Adli Psikoloji Slayt 1 PDF

# Adli Bilimler ## Adli Olay - Kişinin kendisinin veya başkasının kasıt, ihmal, tedbirsizlik ve dikkatsizliği sonucunda, sağlığının bozulmasına, yaralanmasına ya da ölümüne sebebiyet veren her olay. ## Adli Bilimler - Adli bilimler; tıp, hukuk, fen, sosyal ve kriminal bilimlerin kesiştikleri bir k...

# Adli Bilimler ## Adli Olay - Kişinin kendisinin veya başkasının kasıt, ihmal, tedbirsizlik ve dikkatsizliği sonucunda, sağlığının bozulmasına, yaralanmasına ya da ölümüne sebebiyet veren her olay. ## Adli Bilimler - Adli bilimler; tıp, hukuk, fen, sosyal ve kriminal bilimlerin kesiştikleri bir kavşak noktasıdır. - Adli bilimlerin temel amacı; adli niteliği bulunan olaylarda olay yerindeki ya da kendisine sunulan verileri toplamak, değerlendirmek ve sonuçları hukukun kullanabileceği deliller olarak hukukun hizmetine sunmaktır. - Adli bilimlerdeki alt alanlar, birbiri ile iç içe geçmiş olup, çoğu kez bunları keskin sınırlar ile birbirinden ayırabilmek mümkün değildir. ## Adli Tıp - Adli tıbbın temel görevi, otopsileri yapmak, ölüm sebeplerini ve ölüm zamanını tespit etmek, adli bir olay sonrasında insan vücudu üzerindeki izleri ve yaralanmaları belirlemektir. - Adli tıbbın çalışma alanları: her türlü saldırılar, çocuk istismarı, yaşlı istismarı, aile içi şiddet, cinsel saldırı, insan hakları ihlalleri, işkence, intihar, kazalar. ## Ölüm Bilimi (Tanatoloji) - Otopsi aracılığıyla: - Ölüm nedenleri - Ölümün belirtileri - Ölüm zamanı gibi unsurları tespit etmek ## Adli Travmatoloji (Adli Yaralanma Bilimi) - Travma ile oluşan zararlar - Bu zararları meydana getiren etkenler - Orijin (kaza, cinayet, intihar, doğal) - Travmatik değişikliklerin her birinin ağırlık dereceleri - Yaralanmanın zamanı, lokalizasyonu vb. ## Adli Tıp ve Cinsel Suçlar - Cinsel saldırının derecesi ve sonuçları - Olayda fiziksel şiddet veya kurbanın direncini kırıcı yöntemler kullanılıp, kullanılmadığı - Saldırganın ve olay yerinin belirlenmesine yönelik fiziksel muayeneler, delil toplanması ve laboratuvar incelemeleri - Saldırı mağdurlarının fiziksel ve ruhsal tedavi sürecinde yönlendirilmesi - Saldırı sonrası istenmeyen gebeliklere ve bulaşıcı hastalıklara karşı alınması gereken önlemler ## Adli Patoloji - Otopsi sonrasında alınmış örneklerin mikroskobik incelemeleri ## Tıp Hukuku - Hekimin yasal sorumluluk ve yetkileri - Hekim hataları (Malpraktis) - Hasta ve hekim hakları - Hukukun ve tıbbın kesiştiği diğer alanlar ## Adli Psikiyatri - Suç işleyen kişinin bilinç durumunu etkileyecek derece ve nitelikte ruhsal bozukluğa neden olan bir etken, psikiyatrik hastalık ya da zihinsel engel olup olmadığı ve dolayısıyla suçu isleyen kişinin tam ceza almasına engel olacak bir durumunun bulunup, bulunmadığı - Suç işleyen çocukların bu suçun ve sonuçlarının farkında olup olmadıkları - Satış, vasiyet, miras gibi hukuki işlemleri gerçekleştiren kişinin akıl sağlığı yerinde olarak bu işlemleri gerçekleştirip gerçekleştirmediğinin belirlenmesi - Ruhsal yaralanmalar ## Adli Toksikoloji (Adli Kimya) - Zehirlenmelerde, yaşayan kişilerin kan, idrar, tükürük, kıl gibi materyallerinde, ölen kişilerin ise bunlara ek olarak iç organ parçaları ve diğer vücut sıvılarında herhangi bir toksik (zehirleyici) ya da narkotik (uyuşturucu) madde veya alkol bulunup, bulunmadığı - Alınan gıda ve sıvılarda toksik madde olup, olmadığı - Bir maddenin narkotik ya da toksik özellikte olup, olmadığı - Bu tür maddelerin etkileri ## Adli Biyoloji - Her türlü leke ve biyolojik materyalleri inceler. - Sanığın olay yeri ya da kurban üzerinde bırakmış olabileceği sperm, kan, tükürük, kıl, vücut hücreleri, dışkı gibi biyolojik materyalleri inceleyerek kimliklendirme yapar. ## Adli Antropoloji - Çürümüş insan cesedinin bulunabilen kalıntılarından kimlik, ırk, yaş, boy ve cinsiyet belirleme - İskelet kalıntılarından ölüm sebeplerini saptama ## Adli Kimliklendirme - Yaşayan kişilerde ya da cesetlerde kimlik belirlemesine yönelik olarak ırk, yaş, cinsiyet, boy gibi kişilik özelliklerini saptamak amacıyla: - Adli radyoloji - Adli antropoloji - Antropometri - Yeniden yüzlendirme (fasiyal rekonstrüksiyon) - Parmak izi - Adli hemogenetik gibi çeşitli alanlardan faydalanır. ## Adli Arkeoloji - Geçmişte var olmuş ve yok edilmiş kavimlerin, geçmişe tarihe mal olmuş kişiliklerin, bulunan toplu mezarlardaki kişilerin ölüm sebeplerini, ölümlerindeki etkileri, ölüm zamanlarını, ölüm öncesi yaşam koşullarını araştırır. ## Adli Belge İnceleme (Grafoloji) - Yazı ve imzaların kime ait olduğunu tespit eder. - Kimlik, pasaport, para, çek, senet, sözleşme ve kredi kartı gibi belgelerde sahtecilik bulunup bulunmadığını tespit eder. ## Ses ve Görüntü Analizleri - Ses ve görüntü bantlarını inceleyerek geri plan sürekliliği, montajın belirlenmesi gibi teknik incelemeler yürütülür. ## Adli Fotoğrafçılık - Adli olaylarda olay yerinin fotoğraflanması - Delil niteliğindeki fotoğrafların incelenerek çözümlenmesi, montaj aranması gibi teknik konularda uzman görüşü sunulması ## DVI (Disaster Victim Identification) - Deprem, yangın, uçak faciası gibi olaylarda tamamen uzman kadrodan oluşan takım kimlik tespit ve teşhis işlemlerinde koordinasyon sağlar. ## Kriminalistik - Bilimsel ve teknik yöntem ve araçların yardımı ile suçun aydınlatma ve suçluyu bulma tekniğine denir. ## Locard İlkesi - Her suçlunun bir toz taneciği yolu ile de olsa suç ile bağlantısının kurulabileceğini belirtir. <<<Her temas bir iz bırakır.» ## Olay Yeri İnceleme - Bir suç olayının aydınlatılmasında, olay yerinin zamanında ve doğru bir şekilde incelenerek olayı aydınlatmaya katkı sağlayabilecek bulguları tespit edip bunların uygun bir şekilde toplanması, muhafazası, ambalajlanması ve ilgili adli bilimler laboratuvarına gönderilmesi gibi aşamaları kapsar. - Delil karartmaları ## Kriminoloji - Suçu ve diğer toplumsal normlardan sapan davranışlar, bu davranışlara neden olan faktörler ve suçun önlenmesi üzerine çalışır. ## Adli Psikoloji - "Adli psikoloji, psikolojinin herhangi bir alt alanında (ör. klinik, gelişimsel, sosyal, bilişsel) çalışan psikoloğun uzmanlık bilgisini ve psikolojinin bilimsel ve teknik yöntemlerini, yasal, sözleşmeden doğan ya da idari meselelerin çözümüne yardımcı olmak için kullandığı profesyonel uygulama alanı, anlamında gelmektedir.” APA ## Adli Psikoloji Tarihçesi - Ortaçağdan itibaren «delilik» ve ceza ehliyeti tartışmaları var. - McNaughten davası- ‘delilik' nedeniyle cezai sorumluluğu olmadığına hükmedilerek suçlu bulunmamıştır. - M'Naghten kuralı, suç işleyen bir kişinin akıl hastalığı veya zihinsel kusur nedeniyle suçun ahlaki veya yasal olarak yanlış olduğunu anlayamaması durumunda, delilik nedeniyle suçsuz bulunmasını gerektirir. - Catell, 1895'te tanık ifadelerini deneysel yöntemlerle incelemiştir. - İlk adli psikolog, Leipzig öğrencilerinden Schrenck-Notzing'dir. Bir cinayet davasında hafıza ve telkine yatkınlık konusundaki deneysel çalışmalarını tanık ifadelerinin değerlendirilmesine yardımcı olmak amacıyla sunmuştur. - 1921 yılında ABD'de ilk defa bir psikolog bilirkişi ünvanıyla mahkemede görev almıştır. - II. dünya savaşı sonrasında askeri alanda psikolojik ölçme ve değerlendirmeler kullanılmıştır. Hem de travma sonrası etkiler için klinik hizmet verilmiştir. Travma sonrası etkiler ve ceza ehliyeti ilişkisi tartışılmıştır. - 1991 yılında adli psikologların uyması gereken etik standartlar yayınlanmıştır. - 2001'den itibaren APA tarafından resmen bir uzmanlık branşı olarak tanınmıştır.