آناتومی ستون مهره ها PDF

‫بسمه تعالی‬ ‫دانش گاه علوم زپشکی و خدمات ردمانی استان زنجان‬ ‫نیم سال اول تحصیلی ‪1400-99‬‬ ‫‪ :‬آناتومی ستون مهره ها‬ ‫نام درس‬ ‫‪ :‬دکتر جعفری انارکولی‬ ‫استاد ‪/‬اساتید مربو...

‫بسمه تعالی‬ ‫دانش گاه علوم زپشکی و خدمات ردمانی استان زنجان‬ ‫نیم سال اول تحصیلی ‪1400-99‬‬ ‫‪ :‬آناتومی ستون مهره ها‬ ‫نام درس‬ ‫‪ :‬دکتر جعفری انارکولی‬ ‫استاد ‪/‬اساتید مربوطه‬ ‫‪ :‬گروه ‪A‬‬ ‫گروه جزوه‬ ‫‪ :‬کیمیا حیدری‬ ‫ویراستار‬ ‫در صورت بروز هرگونه اشکال اعم از تایپی و علمی اطالع داده شود‪(@hamidenasiri).‬‬ ‫‪1‬‬  ‫آناتومی ستون مهره ها‬ ‫ستون مهره ها (‪ )Vertebral Column‬شامل تعدادی مهره است‬ ‫که در باال از قاعده ی جمجمه شروع میشود‪ ،‬به طرف پایین طول‬ ‫گردن و طول تنه ( قفسه سینه ‪ ،‬شکم ‪ ،‬لگن) را طی میکند‪.‬این‬ ‫مهره ها توسط دیسک های بین مهره ای (بخش های آبی رنگ در‬ ‫شکل) ‪ ،‬عضالت ‪ ،‬لیگمنت ها(‪ )Ligament‬در کنار هم قرار میگیرند‬ ‫و ستونی که در عین محکم بودن دارای انعطاف نیز می باشد را می‬ ‫سازند ‪.‬این ستون قادر است وزنی در حدود ‪ 350‬کیلوگرم را تحمل‬ ‫کند بدون آن که خرد شود و کششی برابر با ‪ 150‬کیلوگرم را تحمل‬ ‫کند بدون اینکه گسیخته یا پاره شود‪.‬طول ستون مهره ها در خانم ها‬ ‫‪ 60cm‬و در آقایان ‪ 70cm‬است‪.‬‬ ‫تعداد مهره ها در این ستون در فردی طبیعی که تازه به دنیا آمده است‪ (،‬ناهنجاری ندارد ‪ ،‬مهره ها کامل است و ‪ )...‬حدود ‪33‬‬ ‫قطعه می باشد‪.‬این مهره ها را از باال به پایین بر اساس ناحیه ای که قرار گرفته اند نام گذاری می کنند‪:‬‬ ‫‪ -1‬مهره های گردنی (‪)Cervical‬‬ ‫قسمتی است که در ناحیه گردنی قرار دارد‪.‬تعداد مهره های گردنی ‪ 7‬عدد است و برای نام گذاری حرف اول کلمه ‪cervical‬‬ ‫یعنی ‪ c‬را برمیدارم از ‪ c1‬تا ‪ c7‬نام گذاری می کنیم‪.‬‬ ‫‪ -2‬مهره های سینه ای(‪Dorsal ( )Thoracic‬یا پشتی هم نامیده می شوند‪).‬‬ ‫مهره هایی هستندکه در ناحیه قفسه سینه قرار دارند‪.‬تعداد مهره های سینه ای ‪ 12‬عدد است‪.‬حرف اول ‪ thoracic‬یعنی ‪ T‬را‬ ‫برای نام گذاری انتخاب می کنیم و از ‪T1‬تا ‪ T12‬نامگذاری می شوند‪.‬‬ ‫‪ -3‬مهره های کمری (‪)Lumbar‬‬ ‫مهره هایی هستند که در ناحیه کمر قرار دارند ‪.‬تعداد مهره های ناحیه کمر به طور طبیعی ‪ 5‬عدد است و مانند نام گذاری های‬ ‫قبلی از ‪ L1‬تا ‪ L5‬را نام گذاری می کنند‪.‬‬ ‫‪ -4‬مهره های خاجی (‪)Sacral‬‬ ‫مهره هایی که در ناحیه خاجی قرار دارند و از ‪ S1‬تا ‪ S5‬نام گذاری میشنوند‪.‬تعداد این مهره های ‪ 5‬عدد است‪.‬‬ ‫‪-5‬مهره های دنبالچه ای)‪(Coccygeal‬‬ ‫مهره هایی که در ناحیه دنبالچه ای قرار دارند و به طور طبیعی ‪ 4‬تا هستند‪.‬برای تمایز دادنشان‬ ‫با مهره های گردنی آن ها را از ‪ CO1‬تا ‪ CO4‬نام گذاری می کنند‪.‬تعداد این مهره ها می تواند‬ ‫متغیر باشد(‪ 4-3‬عدد)‪.‬دمبالچه بقایای دم در آدم است و چون هیچ تحمل وزنی ندارد‪،‬کوچک‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫‪-‬در افراد بالغ ‪ 4‬مهره ی آخر با یکدیگر جوش خورده و استخوان واحدی به نام استخوان دنبالچه‬ ‫ای( ‪) Coccyx‬می سازند‪.‬همینطور ‪ 5‬مهره ی ما قبل از آخر با هم جوش میخورند و استخوان‬ ‫واحدی را بنام استخوان خاجی )‪ (Sacrum‬میسازند‪.‬‬ ‫‪2‬‬  ‫✓ بنابراین در یک فرد بالغ تعداد مهره ها بجای‬ ‫‪ 33‬عدد ‪ 26‬عدد است‪.‬‬ ‫بررسی اجزای مهره های بدن در دوران جنینی‪:‬‬ ‫تمام مهره های بدن به جز اولین مهره ی گردنی و تا‬ ‫حدودی دومین مهره ی گردنی در دوران جنینی‬ ‫نمای مهره از باال‬ ‫نمای مهره از پهلوی سمت راست‬ ‫خصوصیات زیر را دارا می باشند‪:‬‬ ‫‪-1‬جسم (‪ :)body‬بخش استوانه ای و حجیم قدامی مهره‪.‬‬ ‫‪-2‬قوس مهره ای (‪ :)vertebral arch‬قسمت خلفی قوسی شکل(بدون احتساب زائده های متصل شده)‬ ‫‪-3‬سوراخ مهره( ‪:)vertebral foramen‬دو انتهای قوس مهره ای به طرفین سطح خلفی ‪ body‬مهره متصل میشود و بین این‬ ‫دو‪ ،‬سوراخی به نام سوراخ مهره ای تشکیل می شود ‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬از یکی شدن سوراخ های مهره ای کانال مهره ای پدید می آید‪.‬در داخل این کانال نخاع ‪ ،‬پرده های مننژ و عروق خونی قرار‬ ‫می گیرند‪.‬کانال مهره ای نیز در باال از طریق سوراخ موجود در استخوان پس سری(‪ )foramen magnum‬با حفره ی جمجمه‬ ‫ای ارتباط برقرار می کند‪ :‬جایی که مغز با نخاع با هم یکی می شوند‪.‬‬ ‫نکته‪:‬هر قوس مهره ای در دوران جنینی از دو نیم قوس تشکیل می شود‪ :‬نیم قوس طرف راست و طرف چپ‪.‬این نیم قوس ها در‬ ‫دوران جنینی از یک قسمت قدامی و یک قسمت خلفی تشکیل می شوند‪.‬قسمت قدامی نیم قوس به صورت یک پایه گرد به‬ ‫طرفین سطح خلفی ‪ body‬مهره وصل است که به آن پایه یا ‪ pedicle‬میگویند‪.‬قسمت خلفی نیم قوس شامل یک تیغه‬ ‫استخوانی نازک است که به صورت مایل واقع شده و به آن تیغه یا ‪ lamina‬می گویند‪.‬بعد ها در داخل قسمت خلفی و قدامی‬ ‫نیم قوس ها ‪ ،‬مراکز استخوان سازی ایجاد شده و به استخوان تبدیل می شوند‪.‬دو ‪ lamina‬های راست و چپ در خط وسط و‬ ‫عقب با هم یکی می شوند و زائده ای به نام زائده ی شوکی یا خاری( ‪) spinous precess‬ایجاد می کنند‪(.‬بیرون زدی از‬ ‫استخوان را در صورت بلند بودن زائده یا ‪ process‬می نامیم‪.‬هر زائده ی سه گوش زائده ی خاری یا ‪ spine‬نام دارد‪).‬‬ ‫هنگام استخوان سازی ‪ pedicle‬و ‪ lamina‬های هر طرف با هم یکی می شوند و سه عدد زائده تشکیل می دهند‪:‬‬ ‫‪ _1‬زائده ی عرضی )‪)transverse process‬‬ ‫دو زائده ای که به صورت عرضی‪ ،‬به سمت خارج می رود‪.‬‬ ‫‪ _2‬زائده ی مفصلی فوقانی )‪) superior articular process‬‬ ‫دو زائده ی عمودی که به سمت باال می رود‪.‬‬ ‫‪_3‬زائده ی مفصلی تحتانی )‪)inferior articular process‬‬ ‫دو زائده ی عمودی که به سمت پایین می رود‪.‬‬ ‫وقتی مهره ها روی هم قرار میگیرند عالوه بر مفصل شدن از طریق دیسک های بین مهره ای در ناحیه ‪،body‬در این دو زائده‬ ‫هم با هم مفصل میشوند بنابراین به آن ها زوائد مفصلی یا ‪ articular process‬میگویند‪.‬‬ ‫‪3‬‬  ‫✓ هر مهره ( به جز اولین و تا حدودی دومین مهره ی گردنی ) در یک‬ ‫فرد بالغ شامل ‪:‬‬ ‫‪.4‬سوراخ مهره ای‬ ‫‪.3‬دوعدد ‪lamina‬‬ ‫‪.2 body.1‬دوعدد ‪pedicle‬‬ ‫‪.6 spinous process.5‬دوتا زائده عرضی ‪.7‬چهار عدد زائده مفصلی ( دو‬ ‫عدد فوقانی ‪ ،‬دو عدد تحتانی )‬ ‫‪ Pedicle‬ها به تمام طول سطح خلفی ‪ body‬مهره در دو طرف نمی چسبند ‪ ،‬تقریبا‬ ‫به وسط متمایل به باال می چسبند‪.‬بنابراین به ترتیب در باال وپایین ‪ pedicle‬یک‬ ‫بریدگی ایجاد می شود که به آن ها ‪ ( superior vertebral notch‬بریدگی مهره‬ ‫ای باالیی ) و ‪( inferior vertebral notch‬بریدگی مهره ای پایینی) میگویند‪.‬‬ ‫وقتی مهره ها با هم مفصل می شوند‪ ،‬بریدگی تحتانی مهره ی باالیی با بریدگی‬ ‫فوقانی مهره ی پایینی یکی می شود و سوراخی به نام سوراخ بین مهره ای یا ‪ inter_vertebral foramen‬را ایجاد میکند‪.‬از‬ ‫داخل این سوراخ اعصاب نخاعی(‪ )spinal nerve‬و عروق خونی عبور میکند‪.‬‬ ‫راه های تشخیص مهره های نواحی مختلف‪:‬‬ ‫اندزه ی ‪: Body‬‬ ‫همه مهره ها به جز مهره های اول ناحیه گردن این خصوصیت را دارند‪.‬اندازه ی ‪body‬‬ ‫مهره ها از باال به پایین ‪ ،‬به دلیل تحمل وزن بزرگ می شود‪.‬پس بزرگترین ‪body‬‬ ‫مهره ‪ ،‬مربوط به مهره های کمری ( ‪ ،) lumbar‬و کوچکترین ‪ body‬مهره ‪ ،‬مربوط‬ ‫به مهره های گردن است‪ body.‬مهره های سینه ای متوسط است‪.‬پس اولین مهره‬ ‫ی گردنی ‪ ،‬به دلیل این که فقط وزن ناحیه سر را تحمل می کند ‪ body ،‬ندارد‪.‬اندازه‬ ‫ی ‪ body‬تعدادی از مهره ها بسیار به هم شبیه هستند و اندازه ی ‪ body‬روش خوبی‬ ‫‪4‬‬  ‫برای تشخیصشان نیست‪.‬به عنوان مثال هفتمین مهره گردنی با اولین مهره ی سینه‬ ‫ای ‪،‬دوازدهمین مهره سینه ای با اولین مهره کمری ‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬در ناحیه خاجی حداکثر تحمل وزن را شاهد هستیم‪.‬‬ ‫رویه ی مفصلی‪:‬‬ ‫در طرفین ‪ body‬مهره های سینه ای ‪ ،‬حداقل یک جفت رویه مفصلی (برای مفصل‬ ‫شدن با دنده ها)وجود دارد‪.‬بعضی ها در هر طرف یک جفت ‪ ،‬و بعضی ها در هر‬ ‫طرف یک عدد دارند ( در مجموع یک جفت رویه مفصلی در طرفین ‪ body‬خود‬ ‫دارند)‪.‬مهره ای که در طرفین ‪ body‬خود رویه مفصلی دارد(یک جفت یا دو جفت) ‪ ،‬قطعا مهره ی سینه ای ( ‪ ) thoracic‬است‪.‬‬ ‫اگر رویه مفصلی (در طرفین) نداشته و کوچک باشد ‪ ،‬مهری گردنی و اگر رویه‬ ‫مفصلی (در طرفین)نداشته و بزرگ باشد ‪ ،‬کمری است‪.‬‬ ‫سوراخ مهره ای‪:‬‬ ‫به عنوان مثال از این روش می توان در مواردی که قسمت اعظم ‪ body‬مهره‬ ‫ساییده شده و از بین رفته و قابل اندازه گیری نیست و سوراخ مهره ای بر جا‬ ‫مانده است‪ ،‬استفاده کرد‪.‬سوراخ مهره ای در ناحیه گردنی ( مهره های گردنی )‬ ‫مثلثی شکل است ودر مهره های کمری ‪ ،‬نیز مثلثی شکل است ولی در مهره های‬ ‫سینه ای تقریبا گرد است‪.‬سوراخ مهره ای مهره های گردنی از همه بزرگتر‪ ،‬و‬ ‫سوراخ مهره ای مهره های سینه ای ‪ ،‬از همه کوچکتر است‪.‬سوراخ مهره ای مهره های کمری مثلثی و از گردنی کوچکتر و از سینه‬ ‫ای بزرگتر است‪.‬این موضوع به ضخامت نخاع بر می گردد که در ناحیه گردن و کمر ‪ ،‬از بقیه قسمت ها بیشتر است‪.‬برای اینکه‬ ‫نخاع در ناحیه گردن ‪ ،‬عالوه بر گردن ‪ ،‬باید اندام های فوقانی را هم عصب دهی کند و نخاع در ناحیه کمر عالوه بر عصب دهی‬ ‫شکم و لگن ‪ ،‬باید اندام های تحتانی را هم عصب دهی کند‪.‬بنابراین قطر نخاع در اینجا ‪ ،‬نسبت به ناحیه سینه ای بیشتر است ‪.‬‬ ‫همچنین ناحیه سینه ای امعاء احشاء و جدار قفسه سینه را عصب دهی می کند‪.‬‬ ‫زوائد خاری‪:‬‬ ‫زوائد خاری ( ‪ ) Spinous process‬مهره های گردنی ‪،‬دو شاخه هستند‪.‬دقت کنید که اولین مهره گردنی ‪ ،‬زائده خاری ندارد‪.‬‬ ‫زائده خاری هفتمین مهره گردنی ‪،‬یک شاخه است ولی از بقیه ی مهره های گردنی برجسته تر است ‪.‬اگر پشت گردن خود را لمس‬ ‫کنید‪ ،‬یک برجستگی احساس می کنید که از بقیه مشخص تر است و به آن زائده خاری هفتمین مهره گردنی یا برجستگی مهره‬ ‫ای ( ‪ ) Vertebral eminence‬گویند‪.‬پس اگر مهره ای زائده خاری دو شاخه داشته باشد ‪ ،‬قطعا گردنی است‪.‬در اکثر مواقع‬ ‫زوائد خاری مهره های سینه ای ‪ ،‬بلند و مایل هستند زوائد خاری مهره های باالیی سینه ‪ ،‬شبیه گردن و زوائد خاری مهره های‬ ‫پایینی سینه ‪ ،‬شبیه کمر هستند‪.‬زوائد خاری مهره های کمری ‪ ،‬چهار گوش و ضخیم هستند و تقریبا به صورت افقی واقع شده اند‪.‬‬ ‫زوائد عرضی ( ‪:) Transverse process‬‬ ‫همه مهره های گردنی بدون استثنا دارای آن هستند‪.‬زوائد عرضی مهره های گردنی دو ریشه خلفی قدامی دارند درحالی که زوائد‬ ‫خاریشان دو شاخه دارد‪.‬این دو ریشه در خارج یکی شده و بین ریشه ها سوراخی ایجاد میشود که به آن سوراخ عرضی( ‪transvers‬‬ ‫‪ )foramen‬می گویند‪.‬از داخل این سوراخ یک سرخرگ عبور می کند که به آن سرخرگ مهره ای (‪ )vertebral artery‬می‬ ‫‪5‬‬ ‫گویند‪.‬زوائد عرضی مهره های سینه در سطح قدامی شان به طرف ‪ body‬دارای رویه مفصلی اند که با دنده ها مفصل میشود‪.‬‬ ‫بنابراین دنده ها با دو قسمت از مهره های سینه ای مفصل میشوند(با ‪ body‬و با زوائد عرضی)‪.‬پس تفاوت زوائد عرضی مهره های‬ ‫سینه ای با سایر مهره ها موجود روی مفصلی در سطح قدامشان است‪.‬زوائد عرضی مهره های کمری نازک و تقریبا مثلثی شکل‬ ‫است‪،‬بنابراین یک قاعده و یک راس دارد‪.‬‬ ‫مهره های کمری دو مشخصه دارند که هیچ یک از مهره های دیگر ندارند‪:‬‬ ‫‪-1‬در قسمت خلفی تحتانی قاعده ی زوائد عرضی مهره های کمری یک زائده دیگر به نام زائده فرعی ( ‪accessory‬‬ ‫‪ )process‬یا به عبارتی اگر کنار تحتانی زائده عرضی مهره کمری رو به طرف داخل ادامه بدهیم نزدیک قاعده یک زائده ایجاد‬ ‫میشود که همان زائده عرضی است‪.‬‬ ‫‪-2‬کنارخلفی زوائد مفصلی فوقانی مهره های کمری برجسته میشود که شبیه نوک پستان است‪ ،‬بنابراین‬ ‫(‪ )mammillary process‬نام دارد‪.‬در صورتی که بقیه مهره ها این مشخصه را دارا نمی باشند‪.‬‬ ‫اولین مهره ی گردنی )‪ )atlas‬نام دارد که ‪ body‬و زائده خاری ندارد در عوض دو توده‬ ‫ی طرفی راست و چپ و یک قوس خلفی و یک قوس قدامی دارد‪.‬‬ ‫دومین مهره ی گردنی ‪ ،‬مهره ی محوری )‪ (AXIS‬نام دارد که در سطح فوقانی یه زائده‬ ‫ای به نام زائده دندانی)‪(DENS OF AXIS‬نام دارد‪.‬در اکثر افرادی را که از ناحیه گردن‬ ‫اعدام میکنند این زائده شکسته شده و در داخل کانال نخاعی می افتد بنابراین راه تنفس‬ ‫فرد بسته می شود‪.‬چون ناحیه گردن برای دیافراگم عصب دهی میکند بنابراین باعث‬ ‫خفگی و مرگ فرد میشود‪.‬‬ ‫برداشت مایع مغزی نخاعی(‪: )lumbar puncture‬‬ ‫مایع مغزی نخاعی را در برخی افراد در بعضی بیماری ها از نواحی‬ ‫کمری استخراج می کننددلیل انتخاب نواحی کمری‪:‬‬ ‫‪ -1‬در ناحیه کمری نخاع تمام می شود و تمام طول کانال نخاعی را پر‬ ‫نمی کند و تا بین مهره ی ‪ L1‬و ‪ L2‬می آید‪.‬بنابراین از ‪ L2‬به بعد نخاع وجود ندارد‪.‬به جای نخاع اعصاب نخاعی داخل مایع‬ ‫مغزی نخاعی وجود دارند‪.‬پس اگر سوزن وارد کانال نخاعی شود ‪ ،‬نخاع آسیب نمی بیند‪.‬‬ ‫‪ body-2‬مهره های کمری بزرگ و زوائد خاری هم ‪ 4‬گوش و ضخیم و تقریبا افقی واقع شده اند بنابراین می توان سوزن را از‬ ‫فاصله ی زوائد خاری مهره های باال و پایین وارد کانال نخاعی کرد و مایع مغزی نخاعی را بیرون کشید ‪.‬‬ ‫‪-‬بهترین مکان‪ ،‬فاصله بین مهره ی ‪ L3‬و ‪ L4‬است‪.‬‬ ‫_ برای بیرون کشیدن مایع مغزی نخاعی فرد باید به حالت جنینی (زانوها جمع شده در شکم) دراز بکشد تا بتوانند با استفاده از‬ ‫سرنگ‪ ،‬مایع مغزی نخاعی را از ناحیه مشخص شده بیرون بکشند‪.‬‬ ‫‪6‬‬  ‫‪:Spina bifida‬‬ ‫گاهی اوقات که دو ‪ Lamina‬یک مهره در خط وسط با هم یکی نشود‪.‬‬ ‫بنابراین زائده خاری تشکیل نمی شود و عارضهای به نام ‪Spina bifida‬‬ ‫یا مهره دو شاخه ایجاد میشود‪.‬این عارضه بیشتر در نواحی گردن یا کمر‬ ‫اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫در مواقعی ‪ Spina bifida‬خیلی وسیع نیست و مهره های زیادی را هم درگیر نمیکند‪.‬بنابراین در آن قسمت هیچ بافت عصبی‬ ‫بیرون نمیزند که به آن ‪( Spina bifida occulta‬بسته)(شکل ‪)A‬گفته میشود‪.‬در حالت عادی هیچ تظاهر بالینی ندارد‪.‬اما در‬ ‫مواقعی در نتیجه کار سخت ناحیه گردن‪ ،‬کمر یا نواحی دیگر درد میگیرد‪.‬مشخصه ‪ Spina bifida occulta‬پرمو بودن آن‬ ‫ناحیه نسبت به سایر نواحی است‪.‬‬ ‫در مواقعی ‪ Spina bifida‬وسیع است‪.‬یعنی چند مهره را در بر گرفته است‪.‬بنابراین احتمال دارد که همراه با آن پرده های مننژ‬ ‫و بافت عصبی بیرون بزنند که به آن ‪(Spina bifida open‬باز)(شکل های‪B‬و‪ )C‬گفته میشود‪.‬اگر فقط پرده های مننژ بیرون‬ ‫زده باشند به آن ‪ (Meningocele‬کیسه محتوی پرده های مننژ ) (شکل ‪)B‬گفته میشود‪.‬در مواردی بافت عصبی به همراه پرده‬ ‫های مننژ بیرون زده وبه آن ‪(Meningomyelocele‬کیسه ای که محتوی پرده های مننژ و بافت عصبی است)گفته میشود‪(.‬شکل‬ ‫‪)C‬‬ ‫خمیدگی های ستون مهره‬ ‫در دوران جنینی ستون مهره ها شامل یک خمیدگی به حالت ‪ C‬شکل می باشد و امعاء و احشاء جنین داخل آن قرار میگیرد ؛‬ ‫پس از تولد این خمیدگی تبدیل به چهار خمیدگی میشود‪.‬‬ ‫اگر از نمای ‪ Lateral‬به ستون مهره های یک فرد بالغ نگاه کنیم ‪ ،‬در طول آن چهار خمیدگی مشاهده می شود که تقعر دو تای‬ ‫آنها به جلو و دوتای دیگر به عقب(تحدب به جلو) می باشد‪.‬‬ ‫‪.۱‬خمیدگی های اولیه( ‪ :) primary curvature‬دوتا از خمیدگی ها در دوران جنینی ایجاد می شوند‪.‬هر دو در فرد بالغ به‬ ‫سمت جلو مقعرند‪.‬ناحیه قفسه سینه '‪('thoracic‬برای قرار گرفتن امعاء و احشاء داخل قفسه ی سینه) و ناحیه لگن‬ ‫'‪('pelvic‬برای قرار گرفتن ارگان های ادراری و تناسلی)‬ ‫‪.۲‬خمیدگی های ثانویه )‪:)secondary curvature‬دو تا از خمیدگی ها بعد از تولد ایجاد میشوند که به عقب مقعرند‪(.‬‬ ‫ناحیه گردن ' ‪ 'servical‬و ناحیه کمر '‪) 'lumbar‬‬ ‫‪-‬خمیدگی ناحیه گردن بین دو تا سه ماهگی کودک شکل می گیرد‪.‬‬ ‫‪ -‬خمیدگی ناحیه کمر بین یک سالگی یا یازده ماهگی تا ‪ ۱۸‬ماهگی کودک زمانی که شروع‬ ‫به راه رفتن می کند‪،‬شکل می گیرد‪(.‬بعضی افراد تا سه سالگی راه نمی روند‪).‬‬ ‫‪7‬‬  ‫اختالل های خمیدگی ستون مهره‬ ‫در بعضی مواقع ممکن است که میزان قوس های ستون مهره به علت های‬ ‫مادرزادی و یا عملکرد نادرست انسان بیش از اندازه باشد‪.‬‬ ‫ حالت گوژ پشت(‪ :)kyphosis‬هنگامی که قوس ناحیه قفسه سینه بیش از‬ ‫حد به جلو مقعر یا به سمت عقب محدب باشد‪.‬‬ ‫ حالت ‪ :lordosis‬حالتی است که در آن مهره های کمری فرد بیش از حد به جلو محدب یا به طرف عقب مقعر می باشد‪.‬اگر‬ ‫میزان جلوزدگی این گودی بسیار زیاد باشد‪ ،‬حالتی به نام ‪ hyper lordosis‬ایجاد میشود که دردناک است و بیماری محسوب‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫ حالت ‪:scoliosis‬انحراف ستون مهره ها حول محور طولیش به طرف راست یا چپ‪.‬عوامل این حالت می تواند‬ ‫مادرزادی(‪ )structural‬یا بر اثر عملکرد بد افراد(‪)functional‬هستند‪.‬مواردی که بر اثر‬ ‫عملکرد نادرست هستند می توانند با روش هایی درمان شوند‪.‬اختالل مادرزادی ستون‬ ‫مهره ها اگر دیر شناسایی شود نمی توان آنرا با فیزیوتراپی به حالت عادی برگرداند و فرد‬ ‫حتما باید عمل شود‪.‬‬ ‫دالیل ایجاد ‪structural scoliosis‬‬ ‫‪ structural scoliosis _1‬می تواند در نتیجه ی پوکی مهره ها رخ بدهد که باعث خردگی قسمتی از‬ ‫استخوان می شود‪،‬این مورد اصطالحا ‪ osteoporosis‬نامیده می شود‬ ‫‪ structural scoliosis _2‬ممکن است در نتیجه ی تشکیل نشدن مرکز استخوان سازی در یک‬ ‫طرف ‪ body‬مهره ها رخ دهد ‪ ،‬بنابراین یک طرف ‪ body‬رشد کرده و طرف دیگررشد نمی کند و مهره‬ ‫به سمتی که ‪ body‬مهره کامل نشده منحرف می شود‪.‬در واقع ‪body‬مهره ها در دوران جنینی تشکیل‬ ‫نشده است که اصطالحا ‪ hemivertebrae‬نامیده می شود‪.‬‬ ‫تشخیص ‪scoliosis‬‬ ‫در فرد سالم در نمای عقبی از بدن‪ ،‬شانه ها و همینطور لگن ها در یک خط و سطح قرار می‬ ‫گیرند‪.‬در صورت افقی نبودن خط فرضی گذرا از دوشانه یا لگن ها فرد دارای عارضه ی‬ ‫‪ scoliosis‬است‪.‬‬ ‫اگر ‪ scoliosis‬از نوع ‪ functional‬باشد‪ ،‬با خم شدن فرد به سمت جلو قوس اصالح می‬ ‫شود‪.‬در صورت اصالح نشدن قوس فرد خم شده به جلو‪ scoliosis ،‬از نوع ‪structural‬‬ ‫می باشد‪.‬‬ ‫‪1‬‬  ‫‪ : Sacralization‬خاجی شدن پنجمین مهره ی کمری‪ ،‬یکی‬ ‫از مهره های کمری به طور کامل با مهره های خاجی مفصل می شود‬ ‫و تعداد مهره های کمری از ‪ 5‬به ‪ 4‬و تعداد مهره های خاجی از ‪ 5‬به‬ ‫‪ 6‬تغییر پیدا می کند‪.‬گاهی یک طرفه است که هنگام حرکات‬ ‫دردناک است ‪ ،‬گاهی دو طرفه است و دردناک نیست‪.‬‬ ‫‪ : Lumbarization‬کمری شدن اولین مهره ی نخاعی‬ ‫است‪.‬اولین مهره ی خاجی از استخوان خاجی جدا شده و تبدیل به مهره ی کمری می شود‪.‬تعداد مهره های خاجی از ‪ 5‬به ‪ 4‬و‬ ‫تعداد مهره های کمری از ‪ 5‬به ‪ 6‬تغییر پیدا می کند‪.‬در واقع اولین مهره ی خاجی بادومین مهره ی خاجی یکی نمی شود و بین‬ ‫آن دو دیسک بین مهره ای قرار می گیرد‪.‬‬ ‫به طور کلی درد ستون مهره ها در نواحی که متحرک هستند و قسمت‬ ‫متحرک و ثابت به هم متصل می شوند ‪،‬احساس می شود‪.‬‬ ‫بیشتر درد ها در نواحی گردن و کمر رخ داده و در نواحی پشت قفسه‬ ‫سینه‪،‬مهری های پشتی‪ ،‬کمتر است‪.‬‬ ‫‪2‬‬