Πολιόρκησα την ελληνική γλώσσα (PDF)

Πολιόρκησα την ελληνική γλώσσα αλλά δεν την κατέκτησα ποτέ, παρά το γεγονός ότι αξιώθηκα να συντάξω εννέα λεξικά. Ο κ. Γιώργος Μπαμπινιώτης, καθηγητής Γλωσσολογίας, Ομότιμος και Επίτιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, μίλησε για τα 40 χρόνια διδασκαλίας,...

Πολιόρκησα την ελληνική γλώσσα αλλά δεν την κατέκτησα ποτέ, παρά το γεγονός ότι αξιώθηκα να συντάξω εννέα λεξικά. Ο κ. Γιώργος Μπαμπινιώτης, καθηγητής Γλωσσολογίας, Ομότιμος και Επίτιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, μίλησε για τα 40 χρόνια διδασκαλίας, γνώσης και αναζήτησης της ελληνικής γλώσσας, στο Πρώτο Πρόγραμμα και την Ευαγγελία Μπαλτατζή. Η κατάκτηση της γλώσσας ξεκινά με τη γέννησή μας και τελειώνει όταν φεύγουμε από τη ζωή, τόνισε ο κ.Μπαμπινιώτης και πρόσθεσε ότι στην ουσία δεν την κατακτούμε ποτέ, πάντα υπάρχει το νέο, υπάρχει η έκπληξη, η πρόκληση να βρω μία λέξη, που σημαίνει να αναζητήσω την έννοια, να κεντρίσει τη σκέψη και να βελτιώσει την έκφρασή μου. Αυτή η αναμέτρηση με το γίγαντα που είναι η ελληνική γλώσσα υπάρχει μία ζωή και αυτό είναι η ομορφιά της. Τα παιδιά στο σχολείο πρέπει να καταλάβουν, τι σημαίνει γλώσσα ποια είναι τα συστατικά της γλώσσας και αφού τα καταλάβουν να αγαπήσουν και να αναπτύξουν ένα ενδιαφέρον για τη γλώσσα. Οι δάσκαλοι σήμερα δεν είναι ότι δεν ξέρουν, αλλά μεταδίδουν τη γνώση με τρόπο που είναι από σχολαστικός έως απωθητικός. Η γλώσσα δίνει επιλογές, είναι ελευθερία και δημιουργία. Αυτές τις επιλογές πρέπει να διδάσκουν οι δάσκαλοι, να τις συνειδητοποιούν και να τις εφαρμόζουν οι μαθητές. Αν αυτό δεν συμβαίνει ,έχουμε ευθύνη όλοι και μένουμε σε ταμπέλες που δεν συγκινούν και τελικά δεν καταλαβαίνουμε τι προσφέρει η γλώσσα, τόνισε. Η γλωσσολογική διάσταση της γλώσσας είναι μία επιστημονική προσπάθεια αποκάλυψης της λειτουργίας της γλώσσας. Ισχύει μία γλωσσική εξίσωση, δηλαδή «γλώσσα =σκέψη» άρα οι λέξεις δεν υπάρχουν για τις λέξεις αλλά για τις έννοιες που αποδίδουν. Ότι συμβαίνει με τη γλώσσα είναι μία απήχηση και ανατροφοδότηση της σκέψης. Κάθε ποιότητα γλώσσας είτε στο λεξιλόγιο, είτε στη γραμματική, είτε στη σύνταξη, (γιατί αυτά είναι τα τρία στοιχεία της γλώσσας), ηχούν την απήχησή τους στην ποιότητα της σκέψης. Ο κ. Μπαμπινιώτης ανέφερε ότι έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο έχει δυο πόλους, και οι δυο αδύναμοι. Ο ένας χαρακτηρίζεται από πολύ πληροφορία που δεν μετατρέπεται σε γνώση και δεν αφομοιώνεται. Η αποστήθιση γίνεται για την αποστήθιση, χωρίς να υποστηρίζει την γενικότερη γνώση. Ο δεύτερος πόλος είναι πως θα μπουν τα παιδιά στο πανεπιστήμιο. Αυτή η κατάσταση είναι στρέβλωση που βλάπτει την παιδεία. Έχει χαθεί η έννοια της γενικής μόρφωσης, ανέφερε ο κ. Μπαμπινιώτης. Δεν έχουμε μια παιδεία η οποία θα εξασφαλίζει σε όλα τα ελληνόπουλα μια μόρφωση, ώστε αποφοιτώντας από το Λύκειο να μπορεί να σταθεί σε οποιαδήποτε επαγγελματική ειδίκευση που θα χρειαστεί μετά το Λύκειο. Ερωτηθείς για την πορεία της διαδρομής του μέχρι σήμερα και τι ήταν αυτό που περισσότερο έχει συγκρατήσει, ή και επηρεάσει είτε επιστημονικά, είτε και ανθρώπινα τον ίδιο, ο κ. Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε στα προσωπικά του βιώματα από την κατοχική Ελλάδα, και θυμάται, παιδί ο ίδιος, να περνούν έξω από το σπίτι του άνθρωποι νεκροί από την πείνα, ή άλλοι να ξεψυχούν στο δρόμο. Όλοι εμείς, η γενιά μου, τόνισε ο κ. Μπαμπινιώτης, νιώσαμε πολύ πρώιμα την αξία αλλά και το εφήμερο της ζωής και αποκτήσαμε μια αίσθηση χρόνου και κυρίως αίσθηση ορίων, και αυτό μας έκανε πολύ ώριμους, είχαμε μια πρώιμη ωριμότητα. Για εμάς η φιλία, η οικογένεια, η ηθική πίστη, η παράδοση ήταν έννοιες βασικές, σημεία αναφοράς ζωής. Ο κ. Μπαμπινιώτης τόνισε ότι η γλώσσα πρέπει να είναι η ιστορία του κάθε ανθρώπου, του κάθε λαού, η σκέψη του, η ταυτότητά του, ο πολιτισμός, και αυτό λείπει σήμερα. Πολλοί νέοι άνθρωποι δεν αισθάνονται τη γλώσσα ως αξία, την βλέπουν ως εργαλείο, δήλωσε και πρόσθεσε ότι τη γλώσσα τη μαθαίνουμε κυρίως μέχρι την ηλικία των δώδεκα χρόνων. Το Γυμνάσιο και το Λύκειο είναι η εμβάθυνση, ο εμπλουτισμός, η πλήρωση κενών, αλλά δεν είναι η βασική γνώση της γλώσσας, διευκρίνισε. Ο κ. Μπαμπινιώτης τόνισε ότι τα παιδιά στην περίοδο της ηλικίας 15- 18 ετών είναι στην καλύτερη ηλικία για να αφομοιώσουν πράγματα. Όμως, όπως είπε, αντί να τους δώσουμε τη γενική εκπαίδευση, την κατάρτιση, τα ενδιαφέροντα, τους βάζουμε σε μια αγχωτική κατάσταση πως θα ετοιμαστούν για το πανεπιστήμιο, με την παραπαιδεία να παίζει τον κύριο ρόλο. Όλο το Λύκειο είναι αχρηστευμένο, υποστήριξε και τόνισε ότι οι δάσκαλοι είχαν εισηγηθεί να υπάρξει ένας ανεξάρτητος εθνικός εξεταστικός φορέας και να μετρά η επίδοση των τριών τάξεων του Λυκείου, ο οποίος να διεξάγει τις εξετάσεις υπό την εποπτεία του υπουργείου και να δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να επαναλάβουν την εξέταση μέχρι να συγκεντρώσουν την βαθμολογία που χρειάζεται. Αν αυτά γίνουν, τότε θα υπάρχει μεγάλη βελτίωση στην εκπαίδευση, τόνισε ο κος Μπαμπινιώτης.