Amavatham PDF

AMAVATHAM Dr Neethu k Assistant professor Roganidana. VPSV ayurveda college kottakkal Learning objectives  To learn the concept of amavatha  To simplify the nidana and samprapthi of amavatha  To understand the lakshana of amavatha  To learn the types of amavatha ...

AMAVATHAM Dr Neethu k Assistant professor Roganidana. VPSV ayurveda college kottakkal Learning objectives  To learn the concept of amavatha  To simplify the nidana and samprapthi of amavatha  To understand the lakshana of amavatha  To learn the types of amavatha  To learn the Sadhya asadhyatha of amavatha  Concept in classics  Madhavanidana, Yogaratanakara, Bhavaprakasha  Charaka samhita  Haritha samhita  Anjana nidana  Ashtanga Hridaya  Chakradatta  Etymology  (आमॊऽपाकहॆ त:ु वात) “स्वनामाख्यात ् रॊगववशॆष:।  आमवात ऎ आमयतत पीडयतत आम। अजीर्ाान्तरसॊह्यम तॆन दवू षतॊ वात आमवात।  आम च वातं आमवातम।्  आमॆन संहह तु वातं आमवातम।् Saamavaatha lakshana वायु सामो ववबन्धो अग्ननसाद तन्रान्रकूजनै:। वेदना शोथ तनस्तोदै : क्रमशो अन्गातन पीडयेत॥् ववचरे त ् युगपत ् चावप गॄह्र्ातत कुवपतो ॄश ॄ म ्। स्नेहाद्यै: वद् ॄ धधमाप्नोतत सय ू ामेघोोदये तनिश॥ (M.Ni)  Etiology  1.CAUSATIVE FACTORS: Ama and vatha (causes of ama and causes of vatha prakopa)  2.PREDISPOSING FACTORS: causes of vyadhi  Nidanam “ववरुद्धाहारचॆwटस्य मन्दाननॆ: तनश्चलस्य च। ग्स्ननधं ॄक् ु तवतॊ ½न्नं व्यायामं कुवातस्तथा ।।”(M.Ni) “गव ु न्ा नाहारपुष्टॆ न मन्दाग्ननना व्यवातयन:। तवपातै: कन्दशाकै स्तु……”॥(ह.सं)  आम- समवायी तनदान  ववरुद्धाहार- व्यिॄचारी तनदान  तनश्चलत्व- व्याधध हॆ तु  ग्स्ननधॄुक्तवतॊ व्यायामं- व्याधध हॆ तु  Precondition: mandagni Physical factors:  Dietary 1. Viruddhacheshta: factors: vegasandharana,diwasw apnam,bhuktwa(ajeern 1. Viruddhahara ae)vyayamam,vyavaya 2. Guruanna m, jalapratharanam 3. snigdhaahara 2. Nishchalatwam 4. Adhyashana 3. Snigdhabhuktavatho 5. Madhura rasa vyayamam 6. kandasaka  Pathogenesis “वायन ु ा प्रॆररतॊ हह आम: श्लॆष्मस्थानं प्रधावतत । तॆनात्यथा ववदनधॊऽसौ धमनी: प्रततप्यतॆ ॥ वातवपत्तकफ़ैॄय ूा ॊ दवू षत: सॊऽन्नजॊ रस: । स्रॊतांस्यिॄष्यन्दयतत नानावर्ॊऽततवपग्छिल: “॥(M.Ni) “…………….…….आमॊ वायुसमीररत:। श्लॆष्मस्थानॆ प्रपछयैव जायतॆ ….”।।(ह.सं)  जनयत्याशु दौबाल्यं गौरवं ह्रदयस्य च। व्याधीनामाश्रयॊ हह ऎष आमसंऽततदारुर्:॥  ववरुद्धाहार ववरुद्धचॆष्ट तनश्चलत्व ग्स्ननध ॄक् ु तवतॊ Vitiation of मानिसक व्यायामं समानवाय,ु पाचकवपत्त, ॄाव क्लॆदक कफ़ मन्दाग्नन ……… आमॊत्पवत्त and वातप्रकॊप ………… वायुना प्रॆररतॊ हह आम श्लॆषमस्थान ् प्रधावतत स्रॊतॊऽिॄष्यन्द धात्वाग्ननमान््य ……… श्लॆष्मस्थान संसष्ृ ्य दॊष दष्ू य सम्मूछिा न आमवात  Samprapthi ghatakas  Dosha: tridoshas with predominance of vatha Vata: samana, vyana & apana Kapha: Kledaka, sleshaka. Bodhaka Pitta : pachaka  Dushyas dhathu: rasa, asthi, majja  Mala: pureesha, mutra  Srothas: mainly annavaha, udakavaha, rasavaha, Majjavaha, pureeshavaha ,mutravaha  Srotho dushti: sanga, vimargagamanam  Agni: all types, manda  Udbhava sthana: amasaya  Adhisthana: sleshma sthana, especially sandhi  Vyakthi sthana: sandhi  Rogamarga: madhyama  Definition “यगु पत्कुवपतावन्तग्स्रकसग्न्धप्रवॆशकौ। स्तब्धं च कुरुतॊ गारमामवात: स उछयतॆ ॥(M.Ni) “यग ु पत्कुवपतावामवातौ स्वीयप्रकॊपनै:। “आमवातं जनयत: सशॊथं सग्न्धरुनरहम॥”(A.Ni) ् मन्यापष्ृ टकटीजानुत्ररकसन्धीग्न्वकुञचयन।् सशब्द: स्रस्तगारश्च आमवात: सॊछयतॆ॥”(यॊ.र)  Clinical manifestations 1.सामान्य लक्षर् २.प्रवद् ृ ध लक्षर् ३.दॊषानुबन्ध लक्षर्  General symptoms अङगमदॊऽरुधचस्तष्ृ र्ा हह आलस्यं गौरवं ज्वर:। अपाक: शूनताऽङगानामामवातस्य लक्षर्म ् ॥(M.Ni)  सवााङगैकाङगसग्न्धस्थशॊथाततारहगौरवम।् ज्वरापाकाग्ननमान््यॆ च तष्ृ र्ा चामातनकृतत:॥  Angamarda  Aruchi  Trishna  Alasya  Gouravam  Jwaram  Apaka  Soonatha anganam  Advanced symptoms “स कष्ट: सवारॊगार्ां यदा प्रकुवपतॊ ॄवॆत ् ।” ु फ़त्ररकजानूरुसग्न्धषु । “हस्तपादिशरॊगल् करॊतत सरुजं शोथं यर दॊष: प्रप्यतॆ॥ स दॆशॊ रुज््तॆऽत्यथं व्याववद्धधव वग्ृ श्चकै:।”(M.Ni)  On examination  Site: polyarthritis(hastha,pada sirah,gulpha,trik,janu,uru)  Fleeting type  Insp: swelling  Palp: grade 3 tenderness  ROM: affected  Nature of pain: vrishchikaviddavat ( throbbing and cutting pain ,upward spreading similar to scorpion bite) “ जनयॆत्सॊऽग्ननदौबाल्यं प्रसॆकारुधचगौरवम।् उत्साहहातनं वैरस्यं दाहं च बहुमर ू ताम॥् कुक्षौ कहिनतां शल ू ं तथा तनद्राववपयायम।् त्ृ छिहदाभ्रममूिााश्च हृद्रहं ववड्ववबद्धताम।् जाड्यान्रकूजमानाहं कष्टश्चन्यानपु द्रवान॥”(M.Ni) ् “ करॊतत रहर्ीदॊषं ववशॆषादामस कम।् अपक्वं सज ृ तॆ चान्नं कॆवलं चाममॆव च॥(यॊ.र)  Pravriddha amavatha lakshanas Articular symptoms: symptoms of GIT ofbrain  Dosanubandha lakshanas “वपत्तात्सदाहरागं च सशल ू ं पवनानग ु म।् ग्स्तिमतं गुरुकणडूं च कफ़दष्ु टं तमाहदशॆत॥”(M.Ni) ् “आमवाताधधकॆ वातॆऽततरुनदाहस्तु वपत्तत:। कफ़ात्स्तैिमत्यगरु ु त सवालक्ष्र् त्ररदॊषत:॥”  Upadravas ृ श्छिहदा बहुमर “जाड्यान्रकूजनानाहतट ू ता:। शलू ं शयननाशॊ अष्टॊपद्रवा आमवातजा॥”(A.Ni) “अङगवैकल्यमायातत आमवातॆ”॥(ह.सं)  Classification  Based on dosa predominance: 7 एकदॊषजं-३ द्ववदॊषजं-३ साग्न्नपाततकं-१  According to Sarangadhara: 4 वातज, वपत्तज, कफ़ज, सग्न्नपाततक  According to severity:2 1. सामान्य आमवात 2. प्रवद् ृ ध आमवात  According to Haritha samhita:5 1. ववष्टग्म्ॄ 2. गुग्ल्म 3. स्नॆहह 4. पक्व 5. सवााङग  Prognosis “एकदॊषानग ु : सा्यॊ द्ववदॊषॊ याप्य उछ्तॆ। सवादॆहचर: शॊथ: स कृछर: साग्न्नपाततक:॥”  Relieving and aggravating factors  उपशय- उष्र्प्रयॊग,उष्र्ाहार,लघोआ ु हार,दीपन, ततक्त-कटु रस  अनप ु शय- शीत,ग्स्ननध,गरु ु आहार,् मॆघो,शीत,वषाा काल  Treatment principle “लङघोनं स्वॆदनं ततक्तदीपनातन कटू तन च। ववरॆ चनं स्नॆहपानं बग्स्तश्च आममारुतॆ”॥ “  Pathya-apathya “ वजायॆत्द्ववदलं गौल्यं तैलं वपग्छिलमॆव च। शीतॊदकॆन न स्नानमामवातॆ िॄषनवर॥ न सॆवनीयं चॊष्र्ं च द्रवं द्रावं ववशॆषत:।” “ज्वरॆ प्रॊक्तातन पथ्यातन तातन चार प्रयॊजयॆत॥” ्  “यवा: कुलत्था:श्यामाका: कॊद्रवा रक्तशालय: वास्तक ु ं आ िशरु वषााॄु कारवॆल्लं पटॊलकम।् आद्राकं तप्तनीरं च लशुनं तक्रसंस्कृतम ् जाङगलानां तथा मांसं सामवातगदॆ अहहतम॥्  दधधमत्स्यगुडक्षीरॊपॊहदकामाषवपष्टकम ् दष्ु टनीरं पूवव ा ातं ववरुद्धातन अशनातन च। असात्म्यं वॆगरॊधं च जागरं ववषमाशनम ् वजाय ॆदामवातातॊ गव ु िा ॄष्यन्दकातन च॥ Rheumatic fever  Acute rheumatic fever is a systemic disease of childhood , often recurrent that follows group A beta hemolytic streptococcal infection  It is a diffuse inflammatory disease of connective tissue primarily involving heart, blood vessels, joints, subcutaneous tissue and CNS Clinical features 1.Arthritis – fleeting migratory polyarthritis  Commonly involved joints – knee , angle , elbow and wrist 2. Carditis – Manifest as pericarditis, endocarditis Valvulitis - acute phase Fibrosis , calcification – chronic phase 3. Sydneham chorea 1-15 year age Clumsiness, deterioration of hand writing, emotional lability or grimacing of face 4.Erythema marginatum Pale center with red irregular margin More on trunks and limbs Nonitchy 5. Subcutaneous nodules Painless pea sized , palpable nodules Mainly over extensor surfaces of joints, spine, scapulae, and scalp 6.Other features Arthralgia, pallor, anorexia, loss of weight Diagnosis  Rheumatic fever is mainly a clinical diagnosis  No single diagnostic sign or specific laboratory test available for diagnosis.  Diagnosis based on Modified Jones Criteria