Tıbbi Terminoloji 2. Ders PDF

TIBBİ TERMİNOLOJİ 2.DERS TIBBİ TERİMLER 3 ANA ÖĞEDEN OLUŞUR Ön ek + Kök + Son ek ÖGELERİN İŞARET İLE TANIMLANMALARI !  ‘/ ‘ işareti ilgili öğenin, kök olduğunu tanımlar. Cardi / o  ‘-’ işaretinin kelime grubunun önünde veya a...

TIBBİ TERMİNOLOJİ 2.DERS TIBBİ TERİMLER 3 ANA ÖĞEDEN OLUŞUR Ön ek + Kök + Son ek ÖGELERİN İŞARET İLE TANIMLANMALARI !  ‘/ ‘ işareti ilgili öğenin, kök olduğunu tanımlar. Cardi / o  ‘-’ işaretinin kelime grubunun önünde veya arkasında yer almasına göre ön ek ya da son ek olduğu anlaşılır.  Eğer kelime ekinin önünde yer alırsa son ek olduğu anlaşılır. - megaly  Eğer kelime ekinin arkasında yer alırsa ön ek olduğu anlaşılır. KÖK NEDİR?  Kök bir sözcüğün anlamı ve yapısı bozulmadan, daha küçük parçalara ayrılmayan, türememiş ancak kendisinden yeni sözcükler türetilebilen sözcükler olarak tanımlanır.  Kök, terimin kaynağıdır. Bir terimde birden çok kök kelime olabilir.  Örnek: Gastritis teriminin kökü gastr kelimesi Türkçe ‘mide’ anlamına gelir. Gastr/o şeklinde yazılır. KÖK NEDİR?  Tıbbi kelimelerin ana parçasına kök denir.  Kök, kelimelerin yalın halidir.  Kökler sıklıkla vücut kısımlarını işaret eder. Örneğin; Aden/o (kök) Bez Hemat/o (kök) Kan Oste/o (kök) Kemik Arthr/o (kök) Eklem ÖN EK NEDİR?  Genelde tek başına kullanılmazlar ve köke anlam katmaya yararlar.  Kelimenin başında bulunurlar.  Bir adet olurlar.  Tanımlayıcı olarak görev alırlar. Örneğin; Epi- : üzerinde Epidermis : Dermisin üzerinde Brady- : yavaş, seyrek Bradycardia : Kalp atımlarının yavaşlaması SON EK NEDİR?  Terimlerin sonuna eklenir. Sözcüklerin tipini belirlemekte önemli rol alırlar. ! *** Sözcüklerin kullanım amaçlarını belirlerler. *** Her terimde mutlaka bir son ek vardır. Örneğin; -megaly : büyüme, genişleme Cardiomegaly : Kalbin büyümesi  KÖK VE SON EKLERİN BİRLEŞME KURALLARI  İlk olarak son ekin ilk harfine dikkat edilir.  Son ekin sesli ya da sessiz harf ile başlaması kaynaştırma ünlüsünün tıp teriminin oluşmasında yer alıp almayacağını belirler.  Kaynaştırma Ünlüleri (KÜ) Şu Şekildedir: o(En sık) a e ı u  KÖK VE SON EKLERİN BİRLEŞME ! KURALLARI  KURAL1: Eğer son ek sesli harf ile başlıyorsa kaynaştırma ünlüsü dikkate alınmaz. Örneğin; Cardi/o -algia = Cardialgia (Kalp ağrısı)  KURAL2: Eğer son ek sessiz harf ile başlıyorsa kaynaştırma ünlüsü kelimenin oluşumunda yer almak zorundadır. Örneğin; Cardi/o - megaly =Cardiomegaly  KURAL3: Eğer kök ile son ekin birleşme anında iki aynı sesli harf bir araya gelirse , sesli harflerden biri dikkate alınmaz. Örneğin; Cardi/o -itis = Cardiitis = Carditis ALIŞTIRMA deneyelim…  oste/o  -ectomy  trache/o  -megaly  path/o  -itis  carcin/o  -oma  -pathy  -logia  KÖK LİSTESİ ‘A’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Abdomin/o karın Aden/o bez Adren/o böbreküstü bezi Angi/o damar Arteri/o atardamar Arthr/o eklem ‘B’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Bi/o yaşam Bronch/o bronş ‘C’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Carcin/o kanser ile ilgili Cardi/o kalp Cephal/o kafa Cerebr/o beynin en geniş kısmı Cervic/o boyun Chondr/o kıkırdak Cil/o sil, kıl Col/o kalın bağırsak Colp/o vajina Cutane/o deri Cyst/o içi sıvı dolu kese, idrar torbası (mesane Cyt/o hücre ‘D’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Dermat/o deri Derm/o deri ‘E’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Electr/o elektrik Encephal/o beyin Enter/o bağırsak Esophag/o yemek borusu (Oesophag/o) ‘G’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Gastr/o mide Gloss/o dil Gynec/o kadın genital organları ‘H’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Hem/o kan Hemat/o kan Hepat/o karaciğer Hist/o doku Histi/o doku Hyster/o rahim ‘L’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Laryng/o gırtlak Lingu/o dil Lip/o yağ Lymphaden/o lenf bezi Lymphangi/o lenf damarı ‘M’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Mamm/o meme Mast/o meme My/o kas Myel/o omurilik Myel/o Kırmızı kemik iliği Myel/o Gri renk ‘N’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Nas/o burun Nephr/o böbrek ünitesi Neur/o sinir ‘O’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Ocul/o göz Onych/o tırnak Oophor/o yumurtalık Ophthalm/o göz Or/o ağız Orchid/o Erbezi, testis Oste/o kemik Ot/o kulak Ovari/o yumurtalık ‘P’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Path/o patolojik/ normal olmayan Pharyng/o yutak Phleb/o toplardamar (ven) Pil/o kıl Pneum/o akciğer Prostat/o prostat ‘R’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Ren/o böbrek Rhin/o burun ‘S’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Salping/o tüp (rahimle yumurtalık arası) Splen/o dalak Stomat/o ağız ‘T’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Tend/o Tendon, kiriş / lif Test/o Testis, erbezi Thorac/o göğüs kafesi Tonsill/o bademcik Trache/o soluk borusu ‘U’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Ungu/o tırnak Ureter/o böbrekle mesane arasını bağlayan tüp, üreter Urethr/o idrar yolu, üretra ‘V’ İLE BAŞLAYAN KÖKLER; LATİNCE KÖK TÜRKÇE Vagin/o kadın dış genital organı Vas/o Üreme kanalı Vas/o Damar Vascul/o damar Ven/o toplar damar Viscer/o İç organlar Vulv/o kadın dış genital organ RENKLER  Melan/o  Cyan/o  Albin/o  Eosin/o  Leuk/o  Jaund/o  Erythr/o  Xhant/o  Myel/o  Lute/o  TIBBİ TERİMLER DÜZENLİ DÜZENSİZ BASİT TERİM KOMPLEKS TERİM K+S (K1+K2+….Kx)+S Ö+ S Ö+K+S Ö+(K1+K2+….Kx)+S