KAYNAŞTIRMA Eğitimi sunumu PDF

1 KAYNAŞTIRMA/ BÜTÜNLEŞTİRME  TANIMLAR 2 En genel anlamda kaynaştırma eğitimi engelli ve tipik gelişim gösteren çocukların aynı ortamda eğitim görmeleridir Daha geniş bir tanımda kaynaştırma sınıf öğretmeni ve/veya engelli öğrenciye destek özel eğitim hizmetler...

1 KAYNAŞTIRMA/ BÜTÜNLEŞTİRME  TANIMLAR 2 En genel anlamda kaynaştırma eğitimi engelli ve tipik gelişim gösteren çocukların aynı ortamda eğitim görmeleridir Daha geniş bir tanımda kaynaştırma sınıf öğretmeni ve/veya engelli öğrenciye destek özel eğitim hizmetleri sağlamak koşuluyla engelli öğrencinin engelli öğrencilerin genel eğitim sınıflarında eğitilmesidir.  TANIMLAR 3 Bir başka tanım ise, engelli öğrencinin; ailedeki diğer kardeşleri ile aynı okula gitmesi aynı yaşta akranları ile aynı sınıfta bulunması, öğrenciye ve öğretmene gereksinim duydukları destek hizmetlerinin sağlanmasıdır.  TANIMLARDAN ÇIKAN ORTAK NOKTALAR 4  Birlikte eğitim (akranlarıyla aynı sınıfta, kardeşleriyle aynı okulda)  Destekleyici özel eğitim (gereksinim duydukları alanda hem öğretmene, hem öğrenciye  KAYNAŞTIRMA NE ZAMAN VE 5 NASIL ORTAYA ÇIKTI? Özel gereksinimli öğrencilerin akranlarıyla aynı sınıfta eğitim görmesi düşüncesine nasıl ulaşıldı? « psikoloji ve sosyolojinin gelişmesi, insan haklarının gelişmesi, bilimin insana verdiği önem ve eğitim alanındaki gelişmeler……»  DÜNYADA KAYNAŞTIRMANIN TARİHÇESİ 6 İlk çağlarda ihmal ve istismar yaygın Hristiyanlıkla birlikte kilise koruması başlamış, acıma duyguları var, yine de cadı, şeytan, cin oldukları düşünceleri devam etmekte 16. Yüzyıl engellilerin eğitimine yönelik sistemli çabalar başlamış  17.-19. YÜZYILLAR ARASI 7 1760 Fransada işitme engelliler okulu 17lü yılların sonunda özel eğitimin babası (Dr.Itard) ve «Bireysel Eğitim Programı» nın ilk örneği sayılan (Dr.Itard’ın Viktor’u 5 yıl eğitmesi) önemlidir. Amerikada 1817 işitme engelliler, 1829 Görme engelliler, 1846 zihinsel engelliler okulları açılmış  Dr.İtard Viktor 8  Viktor ve Dr.İtard’ın Öyküsü 9 Victor, Fransa’nın Aveyron ormanlarında yakalandığı zaman on veya oniki yaşlarındaydı. Çıplak vücudu yara bere içindeydi. Köylüler ona birkaç kez ormanda bitki kökü yerken rastlamışlar ve yakalamaya çalışmışlar ancak Victor hep ellerinden kaçmayı başarmıştı. Sonunda 1799 yılında Victor yakalanmış ve Paris’e getirilmişti. O dönemde bilime ilgi duyan bir bakan, bu olayın insanoğlunun zihinsel işleyiş biçiminin anlaşılmasına yardımı olabileceğini düşünmüş ve çocuk o zamanlar genç bir doktor olan ve yeni hizmete açılan Sağır ve Dilsizler Kurumu’nda çalışan Dr. Itard’ın takibine gönderilmişti. Dr. Itard, Victor’la ilgili ilk gözlemlerini şöyle not etmiştir: “Ürkütücü denecek kadar kirliydi. Krampımsı hareketler sergiliyor ve kafesin içinde bir hayvan gibi durmadan ileri geri sallanıyordu. Kendisine yaklaşan herkesi ısırıyor ve tırmalıyordu. Duygusal hiçbir davranış göstermiyor ve hiçbir şeyi dikkate almıyordu” (Wing&Wing, 1992) Daha sonraları Dr. Itard Victor’la ilgili tuttuğu raporların birinde; Victor’un işitme ve görme duyularını inceler. İnsanlara ve cisimlere direkt bakmayan Victor’un, kafasının hemen arkasında sıkılan bir tabanca sesine hiçbir tepki göstermemesi üzerine “sağır” olduğuna kanaat getirecekken, vazo kırıldığında başını o yöne çevirip tanıdığı bu sesin nereden geldiğini araştırması Victor’un kesinlikle sağır olmadığı kanaatine varmıştır.  Viktor ve Dr.İtard’ın Öyküsü 10 Victor, kendisine verilen oyuncaklarla hiç oynamazken, küvetin içindeki suyla oynamaktan büyük bir haz duyuyordu. Etrafındaki insanların ellerinden tutarak, istediği şeye yönlendiriyordu. Çevresinde meydana gelen her türlü değişime direnç gösteriyor ve odadaki eşyaların yerlerini kusursuz biçimde aklında tutabiliyor ve eşyaların her zaman aynı yerde durmalarına büyük özen gösteriyordu. Victor’un en çok şaşkınlık uyandıran özelliklerinden biri de sıcak ve soğuğa karşı tamamen duyarsız olmasıydı. Tıpkı tabanca patlama sesine duyarsızlığı gibi sanki bazı duysal uyaranlar onda tepki oluşturmuyordu. Victor gibi çocuklara nasıl yaklaşılacağı konusunda o güne dek bir bilgi yoktu. Dr. Itard’ın Victor’u tedavi ederken amacı bütün duyularını kullanabilmesini sağlamaktı. Victor yıllarca Dr. Itard’ın sorumluluğu altında oldu ama “Victor, hiçbir zaman normal bir insan olmadı ve hiç konuşmadı. Fakat sosyal davranışları o kadar gelişti ki onu tanımanın imkanı yoktu. Hatta bazı kelimeleri okuyabiliyor, yazıyla iletilen istekleri yerine getirebiliyor ve diğer insanlarla sözsüz iletişim kurabiliyordu” (Wing&Wing, 1992; Tufan, 2003)  1900 yıllara kadar 11 Eğitimle birlikte bakımın da verildiği enstitüler vardır. «birlikte» veya «ayrı eğitim» tartışmalarından çok «eğitim» veya «bakım» kavramları tartışılmıştır  1900-1960 arası 12 kaynaştırma 1900 lü yılların ilk yarısı Avrupa ve Amerikada farklı engel gruplarına yönelik özel eğitim okulları yaygınlaşmıştır. 1913 yılında ilk kez kaynaştırmaya yönelik bir uygulama başlamıştır. (Görme engellilerin günün bir kısmını akranlarıyla normal sınıfta bir kısmını ise görme engellilere yönelik özel bir sınıfta eğitim görmesi şeklinde)  1900-1960 arası 13 kaynaştırma 1928 İngilterede alınan kararla özel eğitim ve genel eğitim okullarının birlikte çalışması vurgulanmış 1944 yasası ile de uygun öğrencilerin genel eğitim sınıflarında eğitim görmesi kararı benimsenmiştir.  1960 lardan günümüze kaynaştırma En hızlı ve çarpıcı gelişmeler bu dönemde olmuştur. Kaynaştırmaya 14 yönelmede etkili olan nedenler şunlardır: Özel eğitim sınıflarında uygulama sorunları, bu sisteme olan eleştiriler Özel eğitim sınıflarındaki eğitime karşı olan grup baskıları ve yasal başvurular. Özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarda değişiklikler Normalleştirme kavramı Erken eğitimin daha fazla kabul görmesi Yasal düzenlemeler Alanda yapılan araştırmaların artması Teknolojik gelişmeler  Dünyada Kaynaştırmaya 15 Yönelmede Etkili Olan Nedenler 1.Özel Eğitim Sınıflarında Eğitime Yönelik Artan Eleştiriler  Beklendiği gibi bir kaynaştırma sağlamadığı, bu sınıfların okulun en ücra köşesine yerleştirildiği, bu sınıfların beslenme, teneffüs saatlerinin ayrı zamanlarda yapıldığı gözlendi.  Tam gün özel eğitim görme yerine, akranları ile etkileşimden daha fazla yararlanacakları,  Sınıflarda benzer özellikteki öğrenciler nedeniyle kendilerinden daha başarılı modeller görmedikleri  Bazı çocukların bu sınıflara uygun olmadıkları (özellikle Amerika, Almanya gibi çok kültürlü ülkelerde dili iyi kullanamayan öğrencilerin de bu sınıflarda olduğu belirlendi  Dünyada Kaynaştırmaya Yönelmede Etkili Olan Nedenler 16 2-Özel Eğitim Sınıflarındaki Eğitime karşı olan baskı grupları ve yasal başvurular  Amerika’da engelliler yararına çalışan derneklerin uygun ve parasız eğitim için açtıkları davalar  Farklı kültürlerden gelen çocukların yanlış yerleştirilmelerine itirazlar Amerika da kaynaştırma uygulamaları ve yasaların oluşmasında bu grupların etkisi büyüktür.  Dünyada Kaynaştırmaya Yönelmede Etkili Olan Nedenler 17 3. Özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarda değişiklikler Tutumlar, bu bireylere sağlanan eğitim olanaklarını doğrudan etkilemiştir. 1.Evre: Dışlama: yok etme, toplum dışına itme, toplumu bu bireylerden koruma amacı var 2. Evre: Ayrıştırma: özel ortamlar ve okullarda eğitim. Toplumu ve özel eğitim gerektiren bireyleri koruma, kendi tarzlarında kalmalarını sağlama  Dünyada Kaynaştırmaya Yönelmede Etkili Olan Nedenler 18 3. Özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarda değişiklikler 3. Evre: Hoşgörü: Farklı bireyler eşit olarak algılanmamakta, yardım etme amacı taşınmaktadır 4. Evre: Topluma Katılım: farklı bireyler de toplumun üyesidir ve diğer bireylerle aynı haklara sahiptir, yaşadıkları çevrenin sınırlılıkları en aza indirilmeli ve diğer bireyler de onları tanımalıdır.  Dünyada Kaynaştırmaya Yönelmede Etkili Olan Nedenler 19 4.Normalleştirme kavramı 60 lı yıllarda Danimarka ve Amerika da bireylerin genel eğitim sınıflarında eğitim görmesi ile birlikte ev ve iş edinme, eğlenme olanaklarından yararlanmalarını, park, sinema, toplu taşıma aracı, market gibi alanların da engelli bireylere göre düzenlenmesini vurgulamıştır.  Dünyada Kaynaştırmaya Yönelmede Etkili Olan Nedenler 20 5.Erken eğitimin daha fazla kabul görmesi Özel gereksinimli çocukların kaynaştırmaya hazırlanması erken eğitimin önemini arttırmıştır. 0-6 yaş gelişimsel farkları azaltmak, güçlükleri önlemek, okula hazırlamak ve olabildiğince erken dönemde akranları ile bir araya getirmenin önemi kabul edilmiştir.  Dünyada Kaynaştırmaya Yönelmede Etkili Olan Nedenler 21 6.Yasal düzenlemeler 1970 lerden itibaren birçok ülkenin yasasında özel gereksinimli çocukların genel eğitim sınıflarında eğitilmesi kabul edilmiştir. Bu yasalarda; a. Fark gözetilmeden değerlendirme b. BEP hazırlama c. Devlet okullarından dışlanmaya son d. Karma Eğitim ve En az kısıtlayıcı ortamda eğitim gibi konular yer almıştır.  Dünyada Kaynaştırmaya Yönelmede Etkili Olan Nedenler 22 7.Alanda yapılan araştırmaların artması Araştırmalar kaynaştırmanın, özel gereksinimli öğrencilerin sosyal, akademik, iletişim becerileri kazanım açısından özel eğitim okulları ve özel eğitim sınıflarından daha etkili olduğu bulgularını vermiştir Bu bulgular, kaynaştırmanın daha çok kabul görmesine neden olmuştur.  Dünyada Kaynaştırmaya Yönelmede Etkili Olan Nedenler 23 8.Teknolojik gelişmeler Teknoloji, protezler, bilgisayarlar, konuşan kitaplar, tekerlekli sandalyeler gibi pek çok yardımcı cihazın da gelişimini sağlamış ve engellilerin yaşama ve normal sınıflarda derslere katılımını sağlamıştır. Teknolojik desteklerin ihtiyacı olanlara sağlanması bazı ülkelerde yasal olarak ta benimsenmiştir.  TÜRKİYE’DE KAYNAŞTIRMANIN TARİHÇESİ 24  Ülkemizde engellilere yönelik şifahaneler çok eski zamanlarda görülmektedir. (İ.Ö 427-347 Eflatun ilk olarak sistemleştirmiş)  Selçuklular ve Osmanlılar zamanında kurumlarda müzikle, suyla, rehabilitasyon görülmektedir.  1889 İstanbul’da Grati Efendi öncülüğünde ilk işitme engeliler okulu açılmış  TÜRKİYE’DE KAYNAŞTIRMANIN TARİHÇESİ 25  1920 de İzmir’de «Sağır Dilsiz ve Körler okulu açılmış  1950 lerden itibaren Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim bakanlığı engellilerle ilgili hizmetler planlayıp yürütmeye başlamışlar  Üniversitelerde özel Eğitim bölümleri açılmaya başlamış  1960 yıllarda anayasaya engelli hakları maddesi girmiş  1983 «özel eğitime muhtaç çocuklar kanunu» çıkmış  TÜRKİYE’DE KAYNAŞTIRMANIN TARİHÇESİ 26 1991 yılındaki özel eğitim konseyi «gündüzlü eğitime ağırlık verilmesi ve kaynaştırmanın yaygınlaştırılması» kararı alınmış. 1992-1993 yılında 12 ilde 88 pilot okulda tüm öğretmenler veli ve öğrencilere kaynaştırma eğitimi verilmiş 1990 lı yıllarda engelli gençler mesleki eğitim için kız meslek liseleri, endüstri meslek liseleri ve ticaret turizm meslek okullarına kaynaştırılmış.  TÜRKİYE’DE KAYNAŞTIRMANIN TARİHÇESİ 27 1997 yılında kabul edilen 573 sayılı kanun hükmünde kararname yasal düzenlemeleri yapmıştır. Tanılama, değerlendirme, yerleştirme, erken çocukluk ve okul öncesi eğitim, ilköğretimden yüksek öğretime kadar tüm çocukları kapsayan kararlar alınmıştır. Kaynaştırma eğitimi de bu yasada tanımlanmıştır.  TÜRKİYE’DE KAYNAŞTIRMANIN TARİHÇESİ 28 2000 yılında yürürlüğe giren «özel eğitim hizmetleri yönetmeliğinde» kaynaştırma da dahil olmak üzere, tanılama, eğitim, değerlendirmeyle ilgili tüm hizmetler, ilkeler, uygulamalar ayrıntılı bir şekilde ve ayrı bölümler halinde tanımlanmıştır.  GÜNÜMÜZDE KAYNAŞTIRMA 29 Ülkemizde kaynaştırma öğrencileri giderek artmakla birlikte temel sorun, Öğrencilere ve öğretmenlere sağlanan özel eğitim desteğinin yetersiz olmasıdır. https:// www.youtube.com/watch?v=vPvtv-YB62M https://www.youtube.com/watch? v=5rL2ad1MEL0 30 KAYNAŞTIRMA NEDİR? NE DEĞİLDİR  Her çocuğun yaşadığı çevrede en nitelikli eğitimi alması 31 esastır. KAYNAŞTIRMA Özel gereksinimi olsun/olmasın tüm çocukların akademik ve sosyal başarı kazanması, toplumun bireyi olmasını sağlayan eğitim modelidir. Öğrencinin bireysel özelliklerini ve öğrenme stilleri ile eğitim sisteminde kabul edilmeleri Öğrencinin özellikleri temel alınarak eğitsel uyarlamalar, düzenleme ve planlamalar yapılması Öğretimin planlanmasında sınıf öğretmeni, özel eğitim öğretmeni, rehber öğretmen, uzmanların işbirliği yapması gerekir.  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 32 1-Kaynaştırma modelinde öğretmen rolleri, geleneksel öğretmen rollerinden farklıdır. Sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan öğretmen, **Öğrencinin özelliklerini iyi bilmelidir. Öğrenci merkezli ve aktif öğrenci katılımlı, Öğrencinin özellikleri doğrultusunda bireyselleştirilmiş, Uygun ve çeşitli öğretim yöntemlerini içermelidir ** Öğrencideki gelişime göre değişiklikler yapabilmelidir. **Akranları tarafından kabulü ve arkadaşlık ilişkilerini geliştirecek ortam ve fırsatlar sağlamalıdır.  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 33 2-Özel gereksinimli öğrencinin gelişiminden sınıf öğretmeniyle birlikte çalışan bir ekip sorumludur. Öğretmenin tüm sorumluluğu üstleneceği bir model değildir. Özellikle bu konuda bilgisi ve deneyimi olmayan öğretmenler, destek alacakları bir ekip olduğunu bilmelidirler Ekip: Anne, babalar, okul müdürü, psikolojik danışman, özel eğitim ve diğer öğretmenler, uzmanlardan oluşur.  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 34 3-Kaynaştırmada destek hizmetleri çok önemlidir Öğretmene veya öğrenciye, o Sınıf içinde veya sınıf dışında (kaynak oda, belli zamanlarda bireysel destek) o Akranlardan alınan destek, akran öğretimi programları o Sınıf öğretmeninin güçlüklerle karşılaştığı durumlarda psikolog, konuşma terapisti, fizyoterapistle irtibat kurması gerekebilir. o Destek hizmetlerinin planlanması esnek olmalıdır, hem öğrencinin hem öğrencinin ulaşabilmesi kolay olmalıdır. 35 DESTEK HİZMETLERİ Öğrenci genel eğitim sınıfı SINIF İÇİ DESTEK: içinde eğitimini sürdürür Özel gereksinimli SINIF DIŞI DESTEK: öğrencinin sınıf dışında aldığı destek hizmetleridir.  SINIF İÇİ DESTEK 36  Danışman Yardımlı Genel Eğitim Sınıfı:  Özel Eğitim Öğretmeni Yardımlı:  Yardımcı Öğretmenle Genel Eğitim Sınıfı SINIF DIŞI DESTEK  Kaynak Oda  Gezici Özel Eğitim Öğretmeni  KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE SINIF İÇİ DESTEK 1 37 Danışman Yardımlı Genel Eğitim Sınıfı: Özel gereksinimli öğrenci gününün tamamını genel eğitim sınıfında geçirir, özel eğitim almaz. Özel eğitim danışmanı, öğretimi uyarlama, problem davranışlarla başa çıkma, engelli öğrencinin sınıfa kabulünü arttırma konularında sınıf öğretmene danışmanlık yapar, önerilerde bulunur.  KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE SINIF İÇİ DESTEK 2 38  Özel Eğitim Öğretmeni Yardımlı: Kaynaştırma öğrencisi günün tamamını genel eğitim sınıfında sürdürür ve özel eğitim desteği alır.Özel eğitim öğretmeni zaman zaman sınıfa girerek, engelli öğrenciye yönelik öğretim yapar, etkinliklerde sınıf öğretmenine yardımcı olur  KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE SINIF İÇİ DESTEK 3 39 Yardımcı Öğretmenle Genel Eğitim Sınıfı:Özel Eğitim öğretmeni ve sınıf öğretmeni sınıf içinde birlikte çalışırlar. Öğrencilerin eğitiminden birlikte sorumludurlar, özel eğitim öğretmeni sınıftaki özel eğitim öğrencilerinin gereksinimlerine yönelik eğitimini sürdürür  KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE SINIF DIŞI DESTEK 1 40 Kaynak Oda: Engelli öğrencinin okul gününün bir bölümünü özel, bireysel ya da küçük grup halinde ders almak için geçirdiği sınıftan ayrı bir odadır. Çoğu zaman öğrencinin genel eğitim sınıfında gördüğü eğitime paralel bir eğitim sürdürülür. Bu nedenle kaynak oda öğretmeni, çalıştığı öğrencinin sınıf öğretmeniyle işbirliği içinde olmalıdır.  KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE SINIF DIŞI DESTEK 2 41 Gezici Özel Eğitim Öğretmeni: Bir okuldan diğerine giderek özel eğitim gereken öğrencilere destek verir. Öğrenci günün çoğunu genel eğitim sınıfında geçirir ancak belli zamanlarda gezici öğretmenden destek için sınıftan ayrılır.  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 42 4-Kaynaştırmada özel gereksinimli çocuk okul gününün tümünü ya da bir kısmını sınıfta geçirebilir. Kaynaştırma öğrencisinin günün ne kadarını sınıfta akranlarıyla geçireceği öğrencinin özelliklerine ve okulun bu sisteme ne kadar hazır olduğu ile ilgilidir. Birisi günün yarısını, diğeri büyük bir bölümünü, bir diğeri 1-2 saatini geçirebilir. Diğer zamanı kaynak odada, bireysel eğitimde, başka bir eğitim kurumunda geçirebilir. Okuldaki kantin, yemekhane, kütüphane gibi tüm mekanların özel gereksinimli öğrencilere göre de düzenlenmesi gerekir.  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 43 5- Kaynaştırmada öğretmenin temel öğretim aracı okulun öğretim programıdır Öğretmenler «ne öğreteceğim?» sorusunu sormaktadırlar. Cevabı: «okulun öğretim programıdır, içerik aynıdır» Kaynaştırma öğrencisi biraz yavaş öğrenebilir bu yüzden bazı konular ve beceriler alt sınıfın seviyesinde olabilir.  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 44 6- Kaynaştırmada özel gereksinimli öğrenci için BEP(Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı) hazırlanmalıdır BEP kapsamlıdır. Öğrencinin farklı derslerle ilgili performansını Alternatif değerlendirme yöntemlerini Kısa dönem, uzun dönem amaçları Akademik ve akademik olmayan etkinlikleri Ek destekleri (Fizyoterapi, konuşma terapisi) Problem davranışlarla nasıl baş edileceğini…… kapsar  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 45 7-Kaynaştırmada her öğrenci kendi hızında ve özelliklerine uygun olarak öğrenir. Her sınıfta bilgi, beceri, anlama düzeyi ve öğrenme hızları farklı öğrenciler bulunur. Aynı sınıftaki öğrencilere aynı konu, programla ilgili yarı yapılandırılmış çalışma yaprakları hazırlanabilir. Böylece aynı konuda kendi öğrenme hızında çalışmış olur. Aynı konuyu farklı düzeylerde öğrenmesi sağlanabilir.  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 46 8- Kaynaştırma modelinde önceden hazırlık yapılması, sınıftaki öğretimi kolaylaştırır. Özellikle kalabalık sınıflarda, destek almadan, bireysel farkları, çocukların öğrenim hızını dikkate alarak öğretim yapmak zordur.  Okul yönetiminin fiziksel ortam düzenlemesi ve araç gereç desteği sağlaması,  Öğretmenin öğrenci hakkında bilgi sahibi olması, uygulamalar ve program için önceden hazırlanması,  Aile ve uzmanlarla konuşması, işbirliği yapması öğretime katkı sağlar  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 47 9- Kaynaştırma özel gereksinimli öğrenciler ve özel gereksinimli olmayanlar için yararlı bir eğitim modelidir. Araştırmalar, sınıft özel gereksinimli öğrenci bulunmasının diğer öğrencinin gelişimi/öğrenmesini etkilemediğini göstermiştir. Grup çalışmaları, farklı materyaller kullanması sınıf ortamı ve materyallerinde değişiklikler yapması tüm öğrencilerin dikkatini çekmektedir. Özel gereksinimli arkadaşları ile iletişim kurma diğer öğrencilere pek çok yarar sağlamaktadır. (ayrı bir ders olarak anlatılacak)  KAYNAŞTIRMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 48 10- Kaynaştırma uygulamalarına aile katılımı esastır. Çocuklarını en iyi tanıyan kişiler, anne babalarla birlikte çalışmak şarttır. Çocuğun güçlü ve zayıf yönlerini öğrenmek, okul ve ev çalışmalarının paralelliği, çocuğu ödüllendirme, davranış problemleri ile baş etme, çocuğa bilgi ve beceri öğretimi… gibi pek çok konuda aile ve öğretmenin birbirinden öğreneceği çok şey vardır.  Özel gereksinimli öğrenciler genel eğitim sınıflarında daha fazla yer almaktadır. 49 Uygulamadaki engeller kaynaştırmanın başarıya ulaşmasında istendik gelişmeleri sağlayamamaktadır. Bu engeller: 1-Olumsuz Öğretmen Tutumları 2-Uygun Personel ve Destek Olmaması 3-Genel ve Özel Eğitimin Farklı Algılanışı 4-Fiziksel Çevrenin Yetersizliği  KAYNAŞTIRMADA ENGELLER 1-OLUMSUZ ÖĞRETMEN 50 TUTUMLARI Kaynaştırmanın en önemli engelidir. Engelli çocuklara karşı olumsuz görüş ve tutumlar;  Sınıf sayısının fazla olmasından,  Hiç destek almama veya yetersiz destekten,  Öğretmenin engelli çocuklarla ilgili yetersiz ve olumsuz deneyimlerinden,  Öğretmenin bu öğrencilerin davranış kontrolü, uygun eğitim programı hazırlama konularında bilgi eksikliğinden Kaynaklanabilir.  1-OLUMSUZ ÖĞRETMEN TUTUMLARI NASIL OLUMLU HALE GETİRİLEBİLİR? 51 Öğretmene gereksinim duyduğu zaman, eğitim, personel ve materyal desteğinin sağlanması Sınıfındaki öğrenci sayısı az olmalı Öğretmenin kendisinin öğrenmeye, destek almaya, sorumluluk üstlenmeye istekli olması hepsinden önemlidir.  KAYNAŞTIRMADA ENGELLER 2 2-UYGUN PERSONEL VE DESTEK 52 OLMAMASI Öğretmene ve öğrenciye uygun destek şarttır Öğretimin planlanması, yürütülmesi, bireysel eğitim planı hazırlanması gibi ekip çalışması gerektiren uygulamalarda yeterli servisler bulunmaması kaynaştırmayı olumsuz etkilemektedir  KAYNAŞTIRMADA ENGELLER 3-GENEL VE ÖZEL EĞİTİMİN FARKLI 53 ALGILANIŞI Genel ve özel eğitim programını planlama ve uygulamada büyük farklılık olmamasına karşın, apayrı iki alanmış gibi algılanması, öğretmenlerin sınıflarına verilen kaynaştırma öğrencisi ile ne yapacakları konusunda hazırlıksız olmaları sıkıntıları arttırmaktadır.  KAYNAŞTIRMADA ENGELLER 4-FİZİKSEL ÇEVRENİN YETERSİZLİĞİ 54 Özel gereksinimli bireylerin özelliklerine uygun olmayan fiziki yapı, ulaşılamayan yemekhane, wc, yetersiz ışık, ses düzeni, yüksekliği ayarlanmamış yazı tahtaları, tekerlekli sandalye geçmeyen kapılar… gibi pek çok faktör, kaynaştırmayı güçleştirmektedir.  KAYNAŞTIRMANIN OLUMLU SONUÇLARI 55 1-Özel Gereksinimli Öğrencilere 2- Özel Gereksinimli Olmayan Öğrencilere 3- Sınıf Öğretmenlerine 4-Özel Gereksinimli Çocukların Ailelerine 5- Özel Gereksinimli Olmayan Çocukların Ailelerine  1-Özel GereksİNİMLİ ÖĞRENCİLERE KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI 56  Özel gereksinimli olmayan akranlarıyla birlikte yaşamayı ve arkadaşlık kurmayı öğrenirler  Diğer akranlarını gözleyerek yeni beceriler öğrenirler  Toplum içinde yaşamaya hazırlık olacak nitelikte gerçek yaşam deneyimleri kazanırlar  1-Özel GereksİNİMLİ ÖĞRENCİLERE KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI 57 « Topluma uyum sağlamaları toplum içinde yaşamaları ile mümkündür » Araştırmalar, genel eğitim sınıflarında daha fazla iletişim içine girdikleri, daha uzun süreli arkadaşlıklar kurdukları dolayısıyla sosyal ve akademik becerilerinin daha fazla arttığını ortaya çıkarmıştır.  2-Özel GereksİNİMLİ OLMAYAN ÖĞRENCİLERE KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI 58  Özel gereksinimli bireyler hakkında daha gerçekçi bir bakış açısı elde ederler  Kendilerini başkalarının yerine koymayı ve onları anlamayı öğrenirler  Tüm zorluklara rağmen başarılı olan bireyleri tanıma fırsatı elde ederler  2-Özel GereksİNİMLİ OLMAYAN ÖĞRENCİLERE KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI 59 Normal gelişim gösteren öğrenciler, bireysel farkları anlama, bireysel farklara saygı duyma, farklı bireylerle arkadaşlık kurma, destekleme, anlama davranışları kazandırabilir. Araştırmalar, problem çözme becerileri ve kendine güven kazandıklarını, akademik gelişimlerinin etkilenmediğini göstermektedir.  3-SINIF ÖĞRETMENLERİNE KAYNAŞTIRMANIN KATKILARI 60  Sınıf ortamını ve öğretim programını sınıfındaki öğrencilerin gereksinimlerine göre düzenleme becerisi kazanırlar  Özel eğitim öğretmeni, rehber öğretmen ve diğer uzmanlarla işbirliği kurma, destek alma becerileri kazanırlar  En önemlisi deneyim, bilgi, farklı çocukları eğitme, davranış kazandırma konusunda kendilerini geliştirmiş olurlar  4-ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKLARIN AİLELERİNE KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI 61  Kendilerini toplumdan daha az soyutlanmış hissederler, normal gelişimi öğrenirler  Kendilerine destek sağlayabilecek normal gelişim gösteren çocuk aileleri ile iletişimlerini geliştirirler  4-ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKLARIN AİLELERİNE KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI 62 Kaynaştırma öğrencisi aileleri karar verici role sahiptirler. Çocuk hakkındaki bilgileri öğretmenle paylaşarak ve okulda öğrenilenleri evde tekrarlayarak çocuğu ve öğretmeni desteklemiş olurlar ve aynı zamanda kendileri okuldan, öğretmenden ve diğer ailelerden destek alırlar. Çocukları ile birlikte kendilerinin de toplumsal yaşamı kolaylaşır.  5-ÖZEL GEREKSİNİMLİ olmayan ÇOCUKLARIN AİLELERİNE KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI 63 o Özel gereksinimli çocukları tanıma, anlama, etkileşime girme ve katkı sağlama o Çocukların bireysel farklılıklarını ve onlara saygı duymayı öğrenme fırsatı elde ederler  5-ÖZEL GEREKSİNİMLİ olmayan ÇOCUKLARIN AİLELERİNE KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI 64 Farklı çocukları tanıma, anlama, onların ailelerini tanıma, paylaşma, destek olma fırsatı Kendi çocuklarını farklılıklar konusunda bilgilendirme, olumlu tutum oluşturma şansı yakalamış olurlar * Çok önemlidir, diğer ailelerden beklenen, istenen budur fakat her aile olumlu ve destekleyici olmayabilir. Öğretmen bu durumlarda kilit rol oynar.* 65 BAŞARILI BİR KAYNAŞTIRMANIN İLKELERİ  1-Okul genelinde kaynaştırma politikası olmalıdır. 66 Kaynaştırma öğrencisi ve ailesi, kayıt aşamasından başlayarak Müdür, öğretmenler, memurlar ve hizmetlilerle etkileşim halindedir. Çalışanların sorumlulukları, engelli öğrenciye yönelik destek ve uygulamalar, öğrencinin kendini rahat ve güvende hissetmesini sağlayacaktır.Tüm okul çalışanlarının kabul edici ve destekleyici bir tutum içinde olmalıdır.  2- Sınıf öğretmenlerinin, özel gereksinimli 67 öğrencilere tutumu ve yaklaşımları Sınıf öğretmenlerinin olumlu, destekleyici, kabul edici, farklılıklara saygılı tutumu, diğer çocuklar ve ailelere de model olması açısından da önemlidir Sınıftaki her öğrencinin önemli ve değerli olduğunu hissettirmesi «genel kabul havası» yaratma açısından gereklidir.  3-Kaynaştırma sınıfındaki diğer öğrenciler engelli öğrenci hakkında bilgilendirilmelidir. 68 Öğrencilere sınıftaki kaynaştırma öğrencisinin duygusal, davranışsal özellikleri, varsa kullandığı cihazlar ve ne işe yaradıkları, sınıftaki uyarlamaların o öğrenci için niçin gerekli olduğu hakkında anlayabilecekleri düzeyde bilgiler verilmelidir  4-Tüm öğrenciler birlikte oynama, öğrenme ve sosyal etkinliklere katılabilmelidir. 69 Her öğrencinin kendi gelişimi doğrultusunda ilerlemesine olanak verecek öğrenme ortamları ve sosyal, kişisel gelişim ortamları yaratılmalıdır. Oyun alanlarına çıkması, yemekhane ve kantinde birlikte oturması, geziler ve organizasyonlara dahil edilmesi için çaba gösterilmelidir.  5-Genel eğitim sınıfları tüm öğrencilerin gereksinimlerini karşılayacak, öğrenmelerini kolaylaştıracak şekilde düzenlenmelidir. 70 Sınıf öğretmeni sınıfın fiziksel çevresini, öğrenme ortamını, öğrenme yöntemlerini gereksinimlere göre uyarlamalı, etkili sınıf yönetimi teknikleri kullanabilmelidir.  6-Özel gereksinimli öğrenciye ve sınıf öğretmenine destekleyici özel eğitim hizmetleri sağlanmalıdır 71 Öğrenci veya öğretmene verilen destek, sınıf içi veya sınıf dışı destek, bilgi, uygulama, danışmanlık desteği… kaynaştırmanın başarısı, olumlu tutum yaratma açısından çok önemlidir. Öğretmen tek başına bu uygulamanın sorumlusu olmamalıdır. Öğrenci bireysel özelliklerine uygun eğitim alabilmelidir.  7-Sınıftaki tüm öğrencilerin velileri ile işbirliği sağlanmalıdır. 72 Kaynaştırma öğrencisinin velisi, çocuğun sınıfta öğrendiklerin evde pekiştirerek, diğer öğrencilerin velileri de öğrencinin sınıfa kabulü ve akran desteği konusunda çocuklarına model olarak destek sağlamalıdır. Sınıf öğretmeni veliler arasındaki iletişimi, koordinasyonu ve işbirliğini arttırıcı ortamlar ve katkılar sağlamalıdır.