisory body to the President on matter related to natural calamities and disasters Batay sa nilalaman ng Philippine Disaster Risk Reduction and Management Framework **MGA TUNGKULIN AT LAYUNIN NG NDCC AT NDRRMC** +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **NATIONAL PROGRAM ON COMMUNITY | **PHILIPPINE DISASTER RISK | | DISASTER AND PREPAREDNESS 1978** | REDUCTION AND MANAGEMENT ACT OF | | | 2010** | +===================================+===================================+ | Nakasentro ang pag-aanalisa sa | Pagbigay halaga sa boses at | | mga panganib. | pangangailangan ng mga pinaka | | | vulnerable sector sa lipunan. | | Ang pagtugon pagkatapos mangyari | | | ang disaster. | Pagkilala sa mahalagang | | | katungkulan at pagpapalakas ng | | Hindi maiiwasan ang mga disaster | kapasidad na mga local na | | | komunidad. | | Naghihintay muna ng disaster bago | | | lubusang makakilos. | Malawakang partisipasyon ng mga | | | mamamayan. | | Nakatuon ang pagkilos sa Disaster | | | Response | Pagtugon sa ugat na dahilan ng | | | mga disaster | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **HYOGO Framework for Action 2005-2015** \- Nabuo sa World Conference on Disaster Reduction sa Kobe, Japan. Pangunahing layunin nito na patatagin ang pagiging resilient ng mga bansa \- Ito ay ang global blueprint para sa risk reduction **LAYUNIN:\ **A. Makasama ang mga konsiderasyon ng Disaster Risk sa mga sustenableng patakaran,pagpaplano at sa mga programa sa lahat ng Antas. B. Mapa-unlad at mapalakas ang mga mekanismo at kapasidad ng mga institusyon sa lahat ng antas. C. Sistematikong pagsasama ng Risk reduction Approaches **SENDAI Framework is for 2015 -- 2030** **NATIONAL CLIMATE CHANGE ACTION PLAN 2011-2038** \- Layunin nitong mapalakas ang kapasidad ng mga mamamayan sa kanilang pamayanan sa pang-angkop, mapataas ang resilience ng mga mahihinang sector at natural ecosystems sa pagbabago ng klima at mas maiayon ang mitigasyon. **LONG-TERM GOALS:** A. Pang-angkop B. Mitigasyon **7 STRATEGIC PRIORITIES:** A. Food Security B. Water Efficiency C. Human Security D. Climate-smart Industries and services E. Sustainable energy F. Knowledge and Capacity G. Development