9 Class Test Exam 2023 PDF

Summary

This document contains a collection of exam questions related to Central Asian history and geography for 9th-grade students. The questions cover various topics, such as historical regions, settlements, and cultural aspects.

Full Transcript

ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ 1 курс 9 сынып негізінде 1.Орталық Азияның оңтүстік-батысындағы аймақ қалай аталады? A) Орта Азия+ Б) Орталық Еуразия В) Азия батысы Г) Оңтүстік батысы 2.Орталық Азияның таулы массифтеріне көбінесе тиесілі: A) далалы ландшафт+ Б) көшпелі өркениет В) өзе...

ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ 1 курс 9 сынып негізінде 1.Орталық Азияның оңтүстік-батысындағы аймақ қалай аталады? A) Орта Азия+ Б) Орталық Еуразия В) Азия батысы Г) Оңтүстік батысы 2.Орталық Азияның таулы массифтеріне көбінесе тиесілі: A) далалы ландшафт+ Б) көшпелі өркениет В) өзендер ағыны Г) құрғақ климат 3."Орталық Азия" ұғымын кеңінен қолданған неміс зерттеушісі: А) Александр фон Гумбольдт + Б) Вольфганг Герман В) Иоханн Ганс Г) Карл Ульрих 4.Саяси - географиялық аймақ ретінде Орталық Азияға кірмейтін мемлекет: А) Қырғызстан Б) Өзбекстан В) Тәжікстан Г) Жапония+ 5.Ішкі ағынды өзендер деп нені атайды? A) Әлемдік мұхитқа құймайтын өзендерді атайды+ Б) Таудан бастауын алатын өзендерді атайды В) жалпы көлдердің барлығын атайды Г) Көлдерге құйылатын өзендерді атайды 6.Ресей империясының Орта Азиядағы иеліктері қалай аталды? A) "Ресей иелігі" Б) "Дала өлкесі" В) "Ішкі аймақ" Г) "Түркістан өлкесі"+ 7.Орталық Азияны Еуразияның "ішкі биік аудандары" деп атаған кім? A) Александр фон Гумбольдт Б) Карл Риттер+ В) Владимир Меньшов Г) Кирил Татищев 8.Бірінші болып петроглифтер туралы жазып, оларды суретке түсірген: A) В.В.Радлов Б) Қ.И.Сәтбаев В) Н.Н.Пантусов+ Г) М.С.Миллер 9.Алғаш жылқыны қолға үйретілгенін дәлелдеген археолог: А) П.Лерх Б) П.И.Рычков В) О.Кривцова-Гракова Г) В.Ф.Зайберт+ 10.Антикалыққа қарағанда Орталық Азияның ежелгі тарихы туралы маңызды да нақты деректерді беретін деректі ата: A) Түркілер Б) Антикалық В) Дәстүрлі Г) Қытайлық+ 11.Ежелгі түркі қолжазбаларының алғашқы аудармасын жасаған адам: А) Сәтбаев Б) Қадырбаев В) Паллас Г) Радлов+ 12.Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясына кім жетекшілік етті? A) Ә.Марғұлан+ Б) Н.Н.Пантусов В) С.Толыбеков Г) Қ.И.Сәтбаев 13.2004 жылы қандай археологиялық жәдігер ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мәдени мұраларының тізіміне енді? A) Тамғалы+ Б) Күлтегін В) Сардоба Г) Тесіктас 14.Көшпелі малшаруашылығының бағыты мен көшпелі қоғамның барлық қырын зерттейтін кешенді ғылым: A) Номадистика+ Б) Этнография В) Өлкетану Г) археология 15.Еуразия даласында б.з.б. ІІІ мыңжылдықтың соңында пайда болды: A) қолөнер Б) суармалы егіншілік В) дөңгелекті көлік+ Г) малшаруашылығының жаңа түрі 16.Энеолит дәуірінде (Б.з.б. IV мыңжылдықта) Орталық Азияның оңтүстігіндегі егіншілер қандай шаруашылықты меңгерді? A) омарташаруашылығы Б) суармалы егіншілік + В) малшаруашылығы Г) тауарлышаруашылық 17.Кетпенді егіншілік сөзінің мағынасы: A) Кетпенді пайдаланбай егін егу Б) соқаны пайдаланып егін егу В) Барлық құралдармен егін егу Г) соқаны пайдаланбай кетпенмен егін егу+ 18.Орталық Азия- A) мезолиттік жайылымды өркениет Б) көшпелілер өркениетінің бесігі+ В) этнографиялық материалдар қазығы Г) археологиялық деректерге негізделген өркениет 19.Қуаңшылықтың әсерінен малдың қай түрін ұстау тиімді болды? А) сиыр Б) ешкі В) қой Г) барлық жауабы дұрыс+ 20.Көшпелі мал шаруашылығына көшудің басты себебі не болды? A) Егіншіліктің дамуы Б) Еуразия даласындағы құрғақшылық+ В) Еуразиядаласындағыыстық климат Г) климаттық өзгерістердің тұрақсыздығы 21.Қуаңшылық неге әкеп соқтырды? A) даланың шөбі қурап, жылқының азаюы+ Б) өзендерде балықтың көбеюіне В) басқа да малдардың көбеюіне Г) салқын климаттық белдеуге 22.Ірі өзендер маңы мен тау баурайларында пайда болған өркениет түрі: A) бау - бақша шаруашылығы Б) малшаруашылығы В) омарта шаруашылығы Г) отырықшы – егіншілік+ 23.Дәнді дақылдарды өсіруді меңгерген: A) арийлер Б) алтай - маньчжур В) жейтундықтар+ Г) шығыстар 24. Тау арасындағы ойпат- A) Маргуш Б) Ферғана+ В) Хорезм Г) Самарқанд 25.Хорезмдік өркениеттің негізіне айналған жүйе: A) Артизан құдықтар Б) Суландыру+ В) Жаңбыр суын пайдалану Г) Тасымалды 26.Жетісу өңірінің ең басты су көзі: A) Каспий теңізі Б) Іле өзені+ В) Ангрен өзені Г) Сырдария 27.Шығыс Түркістан аймағындағы шаһарлар б.з.б. I мыңжылдықта... шөліндегі жазираларда пайда болды: A) Қызылқұм Б) Бетпақдала В) Гоби Г) Такла – Макан+ 28.Кейінгі ғасырларда соғды қай хандық құрамына кірді? A) Қытай Б) Бактрия В) Бұхара+ Г) Маргуш 29.Маргуш мәдениеті Әмударияның төменгі ағысындағы қай жерге таралды? A) Самарқанд Б) Шаш В) Ферғана Г) Бактрия+ 30.Хорезмнің астанасы қай қала болды? A) Маргиан Б) Түркістан В) Жетісу Г) Топыраққала+ 31.Орта ғасырларда көшпелілер қандай өркениетпен байланыс орнатты? A) Қытайлық Б) Барлық жауап дұрыс+ В) Исламдық Г) Христиандық 32.Көшпелілер қандай дінді ұстанды? A) Барлық жауаптар дұрыс+ Б) Ислам В) Буддизм Г) Зороастризм 33.Ежелгі уақыттан бері түрлі нәсілдер, тілдер, тайпалар, мәдениеттер, діндер мен өркениеттер тоғысып жатқан кең-байтақ жер: A) Ұлы Дала+ Б) Жетісу В) Қарақұм Г) Хан Тәңірі 34."Ұлы дала" ұғымының географиялық атауы: A) Еуразиядаласы+ Б) Каспий теңізі В) Ұлықалалар Г) Кавказ елі 35.Орта ғасырларда "Ұлы даланың" (Дунайдан Алтайға дейінгі аралық) атауы мұсылман жазба деректерінде қалай аталған? A) Тянь-Шань таулары Б) ДештіҚыпшақ+ В) Қаңлы елі Г) Шеткі Александрия 36.Көшпелілер Еуразияның халықаралық саясатына өз үстемдігін қай кезде жүргізіп отырды? A) Моңғол империясы кезеңінде Б) Алтын Орда кезеңінде В) Сақ дәуірінде Г) Барлық жауап дұрыс+ 37."Ұлы дала" ландшафтылары қандай болып келеді? A) құмды Б) құмды+ В) тоғайлы Г) жартылай шөлейтті 38.Жылқыны қолға үйрету қай мәдениетке тән? А) Қаратау Б) Неолит В) Андронов Г) Ботай+ 39.Материалдық мәдениеттегі б.з.б. III мыңжылдықтың соңы мен II мыңжылдықтың басындағы маңызды жетістік деп нені санауға болады? A) Саз балшықтан ыдыс жасау Б) Бірлесіп қорғану мен аң аулау В) Терімшілдіктің дамуы Г) Арба мен қола өндірісінің пайда болуы+ 40.Б.з.б. 3600-2300 жылдары Ұлы Даланың батыс бөлігін қандай қауымдастық қамтыды? A) Көнешұңқыр+ Б) Енисей В) Арқайым Г) Ақтас 41.Қазақстан аумағындағы қола дәуірді кейде қалай атайды? A) Құлан мәдениеті Б) Енисей мәдениеті В) Андронов мәдениеті+ Г) Соловьев мәдениеті 42.Энеолит (тасты- мысты дәуір) дәуірі қай кезеңді қамтиды? A) б.з.б. V-III мыңжылдықтарды Б) б.з.б. II-I мыңжылдықтарды В) б.з.б. III-II мыңжылдықтарды+ Г) б.з.б. IV-III мыңжылдықтарды 43.Ботай-Терсек археологиялық мәдениеті Қазақстанның қай бөлігінде орналасқан? A) Орталық Қазақстан Б) Оңтүстік Қазақстан В) Солтүстік Қазақстан+ Г) Шығыс Қазақстан 44.Қола дәуіріндегі малшаруашылық мен егіншіліктің дамуы адамдарға қалай әсер етті? A) Ұзақ тұратын қоныстар пайда болды Б) Барлық жауаптар дұрыс+ В) Халық бір орынды мекендей бастады Г) Тұрақты киіммен, азықпен қамтамасыз етілді. 45.Б.з.б. I мыңжылдықтың алғашқы жартысында кұрғақшы-лыққа ұшыраған Далада шаруашылық жүргізудің жалғыз түрі: A) Егіншілік Б) Кен өндіру В) Көшпелілік+ Г) Ағаш өсіру 46.Темір дәуіріндегі көшпеліліктің ерекшелігі: A) Отырықшылық басым болды Б) Малды үйдің маңында ұстау В) Тек қой малын ғана өсірді Г) Малды жыл бойы далада бақты+ 47.Алғашқы «нағыз» көшпелі малшылар болған: A) Римдіктер Б) Түркістандықтар В) Парсылар Г) Сақтар+ 48.Хаома Құдайын дәріптеушілер және хаома сусынын дайындайтындар: A) Тиграхауда Б) Хаомаварга+ В) Массагеттер Г) Аримаспылар 49.Сақтар неге қоныстар салмады? A) Рулық-тайпалық ережелер негізінде Б) Сенім-нанымдар бойынша тыйым салынды В) Діни ұстамдары бойынша Г) Көшпелі өмір сүргендіктен+ 50.Сарматтар Қазақстанның қай жерін мекендеген? A) Шығыс Б) Оңтүстік В) Орталық Г) Батыс+ 51.Түркілер мен моңғолдардың киіз үйлерінің негізі қай ке-зеңде баспаналардан бастау алды? A) Сақтар Б) Қаңлылар В) Андронов+ Г) Үйсіндер 52.Әлемдегі түкті кілемдерінің алғашқылары: A) күмбез Б) пазырық+ В) зәулім күмбезді Г) иттабан 53.Сақтар киімдерін әр алуан материалдардан жасап безен-дірді, осындай киімнің жарқын үлгісі: A) Кир патша киімі Б) "Алтын адам" киімі+ В) Жазба еңбектерде жазылған патша киімі Г) Андрондық ескерткіштерде бейнеленген киім 54.Ең алғашқы екі доңғалақты арба қандай қорымнан табылды? A) Ақтерек қорымы Б) Сынтасты қорымы+ В) Жетітөбе қорымы Г) Берел қорымы 55.Сатрап сөзінің мағынасы: A) өз әскері бар аймақ Б) өз астанасы бар аймақ В) бағынышты аймақ+ Г) тәуелсіз аймақ 56.Этникалық мәдениет дегеніміз: A) əдет-ғұрып Б) этностың пайда болу тарихы В) қандас туыстық Г) этностың ұрпақтан ұрпаққа берілетін мəдениеті+ 57.Қазбалардан табылған сүйектер негізінде адамның биоло-гиялық түрінің шығу тегі мен эволюциясын зерттейді: A) Геология Б) Социология В) Антропогенез+ Г) Лингвистика 58.Этногенез мерзімі қандай болуы мүмкін? A) бірнеше мыңжылдықты қамтиды және өте ежелгі заманнан басталады+ Б) 60-70 жыс шамасында В) 1 мыңжылдық Г) 1 ғасыр мерзімді қамтиды 59.Археологтарды не қызықтырады? A) тайпалардың орналасуы Б) Адам сүйектері В) Этникалық тұтастық Г) Ежелгі адамдардың құралдары+ 60.Этногенез деген қандай ұғым? A) тілдік қауымдастық Б) ру В) этникалық тарихтың пайда болу үдерісі+ Г) əдет ғұрып 61.Мәдени-генетикалық код дегеніміз не? A) Адамзаттың мәдени дамуы Б) Барлық жер бетіндегі адамдарда 1 генетикалық код болады В) Этнос (ұлт) мүшелерінің арасындағы ерекше өзара байланыстар+ Г) Мәдениет саласындағы кодтар 62.Кеңестік уақытпен салыстырғанда қазір күні көптеген дәстүрлер қалай қабылданады? A) Ата-бабалардың аса бағалы, құны жетпес мұрасы ретінде+ Б) Көнерген дәстүрлер В) Жойылып бара жатқан дәстүрлер Г) Өмірімізге керегі аз дәстүрлер 63.Егер адам өз этносының тілін меңгерсе, дәстүрлерді құрметтеп, сақтаса, өз тарихын білсе, өз мәдениетін түсінсе, қабылдаса және сүйсе, ол адам кім болып саналады? A) Мәдени-генетикалык кодты сақтаушысы бола алмайды Б) Мәдени-генетикалык кодтың тасымалдаушысы+ В) Мәдени-генетикалык кодты жоюшысы болады Г) Ұлттық нигилизм өкілі 64.Мәдени-генетикалық кодты қалпына келтіру қашан болды? A) Тек 1991 жылы Б) КСРО кезінде В) Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алған жылдан бастап қазіргі күнге шейін+ Г) 20-ғасырдың 80-жылдары 65.Мәдени-генетикалық кодтың тіл, Отан, мифтік және эпикалық бейнелер, халықтык музыка сияқты өзіндік және тұрақты түсініктері не үшін маңызды? А) баланың 7 жасқа дейінгі қылықтарына Б) экономикалық өсуді зерттеу ғылымдарына В) адамның денсаулығына әсер етеді Г) этникалық сана-сезім үшін маңызды+ 66.Рудың көшіп-қону аймағы: A) тайпа бірлестігі Б) атажұрт+ В) көшпелі ұлыс Г) көшпелі қоғам 67.Қазақ халқы неше жүзге бөлінеді? А) 4 Б) 5 В) 3+ Г) 2 68.XV ғасырдың ортасына қарай қазақ этносы неден құралды? A) Лауазымнан Б) Бай-кедейден В) Ру-тайпадан+ Г) Ақсүйек-қарасүйектен 69.Ұрпақтары туыс болып есептелетін адамдардың арасында неке қию- A) белгісіз Б) уақытша келісім берілді В) қатаң тиым салынды+ Г) рұқсат етілді 70.Қазақ ру - тайпалары не арқылы біріктірілген? A) құрылым Б) шежіре+ В) ұлыс Г) қоғам 71.Ақсүйектер мен халықтың қоғамында экономикалық жағынан басқа қандай айырмашылығы бар? A) Әлеуметтік және этникалық Б) Тек қазақ қоғамының бір-біріне қарама-қарсы В) Этникалық және этнографиялық+ Г) Саяси және құқықтық белгілер 72.Құрылтайлар мен салтанатты жағдайларда ақсүйек өкілдері қандай киізге отырды? A) сары киіз Б) ақ киіз+ В) алтын киіз Г) қара киіз 73.Ақсүйек адамдардың бірінші тобына кімдер жатты? A) қожалар Б) батыр В) Шыңғыс ханның ұрпақтары және жүздік жүйеге кірмейтін төрелер+ Г) ақсақал 74.Әлеуметтік иерархияның шыңында кім орналасты? A) хан+ Б) батыр В) би Г) қожа 75.Шыңғыс хан ұрпақтары - төрелерді... деп атады: A) бай Б) би В) ақсақал Г) сұлтан+ 76.Ғұн мемлекетінің басындағы адамды қалай атады? A) Шаньюй+ Б) Патша В) Гуньмо Г) Каюэй 77.Қай өзеннің орта ағысында Қаңлылар күшейді? A) Сырдария+ Б) Әмудария В) Евфрат Г) Тигр 78.Алғашқыда Қаңлылар солтүстігінде кімге тәуелді болды? A) Ғұндарға+ Б) Парсыларға В) Үйсіндерге Г) Юэчжилерге 79.Кунбидің сарайы қайда орналасқан? A) Битянь Б) Шаш В) Соғды Г) Чигу+ 80.Қаңлылардың астанасы? A) Ферғана Б) Шаш В) Гуньмо Г) Битянь+ 81.Ғұн империясының ыдырауынан кейін мемлекеттілігі басталған тайпа? A) сақ Б) қанлы В) қыпшақ Г) түркі+ 82.Түрік қағанатының алғашқы басшысы? A) Бумын қаған.+ Б) Сұлу қаған В) Білге қаған Г) Мұқан қаған. 83.Күлтегін мен Білге қағанға арналған арнайы ескерткіштер тұрғызылған жер? A) Уйбат өзені маңынан Б) Орхон өзенінежақынжерде+ В) Енисей өзенініңжоғарғыбеті Г) Жетісуда 84.Бұдын деген? A) ел билеушісі Б) баспана түрі В) түркілердің негізгі асы Г) тайпалық одақ+ 85.Арабтар "Сүзеген" деп атаған қаған? A) Сұлуқаған+ Б) Құтлұққаған В) Білгеқаған Г) Мұқанқаған 86.Екінші Шығыс Түрік қағандығының бірінші қағаны: A) Елтеріс Б) Құтлық+ В) Имакан Г) Мұқан 87.Моңғол империясында көшпелілердің әдеттік құқығының негізінде заңдар мен нұсқаулардың жазбаша жинағы: A) «Ұлы жасақ»+ Б) «Ескі жол» В) «Империя заңы» Г) «Жеті жарғы» 88.1206 жылы көктемде моңғол ақсүйектерінің құрылтайында Темучин қандай атақ алды? A) Шыңғыс Хан+ Б) Жоңғар В) Түмен Г) Кул 89.Шыңғыс ханның шын есімі: A) Темучин+ Б) Суань Цзянь В) Есугей Г) Ақсақ Темір 90.Моңғол тайпалары Қытай дереккөздерінде қалай деп аталды? A) Ойраттар Б) Халха В) Моңғол-татар+ Г) Даур-барга 91.Моңғол империясының әскери ақсүйектері: A) Біліктер Б) Жоңғар В) Тархандар+ Г) Түмендер 92.Кімнің тұсында Ақ Орда күшейіп, Жошы әулетінің сол қанаты тиесілі барлық жерді біріктірді? A) Орыс хан + Б) Жошыәулеті В) Бату Г) Керей хан 93.Кімнің өлімінен кейін Ақ Орда ыдырап кетті? A) Әбілхайыр Б) Керей хан В) Орыс хан Г) Барақ+ 94.Кімнің билігі кезінде, ойраттар Моғолстан мен Сырдария бойындағы қалаларға шапқыншылық жасады? A) ЕсенБұға+ Б) Керей В) Шайбан Г) Жәнібек 95.Жәнібек пен Керей хандарды қазақ халқы қалай атады? A) Жау Б) Қоғам қайраткері В) Әлем билеушілері Г) Қазақтардың билеушілері+ 96.Орда Ежен ұлысы қалай аталды? A) Алтын Орда Б) Ақ Орда+ В) Әбілхайырхандығы Г) Көк Орда 97.Қазақ хандығындағы алғашқы хандық лауазымды иеленген кім болды? A) Бату Б) Орыс хан В) Жәнібек хан Г) Керей хан + 98.Биліктің ру-тайпалық ұйымы, әрбір ру мен тайпаны кім басқарды? A) Батырлар Б) Сұлтандар В) Хандар Г) Билер+ 99.Хан етіп сұлтанды: A) Елде беделі бар адамды Б) Беделді әскер басшысын В) Шыңғыс ханның тікелей ұрпағын ғана жариялауға болатын+ Г) Көрші рудың басшысын 100.Жоғары билік институты бұл? A) Батырлар, билер Б) Хандар, батырлар В) Хандар, сұлтандар+ Г) Ақсүйектер, ақсақалдар 101.Билік үштігі кімдерден тұрады? A) Хан-билер-халық+ Б) Хан-сұлтан-батыр В) Хан-сұлтан-билер Г) Халық-билер-сұлтан 102.Хан болып сайланған сұлтанды қандай түсті киізге отырғызды? A) жасыл Б) ақ+ В) сары Г) көк 103.И.Тайманұлы мен М. Өтемісұлының көтері-лісі Бөкей ордасында қай ханның тұсында өтті? A) Есім Б) Ералы В) Айшуақ Г) Жәңгір+ 104.Сырым Датұлы бастаған көтерілісшілердің талаптары қандай болды? A) Барлық жауаптар дұрыс+ Б) казактардың шабуылдарын тоқтатуды В) Ресей қойған Нұралы ханды биліктен шеттетуді Г) Жайық өзенінің ар жағындағы жерлерді қазақтарға қайтаруды 105.Кенесары хан болып сайланған жыл? A) 1843 жылы Б) 1841 жылы+ В) 1845 жылы Г) 1842жылы 106.XIX ғасырдағы қазақтардың ең ірі және уақыты жағынан ең ұзаққа созылған көтеріліс? A) Тентектөре бастағанкөтеріліс Б) Жоламан Тіленшіұлы көтерілісі В) И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлының көтерілісі Г) Кенесары Қасымұлыныңкөтерілісі+ 107.Сырым Датұлы бастаған көтерілісшілердің талаптары қандай болды? A) Барлық жауаптар дұрыс+ Б) казактардың шабуылдарын тоқтатуды В) Ресей қойған Нұралы ханды биліктен шеттетуді Г) Жайық өзенінің ар жағындағы жерлерді қазақтарға қайтаруды 108.Қырғыз (Қазақ) АКСР-і қашан құрылды? A) 1940 жылы 25 мамыр Б) 1940 жылы 26 тамызда В) 1922 жылы 26 тамызда Г) 1920 жылы 26 тамызда+ 109.Сталиннің өлімінен кейін елде қандай кезеңі басталды? A) Алашорда үкіметі сайланған кез Б) демократияландыру+ В) Түркістан Республикасы орнады Г) тоталитарлық 110.Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы (КСРО) қашан құрылды? A) 1922 жылы желтоқсанда+ Б) 1926 жылы желтоқсанда В) 1930 жылы желтоқсанда Г) 1920 жылы желтоқсанда 111.Жоғары Кеңес сессиясында Тұңғыш Президент болып Қазақстан Компартиясының Бірінші хатшысы кім сайланды? A) М.С.Горбачев Б) Н.Ә.Назарбаев+ В) Т.В.Колбин Г) Д.Қонаев 112.2019 жылы 9 маусымда өткен кезектен тыс сайлауда Қасым-Жомарт Тоқаев ҚР Конституциясына сәйкес, ҚР Президенті болып сайланды, қанша мерзімге? A) 2 Б) 7 В) 3 Г) 5+ 113.Алматыда желтоқсан оқиғасы қашан орын алды? A) 1984 жылы Б) 1986 жылы+ В) 1990 жылы Г) 1985 жылы 114.Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Республиканың Мемлекеттік егемендігі туралы Декларацияны қабылдады: A) 1991жылы 25 қазанда Б) 1993жылы 25 қазанда В) 1989жылы 25 қазанда Г) 1990 жылы 25 қазанда+ 115.Қонақтарға арналған құрметті орын? A) Кереге Б) Ошақ В) Төр+ Г) Шаңырақасты 116.Киіз үй - A) арбаның бір түрі Б) қазақ халқының дәстүрлі баспанасы+ В) өркениет ошағы Г) ою-өрнек түрі 117.Материалдық мәдениет дегеніміз не? A) Халық жасаған материалдық құндылықтар жиынтығы+ Б) Ата-бабалар рухыната быну және қасиетті жерді құрметтеу В) Нышандық мәні бар бірқатар қалыптасқан іс-әрекеттер қатары Г ) Қандай да бірэтносқа тән білімдер мен дүниетанымдық идеялар жүйесі 118.Материалдық мәдениетке не жатады? A) Киім-кешек, қару-жарақ, баспана, тағам+ Б) Сөзөнері, білім, әдет-ғұрып В) Баспана, салт-дәстүрлер, қолданбалыөнерзаттары Г) Дінисенімдер, ыдыс-аяқ, тағам 119.Текеметтерді қайда төсеу үшін пайдаланылады? A) Киіз үйдің сыртына Б) Сандық үстіне В) Еденге+ Г) Босаға алдына 120.Үйленуге байланысты салтты көрсет: A) бесіктой Б) қалыңдықты шығарып салу+ В) есім қою салты Г) шілдехана 121.Ғұрып- A) нышандық мәні бар бірқатар қалыптасқан іс-әрекеттер қатары+ Б) осы күнге дейін, көбінесе дәстүрлі, яғни, дәстүрмен байланысты қоғам В) адам, топ немесе қоғам қабылдаған мінез-құлықтың қалыптасқан бейнесі Г) қарапайым қазақтардың арасындағы қоғам 122.Қалыңдықтың бас киімі: A) сәукеле+ Б) шапан В) тәж Г) тақия 123.Құрбандық шалып, жаңбыр сұрау жоралғысы: A) тасаттық+ Б) қымызмұрындық В) асар Г) дұға оқу 124.Исламның Далада таралуы ненің көмегімен жүрді? A) әулие Б) сопылық+ В) адат Г) анимизм 125."Кіші қажылық" болып есептелінеді? A) Жошы хан кесенесіне бару Б) Айшабибікесенесіне бару В) Бабажы-қатынкесенесіне бару Г) Қожа Ахмет Яссауидің кесенесіне бару+ 126.Үй салған кезде өзара көмек салты: A) ен салу Б) қымызмұрындық В) асар+ Г) құрбандық 127."Сакральді Қазақстан" жобасы қашан жасалды? A) 2019 жылы қаңтар айында Б) 2020 жылы мамыр айында В) 2017 жылы мамыр айында Г) 2019 жылы мамыр айында 128.Маңызы бойынша сакральді орындар жалпыұлттық маңызы бар қандай түрлерге бөлінеді? A) макросакральді және микросакральді+ Б) киелі және мәдени В) тарихи және саяси Г) археологиялық және өлкетанулық 129.Ақ Орда хандарының ордасы болуы ықтимал деген жер: A) Талас Б) Ақкөл-Жайылма+ В) Испиджаб Г) Жетісу 130.Семей полигонының құрбандарына арналған монумент: A) Өлімнен де күштілер+ Б) Ел аянышы В) Мәңгі адамдар Г) Орбұлақ 131."Сакральді"сөзінің мағынасы: A) патриоттық Б) ұлттық В) қадірлі Г) ғұрыптық+ 132.АЛЖИР мемориалдық кешен кімдер құрметіне салынды: A) ашаршылық құрбандарына Б) соғысқа қатысқан құрбандарға В) саяси құғын-сүргін құрбандары әйелдеріне Г) жер сілкінісі құрбандарына 133.Сакральді нысанның төртінші тобына кіретін тарихи және мәдени ескерткіштерді көрсетіңіз: A) Шымкент маңындағы Қазығұрт тауы, Абай ауданындағы Қоңыр Әулие үңгірлері Б) Абылай хан, Есім хан, Орбұлақ, Бұланты+ В) Отпан тау, Бектау ата, Қаратаудағы Жылаған ата Г) Бесшатыр қорғаны, Ботай қонысы 134.Наурызда орын алатын табиғи құбылыс қандай? A) Ай тұтылуы Б) Күн мен түннің теңелуі+ В) Күнқысқаруы Г) Бұршақ 135.Ұлттық мерекелердің ішіндегі ең басты мейрам: A) Сабантой Б) Діл В) Наурыз+ Г) Соғым бас 136.Наурызда жасалатын міндетті ас: A) Айтыс Б) Қонақ асы беру В) палау Г) наурызкөже+ 137.Айтысты қандай күндері өткізген? A) Үлкен аста,мереке күндері+ Б) Бала дүниеге келгенде В) Соғыс алдында Г) Беташарда 138.Аңшылар мен батырлардың аспабы болып табылады: A) домбыра Б) сырнай В) қылқобыз Г) сыбызғы+ 139.Құрбандық шалу мерекесі: A) Ас беру Б) Наурыз В) Тасаттық Г) Құрбан айт+ 140.Алғашқы күйді шығарушы, атақты күйшісі: A) Жамбыл Б) Қорқыт+ В) Абай Г) Махамбет 141.КСРО-дағы ислам дінінің жағдайы: A) қызметшілерді сайлау қүқығынан айырды, жер аударды және айдауға жіберді Б) ислам дініне қарсы күрес жүргізілді В) Кеңестер Одағы діннен бездіру саясаты үстемдік етті Г) барлық жауаптар дұрыс+ 142.Кеңестік кезеңдегі жетістіктердің бірі: A) ядролық қаруға қарсы болды Б) имамдар лауазымы жоғары болып саналды В) жаңа мешіттер бой көтерді Г) халыққа білім беру жедел дамыды+ 143.Кеңестік кезеңде рухани сала қалай өзгерді? A) Дінге, білімге қатыстының бәрі өзгермеді Б) Араб-парсы жазуы сақталды В) Мұсылман мерекелері ресми түрде мерекеленді Г) Атеистік насихат жүргізілді+ 144.Қазақ музыкалық театрында қазақ халық музыкасы негізінде ұлттық рухтағы алғашқы қазақ опералар: A) «Біржан мен Сара» Б) «Айман-Шолпан» В) «Амангелді» Г) «Қыз Жібек»+ 145.Алғашқы қазақ романы: A) «Бақытсыз Жамал»+ Б) «Қамар сұлу» В) «Қалыңмал» Г) «Кім кінәлі?» 146.Қазақ КСР-індегі алғашқы жоғары оқу орны – Абай атындағы ҚазПИ қай қалада ашылды? A) Семей Б) Қызылорда В) Торғай Г) Алматы+ 147.«Қазақ бұлбұлы» атанған әнші: A) К.Байсейітова+ Б) Ш. Жиенқұлова В) З. Алтынбаева Г) М. Мұхамедқызы 148.30-жылдардың бас кезіндегі сталиндік қайта құруларға наразылық ретінде күйреген көшпелі өркениетті жоқтау қай шығармадан білінді? A) «Құлагер»+ Б) «Қартқожа» В) «Ботагөз» Г) «Бақытсыз Жамал» 149.1938 жылы Ленфильмде қандай қазақ фильмі түсірілді? A) «Тақиялы періште» Б) «Қыз Жібек» В) «Менің атым Қожа» Г) «Амангелді»+ 150.Қазақ бейнелеу өнерінің негізін қалаған: A) Ә. Қастеев+ Б) Ш.Б. Кенжебаев В) Ә. Ысмайылов Г) Б. Сәрсенбаев 151. Қазақ тілі мемлекеттік тіл болған жыл: А) 1988 жыл Б) 1989 жыл+ В) 1990 жыл Г) 1991 жыл 152. Алма – Ата, Целиноград, Щевченко қалалары қалай өзгертілді: А) Ақмола, Ақтөбе, Отырар Б) Алматы, Астана, Ақтау В) Алматы, Ақмола, Атырау+ Г) Ақмола, Отырар, Семей 153. 1998 жылы Астанада құрылған академия: А) «Ұлттық музыкалық»+ Б) «Арт нават» В) «Астана - арқау» Г) «Білім» 154. Дүниежүзілік мәдени кеңістікке енудің сыртқы түрі: А) дүниежүзілік мәдениет жетістіктерін меңгеру Б) фестивальдар, гастрольдер, олардың өзіндік ізденістері мен нәтижелерін көрсету+ В) ұлттық білім, тіл Г) мәдениеттің дамуы 155. Қазақстан аумағында б.з.б. II мыңж. соңында егіншілікпен айналысудың тиімсіз болу себебі: А) темір тапшылығы Б) ормандар ауқымының ұлғаюы В) қуаңшылық+ Г) үздіксіз тайпалық соғыстар 156. Егіншілік қарқынды дамыған Қаңлы мемлекеті қалыптасты: А) Сырдың орта ағысында+ Б) Бетпақдала,Үстіртте В) Батыс Алтай, Тарбағатайда Г) Алакөл ойпатында 157. Ежелден егіншілік дамыған Қазақстанның негізгі аймақтары: А) Орталық және Солтүстік Қазақстан өлкесі Б) Батыс пен Шығыс Қазақстан өңірі В) Орталық және Шығыс Қазақстан өңірі Г) Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу аумағы+ 158. ІХ-Х ғғ. Ертістің орта ағысында меегіншілікпен шұғылданған түрік халқы: А) Қыпшақтар Б) Наймандар В) Керейіттер Г) Қимақтар+ 159. Ежелгі дәстүр бойынша рулар арасында бөліске түсіп, елдің бәрі бірдей пайдаланбаған маусымдық жайылым: А) Жайлау Б) Көктеу В) Қыстау+ Г) Күздеу 160. ХІХ ғ. соңында қазақтардың жаппай егіншілікке көшуіне себеп болғанмал жайылымдарының қысқаруы орын алды: А) халық санының өсуі салдарынан Б) мұз еруі салдарынан В) Қытай шапқыншылығы салдарынан Г) орыс шаруаларының қоныс аударуы салдарынан+ 161. Ежелгі Қазақстанның қуаң даласын мекендеген тұрғындардың өмір сүруді қамтамасыз етудегі негізгі кәсібі: А) егіншілік Б) аңшылық В) мал өсіру+ Г) қолөнер 162. Көшпелі малшаруашылығына көшу себептерінің бірі: А) жылқыны қолға үйрету+ Б) киіз үйді ойлап табу В) отты пайдалану Г) итті қолға үйрету 163. Ежелгі адамның алғаш рет жылқыны қолға үйрету орталағының бірі: А) Андронов мәдениеті Б) Пазырық мәдениеті В) Ботай мәдениеті+ Г) Тан мәдениеті 164. Ежелгі Ботай қонысысының ауданы: А) 25 га астам Б) 10 га астам В) 7 га астам Г) 15 га астам+ 165. Ежелгі Қазақстан егіншілік кеңінен дамыған аумақ: А) Батыс Қазақстан Б) Іле, Талас, Арыс, Сыр өзендері, Жетісу өңірі+ В) Орталық Қазақстан Г) Алтай мен Тарбағатай 166. Егіншілік қалыптасқан кезең: А) қола дәуірі Б) мезолит В) кейінгі палеолит Г) неолит және энеолит+ 167. Ежелгі Қазақстан тұрғындарының көктеуге көшудегі мақсаты: А) мал төлдетіп, жүн қырқу+ Б) киіз басу В) малдың қонын көтеру Г) қысқа дайындалу 168. Киіз жасауды білген қазақ халқының арғы ата-бабасы: А) этрускілер Б) аландар В) сақтар+ Г) ахеменидтер 169. 1969 ж. Есік қорғанын ашқан белгілі археолог: А) О.Смағұлов Б) Қ.Сәтбаев В) Ә.Марғұлан Г) К.Ақышев+ 170. Қазіргі қазақ оюларымен ұқсас келетін ою-өрнектер бар бұйымдар табылған қорған: А) Ботай Б) Есік В) Пазырық+ Г) Шілікті 171. Қабір үстіне құлпытастар тұрғызудың кең таралған аймағы: А) Батыс Қазақстан+ Б) Шығыс Қазақстан В) Орталық Қазақстан Г) Солтүстік Қазақстан 172. Қазақ оюларына ұқсас ою-өрнектермен безендірілген Есік қорғанынан табылған жәдігер: А) «Күміс адам» Б) «Алтын адам»+ В) «Сармат әйелі» Г) «Шілікті әйелі» 173. Қайың, қараағаш, үйеңкі ағашынан дайындалатын құрал саймандар: А) бұранда, ара, бұрағыш Б) бұрағыш, кілт В) айыр, тырма, күрек+ Г) балта, ара, бұранда 174. Қазақтарда жабайы аң терісінен пішілген сыртқы киім: А) тон (ішік)+ Б) көнек В) күрек Г) тырма 175. Көшпелі өмірге бейімделган, ерте заманнан келе жатқан көшпелілердің баспанасы: А) жертөле Б) там В) сарай Г) киіз үй+ 176. Ұлы Жібек жолының шығысқа шығатын қақпасы: А) Алтай - Тарбағатай Б) Оңтүстік Сібір В) Жетісу өңірі+ Г) Солтүстік Қазақстан 177. Ертеде алтынмен бірге халықаралық валютаға айналып, айырбас өлшемі ретінде бекітілді: А) қой асығы Б) піл сүйегі В) оқ - дәрі Г) жібек+ 178. Ұлы жібек жолының құлдырауына әсер етті: А) Англиядағы өндірістік төңкеріс Б) теңіз жолдарының ашылуы+ В) Қытайдағы шаруалар көтерілістері Г) Осман империясында өндірістің дамуы 179.ЮНЕСКО шешімі бойынша Ұлы Жібек жолын қайта жаңғырту жобасы қабылданды: А) 1987 жылы+ Б) 1986 жылы В) 1981 жылы Г) 1985 жылы 180. 2000 жылдан астам тарихы бар Ұлы Жібек жолы бойындағы қала: А) Тараз+ Б) Отырар В) Жанкент Г) Талғар 181. Жібек жолының бойымен Қазақстан жерінен тасылған тауарлар: А) әйнек және теңгелер Б) жібек, маталар В) піл сүйектері, тотықұс қауырсыны Г) тері мен жүн, жылқы, қой+ 182. Ғалымдардың пайымдаынша, жібек өндіру технологиясы ойлап табылды: А) осыдан 8000 жыл бұрын Б) осыдан 6000 жыл бұрын+ В) осыдан 5000 жыл бұрын Г) осыдан 9000 жыл бұрын 183. Ұлы Жібек жолының батысқа шығатын қақпасы: А) Оңтүстік Қазақстан+ Б) Оңтүстік Сібір В) Жетісу өңірі Г) Алтай-Тарбағатай 184. Жошы ұлысында теңгелер шығарылған қалалар: А) Түркістан, Шымкент Б) Карантия В) Суяб, Отырар Г) Сарайшық, Сығанақ+ 185. Ортағасырлардағы аса ірі сауда және әкімшілік орталығы Суяб қаласы орналасқан өңір: А) Ертіс пен Алакөл аралығы Б) Жетісу+ В) Сырдың орта және төменгі ағысы Г) Жайық пен Еділдің арасы 186. Қарағанды–Жезқазған теміржолы іске қосылды: А) 1944 жылы Б) 1938 жылы В) 1950 жылы Г) 1940 жылы+ 187. 1906 жылы іске қосылған теміржол: А) Орынбор-Ташкент+ Б) Елек–Орал В) Петропавл–Көкшетау Г) Қарағанды–Жезқазған 188. Жаңа экономикалық саясат мәні: А) Әлеуметтік қамсыздандыруды іске асыру Б) Жаппай еңбек міндеткерлігін енгізу В) Ақша реформасын өткізу Г) Азық-түлік салғыртын азық-түлік салығымен алмастыру+ 189. «Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі проблемаға айналды»,-деп жазған: А) А.Байтұрсынұлы+ Б) Ж.Аймауытов В) Ә.Бөкейханов Г) Ш.Құдайбердіұлы 190. Қазақстанда индустрияландыру барысындағы ең ірі жоба: А) Успенск мыс кеніштері Б) Түркістан–Сібір теміржол торабы+ В) Спасск мыс қорыту зауыты Г) Шымкент дермене (сантонин) зауыты 191. КСРО тарихында 1953–1964 жылдар тарихта шартты түрде аталады: А) «Ұлы нәубет жылдары» Б) «Тоқырау жылдары» В) «Қуғын-сүргін жылдары» Г) «Хрущев жылымығы»+ 192. КСРО-да 1965–1985 жж. алған атау: А) «Ұлы нәубет жылдары» Б) «Қуғын-сүргін жылдары» В) «Тоқырау жылдары»+ Г) «Индустияландыру жылдары» 193. 1993–1994 жылдары Қазақстанда өнеркәсіптік өндіріс көлемі қысқарды: А) үштен екіге Б) үш есе В) төрттен үшке Г) екі есе+ 194. 1992 жылдың қаңтарында Қазақстан Республикасы экономикасында болған оқиға: А) баға босатылды+ Б) жоспарлы экономикаға көшу белгіленді В) еңбек туралы заң шықты Г) монополистер таратылды 195. 1993–1994 жылдары Қазақстанда ауылшаруашылықта өндіріс көлемі қысқарды: А) төрттен үшке Б) үш есе+ В) бестен бірге Г) екі есе 196. 1997 жылы Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Ә.Назарбаев ұсынған стартегиялық бағдарлама: А) «Қазақстан–2050» Б) «Қазақстан–2010» В) «Қазақстан–2040» Г) «Қазақстан–2030»+ 197. 1993–1994 жылдары Қазақстанда транспорттық жүк тасымалдау көлемі қысқарды А) екі есе+ Б) үш есе В) төрттен үшке Г) үштен екіге 198. Қазақстан халқының ұлттық құрамы өзгеріске ұшырай бастады: А) ХІХ ғасырдың 20-жылдары Б) ХІХ ғасырдың 30-жылдары В) ХІХ ғасырдың 60-жылдары+ Г) ХІХ ғасырдың 10-жылдары 199. Ұйғырлар мен дүнгендер орналасқан аймақ: А) Сырдария Б) Жетісу+ В) Өскемен Г) Орал 200. Ұйғырлар мен дүнгендердің Қазақстанға қоныс аудару себебі: А) Атамекеніне оралды Б) Цинь өкіметі қысым көрсетті+ В) Қазақ жеріне басып кірді Г) Жетісудың шұрайлы өлкесі қызықтырды 201. 1877 жылы Қазақстан аумағына алғаш қоныс аудара бастаған халық: А) татарлар Б) немістер В) поляктар Г) дүнгендер+ 202. 1897 жылы 90 мыңға жуық орыс шаруалары болған қазақ аймағы: А) Алтайда+ Б) Қызылорда маңы В) Жетісуда Г) Маңғыстауда 203. XX ғасырдың басына қарай қалыптасып үлгерген этникалық топ: А) 70 – ке жуық Б) 60 – қа жуық+ В) 80 – ге жуық Г) 30 – ға жуық 204. Үлкен диаспора: А) иммиграция Б)репатриация В) ирредента+ Г) диаспора 205. Ирредента дегеніміз: А) бір мемлекет құрамындағы аз санды этнос+ Б) ұлттық ата жұрты болып табылатын елден тысқары өмір сүретін халықтың бір бөлігі В) бір мемлекет азаматтарының екінші бір мемлекетке тұрақты немесе уақытша тұру үшін көшіп келуі Г) түрлі себептермен бөгде елде қалған адамдарды өз Отанына қайтару 206. 1925 жылы сәуірде Қазақ автономиясы құрамынан шығарылған губерния: А) Сырдария губерниясы Б) Орал губерниясы В) Ақтөбе губерниясы Г) Орынбор губерниясы+ 207. 1925 жылы Қазақ автономиясы астанасы көшірілген қала: А) Қызылорда+ Б) Алматы В) Орал Г) Өскемен 208. Бірнеше этникалық және ұлттық топ- тардан, диаспоралардан тұратын қоғам: А) Политеистік қоғам Б) Моноэтникалық қоғам В) Полиэтникалық қоғам+ Г) Құқықтық қоғам 209. 1920 ж. құрылған Қазақ АКСР-і астанасы: А) Өскемен Б) Орынбор+ В) Қызылорда Г) Орал 210. Өз еліндегі тұрғылықты мекенін бөтен елдегі тұрғылықты жерге айырбастау: А) Инаугурация Б) Эмиграция+ В) Урбанизация Г) Иммиграция 211. Тарихи отанына қайтқан қандастар: А) Девергент Б) Маргинал В) Репатриант+ Г) Девиант 212. Қазақстан үкіметі 2008 жылы бекіткен көші-қонды басқару жөнінде мемлекеттік бағдарлама: А) «Жібек жолы» Б) «Ақ жол» В) «Ғасырлар тоғысы» Г) «Нұрлы көш»+ 213. Өзiнiң тарихи шығу тегiнен тысқары елде тұрып жатқан халықтың бiр бөлiгi (этникалық қауымдастық): А) Диаспора+ Б) Провинция В) Штат Г) Ирредента 214. Жүзден астам ұлт пен ұлыс өкілдері өмір сүретін полиэтникалық мемлекет: А) Қазақстан Республикасы+ Б) Жапония В) Солтүстік Корея Г) Оңтүстік Корея 215. 1989 жылы қыркүйекте қабылданған заң: А) «Қазақстан Республикасында сайлау туралы» Б) «Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы» В) «Қазақ КСР-інің тілдері туралы»+ Г) «Діни қызмет пен діни бірлестіктер туралы» 216. 1998 жылы ҚР Үкіметі қабылдаған қаулы: А) «Білім беру стандарттарын бекіту туралы Б) «Қазақстанда қоныстандырудың тәртібі мен шарттары туралы» В) «Ақмешітке Қызылорда атауын беру туралы» Г) «Мемлекеттік органдарда мемлекеттік тілдің қолданылу аясын кеңейту туралы»+ 217. 2015 жылы Қазақстан халқы Ассамблеясының сессиясында Елбасы ұсынған идея: А) алғыс айту күнін бекіту+ Б) тілдер күнін тойлау В) ою-өрнек күнін бекіту Г) балаларды қорғау күнін бекіту 218. Қазақстанның маңызды стратегиялық құжаттарының бірі: А) Мемлекет құраушы ұлттың ерекшелігі доктринасы Б) Ұлт бірлігі доктринасы+ В) Ислам дінін ұстанатындарға жеңілдіктер беру доктринасы Г) Ақ нәсілді адамдардың ерекшелігі доктринасы 219. Құдайға, дінге сенбеушілік: А) Анимизм Б) Политеизм В) Монотеизм Г) Атеизм+ 220. Б.з.б. VІІІ–ІІІ ғасырларда Қазақстан аумағындағы алғашқы мемлекеттік құрылымды қалып- тастырған тайпалық одақ: А) ғұндар Б) аландар В) готтар Г) сақтар+ 221. Ұлы далада 552 жылы құрылған мемлекет: А) Түргеш қағанаты Б) Түрік қағанаты+ В) Қарлұқ қағанаты Г) Батыс Түрік қағанаты 222. Алғашқы болып түркі тілдерінің ғылыми грамматикасын жасады: А) Мұхаммед Хайдар Дулати Б) Сүлеймен Бақырғани В) Махмұт Қашғари+ Г) Жүсіп Баласағұни 223. Шығыс Түрік қағанаты әскерінің бас қолбасшысы, саяси қайраткер: А) Күлтегін+ Б) Чжи-Чжи В) Мөде Г) Иштеми 224. «Қызғаныш пен қорқыныш – адамның ең жаман қасиеттері» деген сөз қалдырған: А) Қорқыт Ата Б) Анахарсис+ В) Күлтегін Г) Мөде 225. «Кісі мәңгі болмас, мәңгі қалар оның жақсы аты», – деп жазған: А) М. Қашғари Б) Ж.Хамадани В) Рашид ад-Дин Г) Ж. Баласағұни+ 226. Ел басқару жүйесінде бірқатар реформалар жүргізіп, ғұн мемлекетін бір орталыққа біріктірді: А) Анахарсис Б) Спаргапис В) Мөде+ Г) Аттила 227. ХV ғасырдың орта кезінде Қазақ жерінің батысында өмір сүрген мемлекет: А) Қазан хандығы Б) Қырым хандығы В) Моғол хандығы Г) Ноғай Ордасы+ 228. Қазақ халқының «алтын ғасыры»: А) Шығай хан билік кезеңі Б) Тәуке хан билік кезеңі+ В) Хақназар хан билік кезеңі Г) Тәуекел хан билік кезеңі 229. Қазақтың «Көмекей әулиесі» атанды: А) Бұқар жырау+ Б) Үмбетей жырау В) Ақтамберді жырау Г) Доспамбет жырау 230. Отары бар ірі монархиялық мемлекет: А) Провинция Б) Колония В) Эскадрилия Г) Империя+ 231. ХV ғасырдың орта кезінде Жетісу өңірінде өмір сүрген мемлекет: А) Қазан хандығы Б) Моғол хандығы+ В) Қырым хандығы Г) Ноғай Ордасы 232. Орта Азия елдерінің біраз жерін Қазақ хандығына қаратты: А) Тәуке хан Б) Есім хан+ В) Қасым хан Г) Бұрындық хан 233. Мемлекеттік мәселелерді талқылайтын хан кеңесін құрды: А) Шығай хан Б) Тәуке хан+ В) Хақназар хан Г) Тәуекел хан 234. Үш жүздің атақты билерін жиналып, Тәуке ханның «Жеті жарғысы» қабылданған құрылтай: А) Ордабасы Б) Қарақорым В) Күлтөбе+ Г) Майтөбе 235. Қазақ халқының ХVIII ғасырдағы тәуелсіздік үшін күрес кезеңі: А) «Ерлік дәуірі»+ Б) «Зар заман» дәуірі В) «Найза мен қылыш дәуірі» Г) «Күміс ғасыр» 236. ХІХ ғ. Қазақстан бірте-бірте отарына айналды: А) Германия империясының Б) Ресей империясының+ В) Хиуа хандығының Г) Цинь империясының 237. 1845 жылға дейін хан билігі сақталған патша империясына толық тәуелді мемлекет: А) Алтын Орда Б) Ақ Орда В) Әбілқайыр хандығы Г) Бөкей Ордасы+ 238. ХІХ ғасырдағы қазақ ақындарының шығармашылығында басты тақырыпқа айналды: А) отаршылдық биліктің орнауы+ Б) батырлар жыры В) Лиро-эпос Г) әйел теңсіздігі 239. Шортанбай Қанайұлының туған жерін табыңыз: А) Батыс Қазақстан Б) Орталық Қазақстан В) Солтүстік Қазақстан Г) Оңтүстік Қазақстан+ 240. 1822–1824 жылдары Қазақ жерінде болған оқиға: А) Азамат соғысы Б) «Алаш» қозғалысы В) хандық билік жойылды+ Г) Әскери коммунизм 241. «Зар заман» ақындары шығармаларындағы негізгі ортақ идея: А) жоңғар шапқыншылығы Б) пантүркілік В) сопылық ағымды тарату Г) ел бірлігі мен мемлекет тұтастығы+ 242. Қазақ қоғамын құқықтық тұрғыда реттеудің дәстүрлі билік құрылымы: А) Билер соты+ Б) Король соты В) Әкімдер соты Г) Әскери сот 243. 1860 жылы Санкт-Петербургте орденмен марапатталып, әскери шені де өскен қазақ ағартушы ғалымы: А) А.Байтұрсынов Б) Ш.Уәлиханов+ В) А.Құнанбайұлы Г) М.Өтемісұлы 244. Қазақ халқының қоғамдық-саяси өмірінде аса көрнекті педагог, жазушы, фольклоршы, этнограф әрі қоғам қайраткері: А) А.Құнанбайұлы Б) Ы.Алтынсарин+ В) А.Байтұрсынов Г) Ш.Уалиханов 245. 2020 жылы Қазақстанда 175 жылдық мерей-тойы аталып өткен қазақтың әйгілі ағартушысы: А) Ы. Алтынсарин Б) Ш.Құдайбердіұлы В) А. Құнанбайұлы+ Г) Ш. Уәлиханов 246. 1825 жылы желтоқсанда патша өкіметі мен басыбайлылыққа қарсы көтеріліс ұйымдастырған орыс революционерлері: А) Анархистер Б) Социалистер В) Октябристер Г) Декабристер+ 247. Өкімет билігі халықтың қолында болатын құрылыс, халық билігі: А) Аристократия Б) Демократия+ В) Деспотия Г) Тирания 248. 1905–1907 жылдары Қазақстан аумағында құрыла бастаған ұйымдар: А) либерал-демократтар Б) социал-демократтар+ В) эсерлер Г) кадеттер 249. ХХ ғ. басында Жалпыұлттық демократиялық қозғалыстың басында тұрды: А) Ә. Бөкейхан+ Б) Е. Бекмаханов В) С.Сейфуллин Г) Қ. Сәтбаев 250. Алаш идеясының өзегі: А) Ресейді бағындыру Б) 30 дамыған елдер қатарына қосысу В) «Азия жолбарысы» елін құру Г) ұлттық мемлекет құру+ 251. «Алаш» партиясының бағдарламасы жарияланған газет: А) Айқап газеті Б) Егемен Қазақстан В) Жас Алаш газеті Г) Қазақ газеті+ 252. «Алаш» сөзі шамамен қай ғасырларда алғаш рет айтылды: А) VII-VIII ғ Б) VIII-IX ғ В) IX-X ғ+ Г) X-XI 253. «Алаш» сөзін жиі кездестіретін қазақ халқының аңызы: А) «Жошы ханның жортуылы» Б) «Қорқыт ата» В) «Алаша хан»+ Г) «Оғызнама» 254. IX - X ғасырлар аралығында алғаш рет айтылған қазақ халқының ұраны: А) Аттан Б) Алаш+ В) Аруақ Г) Абылай 255. Алаш идеясы халықтың жаршысына айналған газет: А) «Туркестанский вестник» Б) «Свободная речь» В) «Қазақ»+ Г) «Ұшқын» 256. Бір мемлекеттің шеңберіндегі жеке ұлттың саяси жағынан өзін-өзі билеуі, жеке басқарушылық: А) Метрополия Б) Провинция В) Автономия+ Г) Колония 257. 1917–1918 жылдары «Үш жүз» газеті шығып тұрған қала: А) Петропавл+ Б) Қазан В) Орынбор Г) Семей 258. «Үш жүз» партиясының мүшелері: А) С.Мұқанов, Ә.Әбішев, А.Байтұрсынұлы Б) М.Жұмабаев, Ж.Аймауытов, М.Дулатов В) Қ.Аманжолов, С.Мәуленов, М.Шаханов Г) Ш. Әлжанов, Ә. Досов, Ы. Көбеков+ 259. «Үш жүз» партиясының орталық комитетінің орналасатын жері: А) Семей Б) Омбы+ В) Алматы Г) Орынбор 260. Н.Назарбаев «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты жолдауында жаңа біріктіруші «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясын ұсынды: А) 2011 ж Б) 2012 ж В) 2013 ж Г) 2014 ж+ 261. Астана қаласында ЕҚЫҰ – ның самиті өтті: А) 2010 жылы+ Б) 2012 жылы В) 2013 жылы Г) 2014 жылы 262. «Мәңгілік Ел» - түркі жұртының данагөйі, үш бірдей қағанның кеңесшісі болған атақты Тоныкөк негізін қалаған идея...» - деген түркітанушы, ғалым: А) А.Сартқожаұлы+ Б) Ә. Кекілбаев В) С.Қасқабасов Г) М.Жолдасбеков 263. Н.Назарбаев ұлттық идея ретінде тәуелсіздік және азаматтардың әл – ауқатын арттыру сияқты негізгі ұғымдарды ұсынды: А) 1999 жылы Б) 2003 жылы+ В) 2004 жылы Г) 2005 жылы 264. «Қазақтар дүниежүзіндегі ең мейірімді халық» деп жазған қазақ ғалымы: А) Ә.Марғұлан Б) К.Ақышев В) Ш.Уәлиханов+ Г) Қ.Сәтбаев 265. Ешқандай ақы алмастан бірлесе жұмылып, біреудің белгілі бір жұмысын бітіріп беретін Дала тұрғындарының дәстүрлі әдет – ғұрыптарының бірі: А) асар+ Б) жылу В) садақа Г) көрісу 266. Басқа ойға, көзқарасқа, наным сенімге, іс – әрекетке, әдет – ғұрыпқа, сезім – күйге, идеяларға төзімділік, жұмсақтық көрсете білу қасиеті: А) Демократиялық Б) Нацистік В) Толеранттылық+ Г) Популистік 267. VI ғасырдың ортасында Қазақстан жерінде құрылған «түркі» аталатын тайпа одақтарының мемлекеті: А) Батыс Түрік қағанаты Б) Түрік қағанаты+ В) Түргеш қағанаты Г) Қарлұқ қағанаты 268. Қимақ билеушісі қабылдаған түркілердің ең жоғары атағы: А) «атабек» Б) «жабғу» В) «инал» Г) «қаған»+ 269. «Кодекс Куманикус» сөздігі неше бөлімнен тұрады: А) 3 Б) 7 В) 2+ Г) 5 270. Түркі тілінде жазылған алғашқы туынды: А) Мұхаммед Хайдардың “Тарихи Рашиди” Б) Қашғаридың “Диуани лұғат ат-түрікі”+ В) Йассауидің “Диуани хикметі” Г) Қадырғали Жалайридің “Жәмиғат-тауарихы” 271. «Игіліктің барлығы – ғылымда, ал ұлылық – танымда» деген тұжырымға келген ғұлама: А) М.Х.Дулати Б) Ж.Баласағұни+ В) Қ.А.Йассауи Г) М.Хусейн 272. Ежелгі түркілердің ділі мен тілі, даналығы көрініс тапқан ескерткіштер: А) Күлтегін Б) Тоныкөк В) Талас жазуы Г) Орхон-Енисей+ 273. Энциклопедист-ғұлама әл-Фараби ғылымның әртүрлі салалары бойынша жазған трактаттар саны: А) 150-ден астам Б) 130-ға жуық В) 160-қа жуық+ Г) 110-ға жуық 274. ІХ–Х ғасырларда қимақтардың ежелгі түркі жазуын пайдаланғанын көрсетеді: А) күміс тостағандағы жазу Б) қола айналардағы бедерлер+ В) алтын білезіктердегі жазу Г) қару жарақтардағы жазу 275. Қазақ халқы туралы өзінің «Сібір тарихында» құнды деректер қалдырған ресейлік зерттеуші: А) М. Кутневский Б) Б. Ендрушек В) П. Румянцев Г) Г.Ф.Миллер+ 276. Х. Досмұхамедовтың жалпыұлттық «Қазақ» газетінің беттерінде жарияланған мақалалары: А) «Павлодар уезінің қырғыздары (қазақтары) туралы жазбалар» Б) «Ауру-сырқаулар жөнінде», «Жұқпалы аурулар түрлері»+ В) «Қырғыздардың (қазақтардың) ұлттық дәстүрлері» Г) «Батыс Сібір қырғыздарының мал өсіру кәсібі туралы» 277. Тұңғыш абайтанушы: А) М. Дулатұлы Б) Ә. Ермеков В) Ә. Бөкейхан+ Г) А. Байтұрсынұлы 278. «Қырғыз-қайсақ және қарақалпақ ордалары туралы» атты еңбек жазды: А) И.К. Кириллов+ Б) П.С. Паллас В) А.Г.Потанин Г) В.В.Радлов 279. 1919 ж. желтоқсанда «РКФСР халықтары арасында сауатсыздықты жою туралы» Декретке қол қойды: А) Ф.Голощекин Б) В.И.Ленин+ В) М.Каганович Г) И.В.Сталин 280. Қазақ өлкесінде сауатсыздықты жою күресінде жұмыс істеген білім ошақтары: А) «Сары отау» Б) «Көк отау» В) «Қызыл отау»+ Г) «Ақ отау» 281. 1921–1922 жылдары мектеп ісі жағдайының өте ауыр болу себебі: А) жазба әдебиетінің болмауы Б) аштық+ В) бірінші дүниежүзілік соғыс Г) зиялы қауымның репрессияға ұшырауы 282. 1928 жылы ашылған жоғары оқу орны: А) Қазақ педагогикалық институты+ Б) Алматы медицина институты В) Орал педагогикалық институты Г) Қазақ ауылшаруашылық институты 283. Қазақстан тарихы оқулығын құрастырған профессор: А) С.Сәдуақасов Б) С.Асфендияров+ В) А.Байтұрсынов Г) Ғ.Мүсірепов 284. 1928 жылы мәдени жорық ұйымдастырды: А) соғыс ардагерлері Б) 18-30 жастағы мұғалімдер В) зейнеткерлер Г) комсомол жастар+ 285. Қазақ тілінің фонетикалық жүйесіне бейімделген араб әліпбиін жасаған ұлы ағартушы: А) Ғ.Мүсірепов Б) С.Сәдуақасов В) А.Байтұрсынов+ Г) Қ.И.Сәтбаев 286. 1929 ж. дейін Қазақстанда пайдаланылған жазу: А) латиница Б) қытай иероглифтері В) араб жазуы+ Г) кириллица 287. 1942 ж. КСРО ғылым академиясы Қазақ бөлімшесі президиум төрағасы болып тағайындалды: А) Ә.Марғұлан Б) Қ.Сәтбаев+ В) А.Жұбанов Г) Е.Бекмаханов 288. Қазақстан Ғылым академиясының ұйымдастырылуына зор үлес қосты: А) Қ.И. Сәтбаев+ Б) А. Нүсіпбеков В) Е. Бекмаханов Г) Ә. Марғұлан 289. 1943 жылы «Көне заманнан бүгінге дейінгі Қазақ КСР тарихы» деп аталатын еңбек жарық көрді: А) Орынборда Б) Семейде В) Алматыда+ Г) Қазанда 290. Зерттеу жұмыстарымен айналысатын ең жоғарғы ғылыми мекеме: А) Деканат Б) Ректорат В) Стипендия Г) Академия+ 291. 1920 ж. «Қазақстанды зерттеу қоғамы» құрылған қала: А) Қазан Б) Орынбор+ В) Семей Г) Ташкент 292. Саяси қуғынға ұшырап, Мәскеуге кетуге мәжбүр болған ғалым: А) Е. Бекмаханов Б) Н. Оңдасынов В) А. Нүсіпбеков Г) М. Әуезов+ 293. Ұлы Отан соғысы қарсаңында Қазақ КСР Ғылым академиясында ашылған бір ғана институты: А) Геология институты+ Б) Тіл білімі және әдебиет институты В) Машина жасау, металлургия институты Г) Философия және құқық институты 294. 1998 жылы құрылған республикалық ғылыми-тәжірибелік орталығы: А) «Өрлеу» Б) «Кемел» В) «Дарын»+ Г) «Өркен» 295. Дарынды балаларға арналған «Зияткерлік мектептер» жобасы іске қосылды: А) 2008 жылы+ Б) 2010 жылы В) 2011 жылы Г) 2009 жылы 296. 2010 жылы Қазақстанның үздік техникалық жоғары оқу орны болып танылды: А) Әуе қорғаныс күштерінің әскери институты Б) Радиоэлектроника және байланыс әскери-инженерлік институты В) Ұлттық Қорғаныс университеті Г) Қазақ-Британ техникалық университеті+ 297. 2016 жылдан бастап «Білім инновация лицейі» деп өзгертілген оқу орны: А) Назарбаев Зияткерлік мектептері Б) қазақ-түрік лицейлері+ В) жетіжылдық арнайы мектептер Г) жалпы білім беру мектептері 298. 1993 жылы бекітілген Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті – Елбасының халықаралық стипендиясы: А) «Арыстан» Б) «Ғаламат» В) «Көшбасшы» Г) «Болашақ»+ 299. 1991 жылы Қазақстанда ашылған ЖОО: А) Қазақ-Британ техникалық университеті Б) Ұлттық Қорғаныс университеті В) Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті+ Г) Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті 300. 2010 жылы барлық мектеп жасына дейінгі бүлдіршіндерді балабақшамен қамтамасыз ету үшін қабылданған арнайы мемлекеттік бағдарлама: А) «Балапан»+ Б) «Өркен» В) «Өрлеу» Г) «Дарын»

Use Quizgecko on...
Browser
Browser